Tractatus de modo generalis concilii celebrandi ... Additi sunt alij tractatus illustrium doctorum, de reparanda disciplina ecclesiastica, quos sequens pagina indicabit. Item, subjungitur concilium delectorum cardinalium & aliorum prelatorum de emend

471쪽

'm' mis, qui vocantur sumaganess, si modo libera imiis eis' ita stus se osse iat, In singulis exami- ' nandis nolunt eis etlinuum cui iosi mi tanquam audio nonnullos etiam esse episcopos, qui inter caeteros proventus quos percipiunt ex Episcopatibus , euia quoque quaestum reserunt vel maxi-nauni quem faciunt ex ordinibus, cum tamen injis consero dis vicariaurantur opera. Ex his ita. que factum est ut ordine Sacerdotali nihil sit hodie partim invidiositus, partim odiosius, contemptibilius. Et in invidiam quidem alios vocanti agentes ex pluribus bene liciis quae Vocantur ac- cuimulatae divitiae alios autem in odium, coi temptum adducunt crassa ignorantia vitaque profligatissima, dissolutis ina ala quos quid ei a tuae nequitia eo minus pudere constat,quod cuni nullam certam ha at sedem, eorum apud quos degunt parum aut nihil verentur existimationem , ut qui mox alio sint migraturi si eis visu nafuerit, iusquam sperent sibi defuturum quod ex sacrificio eis solvetur pretiuna. Prostant. enim ubique Sacerdotes ejusmodi tanquam mercenarii, expectantes dum quispiam eos con- ducat. Quae quidem indignitas incogitantibus de inconsideratis hominibus magnam praebet occasionem, ut non Sacerdotes solum male audiant, sed etiam illius unici cingi sacrificii

quod quotidie offertur reverentia , proh dolor, omnino tonatur, cum sanctissima mytteria ab indigne ea tractantibus ad quaestum converti videant quae omnia sinat magna ex parte cessatu-Ia, ita,uis, ut diximus, vertamus , non possessionem ut vetus interpres , sed pagiana, ut justus sit tituliis non quatuncunque patrimonium,

472쪽

sed pagus in quo utituum munus obeat ordinetur. Nec me tamen fugit Decentiores aliquot pontifices in conserendis ordinibus non alio spectasses, qua in ut qui Orci latur laaberet unde vi

veret: sed in hac sum sententia ut existimem longe melius consulium iri Christianae Reip. si verus hujus antiquissimi Canonis revocetur usus, qui vel n/n satis intellectus , vel certe non ob inservatus, longe gravissima invexit incommoda. Qtiem quidem Canonem ego adeo plenes&ie secte optarim observari, ut quod eodem canone decernit sancta synodus, quae secus facta fuerit ordinatio, ea fit plane irrita de nullius momenti, de minime possint operari qui absolute ordinantur, ad probrum ejus qui ordinavit.

Non autem quod postea recentiores Pontifices, in aliquot decretalibus epistolis, voluerunt valere quidem ordinationem , sed ordinatum ab

Episcopo alendum, donec beneficio collato ei providerit. Me enim judicio plus semper dἡ-bent habere auctoritatis quae a plurimis a sancto Spiritu congregatis patribus, inter quos sunt etiam qui vicem gerunt ipsius pontificis, fuerunt constituta, quam pontificum rescripta quae subinde mutantur, temporiae personis quandoque servire non abs re judicantur. Apud me quidem iton potest non magnum habere os pondus illud praeclarum Osimi pontificis dictum: Contra statuta patrum contendere aliquid vel mutare ne hujus quidem sedis potest auctoritas. Cui dicto si posteriores paruisssent pontifices, in tot forte calamitates minime in cidissemus. Restat nunc ut explicemus quei madmoduin fieri possit ut hic canon hodie tanto

iiij

473쪽

pere deformatus , veterem quidem, sed iam it,m deletari, ut nova censenda sit forma mili scipiat. . I. u. Dcm sane disti cilis. Sunt enirn omnia adeo ini- ί-- murata confusa ut veteris Ecclasiae faciem vix Dii is possis agnoscere, de timendum est ne dum ejus A soldes de qualiorem vis abstergete, ad vivunt nimium resecans, no vnullis dolorem asteras intolerabilem. Nec dubito quin sint non ulli qui sentiant esse satius m αHν,---- , quam seu stra laborare , id ea tentare quae non possitne fieri. Nec me fugit esse plurimos, qui si de repet randa ecclesiastica discipi in sit ineunda ratio, sint protinus reclamatori , ut qui vel suam imminui potentiam, verde suo quaestu aliquid deesdere aegre ferant. Qui sunt a nobis rogandi udrublicae causa Eccletiae se paulo praebeant ae-.quiores,in si nihil asserre possint quo os ei Sint quae mox dictuti sumus , non ess Chrisstianae reip. utilia, non committant ut omni, bus aperte suam ostendant avaritiam, dum

