장음표시 사용
221쪽
Ego quum ' omnes amicitias tuendas semper putavi summa religione et fide, tum eas maxime quae essent ex inimicitiis revocatae in gratiam: propterea, quod integris amicitiis officium praetermissum, imprudentiae, vel ut gravius interpretemur negligentiae excu
satione defenditur post reditum in gratiam si quid
est commissum idion neglectum, sed violatum putatur, nec imprudentiae, sed perfidiae assignari solet. D. Hieronymus, 'Olog. Mersus Rinnum.
i. Ego quum Omnes amicitias Me si Hieronymus, loc eit. Utide et Tullius in Commentariis pro A. Gabinio . I. V. L. a. Tum eas maxime Fuerat olim G binio insensissimus, quippe quo con sese urbe fuerat pulsus Uude pro Rab. D tumo in Nota patitur mea etiam fides de Gabinio gravius agere quem enim ex tantis Inimicitiis receptum ingratiam summo studio defenderim, hunc amictum violare non debeo . . Et Valerius IV Cicero A. Gabi
nium repetundarum reum summo stu
dio defendit, qui eum in consulatu suo
222쪽
OnΛΥ1onis ullianae de sere alieno Milonis non modo nullae reliquiae ante nostram principem editionem cognitae erant, sed ne memoria quidem supererat Tantum ex argumento Asconii ad editam Milonianam constabat, Milonem ingentes largitiones fecisse, ut consulatum consequeretur. Dum Milo quana primum comitia confici vellet, conficeretque quum bonorum studiis, qui obsistebant Clodio tum etiam populi, propter effusas largitiones, impensas quoque ludorum scenicorum ac gladiatorii muneris maximas, in quas tria patrimonia effudisse eum Cicero sigrit6cat M. Item itonis damnati et exstilis, scribit Asconius adorat pro Mil. 35, bona veniisse semuncia propter alieni aeris magnitudinem . Et quidem de bonis Milonis publicatis, legendus est Cicero ad Att. VI, 5 Coelius in epist ad Famil. VIII, 3. Idem Cicero de Offic. II, 7, quo loco deliberalitate agit, ita ait: Honori summo nuper nostro Lloni fuit, quod gladiatoribus emptis reip. causa, quae salute nostra continebatur, omnes P. Clodii conatus furoresque compressit. Causa igitur largitionis est, si aut necesse est, aut utile . Item ad Famil. ΙΙ, , demitone qui in consulatus candidam venera ait: Habemus vulgi ac multitudinis studium propter magnificentiam munerum liberalitatemque naturae . Quare haud dubium, quin, quum Consulatum peteret, ingenti aere alieno Milo premeretur. Ceterum occasio et materia orationis de sere alieno Μilonis diserte explicantur in argumento, quod et Iioster interpres praeponit. Nos igitur hujus orationis argumentum, et Commentarium in eamdem licet saepe mutilum, cum interspersis Ciceronis particulis, exhibentus Patet autem ex .ipso argumento quo anno dicta sit haec causa, nempe anno Vrb. cond. oci, quo item anno et Clodius deinceps occisus est, et scripta etiam ea defensio ilonis interfectoris, quae in edia tionibus exstat.
