장음표시 사용
371쪽
MBRI OCTAVI DE BR GALDCO ET LIBRORUM DE ALEXANDRINO, AFRICANO ATQUE HISPANICO BELLO.
Avetor Prolvi ad librum de Bello Galliso VIII, Hirtiva potiua fuisae videtur. quum optua. Si quidem recte habeat locus Suetonii, jam tum exstiterint oportet libri omnes, quos pollicetur auctor Prologi ad librum holli Gallici VIII : nondum autem , ut videtur , sub Domino Iulii Celsi, sed Oppii duntaxat et Hirtii : erantque sano ambo illi Caesari satis familiares. Cur autem Oppio tribuerentur, eam causam satis verisimilem mihi videre videor , quod auctor ille , quicumque demum is fuerit, Balbo prologum suum inscripserit. Erunt enim sane o pius atque Balbus necessitudine aliqua, quam nescimus , ut videtur, invicem conjunctissimi: sorte officii alicujus causa , utriusque curae a Caesare crediti. CErte utrique ins- eripias nonnullas epistolas Caesaris habemus hodieque in libro Ciceronis ad Atticum IX. Et libros fuisse epistolarum ad utrumque docet Gellii A, L. XVII Noct. Attic., cap. 9 , qui rationem addit, quod res ejus abseritis curarent. Litteras eurasse docet Cicer. ad Quinct. 1 r. , ep. I. Se autem bello Alexandrino atque Africano absuisse Iubens agnoscit Pr Diuitiaco by Corale
372쪽
logi auctor. Sed absentia illa Caesaris erat in Gallia, si quidem ex epistolis a Cicerone conservatis liceat de reliquis augurari. SI,ectant enim illae ad prima belli civilis initia. Ex his igitur epistolis ad Oppium datis rerum gestarum
memorias accipere potuit , si quis junior Oppii nomino
libros edidisset. Ita fiet, ut pari fido dignae sitit rerum gestarum narrationes, seu hos libros ipse exararit Oppius, seu junior Oppio quispiam collegerit e Caesaris epistolis , Oppio inscriptis atquo Balbo. Certe oppio res Caesaris etiam arcilinas fuisse exploratissimas, ex eo libro colligitur , quem scripsisse testatur Oppium Suetonius, Iul. , cap. 52, ut probaret non fuisse Caesaris fili vin , quem dixerit Cleopatra , nempe Caesarionem. Minus tamen idoneus fuisset oi pius ad scribendum de hoc argumento , si ipse quoque bello Alexandrino non intersuisset. Melius ergo hac de causa Hirtium hujus Prologi auctorem existimabimus. Oppii enim testimonio de filio Caesaris pugnabat etiam Antonius, vix ita certe iacturus, nisi Alexandriae cum Caesare assuisset. Nescio etiam, an hic fuerit Oppius legatus,
cujus mentio in bello Africano, cap. 63. Et corte Hirtio magis lavet ipse Suetonius, dum Hirtii nomine verba ex illo ipso advocat Prologo , quae hodieque ibi reperiuntur.
Idem auetor librorum aequentium do hallo Aloxandrino . Afrisano, Hispanienai, aed psat Q aris mortem.
