장음표시 사용
91쪽
HAcTENus auctorem rerum sat multa probarunt; Nulla ue fortuitis Atomorum nexibus esse Corpora conitructa; & per se consistere nullam Materiem, per se nullam potuisse moveri. 3 Vidimus & species viventum animataque regna; In quibus est operis maior solertia, mentemque Arguit artificem doctus labor: unde parentem Esse Deum pariter vocalia mutaque clamant. Id tamen evincunt multo mage cognita rerumio Semina : si attendas, quo vere singula pacto Gignantur; possintque homines, & secla ferarum, Et plantae, & quidquid fabrefacta per organa vivit, Perpetuum reparare genus; semperque recentes Consumtis patribus cetur succedere natos: is Unde fit interitus ortusque reciproca quaedam aeternum series ; & eunt redeuntque vicissim Ex rebus non iisdem, eadem spectacula Mundo. Quales usque cavis amnes volvuntur in alveis, Haud sibi dissimiles, alii tamen ; atque perenniao Defluvio properant magnum descendere in aequor: Nam sequitur fugientem unda & fugit ipsa sequentem. Sic fluit in terris generum fugitiva propago Summaque viventuni quamvis juvenesque senesque Nocte
92쪽
Nocte dieque cadant inimica salce resecti Labitur & perstat, pretiosi seminis uno Auxilio : ludens in quo Mens summa creantis Contrahit immensas artes, sobolisque suturae Celat inexhaustas promitque in secula gaetas Provida : divinae specimen mirabile dextrae. PULCAR A quidem super his Gargettius ille, magister 3o Humani generis; qui, Musa teste Lucreti,
Unus Naturae sontes portasque reclusit; Usque adeo, ut causae tam clara in luce patentes Non possent grato sine quodam horrore videri: Imo, non sine contemtu delira canentis. 33Scilicet ut veteres iam tum ad mendacia proni Graiugenae, coeno e calido Pythona tremendum Emersisse ferunt, iaculis quem stravit Apollo :Sic ore audaci non degener ille docebat Fortuna cecidisse, ut, decedentibus undis, UEnatas quondam tota in Tellure paludes Assiduus Phoebi sensim calefecerit ardor ;Atque ita viventum parili genera omnia lando Prodierint e muscae primum culicesque molesti,
Facturae levioris opus ; dein secta volantum, . 43 Reptiliumque & quadrupedum: quos inter & ipse
Venerit ortus homo Rationis lumine pollens. At notas praeter species, quas esse videmus. In Mundo, multae consurrexere sub auras :Casus enim quid non peperit Sed protinuisidas Io Exstinxit sobolis defectus, & ire coegit ,
In tenues Atomos,' veluti radice recisa rFecundas quoniam casus non secerat. Illae - , Manserunt tantum, queis tunc genitalia sorte
Organa contigerant, Venerisque innata cupido. 15SED quales quantosque homines hoc more profudit Terra parens λ Minimoc, inquit, ceu nascimur omnes
Nam generum cunctorum exordia parva suerunt.
Unde igitur victum carpebant λ Hic Epicurum, Se majorem ipso & pictoribus atque poclis, Admi-
93쪽
Admirare: minor fingendi namque magister
Hoc intricatus laqueo victusque sileret. : .. . . . I
At non ille chi fidens, atque ora pudori
Semper inaccessus e promto nodum ense secabit . . /63 Provida nimirum pueris niacentibus almos o a Eximii sontes lactis Fortuna pararat, Qui coeno e medio passim hinc atque inde fluebant. Illi erumpentes, ac spontes in labra jacentum
Delati, sauces internaque Viscera, quantum . 7o Satiuit, attenta melius nutrice rigarunt. rSic homines, agnos inter, mitesque leonum Primitias, ab humo vitam suxere tepenti.