223쪽
In eumdem annum consulatum petierunt Annius Milo, et 1 Q. e- tellus Scipio, et Hypsaeus. Quo anno etiam P. Clodius Pulcher inimicus ejus in praeturae candidam venerat a). Idem quum petitioni ilonis adversaretur, et comitia multo et vario ambitus genere turbaret, quo magis Hypsaeus et Scipio consules designarentur, ii autem repulsam ferret per hos dies senatus convocatus est apud quem P. Clodius 3 invectionem sibi non tantum contra Milonem Verum etiam contra ipsum . Tullium contumeliosam atque asperam depoposcit, ut ambitum moveri ab eo diceret, quoniam multis erga remp. meritis praevaleret: vim moliri etiam per armatos homines criminaretur ad extremum longe minus quam haberet aeris alieni esse professum 4). Nam sestertium sexagies 5 in aere alieno se habere professus Μilo secundum veterem consuetudinem suerat. Quum igitur obnixe contenderet Clodius, non oportere, qui magno aere alieno
et Desunt prima argumenti verba in codice, relicto spatio. Haec nos supplevimus ex argumento Asconii ad donianam, in quo eadem narratur consulatus petitio A. Μ. a Confirmat Asconius in supradicto argumento ad ilonianam In eumdem annum consulatum,ilo Clodius praeturam petebat quam debilem suturam conside Μilone intelligebat. A. . 3 P. Clodius videtur aliqua eloquentia Iaude floruisse. Nam praeter rinseoneiones hic et in orat superiore a nobis edita, et apud nostrum interpretem ad orat pro Plancio 3 , , commemoratas narrat Asconius ad orat in Togaeandida, sub initium, ab eo adolescente accusatum Catilinam. Tum idem Meonitis P. Clodium nichrum inter patronos Scauri filii recenset in argumento orationis Tullianae pro eodem Scauro, Pag et . Quamquam in ea ausa fratres Claudii adversati potius Scauro videntur. Recole eius orationis cap. 6. Denique Velleius Paterculus, lib. II, 45, scribit . P. Clodius, homo nobilis, disertus, audax, quique dicendi neque faciendi ullum, nisi quem vellet, nosset
s Sestertium sexagies, valet libras gallicas ,etoo ooo, nempe aureos Venetos circiter roo,ooo Vide Rome de ZIsse, Metrologie, p. 147. A. Μ.
224쪽
desceneratus praedae videretur habiturus esse rempublicum, comtradixit ejus insectationi, Cicero, qui familiaritate praecipua Μilonem diligebat ob id maxime meritum, quod restitutionem suae dignitatis ab eodem tribuno pl. meminerat alutam Quam-to 1 autem odio habuerit P. Clodium jam compertum est ex orationibus illius plurimis, quibus ejus vitam moresque dilace rat a) iurgio itaque quod inter se moverant oratio ista composita est, cujus inscriptionis titulit m priusquam commentari adgrediar, explanandum puto non ab re existimans futurum nostris 3 lectoribus , si orationis titulum non itidocte perspexerint. Quippe inscribitur interrogatio de aere alieno Μilonis . Interrogationis autem non una species erat sedis riaci ut alia sigDificaret accusationis denunciationem, qualis illa praescriptio est orationis ejus, qua usus sui in eum P. Clodius quunt legibus interrogasset. Legibus enim sic intorrogabatur, inquirente accusatore an omnia secundum legum praescripta gesseritis, cui crimen intendebatur 4). Erat alia praeterea interrogatio testium, sicut ipse M. Tullius P. Vatinium testem interrogavit Proprie namque interrogatio dicebatur, qua testes redarguebantur Tertia haec est interrogandi species, ut Sinnio Capitoni 5 videtur, pertinens ad officium et consuetudinem senatoriam. Quando enim aliquis sententiam loco suo jam dixerat, et alius postea interrogatus quaedam videbatur ita loquutus,
i Ita eodex quamio A. Μ. a Vide superiorem orationem in Clodium et Curionem, necnon pro Domo, de Haruspicum responsis, promtione. In aliis etiam saepe hunc suum inimicum carpit Cicero. Α Μ. 3 Cod pro nostris habet non A. Μ. 4 Quid est inquit Ascon ad aet. I in Verrem, cap. reum fieri, nisi apud praetorem legibus interrogari Θ Quum enim in in ventum esset, dicebat accusator apud praetorem reo Aio te Siculos spoliasse. Si tacuisset, iis ei aestimabatur, ut victo si negasset, petebatur a magistratu dies inquirendorum ejus criminum, et instituebatur accusatio is Conser eumdem Asconium etiam ad lib. II in Verr. cap. 3. A. Μ. 5 Sinnius Capito saepissime in re grammatica citatur apud Festum Rus epistolas laudat Gellius V et et ar Et quidem cap. a dicit de eo γα Sinnii Capitonis oetissimi viri epistolae sunt uno in libro muliae, opinor, positae intemplo Pacisis A. Μ.
