장음표시 사용
231쪽
ii DE VULNERE IN GENERET . et sc
vulnerintur. Nullum enim vulnus cutim laedere potest, quin innumerae fibrillae nervem dissecentur ; sed de his hic non agitur. Consideramus nic tantum nerVOS majores , prout ab Anatomicis demonstrantur , qui sunt fasciculi nervorum communi invo
RETROSILIUNT &e. Illud , quod in majoribus nervis proprie nervus dicendum esset , tenerrime encephali pulpae propago , non videtur talem habere firmitatem , ut dissemim elastica vi retrosilire postit, sed mollissimis in sua orisine ex medulla oblongata Sc spinali nervis circumponuntur tenacia involucra , ut tuto deferri possint ad illa loca corporis, in quibus suo munere fungi debent. Ab his vaginis nervorum firmitas & elasticitas pendent, unde & parvae satis fibrillae nerveae Anatomico scapello resistunt ; & , nisi hoc foret , nervorum demonstratio , im primis ubi in tenues dividuntur ramulos, omnino foret impossibilis. Dum ergo dii- cinditur major nervus , extrema discit Ia vi contractili vaginarum, nervos investiet tium , & valorum per haec dispersorum , utrimque retrosiliunt, & sub vicinis par tibus se recondunt. Quo crassior autem nervus est, eo, caeteris paribus , densiora involucra habet : & cum nervet fasciculi minores , qui uniti hunc majorem constutuunt , etiam suis investiantui involucris , ideo magni nervi dii Iechi satis valida.
vi retrotrahuntur. RAMU LO S vuLNERE PADLo sup ERIOR Es TRAHUNT &c. Ner vi quidem distribuuntur in ramos , ut arteriae 3c venae ; sed rami ex arteriis veni ve orti eum cavo trunci, unde oriuntur , communicant, unde liquidum ex trunco in ramos continuitate motus fertur. Sed alia ratio obtinet in nervis majoribus , minores nervos ramorum instar a se dimittentibus. Major enim talis nervus contunet innumeros minores nervorum fasciculos communi involucro colligatos ; qui
iterum ex aliis minoribus constant : nec finem hujus divisicinis hactenus inveniesubtilissimorum Anatomicorum dexteritas & industria. A majori autem nervo in decurtu suo secedunt ubique tales nervorum fasciculi, qui rami majoris nervi ducuntur ; non quod substantiae continuatione inde propagentur , ut in arteriis &venis , sed antea uniti cum aliis similibus molem majoris nervi constituebant; nunc inde lecedetues tendunt linguli ad debita loca , ut suo fungantur munere. O nra ergo nervi , qui ex majori nervo ramorum instar derivantur , jam adsunt i les in illo loco , ubi major nervus ex medulla oblongata vel spinali originem ducit. Sed in arte iis & venis rami ibi originem suam ducunt , ubi ex trunco majoris
Dum erga truncus major nervosus discissus est , ille retrosilietis simul trahet ramos nervosos ex hoc trunco ortos paulo superius , quam est vulnus inflictum ; u de a violenta hac distractione fibrillarum nervolarum immanes dolores in partibus vicinis , ad quas illi ramuli pertingunt, oriuntur ; & ideo saepe longe acerbior dolor in partibus vicinis est, quam in ipso vulneris loco. Posse autem a simplici tali distractione fibrarum nervearum enormes fieri dolores , docent plurima ObterVata. Dum Phlegmone panniculum adipositan occupans & distendens luppuratur , cutim elevat & nerveas cutis fibrillas distrahit cum summo dolore ; pure Min facto , pertusa cute lanceola Chirurgica, cessat ilico dolor omnis , dum distendens cutim pus effluit. Quam saevus dolor oritur , dum inta' inruitorius tumor tensam & nervosam adeo meatus auditorii membranam elevat ὶ dum in lue Venerea tumens ossis su stantia Periineum distrahit, prae doloris acerbitate saepe violentas sibi ipsis intulerunt aegri manus. , Dissiligod by Corale
232쪽
s. 16M DE VULN-E IN GENERE. 1is
Praeterea vaginae illae, quae nervos majores , & inde secedentes ramos, investiunt innumeris co istant vasculis ; uti hodie per Anatomicas injectiones certo Iovimus :non poteruut ergo rami nervosi a trunco diicisse dc retrosiliente distrahi , quin stamul S distrahantur hae vaginae , & sic elongentur vascula luis constituentia : sed
demonstratum fuit , ii 2. n'. 3. Omnem cautan , quae vasa nimis trahit S cloi sat , minuere vasorum capacitatem ; unde obstructio nasci poterit, de omnes ejus estectus.