Sic ergo res, ni sallor habuerit. Primus auctor praedicti Prologi, qui Caesaris scripta digessit pariter ac supplevit,
non Oppius fuerit, sed Hirtius, qui imoinde ibidem, ubi
Balbus, suerit, quod assiduis illius non litteris, sed vocibus , coactus Onus illud scribendi susceperit. Scripsit ergo Hirtius Prologum ad amicum Caesaris, Cornelium Balbum
Gaditanum ditissimum. Et in Prologo commentarion a se scri illos supponit rerum gestarum Galliae, non comparan-Diuitigod by Gooste
373쪽
dos superioribus atque insequentibus Caesaris scriptis. Hi commentarii alii esse non poterant ab Vm , qui Prologum proximo excipiebat, helli Gallici libro, medio nimirum inter libros Gallici belli priores, quos conset SuPerioreΝ , et libros belli civilis, quos pro scriptis ejusdem Caesaris habet insequentibus. Sic nihil haberit quo se tueantur Floridus Sabinus et Ludovicus Carrio. Hunc librvin se eontexuisse testatur Hirtius : proinde jam antea scriptum, et medio tamen illo, quem dixi, loco dispositum. Haec erat nimirum scriptorum C aris digestio illa , de qua loquitur noster, tot seculis receiatior, qua sua scriptis ipsius Cara ris media conteauit coaevus Hirtius. Noster etiam editos in lucem libros Caesaris testatur ab aliis , qui rebus ipsis in terfuerant. Und hoc 7 Nempe ex illis Prologi verbis : qui
eunt editi, ne seientia tantarum rerum acriptoribua deea--ι. Sed perperam noster intellexit, si tum primum editos in lucem Caesaris commentarios censuerit, quum Prologum scriberet Hirtius; nempe post mortem Caram is . Imo jam antea in clara luce fuisse versatos e Ciceronis constat Bruto : imo ex hoc ipso Prologo. Jam enim Probatos Om-uium judicio testatur , jam in omnium admiratione suisse , quasi bene pinendato Ius scriptos. Non ergo de Sua , Sed Caesaris editionc loquitur Hirtius, quum illud editionis consilium agnoscit, tantum ne Acientia tantarum rerum scriptoribus deesset. Exprimunt haec verba Caesaris potius
de suis scriptis agentis modestiam , quam Hirtii de iisdem admirationem. Idem Prologi auctor non arimo imperfecta M rebus gestis Alexandrim ad sinem vive Cingaria δε eon fieri e testatur. Proindo jam una cum Prologo libros suoAjωn penitus consectos de bello Alexandrino, Asricano, auctor emiserit. Imo de bello etiam Hisi anico, quamquam illius in Prologo non meminerit), quod praedictam DPOchain, quae ad Caesaris mortem usque perligit, hoc quoque bellum
374쪽
Librum Hirtii de bello Africano multis post Hirtium aeculia interpolanit Iulius fortasas citius.
Et tamen , praeter Hirtium , alium saltem sui se censet noster , qui Caesaris scripta ad ejusdem caedem suppleverit. Ita certe loquitur, quasi saltem uno plures hoc idem omcium tinaestiterint. Quonam vero id Pacto Verum esse P tuit , siquidem ad ipsam Caesaris caedem res gestas Caesaris
perduxerit Hirtius 7 Nempe, ut opinor, quod A. Hirtii nonnulla perierint, suppleta a Iulio Celso , alienissimaque ab Hirtii mento sententia interpolata. Bollo certe Africano atque Hispanico multa legimus , quae Vix aevi , quo vixit Hirtius , esse potuerint, nedum ipsius Hirtii. Et tamen vi
Ce Versa nonnulla, quae coaevum Stylum Sapiant, non autem
illum , qui a juniore fuerit interpolatoro. Ah Hirtii etiam
vel aetate in libro do hollo Africano abhorret usus vocis imperator , quo saepe disceptatum dicit auctor, quis esset proi,mpuli romani imperatore agnoscendus, Caesar an Scipio. Quasi nimirum unicus esset populi romani, ut Postea, im Perator , qui rei summae Praeesset. Hoc autem seculo qui singulis romanae ditionis provinciis praeerant cum imPerio, seu cum jure gladii; ii imperatores habebantur. Vix tamen ita appellabantur, nisi ob res gestas imperatores ab exercitu fuissent acclamati. Sic autem Caesarem in Peratorem nequidem poterant negare Pompeiani, cui dictatura fuerat esententia senatus populique romani delata; quippe etiam ab exercitu imperator fuisset appellatus. Sed nec illud coaevi fuisse videtur, quod inense , quo Caesar in Africam appulit, Ianuario, scribit auctor per anni tempus in mari lasses sine periculo Vagari non potuisse. Octobris enim
Iuliani clio XIII coepit anni confusionis Το8 ille Ianun rius , exiitque ante Nov. XI, quo haedi oriebantur, quo
