장음표시 사용
81쪽
Ir93 Sidereos omnes imitentur in aere meatus, 'Ac vesut est tem ieidant stellantis Olympi: Cur tandem haud valuit Mundi pater atque hominum Rex,
Omni tmtenta perima fabricator, corpora quaedam Sic struere, ut varios, cum sint varia organa, motus
I 3oo Exhibeant; animamque serant in sanguine stetam Spiritibus : puros liquidosque videlicet i es,
Quorum ope quisque suus servetur partibus ordo rEt facile, ut par est, moveatur flexile cor rAt propria sine mente; Deo cum sit satis illier 3os Signavisse suam λ Nam quae non machina clamat Auctorem ; attentas si quis modo praebeat aures Cuncta Deum produnt, atque alte impressa sigilla Ouolibet organico splendent in corpore, Mentis aeternae, quae sola regit quod sola creavit. / , I 3IO AT vero in brutis animantibus organa sensus
omnia quid iaciunt sne senis' protinus inquis. Id faciunt quod & in nobis humana, priusquam Rem sibi delatam mens nostra retexerit, ipLFibrarum ex motu, quo scilicet illa monetur; i3is Quo potius semel exorto, Deus admonet illam. In brutis, veliu in nobis est machina certe, Rebus ab obiectis pariter quae nata moveri; Hoc est, a motore Deo, pinsentibus illis. Solum hoc discrimen. 'iiod machina nostra cieri raro Mente solet medici sine Mente, ferina cietur. Haec autem ex ipsb poteris cognoscere visu tNam radii lucis rerum simulacra ferentes Pupillam recti penetrant, quos uvea Primum, Mox aqueus, tandem crystallinus accipit humor, 13 23 Ac divergentes convexus colligit. Unde Concurrunt in landum oculi, pinguntque colores,
Et formas in reticula, seu pyxide nigra, Concutiuntur eo appulsu tenuissimst merui Fila coharentis cameram qui perforat, mrtus
I33o A cerebro ; quare in cerebrum desertur imago. Hactenus offectum est quidquid mera machina possit In nobis, via ut in brutis. Quanquam ordine miro Hae
82쪽
Naee fiunt, certe nostra sine mente geruntur. Hanc visus partem fas est concedere brutis; Ex qua diversi motus in membra sequantur: Posse etenim fieri sine cognitione prohatum est. Altera servetur nobis, quibus insuper illam Percipere effigiem, & nostro summittere insem Iudicio, multisque modis versare datum sit: Haec incorporeae quoniam sunt munia mentis. DIx I, quae de mente sophos dubitare serina Admoneant. In re obscura dubitare sagacis Consilii est, fraudem merito erroremque caventis. Haec ita si non sint, ita possunt esse : quod, inquam, Sufficit, ni brutis animas concedere tuto I3que Non valeas, pariatque gravem tibi quaestio curam. Quidquid ab incerto est, incertum hoc esse necesse est. Haud igitur nostram tua laedunt spicula mentem. Si quid opinari tamen & contendere malis; Elige, pythinorae sempe florentis, ames-ne I 33o Cartesi mag clara sequi vexilla recentis 3 Hoc est, aut nullas brutis tu praefice mentes, Aut incorporeas r media, quae sorte placeret, Non licet ire via : nis vis te credere neutri; Atque feris demum tenebrosa in nocte relictis, raues Humanam ex se ipsa tantum discernere mentem.
Si quis, ut assiduo maris unda reciprocet aestu Pressura fieri Iainae, tibi sorte negaret Idcirco, quia Luna suos hahet & maris aestus; Tu responderes, prius hoc utrumque probandum , I 362 Et pontum in Luna, & ponti revolubilis arilus. Diceret ; at Luna est, ut sertur, Olympia tellus, Omnia persimilis nostrae : quodcunque videtur In nostra, hoc etiam tenseri debet in illat Argueres in eo discrimen posse putari, 33 1 Res quoniam' nondum satis explorata profecto est: Si tamen in Luna reperitur & aestuat aequor, Pressura id nostrae pariter contingere terrae. Quid prodest igitur brutorum inquirere sortem;
83쪽
137o Cum nostra sit nota mimis, totiesque probatum Jam fiterit, si mentem habeant similem omnia nostrae, Ergo incorpoream sin fili ratione suturam:
Si careant, nihil hoc ad nos spectare, proculque
Diffugere exemplum : atque adeo tela Omnia contra
1373 obniti, firmamque suis perstare columnis v
Doctrinam, quae Materiem in sua septa coercet, Ac Mentis naturam a corpore segregat omni .
