장음표시 사용
151쪽
eis eontraria spiritui : e ro enim eonespis taesiersus 'tritum, ut dicitur Gal. s. in cultri figuram ancilla Agar concepisse se videns ex Abraham , despiciebat proterva Dominam suam Sarai, ct cum verberibus angeretur, ab ea fugam arripuit, ad designandum , quod sensualitas, quat est incilla rationis, postquam per concupiscentiam conceperit peccatum, ex viro , ex appetitu rationali, despicit postea rationem, nec vult et obedire ; sed et si aliquando cogatur quibusdam poenis, ut jejuniis, &disciplinis, ipsa sensualitas iugit a ratione , nee propter hoc ei obedit , sed ut libera vagatur , tantum excrescit eoncupiscentia , ut nec deserat naturali foederi, seu propinquis ἔut patet in Amnon primogenito Davrit, qui amore concupiscentiae insaniens in Thamar sororem suam, violenter constupravit eam rct in Ruben, qui ascendit cubile patris sui t& in Semiramide belli eosissima Restina Ninive, quae duxit in maritum filium tuum , sed ab ipso intersecta est. Irascibilis potentia plena est perturbationibus di vindictis illicitis rUnde Saul, qui prius erat pacatissimus, adeo quod despicientes Dominium eius, sibi a Domino traditum , patienter toleravit, nec in aliquo molestari voluit; poli victoriam autem magnam habitam contra Ammonitas, Postquam a Domino recessit per peccatum , ita turbulentus, & furiosus essectus est , ut per sedi per alios mortem qiuesierit generi sui David , ei fidelissimi, & octoginta quinque sacerdotes oecidi fecerit, quia Abimelech Princeps eorum favorem praestaverat Davidi, conce
do pro eo Dominum. Quod etiam confirmans . Sero. S. Bernardinus , advertendum est , ait: se n- . 3. feri dum Thom. et a. q. 86. Quod triplex est bo--ι num . Primum naturae; secundum gratiae, teris fit. ari lium habilitatis ad actum, seu aptitudinis ad - . 4. benefaciendum . Primum est honum naturae , ut puta intellectus, atque voluntas ; & hoe bonum per quodcunque peccatum nee tollitur, c sicut nec per tenebras aer tollitur nee substantia aeris minuitur . Secundum est , num gratiae , ct hoc per peccatum omnino ab anima removetur I unde sicut lumen per tenebras, di per coecitatem, si Per culpam gratiae amovetur. Tertium est bonum habilitatis
dicens : Peccatum semper pluribus nocet tPrimo ei, qui peceat; secundo proximis di toti Ecelesiae , quia interim proximus scandalizatur , ct ipla Ecclesiae acies ad standum eo tra Diabolum quodammodo minoratur, ae infirmatur in eo, qui impie conversatur. Nocet in Purgatorio constitutis , quia non juvantur tam e meae iter ab in ustis, sicut a bonis. Noeet damnatis , quia , quo plures in infernum descendunt, tanto est illic major horror, ululatus, ae cruciatus, siquidem ibi locum non habet, quod dicitur: Solatium est miseris socios habere miseriae . Nocet quodammodo beatis in Patria, per modum subtractionis ;quo etenim copiosior est numerus beatorum , eo praemium accidentale fit majus ex societate felici , uno de selicitate alterius glo
V. Nosse debra , quod non prosint opera in peccato mortaIi facta ; quod quidem egregie S. Laurentius Justinianus ostendit . dicens τὰ Lia.
Ex sola charitate singulorum merita causan. ' λtur ; sustragantur tamen sed non ad aeter- 1νἐν avi. ne vitae meritum ) calet a bona opera sine charitate , ct non bene consummata, valent ad mitigandam poenam , quae juste ex omissione di praecepti transgressione debetur , si non fierent .' praestant temporalia bona , honores videlicet, divitia , incolumitatem cor. poris , longevitatem vitae , terrenam felicitatem , propagationem filiorum , successu Gque prosperos. Occupant hominem , nec per mittunt operantem ad exteriora labi . AG suetacium ad bene operandum , delectant mentem , restringunt somitem , arcent peccati fluxum , atque ad susceptionem gratum facientis habilitant cor . Exigua vero uni
varia sunt in comparatione retributioni et aeternae . Quod etiam confirmans Gerson: Fac sis ι. interim, ait , dum es in peccato mortali , '. p M.
quidquid boni potes , ut Deus illustret cor
tuum ; nam bonum opus de genere , ct morale , etiam factum extra chai itatem, utilitatem affert multam , quoniam propter tale opus disponitur homo ad opera virtutum , di ad facilius resurgendum trahitur. De pereato veniali. ad actum, & hoe non tollitur, sed per peccatum diminuitur. Paulo aliter eandem doctri-
. s. v. nam declarat S. Bonaventura sequentibus ver--:. A. b. a Per peccatum corrumpitur potestas liberi arbitrii dupliciter et scilicet in agendo, di suscipiendo ; In agendo quidem , quia non potest semper sacere, quod oportet: nec vitare, quod noeel. In suscipiendo autem , quia gratiam stabilem non potest suscipere in hae vita. Item corrumpitur ratio in hac vita dupliciter ; scilicet quantum ad discretionem judicii , inter bonum , ct malum ; A quantum ad deliberationem consilii , inter expediens, ct in expediens. Item eorrumpitur affectus dupliciter i scilicet in ordine, di in modo , quia
IV. Ndisse debet, quam multa , gravi ven; ML damno Miserar peccatum morιaIe , quae quidemaeo en in . clarissime Dionysius Carthusianus enumerat
fit; nempe quia qui spernit modica, Paulatim v. 2. in majora decidet . Hine, teste S. Marco E. r. ΜΗ remita, Diabolus modica delicta elevat, & ν. 6 extenuat; alioqui enim ad majus malum aut vitium hominem adducere non posset.
Nazianaenus recte dixit, his ruga urin turpior 6 Deo. est, quam maxima vulnera iis, qui in mundo vivunt; nec enim tam notabilem & conspicuam in sordidis , quam in puris unius coloris vestibus labes aliqua foeditatem habet . Quo nitidiores manus , inquit S. Bernardus , s s eo gravius quivis naevus in eis ostenditur: ct ι . mp. sicut pretiosam vestem exigua quaevis macula Minturpius decolorat , nobis ad immunditiam
152쪽
iso Bibliothecae Manualis Concionatoria.
minima qualibet inobedientia sufficit; nee jam
naevus est , sed gravix macula , si in acti nibus nostris vel minorum residet negligentia et ima mandatorum . Quis enim serat filium , inquit
mi Claudius Aquaviva Soc. Jesu , Generalis, diis
centem et Revera diligo patrem , sed citra lethalia vulnera & mortem , quidquid illi injuriarum δc molestiarum inferre potero, sa-ciam omnia sine respectu ullo de liberrime inec tantillum curo, magis an minus ei pla. ceam , modo haereditate me non privet , vel morte puniat . i
viaιia Deciatiter ab Aneta vitanda fini. Pro quo sciendum , triplicis generis peccata veniaba reperiri . Videlicet I. M Ora , quae quidem ex se mortalia sunt, sed ob carentiam pleni & deliberati consensus, aut ob materiae exiguitatem venialia redduntur. Qualia sunt, cogitatici impudica , & appetitus vindictae , cui negligenter, sed sine consensu, resisti turr tractio in materia levit violatia paupertatix
in exigua quantitate, & similia, quae ligno
compar ntur, quia crassiora sunt, Sc gravioriae longiori igni in Purgatorio materiam su ministrant , nisi hic expiemur. a. Media , uae ex genere quidem venialia sunt sed cum eliberata via luntate committuntur, ut sunt officiosa mendacia, otiosi sermonex, scurrilli. rates, cachinnationes, curiositate audiendi , aut legendi vana, adulationes Praelatorum ,
. v aut Majorum , ambitiones , Be similia, uuae foeno similia dicuntur, quia ut scenum sunt pabulum lumentorum, id est, imperfectorum , ct igni quidem salix grandi, sed brevius d
xatura materiam suppeditant. 3. Minima, quae ex fragilitate flet semiplena advertentia originem ducunt, ut sunt modica distractio in oratione, motus vanitatis , affectus complace tiae , immoderatus rigor ex bono Zelo procedens, nimia mansuetudo in eorrigendo, non. nulla tristitia Sc anxietas in operibus permetendis, modicus excessus. in ei ho 3e potu sumendo , indiscretus fervor, & similia ,. quae sipulis a similantur, quoniam sicut palea citissime a vento rapitur, S tenui flamma eo sumitur, ita de ipsa, quia multum infirmitatis, parum autem voluntatix habent , citius igne purgatorio absumentur. Ex his ergo eum omnia 'collective accepi x vitari non possint absque specialis Dei gratia , ea saltem, quae sub secundo de primo genere continentur , sudiose sunt ab Ascetis vitanda , utpote quae a persectione a Sequenda specialiter impe
perfems υiris ejusmodi peccata υenialia, o quidem saepe iIIιs oeen ιta, committi per tiat . A ,t nimirum quod , ut Sanct. Climaeus ait , sint m ' ' apua uiros spirituales quaedam vitia Plerum que vilissima , mira Dei dispensatione relicta , ut per illa , que sine peccato sunt , se ipsos
semper valde accusantes , humilitatis opes inviolabiles acquirant . Occulta vero juxtat. Ais, S ncti Augustinum c id est, talia, de quibus Aa .. a. periculosissimum sit definire permittat, ut
eis. e. ν. studium perficiendi ad omnia peccata cavenda pigrescat: quoniam si scirentur, quae vel qualia sint delicta, pro quibus etiam perma.
