장음표시 사용
391쪽
virus effundere praesumpserint, eccleliae vindicast da esse.; Recto ergo,&iusto Dei zelo dictus Ferdinandus ex suis Prouinciis iuxta Carsarum, S Imperatorum leges eiusmodi hominum oc statutum perturbatores ei jcit scholas claudit, omnemq; earum usum se nerissimis pqnis tu hibet imo recte ipsum facturum dixerint, si loca omnemq; habitationem earum in quibus talia nefanda execrandaq; potiusquam viadenda exercitata suerunt, confiscet atque proscribat. Neque huic facto egregio quia au t culpam ad ij ciet, aut tyrannidis insimulabit, cum eςOntra potius
Urannidςm is P inceps in populum sibi subiectu imcomisisse dicatur, qui ad instar Regum Aegypti rum quod uis agere & facere permittit religionisq; negotia libera aiuersaq; concedit, quod quia non solum legibus imperialibus, sed etiam legibus diuinis contrarium est: ideo decet Prinsipem Cath licum summo studio de diligentia curare, ut eiusmodi synagogae, scholae, & conuenticula, visitentur 5 reformentur, maxime in his quae ad mores, S doctrinam spectant, AI quae ad fidem Catholicam per Episcopos, & locorum ordinarios, iuxta sacrosanctarum Synodum M sundationum decreta: Vbi autem sunt uniuersitates S studia generalia, debet seruari decretum Concilij Trident. sess. 25. de resor
Caesares, Arcadius, & Honorius, omnia loca dccollegia ademerunt haereticis i. cuncti haeretici,&l. Arriano. C. de haeret. Extat Iustiniani Novella I 3a..de interdictis colleg. haereti c. reprobantur Mi illorum conuenticula, quae ipsis ecclesiae dicebantur, oceis relicta, item collectae, parasynaxes, synodi, exarcuatus,paternitates, seu abbaciae. Sustulerunt etiam .
392쪽
es Liber secundus. asti alij Pt incipis Christiani collegia superstitioni
paganicae, S templa & sacrificia . iHinc enim maior pars salutis, vel corruptionis Reipub. pendet, ex horum sontibus diuini, SI humani iuris praesidiu oritur, vel expugnatio, ibi enim discuntur prima sundamenta, artes ingenuς, mores, dura diuina,& humana, quae Omnia permaxime imterest incontaminata conseruari in vera & catholica fide. Proinde cauendum est ut non admittantur prosessores, nisi probati, S: ut admissi pro catholico more instituant sibi commissam iuuentutem; Peri. culosae namque sunt eorum hominum . qui volunt
haberi pii simul & docti, ex malitia& superbia peccantium sententiae, seu haereses, nec missura cutem nisi plena cruoris hirudo, & du non potant ob m Iitiam, vel melius imprudentiam detectam euade re, concitant coniurationes, tumultus mouentque omnem lapidem, ut quod astu non potuerunt consequi per vim assequatur: testes nobis sunt factiones ortς, ex causa,& praetextu religionis inter Samarit, nos Saduceos, & Iudςos, interque alios haereticos . qui ex modica scintilla totum orbem incenderunt, quae ab initio extingui, repurgari poterant. Verum ubi coaIuerunt, clades populorum, animarum, ω corporum, & Regnorum subuersione misere accesserant, testes sunt illi clamantes qui prodierunt ex Synagogis euangelicorum, quantam sibi ex suggestu dicendi libertatem declamandi, M statuendi usurpaverint, & nedum discipulos in suis dogmati- . bus instituere, sed etiam Prouintiales Illustres, ipsum Principem reformare totamque Rempublicam, ad phantasticam illorum vesaniam perducere praesumpserint. Nihil est hominibus istis arrogantius, nihil scelestius, nihil suaestius, qui dum vix gram- maticae
393쪽
maticae monumenta degustarunt, nouas regendi surmulas praescribere volunt. Scribit Atheneus lib. II. dipnosophyston. cap. 2 2. ubi leges Platonis derisas ait ab Atheniensibus. Oratioque inquit illa de Re publica de si omnium sit pulcherrima nobis cum nihil persuade ait Quid magisὶ visus est ipse Plato non exi sientibus viris leges scripsisse sed hominibus a se
fictis, ita ut qur eis utantur postea perquirere oporteat. Idem scribit cap. 3. eiusdem libri, Platonis di, scipulos fuisse tyrannos: postea refert & Polybius lib. 2. lusi. in ea Regione Italiae quae tunc magna Graecia appellabatur tum Pythagui eoru , obcl n
destinam coniurationem concrematum, magno rerum mutatione ficta, utpotςipxincipjbus cuiusque Ciuitatis. temere interfectis: vnde accidi it ea loca