rum actiones in corpore humano observatae sunt distinctissimae omnino : Quidam enim sensum praebent partibus, ad quas tendunt ; alii motum muscularem esticiunt; nutritio partium denique , & vita , ab aliis videtur pendere. Diversas autem illas actiones per diversos neri nervos , docemur in morbis , evidentissime. Accidit
enim saepe , paralyses particulares , imo Sc ipsam hemiplegiam nasci , in qua dia
dium latus corporis immobile omni actione musculari voluntaria caret, lupe stite sensu , calore , de nutritione in parte assecta ; tuncque magna syes curae assulget. Aliquando una cum motu sensus perit , & fit talis stupor in paerte affecta , ait non amplius aegris appareat haec pars pertinere ad corpus , i est sentiant obstat Ia occurrentia huic parti, ac si baculo porrecto eadem tangerent; pejor tunc lon-
se mali conditio. Dum auter simul frisus in parte paralytica est, S torosa pamris substantia incipit decrescere , immedicabile fere semper malum est ; uti in paralysi , Colicam Pictonum dictam sequente , tristibus exemplis sonstitit. Nervi autem his adeo diversis functionibus intervientes, Origine sua in encephalo distinetis .
simi licet sint, tamen colligati in majores fasciculos nerveos ad partes tendunt: calibus ergo funiculis nerveis discissis in teste , omnes illae functiones diversae, a nervis integris pendentes , abolentur : unae stupor 3c insensilitas partium infra vulnus positarum ; uti de earundem immobilitas α marcor : nili rami, supra vulnus factum ex trunco emissi , partibus inferioribus prospexerint , vel alii trunci nervet ramo d has partes dederint. Minus forte evidens apparebit ratio , quare gangraena partium infra vulnus p sitarum nervum majorem penitus di I sectum saepe sequatur. Sed gangraena dicitur illa partis mollis affectio, quae, abolito influxu vitalis humoris in arterias , de eiasu XV per venas , in mortem tendit. Si ergo nervo majori dissecto gangraena sequatur , debebit tolli vitalis ille humorum influxus & effluxus i arteriae tamen &venae sunt integrae, humores per illas fluentes boni; soli nervi discissi sunt. Si autem consideretur , motum liquis per arterias pendere a binis causis , cordis nempe vi ει arteriarum actione; dc simul notetur , cordis vim pro maxima parte impedi dilatandis arteriis, huic praecipuam causam motus fluidi per arterias esse earuntem
contractionem , quae partim ab elasticitate quidem arteriarum , maxime tamen pendet a vi musculari fibrarum orbicularium , qua archantur dilatatae arteriae dc propellunt contentum liquidum ; cumque constet ex Physiologicis, actionem musculi requirere integritatem nervi ad musculum delati, & truncos nervosos ramos dare vicinis arteriis , apparebit , nervo destructo, perire vim muscularem arteriae, qua urget liquidum contentum; supererit ergo sola Elasticitas arteriae de impetus a 'corde communicatus. In venis autem sanguis movetur illo motu , quem nabex, dum ex arteriis in venas trairsit; adjuvatur dein motu musculorum adjacentium ,
qui turgentes , dum agunt , adscentes s venas premunt, sicque singuitur 3ς Qii
233쪽
iic DE VULNERE IN GENERE. 3. is 1. 16nmotum promovent. Nervis autem discissis , musculi suppositi paralytici manent; hine nulla illorum actio superest. Minuto ergo impetu sanguinis ex arteriis in venas pulsi , deficiente musculorum venis adjacentium actione, incipit sariuis ita venis tardius moveri i actamulari, stagnare ; atque ita major adhuc resistentia oritur a teriis , quarum actio jam debilitata erat; unde tandem integre fiati ocatur motus vitalis fluidorum per arterias & venas in partibus tali vulneri liippolitis ; id est , naiacitur gangraena. Sic ratio apparet illorum malorum , quae observantur sequi nervos majores ii tegre discissos : observata autem Medica docent in simili cassi talia sequi mala. Sanissimus , & cruda senectute visens vir , sexagesimum quartum artatis annum agens , ex alto delapsus spinam dorsi acuto lapidis angulo lic impingit , ut ipso
momento totus corporis inferior truncus ab infimo margine ultimarum costaruio, & artus inferiores carerent sensu dc motu , medulla spinali laesa in tam alto loco.
Incassum adhibitis omnibus, sexta die gangraena plantam pedi, utramque occupabat; septima diei placide periit.
