Ratio atque institutio studiorum per sex patres ad id iussu R.P. praepositi generalis deputatos conscripta

91쪽

s De Theolopasu Generalis et Prouincialis feri poterit, quod

magis conuenire experimento comperietur.J ρηοδὶatunquum, tum quia aliud est generalem te .gem condere, I ud cum aliquo Collegio dispensare de qua di pensatione loquuntur Constitutiones: tu quia dicunt: Aliquanιo post quartum annum JQuod ex proprietate ,erborum paucos signiscat

menses non annum integrum.

α'cria usus Collegh Romanivltra vigintiocto annos satis docuit quatuor annos suffcere etiam ad doctrinae excellentiam comparandam nostris auditoribus,si ingenio non careant, quales multi ex Collegio Romano per bor annos prodiere. 3 Si quintus amus conceditur, paulo post petent f sextum: sunt enim praeceptores in suis imuentis amplificandis naturaliter profusi, eo ampliato tempore in muItis, plusquam oportet, lent morari, congestis undique materijs ad ficis quaestiones locupletandas. Quare iretur in infini- tu argumento est Ebor . Collegium,contentum aliquando quadriennio,s duobus Scholasticis Doctoribus: deinde ad ampliorem splendorem additus est tertius Doctor Scholasticuti. tu extendi capit Theologiae curriculum in partem quinti amsi; nunc integrum petunt annum quintum. si in quinquDiium I heologia extrabatur vel toto eo tempore audient nostri, et non.Si audient, nihil incommodius Societati,tum propter iactura magnam aletudinis, quae Uixs licit quadrimo,

praesertim Transalpinis in Italia degentibus: tum

92쪽

- Scholastica. 83

propter longum taedium eorum etiam qiu bene vaIent, tum quia ob penuriam operarioru ix quatuor annos habere possunt: nec habere poterunt crescente quotidie numero Collegiorum,s mulsis

iam senescentibus, tum quia est praeter sum omnium Academiarum excepta sola fortasse Consebricensi. Sin quatuor tantum annis audiant studiosi,Praeceptores vero Theologicas quaestiones partiantur in quinque annos, frequenter accidet prisiari auditores primariis aliquot materijs, quas perse non sine magno labore, copia librorum, solio pos uni consequi, etiam egregio qui sint iri nio,nisi priuatim rescribere velint, quae alii audiendo exceperνnt: id quod multo laboriosius est, qua audirem scholis. Huc accedit, paucis exceptis, qui designantur ad ma Ilerium Theolog 'ae , et Philosophiae, teros solere 2supcrioribus flatim post quatuor annos occupari vel in concionibus, vel in confessionibus , vel in scholis inserioribus, vel in administrationibus Iocorum Sotietatis , ita ut si quas materias non audierunt, nulla reliqua

sit spei illis studendi seorsim.

1 Multosatius est inire modum legendi bonumquam tempus extendere. Hoc enim is nocet valde,nec semperferi potvi. Illud vero S perse expetendum est,N si adbibeatur,nnya temporis prorogatione indigebimus, circuncisis bis, quae , vel inutilia et minus necessaria sunt, ut infra praescri-

rura

93쪽

tium Doctorem Scholasticum , tum quia nimium onerarentur Collegia, tum quia opprimerentur scholares tot lectionibus, tum quila in auditorum exercitationibus in tres doctores diuidendis magna esset confusio, tum quia aliquando neque temito e stent contenti, sed peterent etiam quartum, quo liberius possent singuli suas materias locupletare , tum quia non tam multi suppetunt Ῥbique doctores egregii, quales oportet esie Theo Iogiae Professores,tum quila addendi esent plures disicia puli,qui possent subinde succedere praeceptoribus,

. eorum aucto numero, tum quia remedia,quibus

quinti anni necesitas tollitur , tollunt indigemtiam tertis doctoris. Tametsi hae rationes tanti ponderis esse non Uι-deantur , ut nusquam tres Scholanicae Theologiae Prosessores tolerandisint Quinimmo concedi possent tum ubi primae fundationis ratio tres exigit: tum ubi nulla est lectio Casuum,Waegre potest introduci r tum generaliter Ῥbicunque Collegis prouentus ferre possunt eiusmodi sumptum, nec

deest copia Professorum, T auditorum tam numerus,quamvaletudo tot lectionibus impar non est.

Haec quibuscunque Collegijs praeRo fuerint,satius est tres esse Professores: quia leuatur Professorulabor diuisus in plures,nec quilibet cogitur multa assiduo studio colligere, ex quibus p uca proferat in publicu: id quod valde laboriosum est, or quaestionibus maturius examinandis incommodum:

i Adde, quod cκm publice docendo doctores egre.

