장음표시 사용
61쪽
In Mil. tem facit terrenae civitatis amor, qui propter beneficia te is rena Deum quaerit, ait Augustinus. Vnde alibi: Per se. , . frui vorum nummo,tanquam sine, uti amem Deo, tanquain civit. medio : quoniam non nummum propter Deum impendunt, id Deum propter nummum colunt.
v. Pondera vero ista duo naturae lapsae, sub uno generali nomine concupiscentiae Carnalis comprehendit Augustinus:quam,Apostolum Ioannem secutus,in tres r.Ioa.1. λntes dividit, unde omnia peccata fluunt, in Concupiscentiam carnis, concupiscentiam oculorum, orsis e iam vitae;
id est, in libidinem 1entiendi, libidinem sciendi, & lia
bidinem excellendi. Vnde objectum adaequatum concupiscentiae carnalis, seu libidinis sic generaliter acceptae,est Omnis croeatura, etiam insensibilis S spiritualis, cujus amore perverse homo peccare potest. H aec enim Galat s concupiscentia est, qua caro concupiscit ad Uin spiritum, i*ς δ' 5 quae cum conceperit, prest peccatum. Et licet peccata quaedam, ut libido sciendi, & libido excellendi , circa creaturas spirituales versentur, & in spiritu , non in Carne hominis consutramcntur idi tamen carnalis concupiscentia ad ea incitare hominis voluntatem potest & solet, quia in quocumque sive bovae, sis maia 'voluntari, motu , ait lanientiis , appetitin inferior velut pedisequus dominam suam equitur,o erga Haintams.se m -- lut idolum cum quo ludere solet, instar simiae similes amplexus
De importunis & continuis hujus generalis concupiscentiae ad malum sollicitationibus , ex Magistro suo S.Αut. Ambrosio , pulchre Augustinus: Non emo in potestat nostra est cor nostrum , is no fra cogitationes , quae improvi σ1ui '' obfuse nentem animums confundunt,atque alto trahunt, quam tu proposuer , adsecularia revocant, mundana inserunt, vob pluaria ingerunt, isiecebros intexunt, imoque in tempore, quo eis ine mentem paramus, infertis inodus cogitationibus, ista te
62쪽
HOMINI s CAP. VIII. ειώ terrena plerumque L cImur. Et quamvis asperae illae & sensibiles tentationes in- rdum quiescant, & tranquillitas rediisse videatur Post tempestatem , tamen modica semper & Imperceptibili auri aer fluctuat, & concupiscentiae potadiis lavi saltem inclinatione hac illac vacillat, voluntatem que ad alicujus creaturae amorem vellicat, ut male ci gluti t. Dicit hoc eleganter, & Magistro Augustino consentienter Iansemus. Lonoe latius paset, inquit, Ian libi d. s/b, quam vulgo putant, Caro concupistis adVersus spiritum, cir spiruus adversuου carnem. Nam qua is ista no- halu aD sima vitiorum, fornicationis, homi ira, , o sntalium deside- lapis.
ria, non semper nos irrequieta perturbent; sunt Arae tamen innoxiarum rerum cogitatio a se appetitiones , quibus anima sine ce satιone, velut aer aura , sensibus humanis imperceptibili commowtur. ex quim vis fren imos quiescere πιιMuri moveri tamen ratio vera judicat. Nun ad omnes omninoctiones no stras, hujusmodi quamvis levissimi motus , voluntati praevolans, quibus consentiendo, nonsolum pcreata venialia vulgo nota committam G , sed etiam actiones ilias quibis corpori, vel animae, juxta natura instituta, consul πι, exequamur. Hinc ergo fit, ut impos ibile sit, ultam liberum voluntasis actum exeri, nisi ιPius inoris sutipsius, sive naturatas. svesupervaditi, desiderio quodam ιn voluntar, praeeuntetro
Quae profecto , si vigilemus 5c ad omnes animi no- stri motus attendamus, vera deprehendemus. Iam enim pars nostri inferior, silperioris freno desti trita, more brutorum Operatur : bruta vero motibus indeliberatis, ut quodque obiectum sensibus occurrit, in illud subito & effrenate prosiliunt. Deinde, etiamsi Omnes omnino concupiscentiae , Scterrenorum ponderum motus conquiescerent, nihilominu5 creatum arbitrium suis viribus, omni gratiae au-G a xilio
63쪽