privae commoda praeponunt publicis in re tam itecessaria: ε Ecclesiae glute sua in quoque contineri existiment,quae culpa suorum ministrorum n. ci iri mazimuna est adduista discrimen Priusquam odio Ba autem dc tota re aggrediar dicere quid entiam, Ilieni dicenduna est aliquid de Concilio Basiliensi, er nostra praσmatica linctione. ω eonventis in iis . ex Leonem Pontifi Max. 6 Fratre cum bona m ct iis naen toriae Regem Christianissimum Coiti 1lio con em Basiliensi pragmaticae quae secundum ipsum, 'tre facta est sanctioni, quantum Gallica debeat M .L clesia . nenio est qui possit verbis statim conses a Qui Nam quamvis veterem illam non omninoeosiis restituit discissinam, plurima tamen ulcherria

474쪽

me constituit, quae rebus male assectis exul primu ceratis non contemnendam fecere medicinam. Ita In eum quidem certe locum res Ecclesiastica tunc fuerat redacta, ut ei opis aliquid attulis se magnum quid fuerit ac plane divinum. Nam partim quidem mandatis, gratiis, quas vocant, expectativis , unionibus, reservationibus agebantur ac ferebantur Ecclesiae ministeriaci partim autem ab iis quorum erant partes Ecclesiasticis muneribus praeficere, virtutis doctrinae tam parva atque adeo fere nulla habebatur ra tio , ut ei iei merito succurrendum .consulendum duxerit Pulchre itaque primum decrevit, ut libere eligendi iis quorum erat , plena relinqueretur potestas Deinde ut iis qui in Ac demiis aliquot annos strenuam navarunt operam

reservaretur tertia pars beneficiorum, certis

conferenda mensibus, nec cuiquam ex iis plane esse provisum censeretur, donec ducentorum florenorum summam esset consecutus. Praeclare quidem quod doctorum virorum esse labendam duxerit rationem : minus autem praeclare, quod potius personae provideat quam Ecclesiae. Illud quoque sortasse minus videtur laudandum,quod cum eos apud ecclesias quae jus habent cons rendi vel nominandi sua nomina in scripta referre jusserit 3 iis qui retulerint, ordine se vato concesserit veluti legis actionem adis cantia beneficia , nec ambiti emis plura bsneficia habendi cupiditatem videtur improbare: dum quilibet jus suum persequuu , immortales alet Milites, quibus Ecclesiae ministros decet omnino abhorrere, necessariam praebet oc

casionem. Hinc existit quod apud judices 'M

475쪽

1 DE REPARANDAὸ - ti benefici possessione tanquam quπα. non sit spiritualis, o noscant de nulla re fre-rim dis Uentaus dllceptetu quam de cauus benenciat ceΘratur bus His accedit quod cum raro accidat ut unima

si beneficium impleat ultramam ducentorum fio 2.20 renorum, si quispiam sitiam unum adeptus be-ι. neficium quod totam summam non impleat,

Malibiti. Ol Itigerit alterutra vacare bene hcium, ut ad id possit agere, a canone solvatur necesse est. Fiet

itaque ut cum duo simul habeat beneficia, vel ab utroque vel ab altero saltem absit necesse esticumque eodem Concilio cautum sit, ut juxta Veteres canones, non liceat ab una Ecclesia transire ad alia, nisi id vel necessitas vel Ecclesiae postulet utilitas, canone tamen solutus, nulla, ut sunt corrupti hodie mores , nec necessitatis, nec Ecclesiae utiluatis habita rationes duabus prae

rit Ecclesiis: cum temerariam illam de prope emrenatam a canonibus solvendi seu dispensandi, quam jamdiu ustirparunt pontifices , causa non cognita potestatem , vituperet Concilium, eam tamen ex eo confirmata stabilit, quod id concedat ad quod citra eam non possit perveniri. Raro enim accidit ut citra quam vocant dispensationem , unum obtingat beneficium quod ma-plere possit summam ducentorum florenorum. Mitto nundinationes de cauponationes , quae exercentura compluribus antequam ad definitam illam summam perveniant, quae eos ita totos occupant, ut nec lectioni nec ulli honestae actioni possint vacare. Qinnetiam permultilites quantumvis iniquas non solum obviis, ut aiunt, ulnis excipiunt, sed etiam ultro conquirunt

