Gerardi Van Swieten,... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis..

241쪽

DE v ULNERE IN GENERE. S. I 68. I 69 vit Hippocrates in Coacis praenotionibus & Aphorismis. Ab ileo singultum ortum

damnavit Hippocrates e hinc Se intestinis vulperatis supervenire posse valde pro babile est. Diaphragmatis , alophaei, ventriculi , capitis vulnera singultus sequitur. Hinc illud signum solum consideratum semper malignum vulneris essectum ostendit , non semper certo partem vulneratam indicat. Tumores autem subitanei, vulnus sequentes , vel humores effusos , de in loco prcaeternaturali collectos, designant, vel aciena per vulnus cava corporis loca i gressum , & mire dilatatum calore corporis. Dicetur postea de miris illis tumoribus. vulnera pectoris sequentibus , dum aer panniculum adiposum ingressus immani t more totam corporis externam 1 uperficiem di istendit.

Π, nerum eventus.

I. Mors , vel Vita vulnerati.

1. Sanatio possibilis , impossibilis , integra, pro parte. 3. Curatio facilis , dissicilis , brevis , longa.

. Effectus a vulnere , peracta sanatione , superstes futurus , ut tabes , insensilitas , immobilitas , figura laesa. dcc.

Postquam per adminicula artis hodie cognitae, post debitum examen omnium illorum , quae binis praecedentibus patagraphis dicta fiunt, habetur vulneris diagia iis , quae docet partem laesam Sc abolitas vel impeditas actiones corporis sani per vulnus ; tunc poterit praedici vulneris eventus, de patebunt illa mala , quae a vulnere ut causa sequi poterunt. Haec vocatur vulnerum Prognosis , in qua determinanda semper lumina cautela opus est. Es enim prudentis hominis , primum eum , qui servari non potest , non attingere , nec sebire speciem ejus , ut occisi , quem forausius interemit. Deinde , ubi gravis metus sine certa tamen desperatione est , indicare necessariis periclitantis , in dissicili rem esse : ne, si victa ars malo fueris, vel ignorasse, vel fefellisse videatur. Sed ut hae prudenti viro conveniunt , sic rursus hisrionis es , parvam rem attollere , quo plus prastitisse videatur a 3. Animadversione tamen quam maxime dignum est , dari aliquando tales casus , in quibus vel Anatomes peritissimi fallerentur in determinandis partibus per vulnus laesiis. Observatae enim fuerunt frequenter viscerum internorum positurae , dia versissimae E situ naturali , quem communiter obtinent. Accuratissimus MERY in militis defuncti cadavere mirabilem viscerum transpositionem invenit. Cordis basis sinistrum latus respiciebun apice in dextra parte thoracis i rente ; magn

rum vasorum ex corde egrestorum situs pari modo mutatus erat. In abdomine ventriculus sic positus erat , ut pylorus in sinistro latere ii aerens duodeno intestino continuaretur. Hepar snistrum hypochondrium , dextrum vero lien occupabat :intestinum caecum & coli initium in sinistro illo haerebant &e. bὶ. Simile exemplum de viderat celeberrimi Caroli Drelincurtii pater , ubi sedibus permutatis lieta a dextris cesserat, hepar a sinistris c .

