De vero et christiano principe deque eius visibili hic in terris ministerio. Libri duo. Authore R.D. Matthaeo Scolastico ..

발행: 1601년

분량: 804페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

691쪽

test, dum aliquid super est construendum, sicut nemo ascendisse arborem vel domum dici potest, qui depraesenti ascendit, nec qui vult aedificare dicitur aedificasse, neq; qui vult eligere dicitur elegisse glo. in l. serui electione. ff. de legat. I. sed sic est quod

omnia Iura loquentia & concedentia Iurapatri ex constructione vel fundatione. loquuntur in praetei rito, fundauit, vel fundasse, ut in c.pis mentis, S c. ι frigentius 16. l. 7. quod verbum de sui natura actus perfectionem importat, non inceptiovem tantum, notatur in l. si quis vers. quod si dum proponitur K. de Iurisdict. o m. Iud. ideo statutum puniens, qui Balbum, v. g. exportauit de ciuitate, non puniet exportantem, quia adhuc non perfecit, ut statutum loquitur, prout tenet idem Bal. in l. siquis non dicam rapere. C. de Episc.& Cler. Ergo neq; tali incepimi erit Ius acquisitum. etiamsi habuerit voluntatem perficiendi, non perfecisset, & alteri istam volun--tatem exequendi mandatum non reliquisset, sedi passus suisset alterum perficere, non acquiritur Iuspat. quia voluntas in his quς sunt facti, ut aedificare, sistat per mille annos in cogitatione , non habetur

pro facto, notatur in c. I. extra, de eo qui mitti in

posses. Si autem per alium ordinasset perfici impeditus morte vel alio modo, quia pur eum non stetit, quo minus construxit, is tunc construere dicitur, l. . uter ex fratribus .ff. de condit. instit. tunc huic indubitate acquiritur Ius vel haeredibus suis, qui enim .per alium quid fecit, per seipsum sacere videtur , regula qui per alium de reg. iur. in 6. alias non. Nec refert quod bona voluntas cum charitate sit Deo accepta,&pro facto habeatur apud Deum, ubi non impletur per impossibilitate, non tamen apud

homines habetur pro facto, nisi sequatur effectus,

692쪽

Liber secundus i 8

ut volo dare eleemosynas vel ire ad Sanctum Iaco-hum, ista enim requirunt actum S ideo non susticit sola voluntas, plenissime per Archi d. in c. qui bona f. qui ergo, Ict l. I. in aliis vero ubi sola voluntas sus dicit, non requiruur factum de necessitate, ut in offendendo Deum, qui sola hominis voluntate affligitur,& grauius ex iacto . cum sola voluntas poenitentia possit amoueri, factum autem non, ideo dico quod non susticit velle incipere construere, sed oportet, quod sit costruxisse S perfecisse, ad id quod Iuspat. acquiratur. Pari modo dicendum videtur, de eo qui re edificat, seu restaurat Ecclesiam destructam ex consensu Episcopi, cum alias restaurare nopossit, cum Host. in tit. de Ecclesiis edis . in fine videtur distinguere inter facere, S reficere, an acquiratur restaurati, an vero illi, qui primo aedificauit, quo in casu tenet Host. in tit. de iure pat. quod acquirj-turius reaedificanti g. I. aut: ut nullus fab: orat: do: col. s. vers. si autem non susticiat, ubi vult Impera. ror quod aliquis potest etiam stante vetustissmam Ecclesiam accipere ruinae periculum habentem, δίcum Episcopi consensu illam reparare, vel reaedificare, & dicetur fundator, vel aedificator illius I ccleper illum textum tenet ibi Angelus quod acquiratur reaedificanti Iuspat. nec mouere debent a-

liorum in contrarium dicta , volentium quod istatesdificata Ecclesia sit eadem cum prima ideo se uitus imponi non potest, ut est iuspat: quia dico hoc

esse verum,ubi ex eadem materia esset In totum refecta, vel qua do in aliqua parte tantum reficeretur, diceretur eadem, secus ubi tota diruta reaedificatur: quia Ecclesia diruta non amplius est Ecclesia, sicut mortuus homo non est homo , ita et go dicitur