375쪽
ortu coepit Epocha maris clausi. Quod porro ait centu rionem Caesaris XXXVI annis pro Caesaris dignitate vici riaque depugnasse , ita manifesto salsum est ut aegre scribi potuerit a coaevo. Detrahantur a praedicto Confusionis a no od anni 56, reliquus erit annus V. C. Varronian. 672 , quo sub Caesare mereri coeli erit. Atqui certum est primam Caesaris provinciam fuisse ex praetura, anno Varr. 692. Doluit praeterea Caesar, teste Suetonio , c. 7, quod nihildum a se memorabile gestum esset in aetate qua jam Alexander Orbem terrarum subegisset. aetas illa Θrat anti Tum 55, ut praeter alios docet etiam Cicero, Philipp. V. Natus est Caesar IV Id. Quinctil. ann. Varr. 654. Sic annum 53 absolverit anno demum Varr. 637 ineunte Quinctili, annis post praedict. 672 quindecim. In hoc tilinen numero consentiunt editiones exscriptoresque, in quibus et noster , ne dubitemus ab interpolatore ita scriptum esse. ΙIio idem liber Q. Ligario vitam in Africa concessam esse narrat, c. 39. Quod tamen certissime salsum esse constat ex iti- signi Ciceronis, post reditum Caesaris , Oratione pro Lugario. Coaevi scriptoris tam crassus error esse ViX I tuit. Et L. Caesari vitam a Iulio , facileque concessam Vult RuCtor belli Asricani. Contra Dio, t. XLIII, coutra Sueton. Caes. c. 75 , contra Coaevus Cicero. Mitto rem , quam Ru tor ipse incredibilem fatetur, ab equiti hus Caesaris minus XXX Gallis Maurorum espitium duo millia loco esse Pulsa. Mitto provocationem centurionis praedicti, ut cum suis decem cum cohorte Scipionis firmissima concurreret. Haec plane sabulatorum genium sapiunt Potius, quMn prudentissimorum, quibus seculum illud politissimum abundabat, acriptorum. Huc etiam et illud resero, c. 7O, quod dicit Caesaris si non amplius tres aut quatuor milites veterani se convertissent, et pila viribus contorta in Numidas inlaestos conjecissent, amplius II millium numero ad unum terga vertisse. Sunt etiam tu dictione plurima, ui. Diuitiam by Corale
376쪽
quae ii ino perituri harum rerum censor ad Caesaris aetatem retulerit : cap. II, galeati. Non me fugit illud, sodi Oetae: u galeatum sero duelli Poenitet. η S. Hieronymi Pr logus galeatus serior est. Cap. 15 , ignota Peccata legimus , quibus ignoscebatur. Cap. 19, innumerabilia. Cap. 46 , c elubiliter interfecιi. Parnulam cauaulam, cap. 54. Parrum oenatorem . e. 57. Magnia copiia auaeiliisque regia prinditi, c. 58. Suppetitia occurrere, c. 66, 68. Ca P. 77 , commeatuδ. Non a motria tamen, sed ad castra. CaΡ. 78, ut haberenι facultate ιλι tui 1 ias Iulianai circumfundere. Ibidem am&yere , Pro Praelio laborare. Cap. 33 , mentem in fuga destia natum. Asricanuin hunc scriptorem , liisque tempori hus juniorem arguunt tot immixtae voces grarcae atque heli nismi. Qui mixto essent genere , Hibridas RPI ellat, c. I9. Hippotoxotas habet, ibid. Dibatus, c. 2O, 62, 65. Cata creu ιι, C. 26. In actio μεε huic auctori, cap. 46 , 6u , 65, tali tumdem valet, quod Graecis ταλελειν et διατ fiam, et de navi dicitur, quae liberae nuctuum marinorum agitationi expoti itur. Sunt in eodem libro alia , quae Coaev rum Dor ilium sapiant. Virgiliarum signum consectum m - νmOrat i,ost VI Kal. Feb., c. 47. Pro vero scilicet illius anniculetidario, quo Febr. I in Novembr. Iuliani diom XI cou veniebat, quo Pleiadum consectionem resert Plinius. Aliter certe se usit hic auctor , quam interpolator, qui etiam Ianuarium ab Octobr. Iuliatii die XIII incipientemper anui tempus periculosum esse voluit navigantibus , et quidem ita periculosum , ut mediis belli casibus magis
tamen esset, quam bellum ipsum, metuendus. Et manum Otiam Coaevam uccuratio Inque indicant tot voces
militares, aliaeque technicae, magis hic vero temporis d Coro respondentes, quam Pro Captu junioris interim lato ris. Librum ergo Hirtii do bello Africano ad Julii Celsi aetatem Pervenisse puto; Sed mutilum sortassis, aut qui Celso mutilus haberi posset. Hoc utique praetextu vel Diuitiaco by Corale
377쪽
suis , vel nescio cujus alterius sabulatoris figmentis tuto potavit.
Itidem fuerum in libro Hirtia de bello Hispanico.
