장음표시 사용
211쪽
clim facto hostis ingeriti fremitu &stretntu, & multorunt exitio Veliaementet exterriti itus deserunt. At ex nostris quantum quis'; potest enititur, et prima in terra desiliat . Alium enim auri praemium, alium impunitas propos ta, multo plures expectatum decias ad periculum adeundum inuitabat. Primus tam qui in terram egressus est, Tristanus Menelius suit, qui scapha Ioannis Rode rici Salae Menes ij vehebatur: quem Ioannes Rodericus, & Henricus Menesius secuti sim t. Post illos Ioannes Homo stapha similiter inuectus, in terra descendit. Ex primarijs autem Ducibus, qui primus terram attigit, fuit Ioannes Ma--egnas, multum leuis armaturae Magister.Hic cum iam litus esset a Christianis occupatum , hostes accurrant, & in praelium ruunt, quod magna utrinque contentione commissum suit: Multi occiderunt, plures tamen vulnerati sunt, donec tande cessere. Nostri stationem, quae proxima erat, oppugnarunt. Qui ex arce fuerant egrelsi, strenum operam in eo proelio nauarunt.Sex tormenta,
quae erant in statione collocata, in arcem importata sent, δί ducenti militescuto entario puluere, dc telorum & armoriani vi ,& comeatu, bellicisq; munitionibus immissi. Hos Ioannes Masearegnas agebat. Hoc subsidio animi eo rum,qui obsidione premebanturi mirifice confirmati sunt ad obsidione tole. randam. Erant enim, clim casus ille praeter expectationem accidisse ab omni.bus rebus imparati, quae sunt ad obsidionem serendam necessatiae. Et homines erant fame, siti, labore, peruigilio consecti, multique vulneribus impediti , usq; adeb,ut vix esset qui, quam , qui telum vibrare posset. Dynasta Tentu. galensis in ipsblitore sulti istu glan)is plumbeae grauiter admodum sauciatus, ita, ut cogeretur Tingim, unde constenderat, reuerti. In praelio cecidit Emmanuel Coutignus, & Ioannes Pimenta, & alij praeterea viri sortes, quom eo die virtus thectata valde suerat. Menestis Regem Emmanuelem perliteraςadmonuerat, ut subsidia summa celeritate compararet.In Baeticam praeterea nuncios miserat , per quos auxilium postularat. Retrus autem Nauarrus, qui tunc ma gnu in rediis bellicis nomen obtinebat, classem Regis Fernandi, ius ipse praefectus erat, ad Calpem in Guebaltarisensi portu collocarat. Ab eo etiam Menesitis opem obnixe contenderat . Omnes certatim ad auxilium afferendum te comparabant. Arx interim summis viribus oppugnabatur, neque dabatur aliquoὸ obsessis laxamentum. Qui primus E Baetica tulit auxilium, suit nobilis
quidam vir, cuius nome scriptum minime reperio , qui tunc in Xarisio ius no mine Regis administrabat. Is nauem militibus & armis,& commeatu, omnibusque rebus ad bellum neces Iatijs,incredibili celeritate comparatam adduxi:
Et cum hostes excitatis aggeribus ita muniti essent , ut ex tormentis, quae erant in arce constituta, nullum detrimentum acciperent, is oram maritimam prae tervectus, in eo loco consistebat, unde castra hostium immunita conspiceret. Inde tormentis quampliari mos necabat, magnumque tumultum in regijsca sti faciebat, &cum illi tormenta in eum conuerteban tanta se inde celeritati Prori-
212쪽
pmripiebat, ut omnes hostium conatus, clivi nauem illius deptimere cupiebat,
