장음표시 사용
251쪽
rum tertiarum postea decursarum nosolutarum,& consequenter ob nouum delictum periurii comissum, per quod ius erat quaesitum Iudici seculari, non obstante praeuentione ratione primi periurij. Sic etiam neque fuit aliquomodo in consideratione habita prinuentio in alia causa Io. Benedicti Co-dae, in qua fuit per Sacrum Consilium decisum,esse procedendum in M.Cur. Vic. & propterea ex his dicebamus, esse procedendum in M. C. Die 8. Martig t 63q. Facta relatione in Aula Regii Consiliarii Carauitae, per Iudicem Tass, num fuit prouisum, quod procedatur in M.Cur. Vicar.ordinarie tamen. Ex quo ad fauorem Petri Iacobi aderat moratoria ob Vesuuianum incendiu. In Banca Sales ij in Mag. Cur. de hac causa decisionem edidit doctissimus Marchio Toresti flegens Cane.Latro
decis s. ubi adras decisiones adducit. SUMMARIUM.1 Enatusconsulto Velleiano succurri-tών mulieri pro alio se obtiganti,vet illius obtigationem ιn se transferenti.
. . Eurod fortius procedit, quando pro
viro intercedit... Edia i o iuremne nulla est obligatio, etiam quod iterato interce
a Geminatio abigationit mulierem as natusconsutis Velleiani beneficio emcludits pro alio, quam pro marito in.
3 Dispositis auth. si qua mulier extendi- ναν etiam In muliere pro filio intercodente, alisq; quos maratus in potestare habet. 4 Contνahentes si ignorent mulierem pro
alio intercedere, non excluduntuν Velleiano... Euod intellige quando malisν ὰ principio ima contrahit,nouam fuscipiendo obligationem. . . Non Potuit enim diuinare creditis mulierem mutuo pecuniam accipien. rem,sn alterius gratiam id aceνe.s Senatusconsultum Velleianum dece .ptis, non decapientibus opitulatuν.
6 Mulier, qua non ὰ principio Esa eou. traxit sed alienam in se suscepit obligationem , illam in se transferendo,
Velleiano iuuatur. . . Si tamen contrasenses id non igno
rent. γ s7 Textus in l. vir uxori 17. Tad S. C. Velleianum expenditur.
. . . Zι videtur contrarius cum Im
peratoris constitui.in l. r. C.ad Velleian. 8 Textus in I. si 'nebris r 3. C. cod.
ad ei in his omnibus contrarius. . . diur omnes ad concordiam redu
9 Donationes inter virum. ct uxorem de iuνe prohιbentur. Io Textus pπHED concordia alia adducitur ex Iul. Pacio... Sed meliorem esse intellectam Cu. iac.& Ant. Fabri concluditur. ii Uerleiano non opitulatur mulier, qua
pro alijs nonse obligat, sed itiis δε-
. . Non enim ira facile ad donandam, quam ad se obligandum propensiores mulieres existunt. Ia Mulier, quaeremsuam distrabis, sep tivmpro aliosoluit, Velleiano non
succurritur. . . Idem enim est pecuniam alteri δε- nare , quam pratium ex re vendit et apro abo soluere, vel emptorem dele
13 Mulier non minus Hrit.ν istocedere fideiubendo, quam pecuniam mutuo accipiendo . . Et ideo hoc casu Velleiano tuam tur . Aliud enim es rem suam vendo reis pratium alter oluere: abad eupecuniam mutuam sub usuris acci pere , et iliam alieno creditori pensoluere. . . Hoc enim prohibitam e B, et id omulier Senatusconsulto succurri.-
252쪽
di non en interceso. I 8 Alius assertar intellectar ad d. l. si se .
nebris. quι communiser recipitur.
Is Adducti ur et alius ex Iul. Pacio hale communi non dis milis. a O Fraus, et color qu, situ emmystras miruν in prohibito confrahere... Et praecipue quando idem creditoν mariis dat mulieri pomeratiam, ut sibi de eredito ab eius viro debito fatisfiasa
ARGUMENΤV M. Mulierem a creditore viri mutuo pecuniam accrirentem, Ut eam
eidem creditori soluae in satisfactionem primi crediti, benatusconsulti beneficio nauari, ad intel e tum L i faenebris, C. ad Velleianum.