Similem casum in juvene sanissimo viginti annorum vidi, cui circa ultimas Iun borum vertebras haerebat malum e miseram ille vitam per decem septimanas tr. xit , sed horrenda gangraena totas nates , pedum plantas , utramque calcem do pascebatur , miserrimo spectaculo. .
g. NI E R V I tensi , tendinosi , puncti, vel dimidiato dic
i i cissi dolores , aliquando primo obtusos, nonnunquam vivos excitant , primo loco vulneris , post per omnes nervos ne-Xos , vicinosque , hinc calores , tumores , rubores late sparsos , febres , deliria , spasmos , inflammationem , inflammati aperturam cum exacuatione acris , tenuis , & copiosissimi saepe seri, potaea insensilitatem , rigiditatem , exsiccationem, immobilitatem producunt , vel gangraenam j dc mortem e atque haec quidem omnia eo violentiora accidunt , quo nervus est fortius tensus supra partes filmas , iisque annexus, aut & involucris magis tenacibus indutus.
Hi sunt ealamitosissimi illi casus, ubi a levi vulnere tam dira saepe symptomata or untur. Accidit aliquando , ut, dum vena in brachio pertunditur, laedatur ipse bita itis musculi rendo ; vel , quod saepius fit , lata illa aponeurosis ab hocicndine o ita , musculos cubiti tegens. Ipso hoc momento saepe otitur dolor m- tolerabilis, quem misero ejulatu aegri exerimunt. Dum Carolo nono , Galliae Reigi, Medicorum jussu vena secabatur, ipso momento , quo vulnusculum instigeb tuo, prae doloris acerbitate Rex. alta voce clamavit, paulo post totum bracilium intumuit, nec poterat sine magno dolore flecti vel extendi articulas cubici: laevus interim dolor in loco puncturae , & postea per totum brachium dispergebatur : adiplicabatur vulnusculo oleum terebinthinae calidum cum pauxillo spiritus vini rectuncati , & aliis dein idoneis remediis post trimestre spatium brachii usus integre restitutus fuit - ,
234쪽
6.163. DE VULNERE IN GENERE. xij Aliquando de in initio talis mali tantum sentit ob usus dolor , post paucas laepe horas immaniter auctus , totum brachium ad humerum utque occupans ', alia quando de subaxillares glandulae fatis cito tument 8c inflammantur. Conqueruntur sipe in ipso vulnere adelle sensum vivi isnis Partem comburentis. In cute externa maculae rubrae oblongae apparent , peuimo fere semper ligno. Dum in Paronychiae maligna specie tendines flexorum digiti asticiuntur , rubra zona , per cuti in cubiti ; Iongitudinaliter secundum ductum musculorum digitos flectentium decuriarens , tam mali habetur ominis apud peritos Chirurgos ; acutissima stipe in sanissumo etiam homine accenditur febris ; & partim ab hac febre , partim per doloris vehementiam turbato cerebro , deliria , convulsiones , mors ipsa sequitur. Funesiarum tale exemplum mortis secutae post nervi puncturana Paraeus in loco modo citato
habet. Hippocrates aὶ narrat, quod homo sibi usi subviam ad digili longitudinem ,
in femur supra genu adegerit: nullus ustuebat sanguis , vulnus cito clausum fuit , totum femur intumescebat , Gr tumor extendebatur ad inguen ct laterum mollitudinem c u
tertio autem die mortuus est. Alter actito telo posterius paκlo infra cervicem vulnerabatur : vulnus autem a Fit vix oratu dignum , non enim alte penetrabat: non loneo tem
pore postea evulso iaculo contrahebatur , uti solent Visothono correpti , ct maxilia claudebani ur ; ct si quid liquidi assumeret ore , ct deglutire tentaret , redibat per nares : r liqxa omnia aeteriora flebant; secunda die mortuus es. Plurimi tales tristissimi casu,
apud Observatores occurrunt. Quamvis autem non semper mors seqnatur tales nervorum laesiones , molestissi ma tamen plerumque adsunt mala : tota enim pars tumet immaniter , inflammatur,
de vel per elatas epidermidis bullas , vel δc per ipsum vulnusculum sponte dilatatum exit incredibilis quantitas tenuis liquidi noctes & dies : quia autem adeo urei tem dolorem sentiunt aegri , acrimoniam depluentis ichoris acculant ; cum tamen gustu non detegatur in hoc liquido emuente tanta acrimonia. Aliquando gans natotum panniculum adiposum depascitur ; suppuratio mitis nunquam hic sit, sed tanuosae collectiones ichorosae materiae omnem pinguedinem musculis interpositam consumunt; vaginae pinguedinosae tendinum destruuntur : unde postea , cute mucculis accreta , tendinibus δc musculis defectu cellulosae tunicae concretis cum vicianis partibus fit rigiditas & immobilitas omnium , & totius membri usus perita Destructis valida gangraena, vel suppuration , nervorum tunicis , nam & in ne vorum involucris cellulota tunica reperitur θ usus horum perit , fitque insensilitas, marcor &c. Quam mirabile videtur , in corpore etiam sanissimo , a levi nervi puniactura posse nasci tam miras humorum degenerationes , tam enormes dolores , tot partium usum penitus destrui a levissimo etiam vulnere i Ratio horum phaenom norum postea dabitur 9. t 8 i. & sequentibus. Notandum quam maxime , omnia haec eo violentiora accidere, quo nervus laesus sortius tensus est : hinc tam periculosae puncturae sunt circa ultimas digitorum pli langas , ubi sortissimi tendines inserunrur , di in vota manus , ubi expansio illa tendinosa palmaris musculi tensum illud & tendineum scutum facit. Augetur praei rea haec malignitas, si tenacioribus involucris nervosae partes laesae tectae fuerint ι uti
patet imprimis in periculosissima Paronychiae specie , ubi tendo insertus ultimae phalaugae digiti punctura laesus, vel alia quacumque de causa inflammatus, saevi
235쪽
iis DE VULNERE IN GENERE. . I 63. Is .