225쪽
ut resutari posse si justissime viderentur, postulabat ille qui
jam sententiam dixerat, ut sibi liceret interrogare, hoc est, illum redarguere, cujus sententia in multis quasi mendax et calumniosa redargui posset. Quoniam ergo dixerat Clodius et minus professum aeris alieni ilonem
Raeteridus est ex urbe civis auctor salutis.
Includendus intra parietes, qui populi romani
imperium non terrarum regionibus, sed coeli partibus
Nec vero tum timendum fuit, quum cessimias.
I AGersarii. Nune ad aliud transit an aliquid Nilo per vim facere conetur. Et hoc similiter refutavit , ut omnis ista suspicio et invidia in Clodium retorqueatur. Ita enini a gumenta excurrent, quibus et Milonem purget et adversarium praegravet. VET SCuOL. a. helendras est ex Mybe, etc. Ο-piosissima et vehemens exsecutio, ut
inpra dixi, reum de vi constituens P. Clodium, crius res gestae omnes nihil umquam tranquillitatis habuisse videantur, sed statim coeperit ab aduisseentia ibrare. Iam exsilii sui meu- uouem quam subtiliter et consulte, non specialiter nec nominatim, sed per hanc generalitatem intulit Quoniam erat aliquid eum sua laude di- eiuriis, ejiciendus est, inquit, ex urbe eivis auctor et custos salutis otii dignis uiis fidei. Hae quoniam sibi honori--a erant, quasi de aliquo loqueretur induxit, ne pro insolenti et laetantissimo haberetur. ET SCHOL. 3. Inchιdendus inera arietes Videtur et Cn. Pompeio idem clo diva insidias paravisse. Itaque oratorie lavdem subjecit hoc inferendo. VnT.
4 Qtii populi romani imperium, etc. Hoc enim ita superiectum est, ut et Pompeio blandiretur et Clodium quasi hostem publicum denotaret, qui virum tam necessarium reipubliea ipsi eripere conatus sit. RT SCnoL. s. Ne vero tum timendum, etc. Bene Ioquutus est de exsilio suo qnod maluit discessionem vocare quam poenam. Et aliis orationibus similiter coloravit, neque metu neque ulla conscientia criminum se maluisse discedere, sed praecavisse potius, ne ad arma per seditionem veniretur. V T.
SCROL. - Vide praesertim pro Sextio, in G, ubi de exsilio suo, in quod sponte prosectum se dicit, opiosissime agit Cicero Vide etiam pro Domo, p. 36 promiton cap. 4 Parad.
226쪽
39O . . CICERONIS Eosdem' ad caedem civium de Apennino deduxisti T.
Lapidibus duo consules ceciderunt. . . . . Qui, multis inspectantibus, caput feriebas. mina plangebaS.
. . . . ber animose confidens s.
Non pudet δ' sed quid pudeat hominem non modo
sine pudore, Verum omnino sine ore pSic enim J homines egentes et turbarum cupidi i quebantur m virum usuum l. .. Μaledicere autem , immo vero domo principem civem δ' vi et metu continere 4.