nentibu fi , nec prosectu melioris vitae absumptis intercessio sit inquirenda, 3c speranda tuissorum, eis secura se obvolveret humana si gnities, nec evolvi talibus implicamentis ulistius virtutis expeditione curaret. X. Quinto nosse debet, cuν nonnulla pereata Deus /n hae υιιa Ptiniat , ct alia inti Ira reis inquar; nimirum quia , ut S. Gregorius ait. r. σων si nulla resecaret , quis Deum res humanas e. . curare credet Et rursus si hic cuncta percu. e.
teret, extremum judicium unde restaret λ duae. dam igitur feriuntur , ut Rectoris nostri lupernos sollicitudinem formidemus quaedam vero inulta servantur ut adhue Iudicem restare
XI. Sexto nosse debet, quousque possit homo
omnia peccata υeniaIlia υitare, nimirum quod
I. nemo Iustorum viribus proprii, sine divina gratia ab omnibus venialibus peccatis abstinere possit I ita enim clare S. JOMnes Pr - . min. nuntiavit, dum dixit: Si dixerimus, quoniam peccatum non habemus, ipsi nos seducimus, δα verilax in nobis non est. Impossibile namque est, quemlibet Sanctorum non istis minimis ,
quae Per sermonem, per cogitationem , per ignorantiam , per oblivionem , per necessitatem , per voluntatem, per obreptionem , per somnium admittuntur , incurrere , ut notat Cassianus. Nee tacite, teste S. Leone, Prove casam nil cuiquam tam ineruenta victoria, ut inter μι. ε 3.
multos hostes , frequentesque conflictus , et- I: niam ii sit liber a morte, sit quoque immunis .. a. ita vulnere. a. Possit tamen cum auxilio divi. ,-.σα.
nae gratiae vitare singula , Be omnia peccata ' 'divisim sumpta, uti communis sensus SS. PP. 8e Theologorum contra Haereticos dacet. Unde recte S. Chrysostomus ait: Non potes di r. e , .
cere et non possum , neque accusare condit o. ε. Ma
rem. Si enim impotentes nos feeit, 3c deinde e -- Η imperat, culpa eius est ; quomodo ergo i ' 'quis , multi non possunt 3 quomodo ergo multi nolunt si enim voluerint, omnes poterunt, habemus quippe coope torem & ad;utorem
Deum tantum velimus , tantum opere acce
damus ad rem ipsam . Deus enim , ut ait Sanct. Hieronymus, ita concessit liberum ar- s. mo.
bitrium , ut suam per singulκ opera gratiam gin non negaret. Quocirca luste instar praecepto, t ait S. Leo , qui praecurrit auxilio. 3. Possit
cum divinα gratia per totam vitam vivere sine peccatis cum plena deliberatione com tDsis, ita enim manifeste docet S. Clemens ιν e- r. cim. xandrinus, dum ait: Optimum est nullo modo peccare, quod est solius Dei; Secundum
nullum ex voluntariis artingere maleficiis ,
quoiu est proprium sapientisi Et multorum exemplis sumpta g. s. ει α ostensum est. 4.
Possit etiam per longum tempus abstinere ab omnibus in deliberxis peccatis uli suis tum authoritate Cone illorum ti M. PP. tum exeminpiis plurimis probat. Lanci ziusia iamdem do- Mori emctrinam confirmat S. Bonaventura sie discur- :: .rens: Nola, quod homo potest esse sine pec- ἰealta mortali ; sed non sine veniali . Et ratio, Ma huius est , qui α homo dum unum veniale vi- : s tat, aliud incurrit. Unde dicunt Doctores , ' '
quod homo potest vitare quodlibet veniale in
153쪽
partieulari , sed non in generalit & est exemplum de navi, in qua sunt multa foramina, quorum quolibet in particulari nauta oppila-Ye potest, sed non omnia simul, ct ideo sine veniali vix homo esse potest , dicente Ioanne ;Si dιxerimur, quod peccatum non babemus,
ipsi nos sedueιmus , s υeritas in M, 3 non est. Unde Blosius prudenter monet , quod ad ve-Fniales quotidianasque culpas attinet c a qui bus , dum hic vivimus, omnino liberi esse non valemus monendi estis charissimi, ne nimis solliciti sitis , neque conturbemini si non mnes in consessione expresseritis. Illas humiliter aa serio Deo confitebimini, di contrito ,
devotoque corde vos reoς coram eo accusabitis; sic enim iis, qui Confessiorubus audiendis adhibentur, nimis multum temporis non ausere. tur: sane tales culpa generaliter exposuisse satiς est . Peccata venialia multis modis delentur , puta contritione, Dominicae orationis Prolatione, genu flexione, aquae benedictae aspersione . vid. n. 23. XII. Septιmo uera debet di erimen inter age ctate, re deIiberare , commissa precata ab iis , . qu e ex Draititate eommittuntur, de quo sic loquitur Blosius: Aliud est labi in levia pec-ς ι. ..., cata ex occasione, aut humana fragilitate duntaxat, di aliud labi ex affectata negligentia ἔnam qui ex infirmitate sola delinquit, dum liber apud semetipsum est, odit vitia, eorum. que vitat occasionos; quando tamen se se on erunt ipsae occasiones facile , aut linguae incontinentia, aut sensuum nimia libertate, aut passione affectioneque indigna , aut consimili aliqua transgressione ostendit, sed mox , ut ad se redierit, dolet, & penitus adversatur vel minima peccatorum labem , ob idque veniam repente consequitur. Ille vero, qui ex ais sata negligentia peccat , dum malorum occa
sonibus e medio Diblatis, liber apud semeti psum esse potest, miris modis concupiscit eas. dem occasiones , illisque plurimum aflicitur , non sane propter peccatum , sed propter oblectationem , labitur quidem de ipse ex fragili litate fortassis: sed non ex mera fragilitate rqui tamen, si statim culpa admissa innovato Proposito vere poenitentiam ageret, ipse qu que celerrime obtineret delicti remistionem . Quod confirmans Alvarer, dictum est, ait , Perfectam charitatem levissima quaeque peccata non admittere, quia diligentissima cura ea cavet, &, si inciderit, lacrymis Be gemitibus diluit. Perfectioris ergo huius vitae puritas in hoc sita reperitur , ut omnia gravia peccata, penitus fugiat, de corporalem mortem , immode ipsos gehennae cruciatus potius, quam alio quod graue crimen admittat; S ut levia peccata numquam de industria perpetret, & quae humana fragilitas secum assert, quotidie numero minuat, imminuta qualitate extenuet,
extenuata saepissimae odio ipsorum, & Dei se
ventissimo amore consumat. XIII. Oe os nosse debet tripIieem modum ,s.se. ρ EM. Veniatia peccata remittuntur , quem S. . . . a. homas sequentibus verbis assignati Tripli ei ratione aliqua causant remissionem peccatorum venialium. Uno modo, in quantum in eisi
funditur gratia, quia per infusionem gratiae tolluntur venialia peecata, & hoe modo per Eucharistiam, Extremam unctionem , & universaliter per omnia Sacramenta novae legis , in quibus confertur gratia, peceata veniali remittuntur. Setundo modo in quantum sunt cum aliquo motu detestationis peccatorum ;& hoc modo eonsessio generalis, tunsio pectoris , 3e oratio Dominica operantur ad rem insonem venialium. Tertio modo , in quantum sunt cum aliquo motu reverentiae in Deum de
ad rex divinas; & hoe modo benedictio Epiis scopalis, aspersio aquae benedicta , quaelibet Sacramentalis unctio, oratio in Ecclesia dedicata , 3c si aliqua alia sunt hujusmodi, op
rantur ad remissionem venialium peccat
peceata ad myra Ie diisonant. Quod S. Anis r. A.ν toninus sic ostendit i Qui peccat venialiter ex aenere, praetermittit aliquem ordinem; δe et oc, quod tonsuescit voluntatem suam in minoribus debito ordini non subjicere , disponitur ad hoc , quod etiam voluntatem fuam non
subjiciat ordini ultimi finis , eligendo id ,
quod est peccatum mortale ex genere , fle secundum hune ordinem, id est, dispositionem, intelligendum est , quod dicit Augustinus de Poenit. dist. l. e. Scilicet quod illa peecata , quae humanae fragilitati, quamvis parva , tamen crebra subrepunt, si collecta contra nos fuerint, ita nos gravabunt, det oppriment , sicut unum aliquod prande peeeatum, stitieet
mortale. Et confirmans idipsum Alv rez.' Le. -υ. ν. . via , inquit, peccata contempta nos in mani. ιε. p. e.