Senatusco sulti Vcl. Ieiani ben cficio succurritur mulieri se pro alio obligati, vel aliter illius obliga
tionem in se transferenti, r ra tot.rit. Τ. et C. ad senatus. Velleio. quod multo fortius procede. re quando pro viro mulier intercedit, decreuit Iumni .in nouel. t 34. CV. 8.quae registratur in auth. v nulti diaces, g.er illud,cou.9. ex quo sumpta est auth qua mulier, C.ad Senatusc.Vesi.
ipso enim iure, nulla, & inualida eo casu iudicatur obligatio, ita ut nullo Vaquam tempore confirmari possit,si. De semel, siue multoties obligatio iterato intercedat; quamuis aliter tria intercessione pro aliis, quam pro marito decernatur in Lst mulierem 22. C. eod. tit. quia si post Obligationem ela-a pso biennio mulier iterum caueat, Seis natusconsulto non iuuabitur illa enim seminatio, cum temporis diuturnitate ,ei: icacem suam obligationem red .dit, quae ab initio non fuit nulla, quo
Lib. I. casu neque certioratione opus esse dixit Sichar C.hoc tit. num. Q. & resertos time Ial. Paetus in dia is mulier C. eod.Thessaur. dec. 2 2 3. et Earbos in L . par . Iotat .matr. . num. I g. versvit. cu seqq ubi num. 38. notabiliter ampliat, ut praefataeo dispositio pro-3 cedat nedum quando pro marito mulier intercedit, sed etiam quando pro filio,aliisq; quos maritus habet in potestate,obligatur,cum cadem militare videatur ratio, ex Fald. ibia post prine.
Angelio S. essetatiud. num. a. Inmt.de donat. et Thesaur. d dec. 2 23 n. S. Inter alias autem declarationes,quς
huic conclusioni a Doctoribus ada 4 piantur illa est praecipua, si contrahε- res ignore ut inulierem pro alio intem cedere, siue alienam obligationem suscipiendo, siue in se transferendo, ut
Attamen quia in hoc nonnullae leges inter se pugnare videntur, duo casus per Doctores considerantur. Pl indius cst quando mulier ipsa a princi. pio contrahit, noua suscipi edo obligatione, cu mutuo scilicet Palio pecuniam accipit, & hoe casu Senatusconsulti beneficio non iuuatur, Lsed ego, bis princ eoae ubi Vlpian. non dubi-V a tat Diuit tred by Corale
253쪽
tat Senatuscontuitum cessare, si ego
cum muliere ab initio contraxerim,ed 7 ignorarem cui hoc factum vellet: bo. na enim fides, creditore, mulieris personam in contrahendo sequutum, exincusat, ut docet Papinian. in L bona fiade 2 7.Τeod. etenim non poterit diuinare creditor,mulierem pecuniam mutuam tanquam in usus suos accipientem in alterius gratiam id egisse, alioquin nemo cum foeminis contraheret, ct ideo exceptione non submoueri dixit Paulinis mulier Ir. eod. ea ratione, quia ignorari potuit,quid acturς sint, licet aliis crediturae: quin imo videtur,non creditor hoc casu decepiste mulierem, sed potius ab ea deceptus. simulando pro se ipsa contrahere,cum
3 re vera in alterius gratiam mutuaretur,unde non erit eis subueniendum,
cum Senatusconsultum ecceptis, non decipientibus opituletur , ut statuit Vlpian.in I. 1.Ssed uaa. d. tes Pati initi decipiendi 3o.Jeod. O Imperasorint seminis i 8. C. eod.tit. ideoq. nisi scie. tia creditoris probetur,non submoue. bitur creditor,ut in 12. eod. in qua aperte idem Paulus respondit,luc benatusconsulto locum esse, cum scit
creditor eam intercedere, concordat
6 Secundus est casus , quando mulier non a principio ipsa cotrahit,sed alienam obligationem in se transfert,de in
hoc casu Imperaιor in d.l. i. C.ad Sena. ι c.Velleran. ita decreuit: Mulieribus,
qua alienam obligationem suscipiunt, vel infe ιransferunt, si id centrahentes nan ignorant, Senatusconsutio subueniatur. Ex quibus verbis clarissime colligitur, ita demum decreto patrum im 8 uari mulierem alienam obligationem in se transferentem, si id contrahentes non ignorent,& consequenter videtur seientia crcditoris esse necessaria ad hoc ut Senatusconsulto locus esse pos. sit, nam si ignorauerit creditor, excerptione non repelletur. At cotrarium videtur sentire sebricanus lib. 3. quaest. in Luis ari tr. m. eod. ubi hoc casu exceptionem utilem fore dicit, quamuis creditor existimauerit muliere debitricem mariti fuisse,& consequenter ignorasse illam pro
marito intercedere.Quinimo sentiens dissicultatem, de qua in d. I. I. C. stae addit, Nec id contrarium videνi debere
ei, quod placeas, s quando in koe mulier
mutuata esset, τι marito crederet, non
obstaturam exceptionems creditor ignorasset, in quam causam mulier mutum xetur. quandoquidemptarimum intest, utrum cum muliere quis ab initio eon. trahat,an alienam obligationem in eam transferat, tunc enim diligentiorem esse
debere. Quasi diceret, non obstat illud
axioma, quod ignorantia excusat creditorem cum muliere contrahente ,
quia illud procedere poterit, quando mulier ipsa a principio contrahit, secus vero quando alienam obligatio. nem in se transfert, quia primo casu ignorantia,& bona fides excutit,cum non poterit diuinare in quem usum mulier pecuniam mutuetur, alioquin
nemo cum muliere contraheret: in secundo vero non ita, quia benε poterit ei obiici, cur diligentius non inquisieritan mulier intercederet,& ideo etias nesciuerit mulierem pro alio mutuati,sive obligari alienum in se transferendo debitum , exceptione submo.