6. Eosdem ad caedem crinum, etc. Quasi haec omnia in Catilinam socium dicerentur, ita mentionem attulit ΑΡ- Pennini, quem nuper ille eum exercitu
. Deduxisti. Confirmat id de Clodio Cicero pro Milone, Semos agrestes et barbaros ex Apennino de
8. Lapidibus duo constites Cn. D mitium Calvinum et . Valerium e saliam Nec alia fuit causa cur senatus Convocaretur, quam illa praecipua, quod P. Clodius immissa seditiosorum manu comitia turbaverat, quae habe-hantur de consulibus creandis, quum esset etiam ito candidatus. ET SCH.s ier unimose consedens. In Clodium convellitur, ut huiusmodi obsequia humilitatis plenissima in eum verius et probabilius conserantur, qui abjecta omni dignitate ordinis sui Pompeium demissis precibus oraverit, ut ab
eo in gratiam reciperetur. ET SCR. o. Non udet Μulta cum acerbitate insurrexit, et impudentiam sive infamem turpitudinem sive deformitatem vuItus volens exprobare, non tantum sine rubore verum etiam sine ore P. Clodium dixit. Nam traditur forma inliberali suisse. ET SCHOL. Aliud multo gravius innuit, quod Reditis satis indicant Romanorum,
II. Sic enim homines egentes, etc. Rumigerantium sermones retulit, qui quum summum vigorem eonstantiae
Clodio adscripsissent,inood audacina Pompeio repugnaret post eumdem humili satisfactione depositum contemptui ducerent. ET SCROL.
dium curasse, in publica concione Pompeio malediceretur narrat Dio, XXXIX, 19. A. Μ.x3. Principem Dem. Cicero pro Μit cap. , ait: α Caruit foro Postea Pompeius, caruit senatu : caruit publico ianua se ac parietibus, non iure legum iudiciorumque texit . Vide etiam Asconiam ad eumdem orat. 14.A. ΜωI . et metu continere Sub eadem sagura verbum retraxit per quamdam correctionem Notissimum autem
est P. Clodium insidiatum esse Pompeio. Id ipsum testificatur et in aliis quidem retro habitis orationibus, et multo plenitis ae manifestius pro i-
227쪽
. . . . Ut, quas haberet 'in vestibulo tabulas, refigeret. Etenim tria, ut opinor, haec inmitonis personam questus es, de aere alieno, de vi, de ambitii β. Duo
praeteristi J nihil de religionibus violatis, nihil do
incestis stupris questus S. Est enim quocumque venit, et reorum crimetiei judiciam s. I uanaque praeturam' nori tuo more differas.
Nec suffragia' dabis, quibus Ostentas '.
i5. Ut quas haberet me Post ei elum Ciceronem , velut criminum eius elogia perscripserat Clodius, et easdem tabulas in vestibulo domus suae fixerat, de quibus nunc loqui videtur: easque contendit, quoniam falsae sint et mininniosae, pro nihilo esse dueendas, nee ullam sibi ex iis invidiam repertimescendam, qui et in senatuscon-snluim nihil mentitus sit, et restitutionem memerit. ET SCHOL.
16. De ambitu. Revera et ipse Pompeius post necem Clodi factn eonsnt statim itonis causa duas leges promulgavit de vi et de ambitu. Vide Aseoniam in argumento ilonianae. Ei de his capitihus ito accusatus est. Vide ibidem Asconium. A. Μ. 17. Duo rcaeterasti. Facta supra divisione per eas species, quibus insectatus Μllonem Clodin fuerat, subdit orator etiam duo haec posteriora, sive in ipsum meu dubio adversari meon lium nomina. ET SCHOL.
18. Est enim, quocumque venis, etc. Quod pertinet ad eos, iliud est: inntiliter loquens adsert illis perieulum damnationis Qtio autern refertur ad judices, hic intelΗgere dehemus magnam luis invidiam simul et insamiam comparari a litigatoribus, si eorrupti pecunia extimarentur quoniam hoc falso jactaverit Clodius puellum sevitentiarum judicibus me tri-hnendum, unm tamen eamdem Pe-enniam ipse intere tum aeelperet.