festum perditionis discrimen addueunt, non quia ipsa sufficiant nos perdere , sed quia inispe sumetunt ad grave crimen inclinare, iaquo sensu dixit Augustinus Epist. t 8. de levibus peceatis; que si collecta eontra nos sue rint, ita nos gravabunt, & oppriment, sicut unum aliquod grave peceatum ; quid enim interest ad naufragium , utrum uno gravi fluoctu navis operiatur, & obruatur, an paulatim subrepens aqua in feminam , di per negligentiam derelicia , atque eontempta impleat navim , atque submergat Neque enim id sapientissimus Pater dixit, quia putaret multa levia peccata, uni gravi coaequari, sed quia haec , si non navim nostri cordis operiunt , at aperiunt, ut magnum fluctum peccati gravis suscipiant . Tannerus duplici modo ea 'dis. N.M. δ. ponere docet.' I. Directe oe per se t quatenus generatim quemdam Dei ae rerum divinarum ., neglectum inducunt, fle in certa materia , frequentata habitum generant , quo animus facilitetur ad actus similes etiam in gravi materia exercendos . a. In directe Θ per a eidenr: quatenus removent prohibens seu D staeulum peccati mortalis, stilicet fervoremeharitatis, te aliarum virtutum habitum , peculiaria quoque gratiae auxilia, quibus alioqui homo fuisset a peceato mortali inhibitus. Quae omnia eomplexus est breviter Sana. Alber ρ.As .e. tus Magnus, dum in compendio suae Theolo- ι.ε. giae dixit et Hecatum veniale minuit fervorem o. charitatis , sicut aqua in ignem projecta ,
licet ignem non extinguat , ferWorem tamen
illisis temperat . Item potentias animae in
154쪽
1s, Biblioticca Manualis Conciovatoriae,
bonis operibus lassat, sicut quando ponitur
pondus super equum , minus erit promptus adunabulandum . Item bona caelestis gloriae cli-
minuit , non quidem illa, quae jam habemus illi per meritum reposita, sed quae diaerentur , si venialia non fuerint, quia in eo tem pore possunt aliqua bona fieri, quando illa
XV. Decimo nosse debet, cur peri Iosiora
Iia i de quo sie discurrit Didaeus Stella : Febris magna, ut erat haec, qua laborabat so-crtis Petri , exto curratur ; at febris, quae in ossibus latet, haec vires rapit, & ad interitum ducit. Ita magnum peccatum raro nos in infernum ducit , nam ipsius magnitudo nos terret , ita ut in cognitionem ejus veniamus, quo sit , ut illius poenitentiam agamus cum mentis nostrae meliori reseipiscentia. At haec Peccata parva , in quae quotidie delabimur , &ad quae, ob ipsorum parvitatem, non resti pisci musthaec, inquam, sunt, quae in interitum celeri cursu nos vocant . Et confirmans ite. rum Alvared , magna , inquit, dc aperta pec- iustis minus periculosa sunt, quo vel aspectu eorum satis enormem de tetrum exhorrent ; at minima , eo ipso, quod minima , periculosiora videntur, quia dissimulanter intrant , latenter eor possident, dc abscondite admiserabilem ruinam disponunt. XVI. Undecimo nUse debet astutias Diaboli in bac materia usurpari ab eo IDIitas, quas S.
I .so ν. Bernardinus paucis verbis indicavit, dicens rL3-μ 3. Tantae quippe astutiae est serpens antiquuς , ut pN U hominem Deum timentem non mox invadat
suggestione aperti sceleris . sed primum pau- lulum restringit rigorum justae discretionis, qui autem modica spernit ut dicit Ecclesiastis. Dori Cus paulatim decidet . Unde merito S. Ε-
phrem hortatus est, dicens: Vos hortor, ob testor que , fratres, ut non solum a gravioribus peccatis ac vitiis temperetis , sed etiam ab illis, quae parva apparent, ct levia, quae tamquam minimi ac nullius momenti, sere ab omnibus negligi, spernique solent, quasi nulla de similibus reddenda foret ratio, cum interim per ejusmodi nos spernere etiam qua rat Diabolus. Omni ergo diligentia ac studio, etiam in minimis illis, dolos atque insidias Diaboli cavete, ut cum Christo sempiterna gloria fruamini.
f. XII. CONCEPTUS PRAEDICABILES.
. , .. I. T X occasione thematis: Ecce defunctus εμ Ea ferebartiri potest peccator adoloscenti huic mortuo comparari, S I. ostendi, quod de ipse per suggestionem a temperie S quiete
mentis dimoveatur, per delectationem infirmeis tur et Per consensum moriatur e per consuctudinem efferatur: per eontemptum sepeli Mur .' per obdurationem gravi lapide opprimatur. 2. Quod loculus extinciae animae sit corpus : Quatuor portitores amor peccati, timor poenitentiae , spes longioris vitae , praelumptio de Dei misericordia. Sepulchrum stulta securitas conscientiae, quae veluti gravi mole opprimi h
minem, ne videat, in quo discrimine sit . I. Quod , ut ad vitam revocetur hie defunctus , debeat Christus per suas internas inspirationes ei efficaciter dieere: Adolescens , tibi dico , surge. 4. Quod resideat hic defunctus, quando per peccati detestationem se erigit ad Deum,& ad voluntatem eius faciendam t incipiat loqui , cum peccata confitetur ; surgat omnino , cum per opera sati,sactionis , di vitae emendationem ambulat in Dei lege : detur ni atri suae, cum Ecclesiae restituitur, eo usque curae ac lollieitudini commendatur. II. Ex occasione thematis: Noli me tangere: potest narrari historia de Fenella Regina , quae, cum odium concepi met erga maritum suum Κe metum , pomum praeparari jussit exteriori quidem specie pulcherrimum , sed intus sagit iis plenum, eaque arte consemim, ut in eum, qui pomum ab altero ablatum arriperet , o. mnes illae sagittae erumperent, hoc ergo sim uintans amorem S speetalem benevolentiam cum obtulisset marito , ille incaute illud arripiens, misere a telis erumpentibus interremptus est . Subinseratur postea idem cuivis peccatori contingere a Mundo, Carne, dc Diabolo, dum &hi pomum pulcherrimum , scilicet concupisce tiam divitiarum, voluptatum, honorum ostearunt , seu, quod idem est, ad peccatum per consensum arripiendum invitam , sed non alio cum enectu, quam quod innumera tela . id est,
damna erumpentia misere animam perimant . Unde poterunt breviter eiusmodi damna exinplieari , pracipue quod noceat peccatum fortunis, fama, corpori , animo, privans omni di summo bono, & onerans gravissimo, di lumino malo poena scilicet aeterna damni S sensus. Unde merito peccatori suadendum , ut prae.
