장음표시 사용
61쪽
gelicis, apostolicisque institutis, sanctorumq; patrum regulis addicti, non tantum vocabulo, sed & facto praestabant quod
dicebantur. Contra vero, in quantos amis,tempestates, procellas, ae pericula, ob eosdem sentim in diuersum mutatos ac varicantes, eccletiae nauicula misere coiecta sit, nos sentimus. Ex quibus rursus emergere, quum certo certius non possimus niti nos quibus gregem situm Christus pascendum commisit vias domini rectas, a quibus varicando excidimus, inambulare pergamus. Quid tandem aliud consili j capiendum nobis,quam v t singuli, quales esse debemus tale & limus: atq; Dan.vIt. hoc insigne Christi verbum, quod hinc discedens, Petro oviculas suas committens, post tertiam demum dilectionis stipulationem promissionemq; uti ultimum elogium ac memoriale,fidelissime diligentissimeque inculcauit, & mente & opere teneamus, quod est: Pasce agnos meos.Id fecerimus, si gregem Christi post Christum unice diligamus, atque eundem
tam verbi doctrina, quam operis exemplo pascamus,diuinorumque sacramentorum dispensationem tueamur, defendam usque,
Uita ut dodtrinae in parocho conueniat, necessarium. CAP. II.
Ubique serme cum de parochis sermo incidit, scriptura
vitam doctrinae copulat: nimirum quod qui vitam agit doctrinae contrariam, plus exemplo destruit, quam aedificet verbo. Oportet enim & fieri sermonem,non tantum dici: alioqui competet in parochu quod Seneca Platoni obiectum fuisse resert : liter locueris aliter vivis. Et quod Chri- Matth.23. stus Pharisaeis imputat δἰ icunt enim,& nini iaciunt.Alligant
onera importabilia in numeros vel uos Isito autem uo ny Iunt ea mouere. Apponatur ergo manus ori necere ess, ne sit Gene. 27. vox quassem vox Iacob, manus aute Esau. Porro vox operum
z-Pex-ῖ- fortius sonat quam verbia. Intuedus nobis pastorum princeps Lue., est, cuius tota Vita sua doctrina est: qui coepit primum facere, post docerc.Siquidem, potens opere & sermone, qui discipulos Ioannis de aduentu Messiae rogantes,ad opera remisit,&cens : Ite, dicite Ioanni quae vidistis & audistis. Qui denique non solum vocat oues suas nominatim, sed & vadit ante eas vivio. Et eum tantum qui sic docuerit & fecerit, magnum in regno coelorum fore pollicetur.
62쪽
's Pastorem,gregis exemplum esse oportere.
Vare beatissimus Paulus ecclesiae ministrum institutui I rus: Exemplum inquit esto fidelium, in verbo in con Ι-Τimo.M uertatione, in charitate,in fide, in castitate.Itidein ac Titum ij. In omnibus teipsum praebe exemplum bonoru opc Ad Titaruruin,in doctrina,in integritate,in grauitate, verbum sanuin, irreprehensibile, ut is qui ex aduerso est, vereatur , nihil ha- Ibens malum dicere de nobis.Sal enim terrae & lux mundi,pra Matth. . dicator Euangelii dicitur, & lucerna super candelabrum po4sita, ut luceat omnibus qui in domo sint. Sic, ut videant homines opera illius bona, S glorificent patrem, qui Hi coelis est. Quod si sal tufatuatum fuerit,in quo falletur ad nihil uin enim valet ultra, nisi ut proijciatur foras,& conculcetur ab hominibus. A postolus itaque hoc praeceptum commendat Ti irino.I. motheo, ut militet bonam militiam, habens non tantum fi- ldem, sed & bonam conscientiam, quam quidem repellentes, scirca fidem naufragavertit: ex quibus tum erant Hymen us
S. Alexander, quos tradidit Satanae, ut discant non blasphe- .mare. Interea vero ex eodem numero omnes haeretici tuere.
Uitanda parocho in primis auaritia.