mos dolores , phrenitidem . consul sones , syncopen , imo mortem ipsam saepe fatis subito infert ; vel, si evaserit post diros adeo cruciatus aeger , sideratum ultimae phalangis ossiculum cadit; manus in pugnum contracta per totam vitam manens immobilis tristes funesti mali reliquias , arte insuperabiles , ostendit. Ratio autem tam enormis malignitatis , tota fere pendet inde , quod tendinibus flectentibus phalangas digitorum circumponatur ligamentum illud mirabile , cartilagineam fere du ritiem habens ; si enim primis horis incipientis mali peritus Chirurgus audaci lecti ne dividat omnes partes incumbentes ad os usque, sicque pertundat thecam illam tendines ambientem , minuitur dolor illico , & praecaventur omnia illa sun sta
g. 16 . U AE eadem I 62. I 63.ὶ, parum murata , etiam in I tendinibus diversimode laesis obtinent, atque saevissima quidem.
Tendo musculi examinatus discerpi potest in tot fibrillas , in quot poterat diu
di musculus ipse i inter quas fibrillas iterum interponuntur vasa numerosissima, uti injectiones Anatomicae docuerunt. Sed tendinum illae fibrillae videntur esse tantum continuationes fibrarum mulculosarum , quae nervis musculos ingressis originem suam debere videntur c a J. Hinc non mirum , tendines laesos, nervorum propa gines cum sint, nervis similia mala pati. Sed uti in majori nervo reperiuntur ore nis generis vasa , & tunica cellulosa , nervosas fibras a se mutuo leparantia , sieidem in tendinibus observatur. Quia autem tendines movendis partibus tantum inserviunt, nervi autem praeterea & sensum , & nutritionem , in plurimis corporis partibus faciunt, hinc non omnia eadem mala fiunt a tendinibus laesis , quae nervis vulneratis accidunt : malia tamen in utroque casu adsunt communia phaenomena, qtiae tamen plerumque violentiora in tendinibus laesis adhuc observantur. Integre discissi nervi , nisi ramuli vulnere paulum superiores trahantur a resiliente trunco discisso , non multum doloris faciunt ; partibus autem inferioribus omnes usus tolluntur , quos a nequo integro habebant. Sic & tendine integre discillo
aboletur motus partis, qui ab hujus tendinis integritate pendebat ; caeterum dolor saepe nullus, nisi qui omni vulneri simplici adest , nec saeviora sequuntur symptom ta. Hoc vidi in homine, cui cultro tendines erectores digitorum abscissi fuerant. M morabilis casus , qui hoc confirmat, habetur in actis Academiae Regiae scientiarum b ). Saltator agilissimus , dum validissimo saltu corpus elevare nititnr , disrumpit
utriusque pedis magnum tendinem , quem Achillis vocant, integra manente cute ;distantia autem trium digitorum transversorum erat inter tendinis rupti extrema. Idonea ligatura restitutus fuit in pristinam sanitatem ; nec rupturae momento , nec toto curae decursu ullum dolorem sensit. In alio homine , integra etiam manente cute , ejusdem tendinis illa pars , quae oritur a musculis gastrocnemiis , rumpebatur , manente integra illa parte tendinis ,
quae musculo soleo , gastrocnemiis subjecto, originem debet. Aderat magnus d lor , valida inflammatio , & mmor partis Ic . Inde apparet , longe majora mala sequi tendinem semidi scissum , quam si integre divisus fuerit.