dum sibi persuaserunt litigando jus acquiri. Mix-

476쪽

to etiam quod liberales artes eam quae ina erum divinarum contemplatione versitur scientiam, quam turpe est aliud sibi proponere praeter solam cognitionem , essicit ancillari iraest ui&illius annui proventus cupiditati. Hine eerte fit, ut cum gradum illum quem vocant assequi satis, nec aliud requiratur quam ab Academia fuisse approbatura , quod saepe citra magia una sit negotium , plurimi quidem doctrinae titulum, nempe gradum, ambiunt pauci autem admodum, veram de solidam doctrinam perse Moisi

quuntur. Compliares quoque eum gradum asse pe0ἶ-cuti, qui ad beneficia quibus inhiant eos pos et

sit provehere, tanquam praemio potiti se socordiaeri otio totos dedunt. Mitto etiam quod dum Misa. juris artiumque, medicina pro istaribus ad

beneficia patere vult aditum, non videtur magnopere requirere ut ij qui Ecclesiae praeficiuntur, sacris literis aliquam dederint operam , quod tamen secisse necesse est eum qui ut quin verbo Dei populum pasta ordinatur. Haec me movent ut Concilium Bassiliens ei nostram praDmaticam existimem Ecclesiae non satis providinse, cum iis oui aliquot Minos literis dederunt

operam is studiorum insignia sunt assectui reservat tertiam partem beneficiorum. Et si autem in electionibus sedulo laboraverit, ut quovis praetextu nihil oris in iis haberet summus pontifex , sed Canonici Episcopos , Coenobiarchaseligerent Monachi , quoniam hoc videbatur esse jus eorum proprium: efiicere tamen non potuit, quin, ut res hominum in dies labuntur in deterius , eorum electiones partim precibus partim pretio saepe tentarit atque aaeo repuSi

477쪽

vid Et ludi diise causana, ut quod ad jus eligendi attinet, Concilio Baithensi iragmatica derogaretur sanctioni, de conventione facta inter Leonem pontificem Max. 3 Franciscum Ggem Christianissimum , Regi fieret potestas

nominandi, jure confirmalidi relicto pontifici. De qua quidem hoc tantum dicam, nullam potuisse excogitari expeditiorem eligendi rati nem 3 in quam minus cadere possit crimenal ibitus , quam cum nominandi ad et in desertur arbitrium, qui nec pecunia oppugna Ti, nec gratia infl cti, nec precibus vinci possit. Quod quidem facile intelliget qui consideraveri quana. esset olim laboriosa periculi plena concertatio , quoties de eligendo agebatur Epit copo vel coenobiarcha, quae tota hodie cessat cum ab unius Regis nutu pendet nominatio, cui vix unquam refragatur pontifex Detur modo a rege opera ut ij ab ipso nona ille latur, qui munus sibi impotuum luitinere possintd velint pro digniatate, quod tamen paucissimos in hodiernam . diem constat fecisse, in posterum facturos esse vix ulla spes est, si, ut fit, ex aulicis solumi nominentur Episcopi ac Coenobiarchar Fate

iuntur cuncti Francorum Ecclesiae nihil potuisse esse conducibilius, quam id in unius arbitrium conferri, qui in nominando non aliud unquam sibi proponit quam utilitatem Ecclesiae cui vult provideri. Quod ii in nominando hoc tantum agatur, quod absit, ut operae veluti 'merces ac remuneratio munera dentur Ecclesiastica, nemo.

erit, opinor,vir bonus despius, qtii non voris exposcat veterem illam, non solius quidem o

478쪽

rupti Clet electionem , sed quam a Ciero sa-oam filo testimonio universus populus comprobabat. Hoc quidem certe nemo est qui non intelligat Episcopi residentiam adeo esse, cessariam, ut absque ea populus vix contuleripossit in officio , praesertim cum omni ex parte exoriantur Lupi qui gregem conantur discerpe- reac devorare.Neque vero Episcopi sufficit pr.

sentia, si non etiam det operam ut munus stillinrecte obeat Episcopi est proprium munus docere populum. Id si non possit praestare, quod vel vox sit nimis exilis, vel non satis valida latera, vel quaecunque alia sit causi, curet saltem ut aliquis vir pius ac doctus ejus vice hanc neces sariam svlaipia provinciam , desipse concionem sua ornet praesentia. Incredibile est enim quantiam moveat populum ejus aspectus, cui intelligit sui curam esse mandatam. Neque veIO 1 tis esse ducendum est, si tempore quadragesimae aut adventus Domini ad populum habeatur concio:

sed providendum est ut omnibus diebus dominicis sit vir aliquis pius& doctus, qui in singulis

Cathedralibus Ecclesiis , verbi Dei famem qua laborat populus, pro viribus conetur satiare.