242쪽

icy. DE VULNERE IN GENERE. iii

Hre autem in fanis hominibus conliserunt, & a prima origine talis mutatio situs in visceribus obtinuit. Sed & per morbos frequenter mutari viscerum situm fideliabus constat observatis. Post frequentissimos vomitus in cadavere mulieris situs vel triculi imprimis , uti & aliorum viscerum abdominalium mire mutatus invenire tur α ). Admodum verosimile videtur satis frequentes elle tales mutationes stus visceriam. In illis enim cadaveribus , quae vel ipse dissecui, vel ab aliis dissecta vidi, plurima talia observare licuit. Vidi Lienem in pelvim prolapsum , ventriculi fundum infra umbilicum porrectum , coli intestini illam partem , quae ventriculo subjacet, inde sic reflexam , ut infra umbilicum haereret, arcum formans , cujus convexa pars pelvim , concava ventriculum respiciebat &c. Errores autem , qui inde in vulnerum Prognos continsunt, vix evitabiles via dentur. Quis enim auderet talse praedicere , & quibus signis hoc posset cognosci γPraeterea peculiaris vulnerati idiosyncrasia plurimum mutare potest effectus vulneris inflicti. Sunt v. g. tam pusillanimes quidam , ut conspecto sanguine , licet alterius de vulnere fluat , mox in animi deliquium cadant. Unde Hippocratest b prudenter monuit , multa vulnera in locis minime malis ct nullo modo gravita videri , sic tamen dolet plaga , ut respirare non possint : alii vero pra vulneris dolore , tibi nihil periculosi aderat , spiritum quidem duxerunt , verum delirarunt , crfebricitanι es mortui sunι. uicumque enim aus corpus in febres pronum habent , vel mentes facile turbandas , talia patiuntur. Sed neque hac admirari oportet, neque fommidare , illud expendendo , quod anima oe corpora hominum plurimum disserunt , vim maximam habent 2c. Sub his ergo cautelis determinatur prognosis vulneris , In qua quaeritur , 1. An nempe vulnus inflictuin tale sit, ut pro effectu suo phytico mortem faciat, nulla arte evitandam ; an vero post vulnus vita sueerstes manere possit. 1. Sanatio vulneris dicitur , ubi partes , per causam vulnerantem separatae ii naturali cohaesione , iterum concrescunt simul unitae. Si v. g. digitus sic dissectus fuerit transversm , ut exigua tantum cutis portione adhuc cohaereat, non poterit promitti talis vulneris fanatio; servari quidem poterit aeger , sed mutilatus Eae sui corporis parte. P terea accidit saepe , ut vulnere curato non restituantur usus omnes parti vulneratae , quos in sanitate habebat; tunc non est sanatio integra . sed tantum pro parte. V. g. si insignis nervus discillas fuerit omnino per caulam vulnerantem , vulneris talis fanatio 'inlepra nunquam erit; omnes enim illae func tio nos partis vulneratae, quae a nervi aiscissi integritate pendebant , manebunt abolita. 3. Nis enim haec statim ab initio praemoneantur , cuIpa difficilis curae, vel dici protractae , in Chirurgum vel & Medicum conjicietur. Facilis aurem cura dicitur , quae sine multo aegri incommodo, S: absque magno artis molimine perfici poterito Dum v. g. tendo musculi erectoris pollicis discissus se subduxerit lub integumentis , non poterit hoc vulnus curari, & restitui usus naturalis huic parti laeta , nisi, dilatato vulnere , tendinis abscissi extremum tenaculo prehensum protrahatur , &dein consuatur cum altero extremo : sed haec non sine dissicultate de dolore fieri pollunt Prudentia postulat , ut haec non semper aegris revelentur , amicis tamen

aὶ Academie des Selences Ilan III Me matres pag. 23 .ιώ Plottheii eorum Lib. II. Charier. Tota. VIII. pag. 3II.

243쪽

iic DE VULNERE IN GENERE. s. 169. 1 S

vulnerati haec omnia indicari debent, ne postea curationis molestae taedia imputeri tur Chirurgo & Medico. Ubi v. g. vulnus cum notabili substantiae jactura inflictum est , dum acinace calli de panniculi adiposi magna pars abscin3itur , requiritur fatis magnum temporis spatium , ut restituatur hoc perditum. Si simplex tantum divisio cutis & pannicali adipost facta fuerit per instrumentum vulnerans, bene unitis ex artis praescripto labiis , brevi tempore poterit consolidari tale vulnus, si sanum vulnerati corpus fuerit : si autem notabili cacochymia laboret, longe tardius & multo difficilius cura perficietur. Haec autem in vulnerum Prognosi determinari debent, quia mul torum animis haec insedit opinio , ac si Chirurgi turpis lucri causa vulnerum c

xam de industria protraherent; quod ab honesti viri animo quam longissime abesse

credere fas est. .

