장음표시 사용
221쪽
sar hoc illi ius populo eripuit, ut scribit Surian. tran nil in eius vita, capq I. cui cum Augustus sicce-eret, ei suasit Mecaenas ut quidquid populus haberet, plane adimeret, sic sacrum est, quod regnante Tiberio, non solum vis conciliorum . sed etiam putestas condendarum legum , de populo translata fuit, Cornelius taciti primo annal. Vnde lex Iulia de ambitu cessauit, qua is tenebatur, qui sine iussu Principis bellum gesterit, delactam habuerit, exercitumq; comparauerit, ut pateri. I. ff. adi. Iul. maiest.& quamuis Dominus noster aliquot elegerit ex populo, quibus potestatem secit docendi ,ligandi & absoluendi, tamen hanc populo nunquam dedit, quia magnum discrimen reperitur inter haec duo, eligere de populo, S populo potestatem concedere , electio namq; sit de pluribus inter eos,qui digni censeantur ab illo qui habeat.rationem, Miuditium discernendi, idoneos a non idoneis, de dignissimum a minus digno, at vero quia in populo plerunque & fere semper meliores nim sunt nec discernere possunt inter bonum & magis bonu, ide etiam carent ista potestate ex his Deus id pater Domini nostri Iesu Christi et eoit, & habitavit, di
gnosq; aliquos sua potestate effecit, quibus id muneri S., pre aliis communicauit, nunquam vero ipside sola populo iudices creandi potestatem S ostitia commi flum fu isse re peri mus 'Nec illud potestatem aliquam arguit in popul quod eorum consensu plerumque squamuis Sc id raro fiat) reges de principes instituantar, cum non taad directionem illorum hoc spectet, quam ad labio ctionem Principi, ut scilicet sciant oc cognoscanteui cara sua teneantur, hocque patet ex Dei instria ctione, qua populam sibi singularem effecit, in qua
222쪽
sus quam populo permisisse legimus, sibi principes . eligere, vel seipsum regere, sed vocato Moysedc praemunito potestate desuper iussit ei & ad Regem Aegypti & ad populum venire. Sic ipse Moyses iam moriturus, ex Dei admonitione totum populum congregauit, non ad hoc, ut
se regem sibi eligeret, sed prouideat sinquit) Dombiri nus Deus spirituum omnis carnis, hominem qui sitis super multitudinem hanc, &possit exire & intrare . ,, ante eos, Vel introducere, ne sit populus Domini
ri scutoues absq; pastore. Ecce intenta ad Deum precatio pro bono Primcipe, exemplo quidem Moysis edoctus populus, cui magis opus est boni Principis cura in ad deprecandum, at ipsius Dei responso firmatus ad accipie; o dum , unde dixit Dominus Deus tolle Iosue filium is Nun, virum in quo est spiritus Dei , & pone manu; ,, tuam super eum, qui stabit coram Eleazaro Sacer' is dote, S omni multitudine, & dabis ei praeceptacu. M dis videntibus & partem gloriae tuae, Ut audiat om- ri sis Synagoga filium Israel. num. 27. Iosue I.
ecce diuinitus data Principibus potestas eligendiq; forma, non ad singulos pertinens sed quibus a Deo
datum est, ut sciant eligere, quem Voluit Deus . Sicut enim ante Moises a Deo immediate manda, tum accepit, ut regeret educereq; populum suum ex Aegypto, sic quoque eandem potestatem conr-l mitti voluit Iosue per Moysen, no aliud tamen praeterquam Moyses, accepit Iosue, sed alio modo at- . que ordine, quamuis postmodum ipse Deus locu-n ius est Iosue. Iosue. c. I. Surge&transi Iordanem ii istum, tu, & omnis populus tecum in terram quam
, ego dabo fili is Israel s& post pauca) sicut sui cum
Μ Murse ita ero tecum n*n dimittam, neque reli quam
223쪽
quam te, confiurare,& esto robustus, sic omnis dae
bitandi loeus techises fuit de legitima Iosue in populum a Deo accepta pote state , electionisqu*
Hanc ipse potestatem alio in loco Deus corrobo
rauit cum scilicet prouidit aliquando futurum, Ut terra in promisimnis acciperet populus Dei, ibi quo necessarium fore sibi de administratore prospicere, moda ira propos bit dicens Deut. I .i Cum ingres.sus fueris terram, quam Dominus Deus tuus dabit tibi, &possideris eam, habita hisq; in illa, & vixeris, statuam super me regem, sicut habet omnes per
circuitum nationes, eum constitiae; quem Domi nus Deus tuus elenerit de numero fratrum tuoru ,
quo loci aperte ostenditiit populo postu latiouem regis,hon vero electionem concessile , quod sequ tia ostendunt, non enim poteris sin quit in alim re gem facere. unde postmodum idem populus regi sibi a Samuele dari petiit primo Reg. 8.onec aliud exposcebat Moyses, num. 11. quando videns perui