β.' A quo vivere non post. Nam tiberum arbitrium, inquit Au de eo, gustinus, ad malum si scit ; ad bonum autem nihil est , nisi Npt. UIuvetur ab ometipotenti bono. Loquitur autem de libero primi hominis adhuc recti & sani arbitrio , cui tamen adjutorio sine quo non, sive possibiliis is , ad bene perfecte Operandum , opus erat. Quid ita ' Dicit alibi
C p ' ' Sicut enim oculus corporis plenis me Dius , nisi candore lucu & grat. af tu , non potes remere; sic homo etiam perlecti ime 1 Iiscatus, nisi aeterna luce justitia divinum tam tur, re se non potest vivere. Et postea, de eadem iterum integra es fana hominis natura loquens, quam modo non habemus ni , inquit, esset adiutorium Dei, or tanqYMn lumen oculis sauis: quo adiuti videant, se praebere vosintibus. Quod adjutorium, sine dubio, erat actuale, ut ex Comparatione cum adjutorio hominis i ipsi patet , & ad singulos actus bonos '' erat necessirinna , fictit lumen ad singulos oculi aspe-
gratia ctus, Ut recte demonstrat Iansenuis , dc Conc. Amusi-Pximi canum Can. XIX. videtur definivisse. Quid igitur ρ Nonne homo etiam lapsius,potest opus moraliter bonum operari pomnino, honum ossicium virtutis moralis, casu ali quo saltem rarisIimo, operari potest. Nam homo lapsus, cetiam infidelis, potest in opere suo puram honestatem humanam spectare, & perfectum Objectum intrinsecum, quod Aristoteles in Ethicis sitis, singulis vitetutibus moralibus assignat, praecise attingere , DCC ad alium finem extrinsecum pravum referre. Tale autem virtutis ossicium secundum se bonum cst, R in Deum
si ANATO MI Axilio destitutum nihil persecte & undique bonum cere potest : tale enim, ut postea dicam, aliquid sit perna ruralitatis admixtum habere dcbet. Vnde ccce, licerprimi hominis Angelorum liberum arbitrium nulla tentatione in contrarium sellicitaretur, tamen adjutorio grati ae sine quo non, indigebat, tanquam alimento , sine
64쪽
Deum reseribile, ideoque summi Pontifices Pius V. AGnegorius XIII. in eo sensu , recte propositionem istam damnaverunt: Omnia opera infidelium sunt peccata, ct Philosophorum vertutes sunt vitia. Nempe , prout Aristoteles & Theologi Scholastici post eum, de virtutibus & viiijs passim loquuntur
Attamen talia etiam verarum virtutum ossicia, nullo perverso fine intrinseco adulterata, rarissima sunt apud
infideles: luia si discutiatur quo sine fiant, inquit Augusti- S Aug. nus, vix in beniuntur, quae justitiae debitam laudem defensis- et
nemque mereaAtur. Ad quem locum S. Augustini existi-ino plane adspexisse Pontifices, dum negant, omnia opera infidelium esse peccata. Sed pleraque tamen in avaritise aut vanae gloriae, aut in alium aliquem pravum finem, intrinsece eodem voluntatis allectu,aut extrinsece alio, volitum'ab ipsis detorquentur. Finibus autem non of js, S. Aut
inquit Augiistinus Iuliano, noυeris, a viti s discernendas esse virtutes. Os esum autem est quo aciendum e finis ver . iiii propter quod faciendum est. Si vero quod vim acciditi nullo fine pravo ossicium
virtutis adulteretur, rem altius & Christiane contemplando, maculam, si non in ipsis ossicijs proprie haerentem , attamen in eodem stibiecto semper conjunctam habent: relatione enim ad Deum, finem ultimum, carent. Nam licet tolerabilius puniautur, qVia naturali- ibid. ter quae keis sunt, utcumque faberunt , ait Angustinus, scriptum habentes in cordibus opin legis hacten u , ut alijs non cerent quod perpeti nollini ; hor tamen peccantes,quὸd homines e fide non ad eum Dem ista opera retulerunt ad quem referre debuerunt. Minὐs enim Fabricius,quam Catilina punietur,non quia Age bonus e quia iste magis malus. Otiosae ergo,ut minimum , virtutes tales sunt, quia illi fini non serviunt, cui deberent. Vnde & ideo veras ac consummatas Virtutes esse negat Augustinus. Quia quiquid boni sit alidi G 3 homine, .