videat hunc dolum Mundi, Carnis & Diabo
li , ae in omnibus suis operibus ac tentationibus memoret novissima, seu exitum hujus pomi arrepti, ut in aeternum non peccet. III. Ex occasione thematis: Atreode tibi a Sect pestifero, fabricat enim maIa : potest peeeatum pesti comparari , ob quatuor potissimum causas. I. Qua , sicut pestis est malum valde haereditarium , quod facillime ex consortio pestiferorum aut usu rerum ab illis usurpatarum contrahitur , unde monet tam sollieite Sapiens r Attende a pestifero . a. Quia, sicut pestis, cito interitum asteri animae; anima enim , quae Peccaverit, ipsa morietur, teste T. zechiele. 3. Quia, sicut ulcus seu bubo Per Tiso. pestem generatus vehementur urit & eruciat u. 4 , corpus; ita peccatum stravissimum cruciatum animae per stimulum conscientiae asteri . 4. uia, sicut ob pestem aversantur, & sugiunt homines pestis erum; ita peccator ob peccatum mortale a Deo, Angelis, Sanctis, & etiam hominibus in terra odio habetur, deseritur, & declinatur. Inferatur ergo, si homines pestem corporalem tantopere timent , ct tam solliciti sunt in mediis pro ea averten
da praeparandis S adhibendis, quanto magissimilis cura di industria pro peste hae spirituali avertenda sit adhibenda . Et r. quidem Deus di Sancti invocandi. a. Consortia pestiferorum hominum, di loca peste insem seu
155쪽
oecasiones peeeandi declinanda. 3. Varia remedia pestiferum aerem excludentia usurpanda praecipuet Angelica timoris Domini , succus Mn lacrymae ex corde serio poenitente, di am4 divino accensis expressae ; cibus S. Euchamitae sumptus , quia qui ab hoc abstinent , & jejuni sunt, facile contrahunt mali agnum peccati habitum: ungentum considerationis novissimorum temporibus, id est , intellectui Ne voluntati illitum .
Ge . . v. IU. Ex occasione thematis e De Iuno sciem tiae boni ex mali ne eomedas potest peccatum
huic ligno comparari , de pessimi estectus ex
ejus comestione secuti explicari, videlicet I. G . veraro Oe ιorum iuxta illud Sacri textus t Et aperti sunt oculi amborum, quia, ut bene Serapion Scriptor Graecus advertit, sit quotidie . in nobis, quod tu primis Parentibus factum. ι. est et quando peccamus, tunc caeci sumus; ubi
D-. ν. peccaUImus, tunc primum agnoscimus, quan--r tum mali admisimus, nostrique iacti nos pudet, taedet, ac poenitet. L. Nuitas: nam Silli cognoverunt se esse nudos . Quod 3e per peccat tim tanto detestabilius contingit , quanto gravior est ablatio gratiae ct virtutum supernaturalium, quam vestium corporalιum. 3.
Coufuso er pudor: ideo enim se foliis fleuum
texerunt; magis autem peccator sentit hune R-.ε. .. est ectum , ut Cui merito obiicitur illud S. Pa
M. li: Quem fructum habuistis tune in illis, in
quibus non erubescitis 4. StimuIus ea cientiae : hic enim absconderunt se a facie Dei . Quod idem paritur peecator, quia , ut benedixit Musonius apud Gellium , cum quis per voluptatem aliquid turpe gessit : quod suave est, abit: quod turpe ct triste est , manet . si v Hine di Caino dictum a Deo : si autem male egeris , statim in soribus peccatum est, id est, stimulus peccati . s. Metus poen , hinc enim dixit Adam : Vocem tuam audivi, Ne timui ttanto magis autem timere debet peccator , quanto plura de graviora peccata adtri sit. Incitandi ergo Auditores, ut vel primorum Parentum exemplo sapiant, & ab hoe pomo abstineant. Vide Fabrum l. c. Lae. 1ν. V. Ex occasione thematis: De , ostentite vos Saeerdotibus: potest peccatum lepiae compara ri ob varias eausas . t. Quia sicut lepra totum corpus , ita peccatum totam animam inficit . a. Quia sicut lepra tetrum odorem in corpore , sic peccatum in anima infamiam , quae pessimus est odor moralis, generat. 3. Quia sit ut lepra separat a consortio hominum , ideoque leprosi ex urbe excluduntur : sic peccatum a consortio Dei & Sanctorum Se civitate caelesti excludit. Inseratur ergo , quam at- quum sit , ut cum decem leprosis, de quibus Evangelium Dominicae decimae tertiae Pente costen loquitur, ad Christum confugiatur, diis
caturquet Jesu , Fili David , miserere nostri . Et quoniam Christus pariter dicit: Ite, ostendite vos Sacerdotibus 3 huic ipsius consilio se.
re, i, VI. Ex occasione thematis r Ecce ascendimus
scripta sunt per Prophetas de Filio hominis: p test ostendi , quomodo per peccatum passio Christi renovetur, bc a. quidem vendatur Pro viii pretio voluptatis eum Iuda. a. V ῖηriatur per
funes 3t vincula inordinatorum aflectuum. i. Negetur cum Petro , dum verbis confitetur se nosse ipsum , factis autem negat . 4. FIMeIIetur per actus peccatorum repetitos , ucque
impleatur illud Psalmi: Supra dorsum meum
fabricaverunt peccatores . s. Coronetur: per contemptum bt cogitationes malas in capite praecipue residentes . 6. Cruce gravetur e pecoeata sua quavis cruce graviora ipsi imponendo iuxta illud Isaiae: Cum sceleratis reputatus est, ipse peceat a multorum tullit. 7. Cru ἰὴι.2. .. eisigatur : iuxta illud Apostolii rursum cruci. figentes sibimet ipsis Filium Dei, de ostentui habentes. Unde merito S. Bernard. sequentibus verbis homines peccatores alloqttentem intro. ducit. cur me graviori criminum cruce, quam
illa , in qua quondam pependeram , affixisti
gravior enim apud me peccatorum tuorum
erux est , in qua invitus pendeo , quam illa ,
in qua tui misertus, mortem tuam occisurus, ascendi. Uideri potest haec omnia fusius dedueens Henricus Engel gr. p. 2. Lucis Evang. conc.
in Do m. Quinq. de Julianus Hayneula in secio. Parasceve. Ueri t. pract. VII. Ex occasione thematis Obstupefelle Im 3. caeli super hoc, oe portae eius desolamini υebe menter, dicit Dom=tis; duo enim mala ferit popuIus meus : potest gravitas peceati per ingeniosam Parabolam ab Eusebio Nierimbersio, Nis. propositam in hunc modum proponii Foemina rem ει .i
erat mihi opissa & invenusta Anima quae
pedibus de manibus ligata lanibus 8t vinculis a. 'peccatorum suorum trahebatur a latronibus
Daemonibus de volutabatur per laetida locac turpium voluptatum ut in fornacem a uentem inferni conliceretur. Husus Rex quidam Christus cui nemo simi lis , misis tus, ut eam liberaret, solus erat exposuit
se morti pro ea , de acceptis multis vulneribus , fuso toto cruore, fugavit latrones, de illam sanguine sua mundavit, tum in Sponsam accepit, ct Reginam coronavit; extruxit
illi aulam magnificam orbem terrarum mireque eam exornavit tot stellis fle aliis rebus pretiosis undique sculptam relinquens imaginem sui nempe in omnibus creat ris ut amorem illius sibi eonciliaret . Diis sposuit quoque familiam ; dx donavit ei servos innumeros , quin de ipse ministravit illi in obsequiis humilibus tum per humanitatem
assiimptam , tum per cooperationem in omni
bus actionibus ) delicias suas reputans esse eum illa . Insii per instituit haeredem regni sui, promissis donis multo maioribus , si fidem servaret . Verum illa contempto Regec per peccatum sollicitavit ad adulteria feris
vos viliores , qui stabala curabant, & reniis tentes, fidemque Regi servare cupientes e gebat ad adulterium . Subinde cum benignior erga illam esset Sponsus, omnino illum hostiabus Mundo ac carni prodidit , iradiditque, ι qui excaecarunt illum , dc. illuserunt . Dentinque imagunculas Regis , quae per angulos aulae incisae fuerant , contempto Rege venerabatur ; cumque Sponsus coram illa esset , amplexus illiuς desiderans, illa terga verte
bat, pertaesa Regem di Icones illas quaeritans.
