장음표시 사용
361쪽
DE BELLO GALLICO. LIB. VII. 339
Obvenerant, qua ex parte nostros premi inteIlexerant, iis auxilio ex ulterioribus castellis deductos summittebant. LXXXV. Dum longius ab munitione aberant Galli, plus inultitudine telorum proficiebant : posteaquam Propius Auccesserunt, aut se ipsi stimulis inopinantes induebant, aut in scrobes delapsi transfodiebantur , aut ex vallo ac turribus trajoeti pilis muralibus interibant. Multis undique
vulneribus acceptis, nulla munitione perruma, quum lux appeteret, veriti ne in latere aperto ex superioribus ca tris eruptione circumvenirentur, se ad suos receperunt. At interiores, dum ea, quae a Vercingetorige ad eruptionem serae Parata erant, proserunt, priores fossas explent, diutius in iis rebus administrandis morati, prius suos discessisse cognoverunt, quam munitionibus appropinquarent. Ita , re insecta, in oppidum reverterunt.
LXXXIII. Bis magno cum detrimento repulsi Galli, quid agant consulunt: locorum peritos adhibent: ab his sui'
riorum Castrorum situs muniti Ovesque cognoscunt. Erat a
septemtrionibus collis, quem propter magnitudinem ci cultus opere circumplecti non potuerant uostri, necem rioque paene iniquo loco et leuiter deelivi castra secerant.
Iterioribus ; remotioribus ab iis quae DPPugnabatitur. l
Delapsi. Alii codd. delati, non
male. M. Sed et Graec. καταπεσόνrες.
Appeteret. Quidam codd. anareret, ex interpretatione. II. oppido inclusi. M. Proeparata erant. Codd. multi et edd. vet. Proeparayerant. Tum a Vercingetorige significaret a Parte Vercingetorigis, ut v, 54, ua P. R. imperia, set apud I.ucan. x, 58 : iob tetit a Caesare nubes. . fAch. proe PGr Merant. JPriores fossas explent. Leg. et pr. f repl. CLARA Ius. Sed et ἁσυνδινεν bono habet.
C p. I XXIII. Ab his. Sic et v, 45. Alii ex his.
Superiorum castrorum, quae iugulWriore seu odiici loco erant, ut mox ipse Caesar describit. Extremo Capite his opponuntur munitiones Campe
tres , de quibus, c. 74 , dixit. M.
Quem Propter. . fecerant. In n- sultis codd. oditores vulgo posue runt : quem qu Propter. ..necessaris P ne....fecffrunt. Veram ergo Istelionem Oudendorp. restituit. M.
I 'ene iniquo Ioco. Quia declivi-
362쪽
34o C. IULII CAESARISIIlaec C. Antistius Reginus et C. Caninius Rebilus , Iogati,
cum duabus logionibus obtinebant. Cognitis per explor tores regionibus, duces hostium LX millia ex omni numero delegunt earum civitatum , quae maximam virtutis opini nem habebunt; quid quoque pacto agi placeat, occulte inter se constituunt; adeundi tempus definiunt, quum meridies esse videatur. Iis copiis Vorgasillaunum Arvernum , unum ex quatuor ducibus, Propinquum Vercingetorigis, praeficiunt. Ille ex castris prima Vigilia egressus , prope Confecto sub lucem itinere , Post montem se occultavit, militesque sex nocturno labore sese reficere jussit. Quum jam meridies
a Plaropinquare Videretur, nil ea castra, quae supra demon travimus , contendit: eodemque tempore equitatus ad campestres munitiones accedere , et reliquae copiae pro castris
LXXXIV. Vercingetorix ex arce Alesiae suos conspicatus, ex oppido egreditur; a castris longurios , musculos, salces,
las collis non adversus hoste erat, ct suum um collis jugum castris dominabatur , ex quo hostes superne decurrentes facilius irruptionem in ca tra Romanorum sacere poterant. A. JC. Caninius Rebilus. De litκ nomine v. Ursinum in sam. Rom. Quoque pacto, quisquis modus administrandae rei necessarius suu-rit, quicumque casus se obtulerit,
cet Gud. pro meridiei scit . tempus. Milii non item. Ea castra, nempe Antistii et
Caninii. JC p. LXXXIV. Fuerunt castra Vercingetorigis, ut, cRP. ex tr. , diserte dicuntur. IIaec castra ibidem munitiones appellantur, etiam dicuntur maceria et soma. Atqui de hac maceria et fossa , sub muro Λlesiae ducta , dictum est cap. D. Sunt igitur Vercingetorigis castra ipsa illa maceria et fossa. Noe Ergo est, a caatris Profert. Nec video, cur non Potuerint longurii, et musculi, et reliqua tu illa munitione
seu castris esse Libricata et reposita rnec credo, etsi Vercingetorix cum suis in oppidum reversus est, C. 8ae tr. , Platie nullum Priae sidium ti rum castroru In relictum esse : immo revera relictum fuit, cap. Io exir.