VERUM aeque liceat, Fusit quos Graecia nugax, Credere diluvii natos e pinguisus angues 3 Relliviis fortesque viros. & in arma ruentes Erupiue satis Cadmei dentibus Hydri; Aut lapidum iactu gentis primordia nostrae
Deucalioneis quondam instaurata sub annis; Terrigenasve polo minitatos bella Gigantas: - :8o Vel tormicarum genitos praegnamibus ovis . - . Myrmidonas, eum supplevit pater Eacus urbem Pestisero viduatam odio Junonis iniquae; Vel patrem Phoenica sui Nabathaea per arva Ferales myrrha & nardo contexere tunas; i33 Aut Iovis e cerebro cataphractam exiise Minervam; Aut spumis comtam Venerem emerisse marinis, Quam Cypros excepit; vel Pygmalionis amore, Indita marmoribus gratae spiracula vitae. Scilicet impietas in eo cum cetera pugnent 7 t so Atque superstitio concordant, ut Per aniles
Protegat ; indignosque sibi mendicet honores. υιNΕ- m hic sis est praesertim, ineresule Quinti Appellare fidem. Credis tot vana canenti, sue Et dubitas, morose, sequi tot vera probantem l . Quid mihi nunc adeo manifestum extinguere Numen, Conatu), ridenda simul deflandaque in stra,
94쪽
Terrestres uteros, limosaque semina mnit, Ceu fungis ac tuberibus, nimis ille Poeta Fertilis, & mammas lutulento lacte fluentes; opportuna serent teneris ut pabula natis λl Cur autem expreta Tellus emersa liquore, Solis ab aspectu secunda, tumescere coepit; Et non acceptos dignata est reddere scelus; IInte sua vi parturiens, enixaque prolem, Quam gravida ; & nutrix, ulli quam nupta marito An lapsi madidae radii Telluris in alvum . . . Semina Phoebeo de corpore fusa tulerunt . . An Sol tot rerum species meditatus opimas,
Alvos semineas in molli finxit arena Iam Sol est igitur Deus : en tibi Graius Apollo, En genitor Pnaetontis, & Oceanitidis hospes . . Nunquid & omniparens scelus iam Terra tenetat Commitas gremio, Solis quos eruit ardor En tibi magna Deum genitrix, Ichea virago, Quae miserum nimiis vexavit amoribus Attin: En Cybele mera, quam biiugi vexere leones Montibus in Phrygiis, Corymmiaque aera sonabant. SED quis eos scelus ipsa in Tellure creavit Vas est, non opifex. Hic te tua fibula fallit, Et iugulat . Quo consilio, qua mente subortis Lac tempestivum, cujus de munere fluxit Nam si lactis inops uenisset lucis in auras,
Maxima pars animantum eheu vix nata perissete . Sugere nec limum poterat, nec mandere gramen, Nec vento saturari, aut puro lumine Solis.
Impietas huc usque virum insanire coegiti Numine destructo, Fortunae tradidit amens Numinis ossicium t Quam prudens quamque benigna FHaec Fortuna fuit Quae munificentia major, Aut quae cura magis materna in rebus alendis Oui talem agnoscit easum, non indiget ullo Numinis auxilio : quin casum haud esse faretur, Invitusque Deum commessis ponit in ipsis. . .
95쪽
333 SED cur haec praeclusa via est; nec iam amplius ullae
Consurgunt ab humo pecudes, hominum 'e catervae Quae nova tam subito pariendi invertere ritum
Vis potuit ; Terramque iubens sterilescere, solis
Aut reierans vegetabilibus, nunc omne creandit o ossicium in species animantum transtulit ipsas: Et cunctas ideo sexus distinxit in amtras, Ut nec Terrae opera deinceps nec Solis egerent Nam si fortuito nascuntur ungula casu, Ac temere & sparsim iacto per Inane quietum 145 Mminio, totidem viventum de genere omni
Nune Atomos & in haec concrescere corpora saetas Terra premit, quot tunc primum exsiccata premebat. Nullum animal tamen ectetis nunc prodit an arvis:
Nec sub utroque polo. Bles ubi, nocte sugata,rso Semestres; nec ubi Solis violentia torret Suppositam regionem & in auram ventilat agros. Sunt hic atque illic vada, flumina, stagna, paludes; At nusquam visa est animal progignere Tellus. IAM quod Aristotelis docuit Schola, corporis omnis re e Materia timul ac sorma consistere summam, Nil aperit de Seminibus, nil explicat, unde Mens illustrari & Verum cognoscere possit. Materiem certe primam nihil esse satetur, Praeter id omne quod eit sermas versatile in omnes, 16o Per se nudum & inops, ita semper ut appetat illas: At formam, id privum quo definitur habetque
Materies, ut sit talis talisque vocetur; Reginamque animamque rei; verumtamen ipsa Natam e Materia, qua dilabente necatur; 164 sita sine adhuc nihil est, quamque ambit amica vicissim' Mutua consortes adeo conjungit egestas. Atque ita seminibus dominari & praeesse regendis Formam imitatricem genii, ac bene cuncta movente nHaec suit antiqui celebris doctrina Lycei;
et o Gam renovare velint, quibus haec natura Vocatur
Plastica di si vere potuit doctrina vocari, Ouae cum nil doceat, semperque relinquat in umbris N Rem
96쪽
Rem sibi propositam, tum stulta & inania proelii
Somnia : namque modis rerum sub nomine formae Plus nimio tribuens, physica in moralia vertit; Ac stupidis animum, & teneros concedit amores. Nec reserat quare, liau qua vi, nescia serma Qti id sit opus, mira tamen hoc opus arte laboret. SED Mentem-ne opifex habet haec mirabilis, an non