156쪽
134 Bibliothecae Manualis Concionatoriae,
Quo facto duo illa mala com nrasit, quae no-pulum suum secisse , Deus tantopere questus est dicens : Me dereliquerunt sontem aquae vivae, di foderunt sibi cisternas, quae continere non valent aquas . Quae omnia fusi apud Nierem b. l. c. explicata videri possunt. . s. v. VIII. Ex occasione thematis: Surge, toIIera lectum tiatim, er υade in domum tuam e possunt explicari potiora media ad peccatum vitandum. I. Ergo demonstretur, peccatorem
esse limitem Paralytico ad probaticam piscinam iacenti, eum vere & is langueat in mnibus membris , seu potentiis, non possit is juvare, atque adeo auxilio Christi opus habeat . a. Ostendatur , quod & ipsi curato dieat
Christus : Sume per veram poenitentiam, ac detestationem peccatorum ἔ tolle Iectum tuum deserendo occasiones peccandi, tam externas quam internas propriarum concupiscentiarum inordinatarum. Et υade in domiam tuam e Idest, totis viribus ea, quae ad tuam salutem 6t commodum spirituale pertinent, pertracta. in his enim tribus tota substantia verae conis versionis ae poenitentiae eonsistit. Vide Fabrumconc. a. Dom. I 8. post Pent. e. s.. IX. Ex occasione thematis r Homo quidam
descendebar ab Ie falem in Hieriebo , o incidit in Iatrones: potest peccator huic homini comparari, & r, ostendi , quomodo & ipse deleendat ab Ierusalem seu statu gratiae in Hiericho seu statum peccati incidat in latrones id est, Daemones qui spoliaverunt eum
c virtutibus & meritis, di gratia & plastis
impositis id est, vulneribus peceati inflictis semivivum c nempe corporali dumtaxat, ct non spirituali etiam vita viventem reliquerunt . a. Ostendatur quomodo curari de-' beat, scilicet per OIeum misericordiae vivinae, pro quo proinde saepius orandus est Samarit
nus Christus, ct per Ioitiae vinum idest propriam cooperationem ac poenitentiam . De quibus vide Fabrum cone. ultima in DOm. Q. post Pentec. 2- X. Ex oceasione thematis: Surgam, oe ibo ad patrem metimi potest peccatoris status cum
statu filii prodigi comparari; Et r. quidem ostendi, quomodo & cum quo fructu recessierita patre , nempe quod in primis incurrat in diis gnationem patris, haereditatem amittat, dissipet substantiam acceptam id est, gratiam ,
virtutes, & merita tam praesentia , quam futura pascat porcos id est , foetentes cupiditates ac passiones suas ct delectetur siliquis porcorum voluptatibus immundis, nec tamen illis ad votum satiari possit. 1. Quomodo redierit ad patrem . Et ab initio quidem redierit in seipsum ; Surrexerit S iverit ad patrem
exequendo statim propositum : doluerit de peccatis, eaque patri conismus sit e satisfactionem se obtulerit dicendo et Iam non sum dignus nominari filius tuus . De quo vide Julium Ha neu se in veritatibus Practicis . Fer. s. infra hebd. 24. De peceato UeniaIi. . r. 11. XI. Ex occasione thematis r Beatus uir, qui υ. s inventus es sine ma Iar potest diei, quod multae quidem sint maculae , quae sponsam aliquam sponso minus placentem re dilectam efficiunt , sed praeeipue scabies , utpote quae t tum plerumque corpus , atque adeo singula membra inficit, di maculat. Talis autem ica. bies est ipsum peceatum veniale; id quod sus ex comparatione ostendi potest . Et r. quidem propter originem: quia sicut scabies ex
nimia abundantia malignorum humorum nascitur; ita peccatum veniale ex nimia concu
piscentia rei alicuius creatae. a. Propter foedi talem l quia sicut scabies omnem corporis pulchritudinem tollit , ideoque, licet non omni no a consortio sponsi exeludat, tamen minus amabilem facit , & horrorem ae displice
tiam parit ; ita idipsum respectu Dei peccR-
tum veniale facit . 3. Propter sectust quia sicut scabies valde magnam corpori molestam ct pruritum affert, ac interdum si ad interiores corporis partes repellatur , omnino mor tem affert; ita & ipsa peccata venialia magnum valde pruritum animae afferunt propter inordinatas concupiscentias , quae qui e scere eam non sinunt , ct saepe , fi augean tur, ad mortem peccati mortalis disponunt . 4. Propter modum euriandi : qu a sicut scabies plerumque per aquas & balnea curatur ;ita peccata venialia per aquas lacrymarum ,
ex poenitentiae sontibus haustor ad quas pr indet requentius adhibendas Auditores exci
XI. Ex occasione thematis Soerus antem LM: Simonis tenebatur magis febribus: potest pec- catum veniale febri comparari . I. Quia Ο
mnem animae speciem , ct pulchritudinem , sicut febris corpori, aufert. a. Quia sicut febris immodico aestu & frigore corpus graviter vexat; ita ipsum graves es molestos aestus concupiscentiae . ct frigus cupiditatis spiritualis in anima producit. 3. Quia sicut febris corpus valde debilitat, & ad lucra ex laboribus ea pienda inutile facit; ita ipsum vires animae
summopere imminuit, atque a lucro merit
rum caelestium impedit . . . Quia sicut febris invalescens ad mortem disponit ; ita & ipsum,
nisi mature per poenitentiam curetur, paula tim per habitus malos generatos ad mortem peccati mortalis perducit. Excitentur proin Auditores, ut mature ad medieum Christum in Sacramento Poenitentiae & Eucharistiae rein currant, quia, teste S. Bernardo, hoc Saeramentum & sensum minuit in minimis, & in pravioribus, tollit omnino consensum . Vide Fabrum cone. 3. in Dota. s. post Pent. XII. .Ex occasione thematis: Tota Pulctra C M.
ex amica mea , er macuIa non est in ter O- - ν
.stendi potes . t. Quanti semper ab hominibus aestimata sit, ct etiamnum a stimetur pulchri. udo, quantasque vires ea habeat ad amorem omnium hominum conciliandum ; quanto plures proin facienda sit spiritualis animae pulchritudo , per quam ipsius Dei , Caelitumque
amor conciliatur. a. ostendatur, sicut pulchritudo corporalis, per tria vitia corrumpitur , nempe per Uultus nigredinem, maculas, &rugas; ita id ipsum in spirituali quoque pul
157쪽
o . .. peccati mortalis juxta illud Ieremiae: Deni-
v. s. grata est super carbones facies eorum, δc non
Iis. ι o. sunt cogniti in plateis: Et Jobi: Cutis mea
. 3 . deni grata est super me , si os a mea aruerunt prae caumate et vel per maculas peccati venialis , & rugas imperfectionum, seu languoris spiritualis , de quibus Apostolus incutus est dieens : Ut exhiberet sibi ipse gloriolam Ec-Ep . g. elesiam, non habentem maculam, neque rugam . 3.Ostendatur gravitas huius maculae tum ex bonis, quae impedit per diminutionem a. moris , ex quo tamquam radice omnia hona oriuntur animae ; tum ex acerbitate lixivit aut balnei, quo in altera vita Purganda est, neminpe per purgatorii ignem . Qua de re videri Possunt Nicolaus Lanc IE. opulc. 16. toto, sed praecipue cap. D. & Iac. Alvarea de extinct. Itior. P. I. l. I. c. o. 8c seq. De reIUD. - est . 3'. XIII. Ex oeeasione thematist cui flat, v de ut ne eadat: potest peccatum morbo caduco comparari, ob tres praecipue causas. I. Quia sicut Epileptici frequenter cadunt & affliguntur in terram ; ita de consuetudinarii peccat res . 1. Quia sicut illi areentur a consortici
hominum, cte ministeriis saeris ; ita Sc Epit
pliei Spirituales ab usu Saeramentorum , alio rumque ministeriorum Sacrorum utili saltem usu repelluntur, & ad optatum cum Deo de Sanctis familiaritatem non admittuntur. 3. Quia seut Epilepticus morbus praecipue sanguinis humani haustu curatur; ita δt relapsus in peceatum frequenti sumptione corporis de sanguinis Christi cavetur. 3- XIV. Ex occasione thematis: Non invenienx
r quiem , dieit: revertar tu domum meam , uu
de exiυir potest ostendi gravitas relapsus ex triplici capite. r. Ex parte Dei; quia talis peccator magis a Deo derelinquitur ; nam , ut languor prolixior agravat Medicum, & semel atque iterum de Medico sanatum , fila tamen culpa recidentem, Medicus tandem fatigatus
fastidit, fle irrito labore fatigatus deserit ; ita Dei indulgentia, δι misericordia saepius abu--α s. tentem , Iustitia Dei deserit. Hine Christus - aegroto dixit: Ecce sanus factus est jam noli amplius me care, ne deterius tibi aliquid eontingat. a. Ex parta DraboIi, quia sicut, quam do eaptivus semel elapsus , iterumque deprehensus arctius a lictore custoditur; ita & dae-- mon eum, qui semel itertimque per poenirentiam illius eWasit, cautius custodit, di vehementius impugnat, assumens seeum septem spiritus nequiores se . 3. Ex parte peeeat is r quia ut convalescens periculosius labri ur, & per frequentatos actus frontem & pudorem exuit , di consuetudinem induit; unde , ut expertus est . M'. Augustinus, ex voluntate perversa sit libido, & dum servitur libidini, fit consuetudo, & dum consuetudini non resistitur, sit necessiotas, seu dura servitus. Ob quam causam S.