Quod si relictuiti est, potu rutit ibi italae res et confici et asservari. Vidithoe ClarIius, tam n nou Probavit; sed Oudendorpius tenet hanc L eti nom. Muidem Puto, si quis si riora attente legerit, eum ne dubitaturum quidem esse hoc loco : n c tam multa dixissem , nisi tot dubitaticines et omendationes prolatas r Iaerissem,omues illas inde natas, quia, castra
363쪽
DE BELLO GALLICO. LIB. VII. 341
reliquaque , quae eruptionis causa ParaVerat, Pr Ort. Pugnatur uno tempore Omnibus locis acriter, atque Omnia tentantur : qua minime visa pars firma est, huc concurritur. Romanorum manus tantis munitionibus distino lur, nec lacido pluribus locis Occurrit. Multum ad terrendos nostros valuit clamor, qui Post tergum pugnantibus exstitit, quod suum Ilericulum tu aliena viderit virtute constare : Omnia enim Plerumque, quae absutit , vehementius hOInitiuIumentes I erturbant.
LXXXV. Caesar idoneum locum nactus , quid quaque in parte geratur, cognoscit, laborantibus nuxilium summittit. Utrisque ad animum occurrit, unum illud esse tem-Pus quo maxime contendi conveniat. Galli, nisi i e
Vercingetorigis quae eswnt' IIon P tuerant assequi. Alii e sto interpretes corrigendum putant locum : nam Glareanus dicit, a ciastris nihil adsensum sacere, Esse ergo rastros i gendum. I. C. II. defendit Glaro irastros, i. e. p. 666. Hotomanno placuit contos legere. Iipsius, Polior .r,s, voluit scribi, ac crates, quod et Ciacconio visum est, quia Vercingetorix non castris, sed oppido se continuerit. Caeterum metaphr. Gr.
n indiserte vertit illud a castris. Sivo autem matris, sive a Castris, sive e castria legatur, sita euim variatur
lectioin, id nillil disseri, nec est iu
hac varietate causa mutandi loci.
Musculos. Musculus, machina bellica, sub qua steterunt qui muriis aut vallum oppugnarunt. Voget. de re Mil. IV, 1 3. Comm moratur a C. Sare, B. C. 1I, Io, ubi mullis des. eribitur, etsi hunc musculum Puto multo arti si iosius structum fuisse eo, quo Galli h. I. usi sunt. Qua misime υisa, etc. Alii quae. Firma est. Adduut vulgo esse. Sed hetae abest.
Quod suum perlavium . . . Conatare, quia non pomunt ipsi omnibus in locis adesse, non ipsi semet ipsos defendere, intelligunt, ab aliorum
virtute Pend re, utrum evasuri fit ut Periculum, ueC ne. Non linuci P υirtute habent salute, quod eidem redit, si res omnino sPectetur; sed non opus est hac lectione. M. Proconstare alii consis at . T. auraule Graecus reddit Iaer αλχη των NemPe aliarum legiouum virtu-CAp. I. XXV. Auxilitim. Hoc verbum, quod exciderat, e Iliola Plir. Gr: . et quibusdam codd. Davis. et Dudoud. recto restituerunt. M. CLDraLenti. ad Liv. v I, G. Tempus. Post hoc verbum frustra additur vulgo Proe Gai. M. Coufend2, sic amat Hoster , ut hiemari, Pugniari, Nemri.