inanes redderet. In illos rursus securos incitabatur,tantumq; dampum his artibus hostibus inuexit, ut cogeretur Rex castra mutare . Petrus autem Nauarrus, ut erat vir in rebus gerendis acer,auxilium afferre minime distulit. Ducebat autem sub signis ter mille & quingentos milites. De belli autem gerendi ratione cum Menesio deliberat. Vtriq; visum est, Regis Fessensis castra quamprimum adoriri: quod in sequentem diem distulere. Rex ubi conspexit auxilium obsessis aduenisse, nonoe obsidione diutius cogitandum existimauit. Itaque oppidum incendere iussit. Erat in illius castris vir quidam valde nobilis, quem Me nesius pugnando ceperat,&captiuum humanitate sinsulari tractauerat: qui postquam redemptus suit, multa de Menesiij virtute &benignitate c5memorare solebat. Is a Menesio per nuncium postulaui ut sibi faceret illum salutan di potestatem .Ea impetrata, ad Menesium viginti equitibus stipatus recta contendit. Ibi cum multus semio ultro citroq; habitus amanter esset, tande Maurus inquit.Magnum prosecto cumulum tuis summis laudibus addidisti, clam tali tempore huic urbi contra Regem potentissimum auxilium attulisti. Maximo praeterea beneficio Aciuiam tibi devinxisti . nisi enim tu adsuisses , arx prosecto a nostris iam pr sidijs teneretur.Sed tam praeclarum lacinus nullo modo, nisi a praeclara ista virtute,quae in te semper eluxit,c6fici potuisset. Ad haec Menesius.Quod aliquid lucis nuic urbi in rebus aduersis attulerim, perte is mea. laus rem bene considerantibus esse videbitur. Hoc enim non tam mihi,quam
Regi pr stantissimo, E cuius disciplina homines multo me meliores proatre Q lent, ascribendum arbitror. Vester Raex est, qui gloriari merito debet,qubd -- hem Regis Emmanuelis non selum aggressus ut quod ipsum erat in laude non mediocri ponendum )sed eam armis occuparit. Itaquὁ quod muros disturbarit, quod urbem ceperit, quod arcem oppugnet,id laude sempiterna dignum censeo: quod verbiaces in aedes priuatas iniecerit,dc aedificia intra muros inflammare instituerit, id neque regium neq; decorum existimo . Belluna adhuc integrum est. Si victoriam sibi proponit,cur tam male rebus sitis consulit, ut urbem,qua se breui potiturum confidit, flammis absumat Si victoriam desperat, cur goloris sui poenas a tectis expetit' Num ideo tantum exercitum comparauit, ut bellum parietibus atque tignis inferret Non, inquit Maurus, Regis nostri humilis atq: demissus animus est , sed excelsus atque plane resius. Nec ut domos euerteret, sed ut bellum contra Regem virtutis gloria praecellentem gereret, exercitum coegit. Si non fuerit assequutus quod optabat, nemo poterit illum merito vituperare. Principis enim ossicium, qui ais regiam laudem aspirat, est,magna & ardua moliri. Victoria vero non in hominum virtute , sed in Dei consilio & moderatione consistit. Quod vero ad ignem attinet, confirmare tibi plane possum, eum imprudente Rege coniectum suisse. Itaq; cumprimum illum conuenero,&ei rem aperueroidabit operam,ut ignis con-
213쪽
festini extinguatur.Mauriis continuo discessit: & iussis Regis incendiu fuit maxima hostium industria restinctum.Multi suspicati sunt,in eo Mauri comitatu
ipsium Regem fuisseraenesium namq; videre maximo opere cupiebat.Nomenamq; illius apud Saracenos ipses erat cum admiratione celebratum. Rex tamen cum cerneret arcem iam firmo satis praesidio munitam expunari dissicillime posse,&auxilia undiq; illius tuendae gratia conuenire,&classem e Lusitania intra paucos dies adsuturam, & arcem, propter Hispaniae vicinitatem,eius conditionis esse,ut si primo impetu minime caperetur,esset valde periculosum multis diebus in illius obsidione c5morari,noluit diutius in eo certamine tam . pus absq; ullo fructu consumere. Nocte igitur illa obsidionem seluit, & Alcassarem Quibitium versus iter instituit. Sequenti die Menesius signis explicatis cum omnibus copijs urbem ingressus est cui Coutignus & illius uxor,& omnesciues,qui erant in arce, illi obuiam cum ingenti laetitia prodiere, atq; tanquam parenti, qui omnibus vitam dederat, gratias egere. Emmanuel interim cu'rimum nuncium de aduentu Regis Fessensis accepit, erat Eborae. Quo audito, nullam moram interponendam existimauit, quin ipse per se oppido subueniret. Itaq; li teras eadem die ad omnes Portiagaliae urbes,& ad viros Principes ,&uniuersam denique nobilitatem dedit,& omnes literis euocauit,&quae potuit subsidia, continuo in Algarbiense regnu misit, ut inde quamprimum possent in Africam transinitterent. Post quatuor autem dies, ex literis alijs Menesj intellexi civitatem esse captam,&arcem obsessam, in summas angustias ad- . duetam .Hoc cum accepisset,equii sibi pernicitate mira praeditum insterni prς cepi tantaq; celeritate iter in Algarbium sescepit, ut septem latum aut oeto ad