Nam si Mente caret, qui tot miracula promit Si Mens est, nostrae superat molimina Mentis Quanquam etenim Astronomus regiones aetheris altas Describat radio, & Lunam Stellasque sequatur ;Quamvis aedificare domos, munimina, pontes, Igo Gens hominum, parvoque imitari pulvere sulmen, Et rigidas cautes, & propugnacula firma Rumpere, & in muros iaculari incendia norit: Vel trabibus junctis ignotas quaerere terras, J.onge per medias hyemes, tranS aequora magna
Itist tamen in tenui maior solertia grano: Formaque lenticulae radicem extendere campo
Dodia luam, & foliis ramos redimire bisulcis, Digestasque simul varias includere lentes Custode in siliqua, totis praestabit Athenis,
Et me iudice erit, quam Porticus atque Lyceum Et quam mortales cuneti sapientior una. Verum aliquid fas est erranti ignoscere turbae; vae dum opus artifici tribuit mirabile Formae, Saltem in eo studium quoddam persensit & artem. A T miror sublimem animum mentemque Epicuri, Singula qui longum meditatus corpora, clausit Ipse volens oculos & lumen sponte refugit: Numinibus quando secura in pace relictis, Fortunam causas Mundi congessit in unam;
Ceteraque exorto semel advenientia Mundo Sic fieri dixit, quoniam sic contigit esse Complures Atomi certa ut de classe coirent; Proindeque seminibus nasci ductore sine ullo Res cunctas, pariterque ex cunctis semina Iebus; . Tom. IL G Non 2GI
97쪽
aio Non ex proposto, vi tantum atoue impete motus, Hoc etenim distant Epiturus Aristotelesque, Totius quod duram operis studiumove regendi
Hic daret e sectd, quod vel causae ille negavit. SED Hofi expediit Superum contemtbi, & ollietis Carmine mellifluo suffragans Musa Lucreti, Qua rh nos miseri ; quorum obscuratur opaca
Mole intellectus, nec se cali ne ibivii, Nil agi miij sine consilio, sine mente, sinε arte;
Seu vestem induimus, solita seu vescimur esca, aeto Seu legimus, canimusve, placet seu scribere vessus, Aut serere, aut plantare, aut glebam findere aratro,
Et conscendere equos, venari, Iudere, fari Pingere et quid memorem clarorum geua virorum,
Et helli pacisque opera, artificumque labores etas Maxima Naturae dum se miracula produnt Sponte sta, sine consilio, si he mente, sine arte. Dic ERE me ille mi, navis cum instructa videtur Quae mare velivolum secat acta faventibus austris, Nullum, observata compage ac mole superba ago Corporis in pelago diversa per organa moti,' Et partis cuiusque situ, ratione, figura, Non miraturum subito portenta fabfilis Inventi ; quo sint tot conciti nata tigilla,
Tot dispensati sunes suspensaque vela, z33 Tot mali erecti, tot in unum denique iuncta,
Et casus contra tot mente parata marinos.
Addidimus sore dementem quicumque negaret Auctorem navis, sed concurrentibus ultro Partibus enatam & tabulatis sorte cisast Σεo Diceret. Ecce vides Atheorum absinea r sed ad rem Quo magis id nostram faciat, quoque acrius illos Urgrat exemplum; fas sit mihi fingere quaedam. Η κ C navis proprio si secundata marsto Naviculam pareret, quales laquearibus altis, 24s Templorumque tholo suspensas saepe videmus Aut
98쪽
Aut quales manus artificum ingeniosa polivit In tenui sermans operum exemplaria buxo: Tu-ne admirandam prolem hanc, Epicure, negares
Deberi ingenio, & Mentis partum este sagacis λQuinimo A Mentis magnae multumque potentis 2 NArgumentum esset. Navis tamen ampla supellex, Vel quae mille viros triplici sub tegmine gestat Annonamque ingentem, & centum faucibus aneis Neptuni imperium atque hostilia littora terret; 'Vel quam mendaces Danai finxere loquacem, 233 Semideosque tulisse duces in Colchica regna; Haud aequare potest rerum vilissima qyaeque Semina , structurae pretio : queis constat inesse Corpora non tantum primo ventura, sed ipsos
Natorum natos, & qui gignentur ab illis . llo Haec Epicureos habuit sententia sallax ,
Temporibus certis exortum in corpore Semen Sanguinis aut succi partem vegetabilis est e Decisam, & membris collectam ex omnibus una Confluere, inque novum sensim coalescere corpus Ex oculis oculos, ex ossibus ossa creari . Huc reserunt , natis quod imago ex prella parentum Saepe reviviscat; nec tantum serma color-ve Corporis aut habitus, morum ratio ipsa moduςque
Hinc, aiunt, si quae cerebrum praegnantis acute usPerculerint, alto tectam sub sornice prolem Commaculare solent; tenera cute pingitur illud Quod timuit mater, seu quod vehementius at , Impos Phantasiae; versa quin saepe figura, Degenerant molles in monstra perhorrida sonus . 27sΑ set alii solas permotus denique leges Contendunt fieri ut proles formetur; ti cum Mascula femineis fuerint cum Semina missa Seminibus, gemino fingi de plasmate proteria :Pharmaca ceu duplici fiunt medicamine; seut 28spanem ex fermento facimus pii laque farina; utque fabri constant hinis electra metallis i
99쪽
His igitur moles, illis si credere fis est, Quam genitalis init iccundae spiritus aurae, ' r . 18ue Motibus internis agitatur & excita fervet;
Praegnantisque ulcri calida fornace tumescens, . . organa paulatim, sic se in diversa movendo, . .