364쪽
fregerint munitiones , de omni salute desIFeruiit : Romani, si rem obtinuerint, finem laborum omnium exspectant. Maxime ad superiores munitiones laboratur, quo VergB-sillaunum missum demonstravimus. Exiguum loci ad de clivitatem fastigium magnum habet momentum. Alii tela conjiciunt; alii testudine facta subeunt; defatigatis in vicem integri succedunt. Agger, ab universis in munitionem Conjectus , et ascensum dat Gallis, et ea , quae in terram occultaverant Romani, contegit : nec jam arma nostris, nec
LXXXVI. His rebus cognitis, Caesar Labienum cum C hortibus sex subsidio laborantibus mittit: imperat, si su
f Si rem obtinuerint, si in muniutionibus restiterint. n.
verba non intolligo, etia vidoo de cribi locum, de quo, c. 83, dixerat:
ia erat collis... castra se orant .n Leg
rhra, iniquum loci ferat tum m. .mom. Exstat emini iniquwn in codd. re omni hus et metaphr. Gr. Si fastigium est collis declivitas, et haec elivitas dicatur iniqua, ut P. 83. Quia ergo Romani hi declivi ideoquo iniquo et dissicili loco erant , ma num haee res habebat momentum, ut ibi valde laborarent. Verba ad Hiritatem pnto orta ex interpretatione , quum quia valet fastigium explicare, et Metiritas ascriberet: id
deinde mutatum, aptatumque COI S. mictioni utcumque, irrepsit. Sed utatur quil que suo sensu. M. Oud. praesert exiguum. Utraque lectio 1ν num sensum inert. Utra sit an istoris, dubium. I, cham re remem locum sic explicat: u Quia Romani in declivi ideoque iniquo loco castimes munitiones instruere coaeti sa raui, proPter collis supra memorali, c. 83, magnitudinem, et quia hostese ooue i mites superiores erant, ideo momum Moeste momentum,
erat magni momenti hujus ti es Q sensio et a re plena. Nostri codd. et alii permulti habent iniquram loci ad Metiritatem fastigium. Non male
certe et Drte lucidius : nam locasiate queetu occupaverant Romani, etsi ad Melivitatem eollis, tamen mi paulo superi campo: umis vox fra tiorem; sed quia summus collis ex munitiones Prinensus surrem1-bat, ideo locos erat iniquus, et quia erat iniquus, ideo mogntim Mibebat momentum. Tanti ergo intererat I-
manorum, ut eum fier arent, quam
tum desensio ejus erat periculosa. ν, J
lata.Sic etcap. 57 et in re aggere sessas
Qins in terram Strat tilia et stimuli. Vid. cap. 73. M. C ν. LXXXVI. A sidio α να- restia mitrit. In animo habuit Gad summittit. Cui fulciendo in addendis allegat Draho . ad Liv. va, G:ω Ρωpulos juvmitutem summim M. M
365쪽
DE BELLO GALLICO. LIB. VII. 3 13
ti Dere non possit, deductis cohortibus eruptione pugnet; ut, nisi necessario, ne laciat. Ipse adit reliquos; cohorta tur , ne Iabori succumbant; omnium superiorum dimic tionum fructiun in eo die atque hora docet consistere. Int riores , desperatis campestribus locis propter magnitudinem
munitionum , loca praerupta ex ascensu tentant: huc ea , quae I araverant, conserunt: multitudine telorum ex turriabus Proiiugnantes deturbant : aggere et cratibus fossas explent, aditus expediunt: falcibus vallum ac lori eam re
LXXXVII. Caesar mittit primo Brutum adolescentem cum cohortibus sex , post eum aliis septem C. Fabium legatum :Postremo ipse, quum vehementius pugnarent , integros subsidio adducit. Restituto praelio ac repulsis hostibus, eo, quo Labienum miserat , contendit; cohortes quatuor ex proximo castello deducit; equitum se Partem sequi, I a tem circumire exteriores muniti Oties, et ab tergo hostes ad Oriri jubet. Labienus, postquam neque aggeres , Neque sOSMe vim hostium sustitiere poterant, eoactis undequadraginta robortibus, quas ex proximis praesidiis deductas sors ot tulit , Caesarem per Duntios facit certiorem , quid faciendum existimet. Accelerat Caesar ut praelio intersit. LXXXVIII. Rus adventu ex colore vestitus cognito , PIO
t uio recte notat Gaetonius : ti Nilii e locus valde suspeetiis est, tum suod plures si ut cohortes quam ut fortuito oblatcae videri possint, tuni luod potius diceret quiadraginta, ut
numerus esset rotundus. Error sorsitan natus est ex notis, Et pro XI, unus ex primis scribis imprudens exaravit XL. olFors obtulit. Sic codd. et edd. VPt. Vulgo Fors. C p. LXXXVIII. Colore Destitus.