x s. e reorum crimen et judicum. Etiam hie reseulpit ieero illam eor-mptionem indicum in causa de stupis. Et reeole omnino extremam artem orationis in P. Clodium et Cusionem cum eius eommentario A. Μ. Io Thremque rintvram non nomore in eras Hoe in narrationem iis lonianae defensionis plenius ostendit, Clodium petitorem fuisse Praeturae. Quumque animadverteret comitia non sie procedere, ut hal januariis posset intre praetrarum, maluisse desinere a petitione. Hoc ergo Tullius arripuit, omnibus esse miraculo, quod non di feest etiam praesenti anno petitionem, quod jam semel seeerit. olebant a tem impediri comitia per dissensionem
eti me suffama dabis quibus ostenis ras Commiuatur et deum tiat se aetio-nIhoarios advorsarisam futur in nee in omitto em oram Pompeio disce Auν in. Lataros vate1ni de suffragio libistino-- P. Clodius legem videbatur, ut et fastorum in Censum aequaliterie
228쪽
Nec vero illam nefariam libertatem V . . . . Atque per . . . de nostrorum omnium non audeo
totum dicere. Videte, quid ea vitii lex habitura fuerit, cujus periculosa etiam reprehensio est. Quis non meminerit pueritiam tuam 4 λIterum a piratis redemptum β. Quo enim nomine appellem eos, qui te pretio accepto liberaverunt λNisi vero lineamentis' hominis nomen et figuris
atria Mevia addicerentis Ad quae verba ait seonius D. Significasse jam putonos fuisse inter leges P. Clodii, quas ferre Proposuerat, eam quoque qua libertini, qui non plus quam in urbanistribubus scin gium serebant, Possent in rusticia quoque tribubus, quae Prinpriae ingenuorum sunt, ferre M. Iam vero ego, ut saepe dixi , me sconii eommentarium invenisse autumo ; et
en locum in quo Asconius se ante significasse inquit eam legem, quam ferre Clodius proposuerat de libertin rum suoragio et significaverat enim, uti haec ipsa pagina docet, in eommentario ad hanc orationem de re ali no donis, quae tum materia tum tempore proxime praecedit orationem olim editam pro Milone A. . 23. Nec vero tuam nefariam libemtatem. . Suffragii scilicet libertinorum, cujus legis mentio fit in oratione quae habita est promtione Scu. 24. Quis non memineritistieritiam etiam anterrogatio asperitatis invidiamque plenissima, eum descriptione personae qua more eius inluminat, quem non magis timeri oporteat, quam a spiei tot vitiorum foeditatibus inςω- natum. Cetera hic explananda non sunt, quae satis in praecedentibus dixi
cis. Iterum a piratis redemptum. Narrat Dio Ilib. XXXV, cap. 3 , ad Urb annoni 68 , Clodium, quum prae sectus esset classi in Cilicia amareis eius sororis viro, captum a piratis fuisse.Vide eamdem Dionem, lib. quoque XXXVIII, 3o. Q. autem areius Rex ille est, et jus mentionem fecit Cicero in oratione adversus Clodium. m cole superius pag. 6 r. Eam captivitatem Clodio objicit Tullius etiam de HarusP. resp. o, quo in loco, prorsus ut hic, ab ejus pueritiae vitiis ad hanc probrosam captivitatem progreditura sui post patris mortem primam illam aetatulam suam ad scum. rum locupletum libidines detulit quinmmclutemperantia expleta, in domesti- eis est germanitatis stupris volutatus: deinde iam robustua provinciae e aerei militari dedit, atque ibi piratarum eontumelia Perpessus, etiam Citieum libidines barbarorumque satiavit. Ite rem ei Tullius captivitatem eamdem exprobrat ad Attic. I, 16:ae Narra, inquam, patrono tuo, qui Arpinates aquas oncupivit: nosti enim mar
nas . Quo extremo orationis membro Clodio marinam calamitatem in mentem revocat A. . 26. Nisi vero lineamentis, etc. De
finiti hominis proprietatem non linia
229쪽
Tum habuisti quasdam formidines, quin quasi co nua quaedam' exciderunt impleta. Non enim viderunt '', quos ipsi exturbarant. eos in civitatem restitutos. Qui armis cessissem vel tuis urbanis, vel 's, ut opinio tum erat, alieni. v.