Haec igitur Ararieani sententia comittitur cum illa Imperatoris Constitis d.Li. C.eod. ubi nedum quando mulier a principio contrahit, sed etiam quando alienam obligationem in se trans- seri , si id creditor ignorauerit, Senatusconsulto non iuuari decernitur. Occurrit & alia Impeνaιδνam Diocletiani, se Maximiani Sanctio his omnibus contraria in L aenebris I 3. C. eo ubi, Si faenebris, inquiunt, pecunia iuxta fidem veri, a creditore sibi dat
est, siue tota quantita aenoris, sue pars eius in usum mariti procurae propen
254쪽
Disputat. Vigesima tertia. 233
tur, δεινe s patrem non adiuuaris, licet credator causam contractas non ignorauerat. Ex qua colligitur, nedum creditorem ab exceptione Senatusconsulti esse securum, si ignorauerit mulierem pro alio intercedere, sed etiam si sciuerit illa pro alio obligari, quod praedictis omnibus decisionibus contrarium apparet. His consideratis: quod attinet ad primam repugnantiam, inter I. t. C. adi natusc.Velleian. uer Lvir uxori, festae dicebat doctissimus Culac.ad Aphrtianum traLLq. vir et stri. quod qua
tuoi sunt distinguendi casus. Primus si uterque, scilicet tam mulier, quam creditor ignorauerint illam interce de re, secundus si uterque sciuerit; tertius si mulier ignorauerit, & credi tors ciuerit; quartus si mulier sciuerit, &creditor ignorauerit. In primis tribus casibus dicit Culac. quod semper locus erit Senatusconsulto & ideo dieit Araricanum admittere Senatusco sulti exceptionem, si tam mulier, quam cie-ditor ignorauerint illam intercedere,& hoc solo casu ignoranti nocci cxceptio, cum etiam mulier inscia fueritinon autem si illa sciens fuerit,& ra. tionem videtur addere, quia hoc casu debuit creditor esse diligcnti Dr.& curiosior. Quod autem in casu huius te. gis mulier etiam fuerit ignara, probari videtur, quia mulier errauit in iure, credens se teneri ex illa venditione etiam viliori prςtio facta. cum nult esset, quia animus donandi adfuit, Jesie in fraudem legis, qua prohibemur donationes inter virum,& uxorem se non σ5.circa venditiovem, V. de don. inter vir,or uxor. o I. se quis donationis eam inde conrra. empl. & ideo dicit C./ac.non mirum, si cum uterq; ignoraret, iuuatur mulier Velleiano, qui creditor cum muliere alienam obligationem in se transserente, contrahendo debuit diligentius praescrutari. &hanc Cura' opinionem sectatus fuit etiam subtilissimus legum indagator
Lib. I. ubi ad Caiae tum se remittit, qui, ut ipse fatetut,feliciter in hoc scripsit. In quarto vero casu ubi mulier sciens est, creditor autem ignorat, non esse locu Velleiano,concludit post Baiaeis dicI.
Iter in iure,in i.res si decipiendi,st. eod.cr d l. vir uxoνi, S mutier, ubi op-ptimc id obseruat idem Anton. Fab. Caeterum contra huiusmodi Culac. or Fab. 'intelligentiam non parum Videtur aduersari decidendi ratio pereund cm οὐ icanum allata; non enimio in ignorantia mulieris fundatur, Ut illi considerant; sed potius in negligentia creditoris, qui in casu, de quo disputamus,quando scilicet mulier alienam in se transfert obligatio nem, debuit esse diligentior: unde parum Uidetur referre ,an mulier sciat,vel ignoret,ideo Inlius Pacius in dict. l. i. C. ad Vellei . aliam considerauit conciliationem: dicit enim num. 8. quod sicut in SenatusconsultoMacedoniano creditoris ignorantia eum non excusat,
nisi iusta sit, idest nisi iustam ignorandi causain creditor haberet, cum cc tum sit, Macedonianum Senatusconsultum nemini nocere,nisi ei, qui scit, vel scire debuit, seu potuit se cum siliotain ilias contrahere, Ipen ad S natus. Macedon. ita etiam dicendum sit in Velleiani beneficio, quo non iuuatur contra creditorem mulier, nisi ille sciuerit, vel scire debuit mulierem intercedem. Cum mulier igitur noua suscipit obligationem,& principaliter cum creditore contrahit; ignorantia creditoris facillime admittitur, qui eo casu non potest prςsumi scienti creditoris, cum non ita facile scire potuit , & diuinare mulierem in gratiam alterius mutuari voluisse,ideo nisi probetur scientia,exceptione non submouebitur creditor, ut supcrius in primo capite demonstrauimus. At quando mulier alienam in se transfert obligationem , maior tunc inesse videtur in. terceisonis suspictio,& facilius credutor scire potuit, an mulier intercede.