easque urbes maximis seditionibu ςφdibusque
- 'Ceri e haec digna notatu in posterum; cum videa mus plurimum turbata miRena publicam Christi uam, & Regnorum leges, ex quadam superbia n iuorum euangelicorum qui phanaticis suis conciuinculis omnem nobilitatis statum eo dementarunt quod quid tandem incepturi, quove sese collaturi sint, ignorent. Verum redeant ad pristinam sanit tem . vitae prioris instituta relinquant, detestentur tales rabolistas, Miforenses mercatores, cogitent statum, & nobili tem non effictos ad huiusmodi homi nnm cantilenas, neque Principem nayum sub virga illorum ι sed magnanimum excellentem catholicum,& potentem: Eant ergo potius Sc canici, & laudent ipsi qnas secerunt fabulas . t ui
, Neque ἴcausentur versuti illi Hi podidascoliquod priuilegia habeant in uniuersitatibus & gym- .iosijs dicendi, δ docendi, tamdiu enim honoris
394쪽
praerogasti a & uniuersitas ducat quam diu ibi viguerit Obseruantia statutorum, nam cessante causa Fropter quam datum fuit priuilegium, collegii, δε- cietatis,& religionis. debet etiam cessare ipsius priuilegi j effectus. l. fin. C. de militari test. cap. cum cessante, de appell. Deinde ex delicto in religione, vel praetextu religionis commisso omni priuilegio be- nefitio, & g talia quisque denudandus est, si sit clericus: si vero s*cularis tradi debet pol cstati *culari arbitrio illius serio puniendus: quia quod pro pse-tate& religione aliquibus collegi js coceditur, non permittunt iura Principes priuilegium concedentes ad alterius' religionis forum, vel loci iniuriam redundarEI. nec avus. C. de adopt.& cap a. de ecclesijs ς dificandis, sic enim interpretanda sunt behefitia a Principe concessa, ne incipiant esse noctua ipsis ecclesijs pro quibus data sunt. Vnde merentur amittere priuilegia qui concessa sibi abutuntur potestate. l.generaliter. g. eos tamen. C. de epist.& cler. nec antiquae ecclesiae ex nouis i di debent, pro iniue si aliud non sit remedium tolli debent radicitus.
Principis en libros hareticorum prohibe-
se, comburerer Vendentes s imprimen
tes punire ut executo decretorum e
- clesia, cuius est primo. perse hac o ni a peragere, S ut cosse ruitor tegum
ecclesiaHicarum: illis similes, si viii
395쪽
r Via labile est humanum ingenium, & mutabile,&ad nouas semper opiniones proclivum ideo Deus humanae fragilitati consulens illi per scripturae iuuamcn, & veluti thesaurorum diuinorum memoriale auxiliari voluit, ad perpetuam rerum memoriam & gestorum, &mandatorum testim ritum: Quamquam & sine scriptura multa per patrum manus quae ad religionem sacram pertinenta progenie in progenies ad nos usque peruenerint conseruata, repetita quotidiana memoria, ut ait Biblilius magnus epistola I 78. Quia vero in his scribpturis multa latent, & grauissima fidei nostrae mysteria, neque ita peruia omnibus, nisi singulari ad hoc instituto, edoctus,& Spiritus Sancti gratia illustratus suerit, ideo cautum est ab ecclesia, ne cuiuishu usmodi sacrae literae obuiam sint, aut pro libito easdem explicare liceat, de quo in sequenti cap. Nunc vero, quia scri et urar in lioris potissimum continentur, nec ita facile scriptura sacra ad nostra usque tempora, propter iniuriam temporum & ins stationes varias haereticorum, illibata peruenire pintuit, nisi certis quibusdam codicibus inscripta Mredacta, quamuis nec ita quidem omni nςuo scripturae careat, imo multoties sub nomine sacrorum libroru m, venenum haeretico tu grassatur, nec compendiosius Cacodaemoni fuit negotium quo suas sub Vpἰs librorum in animos hominum inflauet deceptiones, quam libror si impressione, adeo quidem quod Spirita Sancto mota sancta mater E flesia tot sacram scripturam ad ipsos fontes deducere, indeque cum illis protothypis concordare atque quorundam libros etiam sub nomine sacraescripturae excusos, ex numero ecclesiae catholicae Iibroi una ca thalagoque expungere decreuit,quod pQ-tissimum
396쪽
tissimum factum fuit in sacrosanctis Concili is & e