94쪽

Scholastica. 8s j filmsoleant,quo plures docent,pluribus abum

damus egregiis doctoribus. Quocirca nonnullae Religiosorum familiae,quo sibi numerosiorem Doctorum copiam comparent, plurimos variis in locis conantur habere Professores,cum pro auditorum numero pauci satis en ent: Apud nos contra, quo Theologia ad pauciores cotrahitur Professores,eo minus eorum numerus propagatur, c T qui nunc docent, tanta studiorum contentione citius conf-ciuntur. fuditores etiam minus intelligunt, s magis defatigantur audiendo, scribendoque dila- bus horis properanteriquam tribus paulatim: Conscientia quoque casus tunc a theologiae Professore condiscerent,o quidem magis libenter, s accu

rate.

Quibus positis facile respondetur ad rationes contrariae opinionis de quinquennio. Ad prima:patebit ex remediis infra tradendis. Adsecundamj Icit tuendaeautoritati nostroru primo accurata tractatio praecipuaru quoliorinum iuxta illucex ungueleonem: siquidem in caeteris breuitas videbitur studiose quaesiua propter .angustias temporis: secundo prudentia in discernendis, quae breuius, quaevberius tractanda sinstertiovicissitudo amplificadi in alio quadriennio,qua in superiore decursa fuerant. Ad tertiam: Constitutiones scriptae sunt post multas haereses nostri temporis: quare S Pater Olauius,iuente P. Vnatio tractabat Controuersias:quarum cognitio necessaria scholastico si non

95쪽

3 6 De ΤMOIogia posset quadriennio comparari , id significaretur in

Constitutionibus:erat ue tunc frequens usus Casuum conscientis:iubemur tamen absoluere Theologiam quadriennio,N experti sumus id fuisse fatis pluribus ad excellentiam doctrinae:consistit ea namque potius in accurato examine praecipuaru rerum, quam in elfusione quadam complectente

omnia.

Ad quartam artus est usus eademiarum, Gnstat enim in quibusdam rem totam confici quadriennio: Ied quicquid sit de alijs,nostrarum certes externarum scholaru dispar est ratio, propter quam non minus profici potest in nostris quadriennio,qua in externis quinquennio, tum quia nostri Professores sunt fere laboriosiores: tum quia b

bemus frequentiores exercitationes, tum quia nostra Societas cum multis egeat operariis , necessa riam sibi poscit scientiae perfectιonem non otiosam illam externorum, qui de hac re cum solliciti nousini,quo minus Iaborentan plures diuidunt lectiones, quod in pauciores poterat contrahi, tum quia

externorum vacationes sunt ferὸ diuturniores,am crebriores.

Ad quintam: omnibus amplificandis,ne quinquennium quidem satis esset. Item quae uno quadriennio non potiJumus ocupletemus in altero. Ad sextarumnia fere Collegia,in quibus The Iogiam profitemur vel habent tres Scholasticos praeceptores, quorum tertius implet egregie via

96쪽

Scholastiea. 3 37 casistam, aut etiam duos, ex quibas peti psyuηr

morales materiae pro concursibus. Imo si Casissum non audiant, sed quadriennalem Scholasticam cum praecipitis fundamentis moralium, melius se gerrex in concursibus, quam Canonissae, quia dis utatio , quae fit tu concursibus Ierὰ potius est de generalibus principηs moralium,quam de Casibus particularibus . Adde quod istos nec haberent in quin-qsennio sempericum ipsi audiant quadriennior irsvolunt quintum annum addere,possunt ea audire vel transcribere ex Caysia. Ad septimamraccurata tractatione praecipuorum, faciliorum autem alternatione per quadriem

uia satis e trisque. IAd octauam aletudini satis consuletur; si do dii eligantur ,si tempestiue moneantur , si alijs non

grauentur occupationibus; si quaedam relin- quant , t casus particulares , t ple- nam tractationem Contronedi. siarum t principia m ralia propria libris Ethic

rum:

horum enim lectio insti, tuenda en , πιinfra dic

musa

97쪽

remedijs duo Prosessores, ut Theol giam emetiantur quadriennio . cap. II. E cognouimus omnes S. Thoma Quaestiones,s Articulos, ut persticeremus tum quae praetermitti, quae explicari debeant materiae zrum quae quibus locis exponenda sint,ne bis intra idem quadriennisi tractentur: tum quae accurate, qua mediocriter, quae breuiter essent edisserenda. Tandem notatis

quibusda quaestionibus,quae praeteriri possent: alijs, quae plςnius explanandae sint, at s quae in pauca corrabendae, Vum est commode posse Theologiae curriculum dinribui hoc fere modo i ex duobus Professoribus explicet unus primam S. Τhomae Parte, o Secundam Secundae, o dimidium Secuudae Secundae quadriennio: Alter reliquum Secunda S cunda, a Tertiam partem . Neque enim prima Pars exigit minus,quam sesquiannum; tantumdem Prima Secundae: neque minus postulat aut Secunda Seclidae,quam biennium,aut tertia Pars , quam triennium. α Expedit ero non solum ingenere connituerem quilibet Professor suas partes intra quatuor annos persciat,sed etiam singulis annis suos praefigere