65쪽
iii HOMIN PS C A P. VIII. s7rnte uentia , i de superbis recesserant ρ quia cognoscentes hist i Deum, non sicut Deum glorifcaverunt Cre. Vt cnim vere contra Bernardus, Non es eiusdem facilituis , scire quid faciendum lue sis, o fuere. Et S.Thomas fatetur, nasurran humanam ma- S. Betios cs e corruptam ter peccatum , quantum ad appetitum boni, quam quantum ad cognitionem veri. , P, Voluntatem ergo eorum,ut sagittam,aut pondus ter- S. rho. renum in altum excussum, cogitare oportet, quod ubi ad summum venit, non ibi quiescit, sed pondere detrahente, in terram suam relabitur. Id cst, si voluntas suis .viribus diligat Deum, propicr finem aliquem terrenum idiligit, in quem pondere suo, velut ex alto recidit. Didium enim anis est, creaturam ratioUalcm,amore naturali vergere in scipsam, tanquam in centrum , Momnia ad se , velut in finem ultimum cui, naturaliter referre.Vnde si amore naturali Deum attingat, neces est , ut ad finem natu talem ponderis sui illum rcferat: uomodo etiam diabolus,inquit S.BonaVentura,Deum
iligit. Quod soletasse nemo mirabitur,nisi qui incredibilem
inter creatorem & creaturam distantiam non perpendit , sed infestimabilem infiniti entis eminentiam, humanis imaginationibus ad ternam usque fere depri
Itaque Philosophius infidelis Deum , ut summo &propter se amandum naturaliter cognoscit, nec tamen sic amare volet. Ratio petenda videtur ex parte diversimodi agendi intellectus S voluntatis. Nam intellectus objectum suum quodammodo in se rapit, & imaginem ejus in se talem qualem ellingit. Vnde fieri potest , ut cujuslibet objecti,etiam summbentis Der,rutam saltem,
CX creaturarum quadam similitudine, imaginem adumbrare, ibio; eam contemplando haerere possit. Amor vera est instar ponderis , quo voluntas in rem amatam quodam
66쪽
quodammodo extra se fertur, ut eam ad creaturam rationalem, cujus est voluntas, tanquam ad proprij amoris centrum reducat,illamque ipsit, tanquam fini cui maxime connaturali dc proportionato applicet, ut ei per eam bene sit. Deus autem est longe aliud centrum, Minfinite distans a centro naturali proprij nostri amoris, in quod proinde naturali impetu niti non potest. Quem admodum , si alius Mundus cum suis elementis supra
caelos nostros constituatur, nunquam terra nostra pondere suo sursum ascendet,ut in centrum alterius Muim
di se abijciat,& requiescat. Sublimitas ergo Dei de puritas est nimis magna, ut pondus naturosis nostri amoris eo scandere & ibi requiessiere possit, sine admixtione terrenae seritis, id est, sine reflexione ad ullum creatii fine,mere Deo inherendo,quia ipso est; quod est centrum charitatis Nam amor iste est amicitiae purissimus: idque sive illo ametur Deus super omnia, sive simplici quadam complacentia, sua voluntas adhaereat Deo, Diade propter ipium, nullius alius finis Creati contemplatione. Amor aute, tui selo fundo naturae nostrae oritur, tantae puritatis cap non est, propter naturalem illam,ut dixi, inclinationem ad nos,aut alias aereaturas quae idem quodammodo nobiseum reputantur, tanquam ad ponderis sui naturale
Nec refert, quod Deus ut Auctor 8c conditor nati xae consideretur; quia etiam ut sic, in infinitum magnitudine & puritate supra omnem creaturae conditionem in elevatus. Nam omnipotentia, qua naturam condidit, est ens infinitum . de universam Dei perfectionem includit. Quid ergo mirum , quod creatura rationalis in infinitam vilitatis abyssium de immensam a croeatoressio distantiam abjecta,cx illa tam profunda deprellionere humilitate, non possit naturali amoris pondere, redire
67쪽
MOMINI s C A P. V IG. sysersim ad suum conditorem , & ci incubare tanquam Centro siue gravitatis Necessaria profecto est aliqua ex alto manus, quae Voluntatis ponduS Co attrahat , & cam ibi assigat, ne deorsum in se dc creaturas recidat.