summum comitibus circunseptus, in viam ingrederetur. Dies vero atque noetes iter ita conti dilabat, ut vix ullum tempus reficiendi corporis gratia sibi sumendu existimaret. Cernebat enim,momento temporis maximas in alterutra
partem inclinationes fieri,& ideo periculosum nimis esse in rebus bellicis,occasionem ullam rei benegerendae praetermittere. Elapsam namque temporis U- portunitatem reuocari nonIosue. Timidi & ignaui hominis esse, praeterita facultatem frustra lamentari. tortis autem &industrij, nihil, quo res in tempore
fieri colla mode posse elabi permittere. Praeterea summii esse Regis flagitiu, in rebus afflictis suos ope sua praesenti destituere , eos praesertim, qui Regis ipsus gratia erant in extremum discrimen salutis inducti. His cogitationibus stimulatus,tantam in via celeritatem suscepit, ut in montibus, qui Algarbium a reliqua Lusitania distinguunt,equus in quo insidebat, ex nimio labore cocidereqic repente moreretur. Ibi vero suit illi nuncius allatus de auxilijs, quae Arailam conuenerant,dc de praesidi, atq; munitionibus, quae in arcem hostibus frustra repugnantibus inductae fuerant .Ipse tamen nihil de alacritate suscepta remisit.
Verebatur enim,ne cuniculis crebris,qui in arcem, ut audierat, agebantur, arx
ipsa corrueret,nisi fuisset mature subventum.Peruenit tandem Bad m,si ea est ciuitas
214쪽
chaitas, quae hodie ab incolis Taurra nominatur. Hoc aute Regis studiu rei ge-aendae flagrantissimii, & haec incredibilis alacritas & diligentia lato studio Por riagales es inflamauit,ut undiq; certatim equites & pedites cocurrerent.Sic factu est, postqua Balium peruenit,ut intra dies quinq; , supra viginti millia militii in
eam sui tale conflueret. Imponata praeterea sunt Olysmpone tormeta & com meatus & munitiones,& naues quaplurim ut ille ius ierat,adductae, ae vicelerrime rebus omnibus instrueretur,summa vigilatia contendebat. Cum autε
conscendere vellet,literae sunt allatae,quibus c5tinebatur, obsidione esse s luta, di Regem des peratione fractu,exercitum dimisisse.Ipse nihilominus transmittere statuebat. Sed conssilio eoru qui nomine prudentiae insignes esse videban- riir,fuit ab ea sententia deductus. Si obsidione,inquiunt, luere vis, ea iam Q. tuta est si Africam subijcere paras, nondum hic eas copias habes, quibus id a gredi possis. Non decet tantum Regem,id suscipere, quod vel minime necesia, rium est, vel exequi cum dignitate non possit. Transmissito in Africam luctavis dabilis erit de praedicanda cum id,cuius causa transieris, essicere cum gloria magna potueris . Aliter enim non decus, sed ignominiam tibi comparabis. Nund vero hoc tuorum decus, quo Rex Africae potentissimus illis cessit, est ad tuum
nomen atque decus metito reserendum. Quanta namque opinio excitanda
