장음표시 사용
671쪽
numius reducuntur. Accedit quod elapso triginta, vel quadraginta annorum spatio sibi iure,&bona fide praescriptas existiment, cum tamen id tolli contra Sanctorum Patrum, & Conciliorum decreta sit pro quo videndum est c. Durum de decim: ubi neque ex regum titulis praestat causa praescribendi decimas, causa ibi est in g. nos igitur quia aliis comserre non possunt id quod ipsi nequeunt possidete IPatet in primis prohibitio ista ex c. quamuis per i tum de decim: ubi ait Alexander tertius, quamuis graue nimis, dc diuini dignum animaduersione iudirij habeatur quod Laici quidam, quod Sacerdotuest in Ecclesiasticis rebus usurpant, maiorem tamein currunt formidinem quod fomitem sui erroris videntur in ipso Clero aliquoties inuenire, cum quia dam Praelatorum Ecclesie decimas, Ecclesias dic sponere eis indulgent, S eos in deuia mortis impellunt, qui praedicatione eorum ad vitam vitae fuerat reuocandi,& c. statuimus, ut si quis alicui Laico in saeculo remanenti Ecclesiam, decimam oblationemque concesserit a statu suo sicut arbor quae inutiliter
terram Occupat excidatur, S donec emendet dolore suo iaceat ruinae prostratus, dc ibi glo: dicit quod ideo olim dabantur decimae in seu dum laicis : quia defendebant Ecclesias ab iis reticis M alijs oppressionibus postea vero, cum causa cessauit non fuerunt amplius concessae, liceret mihi forsan excurrere lonfius, quantum molestiarum quibusdam bonis prae
atis& Episcopis cum talibus euenit, nisi scire e rum praedecessorum conniventia, &negligentiae neruatas Ecclesias & fundationes :& iterum idem
Pontifex c.adhaec de decim: dicit quoniam sanctuarium Dei iure haereditario possideri non debet iuribus carere decernas,& Laicum nisi decimam ipsam
672쪽
ipsi Ecclesiae libere resignauerit vinculo excommunicationis astringas, ad idem videc prohibemus dedecim. SI c. Decimas. 16. q.7.
Alterum incommodum demonstrat quotidiana experientia quo decimae vel plane non soluuntur Clericis, vel diminutae, vel longum post tempus, Mid solum quod deterius est in frumentis, pro quo est cap. Cum homines de decim: ubi Alexander tertius,
post quam intellexerit qqod de frugibus passim nouem partibus sibi retentis decimae Ecclesiae cuius parochiani sunt sine diminutione non reddantur , antequam id faciant seruientibus& mercenariis suis de s rugibus node cimatis debita totius ani pro seruitijs suis impendantur mandat quatenus ij co- antur I ut decimam statim fructibus collectis per-oluant, atq; de subtractis & retentis digna satisfactione exhibere procurent sic loquitur ibidem c. non est in potestate. & c. Tua nobis, eodem . Sic defraudantibus decimas & elocatoribus praedioruimponitur ibidem in c. in Aliquibus ut praedia det ccienda talibus a quibus sine contradictione Ecclesia possit decimam partem habere sed quid si longius producimus Sacrorum Canonum iussiones Aprohibitiones cum minus curentur in multis Germaniae partibus quam alienationes decimarum, aliorumq; praediorum Ecclesiasticorum, quod pluries meis insonuit auribus, verum de his oportu.nius alio in loco . Principes ergo cum teneantur de iure diuinolis reditatem,& patrimonium Christi defendere, suarum partium erit eiusmodi desectus inquirere , &nolentibus vel negligentibus Episcopis& Praelatis exercere suam in defectu Canonum iurisdictionem
pro quo non est quod sibi metuant ultionem diuinam
673쪽
'nam sed nisi id strenue secerint, vel per suos ossiti, Ies fideliter executi fuerint, ultionem diuinam in caput suum habituri.