Haud dubie intelligitur paludumeu-Fugnet. Alii pugnoret.
Interiores. Vid. e. 82. M. Folma explent. Haec verba, ab aliis omissa, Oud. e plerisque codd. recte restituit. Μ. Lorieram. Vid. e. Tu. M. Cis. LXXXVII. Brutiam. Meta P. Graecus praemittit praenomm Δεν εν.
Deducit. Alii educit. I IIanc Cc Laris dispositionem laudat Polya nus, et Iahieni virtutem Turpinde Criss/. f dequadraginta. Sis bene codd. Alii uno δε quadraginta. Et in Graec.
366쪽
insigni in proeliis uti consueverat, J turmisque equitum et
cohortibus visis, quas se sequi jusserat, ut de locis superioribus hare: declivia et devexa cernebantur , hostes Pro lium committunt. Utrinque cietatiore sublato, excipit rumsus ex vallo atque omnibus munitionibus clamor. Nostri,
emissis pilis , gladiis rem gerunt. Repente Post tergum
equitatus cernitur : cohortes aliae appropinquant : hostes terga vertunt : fugientibus equites Occurrunt : sit magna
caedes. Sedulius, dux et princeps Lemovicum , occiditur :Vergasillaunus Arvernus vivus in fuga comprehenditur :signa militaria LXXIV ad Caesarem reseruntur : Iinuci ex
tanto numero se incolumes in castra recipiunt. Conspicati ex oppido caedem et fugam suorum , desperata Salute , C
pias a munitionibus reducunt. Fit protinus, hac re audita , ex castris Gallorum suga. Quod uisi crebris subsidiis ac totius diei labore milites essent desessi, omnes hostium
tum , quod fuisse rubicundi ut plu- milit. Rom. II, II, pag. tu, idem rimum coloris nemiuem fugit. Dio ce afuisse. Nam quod Davisius M. XLII, 4o, summo Picatur, Caesarem vestitu singularis discrimine versante, et enatando sa- coloris usum esse, id nullo nititur lutem Petente, . e. suu lamento. M. scilicet ne ab ho - DeciiDia. Alii d Hioa.tibus agnosceretur; et Florus iv, a, Hos es Proetium committunt. Ju- , Paludamentum appellat. CL ran. muli nostri P. C. exciPit . . . CM- Sueton. Iul. 6 i; etsi hic in re ipsa mor. Cod. Reg. item editio Rom. et dissentit a cietoris. Liv. Vii, 34 : re Ii- Vcu. male excipitur. Perator, sagulo gi mali, quo grega- Emissis pilia. Codd. et edd. vet. rii milites utuntur , amictus, ne bene sic. Graecus ἄφιε me. Vulgo duo in circumire hostes notarent, omissis. CL Sall. Catii. Go. Umis- Omnia I erlustravit. n Quum autem sis praetulit aegeh. lnon proprium Caesari suerit, gestare Lemo Micum. Malct alii Germa-Paludameulum, sed Omuibus impe- rum, Remorum, Sequo rum , et ratoribus commune : dudum existi- quid non 8 Interpres Graecus benemaram, verba, quae sequuntur, quo habet. insigni in pradiis uti consueperat, Essent defessi. Sic metius C: d. aliquo in margine notata esse, et in et o ld. vet. .Rlii fuissent. I Hic Ach. textum irrepsisse, quum e nolis Bran- Alesianam pugnam luculenter fiane,
iii et Davisti ad li. i. intellexi, jam sed sorto susius describit. Commium- Llysium, in analectis ad libros de quo Atrebatem a Turpis de Crisse
367쪽
copiae deleri potuissent. De media nocte missus equitatus
novissimum agmen Consequitur : magnus numerus capitur
atque interficitur, reliqui ex fuga in civitates discedunt. LXXXIX. Postero die Vercingetorix, concilio ConVOcato,
id se bellum suscepisse non suarum necessitatum, Sed communis libertatis causa, demonstrat; et quoniam sit fortunae cedendum , ad utramque rem se illis os erre , seu morte sua Romanis satisfacere, seu vivum tradere velint. Mittuntur
de his rebus ad Caesarem legati. Jubot arma tradi, principes Produci. Ipse in munitione pro castris consedit: eo duces Producuntur. Vercingetorix deditur , arma projiciuntur. Reservatis A duis atque Arvernis , si per eos Civitates recu- Perare Imsset, ex reliquis captivis toto exercitu capita siti gula praedae nomine distribuit. XC. His rebus consectis, in AEduos proficiscitur ; ci itatem recipit. Eo leguli ab Arvernis missi, quae imperaret, Se facturos pollicentur. Imperat magnum numerum ObSidum. Legiones in hiberna mittit : captivorum circiter XX