SED quod hruta probant nobis animalia vere Quin & demonstrant liquido neque enim irrita nostris 13go obvenerc oculis unum est, dulcissime Quinti, Esse Deum quo se, sint qualiacunque, tuentur Auctore ; esse Deum quo se motore gubernant. Ecquis enim, cum stat partim diversa ferarum ossicia, & partim cnnctis communia brutis, is 83 Hic non agnoscat Mentis vestigia summae; Muneribus propriis quae propria fingere novit organa, communes tribuit communibus ritus Nam caput est cunctis; sunt fauces, visceri, nervi; Est cor, & est aliquis, quo moles tota rigatur, 3 o Corde means remeansque liquor; sunt denique partes
Gignendam ad sobolem , & gemini discrimina sexus: Omnia quandoquidem sunt & sibi vivere nata, Et multos similesque sui progignere istus. Sed quia sunt studiis ac toto dissita victui' 3 Plurima, quae varias reserunt animalia formas, Diversasque plagas Coeli, telluris & undae Concelebrant; illis diversae membra figura:
Omnibus at proprios accommoda cernis ad usus. DispERsUM late genus aspice pennipotentum.14co Est illis quaerenda procul, sparsimque per agros, Aut per aquas, aut ingentis per inania coeli, Arboribusve super sibi congrua copia victus :Stant pennae duplices, validique hinc inde lacerti; ueis innascentes plumas, & ponderis aequirqo3 Remigia in numerum possint agitare per auras: Caudaque flexibilis motum, ceu temo, gubernans.
84쪽
Inter aves, multae, queis fructus sordet agrestis, Vivere habent rapto : sunt illis omnibus ungues Armigeri & gladiis immania rostra recurVis. Roburtum semur, & duratum ad praelia vire u q. Sunt, quae nocturno venari tempore debent: Propterea quod praeda sibi maris apta, sui qui Foetibus, e terra nocturnis exit in horis: Illae nec solis radios, nec tela dici Lucida ferre queunt; somno, latehrisque sepultae Sub tectis habitant, aut inter diruta sa 1; Et caligantes oculos dum lucet, in umbris Argutos, escam facile ut discernere postitit Et pedibus vix robur habent, ac dchil ; .a 'TMomentum; aeriis quoniam vacat liost: hus l .: A . Invenies quasdam, quibus est sua nare volu Ecce pedum digitos iungit membrana pat Pitc .
Ut iaciant retro fluctum, & se rem iste
Promoveant ; non est aliis ea praebita vi ri: . . At mergis ovata via est , qua sanguitiis trir .ata rIntacto pulmone subit directus aortam; Dextro duntaxat , non laevo corde recci Quam sub aquis mansere diu, spirabiliet aura Expertes vivunt e scelus quoque vivit ut omnὶῖ, Dum iacet occlusa gravidae genitricis in alvo.
INsUPER hoc etiam provisum est, omnis ut ales Undarum civis, rostrum pinguedine qliadam Praeserat imbutum, quo fultas vellere denso Saepe linat plumas, oleoso glutine inungen S; Ne rorem accipiant inimicum, aut frigidus humor I 433Traiiciat pellem madefactam, & viscera laedat. Exsortes nandi quaedam piscantur in undis: Aspice ut erecto sunt corpore, cruraque gestant Ardua prae cunctis animantibus; oracue tendunt Grandia procero longe pendentia collo. IMQNimirum quia coenosas plerumque paludeSInter, & irrigua' valles ac littus oberrant: His, ne mergantur penitus tribuenda suerunt
85쪽
Subsidia ; ut coeno in medio specubusque latentem 14 3 suam effodiat pradam, superedita lymphis. Jam queis nare d8tum, secus undam semper in alga Nid incant; quarumque valent i edere pulli Nascentes, hae semper humi; sed semper in altis Arboribus, quarum pulli nascuntur inertes: 143o Unde inhiant patuli, & victum clamoribus orant rSemique cocta ferunt illis alimenta parentes; Propterea nacti turgentem in gutture saccum.
