장음표시 사용
231쪽
ob id D.Paulus ad Romanos I 3..cap , authon late Principum, regumq; S omnium magistratuuab ipso Deo esse indeque Originem suam accipere
ri dicit, non enim sinquit) potestas est nisi 1 Deo ,
is quae autem sunt a Deo ordinata su at: ordinatiore ro ista diuina voluit non tantum principes ii, ter Christianos, S in lege noua existere, sed etiam inter infideles , quia non solum Christiani Principes puniuntur, si abutantur Dei dono sed etiam ethn, ci lcgentiles, quod aliunde non prouenit, nisi quod ordi natione diuine restiterunt, quandoq; Deo si ciubente, quandoque permittente svi superius muri matum fati accidit, itaque qui potestati resistit , Dei ordinationi resistit. Clarius hanc Dei ordinationem inter infideles iasinuat idem Diuus Paulus, ad Iimotheum 3. cal
admone illo inquit) Principibus & poteliatibus,, subditos esse dicto obedientes. per illas vero potestates gubernari possunt plebes, in his quae sunt lib
ris naturalis, gratia namque naturam non destruit ,
sed magis perficit, quod constat ex illo Danielis. 2.ubi legit ar Deum coeli regnum S imperium dedisse Nabuchodonosor: Quia etiam in primordijsee clesiae omnes serme principes infideles erant, ideo praecipit Diuus Petrus prima Pet. 2. hominibus, ut ,, subiecti sint omni humanς creaturae propter Deo, is siue regi inquit quasi praecellenti, siue ducibus tan- , , quam ab eo missis, quia sic est voluntas De uto, mutescere faciatis imprudentium hominum igno rantiam, de serui subditi estote omni timore Do
, , minus,non tantum bonis SI modestis sed etiam distolis: non aliam ob causam quam ut Dei ordinu jonem debito honore, M veneratione, etiam iniet.
infideles agnoscere doceat,& venerar cui sic ab initio
232쪽
fio fieri complacuit, ut Principes non constituet italium ob finem. in orbe: terrarum quam ad constia
vendum populum in ciuili quadam honestate serendumque leges honestari & publico bono comi ementes, ut docet Dona. Soto de ius iur. hb. I. q. 6.art. 2.3.qs. quo fit ut sic constitutus populus, nosolum sit cunctis superior princeps, sed etiam totius collectum corporis caput, totiq; sic eminens, Ut totam etiam simul punire valeat , nulloque Vnquam tempore per rempub. a iure regni expoliari, ni si in rani de rudem vergat, atque tunc magis obedire oportet Deo qua hominibus, & legi naturae, quae superiori ut deferre docet, sic iuniori parcere, salute li& pacem ac limrendi viam de monitrat, quod legibus antiquorum commune est , ut enim leges diuinae ex necessitate obhgant, & ex utilitate tam sub istos quam serentes ita leges naturales, S illae quae inter populiam feruiu rex consensu M spontione coapiant, ita ex consuetudine receptae test. Is &pen. ff..
de legibus Dum vero his legibus naturalibus ut ast Lactan: .Firm tb 5χ 8. aliquis derogar, vel in parte, vel in toto, ipse se fugiet de naturam hominis aspernabi-iar, atque hoc ipso licet maximas paenas etiam si caetera vitia, quς putautur effugerit; &hanc sentebam accepto fert Lactan. Cicer. ex eius lib. q. de Repub. ut& idem Cicero primo deleg lex inquit stratio summa insita in natura, quae iubet ea quae sicienda sunt, prohibetq; contraria, & haec lex maibus ante seculis nata est, quam scripta lex ulla. . at quam omnino ciuitas constituta, unde illud Delaosthenis axioma legem esse cui omnes obtempe rate debeant, cum ob plura, tum quod sit munus
dei, quod datum est Principibus a Deo mediante
233쪽