Possemus ctiam uti res nonsione P. Vasqvij: Quod Vratio naturalis ossendat quidem summam Dei bonitatem , sed a 'non ostendas, Deum essesum ne diligentum amore a scitia. 4. Cum enim nus is inter nos se usum familiaritatem ostendat , non potes etiam ostendere amorem amicitia erga Vsum.
Sed responsio aliquantulum mihi suspecta est, quia X. S. Augustinus siem fatetur , Pythagoricos & Platonicos cognovisIe naturali ingenij acumine , Deum verum s Aut acsummum bonum esse, se Philosophum amatorem Dei e nec δε - tib 8. bitasse, hoc sephilosophari, amare Deum. Quod sine dubio, de amore amicitiae debet intelligi. Deinde , si hodie Τurcae, aut alij infideles credant Christianis dicentibus, Deum esse puro amicitiae amore diligendum, nunquam tamen sine divinae gratiae auxilio, amorem istum a se impetrare poterunt. Quia, ut toties dixi, aliud est charitatis, aliud nostrae cupiditatis centrum. Animus autem :)ης velut pondere, amore fertur Quocunque fertur,ait Augustinus. ζ' Et ut significet, non idem esse charitatis, & cupiditatis
centrum, Iubemur itaque, inquit, detrahere de pondere cupiditatis , quod accedat ad pondus charitatis. Cupiditatem autem vocat, amorem , creaturae propter se inherentem.
Propter hoc idem cupiditatis pondus S Thomas negat,
homine lapsirin sine gratia posse naturali amore diligerC i.rcl. Deum super omnia: quia =ropter corruptionem naturaelidem tamen etiam eveniet, si in puris naturalibus, sine gratia conditus esseti sequitur bonum privatum, nisisnetur per Dei gratiam. Consentiunt Thomistae, & plerique Scholasticorum, qui amorem Dei ut Auctoris naturae,
docent esse supernaturalem saltem quoad modum,quia H sine
68쪽
co ANATO MI sine gratia pondus humanae voluntatis clevante, non potest elici. B uaneae vel b,Vasque & quidam alij, negant cum x senio, ullum amorem amicitiae Dei esse naturalem. Et re vena, Augustinus & Concilia, quando xcijciunt amorem Dei naturalem, quem Pelagius asserebat, non distingunt,an amor iste, Deum ut Auctorem . gratiae, an ut Auctorem naturae attingeret, sed omnem Omnino refellunt; tanquam si Omnis ex terra nostra Oriundus amicitiae amor, lit nimis humilis dc impuriis,
ut Deum pure propter se, ibi haerendo, sub quacunque
Vas O. ratione attingat. Nec d sunt ex Schola S. Thoma, se Familia etiam Dominica , ait UasqueZ, qui dicunt amorem amicitiae erga Deum , esse solum amorem charitatis supernis urarem , Ornullum alium.Et citato Dominico Bani ieZ, Et fa re,inquit, quamvis S. Doctor concedat duplicem amorem Deisuper omnia, alterum ut simis nasuratis , alterum ut sinis supern suralis nun-quim tamen in Summa docuit utrumque esse amorem amicitia erga Ddum. Et in doctrinae hujus favorem ctiam citat
Hinc apparet, quomodo explicari possit Articuli Pij U. & Gregorij XIII ex doctrina s. Thomae decerpta damnatio: Distinctio isti duplicis amoris , nasura svidelicet, quo Deus amatur ut Au tor naturae , ct gratuiti, quo Deus amatur ut beatificator es, vana es, ct commentitia, ad ιLudendum sacris litteris, se plurimis veterum res omnexcogitataciam VasqueZ ait, S.Thomam in Summa non meminisse amoris amicitiae Det,etiam ut Auctoris naturae, qui sit naturalis. Et sane, quid ad materiam morum, in sententia S.I homae,amor iste naturalis prodest ,
cum a nullo infideli, aut fideli elici possit, sine gratia S. Ο excitante & sublevante voluntatcm : quae alias , ait S .Thomas, sequitur bonum suum privatum. - D ici quoquepotest,amorem Dei ut Auctoris naturae , etsi re vera in siibstantia supernaturalis sit, tamen
69쪽