236쪽
ν. 16 . DE VULNERE IN GENER T. 11.,
Saevissima autem mala a tend nibus , vulneratis leviter , oriuntur ; imo a levita tum attacta tendinis , involucris suis nudati, totum genus nervosum turbatur uno momento per totum corpΓs : quod maxime mirum , cum tendines involucris
suis tecti , imprimis pinguedinosa illa vagina, quae molli oleo lubric*ndo tendinum mobilitatem expeditam adeo servat, ferant sine magno malo, ut valide trahantur, imo consuantur. Notum enim est in Chirurgicis , quod tendines discisIbs , tenac lis arreptis extremis , attrahant, trajecto filo in unione retineant, sicque felicissime sanent, parte affecta sic disposita . ut musculi, quorum tendines sunt di issi . flaccidi maneant. V bi vero involucris illis nudus tendo vel leviter attingitur, quam horrenda oriuntur mala l . Nobili viro valida inflammatio totum pedem a genu ad malleolos usque occupaverat ; valida simul aderat febris ; & in corpore satis cacochymico tantae inflamma tionis resolutio exspectari minime poterat oriebantur hinc inde collectiones purulentae & ichorosae materiae , dc magna pars tunicae cellulone separabatur ; impriamis circa malleolum internum consumta omni pinguedine , ipsisque vaginis tendunum separatis , nudi apparebant tendines. Monuerat Chirurgum Celeberrimus
Boerhaavius , ne tangeret : neglexit ille hoc monitum , & credens tunicae cellul sae partem esse , tenaculo prehendit tendincm , ut auferret : ipso momento misieraeger convulsus fuit totus a capite ad calcem , cum immani dentium liridore ; si que per aliquot momenta tetanodes factus obriguit.
Terribile ex hujus rei exemplum habet Hippocrates a ὶ: Thirinon Damonis silius
circa tibia malleolum ulcus habebat ψ iuxta nervum jam purum erodente medicamento illi
apposito , eontigit opishotono correptum mori. Satis autem videtur probabile , quod per inermum purum s νελ. καθορὴν, intellexerit tendinem Vaginis suis nudum , qui tunc albo colore nitet. Eadem observatio repetitur & alibi s o x Nullum autem pulchrius habetur remedium ad nervorun vel tendinuis punctu raS , ut praecaveantur horrenda illa symptomata , vel mitigentur , si iam adsint , quam Balsamum Peruvianum nigrum , leviter calefactum , vubieri instillare , deliruae spatula calefacta apposita efiicere , ut magis penetret, & di mundatur per omnia vulneris loca : postea totum membrum molli inmis cataplastratibus aut fomen iis involvatur , vel blandissimis oleosis illiniatur continuo. Si vulneris angustia Bausamum Peruvianum non admittat facile, dilatetur parum. Quantum autem possit olei calidi perfusio , ubi totius generis nervosi irritatio, &convulsiones inde futurae metuuntur , propria calamitate didicit Galenus : qui, iupalaestra dum exercebatur , divulsum habuit acromium a clavicula. Palaestrae ina gister , luxatum humerum credens , summa vi & repetitis vicibus distrahebat pa tem , ut nempe restitueret os luxatum : distractis tam enormi vi musculis , sensit instare convulsionem sibi Galenus, jussitque totum diem & noctem oleo calido partem perfundi, dum nudus sub aestu caniculae decumberet in pelle sic figurata , ut oleum amussim lente delaberetur in pelvim suppositam ; quod sic collectum & e tefactum reamundebatur continuo. Testatur autem , quod dum vel modico te mre intermitteretur viei amusio , sentim illico musculos cervicis distenti, & instate
a i Epid. Lib. V. Charier. Tom. IX. l pag. το, pag. 348. in fine. t te Galea. Comment. I. in Hippocri de Atinc b Epid. Lib. VII. Charier. Tom. IX. 1 ticulis. Charier. Torn. XII. pag. 323.
237쪽
g. i 6 s. T Membrana: , tendinum , nervorumque saepe produ. l. cta quum sint, iisdem assiciuntur morbis s 161. I 6 3'
Non omnes quidem membranae laesae tanta mala faciunt , sed illae imprimis , quae tensae admodum sunt. Tendinosa illa membrana , quae a fascia lata produci tur , similis aponeurosis a glutaeo musculo orta femoris musculos validissimos an biens & coercens , si levi punctura laedatur, enormia producit mala. Idem apparet in bicipitis aponeurosi per venae sectionem in brachio institutam aliquando laesa. Meatum auestorium investiens membrana, adeo tensa, si inflammatorio i more ibi orto distrahatur , intolerabilis dolor oritur , delirium imo saepe mors se quitur; ut Hippocrates in Prognostico & Co uis praenotionibus monuit. Imprimis a tem metuenda est laesio illarum membranarum , quae vel tendinum producta sunt. vel exquisitissimo sensu nervorum , pet suam substantiam dispersorum , copiam &irritabilitatem testantur : qualia v. g. obtinent in Periosteo , quod tam acerbos aliuquando dolores facit, si laedatur.