In hello Hispanico adhuc pauciora coaevi scriptoris Vestigia surit, plura autem interlvitatoris, et quidem ejusdem ,
qui bellum Africanum suis commentis avxornt. Eadem in Oce fastu a elegantia, quiae supra , cap. Iu : Eia ad 0nsaeendurn nulla eat data facultas. Cali. 4o, Narea, gum in actio fuerunt: pro exemplo itidem a nobis supra Ohservato. Nec dissimiles alii Occurrunt sequioriaria seculorum harbarismi. Cap. 7, religine eae fugitioia auxiliares conatatebant. Cap. 12, bene magnum tempua. Cn P. I S, simulque balliata missa anoatris turrem dejecit. Cap. 16 , existimabant eoσpogae es-
natum estistere. Cap. 29, adcersarii patrocinari loco iniquo Non dea inunt. Cap. 55, libertum, qui fuisset ejus concubimur. Cap. 59, gradiebatur Hispalim. Cap. 42 proniuriam depopulavit. Et praeter morem horum scriptorum Ennii
metae fragmenta advocat, c. 25, 51. Illa vero qunm inepta, quibus tamen Caesaris, summi prudentissimique oratoris, De Isonam agit hic sophista : An, me deleto. non anima vertehtitia. A hahere legionea Iloputi m Romantini, qNN nouasti m nobis Ohaistere, eed etiam eadum diruere possent ZDeclamatoris illu, non oratoris, ast ectatio est. Dixerunt quidem Germatii, si Suovis suis De Deos quidem immortales Paros OSSE POtUiSSe , n Beli. Gall. L. IV, cap. IO,sod barbari illi, non Romani. Inter Ciceronianas multorum coaevom in
legimus epistolas, nullam tamen, quae cothurnum illum sapiat. Nullum erat, aetate Caesaris, otium istiusinodi ingenii lusibus, quum de rebus seriis momentorsisque, de vita
sortunisque clientum vel fama agerent Oratores. Sunt nihilomitius primaevi auctoris Hirtii etiam in hoc opere vestigia. Quae habet communia cuin aliis bonae fidei auctoribus, Dissiliaco by Corale
378쪽
non aliunde emanasse censeo : inprimis illud, quod Caesarem dicat dictatorem ΙΙΙ, designatum IV, non ut vult auctor alioquin accuratissimus in historia Romana, Sig Dius , anno quo Africam recepit, sed quo bello civili in Hispania finem imposuit, Varr. scilicet 7O9. Sic enim coaeva
marmora capitolina atque colotiana. Sic etiam coaevi nummi. Imo auctor, quem sequebatur, Plutarchus : melius scilicet quam alii, etiam Veteres, nec ab hoc seculo admodum remoti , qui dictaturam Caesaris unitate faciunt auctiorem. Hi tii etiam personam arguit, quod hoc toto bello Hispanico sic loquitur auctor, quasi ipse praesens assuerit, et Caesaris a tes fuerit amplexus. Prima sere persona Iris inquit, et Caesarianos nostros appellat. Hoc nempe erat, quod in belli
Gallici libri VIII Prologo ipse monuerat Hirtius, sibi ne illud quidem accidisse, ut Alexandrino atque Africano bello interesset: innuens proinde, in reliquis bellis sibi quoque
operam fuisse non inutilem. Non ita certe in bello Alex-drino loquitur, aut Africano. Nusquam ibi prima, sed te tia Persona, absentis nimirum potius quam illius, qui rebus iPse gerendis tuterfuerit, narrationem instituit. Nec Puto hoc praevidisse interpolatorem, in reliquis adeo Personae, quam sustinuit, incautum atque obliviosum. Duili Corale
379쪽
Pa reario A. Hirtii. Cap. I. Nova conjuratio Galloriim. - II, III. Reeeptio Biturigum. - IV, V. Camules debellati, - VI - XXII. Bellovaci. XXIII. Commius Atrebas insidiis petitus. - XXIV, XXV. Exercitus B manus tu plures partes divisus. Fines Ambiorigis iterum vexati. T. Labienus in Treviros missus. - XXVI - XXIX. Lemonum a Diimnaco, Andium duce, oppugnatum. Dumnacus victus. -- XXX. C. Caninius Drappetem et Lucterium persequitur. - XXXI. Camutes et finitimae civitates in fidem recopiae. - XXXII, XXXIII. Drappetis et Lucterii fuga in oppidum Uxellodunum, quod obsidetur. - XXXIV, XXXV. Drappes et Lucterius, Dumentum et commeatum adducturi, ex oppido egre. si, a C. Caninio legato repulsi.-XXXVI. Drappes captus. XXXVII, XXVIII. Uxellodunum operibus inclusum. De Gutruato supplicium sumptum. - XXXIX - XLIII. Adventus Caesaris ad Uxellodunum. Oppidani ab aqua prohibili. Opera Romanorum incensa. Fons oppidi cuniculis intercisus. - XI.IV. Uxelloduni deditio. Poena oppidanorum. Drappetis mors. Lucterius prehensus. - XLV. Treviri a Labieno victi. XLVI. Aquitania in fidem recepta. Hiberna. - XLVII, XLVIII. Commius victus. XLIX. Praelatiuncula auctoris. Caesaris indulgentia in Gallos.- L. Mus iter in Italiam, Antonium ut in petitione sacerdotii adjuvet. M. Caesar magnifice exceptus. - LII, 1.III. Iter in ulteriorem Galliam. Iahielius Galliae togatae prae eius. Itiitia belli civilis. - LIV, LV. Legionea a Caesare per musam helli Parthici deductae, Pompeio traditae.