F. M. . Ambrosius dixit: Facilius inveni, qui inno- 'eentiam servarent, quam qui congrue poeni intentiam agerent. Vide Stapl. tex. 6. in Do m. 4. Quadragia
XV. Ex occasione thematis: Nesi amplias
pereare, ne deterius tibi aIiquid edintingat rpotest explieari triplex potissimum motivum , ob quod relapsus caveri debeat. I. Propter
summam ingrat tu d/nem : quae enim major in
gratitudo excogitari podest, quam si captivus ad mortem damnatus, ct silmma cum dissicultate di pretio, ab interitu liberatus, ultro iterum se per antiquum delictum ii ristinam captivitatem coniiciat aut aeger pretiolissimis medicinis, S maximis impensis li ratus, ultro sibi re malitiose antiquum morbo m accersat a. Ob turpitudinem summam: quid enim
turpius, qtiam cura porcis in luto; unde paulo ante exierat, ct ablutus erat , denuo volutari quid foedius , quam materiam ex ore e lectam sponte resorbere, δc ad antiquum vomitum redire 3 3. Ob stultitiam maximam : quae enim maior stultitia, quam semel cum avicula e laqueis ereptum esse , ct tamen ultro ad
easdem insidias redire λ cumque ipsa etiam bruta , Asini maxime, nulla vi adigi possint , ut ad loeum , ubi semel ceciderunt, redeant, solum hominem ad pristinas peccandi Occasione
I. N Epistola , quam S. Paulus ad Hebraeos o sI dedit, cum docere vellet, unde accerse--ων. re nobis solatium inter aerumnas, ct robur ad fortiter perserenda adversa debeamus , Jubebat attentis oculis Christum Magistrum, & Ducem nostrum arbitrari, qui Omnia cruciatu um& dolorum genera expertus fuerit, atque idcirco non misereri non Possit eos, qui rebus kfflictantur adversis . Non habemus Ponti sicem, qui non possit eompkti infirmitatibus nostris, tentatum autem Per omuia , Pro similitia. di ne, absque peccato; Hubr. 4. I s. 'Hic locus multas dubio procul patitur di me ultates. Nam quantum verba Apostoli sonant, videtur ille dicere , quod Christus solum apparenter tentatus fuit: Tentatum pro similitudioe; quodque illius tormenta fuerunt magis picta , quam
veta, sed cum fidei certum dogma habeat, Apostolusque ipse doceat , quod Christus reapse, non imaginarie, vere, non apparenter passias ast, quomodo verba eius recte accipiemus verus illorum sensus tacilis est, ct cib-vius. Nonne dicit S. Paulus, Christum suisse
tentatum, vexatum, passum absque peccato certum est: Quod ergo dicit, tale est: Noaajo ego, Christum non fuisse vere tentatum,
afflictum, eruciatum, passum ; hoc dicere volo , tantam esse peccati malitiam, ut omne miseriae, cruciatus, dolores, si eum illo conserantur, magis picti, quam veri videantur, ut propterea Christus, quia absque peccato fuit, magis pro similitudine tentatus, quηm reapse de apparenter potius, quam vere Passus fuerit; uamvis inesplicabiles eruciatus tulerit. Granis iter, 3e magnifice amplificavit Apostolus malitiam peccati, quae tanta sit, ut dolorum Reruciatuum nomen non mereantur quantivis illi
dolores , & cruciatus a quibus absit peccatum . II. S.
158쪽
rues Bibliothecae Manualis Coracionatoriae,
ς. ηνα Il. S. Bruno alie ubi alti Superflua, E. no- - eiva sola peceata sunt . Graviter dictum illud, superflua sola peccata sunt . Superfluum in catur id, quod nulli usui est ex quo nihil utile fieri post. Solum ergo peccatum super- suum est ; ex illo enim nihil nisi malum , A noxium hauriri potest. Caetera mala superflua dici nequeunt, nam diligentiatis Deum c ut
sanctus Paulus Rom. 8. 18. habet omnia eω- perantur in bonum, etiam illa , quae mundus in malis non bene censet. Ingeniosa charitas ct alchimiae sanctioris peritia, solerter ex se inro aerumnarum producit aurum , ad conficiendam coronam gloriat, ct tamquam sedula apis ex omnibus legit mel, non ex Davi rosmarino solum; verum ex amariore genista etiam . Ex omnibus meritorum lucra facit largus Dei. Ergo si omnia mala, quae conjuncta habent gratiam Dei, convertuntur in bona , nullum aliud malum erit praeter peccatum, quod mnia bona sic pervertit , ut convertat in
s. Tδμου. III. Quaerit Angelicus Doctor s. Thomas,
n utrum in virtuosis hominibus posset esse vere-
' - eundia γ hoe est , an quid sit quod illis adfer'
re ruborem queat . At postquam ventilavit quaestionem , sic de illa pronunciat i Senes , si virtuosi carent verecundia, sunt tamen sic
dispositi, ut si in eis esset aliquid turpe, de
hoc verecundarentur. Quam apposite hoe in
loco Angelicus Doctor senes virtuosis adiunxit' Senem quidvis decet , nullius rei illum pudet. Ubique loqui, di sedem , quam vult, deligere potest. Non illum dede eet negle morvestitus, horridula verba quamquam proferat, tametsi ejus impexa sit oratio, tametsi incompti inornatique sermones, non erubescit. Ta-Ies sunt etiam virtutis studiosi, vereeundia ea. rent, solum peccatum est, quod illis dedec ri esse posset, solum peccatum vident esse in. decorum , & adferre posse ignominiam . F. D. IV. Salomon inter alia sapientis dixit r Lauri:, duri magis mortuos , quam visentes , O DIDriorem titroque judicavi, qui nec diam natus est. Eecl. 4. v. I. velut dixisset: Expendi in statera vivos, mortuos , nondum natos, & in altera quidem lance posui vivos, cael eros in
altera, ct visa sunt mihi graviora pondera horum , quam illorum . Possemus hic jam sciscitari, cur Salomon mortuos supra vivos extulerit , di utrisque se liciores arbitratus fuerit eos, qui nondum in hanc lucem editi essent. Videtur enim is, qui non est, in comParationem eorum, qui sunt, vel certe suerunt, venire non posse. Sanct. Ambrosius hanc no- his adimit dubitationem, inqiliens : Mortuo Praesertur, qui natus non est, quia peccare
nescivit. Qui nescit, quid fit peccare , nescitruid sit esse inselle em : propterea ille vere ininelix est, qui vivit, eoque nomine beatior illo est, qui mortuus; jam enim cessavit peccare , bt , absolute loquendo , maior est infelicitas illius, qui actualiter peccator est, quam eJus, qui aetuinis apud inferos cruciatibus addictus, quia hie jam non est in eo statu, in
quo Peccare queat: quamquam viventi M. iamnum peccatori spes sit reliqua, quod a V io statu suo cum opitui tricis grat Dei auxilio avadere possit ct mortuum , cui vita ,
simulque potestas peccandi decessit, hae re suis perat ille , qui numquam vivit, quia nunquam etiam, quid esset male agere, scivit. Itaque tametsi inter non natum , di damnatim , sit quaedam eonditionis inaequalitas, alter alterum excedat, ambo tamen felicitate praestant vivo, quia hic potest delinquere: Illi vero vel non possunt, vel prorsus nesciunt, quid sit, Deum offendere. Hinc arbitrari licet, quanta sit miseria peccare , ct quod haec sola sit suprema
infelicitas. Et videtur Salomon invenire non potuisse, unde censeret hominis beatitatem, nisi inde, quod vel peccare nequiret, vel quid sit peccare , ignoret. U. Iacob Patriarcha quibusdam domestico. N . ν δ rum litorum sic a jebat: Abieite deos alienos r iurgite, er ascendamus in Belbel, iat faciamus ibi altare Deo . Gen. 3s. 3. Illud surgite
est vox aeeendentis animos ad strenue agem dum, quemadmodum copiarum militarium ductor verbis exhortatoriis incitare, & inflammare suos milites ad sortiter dimicandum solet. Ubi notandum, quod numquam fie locutus fuit familiae suae Jacob, in quantocumque
periculo versaretur, ac ne tunc quidem , quando fratrem eum manu armata venturum II me-bat , & nihil nisi eertam ab illo necem, extremamque stragem expectabat. Tametsi enim domesti eos suos admodum aciei ordinatae digesse sit; verum hic , cum eos ad abjiciendos Deastros hortaretur, tamquam ad rem ancipitem& discrimine plenam excitasset, a jebat: sur. ite, quod verbum curam , sollicitudinem, iligentiam , ac vigilantiam significat . Cur
vero sanctus Patriarcba suos ea occasione tam vehementer erigere tam acriter incitare studuit Eratne perieuli aliquid prae soribus t
Aut hostis a tergo forte imminebat 3 Aut buccinarum clangor aures illi, pectusque perstringebat Aut splendentium armorum hostilium apparatus, strepitus, aspectus cor illius exterreis
hant Nihil horum. Quid ergo illum tam s licitum, & anxium habebat Abdieatio salsorum deorum , quos vernaculorum quidam eo.