caciam populi nauseamq; super manna, quod illis de coelo pluit Dominus, dixit.lEt cur imposuistidus uniuersi populi huius supermet nunquid ego concepi omnem multitudinem hanc t non potan solus sustinere omnem hunc populum quia graui, est mihi' M quod Moyses septuaginta illos viros elegit non populus fecit, qui pondus M partem sollicitudinis cum ipIoferrent, unde sequitur ibidem congrega mihi septuaginta viros , de senioribus Israel quos tu noui, qui senes populi sint, ac ma gistri; de duces eos ad hostium tabernaculi scede ris, facinsq; ibi stiae tecum ut descendam , oc linquar tibi , & auferam de spiritu tuo tradamq; et , ut suste tot tecti onus populi, dc tu no solus graueri, Accedit
224쪽
Aecedit quod mitio huius cap. diximus, quod subditis pliua a pluribus, pene ue uniuersis creatur is ,
pericula immineanr, neque a Domesticis sciisq; vieinis infestentur mina . sed ab exteris pleriinq; tam in corpore quam in eorummet bonis inficiam Uriniuria, quς omnia populas suo matre, Consilio, M authoritate propulsare non potest. praecipuet quod in ἴptia casia nullas sibi rus dicere possit . nolenim sibi cii est legum M armorum scientia , sed proprium curia', faciendi opus situm cogitatio,vnde sibi punem suum conquirat, necessariisque fami-ham curet, quare aliquis necessario esse debet, qui istori irri curam habeat, alioqui plures iamiliae in partes discinderentur, bona diri perentur,fieretque dissoliatio totius reipub., Et si vero plurimum ad hoc valeat superioris authoritas, cosiliumq; senex, quia
tamen illa omnia tanquam tutissima tutela armis coseruantur,inq; suo robore continentur, maxime adrPrincipes εἴ moderatores rerumpubia pertinet armorum ex ercitatio, quorum usus tali legibus priui- Iegiatus est nu lIi priuatorum, nedum attrectare sed nec quidem exercere licet, quorum armorum
usu olim sibi GL Istaei regna, S: nationes terra: promissioness subiecerui, legem; populo dederui iuxta. voluntatem suam, & non subditorum. eo quod bella subacti su i ruris amplius non erant, Acolonias
bi prout placuit, constituerunt. o VEiu odi armorum lex ab ipso Deo praescripta se fuit, Deutor. ao. si quando: inquit Dominus, accesis seris ad expugnandam Civitatem, offeres ei primia is pacem . si receperit,& aperuerit tibi portas , cum M ous populus qui in ea est saluabitur S seruiet tibiis sub tributo, sin autem Dedus inire voluerit, &c is petit contra te bella oppugnabis eam, cumq; tra
225쪽
diderit Dominus Deus tuus illum in manu tua, pex cuties in ea omne quod generis.malaulini est, in ore taladi absque mulieribus ic infantibus , iumentis, , dc caeteris quae in ciuitate sunt,dc omnem praedam, , exercitus diuides . Prohibuere Romanorum Principes propter malas seditiones&contentiones arma, ne penes priuatos essent, ne ve priuatis venderentur, neque alibi quam in publicum sacrum armamentarium re p. nerentur, Iullin. in nouel. 8 I. ubi rationem addit,
quia Deus inquit commisit subdstos Principibus ut illaesi& sine calumnia custodirentur, illis enim gladius commissus est, quando dictum fuit Petro,con uerte gladium tuum in vaginam , qui enjm gladi accipit, gladio peribit: ipsi uero Principes gladium portant non sine causa, quia ministri Dei sunt, ipnque soli, vitae & necis a Deo acceperunt potestate, ut deinceps perse, vel suos ministros, quando oportet, non temere,' &contra quos oportet, eo utatur,
ad vindictam malorum, laudem vero bonorum. 1 Apertissimum itaque est omnem humanam cryturam tam ex iure naturae M diuino, quam gentia,& ciuili legitimis Principibus dc reipub. directoriis bus subiici ut que iuste quiete, & pacificis ab eis dare antar, defendantur custodiantur, enixe a Deo
precadum,ut tales sibi concedat, quibus se suumq; vitam bonaque omnia tuto committere possit, grauissimumque praeterea sacinus admittere illos, qui ubi quicquam de potestate quam non habet, attribu unt, falsoque titulo coram aliis iactant, Unde Om' .nis religionis contemptus, Deique pariter, & homi onum despectio. Omnis denique uitiorum colluvies progeneratur, quorum bonorum pieque in Domi no morientium uti uita est pro munere tanqu)M .