iure de tua virtute sit,ex eo conijci potest, quod per tuos Rex Fellensis pulsus cuignominia est, & obsessi magna cum tua gloria liberati. Hoc igitur nomen tibi opera tuorum partum deformabis, si aliquid, in quo hominum opinioni nores ondeas, gesseris. Hoc autem a te non expectari debet, si in Asritam signa intuleris,ut cum Mauris signis collatis uno aut altero praelio confligas, sed ut v niuersam Mauritaniam sub ditionem & imperium stibi ungas.Si igitur hominum expectationi minime satisfeceris, gloriam tuam nonnulla laue dedecoris inquinabis. At nunc eas copias non habes,quibus tantum facinus agsrediare. Pol quam redieris, &opes omnes, quae ad eam rem gerendam necessariae sue rint , paraueris, tum demum licebit tibi in Africam cum disnitate transire.Aliter enim consilium temerari si existimabitur,&offensio, si aliquid secus quimoportet acciderit,haud mediocre nomini tuo maculam dedecoris inuret. Eius modi consilijs hominum non valde laudis militaris studio flagrantium , ab ea mente destitit: in qua si tunc petilitisset, maximum sibi decus coparasset.Erae enim tunc mirifica facultas oblata . Nam in Mauris neque fidei religio, nec in Reges vlla pietas, nec pudor ullus vigebat, qui eos valde a dedecore dc flagitio
deterreret. Armis autem pars eoru maxima carebat. Erant praeterea reguli permulti acerbo intct se odio dissidentes. Qui plus armis poterant, humiliores iniurijs quam plurimis opprimebant iniuria vexas, insidias in potentiores com parabant. Ad haec accedebat, quod gens nouitatis appetens,quamprimum occasionem sibi dari inconflantiae suae atque perfidiae demonstrandet conspiceret, non erat dubium, quin eam consestim arriperet, minimoq; pretio corrupta,
215쪽
facillime Principes de palsam proderet. Regio vero ad alendum exercitum, omnem commeatum abunde suppeditaret. Est enim valde sertilis, & homine
pecuniae cupidi, libenter undique cum annona dcvatio ciborum genere conueniren si quantiis regionem vastari & exuri cernerent. Si vero clementer Sc moderate nostros uti vietoria conspexis Jent,dubium cene non erat,quin illa benignitatis species eos facillime ad studium Emmanuelis alliceret. Itaque omnia, quod ad hostes attinet, erant in eo statu, quem Emmanuel optare debuisset. 3ntra velis in Portiagalensibus summa fides,insignis in Regem caritas cerrimum bellandi studium,& incredibilis bellicis in rebus audacia. Adde quod me
temporis erant tanto animorum ardore atq; impetu conci lati, ut omnes se eviri nobiles suis sumptibus vellent pro parte sua operam & industriam in tam
praeclara contentione consumere. Quod si Regis omnibus carissimi sestinatio, qua tanto studio & alacritate in extremam Lusitaniae partem se contulit,ut sitis opem inerret, tanto studio PorciiPliam uniuersam concitauit,ut intra paucosi dies tot hominum millia ad eum se tanta alacritate conferrent: quid futurum suisset, si is tunc in Asticam cum eo exercitu traiecisset s Deinde facilis de expedita ex Hispania Baetica in Africam transmissio, diibium non est, quin maximam ex ea regione multitudinem ad auxilium serendum concitaret.Clim ve- Q in bello admini lirando omnia rerum opportunitas de occasio gubernet,nullaque praestantior occasio dari possit ea, quae militum ardore &hostium metu continetur, iudicari merito potest, omnia tunc Emmanueli seliciter euentura. filisse,si tanto suorum ardore c5tra hostes infelici euentu perterritos uti volui Liset. Postremδ,quod caput est,optimi Regis pietas atq; religio,quae illum stimulabat, ut longinqua etiam bella religionis gratia susciperet, estecisset, ut omnia
illi ex animi sententia si iccederent..anuis tame haec ita sint, Regis animum, qui ad tantam gloriam aspirabat, laudandu consilium eorum, qui eum a tanto studio dignitatis abstraxerunt, retrehededit arbitror. Sed ut ad intermissarii orationem redeamus, quan uis Rex a sententia sua,qua transmittere statuebasi sitorum consilio deductus suisset, reliqua, quae gerenda videbantur, summo studio perfeci t. Aratiam namq; militum praesidia, de maximum commeatum misit, S: fabros pretierea quam plurimos,qui aedes dirutas,& moenia collapsa reficerent, de arcem multo sortius munirent. Habebatur enim tunc oppidum it lud, propter campestris regionis opportunitatem &fertilitate, & propter illius situm, firmissilinum orae illius maritimae, quae Lusitanorum praesidi js tenebatur,pmpugnaculum. Petro autem Nauarro sex millia nummorum aureorum