. Omni cura & ad haec attendendum est. In vulneribus enim non lethalibus solent Iudices poenam statuere proportionalem damno , quot vulneratus ex vulnere inflicto ut causa recepit. Ideo Patroni, qui rei causam agunt, omni versutia , qua saepe nimis valent solent culpam malorum , vulnus sequentium , imputare Chirurgo & Medico , qui vulneris curam gesserunt. Ideo in prima deligatione ex cognitione Anatomica partis, cui vulnus inflictum est , & ex functionibus laesis post vulnus acceptum , debent indicari mala illa , quae hoc vulnus , quamvis optima arte curatum , sequentur. Vel si non possit hoc tam certo determinari , saltem moneri debet , periculum esse, ne hoc vel illud damnum maneat post vulneris curationem. Nullibi enim iniquius agitur cum Chirurgis , quam in his casibus rcurato enim vulnere si partis pristina mobilitas v. g. perierit, solent plerumque narrare , quis curaverit hoc vulnus , non quis inflixerit ; & summa injuria saepe

damni relicti culpam in Chirurgum , non in percul Iorem , conjiciunt. Ubi ergo arteria , parti cuidam sola prospiciens , discissa est , atrophiam partis post curati nem praedicimus futuram ; si nervus major ad partem tendens per vulnus destru tus sit , insensilitatem , immobilitatem saepe , praesagimus &c. si vulnus non possit curari, nisi post diuturnam de validam suppurationem , uti v. g. dum ossis M si partes separari sensim debentὶ consumto sic panniculo adiroso , profundam

ω turpem futuram esse cicatricem praemonemus &c

I, 1 7 o. r ORS inevitabilis ἱ vhlnere ex quinque essectis se. LVI quitur, adeoque necessario Lethalia vulnera I 3I.

Haec sunt. ξDum erantur hac paragrapho illa vulnera , quae inevitabili necessitate , nulla' Hachelius cognita superanda , tollunt illam corporis conditionem , quae omnino requiritur , ut commercium mutuum inter mentem & corpus duret quo-

ροῦ Ddo , aut queat restitui utcumque , nec necesse sit id omnino tolli a in icis i' ysiologicis constat, absolute huc requiri actionem musculosam cordis , .d 'n'' for receptionem , & recepti ex corde expulsionem. Hinc numero tri

vibi ς' Vς it a Vulitera , quae influxum liquidi nervosi , ad cordis actionem mus RRD requisiti , tollunt; Σ'. numero illa , quae discissis cordis cavis impediunt

244쪽

3. 1 o. DE VULNERE IN GENERE. iij

quo minus sanguis corde contineri possit: 3'. numero enumerantur illa vulnera , quae essiciunt ut patulis vasis vulneratis emuens sanguis non redeat ad cor. Cum autem in homine nato cor dextrum non possit evacuare sanguinem suo cavo eon tentum nisi per pulmonem , Sc ad hoc requiratur ejus dilatatio per respirationem, ideo numero ' recensentur illa Vulnera , quae respirat nem integre tollunt. Tandem cum inevitabili vitae & sanitatis essectu , & ex humoribus , ω de solidis partatibus plurima pereant quotidie , requiritur ad constantiam vitae , ut tot & talia in humoribus & solidis restituantur perpetuo , quot & qualia per ipsius vitae actu sitatem perduntur. Horum autem omnium jactura restituitur ex ingestis alimenti, peractis nes naturales c vide ε. I. in in substantiam similem nostris partibus solidis& fluidis mutatis. Numero e ' ergo recensentur illa vulnera , quae integritatem partium , ad hoc opus absolute requisiitarum, tollunt. Ad haec autem quinque capita reduci pollunt omnia vulnera absolute lethalia.

i. Quae influxum nervosi liquidi a Cerebello in Cor intercipiunt.