693쪽

De vero,& Christ. Principe

a principio facit. Verum tamen esse puro quod hoe

salvetur necessarium fore, ut reaedificare volens, ia- terroget primum fundatorem, seu patronum si v lit ipse reficere, quo loco tunc caeteris omnibus estpr ferendus, quod sentire videtur glo. I. in fine in c. quoniam de Iure par. Vt ergo Iuspat r. acquiratui per fundationem oportet quod sit facta iuris ord, ne seruato. s. cum authoritate Diocoeiani, cum albter Ecclesia sun dari non possit,nisi ipse Diocoe sanus veniat, vel mittat, S crucem figat, & orationes ad Deum fundat, atrium designando c. Nemo. de consec. dist. I. g. illud autem, alias si secus facta fuerit fundatio potest Episcopus ad placitum talem Ecclesia

reuocare. c. cum olim de priuil.

Neque solus iste consensus Episcopi susticit sed

oportet etiam quod aedificare volens dotem pro eadem Ecclesia assignet lassicientem, S competen-lcm, quae est secunda causa unde iuspat. exoritur, dicitur autem dos illud ipsum quod a muliere datur. vel eius patre marito propter Onera matrimonij ut perpetuo idem dum vivunt sint penes eum. l. I. g. Irofectitia. l. etiam, l. si& Nuptura. ff. detur. dot.Maec dos dicitur proprium matrimonium mulierisItertia. V. de minor: quae definitio etiam est secum dum Agonem in tit: de iure dot: quam reprobat Barth. In rub. s. soluto matrimonio quia etiam sine datione constituitur dos, ideo definit Larth. quod est ius incorporale complens in se quod a muliere , vel eius patre datur , vel pro dato vel tradito habetur.& sic est uniuersale nome, sicu t haereditas, quod valde utiliter dicit Barth. Dicitur autem dos a dando: quia communiter datur licet aliquid pro dote remittatur, sed remittere etiam est dare dicta leg. sici.& ad hoc ut sit dos necesiario requiritur quod siti ci matri

694쪽

matrimonium L 3. Ede iure dot. alioquim non dicitur dos secundum istam significationem,unde sicut dos datur marito propter onera matrimoni j & in Cumbentia, ita datur Ecclesiae ad custodiendam illam luminariaque, S: similia prie seruando & quia non dicitur dos sine matrimonio, ideo dico quod Ecclesia dicitur dotari eo quod Ecclesia est sponsaquς Sacerdoti Christi locum repraesentanti coniungitur uxor S sponsa, quam Sacerdos caste habere cogitur & synceae tractare,& sicut una mulier non po test duobus esse nupta maritis, ita una Ecclesia uni

Sacerdoti coniungenda est, Ecclesia enim L hristi uxor esse debet non scortum ideoq; videmus unum Episcopum, uni Ecclesiae Cathedr li praeesse, & Vnum Parochum, uni Parochiali nisi ubi magna existit causa, S necessitas quod duos insimul sustineat.

c. I. de Paroc.

Sicut autem non omnis susticit fundatio, ut supra

sic etiam non omnis dos, oportet enim eu , qui Vult dotare ita dotem constituere , ut secundum quod contendit fundare etiam dolet neque etiam ex qualibet dotatione acquiritur Ius pati sic non ex qualibet sundatione ideo dico si quis fundat monasterili ad minus cogitur id dotare pro personis idoneis vi. s. sint Praesbyteri, Diaconi, Subdiaconi, cantores M Lectores glo. in c. cum sicut. de consec: Eccles: auth: ut determinatus sit numerus Clericorum col. I. si vero collegiatam Ecclesiam, tunc debet dotare pro numero collegiatorum quem intendit, se- leundum qualitatem Collegi j 2I.q. I. c. I. &:ibi glo. lin verbo necessiatis. vult quod debeat haberi consideratio in dotatione Ecclesiae quo ad onera Epistopalia.&quoad hospitalitatem, ut possint hospi- λ