255쪽
ret,ut in easu d. I. vir uxori. Imputandum igitur illi erit, cur diligentior, &turtosior non fuerit,& proinde hoc inter duos ea sus constituit discrimen Iulius Pacsus,ut in primo, quando sci- Iicet mulier nouam suscipit obligatio. nem, & principaliter eontrahit, praesumptio stet pro creditore, ut ignora.
re praesumatur eam intercedere , &proinde nisi scientia probetur hac exceptione non submouebitur creditor. In secundo vero casu quando alienam in se mulier obligationem transfert, praesumptio stet pro muliere, nece cusabitur creditor,nisi afferat, re pro-het iustam suae ignorantiae causam, &ita explicanda existimat illa verba d. l. I. C. ad Senatus.Ueueiams id cen. trahentes non ignorear,idest si creditor neque scit, neque scire potuit mulierem intercedere, vel melius nisi creditor ignorauerit, & iustam habuerit ignorantiae causam. Et hanc opinione videtur tenuita Fostes in L Lvir - .ri, dum ait, hoc casu creditorem diligentiorem esse debere, quia cum in mulierem alienam obligatione trans, ferat , videtur quasi certius esse eam intercedere, quam quando ab initio
cum muliere contrahit, quo casu non
tanta exigitur diligentia, & videtur etiam amplecti per Duaren. in hoc sit. cap. I.csti. 8. verssed bicineidiis mi.
ej intellectus non spernendus vidcatur, legalior tamc,& magis litterae e sentaneus apparet Calacrior Fabri intellectus, cum ille in se aliquid diutinationis, ut ita loquar, habere videatur,dum textus nihil de iusta ignorantiae causa mentionem habeat, & pr pte rea post Salis.in o. r. C. ad Veia
ris ciuilis, cap. 8.fol. mihi My. ubi dispositionem aec τιν uxori ideo procedere fatetur, quia mulier delegat ,
ignara huius obligationis, & iuris sibi
competentis erat , & dolo carebat, ideoque non tanrum potuit valer creditoris ignorantia,ut iure Senatus
consulti muliere fraudis nesciam sub .nioneat, secus vero si sciret, ut habetur in ae vir uxori, S mulier. Et ex his non videtur contradicere
Antonini Imperatoris decisio indict.l. i. C. ad Velleian, dum dixit, Mulieνibus alienam obligationem in se transferem
ιι s Senatusconsulto subueniri, s i
contrahentes non ignorent Quoniam
non dixit,si id creditor non ignoret,qua.
si quod si ignoret, non repellatur: sed consulto dixit, si contrahentes, id est
mulier,& creditor non ignorente quia si ambo ignorent, subuenitur mulieri, nec creditoris ignorantia hoc casu illum excusat, quia debuit diligentior esse. Item si ambo sciverint, ut in casu
dicr. I. υιν uxori, S.si mulier, ubi idem Aphricanus ait, Non iuuari mulieremia
Velleiano, si cum haberet b/na viri, Spνo dote , ct pro pecunia credita obliga.mnis neo obstricta; solum tamen de
obligatione pro dote confessa est, ct de perunta credita tacsis, &sic decepit
creditorem, qui pecuniam ipsi soluit ut pignus dotis in causam crediti sui acciperet; subdit Iureconsultus, Nisi
eνeditor scissu aliam etiam pecunia oei deberi,ergo etiam si ambo sciverint, iuuatur mulier Senatusconsulto, quia dum sciuit, non potuit dici deceptus, nee debuit certiorari, L nam cit 26. o res venae t .is M.f.de a P. e .& optime considerat Anton. Fab i. a. si mulier. Maior autem dissicultas versatur in intellectu cisis nebris I 3. C.e aeris. in quo pra scrutando non parum insudarunt DD. & longam faciunt dispu.tationem.