HOMINIS CAP. VIII. cr sibesse inferioris ordinis, quam sit amor Dei, ut Auctoris gratiae, ideoque comparatione ejus, esse quodammodo naturalem. Altiori enim de nobiliori glutino voluntas gitur Deo ut fonti gratiae, quam ut fonti naturae, etiamsi utrumque sit supernaturale. Gradus Cnim quos dam esse inter res supernaturales,& quasdam depressi
res ac naturalibus magis vicinas ; quasilam eminentiores 3c remotiores csse, nemo nescit. Nam fides, & visio beatifica sunt actus supernaturales ; sed visio longe
supernaturalior, fides autem cognitioni naturali magis appropinquat, Simile discrimen inter charitatem viae& patriae interponunt non pauci. Quia igitur Deus ut naturae Auctor magis naturae nostrae appropinquat, Sc quodammodo altitudinem suam, creando, conservando, gubernando naturam, nobis inclinat; ideo centrum istud non tam infinito , ut sic dicam, intervallo a centro naturalis ponderis voluntatis nostrae distar: unde minoris gratiae molimine eo clevari potest. Hinc quoque sequitur, ut Capacitas , naturalis inchoata quam voluntas ad amorem Dei habet, juxta ea quae cap. U. disseruimust respectu amoris Dei ut Auctoris naturi, quam ut Auctoris gratiς, major & amplior sit; ac proinde paulo minus quam capacitas perfecte naturalis. Sed Vasquio alia illius damnati Articuli explicatiosiissicit, quam a Franc. Toleto accepit, qui diploma Pontificum An MDLXXX. Lovanij promulgavit. In illo enim Articulo , nihil agitur de materia proposition , . inquit VasqueZ, quo spectat ad duplicem amorem , sed quod a attirit ad nimis austeri se severi judic, libertatem , qua per- e. q. stringit Auctor illi Doctores, qui praedicti distinctione utebantur. In qua hujus Articuli similiumque explicatione, Vasquio Toleto potius, quam Suario alijsq; credendum esse existimat Luisius Turrianus, Theol. Societ.
70쪽
rectus finis p Summum bonum, inquit, quo cuncta refert Epiatur. Ideo f. nis ibi dicitur, quia jam quo excurrat, ct quo rise- Iur , non invenitur. Ibi requies appetendi , ibi fruendi βω- ritus, ibi tranquis imum gaudium optimae voluntatis. Unde aetionem qui ad finem istum refertur,re ι ιιineris a fionem appellat. Omnia in gloriam Dei facile , ait acl Eudoxium Abbatem, mi operatur omnia In omnibus: iba enimes arisio recti itineris , quae oculos semper habet ad Dominum. Considerat cnim homines tanquam peregrinos drviatores,quibus datae idat creaturae,ianquam vehicula, per quae movcri & tendCre perpetuo dc recto itinere tib r.
debent in patriam. Ait enim rcbus crcatis utendum, non quasi mansoria quada dilectione atque delectatione sed transito- Cluist. ἰ potius, tanquam via: tanquam vehiculorum , vel aliorum quorumlibet instrumentorum s ut ea qui π ferimur, propter
istud ad quod fer mur, diligamus. Vnde solo Leo fruendum esse dicit. Frui enim , inquit, es amore alicui rei inhaerere propico usam. Quo modo soli Deo, fini ultimo, cicatura rationalis attici det te. Creaturas quippe non pi opter scipsas, sed propter Deum, diligere oportet. Si enim propter se diligantur, id cit sine relatione ulteriori ad Deum finem suuna, vitiosa cupiditas est, prohibita per dilectum Apostolum, Nolite Ligere Mundum, neqVe ea quae in Mando sunt. Si enim creaturae inhaeseris atquepcrmansieris ait Augusti- Lib. i. nus, Dem in ea ponens talitiae tuae, tunc vere propriὸ 'i ς- - 33. dicendus es. diuod non faciendum est, nisi in ilia Trinitare, id essummo es incommutabiti bono. ti crgo tantum oportet creaturis, id cit, ear ad id quod amandum est, referre. Amandus autem proprie solus Deus, juxta Augustini sanctam Thcologiam ; quia amor in cCmplexu rei amatae haeret, ibique laetitiae suae sinc in ponit, co ipse,
quo per Cain ad complexum alterius non transit.