226쪽
aeterna sic contemptoribus omnis tribulatio, angustia, mors, denique sempiterna condemnatio.
' 4An Principatus sit immediate a D eo' vel ab hominib*. .
V X iis quae supra diximus. facile quis mente asse' qui potuit, praesentis quaestionis elucidatione, vi enim Dei donum est principatus,& a Deo perpo pulum expeti debet,facile sequetur idem a Deo prouenire, A non ab hominibus . Nihilom Inus quan- o secus esse posset alicui videri,inos hic eandem, quantum sat erit proposito nostro, expediemus. Quia vero plures occasione huius argumentiquae ctiones a pluribus excitari solent, quales sunt, an Christus Rex fuerit temporalis, S potestate eiusq; usum hic in terris excreuerit ρ Secundo an in collatione clauum regni coelestis Petro, M ipsius successoribus eandem dunauerit 3 Tertio an ita in Vic etiis Christi resideat, ut necessario ab illis in Imperatorem , M alios reges & Principes derivetur, quibus ommissisi haec omnia iuditio, cum omni subiectione, Sanctae Romanae Ecclesiae subi j ciendo so-aum dicemus potestatem secularem non solum qua parte iam post Christum natum , apud Imperatores, M Christianos Principes manet, perpetuoque usu obuersatur, se in etiam illa, qua ante Christi aduenturn in carnem, apud infideles ex naturae instinoa , dc jure gentium exercebatur , a Deo optimo Nax uno esse&dependere . Secundo illam eandepote natem secularem pro ministerio Ecclesiae Chriali esse, eandemq; quando & quoties eidem San-
227쪽
ctae Romanae Ecclesiae visum fuerit , in regibus δί Principibus, dirigi & accommodari. Quibus sic positis cum distinctjonemrem aggre piemur ex hoc, quod duplex estDominium lau principatuS, naturale alterum, alterum Vero politicu, siue ciuile, quorum primum competit alicui a natura, ut rem aliquam habeat, & eadem utatur cum..
quadam superioritate,& authoritate ad eam, qua Ie est ius patris super filios, & viri super uxorem,&Domini super seruu, quemadmodum loquitur Aristot. primo pGit. tale namque ius competebat holminia natura , atque ob id naturale dicitur. Politicum siue ciuile illud est, quod quidem supradicta
authoritate informatum est, non autem proueni t a.
sola natura, sed vel per ad inuentionem & coIlarionem humanam, vel per diuinam spiritualem&sui Pernaturalem dispositionem .. lCuius distinctionis membrum primum ita Dro, posito nostro accommodatur, ut vel plane ex illo, sumptum es e videatur vel saltem non plurimum ab eodem distet, cum enim Deus omnibus rebus ut supra primo cap. dictum est in per naturam indiderit facultatem, & potentia, non solum se conseruandi, sed etiam suis contrariis resistendi, magis .id hominibus ad similitudinem suam efformatis, ne dum hoc, sed etiam plus concessisse dicendum est, ita ut se non solum conseruent tueantum
que, quantum ad incolumitatem temporalis salutis , verum etiam per eiusdem.gratiam imitentur prosperitatem spiritualis, qua resfacultatem utique homines usurpare sibiq; in boninaei accommodare non poterunt, nisi ad inuicem onuenirent , unde factis adinvicem congregationibus, sibi mutuo me
ljys susticiebant, pariq; ostitiorum studio coadiuva.