Attamen cum de hoc ageretur in Sacro Consilio in causa Horatij Xpinulae cum Paula Maria Gri Ida, cuius iura tuebar, valde de hoc fuit disputatum. Erat enim praedictus Horatius creditor q.Nicolai Grimaldi in duc. mil- 'le soluendis in seria Salerni in am
256쪽
no i 636.vigore litterarum cambiit. At quia non habebat pecuniam Nicolaus
prae manibus, cum Horatio conuenerat ut illas recambiaret pro seria Fosegiae anni sequentis: verum antequam
hoc fieret, decessit Nicolaus retustis fi- Iijs,& haeredibus minoribus sub tutela praefatae Paulae Mariae matris, quae ut hoc satisfaceret debitum, legens ii Ciuitate Montispelusij, suam conitituit procuratricem Ioannam Grimalis dam eiusdem Nicolai sororem Nea-
sol i degentem ad recipiendu ad cam-ium ab eodem Horatio pro seria Foggiae praedictos due. mille pro illis soluendis eidem Horatio in satisfactionem eiusdem summae sibi per qu. Nicolaum virum debitae in feria Salerni. Ita seruatum fuit, nain Horatiusmitatem praedictam dedit cambio
mediante eius procuratrice eidem
Horatio soluit in satisfactionem debiti praedicti, qui adueni cute solutio-
nis tempore, contra Paulam instetit exequi vigore litterarum cambiit sed cotra opposuit Paula Velleiani cxceptione, quam Omnino obstare diccba. Cum enim ex facto clare ostenderetur, debitum primo Ioco contractu ad q-Nicolaum virum pertinere, dum ipsa deinde desuncto viro tu trix filiorum quantitatem illam recambia uerit pro seria Foggiae, litteras cambii subsignando,videbatur absque dubio illius,& successive filiorum obligationem in se transtulisse, & consequintor Velleiani beneficio aduersus Horatium creditorem tueri posse, ex dispo
obtigationem 'sipientem, vetisse
tum non sit, Senatusconsuti ubuenirice cernit. licet enim quis minim θ cum
mulieribus principa i i ter contra her prohibeatur , cum pecuniam in suos
usus accipia quamuis aliis creditura, ideoque cessare Senatusconsulti beneficium dixit Paulun s.lsi mulier ii. Isaae Velleian. ex quo ignorari potest
quid actutae lini r nihilominus cum scit crcditor eam intercedere, vel pro alio Obligationem suscipere, Senatu eonsulto iuuari dixit idem Paulus in Lin is, inestae. Scientia autem Horatii in casu nostro clarh demonstrabatur, tum ex superius disputatis, dum non erat casus,quo principaliter cum muliere co-
trahebat, in quo psumptio stat P creditore; sed erat casus,quo mulier viri,& filioru in se tristu Ierat obligatione: Quid enim aliud hoc casu facere VO-luisse dicendum est, nisi obligationem Nicolai soluendi in feria Salerni,tra S- ferre in Paulam Mariam soluendi eidem creditori in feria Foggiae Zoe ideo praesumptio stabat pro muliere, secun
dum intellectum lutis Paιν superius
allegatum, &propterea debcbat curiosius inuestigare, iuxta Aphricani re. sponsum in aecvir uxori, cum non haberet iustam ignorantiae causam.
Tum etia quia expressius de ici etiaco stabat in facto tam ex procuratione facta P Paula,in qua expresse asserebatur, sumed a ad cambiti pecunia pro illa soluenda Horatio in satisfactionem eiusdem quantitatis pereundem sub
usuris q. Nicolao viro mutuatae, de cuius proculationis tenore ipse plenam notitiam habuerat, alias pecuniam, &apocam procuratrici non consignasset,ut in facto probatum extitit; quam etiam ex facto proprio ipsius Horatii. qui cum esset creditor NicoIai, pec niam sub usuris Paulae Mariae credidit, ut deinde in satisfactionem primi
eius crediti verteretur, ideoque stantesticita creditoris,decreto Patrii iuuari debebat mulier, etiam 9 ipsa sciueriti secundum intellectum Cmo, , ct Amrι j Fabri, quod quidem uecretum, etiam si pro filiis mulier intercedat, locum sibi vindicare probat tex . in IF e m i a 3 . C. est . Nec multum urgere dicebam, quae in contrarium adducebantur. & praecipue Velleianum Senatu sonsulium
257쪽
factum esse ad subueniendum mulie-ii ribus pro aliis intercedentibus,vel se obligantibus, non autem quadorem,
vel pecuniam aliis de secto donant cunon ita facile hoc faciant,sicut ad seis obligandum propensiores existunt, LI .ct a ad Verisio. l. t . .eod. o I. sed sego,in .sse .ubi Senatus Consuurum obligatae mulieri succurrere vo
luit non donanti,& facit ι quamuis,C.
ra Quinimo,etiam quod mulier rem suam vedat,& pretium acceptum pro alio soluat, siue emptorem creditori alieno delegauerit Senatus Consulto
locum non esse decernit Carus tib . 9. ad edictum n l.nec interest, eod. quia idem est pecuniam,vel aliam rem alteri donare,quam pretium ex re Uem dita pro alio soluere, vel emptoren d elegare, concordat rex. in L . S.vit.