iure natur , ut eo utantur ad populi bonum & Dei ordinationem Cui non repugnat populum sibi subiectum ita naturae iuribus gubernare , illiusq; adminiculo ad clariorem Dei omnipotentiae bonitatis & prouidentis considerationem allicere, sicut non repugnat, quod Sol, Luna, dc Stet Ia dominetur inferioribus, sanctissimiqi Dei Angeli ministerium nobis in laudem ipsius praebeant, huic enim re i confirmatione olim populo Dei ex Aegypto redeunti columna Lgnea,& nubes diei ducatum demonstrans exhibuit, inuisibilia enim Dei per ea quae facta sunt, cognoscuntur, ad Rom. Primo. Ob hoc in reliquo populo manifestior facta est sapientia bonitas de benignitas Domi i nostri, ubi non mundi huius elementis utens ι sed suamet pN- sentia& voluntate persccta, constituit sibi reges Mduces, cum quibus in spiritu suo conuersatus, multam de futuro ipsius fili j in carnem aduentu promissionem concredidit, nec solum in i is quae populi Causam concernebant, aut armorum susceptionis& depositionis significationem habebant, verum etiam in tota Repub. administranda illorum usu Pandam docuit authoritatem ,.tam de legibus qua Teligione, qua ipsi authoritate fruiti sunt. Philo Iudaeus lib. a. de temp. ob quod ego existimo sa- tiam, quod Romani olim imperatores & Pontisces dicerentur, utpote quod amplissimam in toto Imperio authoritatem obtinerent, religionemque leges cum armis Sc sapietia administrarent. Qui reges persti terunt usque ad samuelem, secundum legem a Moyse propositam, qui neque Diademate, neque sceptro ut nostri utebantur, neque haereditarii erant, sed partim authoritate prudentum
234쪽
errabantur, partim ab rpso Deo excitabantur voc
tione particulari, sicut ipsum Moysen, &post hunc Iosue constituit singulari priuilegio S aut horitate, post Samuelem vero posuit Regem Saul filium Cis, virum de tribu Beniamin. Jud. 3. Actorum I 3. quo amoto dedit illis David Regem cui testim nium perhibens dixit . inueni, David filium esse. virum secundum cor meum, qui faciet omnes voluntates meas. Cuius si regnum partim spirituale partimq; temporale fuerit, de ea quidem parte, qua spirituale representaverit Christu eiusq; in Ec clesia visibili repromissiones suturas, dc signaculumi Dei, idest, circumcisionem atque aeternae naturaei pem aliaque Christi ipsius hic in terris ad instar Regis ostitia& administrationem, ut suot sacra instituere, & de ipso veram doctrinam tradere, falsa dogmata delere, humanas quasdam leges vel penItus tollere, ut diuinae subrogentur, Velita interpretari, ut diuinis sanctionibus nulla ex parte repu--gnent, salutem item largiri, iustitiae amorem in animis infundere, coelestem subditis patriam don, re ; tamen ex illa parte qua temporale fuit, multo splendidius & magnificentius extitit, unde illud minus apparebat, hoc vero cunctis palam factum est, quod ipsius verba declarant, Psal. 99. In maturi tino inquit interficiebam omnes peccatores teris rete, ut dii perderem desciuitate Domini omnes operi rantes iniquitatem, & illud Psal. 3I. Iuravit Dori minus David veritatem & non frustrabitur eum, is & de fructu ventris tui ponam super sedem tuam, is si custodierint filij testamentum meum,& testim O- , , ni a mea haec quae docebo eos,&st j j eorum sede- ,, bunt super sedem tuam usque in seculum.
. Nemini autem dubium est hanc promissionem L. L T in
235쪽
in posteris David secundum. tionem non adimpletam suisse, quippe quod decem tribus, quae a regibus ex posteritate David defecerunt, post reuersionem ex llabilone virum habuerunt ducem Zerobabel, ex Iudaica tribu procreatum,ut ait Theodoreti in o I. Oseae. Vnde tota
ipsius posteritas excidit: sed secundu fidem in Christum qui constitutus a patre suo coelesti uniuers
rum rex, & iudex futurus vivorum A mortuorum, a quo cum totum genus humanum redimendum erat, omnisque sui Patris voluntas in omnibus adimplenda, necesse, imo necessarium erat, ut sic Dei patris sui hic in terris maiestatem adornaret, eidemq;
tanquam ad finem omnia subi j ceret, quo non si tum redempta captiuitas plebis exultaret, sed etias licius&salutarius reges S principes sub illo Duce Iesu Christo militarent, iustitiamq; & pacem in