98쪽

Scholastica. 89. re terminos,tum ne si suas partes praelegat citius , quam oporter,ante sinem quadriennii necesse sit redire ad initium Theologi l post finem quadriennst aliquas reiscere quaestiones , si tardius progrediatur: tum quia si liberum esset metiri, quomodo velint, annum quemlibet, dumodo suas partes quadriennio peragant,cum quilibet annus sit quibusdaauditoribus quartus, Nultimus, aliqua nonnullos materia defraudari saepe contingeret:tum quia concessa hae libertate non liceret Praefecto,seu Rectori tardiorem aliquem Frofessorem,rgere ad progrediendum: responderet enim se iam satis diligenter in Jesu s rationes, ut quadriennio suum pen sum persoluat: qua in re non solum alios,sed etiam seipsum falleret saepenumero. Τermini itaque sim

gulorum annorum identur statuendi. 3 Hivero termini sic identur desini di t primFrofessor primo anno 4 3 .Quaestiones I .Par.explicet. Secundo materiam de Angelis, 27 21.2umniones i. a. rtio a Quaestione s vel a Quaesti ne 7Ι .ad finem I. r. Quarto de Fide,Spe, cs Charitate cum controuersis de Scripturis,db Traditionibus,de Concili is,de Ecclesia,de Pontifice Rima no . Alterverὐ Professor primo anno exponat de Iustitia ue Iure exceptis contractibus,qui discen

di sunt a Casuum Professore a praecipua quaeda

de Religione t de Voto,de Inrametoade Simonia. Secundo de Incarnatione si pote Il, percurraretiam Sacramenta Confirmaιionis, dinis,Extr niae unctionis. Tertio de Sacramentis ingenere ,

99쪽

so De Theologia de Baptimo, o Eucharistia. Quarto de Poenitentia, o Matrimonio, exceptis Impedimentis eiusde Matrimonis, o Censuris Ecclesiasticis,qua sicut inferius explicabitur ) audient Theologi d It ctore

Casuum,quia ijs nisi materib exonerentur Theolo, Professores,grauiora Theologia capita festinanter o cursim deuorare cogentur, ut nequesubtili ratibus1peculationum, neque moralibus institutionibus faciant fatis , sicut apparet ex valde ieiunis commentariis eorum, qui cum,trasque partes ex plere,ac praenare se posse pollicerentur, quaeRiο- num momenta indicare potius, quam expendere

voluisse visi sunt. Auditoribus vero Theologia satius est haec Moralia, quae in Theoloeta curriculo nequeunt audire,a Professore Casus discere,quod cum dignitate,s fructu non modico in Collegio Romano ρlim factitatum es, quam ea vel ignorare vel sero tandem Aopte ingenioolabor evelle consequi, cum id ue operosum valde sit, ita a paucissat, aut fieri possit, υτ inter ea accidant pleraque

res, quae sine harum rerum scientia nec tuto, nee commode transiguntur: cum praesertim evenire

posset i aliquando non desint, qui Theologiae stimesa sibi satis isse a bitrentur ,γt quorumlibet an diam confessiones; er cum interrogantur, de com scientia peccatisque respondeant. Vbi vero tres fuerint Prosessores,ΤMOlogiam sibi partiatur hoc modo. Professor primus anno primo enarret 26. 1. Par. 2 reliquas,quas poterit,

a quicquid poterit ex Let .ate Q. 8 I. 4 reliquo. λ

100쪽

Sc lassica. Iseeundus Iector quadriennio Secundam Secundae explicet. Et primo quidem anno declaret comr versias de Scriptura, de Ecclesia de Concilio, de

Papa.Secundo anno Fidem, Spem, Charitatem.

Drtio anno de Iustitia, o Iure, de Renitutione, de Usura, de Contractibus, quantum potest disserat.Quarto persequatur,siqui contractasInperfuerant, s addat quae de Iseligione N Statibus disputat.S.Thomas.Tertius lector quadriennio Tertiam Tartem exponat, ita Vt tres annos diuidat iuxta rationem materierum, O terminorum, de quibus supradictum est unumYero annum censuris Ecclesiasticis impendat, prorsus t tres idie lectores prastent,quod alibi fit per duos Scholasticos Professo res,o num Casiista,quem propterea illic d The Iogis audiri non oportebit. s Si quando S.Thomas eadem disicultatem partitur in plures articulos, eosque distrabit in distan,

tes quaestiones,ne idem bis repetatur, licebit Frinceptori coniuetere in Ynu, quae ad eandem difficutitate spectant ex multis articulis tria integretur quaestio, c semel res tota sub oculos ponatur amditoribus. Qui ero nolet ea coniungere,caueat,ne idem duobus repetat locis.

o Quae propria sint Logicorum, Fb1sicorum , MetapbUicorum supponantur , ut Mibi tractata;

c siquid ex iis necessarium proprio subiecto Theologiae fuerit,potius recitetur,qua m disputetur. γ In pertractandis Controuersis,quae in qualibet S.Homa Parte occurrerint, seruet ScholaItia