A mirae clericis vitanda erunt, supra diximus. Ea ipsa potissimum Paulus quamlongissime a parochis este vult, &quae illis opposita lunt, in ipsis quammaxime clucere. Primum scilicet ut abstineant ab omni auaritia. Hospitales enim I-Timo.I. erunt,non turpis lucri cupidi,non opes, sed animas venantes, Sy I non auri, sed hominii piscatores: ali qui ex pastoribus fient' 'mercenarij,& vertentur in lupos, audientque dominum peris Ezechielem exprobrantem:Lac comedebatis,& lanis operie-Ezec. a basilini: qucia crassum erat, incidebatis,gregem autem meum non pascebatis:quod infirmum fuitnon esisolidastis de mydes aegrotum erat non sanastis, quod confractum est non alligistis,& quod abiectuin est non reduxiliis,& quod perierat non quaesistis sed cum austeritate imperabatis cis S cum potentia.
ra inutiliadc noctua, quae mergunt homines in interitum &pescitionein.Radix quippe omnium malorum, est cupiditas: quam
63쪽
quam quidam appetentes, errauerunt a fide, & inseruerunt se doloribus multis. Tu vero b homo Dei, haec fuge:sectareu 3o iustitiam pietatem,fidem,charitatem, patientiam, & man- fuetudinem.
Parochi familiam irreprehensibilem esse
INterim erit domui suae bene praepositus,ut no tantum ipse, sed & sua familia irreprehensibilem vitam agat. Qui enim
domui suae praeesse nescit quomodo ecclesiae Dei dil1gentiam habebit3Oportet autem illum & testimonium habere ab . his qui foris sun t, ut non in opprobriu incidat & in laqueum diaboli. i. ad Timotheum III. Parocho luxus omnino cauendus. CAP. Uriat imo.ν π , Einde procul absint parochi ab omni luxu. Sobriumi Timo. enim vult parochum esse Paulus, nec multo vino dedia tum, ac vino potius ad necessitatem quam ad voluptatem utentem, quemadmodum ipse Timotheo praecipit, ne aquam adhuc bibat,sed modico vino utatur propter stomachusuum & frequentes infirmitates. Nesciat ergo parochi domus . comessationes crapulosas, execretur compotationes illas adaequales haustus obligatorias. Sit procul a symbolorum ut vocant dationibus. Turpissimum putet,nili causa necessitatis, intrare tabernam, quasi domum non habeat ad edendum& bibendum.Breuiter, vitet omnia quae pastoralem authoritatem aut dedecorant a ut imminuunt.' Pudicitia seruanda parocho. CAP. VI I.
DExestetur quoq; omnem libidine. Nam oportet parochum esse pudicu. I.Timoth .iij. & se praebere exempla in castitate. i.Timoth. iiij. ne in eum vere dicaturio ui Roma.2. alium doces teirsum non docestiui praedicas no hiranduΠ iurarisi iii dicis non moechano moecnaris.zιV7iete emo ni ἔτ praeuaricatione Iegis Deum inhonoras: per quod blasphematur nomen Dei inter gentes. Quo enim v ultu for-r. Corin.6 nicarios coelo excludet cum Paulo, qiii huic volutabro coeni
Vphς ipse immersus est3An existimas inquit ipse Paulus o homo Rouidi. omnis qui iudicas eos qui talia agunt,& facis ea, quia tu esse gestuaicium DeiZIn quo enim iudicas alterum,teipsum conemnas:eadem enim agis quae iudicas.Scimus quippe, quia iudicium Dei est secundum veritatem in eos qui talia agunt.
64쪽
desideria fuge sectare vero iustitia,fidem,spem,& cha ri tatem,& pacem cum his qui inuocant Dominum de corde puro. Labora sicut bonus miles cii Ris τi chium Leni nilitans Deo. implicat se negotiis secularibus. & suae equuntuLIn Tm, solicite cura teipsum probaSilem exhibere Deo, operarium inconfusibilem recte tractantem ver-btun veritatis. ij.Timoth.ij.