dono misit: quod muni ille accipere nullo modo voluit . Senam dixit Regis Fernandi causa, cuius stipendiis alebatur,eessisse quae gesserat,ab ill6que tantulaboris&industriae sua: sibi praemium polliceri, cuius erat alumnus. Idem sedit Praetor Xarisenss. Ambo tamen postea multis ab Emmanuele beneficijs asisecti suerunt. At Menesius, postquam naues cum praesidi js & munitionibus Arail am
216쪽
Amiam seria enet in Lusitaniam reuersus, fuit ab Enimanuele clim laudibus seu virtuti debitis honorifice&amanter exceptus .Hoc eodem anno cum esset inter Emmanuelem de Ioannam, Fernandi & Ilabelae filiam, orta disceptatio
de regionum limite , qui fuerat a Ioanne Rege Porturaliae de Castellae Regibus. designatus, intra quas cuilibet ex Regibus licere Obs alterius iniuria, Sarace
nos expellere, de regiones etiam incognitas occupare, imitea contentio summa
aequitate partis utriusque decisse: de Emmanuel maxima Mauritaniae parte cessitvitiae videbatur ad illius terminos pertinere,& Regibus Castellae armis occupandam permisit. Ioanna vicissim de iure , quod existimabat in AEthiopia retinere,decesiit, cum eam regionem portugaliae Regibus assignatam esse cognouisset. Sub eiusdem anni hnem misit Emmanuel in Ethiopiam ad Congui regnum multos viros religionis &lanistimoniae fama pr stantes,qui C H R i s T r disciplinam multo diligentius gentibus illis traderent, ®iones illas clariore Limine perfunderent. Et haec quidem sunt, quae in Astica 3c Lusitania hoc eodem tempore gesta fiant. Quae Tristanus Cugna, cum in Indiam nauigaret , incursu gesserit, quas urbes aut expugnarit,aut armis adortus fuerit,&quomodo
tandem ad Zacoloram naues appulerit, & arcem a Coemensi Rege aedificata ceperit, & in ea Normnam pretiectum reliqueri t,deinde in Indiam cursum tenuerit, & quomodo in Lusitaniam redierit, exposuimus. Quid autem post illicis ab Almnlb Albuquercio digressum, visensus ipse designarit, &quas res Ierit,explicare nondum licuitiis igitur fuit a Tristano Cugna relicius,ut cum ea classe, cuius praefectus erat, illuόmare, quod ad Arabiam felicem pertinet, peragraret,& naues hostiles omnibus quibuscunq; posset inc5modis asticerer. Sed cum esset animo maximo, se indignum putauit, instar piratae praedas sDehare , de non multo maiora de altiora moliri. Itaq; Arna ualense regnum oppu gnare constituit. Armitatum aute est insula intra ostius nus Persici,n5 ita lato mari a Carmania disiuncta. Nomen autem duxisse videtur ab Armura n-tiqua Carmaniae ciuitate, cuius hodie nonae obliteratu cum memoria antiqui
splendoris euanuit. Et sertasse haec insula fuit Acin uetae antique Colonia,& idcirco inde nomen obtinuit. Ambitus illius decem & sex passitum millibus c5tinetur. Est autem ostio sinus propinqua,a Carmania vero duodecim millibus passuu distat: ab Arabia autem ea parte, tua Carmaniam respicit, quadraginta millibus. Insula est nimis arida &sterilis,&sbluadeo macru, ut nihil omnino,
i Mod ad usum vitae valeat, vel natura vel hominum cultu proserat.Perennibus acquis omnino caret. tres tantiim putei in insula procul a ciuitate sunt. hominescisternis utuntur: &cu reliqua omnia ex vicinis insulis,&ex Carmania & Arabia ad victum idonea importentur, aqua etiam ex ijs de locis in eam afferri sb- Iet. In ea modicus collis assurgit, qui sulphuris magnam vim in uno latere,in altero aute talis multitudinem in lapides densatam gremio continet. Duos portus habet tutissimos: unus ad occidentem Solem, alter ad orientem pertinet.