Nihil ecti est quod Catholicae Ecclesiae adversariis plus tribuat auctoritatis apud impetitviri

vulgus, quam frequentes quas habent ad populum conciones. Quod si tantum apud eos habet pondus falsa scripturae interpretatio, a qua Spiritum sanctum procul abesse certum est, quid Ε ἐμηfuturum esse censendum est si vera Ecclesiae dost

mala in verbo Dei praedicando populo explicen b-

turZEst prςterea Episcopo quotannis tota sua di ligentisime obeunda dioecesis,4 de sacerdotuna. 4:

479쪽

ς DE REPARANDA moribus aecturarisIima facienda est inquisitior ε maxinnopere providendum est ne quid uia quam delitescat quod possit det entum asserare Ecclesiae. Atque haec qii ideia ut hiat, vicaria non est utendum opera: cum sit juris divini

commissum sibi gregem pascere, procul estexpellenda falsa illa nonnullorum opinio , qui existimant satis pascere qui pascit per alium,

cum te mercenario Luis colati et quid dicatur a

Domino. Ab Episcopam quidem certe abesse vix unquam licet, nisi cum vel ad rempus justa avocat causa vel gravis necessitas. Quod cum Tridentinum Concilium pulchre considerasset nec ut in duabus dioecesibus Episcopi officio quisquam rite fungeretur fieri posse vidisset, cavit ne quisquam habere simul posset duos

Episcopatris. Sed Quid refert unumne lolii an plures habeas, cum in unico quem per cano

nem tibi solum habere licet non plus resideas, quam si plures habet es quos non Iliceret habe-

re per canonem Z Causa quidem illius condendi canonis quaenam fuerit, nemo est qt non intelligat, nempe ut cum unam solam haberet

Epilaopus dioecesim facilior expeditior esset illi provincia, V eo melius, diligentius suum

munus obiret. Sed quid juvat eum condidisse,

cum ejus effectus sit pene nullus Nu rusquis que enim est hodie qui praesens fungitur suo mu- nere 3 Quotusquisque est qui cum Episcopi ei

mandatur munus, aliud sibi proponit cluani fruendos proventus . non tum praeclare se suo functum ossicio existimat, si ad conferenda beneficia vicarium , ad ordines 3 consecrationes su Saganeum , ad exercendam iurisdictionem

480쪽

substituat ossicialeia 3 Quod cum ubique fieri est maxime dolendum, ante oculos quidem certe Pontificis, cujus est curare ut concilioruna inviolata maneat auctoritas , quotidie observari Epistopo sinti Ecclesiis suis desertisti orna ha bitent, quis fatis explicare potest quam sit in dignum, quantis lachrymis prosequendum Mi serabile certe, miserabile boni omnes illud Ro Plurinsimae judicantsectaculuna, cum caterva cernan si pitur Episcoporum , qui malunt alsectando Car o T

dinales se eorumservitio mancipare, liram in sua Minpar xcia suum obeundo munus Christo servire nis chria

Quos certe s summus Pontifex flagellis, non ex Ecclesia, sed ab urbe Ronis ad Ecclesiam suam expelleret, is mihi vicari Chralli ossicio alte fungi videretur. Et interea, si Deo placet, stura

exortus est Episcopus, qui non esse juris divini ἰ '

Epit copum in sua residere dioecesi , literarum D l . monimentis reliquit consignatum, melius certe ps , no .

suam operam collocaturus, sivi residens exem us jumplo, scribens exhortatione ut suo fungerena . ' tu ossicio Episcopos incitasset. Sed de Episco is risporum quidem edictione hactenus, qui nisi qua diri. i. les loco eligantur,&pr sentes suo fungantur munere, video, video, inquam ,.quod tamen Deus avertat Ecclesiae maximum impendere periculum. Decce nobi archarum autem seu Abbatum ιι. a quid dicam nominatione Dicamne praestabilius inai. fuisse, Abbates, ut Concilium volebat Basiliense, eligi a Monachisa quasi vero non fatendum sit, propter eorum vult, quid enim aliud

dicam , usio Dei judicio eis ablatam fuisse electionem Dicamne mihi minus placere Cogiarcharum, quae ex Regis nominatione hodie si