populo exercerent, haberentq; post eum hic in terris,cui exhiberent persoluerentq; ministerium. non enim consubstantialis patii filius esse debuit contrarius, aut quod mille ab hinc annis summo rerum Deo moderatori sic complacitu suit, hic perperam vel abnuere, aut sine causa immutare, quamuis minime ulli dubium esse possit, quod directionem illam temporalem, ad tui maiorem tutelam,& conseruatione ipsius, post celi in astra aditum, ViCario comittere voluit, qua is veluti Gallina superpullos suos, pro animae illorum salute de tranquillitate, iugiter incubaret, atque coelestibus armis contra spiritualia arma nequitiae depugnaret. Ipse vero Princeps temporalis aduersus mundum, carnem aliaque contra Christum eiusq; Vicarium machinamenta sortiter dimicaret, ad hoc ipse suturus
M essitas sibi infirma,&quae stulta huic mundo visa sunt,
236쪽
sunt, elegit, ut sortia confunderet, propriamq; nomminis sui regalem compellationem detractauit, intelliges sane quod regnum ipsius non fuerit de hoc mundo, utique non passurus durissimas a perfidis Iud sis ignominias, colophas & mortem, mortisque iniquam contra se latam sententiam, erat namque alijs stipatus militibus, potestatemque a patre suo in Caipham derivatam agnouit, ideo non indiguit legionibus quas destinatas habuit. Ec quid vero hic inversum explico3 plena est sanctorum patrum ea de re sentetia, Christi Vicarium hic in terris habere ius in temporalia, quatenus Uniuersali finis spiritualis bono coducit, exercere, Sanctus Thom, in a. dist. q. q. z. Bonavent. in q. dist. 37. Dur. in A. Alexan. Alens iniq. q. H.parte et g a. Vnde de se ipso testatur Christus, se legem soluere non velle, sed adimplere, Omniaque quae constituta sunt a patre suo coelesti exequi, quare cum de soluendo tributo Caesari quaereretur, respondit Cesari reddedum, quod est Caesaris, de Deo quae sunt Dei; Neque in sacris euangeli o rum monumentis de magistratu politico, regum que dominatione ab illo quicquam immutatu legimus, quae causa est, quod patris sui voluntas fuerit ut non solum gentem sanctam, Deoque acceptabilem reddat, atque regale sacerdotium instituat, ad cuius ministerium &defensionem seculares reges dc Principes, tanquam ad ultimum finem, omnem suam politicam maiestatem componant, sed etiam ipsis mei Principibus vim & robur influat, atque in collato sibi diuinitus
Quod sanctissimum, Dei Consilium ipse Chri
stus Dominus noster, qui author est naturae, SI Omnia suaui decentiq; ordine disponit, inuitatus, nun- vi T a quam
237쪽
quam commisit, quod a primis ecclesiae sundamentis S S. Apostolorum Petro S Paulo, vel minamum ouid in gentiles imperatores de foro aut tribunali. seculati a Mentaretur, qua tumuis ipsi post Christum ecclesiae totius gubernium acceperint, neque postea quidem accrescente credentium multitudine, aliquem clitistianum ipsi Apostoli ad dignitatem regiam enexerunt neque sedente Clemente Oct uo Pontifice vere iustissimo pariter ac clementiss-
'mo atque imperante Rudolpho secundo inuictis simo Imperatore suorum Principum Germaniae, quorum plures vel in fide suspecti, vel penitus ali ni, prouintiς iurisdictionesve de hoc solicitatς sunt, de si ab eodem Clemente a quo alijs praedecessor,bus suis san ct issimis, es cumenicisq; conciliis, repetitisq; subinde literis, ad fidei agnitione veraeque
Religionis catholicae communionem paterne i mutati fuerint: neque verisimile iudico, eorumdem prouincias Principum, scilicet, Germaniae, aliorumve,& regum, si ad saniorem mentem redierint praeter id quod fidei articulus in se continet in Romano Pontifici subiecturas, cum iam extan re haeresi, tanquam sufficienti pro eo causa, ad id compelli nequeant: neque visum fuit unquam summis Pontificibus fidei haeresumque causis exceptis) ullo tempore, pro temporalium sibi cum eiusmodi obtinenda administratione bellum adsciscere, quod argumento est simili uni principum regumq; seculariuiurisdictionem, temporaliumque administrationem
a natura ita comparatam esse, diuinaeque ordinationi sic competere, ut nemo nisi plane alienus ab omni humano iure, eandem conuellere aut disrumpere moliatur. zona UL I P.