Digerit, & formas membrorum suscipit omnes. Haud aliter sane, quam ludicra tollitur arbos, et o Concolor argento Dianae ars chymica dicit . Mercurio compacta mero, salibusque solutis; ' uorum ita commistas partes sursum erigit ignis, Ut simulent terrestre solum truncique columnam, Atque in frondentes possint adolescere ramos.
2V3 Ergo , ut per tubulos tenuatur ductilis auri - Malsa, venitque foras in fila minora capillis; Sic etiam satis esse putant, genitricis in alvo Si formae quaedam suerint certique canales, Queis percolatum Semen fingatur in artus. iacio SED longe diversa animati anima-ve carentis Corporis est natura . Potest argentea fingi Mercurio salibusque simul ferventi hus arbos Extima duntaxat, sed abest tamen intima plantae Fabrica; non radix, non fibrae pomaque ramis 3 oue Pendula; non cortex, tenerae non theca medullae; Denique non ipsis sunt indita semina pomis: Arboris effigies, non arbos. Sic quoque in agris Saxa leges prunum atque pyrum mentita, vel intus Persica quae reserant lapidoso corpore mala; aio Tales & pepones Carmelo in monte videntur, Naturae, ut perhibent, ludibria vana iocantis. Quod vero subtile tubis deducitur aurum, Jam iactos probat esse tubos, sormamque magistra Mentis opus. Positis promtum cist cognoscere formis, 313 Quo se se in lucem molimine corpora prodant,
Et veterem invertant, forma cogente, figuram. Non mutatur enim contextus particularum,
Et nihil interius geritur : sed cudere prolem Hic labor est : neque sufficiunt iam si ructa parentum Jao Corpora, quae solas possunt praebere figuras
100쪽
partibus externis r internas quae manus ergo
Perficiet, natumaue dabit smilem esse parenti Forte oculos oculi facient, Epicurus ut olim Tradiderat, pars quaeque sui compendia mittet. Qui poterunt igitur caeci generare videntem λ 323 Et manci aut mutili propriis dare brachia natis, Cruraque λ tum lectos in matre quis ordinet artus, Quemque sua statione locans Ni fiat, aperte Cernis non hominem, sed iam chaos esse futurum.
ERGO animal, gemmae si sessilis instar & auri, 33o
Congestas uno tantum glomeramine partes , Contextum vel aovae, vel cerae mollis haberet; Haec, cum non alio discrimine corpora pugnent
Inter se, nisi quod densis minus aut mage constent Principiis nam sunt alioqui nescia vitae, 333Nescia prodendae sobolis, ted inertia torpent Tunc certe, non inficior, gignuntur ut illa, Sic animal gigni, & sensim concrescere posset. Nimirum adductis hinc inde, ac rite locatis Particulis; pulsoque procul quodcunque noceret; 3 OApte ad vim motus, concordantesque figuras.
AT secus omnino se res habet. Organa quippe Fert animal secum, quae si non intulit alvo Maternae ad generis normam constructa, necesse est Artificem esse aliquem latebroso in corpore matris, 34 Qui totum disponat opus; figuloque magistro Doctori & Graiis sculptoribus atque Minerva, Non extra solum poliat, tornetque figuram, Sed struat interius quidquid vitamque genusque, Et motum & sensum, atque affectus procreat ipsos. 3IO Qui sciat e crassis fabricari partibus ossa, Vivae tigna domus, & sustentacula molis: Interfecta quidem, valeant ut momine flecti; Atque tamen rigida in se se firmique tenoris, Contineant proprio fluxas ut robore carnes; 333Talibus at vinclis inter se iuncta vicissim,