217쪽
Hi duo portus lingula,quae in mare longius excurrit diuiduntur. Horum por tuum comoditate secuti mercatores ex India, Perside,& Arabia,&e suam sit, trimis alijs regionibus,eam insulam frequentare coeperunt. Ea tande si equentia & celebritate factum est , ut ciuitas aedificaretur in planicie sita, quae progressu temporis ad summam amplitudinem peruenit.Viae sunt latae&directae, aedes magnificς,& ccenaculis sublate,& tectorijs pulcherrime iactis excult .Re aestino modo ad habitandii amplissima,verum &ad vim hostili propulsanda muniti Isima. Solis ardores sunt vehementissimi in quibus propulsandis omnis lautorii industria multiplici modo&ratione c5sumittit. Incolae sunt maxima ex parte Arabes atq; Persae,Mahumetisq; superstitione conflictati .Ardent libidine,aminibus inci ulgent,obtrectatione la rant: mulieres ne ab alienis viris conspici queant, facie velare copellu ntur. Homines ut plurimu sis te liberali praediti sunt. Musicen summo studio colunt,vestibus elegantissimis excolutur. Arma frequenter exercen literis libenter incubuni,historijs mirifice delectantur.Homines doctrina praestates in summo honore habent: illisq; assidue opera dant,& illorii disciplinis erudiri summu decus existimat . Respublica est c6- modis legibus astricta .Omnia,quae rincunt,podere v neunt.Summu sa nuest apud id los,fallacibus uti poderibus. Eum enim,qui per libram atq; lance al-
Iit,omne generis humani societate euertere censent ,& ut ciuilis iuris hoste te- terrimu execrantur. Insula vero cum nihil omnino proserat, quo vel homines
ali et ornari possint,tantis tame stuetibus & fiugibus,& cibis,atque deliciis assuit, ut vix ulla regio sit mapis omnibus rebus, quae ad victu&elegantia vitae pertinet, abundans Nullaenamq; sunt vitae delicie vel in Arabia,vel in Perside, vel in India,vel in quacuq; alia regione, E qua naues in insulς portus inuehatur,
quae no omnes terrae opes in ea inserant. Ita fit, ut m nihil ex se ipsa gignasimultis tamen regionibus opimis reru omni u abundati a praeseratur. Reges e portorijs ingentes sibi opes pepererudimperita deinde late propagarunt,ita,ut multis insulis,& urbibus cita non paucis in Carmania dc Arabia litis imperarent. ese citus satis magni illorii sumptibus alebantur. Sed tande cum eorum inistri ad summas opes peruenirent, &tyrannide vehementer affectarent,&ipsi Reges otio atq; luxu diffluerent,factum est, ut regium tantii nome penes Reges es relaministri porro regni opibus ad suum scelus atque flagitiu abuterentur. Hic erat regni illius status eo tempore,quo Albuquercius illud sub Emmanuelis imperium subiungere cogitauit. Itaq;.xx.die Augusti, anno a C H RI S Tonato.M. D.
vij.e Zacotora prosectiis in Arabiae promontortu,quod RoZalgatem appellant antiqui regionum explicatores, Corodamum nominabat) aduectus est. Duces quos secum ducebat, erant sex homines in rebus bellicis spectati de cogniti, quorum haec nomina suere,Franciscus Tatiora, Emmanuel Tellius, Almnsiis Lupius Costa onius Vascius Albicastrensis. Exercitus erat quadringentorum
septuaginta militum. Cum hac tam exigua classe ad regnii illud opulentissimu
218쪽
expugnandum fgna in eas oras inserre coostituit Arabia: igitur oras ictuscum ad primum oppidum,quod ad Armuzij regnum pertinebat Calaiaxes appellatur : estautem idintra sinus introitum) naueti appelleret ii paceni in 'colis obtulit, ea conditione, ut classi commeatiim praeberent. Inde in oppidualiud aduectiniquod appellant Curiatena, cum militei cibum sumeret vel en ie delusos aspitis. t. Nam in vasa, in quae Calaiatenset comme tum intulisse si affulauerant,serdes ingesserant,& in summo varia ciboru genera collocaranti unostris illuvana specie comeatus illuderent: cuius quidems udii postea de-lsitas poenas exoluerunt. At Curiatenses non dolis sed armis cum i stris agere maluerunt . Erat enim ibi quidam Regis Armuηiensis praesectus, vis impiger. mi portu ostici vallo munierat, ea praesidia collocarat,quibus se ςonce- maiores copias facillime repulturum. E confidet cum kbuque ei pacem obtulisisset, illam repudiauit. Albuquercius igitur re priui cu Du- vilis,alijs communicata, Scorijs eo ordine,qui conuenire videbatur instru- terram egressi is est. Hostea qui illum litoris aditu mi bibere nitebantur, serantia tria millia Fuit atrox praeliu comissum: nostri tamen hostes lupi, M vallum deinde expugnant,dc in oppidu tandem imimpunt, idq; iam praesidio in datu impune tripiunt , &subicistis ignibus inflaman Nauci praet ea tam. quae in ancholis erant,quam quae inlitus subdiustae fuerat, incendunt. Inde in auuadoppiduna eiusde regni multo maius & opulentiui inuecti sunt. I M ate nominatur. Abest aure a Curi te quadra ita passuum millia. Est autem in plani testum .dc duobus montibus, qui lud utrinquς muniunt, inclusum.