238쪽
ne sincerum candidi lectoris animum snspensum reddamus, aliudque sorte de ista materia cogitatem, vel in errore, vel sinistra suspitione relinquamus,
vos quibus aliud nihil curae est, quam in primis Dei
honorem S gloriam, Sanctae Romanae Sc uniuers lis ecclesiae incrementum, atque ipsius post Christum hic in terris vicem gerentis, Clementis Octaui
Pontificis Optimi, eiusq; Sanctae Sedis Apostolicae
vigilantissimi pastoris praecellentiam, exaltationem .& conseruationem, iuraque omnia Λ priuilegia conseruare, semota omni inuidia, ac sinistrae cogitationis argumento, hanc distinctionem subi j cere voluimus, & quandoquidem plurimum hinc inde inter sese pugnantes rationes, iura S historias super e dem re inuestigauimus, quibus nec dum plane aD sentientes, quid demum saluo aliorum semper meliori iuditio) nobis disputationis modo occurrerit,
aper emus, bifariam, scilicet, intelligi posse obiecta
illud, quo qnaeritur, an,& quo iure Imperatores reges & principes, sanctissimis Ecclesiae Romanae pontificibus subiaceat vel ratione religionis illorumq; actuum, quibus spiritualium sanctiones conserua tur,& defenduntur, vel ratione temporalis potestatis, quae politiam quandam& reipub. administra tionem a Deo illis concessam respicit, quae duo
cum diuersa sint. clarumq; iuribus sit, quod quemadmodum seculares Principes ipsis spiritualibus, sic videssim ipsi spirituales secularibus principibus
ratione temporalium praedioru, ob solum laudum, obedientiam mutuo exhibeant, de laudo namque Imperatoris,vel alicuius alterius Principis persona ecclesiastica inuestita, tenetur coram eo de causa laudi respondere,& pro illo eti,in obsequi,ut capi tributum, z3. q.8. cain. de Ieb. eccles. non alien. Mfide
239쪽
fidelitatem exhibere, unde inconueniens nullum videtur, si Imperator&alii reges & Principes sanctissimos Diui Petri eius in sublimi solio successores recognoscant, fidelitatemque ipsis iurent, S obsequium. Quae mutua reciprocatio iure natiuae non dissentit, ut sicut in spiritualibus primo Deum colimus, atque reueremur, sicq; ob agnitionem supremi dominii in temporalibus debitum exoluimus, pariq; honore illos prosequimur, quibus talis vel similis honoris praecellentia ex sorte Dei obtigit, nec ideo monstrum in natura sequi dicimus, aut duo uni cor Pori capita apponimus, cum liqueat ex anima & corpore unum persectumque hominem constitui, qui quanto inter se diuersa sustinet, ut pote animam
immortalem, corpus vero mortale, tanto etiam diuersarum functionum corporis M animae ab inuicem separatarum cuilibet opus incumbit, ab una tamen eademq; numero & specie anima, haec omnia
reguntur: sic pari modo, quantumuis aliud sit regimen temporale & aliud spirituale ut in sequenti capite dicemus) utriusque etiam diuolsa sint munera S functiones, ita tamen omnium istorum sun- ctiones ad unum collimant scopum, ut duo quidem
in actionibus corpora esse videantur, re vera tamen
ab una eademq; anima spirituali post Deum, scilicet, Christi Vicario regulantur, sicque non duo sed
Vnum corpus, unumq; caput visibile constituitur,
α hoc est quod initio huius capitis in secundo prioris dist. membro meminimus, sanctissimos Christi Pontifices ab ipso Deo,& homine per Christum
authoritatem talem, non immediate, sed intercedente Diuo Petro spiritualem plane, S supernatu'ralem in omnes homines accepist e, non solum uos
240쪽
sibi fidelitatis testametum ob temporalia subiugat, sed etiam, quos fidei ει religionis professio sanctae
uni talis vinculum obligat. Ex quo S illud sequi necesse est, quos hactenu nulla eiusmodi fidelitatis tessera constrinxit, illos principes & Reges ob temporalia plurimum debere Pontifici, ex quo& psi pontifices eiusmodi Regum Principumq; priuilegia vel restituisse in int grum, vel de nouo auxisse legimus; sic Clemens V.
in extrauag. cap. a. commeruit, de priuil. in extra-uag. comm . talium Principum immunitates priui legiaq; aduertes, quibus celitus a Deo donati sunt, nonnihil immutata a praedecessore suo Bonifacio III. in extra uag. unam sanctam. de maior.& obed. eadem redintegrando declarauit expressE, quod
meruit charissimi fili j nostri Philippi Regis Francorum Illustris, sincerEaffectionis ad nos Sc Ecclesia
Romanam integritas,& progenitorum suorum praeclara merita meruerunt, Et post pauca; hinc est ait idem Papa quod nos regi & regno, & definitione& declarationem bonae memoriae Bonifacij Papae Octaui praedecessoris nostri, nullum volumus, vel intendimus praeiuditium generari, nec quod per illam Rex, regnum S regni colae praelibati amplius Ecclesiae sint subiecti, Romanae, quam antea existebant, sed omnia intelligantur in eodem statu esse, quo erant ante definitionem praefatam, tam quantum ad ecclesiam, quam etiam ad regem, regnum& regni colas superius nominatos. Quod idem de alijs regibus, regnis & potestatibus dicendum est licet non pendeant a fidelitate,&studo ecclesiae, nam Imperatorum aliud est ius, aliud regum Galliae, Hispaniae, & aliorum regno