clesiasticis conuentibus, ob impiorum haereticorum& ethnicorum malitiam a quibus & verae scripturae Canonicae aliquando corruptae fiunt,& aliς in loco illarum confictie, aliquat etiam imprudenter denegata: quae illis, scilicet, ipsis aduersari videbamur, quemadmodum eadem de re nos admonet Sactus Cyrillus Hierosoli. catech. q. & Sanctus Ioan . Damas lib. I. de orthodoxa fide cap. a. libros nobis legendos quos nobis tradiderunt Apostoli & Episcopi maiores, nec filijs ecclesiae transgrediendos eius terminos; iuditium enim ecclesiae, sancto spiritu regitur, quem ei non defuturum usque ad consumationem saeculi testata est veritas. neque errare potest, neque impostiaris peruersorum, vel daemonum decipi ut columna veritatis , S proinde obtemperandum & obaudi edum catholicis praeceptis eius, eique in probatione librorum quoque crede lum,
nam ea sua sapientia videt virus quod latet iniquorum librorum lectionibus quod incautos priuatim legentes possit facile inficere. Cum praetextu religionis perniciosissima, sub spetiosis titulis non tantum nunc, sed etiam ab aduersariis fidei & Christi
saepe incautis olim obtrudantur,& mala sunt vicina bonis,& vitia virtutibus, secata veris ut non immerito peritiorum, S prudentiorum egeamus regula. Disi rimine, S censura, plus enim Videt oculi quam
Experientia multorumque librorum historiae, pe-lriculo ium antiquorum memoria. & in illis adhibita disciplina estacere etiam debet, ut ecclesiae mandatis pareamus,& potius caueamuS in cases incidere, & retia, quae subesse monent, quam ut stulti post hausium venenum nostro cum malo aliquam
397쪽
do immedicabili laqueis inuoluti conqueramur de nobis ipsis; experientia certe stultorum magistrat
sunt enim libri, arma, quae nomine a m rciriar,& co
sensus cum fide, multos a fide implous dos obtruncat uni, probabunt id aliquorum exempla , sic Maximinus imperator ut religionem conspureat et Mauerteret, sicut fuit hostis adcerrimus christiano tu .& insecutor crudelissimus passus est co fingi Lbrunt quendam inscriptum acta Christi apud Pisatum sicut modo habemus actu Apostolorum per Lucam edita, illumque librum per omnes Regni sui Prouincias praelato edicto mitti praecepit. 6c per urbes singulas vicos & pagos quoque proponi, praecept ribus quoque pueroru tradi iustit ut pro his quae discendum. vel meditandu tradi solerent pueris memoria comendanda plenam spoicitia, de libidine darentur, sic scribit Eusebius Pamphilus lib. . histi eccles cap. . SI Tertullianus de praescrip r. aduersus haeret. Valentinus haereticus inquit legis S prophe- tuum quaedam probat quaedam improbat, id est omnia improbat, dum quaedam reprobat Euangelium etiam habet suum, praeter hanc nostra. Appelles haereti eus Martionis discipulus legem, & Prophetas repudiat ut idem Tertullianus eodem loco. habet praeterea priuatas,'sed extraordinarias lectiones quas vocat pliaue roseis philii menes, cuiusdam puellae, quam quasi prophetissam sequitur: habet praeterea suos libros quos inscupsit syllogismoru in quibus probare vult quod omnia quae conscripsit Moyses vera non sint. Sic Ariani excutientes sacram doctrinam fuerunt inuentores quorumdam librorum quos vocarunt , id est, ut D. Athanasius a
Oratione secunda contra Arianos, crapulas, fuerunt
alij plures haeretici qui loco sacrartim scripturarum
398쪽
., iiii Liber Secundus i i 3 rilios libi os confinxerunt in hunc solum finem ut fassa sua dogmata sub nomine sacrorum libro tu quos vocant in spargerent hominibus . sic Valentiniani Marcionitae Ariani qui sacros libros corruperunt, mutilarunt apollatae, ut Porphirius Ebion. plane abstulerunt ut Diocletianus Nabuc donosor.& alij. Vnde in titulo secundo. C. de summa Trinitate de