Sed posito quod eiusmodi decimae sint evictie
Clericis, nunquid poterunt de nouo iniendari Comunior sententia tenet quod non, sic voluit Caldirinus in Consit. I. tit. de decim: cuius opinionem veriorem, & tutiorem vult Ioannes ab Imola c. a. de seu d. & praepositus c. I g. sciendum de laud. cognit. quibus addi potest limitatio quod fieri possit
noua infe udatio, quando decimae ad Ecclesiam rediissent, non de per se, sed accessorie & cum uniuersitate Castri alicuius, tunc enim possent cum vniuersitate castri de nouo concedi, ut dicitur de iure patronatus c. ex literis, praesertim cum Ecclesia de- Cimas retinuerit, ut Domina castri, non ut Ecclesia. Verius tamen est stante omnimoda prohibitione Concit. Latare n. nec illud de iure patronatus facit contra quia id spirituale non est, sed spirituali annexum & ideo cum uniuersitate vendi potest c. de iure patronatus,& potest possideri a Laico non tamen sic est in decimis quae spiritualia sunt, & voluit Fridericus de Senis. Conc. et s. in fine tit. de ord.cogniti
Ad id quod Ecclesia ut Domina studi possideat decimas dicitur non ideo inferri posse quod de nouo cum Laicis possint inscudari, cu etiam per Laicos, alijs Laicis vendi nequeant. c. prohibemus de docim. Ad hoc facit quod ex tali infe udatione multae fraudes contingant Ecclesiis grauesque lites, du successu temporis earum possessores falsum titulum allegantes negent decimationes dicentes se emisse,&Obtinuisse simul cum castro, quia sicut castrum est temporale sic& decimae: Accessorium enim sequitur natura principalis, nudum enim cum sit quod
674쪽
dam uniuersale non sequitur quia seu dum castra est saeculare, etiam decim ς quia multa continetur sub genere quae non sub spetie, unde sequitur quod d4cimae seu dalia non sint: Abbas Panormitanus in 'C. cum seculum de iure patronatus nec accessorium sequitur naturam principalis ubi militat diuersa ra- 'tio, ut in hoc casu: quia stud alia de nouo semper
in seudiri possunt si sunt solita inlaudari, non itemdecimae.
Ast vero quandoquidem id ratio nobis suadet,
videamus quis sit competens iudex decimarum iuriumque earumdem. Duplici ratione videtur Iudex esse Ecclesiasticus, primo sic probat glosa tu c. ex tenore de sor. com p. ubi dicit causam decimarum ad Ecclesam pertinere sicque Ecclesiasticum esse; se- 'cundo quia ad hoc omnes Laici compelli possim tex communicatione c. Tua de decimis in o. imo ad rebellantes, & negantes potest Ecclesia inuocare brachium is culare c. Postulasti de hona: Distinguenda videtur in hoc genere decimarum sicut insuperio Tibus omnibus notum est, quod quando est quaestio de iure decimandi, ut puta aliquis dicit se ad illatu solutionem non teneri ex priuilegio, compositione vel alias, & sic ius decimae reuocatur in dubium,& . t tacdicunt Doctores, hanc causam esse sphii tu alem& per Iudicem Ecclesiasticum terminandam c. tua de Ord. cognit. quemadmodum dictum suit in usura & iuramento . Si autem agatur ad fructus perceptionem decimarum, qui locari possunt, & vendi Laico c. vestra de locato.& quia in illis cadit permutatio,& sic isto casu requiritur solum compulsio Laicorum, quae in facto consistit,& tunc Laicus erit Iudex competens. Nota tamen unum secundum aliquos, non mul Vu tum
675쪽
tum esse peccatum duos tene i Iudices Ecclesi, ni contra Laicos, super decimis, cum hoc Ecclesiarum fauorem respiciat, unde merito ex hoc quaeri solet an Clerici teneantur ad decimas de suis praed i js, &possessionibus Sc si non dant a quo ad hoc compelli possint, Nec solum decimationes hoc loco tangi debent, sed omnia illorum praedia quorum intuitu vocantur ad Curias & Iudices taculares . Videndum quo iure. in primis distinguendo tractat hanc quaestionem Dominicus Soto lib. s. de iustitia, &iure quaest. q. art. q. quod de decimis illis, quas CIerici pro suis spiritualibus muneribus recipiunt,& de Ec clesiae fundis, suorum fructibus, Clericali iure vivunt nullas tenentur dare decimas, de alijs vero prς dijs non quo Clerici sunt, sed qua ratione saeculari iure, vel haereditario, vel emptionis, vel quo vis alio iusto titulo terras possident decimarum sunt debitores: Quamuis super hoc secundo quibusdam religiosis Cistensiensibus sint concessa priuilegia, Mhospitalariis per Alexandrum tertium vide raIibus praedijs nihil teneantur dare , si propriis laboribus
illa colerent, & Adrianus ut patet c. ex parte extra de decimis, praeter hos nulIi alij exempti leguntur in quibus etiam proderit loci consuetudinem at
Vbi ergo talis est consuetudo regni veI patriae quod tam Elerici quam Laici conuenti super ii reditatibus, vel possessionibus, videtur respondenda ibi e sie, quod tunc sub sint quo ad hoc, quoniam a principio omnia fuerunt sorte sub Principis Imp
3 rio, ratio suadere potest, quod illa quae transeunt ad Ecclesiam cum honore transeant etiam cum onere, quia Princeps terrae dicitur, sibi etiam exinde
aliquin competere debet,& quia redditus annui in
676쪽
ter nobilia computantur, in Clement. Exivi de verbo. sign. propter quos Clerici ratione temporaliusviri Dominis temporalibus obnoxij, undecima q.