O C Ministerium sanctissimus Apostolus caeteris omnibus longe praefert. Vnde& Corinthijs scribens,ait,Non misit me CHRISTVS baptiza I. Corint. irrised Euagelizare: cui & c teri Apostoli astipulantur,quum inquiunt: Non est aequum nos re linquere verbum,&ministrare mensis. Quinimo S CHRisTus alijs anteponit:Tumes inquiens inmundum uniuer Mati. vita sum,praedicate Euangelium omni creaturae, ac docete omnes gentes,baptizantes eos in nomine Patris, & Fiiij, ct Spiritus sancti,docentes eos seruare omnia quaecunq; mandavi vobis. Quamobrem Paulus Timotheum suum excitans, ait: Atten I. no.
de lectioni,attende exhortationi & doctrinae, noli negligere gratiam quae in te est,quae data est tibi per prophetia cum impolitione manuum presbyterij. Haec meditare, in his ino, ut profectus tuus manifestus sit omnibus. Attende tibi & doctrinae,insta in illis: hoc enim faciens, & teipsum saluum facies &eos qui te audiunt.Et iterum: Tu vero vigila,in omnibus la- 2.Tim. 4.bora, opus fac Euangelistae, praedica verbum,insta opportune,importune, ministerium tulim imple. Quid parocho meditandum. CAP. II.
MEditabitur parochus quid ipsi dominus per Ezechie
lem cap.iij.xxxiij.ac xxxiiij. praeceperit, parabolaque speculatoris menti infigenda est:Speculatore inquit dedi te, clomui Israel. Quod si speculator viderit gladium ve-lanientem,& non insonuerit buccina, & populus se non custo dierit,ueneritq; gladius,& tulerit de eis animam, ille quidem lin iniquitate sua captus est, sanguinem autem eius de manu I
65쪽
speculatoris requiram. Parochi siquide sunt, quibus potissi
Iaco.s mum dictu est: Fratres,si quis ex vobis erraveru a veritate,&conuerterit quis elim, scire debet i quoniam qui conuerti secerit peccatorem ab errore viae sumaluaAt anima eius a mora reii. te. Dura est nimis illa prophetae lamentatio: Paruuli petierut panem,& nemo dabat eis Pascevrgo fame morientem:fi non patieris, occidisti. At homo ex atribus panibus constat ex
carne scilicet& spiritu. Duplici ergo cibo opus est. Nam ut Matth. scriptura ait, Non in solo pane vicit homo, sed in omni verbo quod procedi t de ore Deilibus exterior carnem tantum. mortalem reficit,& intrans per os, in ventrem vadit, & in se-. cessiim emittiturpanis autem spiritus tam per verbum praedi cationis,quam Hamentaliter in veritate corporis&sangui Iola.6 nis dominici,in viva fide comestus,vivificat, reficit, ac vegetat animam,qui non perit,sed permanet in vitam aeternam, Mhunc qui ederit, non morietur in aeternum. Id quod omnes
Hebr. pij sciunt ac sentiunt.Vivus enim sermo Dei est, & emcax, &penetrantior quovis gladio ancipiti,ac pertingens usque ad diuisionem animae &spiritus,compagumq;,& medullarum.
Fidelitas in primis in parocho requiritur.
r.Corin. π 'r Iciam inter huius coelestis panis dispensatores quaeri- ira tur ut fidelis quis inueniatur. Fidelis, inquam, seruus 1 1& prudens, quem constituit Dominus super familiam
Matth .et suam,ut det illis escam in tempore. Beatus ille seruus, quem, quum venerit Dominus eius, inuenerit sic facientem. Sin secus veniet Dominus serui illius, in die quo non sperat,& hora quam ignorat, & diuidet eum, partemque eius ponet cum
hypocritis,ubi erit fetus &stridor dentium. II Quis sit fidelis uerbi dispensator. CAP. I I I I.