millia AEduis Arvernisque reddit : T. Labienum duabus cum legionibus et equitatu in Sequanos proficisci jubet :
vituperatum excumi; omniaque his verbis complectitur, meritis laudibus Lahienum Caesaremque Pros u-tus : a x Antistius et Canimus oppinsiti erant Vergasillaimo cum duabus legionibus, c. 83. Sed legiones tanto exercitui prorsus imparcs erant, et Galli jam vallum ascenderant. Tunc Cesar Labienum mittit cum IV Co hori. et ipse paulo post Aequitur cum
reliquis, et pugnam restituit, c. m. Altera parte, iis qui erant oppositi Vercingetorio laboratilibus Brutum et Fabium jubet auxiliares volare cum xv cohori. Ipse, relicto Labieno, contra Xercilii getorigem cum integris militibus advenit. 3. Interioribus propulsis, regreditur ad Labienum cum quatuor novis cohortibus et equi. tatu, quem jubet circumire muni liones exteriores, et a tergo hostem adoriri, c. 87, dum ipse Labienus intra munitiones dispositis legionibus et explicatis, hostem exciperet atque Proterreret. v JC p. LXXXIX. Vercingetoria deditur. Narrat Dio Cassius, xL, 4 , Vercingetorigem , Detum pristina Caesaris amicitia, improviso ad Cesarein, in tribunali sedentem, acce sisse , supplicemque Veuiam rogasse; sed hanc ipsam ob causam, quoniam amicitiae jura violaverit, tu vincula conjectum, in triumpho ductum, et
368쪽
34ti C. IULII CAESARIS DE B. G.
huic M. Sempronium Rutilum attribuit : C. Fabium ot . . Minucium Basilum cum duabus 1egionibus in Remis collocat, ne quam ab sinitimis Bellovacis calamitatem a lupiant. C. Antistium Reginum in Ambivaretos , T. Sextium in Bituriges, C. Caninium Rebilum in Rutenos cum singulis legionibus mittit. Q. Tullium Ciceronem et P. Sulpicium Cabilloni et Matiscone in AEduis ad Marim , rei frumentariae causa, collocat. Ipse Bibracte hiemare constituit. His rebus litteris Caesaris cognitis, Romae dierum XX supplicatio indicitur.
CAP. XC. Rutitam attrihuit. Acl- Supplicatio. Quid precatio sive jutorem, non collegam, ut Glsus Obsecratio, gratulatio sive supplica- habet, p. x . tio, et alii actus tales sacri inter se Litteris Cresaris. Haec verba in disserant, docet Valerius Maximus , aliis desunt. libro x, eaPite r.
369쪽
OBERUM PREFΑΤIO. AucTORE Suetonio, Iul. 56, constat trunc librum non esse a Gesare scriptum; sed Hirtio auctori tributum , quamquam cum aliqua dubitatione. Et est Hirtii nomen in quibusdam codicibus praescriptum. Sed qui librarii praescripserunt Domen Auli Hirtii Pansae , praescripserunt autem plerique, teste Oudendorpio,)hi manifeste errarunt, quoniam Hirtius et Pansa duo dixersi viri suerunt, qui, A. U. III, consulatu suncti sunt. CL Sueton. , Aug. Io. Nonnulli Oppium nominarunt. Igitur quum alius alium auctorem ediderit, est res incerta quidem, verisimillima tamen de Hirtio auctore sententia. Suetonius quidem aliquot verba epistolae, huic libro praemissae, repetit, et Hirtii verba esse simpliciter dicit. Haec est summa eorum, quae interpretes de hac re disputarunt. Dod welli disserta. tio de auctore hujus libri, quem Hirtio potius quam Oppio attribuit, exstat etiam in editione Caesaris Ou-
370쪽
dendorpiana, Τ. II, p. i Oo7. Plutarchum in vita Caesaris res libri hujus octavi plane praeteriisse miror. Nec
inetaphrastes Graecus eum Vertit. Servatus Lupus, Ferrar. Abbas, ubi, epist. 3 , Hirtii, Caesaris Gm
mentariorum continuatoris, meritionem facit, hujus istin temere notarium dicit.