Non tes in litus oppidi procurrentes, portus aditum perangustum efficiunx . Incolae fossamlatam amonte in montem perduxerant aggeribus de dupli--ci vallo munierant. Valli atque sesse aditus quos ad usui ciuium maritimos in Mastatione secerant, erant duo, ijque nimis angusti Albuquei ius tamen in portum ingressus cum oppidi praesecto pacisciturivi exercitui comeatum nomine tributisubministret. Parabatur autem commeatus, ctim subito dux .gis Armuriensis cum praesidio aduenit, praes etam'ue, quod commeam pro miserat,male accepit, totaq; su ciuitas ad resistendum comparauit Erant in ar- is ad quatuor millia virorum. Albuquercius , ubi quod nostibili consiliu esse
- set animaduertit, urbem per totam noetem tormentis acerrime verberare, M moenia concutere pr. ecepit, ut non solum moenium ruinas ederet, verum Sc
-hostes formidine perterritos peruigilio fatigaret. Die sequen4 viqin triplicem. instruxit, unana Francisco Tauorae attribuit,cui prae pit,vicum Antonio Co- sta alli partem extremam , quae ad unum ex montibus pertinebat,oppugna -ret. Similiter ut in aliampartem munitionis eiusdem ad altarum molem spe astantem Ioannes Nonius,& Antonius Campensis cum acies cunda irrumpe taent , imperauit. Ipse Tellium sta secium a uix, ut cum acie tertia munitio-2 immediani agis deretur. mu Taumacum sorij in xerram egressui, ad
219쪽
parecm sibi assignatam tendit: & quantiis pilae & sagittaeis minierabile in
nostros acciderent , illi tamen hostes repulerunt, de faces in vallum coniecessit; quibus xcitato protinus incendio, hostes eam partem deserere coacti sum. Albia Mercius iam vallum mediu nimis acriter oppugnabatia hostes vi sumisa resistebant. Neque segnius qui alteram valli patiem sueram misi,misce. rebant. Nostri tandem vallum transgressi, hostes lanilunt; de iugientcsuisse quia litur: oppidum capiunt, diripiunt, & incendunt. Oeto tamen e nostris iii praelio ceciderunt. Inde, aliquot primum diebus ad corpora elabore nimiore
ficienda datis, Albuquentius soluit, in aliud oppidum regni eiusde,quod Soa
appellabatur, inuectus est. in eo arx erat munita. Illius tamen praefectus ,Etam sema de vastitate , quae suerat repugnantibus illata, regiones ii supervasisses se repente dedidit. Geo oppido proiectus Albuquercius, in aliud se contulisior fagamum nomine, muris & tornientis munitum, in quo dux erat sanὸ sortis,& multum bellicis in rebus exercitatus: qui tame nullo modo ciues continere potuit, quin ubi primum anchoras demitti cernerent, de fuga cogitarem im turea nocte ,quae post classis aduentum sequuta est,cum omnibus bonis,mati iid sportarepotuerunt,praecipitisuga sese in montes proximos proripueruti. Postridie urbs s liata,&incentasuit. Hoc erat ultimum Arabiae oppidum ad Septentriones spectans, quod Armilaij imperio in illa ora continebatur. Inde
autem cursum in ipsam insulam conuertit. Erant in portumaues permultae Saraceliorum, rebus omnibus, si pugnandum esset, instructae. Albiaque iis duces iii praetoriam nauem, cui ipse praeerat, arcessivit, de belli gerendita --tionec sultaret . Cum variae lententiae fuissent, tande id sit communi con silio decretum, cita itate oppugnari minime posse,ante quam naues aut captat, aut depresiae suissent. Armugium namq; comunem Saracenorum omni u patriam existimari: proinde fieri non pose, ut si viderenturbem illam incommodis vexari, id negligerent. Vrbis illius propugnaculum non mαnibus, sed classe contineri. Itaque classe deuicta, facilius multo fore bellum, quod erat
'contra Armugium gerendum. Hoc consilio comprobato , anchoras iaciunt.