IS autem fidelis est dispensator, attestate diuinissimo Ioanne cuius scopus unicus ille Cn RisTus est , & cuius spiritus confitetur C H R. I s T v M in carne venisse:id est, ut diuus .Ioan. Paulus interpretatur qui docet apparuisse gratia Dei & SaΙ- Ad Tit.2 uatoris nostri omnibus hominibus ad erudiendum nos ut abnegantes omnem impietatem & secularia deiidei ia, sobrie iuste & pie vivamus in hoc seculo, expectantes beatam spcni & aduentu gloriae magni Dei & Saluatoris nostri insu Christi. Qui, inquam,docet eundem c H R i S T v bi Iesum dominum
66쪽
minum nostrum hominem factum, ut daret semetipsum pro nobis,ut nos redimeret ab omni iniquitate, & mundaret sibi
populum acceptabilem,lectatorem bonorii operum. Quibus verbis sanctus Paulus duas in CHRISTO naturas,verbi 1cilicet& carnis, indissolubili vinculo cohaerentes,& utriusq; naturae rationem complectitur. Verbi quatenus erudit nos,docens quae sit voluntas patris,quam facientibus denuntiat praemium, praeuaricantibus vero pinnam aeternam. Carnis v ero, Ioan.rquatenus datus & immolatus est pro nobis in ara crucis. Α- Τ.Petr.agnus immaculatus & Victima tollens peccata insidi,nobis re R 'Pςtr
linquens exemplum,ut sequamur vestigia eius, de eadem cogitatione armemur,quia qui passiis est in carne,desijt a peccatis, ut iam non desideriis hominum,sed voluntate Dei, quod reliquum est in carne temporis vitiamus. Omnis autem spiritus I.Ioan. qui soluit i E s v M , ex Deo non est, & hic est Antichristus, de quo audistis: quoniam venit,& in mundo est.
Is item fidus est minister verbi, qui omnem scripturam ad IChristianam exigit charitatem. Charitas enim Christianismum consummat, quemadmodu apud diuum Paulum legimus Finis praecepti est charitas de corde puro, consciendI. no.Itia bona,& tilleno' ficta. Et est potissimum illud indicium, iquo Christiani esse coprobamuryn hoc ait CHRISTUS co Ioan it is
gnoscent omnes quod discipuli me; ellIs,d dilectione sabu
ritis adinvice. Unde beatus Augustinus in libris de doctrina Augu. de Christiana breuissimam methodum ad pervestigandas, intel dorer Chriligendasq; scripturas comonstrare volensiouisquis cinnuit scripturas diuinas vel quamlibet earum partem intellexisse sibi videtur ita ut in illo intellectu non aedificet gemina cha ritatem Dei & proximi, is nondum intellexit, quod legis ac Matth. Σαscripturarum summa, finis ac plenitudo sit dilectio,quae duobus mandatis coprehenditur: sacpe, Diliges Dominu Deum Roma. i.
tuum ex toto corde tuo ex tota anima tua, ex tota mente, ex
tota virtute tua,& diliges proximum tuum licut teipsum. Et, quemadmodum vultis ut faciant vobis homines, ita&vosta Matth. cite illis In his duobus mandatis uniuersa lex pendet & Prophetae. Quicunque ergo ad hanc amussim doctrinam suam attemperat, is nunquam potest perniciose errare.
67쪽
f Summa Euangelicae praedicationis. CAP. VI.Zechiel vero Propheta summam suae praedicationis dominum enarrante facit, hisce pene verbis: Vivo ego,&'cit Dominus:Nolo morte peccatoris, sed ut couertatur impius,& vivat. Iustitia iusti non liberabit eum, in quacunq; die peccauerit:&impietas impij no nocebit ei, in quacuq; dieco uersus fuerit ab impietate sua.Quare qui egerit poenitentia a peccato suo,feceritq; iudicium re iustitiam,& in mandatis vitae ambulauerit nec fecerit quicqua iniustum, vita vivet Mno morietur .quod CHOS Tvs breuius coplexus est Poenitetiam cinquit agite,appropinquabit enim regnu coeloria. Sedi de his alias locupletius.Suffecerit hic victaq; indicasses copia.
Parocho cautissima solicitudine in praedi
catione uerbi utendum. CAP. VII.
O autem solicitius parochus prouinciam cui admΟ tus est gubernare satagat haud existimabit se alicuit - ui muneri, sed omnium grauissimo ac difficillimo
praefectum tantae nimirum difficultatis, ut verbi praedicatorem undequam absolutu, vix unum e millibus reperias. Non idem est ovium palatum,magna in pascendis varietas: quod unam oviculam nutrit, altera macerat aut mactat. Culpave rit aliquis auaros, prodigus hinc argumentsi prodigalitatis suae colliget. Culpaverit prodigos, auarus inde tenacitatis excusationem arripiet. Ea,est hominuminalitia, ut nedum
alia, sed & sanctissimum Dei verbum pro suis qui'; affectibus ac ad sua desideria consouenda potius quam eradicanda trahat.Uidemus,proh dolor,quemadmodum hac tempestate pleriq: sacras literas in parabolam ac prouerbium vertant,atque ad excusandas excusationes in peccatis summa vi atq; impudentia torqueant,adulterantes verbum Dei. Quare paro- chus cautissima solicitudine agere debet, per gladium Dei secantem a dextris & sinistris, ut medium iter pateat ad incedendum per v iam regiam mandatorum Dei. Is Quemadmodum sermo temperandus. CΑ P. V ID. Ttemperandus sermo quoad eius fieri potest pro audi-
torum captu. Riij siqitidem aeri ingenio ac iudicio sa 1 sunt alij hebetes animo ac rudi Minerua praediti, qui- Uam attenti quidam vero desides:hi recte ac syncere instituti, j seducti ac decepti. Discretione ergo maxima opuS est.