1 66. U I D lymphatica, adi pose , venosa vasa , & vesiculae I patiantur in vulneribus , quid ericiant, ex lege circula
tionis , & consideratione vicinorum facile intelligitur.
LYMPHATICA. Vasa, quae ab Anatomicis demonstrantur sub nomine lymphaticolum , omnia venota sunt docet hoc liquidi motus per illa vasa ex ramis in truncos , uti Sc valvulae, quas Ruysthius tam evidenter demonstravit Bilsio , has unquam in his vasis denaonstrari posse neganti ain. Haec vasa lymphatica venosa laesa non facient magnum malum e venae enim sanguineae , etiam satis notabiles, vulneratae non multum sanguinis fundunt. Sed his venis lymphaticis respondent similes arteriae lymphaticae; quae vulneratae, nec integre discis lae tamen , molestissmum & perpetuum lymphae stillicidium in vulneribus facere poterunt. Numer fissima autem talia ad elle in corpore vasa , potest etiam concludi ex injectionibus Anatomicis per arterias factis : replentur enim colorata materie tales partes in suis vasis, in quibus naturaliter , nullus sanguis ruber apparebat. Tendines & ligamenta se replevit Ruysthius , ut ruberent penitus et ergo adfuerunt in his partibus plurum a radia vasa, quae liquido tenuiori non colorato replebantur in sanitate. An ideo frequens talis lymphae profluvium observatur vulneribus circa articulos inflictis rChirurgi ideo articulorum lympham vocaverunt Leedewater) quia frequenter observabant circa articulos ex ulceribus , vel & vulneribus , exstillare magnam h ius lymphae copiam. ΦΛDIPOSA. Corporis humani pinguedinem sanguini misceri posse , & cum illo
per vasa, moveri, satis certo constat: videmus enim , per febrim acutam in obesis paucorum dierum spatio pinguedinem adeo minui; imo & in sanguine , venis ed Eho in talibus morbis , apparuerunt oleota guttulae. Malpighius b) dum in ranis adnatas trunco venae portarum oleosas strias observabat, his compressis vidit conspicuas olei guttulas in trunco venae portarum una cum sanguine in hepar abripi. De hac ergo re nullum videtur superesse dubium : quaeritur tantum , an pingue tale
al Dilucidatio valvularum pag. 2. Sc 3. l ctibuI pag. 42.
, De Omento , Pinguedine δι adi posis du. l
238쪽
s. IG6. r67. DE VULNERE IN GENERE.
oleum propriis vasis feratur continuo motu , uti reliqui humores ; an vero collectum haereat in ampullulis , quae orificiis suis recipientibus uniuntur arteriis , unde hoc oleum secernitur , orificiis vero emittentibus communicarent adjacentibus similibus ampullulis, uti etiam venis , quae pingue hoc ab arteriis secretum , in folliculis illis collectum , iterum reciperent, & reliquis miscerent humoribus. Mal-pighius fere videtur in tractatu modo memorato fame in hac opinione , quos elsentralia vasa pinguedinosa , quae continuo ductu , nullis ampullulis interpositis, oleum deferrent et in posthumis autem ejus operibus sa 1 dicit , pinguedinem propriis in loculis contineri & coacervari, velut in peculiaribus officinis ; vasorum autem seu duchuum adipOsorum existentiam nondum alserere audet, licet circa ipsa sollicitus plurimum se exercuisset. Sive autem pinguedo talibus ampullulis, uultis simul &in se mutuo patentibus , constet; sive demur talia vasa pinguedinosa , his laesis pingue contentum emuet, corrumpi poterit, sicque multa mala producere valebit. In equi abdomine , post validum cursum mortui , aperto , totam cavitatem ejus oleo tenui fulci plenam reperit Ruylchius cb . Hoc certum est , quos pinguedo laxissima sit , facile in vulnere protuberet . fungosas carnes sic dictas faciat; imprimis si pinguia loca vulnerata nimis emollientibus tractentur. VENOS A v As A. Modo non fuerint admodum mugna, non adeo metuet da faciunt mala : haemorrhagia enim valida raro inde nascitur , nisi in valde ple Thoricis , quae tunc non nocet, utpote nimiam sanguinis copiam minuens. Vicinae autem venae , crebris anastomotibus inter se junctae , desectum vulneratae venae s Cile lupplent. Hoc tamen videtur notantum , quod si cognoscatur notabilis vena
Per vulnus laesa eise , tunc non posse applicari sine periculo acria illa styptica , quae haemorrhagiae in vulneribus compescendae causa aliquando adhibentur , vitriolum v. g. alumen , alcohol &c. metus enim est , ne haec patulo venae vulnere recepta sanguinem ingrediantur, ejusque coagula faciant; quae per latiorem continuo factam venam ad cor dextrum delata , dein pulmonalis arteriae angustiis impulsa , funesta maxime pol sent producere mala. VESICU L AE . Quales sunt omnes solliculi glandulos , in quibus per ari rias secretus a i anguine humor membranaceo cavo colligitur , & deinde proprio emissario ad usus peculiares emittitur. Laesis per vulnus his vesiculis patet, illarum usum destrui: quanti autem momenti sit haec iactura , ex cognito uiu harum partium patet: si e v. g. seminalibus vesiculis discissis, apparet facile, totum turbari generationis opus.