a. S. si quς causae. Verum aliud est loqui de decimis prouenientibus in Clericos ab ipsa Ecclesia,& nun-huam affectis regio, vel Principis titulo, sed proprio iure habuerunt Clerici, aliud etiam est de decimis prouenientibus ex singulari gratia , Δ donatione Principis in ipsam Ecclesiam, ratione secundi mem8hii poterit sibi forte Princeps ex consuetudine, aliquod ius usurpare, ut de ipsis aliquo modo se se interponat, modo fiat in fauorem Ecclesiae, &non ad denigrationem, melius tamen meo iuditio faceret si eiusmodi causas ad Episcopos ordinarios remit teret, quemadmodum fecisse legimus Constanti. cum cui cum multae Oblatς fuissent querelae contra -Episcopos & alios Clericos, ipse conuocans Episco pos& in eorum conspectu libellos quos acceperat incendit dicens vos Dis estis a vero Deo constituti ite,& intervos causas vestras discutite: quia dignunon est, ut nos dijudicemus Deos.
Accedit illud quod cum Ecclesiae donatu re- iocari non possit, neque debeat in usum alium per uerti quod ad honorem Dei conuersum est, ideo consultius facit si eiusmodi decimalium causarum tesolutiones exemplo Costantini Magni ad Iudices Ecclesiasticos remittat, quando ergo ad Curiam vo
cantur Archiepiscopi, Episcopi, Abbates, S: Reli- rosi praesidentes in administratione possidentes vasallos in regno Principis non respectu suarum personarum conueniunt sed ratione communis rei p. salutis pacis Sc tra quillitatis Rex enim seu Princeps tanquam Laicus; cum non sit illorum Iudex competens etiam ex prorogata iurisdictione c. Nullus
677쪽
de sor. com p. Minus de eorum perBna luditium serre poterit,& quomodo de his per quos diuina mi-
. nistrantur iudicare praesumunt penitus ignoratur c.
deniq; 96. dist. imo grauiter Princeps delinquet Iurisdictionem Dei usurpando, aut causas Episcopo- . rum ac Curiam saecularem pertrahi patiendo. Ne- que valet quod obi jcitur a multis , quod praedicti: Episcopi Sc Prelati vocantur ad saeculares Iudices .c occasione vagallorum,& bonorum s scularium qu ς- simul cum alijs prouincialibus in regno possidenti hoc inquam non valet, quomodo enim tunc bona Clericorum gaudebunt priuilegio Clericorum de: quibus hactenus & adhuc agere prosequimur, cum bona accessoria sint ad personam, dc propter perso nam seu hominem creata. l. in pecudum. U. de S sur.&accetarium naturam sequi conueniat principalis potissimum, cum nulla diuersitatis ratio intercedat ut in bonis Clericorum , quς affectata sunt titulo & bene filio Clericorum. l. cum .principalis. ff. de Reg. Iur. & c. Accessorium eodem in 6. etiam quoad forum, ut videmus in uxore filiis& seruientibus C. de Epist.& Cler. l. a. & de Iud. l. Quoties. quod
Vero mutatione personae mutetux,etiam forus non
solum quantum ad ipsam personam gaudentem fori illius priuilegio . sed etiam quantum ad bona &res, manifestissimum fit ex aequitate illius tituli. C. ne potentioribus liceat, ergo cum bona, &iurisductio sint in Ecclesiam translata , eius sorum A conditionem necessario consequentur. Neque dum hςc dicimus negantur communiter
reddi solii a Principi & Caesari quia personae licet Ecclesiasticae possitientes seu dum , debent tractari circa seu datia aliaq; bona saecularia tanquam Laici,&inde est quod Eccletia etiam tenetur ad omnia
678쪽
. . Liber Secundus. . . ITI iura tributa & perpetua onera , & uniformiter rebus sitis affixa patet hoc perglo: in c. I. in verbo bonorum de immun: Eccl. in 6.& voluit Bald. l. ad insitiretiones C. de Sacrosan. Eccles Bart. in l. placet. inrepet. num. 9. ubi Iason nu. I7. C de sacros. Eccl. at vero occasione illorum inius vocari coram non competente Iudice est naturam in uertere una uers, ut videre est volenti per totum II. q. I. fere in omni. bus capitulis. Itaq; concludendo dicimus Principem non solum esse debitorem in saecularibus sed etiam Ecclesiae, praecipue ad defensionem,& co seruationem priuilegiorum, vicissimq; Ecclesiam eundem cognoscere tanquam Catholicum & fidelissimum patronum ut accidit in iure patronatus Ecclesiarum, de quo nunc nobis agendum.