695쪽

o De vero,&Christ.Principe

Panorm. in dicto cap. cum sicu i dicit non esse o- Nerandos patronos in ipsa dotatione, ne expensarum agnitudine deterreantur a fundatione, vel dotatione. Si autem simplicem Ecclesiam quis iundat tunc pro Praesbytero cum Clerico saltem debet dotare c. placuit I. q. a. aut fundat quis cappellaniam,&tunc tanta dos assignanda est quae susticiat ad v, ctum presbyteri in ea instituendi, dc Clerici in diuinis ollit ijs coadiutoris eiusdem c. placuit I. quaest.2- alias poterit assignari competentia secundum arbitrium Episcopi. g. si quis autem in aut. de Eccles tit. Videtur enim hoc totum pendere ab Episcopo,quoniam si minus dotata fuerit susticienter, non potest institutus in ea quaerelam mouere icontra eundem Episcopum, sed aliunde sibi in necessarijs prouidere ut ex artisitio bonesto, aut ex industria docendo, aut scribendo, iuxta tex. in c. Clericus I .dist 9 I. glo. in eadem dist. in verbo qui autem, dum tamen non ex hoc subtrahatur a diurnis offiti j sex quo videtur minus religiosus illorum Zelus, qui pilarium in Ecclesia Dei de nouo munerum excogitare nituntur sundationes, ut tot tantarumq; missarum alimrumq; Dei offitiorum, cum non considerent pro ijs ut rite & decenter peragantur necessarios esse ministros& executores, qui sine sufficienti 5 decenti sustentatione, , talibus similibusq; operam dare nequeunt, quare videmus ex tanta inconsideratione nedum nouas fudationes negligi sed antiquissimas piorum fidelium voluntates sanctasq; fundationes Praet mitti, sicut ergo pium, & religiosum est cultum Dei amplificare, ita decens est mjnimeq; om- mittendum, ea omnia, quae peto illo conseruando tequiruntur efficere,&prouidere. Neque licitum est votum illud redimere illicitis quibusdam pactioni- Mao u .l bus

696쪽

bus M solutionibus ut passim contingere videmus, quod aliud non est, quam discooperire unum alture, ut aliud cooperiatur quod prohibitum est in I. fi. g. siquis δc ibi Bald. notat. C. communia deleg. Ob id sicut non ex omni re fundari liet, sic nec ex quibuslibet bonis indistincte dos Ecclesiae assigna

ri debet ea enim quae manent restitutioni obnoxia ad dotis fiaturam conserri nequeunt, aut quae illicito titulo accipiuntur, aut repetuntur ab alio. Ecclesiae dotem non important, eodem enim plane modo constituitur dos Ecclesiae atq; mulieri ideoque sicut maritus tenetur pro dote mulieri sic praelatus Ecclesiae, eo. s. casu si per negligentiam praelati staret quo minus recte dotaretur Ecclesia , ita etiam ecclesia dicitur Christi sponsa, sicut sponsa sui sponsi ergo eodem modo debet posse constitui dos in matrimonio spirituali sicut in carnali, estque de similibus ad similia bonum argumentum leg. no possunt cum ibi notatis. ff. deleg. & in dubio illud a tendendum est, quod dotibus satiet. c. Nuper , dedor. inter vir: M Mul: rea: post diuort: sed fauora. bile est ut quomodocunq; potest dos constituatur Ecelesiae, quamuis sub uno termino tantum constituatur,& cum certum sit quod variis modis ijsque licitis mulieri dos constituatur ergo etiam oportet quod Ecclesiae, cum magis fauendum sit Ecclesiae qua saecularibus i. sunt personae. ff. de relig.& sum p. sune: ad haec eadem priuilegia competunt uoti ec Hesiasticae, quae doti mulierum propter omnimoda thter se simili indinem, imo plura competere debet priu legia ecclesiae doti quam mulieris, quoru pluta leguntur in speculo tit. de dot rest. post diuo: MI. Assiduis C.qui pol. in pig. At vero sicut non ex Omni re dotare licitum es-