et . Tum hasuisti, radam formidines, quae quasi eis. Quae P. Clodio ad sera alterius et Mucia similitudinem adscripsit Eliam hoc in exitu posuit eornua illi, quae habuisse quondam videbatur, nunc esse dilapsa et ut nimirum sensus ille ait, magis iam eontemni Clodium quam timeri. H. Maon. - An hae similitudo petitue inna, cujus cornua tam decidunt, quum ea plena fit Quo fortasse senata Virgilius ait AEn III, 64so Tertia iam lunae se comu lumine complentis. sed enim noster interprea similitudinem refert ad seram. A. . 28. Non enim viderunt, quos ipsi, ete C. Gracis et Saturnin exempla intulerat quorum alter in Aventino interseetua est, alter Capitolio deduetus eum Glaucia praetore iugu-iatus Post quorum necem restitutos in eivitatem significat P. Popillium qui Graecto Maserat, et Q. etessum Numidieam, qui ut violentiam L. Apuleii aubterfugeret, exsulaverat Gloriatur ergo an nomine, quod vivente inimie in Clodio restitutua ait VH.
as. Vel Fortasse Caesarem indieat Tullius, qui, ut narrat Plutarintia in Cicerone, Godiam corroboravit in Cueerone expellendo. A. M. 3o. Alienis Aeta ea hae musa daaere alieno Milonis ut dixi in monito, pag. ar), eo ipso anno quo Clodi deinde occisus eat. Iam vero Pompeium eo tempore non prorsua fuisse animo alieno a Clodio, patet ex Aseonii argumento Μilonianae praeposito, tibi dicitur Cieero potuisse offensionem inimica multitudinis declinare, redimere etiam Cn. Pompeii animum, si pavitulum ex attidio defendendi i- Ionia remisisset. Et Pompeius ne olim quidem adversus Clodium adiuverat Ciceronem , quum hune ille tribunus in exsilium compelleret. Vide Iutarchum in Cicerone A. . Ge. n.
230쪽
Turpis occultatio sui . Ut anus.
Galli posthac dilutius potabulit, quod illi venenum
eme arbitrahuntur Ammianus, mellinus XV, u9.Μater tua', dum vixit, ludum postquam mortua
est, magistros habuit. Vtii tilianus, VI, 3.
x rumis o ultatio sui. Desideratur hujusce orationis teria Pars quaterininabatur eonfirmatio. Porro de-elarat Hotomannus se in manuscripto libro legisse, lite in vetusto exemplari duo soli erant abscissam. Post hoc brevissimnm fragmentum , quod ad nid pertineat plane nescimus, nonnulli recentiorum fragmenta adsuunt orationis pro Roscio comoedo, ut &runt, quae his verbis constant x. ωMoo sibi quisque proponat, quo minus Meatis eapiatur officiis a Rara est amicitia. 3. Quid enim tam simplex apertumque est Atqui non tam in alto
latet aurum argentumque. 4. Hasce ore adverso inuri cicatrices ac notas virtutis accipitis, ne quod accipiat sa-ma utilius perhorrescit, quem num quam incursione hostium Commovere. 5. Erat meum autem ubique inveniet sine ullo labore, sine ulla investigatione in Porro non ovum ovo simili
praedicabant quam isthaec Tullianis plane gemelia , quum ci Niebnhrius,quein proxime morte interceptum diu lugebunt, quicumque romanae et linguae, et historiae severius studebunt, ex quinque illis fragmentis , priora tria et quintum ad Senecam, quartum ad C. Rabirii orationem pertinereta monstravIt o vanas hominum mentes et pectora caecalet. Dilutius Hoc ad erimen vinarium pertinebat. ED. 3. Mater tua. nigma hoc explanat Quintilianus dicebantur, dum ham vixit, insanies seminae ad eam convenire solitae post mortem autem ejus bona veniebant. Quamquam hic ludus per translationem dictus est, magistri Per ambiguitatem M. Porro magisti ii dicebantur qui in auctione vendendis