C. eodem. ubi si praedia su a vendiderit,& pro marito pecuniam soluerit mulier, deficere Sen. tus Consulti auxiliudecreuit Alexander Imperator, Unde cum Paula Maria nil aliud fecerit, nisi pecuniam,quam ab Horatio acceperat eidem uti mariti creditori per. soluere,cestare Senatus Consulti decretum dicendum est. Attamen licet veru sit, mulieri donanti,non ecte subueniendum; nihil minus no bene ad casu applicabatur pnon enim Paula Maria pecuniam sui viri creditori solutam condiccre νω Iebat, quo casu posset aliquo modo dubitari, an locus esset Velleiani de
ibi, se pro alijs cum obligat ς non essent pecuniam exoluerint, intercesssonecessante,repetitio nulla ect, sed obligationem, qua subviaris pecuniam ab Horatio acceperat,vi debitum viri ex. olueret rescindere instabat: quo casu nulla lex mulierem Senatus Consulti beneficio, priuandam esse decernit, prςcipue cum hoc no ignorauerit creditor, ur in dicta .r. eod. &per argumentum a contrario indictacsast ego. in Me, cum non minus db I 3 catur mulier intercedere fide iubedo
quam pecuniam mutuo accipiendo, a. versquoad erussores,ct S.vlt. f. eo
Neqne applieatur decisio Cati in
cl.nec interes, est Imperatoris' Alexandri in Li. .S.vis.C.eo quoniam aliud est mulierem rem suam vendere, &pretiu alieno creditori soluere, aliud autem est pecuniam mutuo sub viatis, accipere,& illam alieno creditori pe soluere,sciente mutuate. Primus enim
casus bene deciditur pc r d. leges, quia idem est rem suam vedere, & pta lium creditori soluere, quam rem suam,vel pecunia alteri donare,quia nihil aliud
hoc est,quam patrimonium suum mi. nuere,quo casu leges,eam Patrum d creto non succurrendam decernunt, quia non ita faci Ie id foeminae admit. tunt,ea ratione,quia hoc casu non Obligantur, sed in casu nostro Paula MDria non rem suam alteri vc didit,& p cuniam viri credi rori soluit,sed se o
ligauit mutuanti,ut pecuniam mutuata creditori alieno persolueret, quod quidem sciente mutuante prohibitum est,& Senatus Consulto locus est, ut
optimc pro more explicat Anton.Fab. tu ration. ad LI. nec interest s. U. ad Velleian. quinimo glo agis .in ael. 4s vis. C.eod. in verb. desicis, optime a 4 obseruat,etiam in vendente rem propriam,vt pretium alieno creditori soluat, iuuari Velleiano, quotiescunq; non cuilibet emptori venditio sit,sed eidem viri creditori,quia tuc lex fraudem;& quaesitum colorem praesumit, quae notabilis obseruatio satis ad casum nostru adaptaretur, etiam si Pamla Maria se no obligasset Horatio, sed rem suam eidem vendidisset, ut pretium cum debito Nicolai viri ex com-II putarer,ut probat optime rextus in L. In S.3tesimulier, feod. ubi Pomponius Iureconfultus expresse decernit, mulierem creditori viri fundum suum Vc-
dentem, de tradentem, ea conditione, emptor accepta pecunia viro referret,
si illum repetat, no repelli exceetione
258쪽
Disputat. Vigesima tertia. 237
xei emptae,et traditae,cia replicare poterit mulier,ac si ea veditio cotra Seis natusconsultum facta fuerit , idq; ampliat, siue ipse creditor emerit, sue aliud interposuerit, quo mulier ea ra tione re sua careat: unde si hoc neque procedere poterit in casu,quo mulier re vendidit,quanto minus locu habebit partis praetensio in casu nostro, in quo se obligauit mulier, ut pecuniam creditam alieno creditori rependeret,
sciente mutuante, unde optime idem Amt. Fab.inseo C.ti .ad Velleian doma a.decisum asserit,quod hoc casu, vesmulier i quam tutrix filiorum debeat conueniri, vel si proprio nomine iuva. bitur Velleiano,si creditor sciuerit ad
id pecuniam mortuo accepisse, ut in rem filiorum impenderetur per d.Iuis mori,in I. Senaturconsultum, es cs e,C.eocibi,sconsensem obrigationi, iciente creditrice Senatusconsulto uti
bam in quo maxime pars ex aduerso innitebatur in aec si nebris C.ad UeLDian. ubi Diocletianus, & Maximianus Imperatores ita sanciuerunt, Si pecunia faenebνis iuxta fidem veri 2 creae rore risi data es, sue rota quantitas fruoris, siue pars eius in Uum mariti
percepisse proponatur, decreto Patraemia non adiuuaris ivet creditor causam cois1ractus non ignorauis. Ex cuius contex.