228쪽
, quibus unitionibus sic in iijs, eodem instinctu naturae sibi utilius esse arbitrabantur, si non ex suorum similium persitatione ; sed alicuius, ex omnium illorum votis electi viuercm, Iegeteturq; arbit io, cuius ingenio hostes propellerentur , dc malefactorum audacia comprimeretur. Fuit enim . aliquando tempus, quo ςxigua regna uerant angustique publicae potestatis fines: unoquoq*e rc re tuis contento, & nihil aut parum a vicinis desiderante, unde tot antiquitus reguli memorantur, qui hodie marcitionis alicuius, aut comitis uices subirent, at ubi incesse dominandi ljbido, vicinos subiugandi desiderium, & inanis gloria possidendi, eis rari caeperunt homines ad bella, nationes nationibus commi sceri, noui uiuendi modi excogitati,di sic paulatim ex malis moribus bonae leges ortum acceperunt, quibus debiliores a fortioribus superati regna, reges,& imperia sibi constituerunt, qui postmodum successu temporis , per generationes δc familias propagari coeperunt , lentoque gradu se se persectiori modo ad rationem illam, qua diuinitus instructi. I eumque unum agnoscentes pr parabant, ut tandem duarum potestatum spiritualis & temporalis ab uno Deo diuinitus inspirata ordinatio, in unum quas coalesceret, se seque deinceps uberius ab unitate illa, & ordinatione diuina in plures paγtis totius corporis ciuiles diffunderet, sicut v v tum ut ait David Psal. 133. quod a capite descere. dit in barbam , barbam Aaron,& in oram vestimenti eius.
Cuius rei principium dat Genesis, exodus, Mali sacrae Scripturae issiri, ubi politiae humanae a diuina per generatione; domos , loca habitationum victa, familias, M ante dc post diluuium generale
229쪽
progressum animaduertimus, & quidem post dilu uium Sem, Cham, Iaphet, filiorum Noachi gene rationes in alias familias , S: gentes per orbem dis visae sunt Gen. . s.x.xi.sic ex duodecim filiis Iacob, ex duodecim Patriarchis, idest primis patribus totidem diuisiones generales exod. 6. num. I. 2. M per decem prima capita primi lib. Paralip., qui mnes sub lege Naturae uiuebant,&post lapsum primorum parentum, Ilaecque multitudinis per orbe dilatatio ortum habet secundum impersectionis hominis necessitatem , de exigentiam remediorum 2 Certunamque est humanam naturam a primo cre tionis statu perfectam fuisse in sua spetie, suiq; c gnitionem , aliarumque rerum & creatoris Dei m stri habuisse persectissimam, quibus omnibus rebus. nomina dedit, iuxta suam uniuscuiusq; propriet tem, sibique quid, S proximo, quidue suo superi xi Deo deberet agnouisse: post quam vero peccator effectus; subito ratio offuscata, sensus debilitati atq; Opus malae concupiscentiae, cum vitio suae corruptionis abluit in turpem quandam appetitione ,. p iniquitatem, sicque post reparationem, hanc inficmitatem suamq; volutatem propensiorem ad pe candum effectam sensit, unde continua lucta, MaLflictio, qua boni meliores feri, malim emendari diactante hominismatura,& ratione quς quamuis o scurata sit SI maculata tamen non abolita) quam
Cuius naturae instinctum secuta est Christianora ars institutioq; . Quid enim aliud est reipub.status.
quam multorum ciuiu in unum congregatio3 cuius ut varia est natura, mores, sic variam exigunt magistratus superioritatem, quae se se omnibus ex aequo α bono communicet: non enim diu constare pos-
230쪽
sit, nisi ab uno tanquam capite regatur, essetq; potius ephalon quam ordinatum, & politicu quid. Sic sane effectum est a natura primitus , ut homines sibi certos magist ratus deligerent, quibus suam
tribuerent facultatem, alioqui tota congregatio si me ordine& sine capite esset, neque unum corpus representaret, neque ea prouidere posset, quae expedirent, eademq; ratione respub. instructae diuinitusq; magis edoctae aliae annales consules, aliae reges in perpetuir, aliae principes ad tempus certum, aliae alias publicarum administrationum formas sibi instituerunt. Quod ordinationi diu ins conser-mae est, totiq; Reipub. Christianae salutare'; In die enim plurimum apparet utilitatis , huiusque Delix originis initium, quod scilicet Respub. Principes
creauit diuinitus ordinata & instructa , tam perleges quas natura in omnibus rebus ingenuit, ut
mari, M ventis , quam quas indidit hominibus :Quomodo sap. q. cap. eiusmodi diuina prouidentia cunctis ab initio adfuisse legimus, quo etiam cum,; cta gubet nasse; quoniam dedisti inquit in mariis viam Minterfluctus semitam firmissimam, ostendes,, quoniam potens es, ex omnibus sanare, in necessi rijs necessarie, in contingentibus contingenter, in naturalibus naturaliter, a principio pertingens usq; ad finem,& cuncta disponens suauiter. Neque secundarum causarum Deus cursum interturbare vult, sed earum se accomodare actioni b. ut tamen non interrumpatur eius diuina voluntas, quae primis a cunabulis toti rerum uniuersitati prouidet, ut increscentibus temporum spatijs, ann rumq; curriculis edocta. magis magisq; perficiatur