68쪽
D E DISSEMINATIONE vERBI. s 3 Breuiter, nemo erit conesonator absolutus cui praeter vitam exemplarem non adsint omnia quae sequuturinempe, cognitio scripturarum utriusq; Testamenti,ingenium velox,solers . atq; versatile, eloquentia vehemens,iadibilis & suauis, neq; interim minus temperata quam copiosa, prudentia rerum ae personarum docendarit,experietia multiplex immobilis con
stantia.Deniq; spiritus,qui si deerit, reliquis donis parii pro fecerit. Non enim vos estis
, qui loquimini, sed spiritus patris, vestri qui loquitur in vobis. Quomodo enim ad aeternarum rerum desideria alios accendet, qui ipse totus languet ae fri*getZnonda spiritu concepto,qui ex Deo est, que & ipse Deus Luc. irdat bonum petentibus se.En quam arduu est cocionandi munus 3 Nee tamen propterea dissidentia quae plerunq; multos
qui dat omnibus affluenter,& non improperat, & dabitur ei Quid cauendum inter concionandum. CAP. IX. Auebit autem modis omnibus, ne lubricus in docen- Ex epi. Iudo sit huc illuci etauens. Et in primis, ne vento do- dae,
inrinarum ab ecclesia catholica non receptarii, veluti δ' Timo.t nubes sine aqua circumseratur, sed formam habebit sanorum lverborum ab ecclesiae quae columna veritatis est instituto ni phil distrepantili. Tu inquit Paulus ad Titum loquere, quael in Tit.2decent sanam doctrinam verbum sanum &irreprehensibile. I s. .
U Nihil aut fabulosum aut suspeetum adse icαειν
INeptas aute& aniles fabulas deuitabit qualia nuper erant, et .vm.I. quae ex nullis probatis authoribus, sed potius suspectissita 2- Timo.amis obscuroru hominum comentis adferebantur ex la. Olim vero genealogiae interminatae, quod ad pietate illa ni hil fecerint. Exercebit aute seipsum ad pietate,quod corporalis exercitatio ad modicum utilis sit: Pietas autem ad omniasTim. utilis,promissionem habens vitae,quae nuc est&futurae. Loquacitas Uitanda. CAP. XI. Eque minus euitabit prophana & vaniloquia hoc est,ssutilem & inanem loquacitatem, qua nonnulli ratio a. cinationibus humanis falsam scientiae opinionem sibi venantur. Sic enim suum compellat Timotheum Paulus : C
69쪽
I. Timo.6 Timothee,depositum serua, deuitans prophanas vocum no uitates & oppositiones falsi nominis scientiae, quam quidam promittentes,circa fidem exciderunt.