tus verbis clare colligi videtur, non obcsse Senatusconsulti exceptionem, quando mulier ab alio mutuam accepit pecuniam , licet in usum mariti, ctiam quod mutuans hoc sciverit. Quoniam ultra intellectus , quos AccursinglosibiHadaptauit, alios adduxit Anton. Fab. & primo in dict. I. vismarari circaD. se ilicet quod d. l. nebris loquitur de muliere, quae non interponitur a marito quaerendae pecuniae causa; sed quae sua sponte sumit
pecuniam in usum mariti, qui tamen non videtur multum conferre, ideo
ipsemet inae Lyeia, S. . festae alium tradidit intellectum, ut scilicet d. l.si faenebris procedat quando mulier mutuam accipit pecuniam a creditore ta- quain suum negotium gestura , cum tamen re vera id ageret, ut pro marito intercedere vellet, tunc enim non iuuatur Velleiano, quia nihil imputari
poterit creditori,licet causam contractus non ignorauerit , id est propter 17 quam mutua pecunia accipiebatur: quoniam dicit ipse, sola voluntas, &propositum intercedendi non est in. tercesso, Liuior is . S. cum habeν a.
eod. sed aliud dicendum asserit quando illa obligata est, vel res suas a mariato & pecuniam accipit soluedam creditori viri. Attamen neq; hic intellectus multum plausibilis mihi videtur, etenim si verum e sset quod ipse asserit d. LA -
nebris procedere, quando mulier pecuniam accipit a creditore tanquam rem suam gestura, cum tamen re vera id ageret, ut pro marito intcrced re
vellet; non video, quomodo debeat Velleiani beneficium cessare;si id creditor sciret, certum est unim quotie Deumque creditor scit mulierem intercedere,obstare ei lam Senatusconsuluti decretum ut in a. LSeia Sondum , ct cvlt.Ssimulierpen feod. noc t cxtus
per ipsum allegati probant voluntate,& propositum intercedendi, non eis
haberes feod. pHcipue cum in diri faenebris no de simplici volutate interia cedεdi,sed effectiva illius mentio habeatur,dum asserit Iure consultus, si vhtota ,siue pars eius in usum mariti percepisse proponatur, ideoque non inatotum dissicultatem auferre videtur.
38 Sequitur & alius, qui c5munis habetur intellectus,ut scilicet dI faene. bris P cedat, quado bona fide,&absq;
dolo, & fraude mulier mutuam pCcuniam a creditore accepir, quamuis in mariti utilitatem conuersura , tunc enim licet creditor causam contractus non ignorauerit , non iuuabitur
mulier Velleiano ; secuς vero quando adfuit fraus, di color quaesitus; tunc enim
259쪽
enim non procedet fenebris, sed L M, s fundum, aseo . cum concord. vi dicit glebs. ι, d LSeia,S. . quam le-
oddos'eaeibiae & optime D. de Francb. indec. 279.vum. . & ita etiam intellusit doctissimus Culac. in commenr. adob. q.Coaeris. 29. in I. I. in D. ad Senatus Velleian. & hic etiam intellectus videtur amplecti, licet alio modo per
natusc.Velleian. ca . a. col. 3. si mrώis 86. ubi fatetur, αἰ aenebras procedere quando mulier foenebrem pecuniam accepit, quam deinde in usum mariti conuertit, sed se obligauit namine suo: nec fuit actum se ream constituisse pro marito,metu Senatusco
sulti, idest in fraudem illius, cum alius
scilicet esset contracturus. Et hoc casu parum referre ait, an creditor sciauerit mulierem velle contici tere in usum mariti, nec obstat e contraria ex d. t. Seia,Sfundum'. F. eod. cfim concordant. quia ibi non dicitur, Si merius scisser eam in mariti usum veLle conuertere, prout in d. l. aenebνis,
sed d icitur, si Numerius fiset ea ιnte cedere , quo caluerit Senatusconsulto locus: quia cum praesupponitur i, tercessio, semper locum sibi vindicat Velleiani decretum, unde dis erctimn costituit in una,& altera sci ctia; aliud enim est scire mulierem pecuniam in usum mariti velle conuellere; aliud
autem est scire, illam intercedere;na in primo casu non est intercessio,Vt considerat Vlpian. in Z Lsdsi ego, in vers proinde feod. ibi, quod mulier, rima
muli Titio donatum 1,mutuo ab atio fleeuniam accipit, se eam Titio donauit Senatusconsultum cessat:. lacus vero quando intercedit,quia tunc decreto iuuatvrd.L Selasiundum cum conco dantibus, dil hoc etiam videtur amplecti per Dom. de Franchisae decisa 79. ex proinde dicit Duareo. I u. reconsultum Scquolam in L LSeia,S. fandum,more suo de iure respondisse
non de facto, quia si se sola ream constituit,ut gratificetur a Iteti,& in eius
rLm pecuniam, quam mutuo accepit conuerteret,iunc non iuuari Velleiani beneficio decernit,& procedit ae si saneιν1s,si vero se ream costituit non ingenue, sed cum fraude, dc quaesito