697쪽

L dixi mus, sic neq; fu ndare, adeo quod si fuerit sundatio sic facta, iuspat: illi non erit quaesitum, quia de illicite quaesitis, ut usura Sc simili illicito lucro, non potest fieri elemosina, multo minus aliud opus strui

ut est fundare ditare, vel dotare aut construere Eoclesias; quia ista omnia comprςhenduntur sub appellatione elemosin q, sin D. Bonavent. in q. dist. Is Part a. art. I. q q. Vbi elemosina communissime accipitur secundum omne opus misericordiae impensum siue proximo, siue sibi, communiter Vero accipitur secundum quod omne opus pietatis proxume impensum importat, siue corporale, sine spiria uale proprie secundum quod importat Omne opus pietatis ad releuandam pauperis indigentiam . Quod vero de talibus male acquisitis, non possit fieri elemosina,nec aliquod opus pium probatur in

C. non putandum I. q. I. ubi assignatur tres rationes

prima quia hostiae impiorum fiant Deo ab hominabiles, secunda quia Deus iustis laboribus adorandus est. Tertia quia affert sacrifitium de substantia pauperis perinde est, ac si filium victimet,&hoc vult ibi glo. secunda, quod de male quaesitis quorum dominium translatum est, sed datur repetitio, ut in usura non poterit fieri elemosina, nec aedificare ecclesia ex talibus bonis. Idem tenet glo: Notabilis Imq. . in summa, distinguendo, an detur repetio, ut in usura, nam non fiet elemosina de illis restituemdis c. debitores de Iur: Idem est in simoniacE acceptis c. veniens de Simo. Idem in bonis inuentis no

habitis pro derelictis, absconditis ab inuentoribus, quia tunc dicitur furtum. c. si quid I f. s. Quid aut in thesauro glosa ibi distinguit verbo. item & hoc scias, quod si quis inuenit thesaurum in loco prinprio statim inuentoris est, si autem in loco alieno,

698쪽

Liber secundus imi

&easu fortuito cum inuentus, dimidius sit inuentoris,& dimidius sit Domini loci, si vero studiose quaesiuit,&inuenit eum in loco alterius, totus erit Domini loci, si vero in sacro.vel religioso loco,casu krtuito totus est inuentoris,& sic C. de thes leg. Nemo lib. Io. idem est in nummis datis Iudici etiam propter iustum iuditium obtinendum. c. non licet I I. q. 3. multo minus propter iniustum , de quibus datur repetitio cap. non sunt Iq. q. s. Quid vero de male quaesitis quorum dominium translatum est; nec datur repetitio ut in datis meretrici vel simili , an ex illis possit construi Ecclesia credo ego meliori iuditio reseruato quod sic, est

glo. in c. non putandum I.q. . II. quae Vult meretrices posse facere elemosinam ex suo meretricio eo quod translatum est domnium, nec datur repetitiol. Idem, dc si g. quo. ff. de condit.ob turp. cau: Idem tenet glo: in summa et q. q. . quia potest fieri elemosina de omnibus bonis, quae sunt in dominio dantis, nec restitutioni sunt obnoxia, ut concludit Archi d. post glo. in dicto c. non putandii, neq; obstat quod dicitur in dicto c. non putandum quia hostiae impiorum sunt Deo abominabiles, cum alijs ibi adiunctis rationibus, quia loquuntur, qua do quis talia illi cithacquisiuit & ad rationem tenetur, tunc non licet de talibus facere elemosinas, vel aliud aliquod opus pium cum talia bona non dicantur sua ex quo restituenda sunt. Vnde meretrix licet illicite acquirat tamen acquisitum potest retinere, nec id repetitur dicto g. sed quod meret : sicut non licuit triginta denarios mittere in corbonam, quia precium sanguinis erat, at vero exinde licuit emere agrum figuli insepulturam peregrinorum. Mat. 17. Si autem sundatio seu dotatio facta sit de fructi- Za bus