Quemadmodum parochum aduersus haereticos
P Ax xos no esse vult Apostolus Petrus ad satisfactione
omni poscenti nos ratione de ea quae in nobis est spe de fide, sed cum modestia & timore.Neq; ergo doceat,neq;: intendat his parochus,quae quaestiones magis praestant quam aedificationem, quae est ex charitate.j. Timoth. i. Et iterum ij. Timoth. ij.& iij. Paulus ait: Stultas & sine disciplina quaestio- aes & pugnas legis respue,sciens quia generant lites. seruum aute Domini non oportet litigare.Proindeq; ubi cum haereticis res est,corripiet quide eos cum modestia qui resistut veritati, ne quado Deus det illis poenitentia ad cognoscenda veritatem,& resipiscant a diaboli laqueis,a quo tenentur capti- Ad Tit4 hi ad ipsius voluntatem. Quod si non profecerit, haereticum hominem post una & secundam correptione, deuitet, sciens 'quia subuersus est qui eiuscemodi est & delinquit,quii sit pro-.2. Tuno.2prio iudicio condemnatus. Nequaquam autem ad populum ἶ-Corin- verbis contendat, ad nihil enim utile est, nisi ad subuersione audientium, memor apostolici sermonis,quo reijciuntur omnes qui scissuram quaerunt.Si quis enim vult cotentiosus esse, nos talem consuetudinem non habemus,neq; ecclesia Dei.' A scommatis S co uitris abstinendum. C A P. XII n-Nter contionandum ergo a scommatis,maledictis .ac con
uitiis omnino abstinendum cst.Praedicetur pure ac syncere. Dei verbum, iuxta ecclesiasticam traditionem, & patrum Prag. Aut ab ecclesia catholica approbatorum interpretationem. Qua gui'δi - lvero in contentionem vel disceptationem reuocari possitiat, i penitus sileantur,quemadmodum quoque pragmatica Augu sten. sanctione cautum est.' In contentiosis dogmatibus, quomodo docendus populus sapere. CAP. XII II. -N controueriis autem & contentiosis, obscurisq; dogma tibus quae sacris voluminibus vel uniuersali ecclesiae cosen .su expressim decisa non sunt, populus priuatim maximEcum exomologesi se purgat,modo grauatam conscientiam in inhoeliabrax ita docendus est sapere, atq; hac cautione profiteri
70쪽
fiteri de his se credere, sicut credit ecclesia .Hoc enim tutiuS, quam asseuerare,de quo dubites,aut quod non intelligas. Qualem oporteat esse parochum inreprehendenais criminibus. CAP. XV.ERit quoq; parochus in reprehedendis criminibus vehemens atque acer. Constitutus est enim ut annuntiet populo scelera eorum, sic tamen,v t in suggesto vitia tantum roprehendat non personas nominatim perstri iactat. Argue inquit Apostolus increpa obsecra in omni patientia &doctrina. Vbi persona arguenda, denuntiatione euangelica viedum. Si peccauerit in te frater tuus inquit Christus vade& corripe eum inter te& ipsum solum. Quod si te audierit,i ib. cratus eris fratrem tuum. Quod si non te audierit,adhi be te cum adhuc unum aut duos,ut in ore duoru vel trium testium stet omne verbum. Quod si eos n5 audierit, dic ecclesiae:quod lsi ecclesia no audierit,iit tibi sicut ethnicus & publicanus. Sic lPaulus Corinthiu respicere noletem excomunicauit. Et hic nCorin. . iteru Christi doctrina & exempla secuendii, ut beneuoletia 'seueritate vincat,ut paratus sit parochus dimittere peccanti non modo septies sed &septuagies septies. Et cum Christo Matth. 13. paratior sit ad absoluendii adultera,ad frugem melioris vitae Ioann-
reuertente,quam ad condemnandu.Quemadmodum Paulus quoque ingratiam recepit Corinthium illum poenitentem. 2.Corin. t.' manifesta reprehensio utriusque potestatis uitanda CAP. xv I. o γω.
VIxanda quoq; manifesta reprehesio utriusq; potestatis, quem g tam ecclesiasticae quam ciuilis. Nin: inuehendu inordi Fer ' Mnem aliquem aut aliquod ab ecclesia receptum vivendi . genus. Omnis enim potestas a Deo est,& propterea eatenus Ohonoranda,non incessenda. Sequenda praecursoris dominici Rom-II- doctrina & exemptu,qui ne milites quide a se repulit aut ulla Lμς-ς ι' contumelia affecit, sed magis viam recte vivendi ostedit. Per eiulcemodi enim incautam reprehensionem plebs ad seditionem magis ac rebellionem incitatur. Hanc murmur, odium, impatientia, contumacia, protervia,& detractionis libido comitantur: quin potius docendus populuS est Obedire ma-i .pe tigistratibus,parere praepositis suis etia discolis:ac interim ad- Iob. monedus est ut sint magistratus interdum vitiost, id euenire, Prouer.2squod dominus regnare faciat malos & hypocritas propter δδi