g. 167. I vulnus oculo patet, ejus praesentia , natura sci-O tur i. Sensu ipso , absterso impedimento conspectus,
& suppresso cruoris fluxu. 1. Scientia anatomica vicinorum.
Summa imprimis hic cautela opus est Medico aeque ac Chirurgo , qui ad vulneratum vocantur , ne de vulnere judicium ferant, priusquam omni cura illud examinaverint : quidquid enim tunc tumultuario consilio minus cauti pronunciant, postea sorte ad judices deseretur. Si tunc infelix eventus periculosum suisse vulnus probet , quod prima illa inspectione levioris momenti elle dixerant, Patro- a Pag. M. c. Epist. Λ tota. ad Vir. CIar. Herm. Boerhaave pag s.
239쪽
ni, qui rei causas agunt, postea Medico aeque ac Chirurgo infamiae notam inurent, ae ii illorum imprudentiae deberent imputari gravia illa mala , quae vulnus infli tum secuta sunt. Chirurgi autem prudentiores plerumque solent tunc praesentem Medicum rogare, quid de vulnere & ejus effectibus metuendis sentiat ; sicque cauti evitant famae periculum. Utilissimum ergo erit, si illi, qui Medicinae exercendae se applicabunt aliquandb , omnem arriyiant avide occasionem , ut vulnera,& graviores operationes , saepius videant ; ut sic sensim allaescant intrepido animo hominum calamitates intueri. Non sine ratione Hippocrates dixit ' . Modicus
periculosa intuetur , ingrata com rectat , ct ex aliorum caιamitatibus A prias lueratur miserias , agrotantes veto per artem a maximis malis , morbis , doloribus , tristitia , morie per artem vindicamur. Humani generis commoda , ex arte salutari nata .
levant haec taedia . Saepe enim accidit, Melicos , fabricae corporis humani periti simos , vulneris aspectu , eiulatu adstantium , vulnerati querelis , sic turbari , ut titubantes longe aliud judicium ferant de vulnere , quam quidem tulissent , si
pacata mente omnia considerassent. Non ergo festinanter , sed summa cum animi attentione vulnus examinandum
est ι prima enim deligatione hoc licebit, quod postea fieri commode non poterit Sequentibus enim diebus saepe vulnus sic tumebit , dolebit , inflammabitur , ut sne magna molestia dc irritatione specillum ferre nequeat. Si jam vulnus sit in tali corporis loco , qui oculo patet , auferenda sunt o nia illa impedimenta de vulnere , quae faciunt, ut minus distincte examinari possit. A qua tepida , cum melle & vino , & pauculo salis marini, Vulnus abluunr , concreti sanguinis thrombos sic tollunt, ut tota superficies vulneris undique pateat. Quamdiu autem languis adhuc cum impetu de vulnere fluit, omnia sic inundat tu i , ut nihil disti itisti cernere liceat ; hinc sanguinis fluxus cocrcendus : quod in artubus facile fit , idonea ligatura compressis vasorum truncis : in aliis locis co poris , nisi magna admodum vasa fuerint laesa , alcohole vini calido poterit compesci haemorrhagia. 1. Sine hac enim scientia nihil certi determinari poterit. Inspectio enim vulneris ejus magnitudinem , profunditatem , decursum docere poterit, cognitio autem partium , quae in vulneris loco ponuntur, ex sola Anatome Laberi potest.