380쪽
COA Us assiduis tuis vocibus, Balbe, quum quotidiana
inea recusatio non difficultatis excusationem, sed inertiae videretur deprecationem habere, dissicilliinam rem suscepi. Caesaris tiostri commentarios rerum gestarum Galliae, non comparandos superioribus atque insequentibus ejus scri in iis , contexui, novissimumque az imperfectum ab rebus gestis Alexandriae conseci usque ad exitum non quidem
Balbo. Cornelius Balbus majorquein Plinius scripsit de Garamantibus unum externorum triumphasse. Erat enim Gadibus natus, quem et Dio homines suae aetatis tantum su- Perasse mamilicentia prodidit, utu Oriens vicenos quintas denarios pop. Bom. legavorii. Erat Caesaris amici simus. Gon. De eo vid. Cic. orat.
Pm Cornelio Balbo. JGertim deprecationem, quae Or tur ab inertia , quum quis rem declinat, quia ipse iners est. M. Rerum gestarum Gallio. Uaee verba absunt ab uno codice. VOMICf. Liceat singulas hujus corrupti loci varietates Puotare, ut euivis Iectori
liberum judicitim sit. M. Galliin. Idost in Gallia. Sic et c. item Sallust. Iug. 33 : u Numidiae is pro in
Numidia; Florus, , 18, i Lucaniae. D mParandos e sic codd. recentis. simi. Comparantibus e sic codicos duodecim antiqui et editiones, Beroaldina priores. Comparen ibus d sic codex unus, isque antiquissimus. Comparam e cod. Oxon. qui et Ipἰς bonus est. M. Forsan logendum commentariis, et post comParan 3 subaudiendum commentarios , tum contexui si ilicaret attexui, addidi. Sic Oud. Hausius mavult non comparandis, scit. cum meta his; sensu Eodem , sed constructioue mi-
Moissimumque ae imperfectum rsio plerique NSS. et edd. vett. No-νissimeque imperfectum e sic tres codd. satis imui. MDissimum ac imper ectum et sic duo codd. recentes. MDissimeque imPerfecta : haec ostlectio vulgaris. M. I .ego ac imperfectum, et plano sic Sueton. tu es. c. 56, de Hirtio. Cresaria nostri ... confeci. Quis ergo facile dixerit, quaenam hujus loci vera lectio sit 8 Si Don temerarium videtur, prosionam, quomodo loeus mea qualicumque sententia legi possit : Cresaris nostri Commentariis comparentibus squi comparent, adsunt, nou interciderunt in ,suPerioribus qui hunc librum Oetavum antecedunt , atque insequentibus squi hunc librum octavum sequuutur) , contexui no Dias
mum sultimum adjeci librum litiris septem de Bollo Gallicri, ultimum item liluas tribus de bello civili), atque imperfectum eum librum,
qui non absolutus erat : is est tertius de bello civili, vere abruPtus, .ejus caput ult.ὶ, σb rebus gesIis Alexant,im confeci feci, ut cesset integer, Iterfeci , usque ad exitum ... Cui placuerit varias lection examinare, is nihil a me sitis codicibus I cceptum, quaedam e conjectura esse omissa rotaerici. Singula vindicare vix opus est. Nam id, quod adest,