Albia quercius per nuncium Regi continuo significauit, se non ut malum aliquod machinaretur,sed ut pacem cum illo faceret,eo naues illas mpulisse. Pace vero non alia ratione constitui poste,qtiam Regis Emmanuelis salutari imperio in illis oris egregie confirmato. Eam n inq; virtutem&benignitatem Emmanuelis esse, ut multo ' stantius esset ad vitς securitatem,illius imperio subdi quam multis gentibus imperare. Imperiurn namq; sine lisciplinas lutam, odiosum de inuisum esse,multisq; periculis de fortunae procellis obnoxium. At Regis optimi &inuicti sit mi dis plina de patrocinio vite atq; salutis firmamentum contineri. Si vellet in Regis Emmanuelis fidem & clientelam recipi, sine,
utcontra omnes hostium insidias tutus & incolumis permarieret. Secus autem
opus essς sibi armis experiri, quodetonsilio obtinere minime posset. Rex faetna
220쪽
, in Albuquersurin illo eursu sesserat, exteri , se pacis cupiduita nilauit,& simul ad illum unum e suis domesticis cum litoris atque ieri-.b misit. Istiteras cum accepisses unera repudi alii ENul enim rationemu- .m;Eaecepturum dixit, antequam pax firmaretur. Rex adspacem lepropensim asses bat Id tamen de die id diem differebat, usque eo am classis, quam Glle expectabat inportum introiret. Interi iti Lusitani quidam , fide illius ite 4nbibe vagabantur. Sed ubi classis cum magna militum multitudine portum Uubiuit, Rex Lusitanos omnes; qui erant in urbe,comprehendi continuo prae,mpit. Naues interim maximassecundum litus collocari, minores autem in ab Qum deduci iussit; eo consilio, is Lusitani in naues impetum darent, rates ex altolii nostris naues inuectae Ras circunuenirent , ut millum eis undique vehomen aer oppugnatis perfugiu relinqueretur. Insequenti die cum Albuquemus ordine Wrnere quo classis hostiu erat instruet percepit eos ad pugnanda ρο--qs esse.Pugnanti Q minime de triretavitata uesblutis anchoris,in naues in immicollocatis impetum fecit. Id conspicatus Coiratariis c hoc enim nun n-era prae etia, qui ratibus praeerat in altum euectus, mutata velificationemruum hi nostras, ut eas Etergo circunueniret, inflexit. A nostrisao e iam certa morerat cum Quibus,quq urbis aditum tutabantur, institutum, S sumi den se nebula indique tormentorum flammis excitata, aspeetialia cunctis rideme- .rat cla leatarus opportunitate caliginis utens, propius accessit. Itaque non statum pilis eminus emissis,uerum&sagittis piaculis res ab hostibus admodum Genue gerebatur. Tanta autem utrinque contentione dimicatum est, ut ter-- dehiscere.&coelum tene sobduci videretur. Rex e turri praecelsa certamu ahimo valde curis anxio spectabat. Multae mulieres grauidae horrendo torme'-torum strepitu perturbatae,abortione conflictatς sunt. Tandem cum multae naucs dissipatae luissent, reliquae se fugae mandarunt. Nostri igitur illo pericu --lo, quod ex alto impendebat,liberati,multo liberius contra naues, quaein aditu portus consistebant,depugnabant. Hostes tamen,qui in illis erant, errime . rem gerebant. Nihilominus tam e nauis , qua Princeps regni Cambaiensis hae--res, qui Armugium proximis illis diebus aduectus fuerat,& ex ea periculum - acri animo propuli bat, demersa est. Altera deinde Melicsiazij nauis similiter - depressa fuit. Reliquae naues erat iam multis in locis dissipat ita,ut hostes per-r multi despcratione salutis inducti, in mare desalirent, ut nando caedem et ' gerent. Albuquemus militibus in icaphassestinanter impositis limperauit, vi omnibus,qui natabant,caedem afferrent. Naues quaestigere potueriit, summa celeritate in sugam conuertae sunt. Vna tame constitit, ius nauarchus erat vir singulari animo praeditus. Nostri in illam in sit, neminem reperiunt. Hostes enim sese in sentinam abdiderant. Nostricum suspicarentur omnes excessisse, paucis innatue relictis, naues reliquas fugientes insequuti sunt. At hi qui se oci d cultasan repente ex infima iussi arte Prosiliunt,& multi pauco circunsistut E. uasi . O , Hi