Fidelissimae Eustachii tabulae , in quibus arteriarum & venarum. majorum nervo rumque situs , uti & musculorum origines & decursus tam accurante notantur , summi hic usus esse poterunt , ut, cognito 'vulneris loco , pos Iit determinari , ruaenam partes corporis per vulnus laesae sint, & quodnam inde damnum metuet um sit. .
s. 168. r ULNERIS autem absconditi praesentia natura
V noscitur. i. Ex Scientia anatomica , situ vulnerandi, modo & vi inflictus. a. Ex laesa actione sequente vulnus. 3. Ab excretis , intra vel extra corpus expulsis. 4. Ab effectis supervenientibus , dolore , singultu , spasmo , rumore &c.
Dissicilior longe vulneris cognitio, ubi illud totum oculis lustrari nequit: ingres-
- De Flatibus in initio. Charier. Τοu . VI. pag. LII.
240쪽
3.168. DE NULNERE IN GENERE. Hi
sum instrumenti vulnerantis in externis integumentis videmus ; quo usque tamen penetraverit , iaepe latet: multum tamen juvabit , si attendatur ad sequentia. i. Ex Anatomica scientia partium novimus , quaenam hic locentur partes ; sed situs vulnerati illo momento , quo vulnus accepit, uti & ipse situs vulnerantis . dum vulnus inflixit , demonstrabunt viam , qua instrumentiant vulnerans , penetravit versus interiora corporis. Si tunc simul adsit instrumentum vulnerans, poterit aliquando ex amplitudine vulneris integumentorum cognosci, ad quam prosun ditatem adactum fuerit. Omnia haec sedulo merentur inquiri ex ipso vulnerato . vel illis , qui adfuerunt illo temeore, dum vulnus infligebatur. Si v. g. vulnus Iladio inflictum intra sextam & leptimam costam veram transiverit perpendicularii rectione , penetrabit in abdominis cavum ; si reclinato versus posteriora corpore homo vulnus acceperit , gladio ab inferioribus sursum adacto , poterit in thoracis cavum penetrasse. Si vero versus anteriora proclivi corpore gladius eodem loco penetraverit , poterit per totum ab lomen aa pelvim. usque yergere. Sic a latere inflictum vulnus potest longo satis itinere sub integumentis iupra costas pergere , imprimis in obeus , nec penetrabit tamen in cavum thoracis. Quando jam vulnerum profunditas specillo explorabitur , conducit maxime cognoscere situm vulnerati , dum vulnus accepit , tuncque illum in eodem situ reponere : nisi enim hoe fiat , saepissime accidet, ut panniculus adiposus viam obturet: sic in venae sectione , imprimis in obesis , saepe accidit , primo momento sanguinem pleno saltu exili te ; mutato parum situ brachii , mox cessat sanguinis fluxus , pinguedine cuti supposita se interponente inter aperturam venae & cutis. L. Dum ex Phusiologicis cognoscimus illa quae requiruntur at actionum si gularum corporis integritatem , facile videmus ex actione post vulnus impedita , vel abolita penitus , an quaedam , an vero omnia requisita ad actionem exercendam per vulnus sublata sint. V. g. si vulneri in cavum abdominis penetranti succefiat illico actionum vitalium languor summus , cor palpitet celerrime, pullus parvus , celer , inaequalis sit, pallor faciei lc labiorum adsit, & frigus extremorum ;concludimus , valis majoribus discissis sanguinis ingentem copiam in cavum ab d minis effundi. Si vulnus collo inflictum , sine notabili haemorrhagiae, similia s quantur symptomata, metuimus , ne nervi hic decurrentes , qui vitalibus visceribus prospiciunt , laesi sint. Si post capitis vulnus eadem obtineant mala , cerebel. li laesio , vel ab extrava latis humoribus compressio , adesse creditur. Si vulnera capitis omnium actionum animalium abolitio sequatur , eadem de cerebro timemus. Si post vulnus dorso inflictum omnia infra posita sensu de motu privari o servamus, spinalem medullam laesam else concluaimus. Idem de reliquis actionibus verum est.
3. Si post vulnus thoraci inflictum coccineus spumescens exit sanguis de vulnere,. vel ore exspuitur , novimus pulmo; sis vasa discissa esse. Si ex vulnere abdominali chylus est quat , tenuis intestini laetio significatur , si Reces prodeant, crassi intestini vulnus indicatur ; si sanguis emingatur , renes , ureteres vel vesicam laetam n
. Dolor ingens, subito natus post vulnus inflictum, denotat nervos , tendines , vel membranas tendinosas , aut nervosas , laesas else. Singultus autem , a
diversissimis partibus laetis , fieri poterit , uti & spasmus. Post validas haemoris
gias singultus de convulsio saepe oriuntur , illaque tunc admodum mala pronunci