Sic aliter pisces, aliter conchylia vivunt, Utunturque ei bis aliis, diversaque longe i 433 In pelagi campis habitant loca a namque profundum i Pars colit, antraque vasta & inaccelsas convalles: Pars haeret scopulis, aut salsam spargit arenam: Hic ubi candescens infractis fluctibus aequor Desinit, ac bibulum lavit unda reciproca littus.1 6o Verum hoc mirator, Quinti, quod squamiger omnis
Pectore vescam semper gerat, aeris aura id urgentem; levior qua iactus, abire per omnes possit aquas, longe & late, cireumque supraque, Atque Alios penetrare lacus, & corporis udii 63 Flectere securus, pinnisque agitare carinλm. Qualis ubi primos pubes ignara natatus
Exercet, timidoque gradu cava flumina tentat:
Fune revincta levi pendet iuvenilibus ulnis,
Et rude sustentat ventosa cucurbita pondus.
3ς7o His quoque solliculi sub gutture, mille plicatis Contexti soliis; quos ossea lamina duplex Protegit inflectens, ut aquae de corpore, quidquid Aeris est, iugi percolatum exprimat haustu. SINGULA quid narrem y vel quot discrimina rerum 1 73 Fluctivago uni in populo λ sunt inter & ipsas
Quadrupedes : & cuique suis pro moribus aptae Sunt partes. Nam quae frutices & gramina carpunt, Illis abrasi dentes, ac sorficis inibir, Ut segetem tondere queanti instarque molarum,
86쪽
Sunt quidam interius positi, queis frangere possint Incisam, & sapidos, attritu extundere succos. At queis idat laniena cibum sunt undique rastris Falcatae fauces ; est unguis aduncus & ingens; Ut lacerent earnem & valeant discerpere fibras.
Radices herbarum aci tuberat mandere natus Praeduro siccam , rostro, eeu vomere terram
Sulcat aper, saltusque omnes pernoctit arando , Peroue diem alet in s reis recubare lavacris, Et fruitur laeto coeni graveolentis Odore. Nec non & variis vitae tutamen in armis Elt positum : quae ne percurram singula, cernas Inse nis levibus quam sortis aculeus insiit Cornu quam multis, & uuam variata gerantur rHystricumque genus, membrum quibus Omne pharetra;
Ungula tum simplex aut fissa usi pluribus, & non Pro solea tantum , sed ut hostem calce repellant. Sunt clypei Ct odilo, aliis siuit piscibus enses. Et quoniam Caneri sub sidere natus iniquo
Arduus dla tergo & longa cervice Camelus Athiopum sequitur totus Arabumque cohortes, Et grave gestit onus sitientes inter arenas; Quo non irriguis descendunt collibus amncs, Nulla palus, nulli dant potum e nubibus imbres: Idcirco cellas alvo anteriore capaces Accepit, ceu plena cadis alvearia, solus . Quae servent haustam raris e sontibus undam, Atque monente sibi reparanda in viscera reddant. Haud secus, M s ructu sublimis carduus hirto,
Qui medios inter lapides tophumque virescit, Nec sat jejuna trahit e radice liquoris: Emittit bibulas ipso de caudice frondes, In quibus, ut ubris totidem, se roscida cogit Stilla novo delapsa die, stagnansque moratur:
Arentem ut Bueat, sensimque refrigeret heil am. Haec non fortuiti occursus, non vincula caeca Condere, non fictae vires quacunque Dutentur Esse in Materiae summa, potuerL mOUendo.