Iebant Abii ei te deos alienos, a jebat, abstinete a peccando. unum, solumque Deum
venerari suadens. Hoc ei ne vero tantum curae,
solicitudinis ite illi adserebat Hoecine animum illius discruciabat Hoccine peruigilem de insomnem faciebat Prorsus istud illum m.
licitabat vehementer, Ne premebat graviter, 3e torquebat acriter. Nam peccatum est inter hostes maximus , perniciabilissimus inter inimicos, inter adversarios omnes maxime forinmidandus . Nam iratus, & armatus ad ne incem frater, Be furiosus Caban , si totae aerumnarum cohortes contra hominem aliquem foederatae, parvi momenti sunt, dummodo a
conjuratione illa unum absit peccatum. Ac propterea Iacob ad hoc abjiciendum, fugandum, fugiendum tam studiose excitat suos,& totis animis rem istam agere hortatur. Ad
hunc nempe inimicum ex anima eiiciandum , de eonficiendum, omne animae robur verti de.
bet; quia illud est sola & suprema inselieitas, cui mala omnia de via cedunt, di concedunt, ct tributa pendunt.
159쪽
VI. maestio non levis est, cur divina seve-eIT ,. ritas permiserit , ut discipulorum , quotquot
NM. i. fuerunt, ae suturi sunt perfidiosissimus , saevus r. Ille ipsius carni sex, eum in sublimissimo ' ε' μ' ligno suspensus esset, ereparet medius. Quod ad communem aliorum cautionem annotandum Arehi. Apostolus Petrus putavit, dicens: Tu pensur crepute medrus , diffusa funt ωmnia viseera ejus ἔ Act. r. a 8. Mirus supplicii, &vindictae modus t eum autem tam varia ess)ntCnarum genera, quas expetere a perium il-
, & sacrilego proditore divina providentia potuisset, quid ea usae sit, quod ad eum m
dum plectere illum voluit, ut ex arbore pendulus disrumperetur medius suspensus erepuit
medius Eestaticus Doctor Dionysius Carthusianus in eorum verborum commentario ait tCrepuit medius, qui Dei, & hominum me, diatorem tam vili pretici impiissime νendidit. Titulus honoris, quo Gentium Apostolus instauratorem orbis donat, is est, quod sit Deum inter , & homines sequester : Mediatis Dei σbominum homo oriflus Iesias, inquit: I. Tim.
a. V. s. Hoc ille in crucis arbore administravit, ibi extincta omnis inimicitia, & pax pretio sanguinis illius e stabilita . Quid vero sceleratus discipulus egit Magistrum situm indignissime, quia minimo pretio vendidit, M diatoremque Dei, ct hominum, in manus sanguinariorum hostium illius contradidit, ut probrosae crueis poenali uncino laceratus , turpem vitae faceret inter supplicia clausulam . Hoc fuit maledicti Apostoli nefarium crimen. Quae vero illius poena Ea, quod suspensus crepuit
medius . Pendulus ex arbore, rupto ventre crudelia, foeda, ct foetida tota profudit viscerat At si hoc illius flagitium fuit, quod
Mediatorem Dei, & hominum vendidit, con sequenter in ligoum egit, decet hoc ita Judas , ut in ligno moriatur, & rumpatur me dius. Ut hinc intelligas, per ea plecti hominem, per quae Det incurrit ostensam t suspe sus crepuit medius, qui Dei, di hominum Mediatorem tam vili pretio implissime vendi.
s. A-ι,. VII. Sanct. Ambrosius in Lucam seribens,
ι j. ια' dicere videtur, stridorem dentium , vermes,
La . & fletum in inferno proprie re effectivo non eme, sed Scripturam sacram solum per strid
rem dentium exprimere voluisse immensam
acerbitatem poenarum inserni . En verba iseeusmet sancti Doctoris et Neque corporalium ridor aliquis dentium , neque ignis aliquis
perpetuus nam marum corporalium, nuque verismis est corporalis 2 sed haec ideo, quia fleui
ex mala eruditate febres nascuntur re vermes, ita si quis non decoquat peccata sua, velut quadam interposita sobrietate, & abstinentia, sed miscendo peccata peccati , tamquam cruditatem quamdam veterum , di recentium deis lictorum , igne aduretur proprio, & suis vera mibus eonsumetur e unde & Isaias ait i Am.