699쪽

De vero, SChrist .Principe

bus reriun male quς sitarum, an it idem quod de im G rebvssentiendum , dico idem quod de ipsis rebus: quia fructus succedunt in locum earum ideone cex fructibus poterit iudarr prout videmus fieri in usur , ubi, quidquid ex usura capitur ita cadit in xini tutionem, sicut M ipsa usura S .hoc quando ex pretio dictae rei male quavitae lucratur, si autem ex pretio quid recipit, nomine usurarum aliquid lueraretur ex industria sua. tunc ex tali lucro posset construere ecclesiam quia illud quod quis luctatur est pecunia usuraria, videtur lucrari ex sua industria , cum pecunia non sit apta parere fructum secus si ex sepctibus prouenientibus ex usura lucraretur, nec huic obstat lex qui vas. g. in fine .ff. de fur: ubi nu--mus collectus ex re furtiua, non dicitur furtivus M sic pretium male acquisitum rerum, non sequitur vicarium rei a qua procedit, unde deberet posse fieri constructio Ecclesiarum de illis, qui solui illud potest, ut procedat, quo ad vitium furti, cum contra ipsum furem possit agi ad rem condictione furtiua, toto titulo ff. de condit. suri. M ad rei aesti matione , ad quadruplum. S pen initi t. de obligat. quς ex delicto pro: cum ergo non sit in larem translatum dominium rei furtiuae, neque preti j rei, ideo etiam fit quod ex tali pecunia Eccletiam construere prohibitum sit cum neque elemosinam exinde facere quis possit. Tertia causa ex qua oritur Iuspat est ditatio ut quando quis ditat Ecclesiam iam dotatam puto cum posse dici habere Iuspat: cum dotantibus si citeorum consensu hoc fieret. nec aliquid spetialiter in Ecclesia fundaret, sicut unicum Iuspat: ςquir retur pluribus a principio inaequali tex dolantibus Panor: in c. ad audientiam de Eccles aedifi. notat

aut ditat aliquis Eccle siam spetialiter puta altare vel

700쪽

Liber secundus , T. I

capellam fundando, vel nouam prςbendam in dicta

Ecclesia , tunc in sola ditatione acquiritur ius pati Quod intelligo quando dotans, vel ditans, vel sum dans, sibi vult Iuspat. reseruare , vel posteris, tunc potest, alsas si simpliciter quis sun daret ditaret, vel dotaret, non puto quod sibi acquireretur Iuspat: sed ordinatio quando no esset intra limites alicuius Ecclesiae, neq, per hoc essiceretur patronus ipse Epis pus: qui allice radeum ius Episcopale spectet tame Ecclesia erit libera, S hoc tenet Archidiaconus in c. nullum I 6. q.7. nec populus prssentabit secundum eum, cum non reperiatur factum, si autem talis Ecclesia esset posita- intra limites alterius, tunc rector Ecclesiae habebit praesentare , quasi ex fundo datio ad fundandum, acquiratur sibi Iuspat. Quarta causa est reparatio vel aedificatio Ecclesiarum unde Iuspati oritur Host. visu pra tit. de Iunpat. S. ex quibus, vult quod ita acquiritur Iuspat. ex reparatione, sicut exaedificatione, eo quia ita dicitur ς dificator ille, qui reparat sicut qui de nouo aedi ficat S. I. auth. ut nullus fab. or. docet ipse Barth. ibi expresse. haec causa dubia valde in se videtur, siquidem, cum ex reparatione etiam Ius pat. acquiratur videtur insere dum priorem aedificatorem ius suum vel perdidisse, vel simul cum secundo reparatore retinere, quare videndus est Barth. in dicto S. . i. illius aut: ut nullus, qui incidenter loquens ponit notata per cap.etiam de iur. pat. sed quia nullum est caput quod incipiat etiam, foste voluit dicere cap. quod incipit eam te in quo nihil dicitur, magis tamen facere videtur glo. in c. Nobis eadem in verbo inca pella, ubi per quinque rationes tenet quod capella non potest fieri Ecclesia collegiata inuito patrono primo per cap. Monasterium 16. q. 6 Secundo quia Zet a . sic

SEARCH

MENU NAVIGATION