Auid iuris sit Ecclesia de Iure patron
C, Ignata est semper mater Ecclesia Catholica clarissimorum Imperatorum, Praetorum Ac vete rum Iurisconsultorum leges & constitutiones suis prosequi fauoribus ac posteritati perpetuis conse- .crare monumentis, cuius sanctae ς mutationis expressum vestigium agnoscimus in hac iuris. parte quae tua patronatus prosequitur tractat, quod titulo,rum digesti & Codicis de iure patronatus inscriptorum suis quoque sacrorum Canonum decretis illu, Brauit materias, ut sic quod olim sau oris & gratitudinis a sanctissimis Romanς Ecclesiae Pontificibus. praedictis Imperatoribus alijsque Regibus &Princi-
679쪽
pibus singuliuem in Ecesinam Deisertiorem Si
Zelum elargitum est, ipsi adhuc memores benefitiorum pristimaeq; deuotionis id ipsum exus itarent in alijs Laicorum animis fidisq, pectoribus. Solet enim grata animi significatio illud operari, ut se mutuis bene sitiorum argumentis instruat pariterque quod accepit parib. recompenset ostitiis, idq; iure naturali habetur, quod dictat benefacienti debere benefacere, unde illud tritum demanauit eli gium, ius patronatus in remunerationem benefactorum Ecelesis Laicis supererogatum, ut qui alias in bonis Ecclesiasticis, nullum ius habebant, nec se de illis intromittere poterant, post dotationem, vel ditationem, aut sundationem Ecclesiarum, ipsi adhuc earundem existerent patroni, Sc defensores hacque gratuita concessione factu est, quod Catholici Principes viriqι illustres inuitati fuerint ad fundandas Ecclesias, coenobia,& capellas, pro ut coeptum fuit a Costantino, Theodosio,& alijs inhunc usq; diem, neque absurdum, tale quodpiam priuilegium concedi a Pontificibus Regum Principumq; familiis, quod se se intromittant curentq; nominationes fi ri quandoq; Praelatorum, & Episcoporum elccti nes, ut decernit Concit. Trid. sess. 2 s. ubi supra c.y. de reformat. Illud enim quod prohibetur Principibus &Laicis interesse electionibus,ut in c. mallus Laicorum 63. dist.&c. Valentin. 5 c. porro ibidem irritaq; sit electio, seu Ecclesiarum prouisio a Principibus factae.omnis electio, eadem distinctione,Bc C. cum terra de electione longe aliter accipienda est, cum hie nos loquamur de priuilegio, Sc concessione Iuris concordatorum, quae concordata facta sunt propter causam exuberantem, quae non cessat sicut priuilegium concessum extitit: Non enim ca mera
680쪽
mera liberalitate , aut coactione simi Ita priuilegia Regibus, ut v. g. Franciae , alijsq; concessa legimus sed ex causa benemeritorum praecedentium adhuc durantium quod .s propter tuitionem Romanae Ecelesiae, &eiusdem protectionem concessum fuit. Quis enim ignorat quantas olim passa est Ecclesia
Romana infestation es praessuras, dc persecutiones ,
ubi non selum fides ipsa periclitata, sed eiusde etiasanctissimi cultores & propagatores profligati, qui postmodum ab Imperatoribus, Regibias Catholicis fidei, suaeque Sedi Apost. restituti sunt.
Clemens huius nominis Septimus rei veritatem testificari posset, praetereo Leonem , Adrianum, Scalios quamplures restitutos, unde in vim tantae liberalitatis&adiutor j merito sibi nomen Se fidei, dc Catholicae Ecclesiae patroni attributum est. Testatur hoc caput Reatina,& c. nobis dist. 63. melius de sortius ibidem capitulum Adrianus in quo Adrianus Papa Romam venire Carolum Regem Francis ad defendendas res Ecclesiae postulauit. Carolus 'Vero Romam veniens Papiam obsedit ibique relicto exercitu in sancta Resurrectione ab Adriano Papa honorifice susceptus est, post Sanctam Resurre- Oaonem reuersus Papiam, coepit Desiderium Regem, deinde Romam reuersus constituit ibi synoducum Adriano Papa, in Patriarchatu Lateranensi in Ecclesia Sancti Saluatoris, quae Synodus celebrata
a r M. Episcopis , Religiosis,& Abbatibus, Adrianus vero Papa cum uniuersa Synodo tradiderunt Carolo ius & potestatem eligendi Pontificem, Bd ordinandi Apostolicam sedem, dignitatem quoque patriciatus ei concesserunt. Insuper Archiepiscopos, bc Episcopos per singulas Prouincias ab eo investitutam accipere definiuit,ut nisi a Regela -