colore,cum alius cssct contracturuS, metu Senatusconsulti,& hoc casu non
19 Alium autem huic non dissimilam,
dicens,essedistinguendum; quando mulier pecuniam accipit mutuo in gratiam alterius duobus modis posse contingere: scilicet, vel ita ut mulier intercedat pro eo pro quo pecuniam accipit,vel ita ut non intercedat; imtercedere autem ipse intelligit, quando is quoque pro quo mulier mutua tur,contraxit,sive ante,siue post contractum mulieris, ut in specie d. l. vis ori π principis,ubi mulieri mutuata est pecunia,ut viro credat, &sic duo sunt contractus, nam mulier accipit ab extra neo pecuniam mutua, & maritus accipit deinde pecuniam mutum a muliere,est igi cur tunc intercessio,&ideo hoc calu scietia creditoris ei nocet , quia intercessio locu facit Velleiano, & ita etiam in d LSeia,S. fundum intercessio est,& idem praesupponitur
Hac posita distinctione, dicit Paetus in specie d. I. aenebris nihil tale proponi, & nullam prorsus adesse intercessionem;dicitur enim ibi mulierem accepisse mutuo pecuniam, & totam, vel partem conuertisse in usum mariti quo casu non est intercessio d. I.sed sego, Seroinde,de ideo etiam si creditor sciret causam contractus non repelle-
260쪽
tur,quia Senatus Consultum intercedentibus,non autem donantibus succurrere voluit,sed non dicitur in ἀι.s faenebris, maritu contraxisse, vel fuisse contra dictum, imo fieri potuisse, 'tmaritus,illius contractus penitus su rit ignarus,& ideo eo casu non potest dictantercessio, cum maritus neque e stet obligatus, neque in fraudem S natus Consulti mulierem ream dederit, nec recte dici mulierem intercessisse pro marito, nam qui intercedit pro alio; obligato,aut saltem obligando, intercedit. At quicunque ex huiusmodi intel- Iectibus verus sit, semper in casu nostro iuuari mulierem erit dicendum: quoniam cum hic clare appareat color quaesitus,& fraus,Senatus Consulto locus erit;etenim Horatius qui creditor erat Nicolai viri, vi sibi consuleret,& Paulae Mariae uxoris obligationem acciperet,mutuam ei pecuniam
dedit non simpliciter,sed ad finem, ut eidem in satisfactionem primi crediti solueretur,quod aliud no fuit nisi O,
Iigationem viri in Paulam Uxorem transferre,& cosequenter quaesito colore,fraudem facere Senatus Consulto, quod re vera nil aliud fuit nisi in. tercedere pro marito,& cius haeredibus, cum maritus antea esset obligatus, quod iure prohibitum est, ut etiadecisum refert idem Dom.de Franchise . decisa 79. i 8.addit,quod in prohibito contrahere puta in muliere praesumitur color quaestus auth. Aux. in confrictib. de sequitur Card.
de Franchis in deris 378 inprinc. δά in specie quando idem creditor mariti dat pecuniam mulieri, ut satisfiat de credito sibi a marito debito quod tu edicatur fraus, di color quaestus docet optime gosmagistra,& omnino videis
da in d. I. Senatus Consultum, in verb. descit. C. eodem.
Ex quibus omnibus absoluendam esse ab impetitis Paulam Mariam dicebam.
Die dio. Aprilis i638. Facto verbo in S. C. per Regium Cosiliarium Aloniam de Vargas Duce Cagnani,humanitate animi conspicuum fuit decisum obstare exceptionem Velleiani pro summa duc. nulle,& cum ab hoc decreto fuisset reclamatum, iterum facto verbo per Regili
Consiliarium D. Ferdinandum Arias de Mesa dic et 3.Nouembris i 639. diutdictum bene prouisum. SUMMARIUM.t Odui probandi rentenariam, set immemorabilem varae . Doc
. . ali' enim solam famam sufficere, alij vero de visu de auditu est fama
deponere oportere vixerunt. a Tectes inprobacione centenaria testi-
. . Idque neques icere nisi etiam de
tempore continuo, ideri per qo. annos, ct citra deponant. 3 Pascuorum in materia,in qua licet lex
non assctas non tamen re tit, nori requiritur ita exactaprobatio ιmm
morialis sicut in odiosis in quibus ius resistit.
4 Testes deponentes de negat tua non υ auata loco, ct tempore non probant... Et Ideo pot1us credendum tectibus de firmativa tectantibus.
Tedes deponentes non principaliter denegativa, sed ru consequetram,o 'ν oppostam asFrmativam bene pra
6 Negariua optime etiam probatur per confessonem partis. 7 Teses bene informati deponentes denegativa tquam de re illis nota bene probant 1,nec es necessarium , quod remoueant actum a sensu. . . Praesertim quando etiam defama publica testantur,ante moram luem, imo per rempus immemorabile , quoca suptetur negativa. 8 Testes non deponentes de tempore con. tinuo