fide cathol. Imperatores Valentinianus, SI Valens sancimus inquiunt, ut omnia quaecunque Porphirius sua pulsus insania, aut quiu s alius contra religiosam christianorii cultum coscripsit apud quemcunque inuenta fuerint igni mancipentur: & paulo post iubent libros eorum qui ambiguas de fide doctrinas edidissent non congruentes per omnia, aut praecise orthodoxae fidei potissimum eos qui Nestor j essent comburi, meminit ea de re Euagrius lib. I. cap. I 2. Socrates primo hist. ecclesiasticae c. 6.: Exemplum vero omnibus hac in re praescripse rut Caesares, Theodosius, M Valentinianus in l. damnato. S I. in C. de haeret. nec vero inquiunt impios libros nefandi S sacrilegi Nesto mi aduersus venerabilem orthodoxorum sectam decretaq; sanctissimi cetus Antistitum Ephesi habitum scriptos habere, aut legere, aut describere quisquam audeat, quos diligenti studio conquiri, ac publice comburi
decernimus, ita ut nemo in re Iigionis disputatione aliquam supradicti nommis faciat mentionem,l. quicunque, eodem titulo Marti anuli Imperator. S., fi n. ait, nulli contra venerabilem chalcedonensem synodum licet aliquid, vel dictare, Vel scribere, Vel . cedere atque emittere, vel scripta super eadem re proferre. Nemo huiusmodi habere libros, oc sacra-lega scriptorum audeat monumenta seruare, quod
si qm in his criminibus fuerint deprethensi perpetua
399쪽
deportatione danan Etur. hos vero qui discen dieau sa adierint de infausta haeresi disputantes decem librarum auri, quae fisco nostro inferendae sunt iubemus subire dispend: ii, ultimo etiam supplitio coe ceantur qui illicita docere tentaverint: omnes vero huiusmodi chartae libri qui funestum Eutichetis ScApollinaris complexi fuerint dogma,incendio con
Iustinianus nouella a. de depositione Anthi mi
p. I. confirmat praedictas 5 ultra, describentibus ex quacumque occasione etiam ad velocitatem manus, imponit manus amputationem. Quae certae penae, ut superiores impositae contridescriptores, decurrere possunt aduersus typographos & Bibliopolas qui venenum librorum insectorum puto pluribus parant, S celerius quam librarii antiqui,& minori pretio quam labore descri- .ptos distribuunt, S spargunt in diuersas orbis regiones. Si enim pςna digni habiti sunt qui libellos
famosos ediderunt, Sc qui scripserunt, Sc qu inuen- . tos non consum auerunt, ut tunica. C. de famosis libet. l. Cornelia. is de iniurijs. g. si quis librum, multo magis qui hos libros aduersus legem diuinam,& religionem publicam edunt: retinet, M scribunt cum grauius sit diuinam quam humanam os fendere maiestatem dc crime aduersus religionem, publicum est, S in omnium fertur iniuriam, auth. Gazaros defferet. g. Gazaros, S de statutis, & consuetudinibus in authent. l. Manicheos. C.de haeret.
Quantum damnum huiusmodi versutia Germaniς . atque Galliae intulerit,domestica docet ad huc ci des Reipublicae, & multorum principatuum defectio: Notum enim est quod saepius dum eiusmodissi crorum librorqm deprauatores aliquid aduersus Dei,
400쪽
praecepta moliuntur si publice id attentarent non successurum, ideo Callide utuntur proposito suo, ut sub titulo catholici alicuius au moris, seu alterius rei praescriptione, pessimum haere-leos suae infigant & immiscea ut spiritum, vel co rumpendo, vel addendo, aut dea rahendo, quod proprium est haereticorum ex quo non iacile ista
deprςhendi p0ssunt, ideoque iacilius imperita plebs
sui catur. Extant passim Biblia sacra, Euangeliorum Codices quorum quilibet illorum, multis scatent erroribus, ideo nouissimo Concili j Tridentim rure praeuisum suit istis omnibus sess. quarta in decreto de editione & usu sacroru libroria, ubi statutum estne ulli liceat imprimere, vel imprimi sacere quos uis libros de rebus sacris sine nomine authoris neque illos in fututum vendere, aut etiam apud se retinere nisi primum examinati probatiq; fuerint ab ordinario sub pena anathematis& pecuniae in Concilii nouissimi Luthera nensis appositae sess. Io. sub
Leone decimo, & si regulares fuerint ultra examinationem.& approbationem huiusmodi, licentiam quoque a suis superioribu S imi et rare teneantur,recognitis per eos libris iuxta sormam suarum ordi
aut aurem scripto eos communicant, vel evulgant nisi antea probati examinatiq; fuerint eisdem p ςnis subjaceant, quibus impressores, & qui eos habuerint, vel legerint, nisi prodiderint authores, habeanturq; proauthoribus.
ino in cost. Io. incipiente inter solicitudines, quod nulli libri imprimantur absque approbatione Vica- .