hia late in Iumine ianis υostra Sc. Ignis est , quem penerat moestitia delictorum ; vermis est , eo quod , irrationabilia animae peccata mentem rei, sensumque compungant , & quaedam exedant viscera conscientiae , quae tamquam vermes ex unoquoque nascuntur ,
tamquam ex corpore peceatoris . Denique Dominus id per Isaiam declaravit , dicens : --.Eι υidebiant membra bominum praυaricantium ν. . a. in me, ρο υermis eorum non morietur , ignis eorum non extinguetur . Stridor quoque dentium prodit indignantis affectum, eo quod sero unumquemque poeniteat. Sed conistraria asserens damnatos vero & corporeo igne cruciari, communis di certa est, teste Tanis
VIII. aestio est, quae ratio sit, quod, cum
peccator portatilem quemdam secum deserat ..... insernum, nihilominus tripudiet, saltet, rideat , gaudeat, di jucundetur , haud secus , quam si in deliciis degeret Paradisi ν Pro hu-aus quaestionis resolutione observandum est , quod , quando filii a parentibus in ea valle . a qua Gehenna nomen suum desumpsit, Idolo Moloch sacrificabantur, ne matres & pr ximo sanguine filiis sacrifieandis conjuncti ,
ex eorum clamoribus, ululatibus, ct gemitibus inauditis contristarentur, harmoni eos solebant
exeitare organorum, cantuum , tympanorum,
iuvarumque strepitus, qui horribiles infantium illorum stridores penitus absorbebant, ade ut nee quicquam audirent . Eodem pariter artificio serpens ille astutus utitur circa pec catorest ne enim ad eonfiderandum miserabilem , in quo degunt, statum , mentem suam applicent, eosdem voluptatum , deliciarum , gaudiorumque mundanorum blandimentis totaliter occupat: Tenent tympanum &eytharam, gaudent ad sonitum organi, ducunt in bonis
dies suos , ae in puncto ad inferna descenin
IX. De talpa seribunt naturales Philosophi ,
quod intra terram caeca vivat , eaque palc - δἰ Atur, & nutriatur, oculos autem suos numquam 3 aperiat, nili quando moritur . Certe in ordine ad explicandam impii peccatoris conditionem ,
nulla potest in medium adduci aptior similitudo; hic enim ad imitationem serpentis infernalis patris sui vos ex patre Diabolo estis, di desideria Patris vestri vultis perficere
terram comedit omnibus diebus vitae suae r statuerunt oculos suos.declinare in terram: con. glutinatus est in terra venter eorum; ipsoque sapiente teste, caeci sunt; Excaeeavit enim eos malitia eorum; in articulo autem morti aperiunt oculos suos, numquam in aeternum in tenebris illis insernalibus claudendos. Unde S. Gregorius Magnus ait: Oculos, quos culpa claudit , poena aperit . tunc igitur , quantumvis inviti , distincte videbunt, ct intelligent omnia peceata sua, quibus tot annis Creatorem & Salvatorem suum offenderunt ἔqui tamen tunc Salvator ipsorum non erit , utpote cujus rustissima sententia suerunt ad aeternae perdit Ionis harathrum condemnati. Tunc sive quis rapuit, sive avare quaesivit, live injuste inimi eus euiusquam fuit, inquit D. Chrysostomus, sive quid aliud improbum designarit,
universus Peceatorum chorus defignatur, di oeulis sese offert , statque acerbus conscientiae
160쪽
Bibliothecae Manuatis Concionatoriae,
EN' Cum in protoparentem nostram iratu
L Judex pronunciaret, hane illi poenam inter alias denuntiavit: In GIore paries filios; Gen. 3. I s. v. lut aliis verbis dixi mei: Aeerbissimi erunt dolores, di vehementissimi cruciatus , quibus afflictaberis , quoties uteri tui pignora edere , Se ad usuram lucis communem eniti, L D- voles: Basilius Seleuciensis ea sacri textus ver- 'ba siς illustrat; Tu, cum Ductu interdicto te non abstinueris, fructu uteri tui misere cruciaberis. Mortalium viventium aerumnosae matris prima culpa ea suit, quod ad vetitam arborem manum cupidam praelicenter extendit ,
tuIitquae de fructa iIIius , ct eo merit, Gen. 3. 6. Quod filii vocentur fructus ventris, id sacra. rum litterarum trita phrasis habet. De fructu ventris tui ponam stiper sedem tuam ajebat ille Psal. Iar. v. Ir. Et heata Elisabeth Mariae et
Benedictus fructus ventris tui . Lucae 1. a. sunt alia praeterea sine numero loca, ubi tali nomine donantur liberi. Ut ergo intelligeremus , in eo quemque plecti, in quo deliquit,& ex serro culpae ab artifice Deo cudi gladium poenae, idcirco haec nobis doctrina in primo
lupplicio, quod de prima peccatrice sumptum, tradita fuit, ct salutare illud documenti m datum , nam quoniam in arboris vetitae fructu peccavit, in sui ventris Ductu, hoc est, filio. rum di melli partu poenas luit. Cum fructu interdicto te non abstinueris, de fructu uteri tui misere cruciaberis. HS L p. XI. Non intempestive etiam hue veniet quae- dam Moysis Bar, Cephae observatio cui sciscitatur, quid mysterii subeme possit supplicio ,
quo Deus Protoparentum nostrorum seductorem castigavit, illud his verbis expressit -- minus : Uuia Deisti boe, super pectus tuum
Sradieris, terram comedes eunctis diebus υirae
νω . Gen. i. v. I 4. Sed quare hunc primi sceleris sollicitatorem , qui blandiloquentiae suae lenociniis primos peccatores in culpam impulit , tali poena mulctavit, ut per terram secundum pectus reptaret, δι solum pro victu tenuem pulverem haberet 3t eum in victu decernendum eius supplicium emet, cur magis ad terram, quam aliam quamdam rem vilem comedendam damnatus suit Ad hoc respondit Auctor, quem dixi, libri de Parad. pari. 1.
Pulverem comedes omnibus diebus vitae tuae, nempe in pulverem redegisti primos parentes, pulvere igitur vesteris tota vita. Poena, quam primis parentibus pro suae praevaricationis me.
rito Dominus inflixit, sie habebat. PMisis, ct
in pulυerem reυerteris . Ibi d. v. I9. Haec poena
suam Originem duxit ex transgressione, in quam veterator serpens Evam, Eva conjugem suum Adam pertraxit; de vetitae autem arboris stuctibus comedere sua certa inevitabilis mortis mulcta interdictum erat, idque his verbis: De
tigno Ieienta a boni, s maza no e medua: in is oeumque enim die comen seris ex eo, morte moraeris . Gen. a. v. II. sed accedamus ad rem, ut V1deamus, quam cons t conceptus cum
argumento hujus capitis. Evam per serpentem, tamquam instrumentum induxit Dumon, ut ambitiosa cupiditate consequendae Deitatis vetitum comederet fructum . Male cireumscripta
mulier recens nupto marito Persuasit, ut eunαdem degustaret fructum , qui postquam illius
precibus cessirit, solam ex convivio mortem cum ipse, tum uxor reportavit, e L qua in pulverem ambo indeclinabiliter convertendi erant . Omnem hanc illis tragaediam dolosus serpens suis ossiciis adornavit. Dixit nunc D minus: Cum serpens eo deliquerit, quod fuit solicitus incitator, ut homines verterentur in ulverem, siit etiam deinceps tam venenosa estiae cibus non alium, quam pulvis, ut pavlam fiat, quod Deus parem sceleribus inferre poenam sciat, ct ad eum modum punire hominem, quo ab illo Offenditur. In pulverem redegisti primos Parentes, pulvere igitur ν
XII. Adamiranda suit olim divitis Epulo- ω
nis obsecratio, qua ex ardenti poenae suae stagno Abrahamum interpellavit et Guttulam aquae nonnisi unicam, ad inflammatae tinguae refrigerium supplex deposcebat. oratio eius talis erat: Piater Abraham, miserere mei, σmitte Lazarum, ut intigat extremum digiti sui in aquam, ut refrigeret linguam meam ; Luc. 16. v. 14. Oh l in quantam miseriam, di penuriam redactus fuit homo, paulo ante tam splendide, di laute vivere, atque epulari s litust Extremum Lazari digitum implorat , deciduamque ab illo stillulam aquae petiit , qua linguae ardorem vel nonnihil mitigaret,
quo intollerabiliter amictabatur . O quam subatile, & commodum est themati nostio , quod
in hane rem beatissimus Papa Gregorius excogitavit i Is lib. I 8. moralium c. II. sic scribiti Videmus in verbis divitis ex subtilissimo Dei iudicio, quam digna tali culpae poena res ponderit. Agente namque inopia illic usque ad minima petenda compulsus est, qui agente tenacia usque ad minima neganda pervenit.
Quid retribui subtilius, quid districtius potest Diligenter considerandum secretum Dei judicium, quo in divitem illum Epulonem a
nimadvertit, quando tam inopem fecit, ut in. ter ultrices flammas unicam solam, nec aliam , quam aquae guttulam postularet. Qia. mobrem vero tali supplicio addictus fuit, ut
unam aquae guttulam anhelus peteret, ct coninsequi non posset Attentis oculis legite quae apud S. Lucam divus, ct avarus Epulo pauperi Lazaro faciebat, cum ad ejus fores s
me tantum non enectus iaceret . Iacebat adjanuam ejus cupiens faturari de micis, quae eadeso ut de mensa di υliis , o nemo illi dabat, ibi l. v. xo. χι. Tam importuna, de mole ita eluries ulcerosum insectabat La arum , di ut latratus de exactiones immanes inanis ventriculi, solis micis fortuito relictis , ante mentam avari divitis delapsis compescere velinlet , 6c neque tam facile , tenueque, δe parabile famis levamen illi quisquam ferret. Dicit tune Gregorius: Notate mihi hic magnitudinem sapientiae omnipotentis Domini , &justi Iudicis , quomodo divitem Epulonem
eo torqueat , quo peccavit . Ille nolebat oecurrere naturali desiderio, quo miser Lazarus suam dirae famis duram necessitatem mi eis