87쪽
NAM quod ab inventis hominum, quod ab artis opelli
Naturae secernis opus, quasi condita casu ruero Fabrica sit, nostra quae non imitabilis arte, Mortalis longe superat miracula nisus; Quodque doces nullo compagem fine creatam, Membra nec ad proprios inurina sagaciter usis;
Uerum Materiae tandem glomeramine caecor 323 Evenisse, homines ut conspielantia nacti Lumina, conspicerent; quoniam prius illa fuerunt
Condita, quam notus cuiquam seret usus eorum:
Num rides, Quinti Belle haud humana suisse
Haec inventa probas ; at nulli debita menti, 133o Nequaquam. Sic sunt gregibus construitii fovendis, 'Non ovium, ast hominum certa praesepia cura, Ne risiat lupus, aut coeli inclementia laedat. Nec sine consilio nidum mox ipse putabas
Surgere perdicis vel hirundinis r Inde triumphans 1333 In brutis animum, nostri similemque volebas. organa perdicis tu vero & hirundinis ipsa, Quae nidis longe praestant, nidosque laborant, Ipse tibi pugnans temere emersite putabis Dic igitur pontem hunc, quo latum traiicis amnem , 336v Non opera factum, aut studio; sed sponte sodinis Ex improuiso lapides venisse recisos,
Et palis ultro in terrae fundamine fixis Incubuisse simul, curvatisque arcubus alte Sustendisse solum atque viam fecisse per auras, a 3 3 Et nuvio imposuisse justum, ripasque remotas Transverso ductu & sesidis iunxiste catenis. Dic quoque belligeras non unquam in littore classes Exstructas; sed forte suis de montibus actum Descendisse nemus, nullique dolata coisse a 33 a Ligna. nec admotas olim perpessa secures. Dic tabulas trabibus serrum intricasse supinas Non missum incudi, nulla fornace recoctum iInsectos etiam lanes, insectaque malis Lintea se motu proprio applicuisse repertis. SED
88쪽
S x v quid ego haec multis neouicquam 7 Talia senti An seret in cerebro quidquam talis λ ocius ergo Desine tot furiis agitari, ut credere pergas Nil factum in brutis aliqua sine mente, nisi ipsa Corpora brutorum e. quae sive earentia sensu, Sive instructa putes, mirare &. Numen adora.
89쪽
AD demonserandam Divini Artificis manum , iam ab.
animalibus ad femina progredituro a v. I. ad v.3O. apitat ridiculam Epicuri de ortu primaque nutritione animantium opinionem c a V. 3O. ad υ. I 34. Afisotelis formam artificem explodit: a v. I 34. ad V. Zoo.
Probat semina casu nec fieri , nee fecundari potuisse e
Descendis ad Epicuri ct Hismum Athesmm sententiam degeneratione ammassum, quam persuas motus leges explicari non posse H --: a v. 26 I. ad F. 3 2.
Ut ostendat non fine opifieis inrisiria Diri tam hominis
machinam, in ejusad cripto, immorar- : a v. 3 2. ad U.7 3. Transit ad truta, erum mino , --majora e quorum primum Iemen nec a seipsq, nee casu 1atium esse demonserat pergo a mente alιqua , eaque Iumme perita : ea aeterna esse non posse: a v. 7 3. ad V. 92 I.
Ex consanti generationum similitudine earumque arte eximia probat, Iemina nis a causa proυida, communi, valida aeterna Jormari non potuisse: a v. 92 I. ad V. I 6. Semina omnia animalium cujusque generιs tu pramo anι- mali conclu juiser in maribus prolem contineri: a U. I Lad v. II 2 C. Exponit causam infecunditatis eorum animalium, qui ex gemina specie constamur e a V. II ZO. ad v. II 32. Di iam by Corale
90쪽
Ia feminis nil nisi I ims nutrimenta cinfirmat pinsitam propagamdae sobolis euram; innatum animalibus f men , in eoque tuendo Pro et eruiae diligentiam Uendit: au. II 82. ad U. I 333. Supra fidem non esse tantum feminam numerum tantulo Datio contineri demons, at exemplo forum ac plantarum oa v. IIII. ad U. IF
In minis vegetabilibus generis sui femina inesse ; hine causam serilitatis fecunditatis explicat: a v. I m. ad
Os esse in feminibus fartus , sua in fatuus semina pro
hat et exponit eur planta ρα-am ex ramo aut radice reput lutent ; cur insitione fecundentur ; ex feminibus orira eas ipsas, quae sponte sua ac temere oriri vident-e a V. Is ad v. I 6 . Nulla animalia nisi e eon gio emea esse , prater u m v sque generis , in quo Deus torum gemi prima condidit ca V. I 6 . ad finem .