α. Cerebelli vulnera , & Cerebri, profunda adeo , ut medullam oblongatam laedant multum. β. Vasa sanguifera intra cranium soluta cum effuso cruore , qui pressione , vel concepta putredine vitam tollit, nec terebra levari potest ob conditionem loci, ut inferiora orbitae oculi , & ossis Temporum , ossis Ethmoidis, basios cranii &c. v. Medullae Spinalis superioris profunda vulnera. λ Tum ea , quae nervos cardiacos dissecant.

ae. Cordis amo , cum verus sit musculus , illa omnia requirit, quae de in aliis musculis corporis necessario adesse debere per experimenta novimus. Sed spirituum influxum per nervos in musculum requiri ad actionem ejus constat certis experia mentis ., idem erso & in corde obtinebit. Praeterea novimus ex Observatis Me dicis , quod ubi a causis violentis externis estisso sanguine intra cranium , compriam itur tota cerebri moles , omnes sensus , & omnes motus , a voluntatis arbitrio

pendentes , perfecte aboleantvrs cordis tamen actio in initio talis mali insurgit potius , uti docet pulsus robur Sc celeritas in Apoplecticis. Sed ex Anatomicis no tum est , cerebellum tutissime defendi , cerebro iubiacens , & tectum expanso illo durae matris velo , non tam facile posse comprimi ab emusis humoribus , quam idisum cerebrum. Ubi autem eaedem illae causae pessientes vel auctae incipiunt iesum cerebellum comprimere , s quod solidioris fabricae cum sit , ideo etiam magis r sistit eausis comprimentibus ὶ tunc cordis actio cessat, & vita perit. Unde novimus, cerebellum per nervos dare spiritus requisitos ad motum muscularem cordis. Vu nera ergo , ipsum cerebellum insigniter laedentia , vel de penitus destruentia , merito pro lethalibus habentur. Experimenta in vivis animalibus capta hanc rem confirmant. Cani majori cer brum tesselatim dissecabatur fere per integram horam ; moriebatur ipso momento , dum laedebatur cerebellum sa). Dum culte canis per IVeriora aperto , cerebelliamin frustula sciatur , c e calvaria eximitur , illico fere moritur canis i etiamsi cerebrum

245쪽

iis DE VULNERE IN GENERE. ,. t a

e r nn edulla oblongata caudex nequaquam ladantur a . In catellis iunioribus, quibus calvaria adhuc mollior , dc suturae hiscentes , per luturam sagittalem adigendo cultellum in cerebellum idem experimentum tentavit Bolinius , viditque eosdem ,

post leviores partium externarum concussiones , expirasse a remota vero calvaria

apparuit , in uno totam fere illius compagem perforat se , in altero ad meduli sum ejus nucleum tantum penetrasse instrumentum b J. Nec obstat vulnerum cerebelli lethalitati , quod in recens natis catellis, capite detruncato , cordis motum , systole de diastole rite alternantibus , plurimis horis integrum perstitisse viderit mepterus se . Agitur enim hie de gurabili vita

actione . non de mira illa cordis proprietate , qua etiam corpore exemtum motum suum continuat post mortem ipsam , uti dictuin 3. 1. Magnus enim ille Vitex his experimentis minime deducere voluit aliquam conclusionem, quae repugnaret prioribus observatis ; uti ipse eodem loco testatur. Cum autem ex Anatomicis constet, ex cerebello nullum derivari nervum , sed totam cerebelli substantiam medullarem collectam abire in medullam oblongatam, ex qua postea nervi prodeunt; satis patet, hujus oblongatae medullae insignes laesiones mortem certo effectu producere. Si jam simul consideretur , ipsum cere- bellum , de medullam oblongatam , tam tuto recondi, ut vulnerari nequeant sine insigni laesione cerebri ipsius , m noram vasorum , musculorum &c. magis a huc patebit horum vulnerum lethalitas. Celebri autem ipsius vulnera , quamvis maxima fuerint , non sena per lethalia esse , docent observata plurima ; de quibus postea dicetur in vulneribus capitis. ρ. Dum vasa sanguifera arteriosa , vel & venosa maiora , a quacumque causa rumpuntur , effundunt contentum sanguinem , uti & illum qui continuo vi cordisper haec vasa integra fluxisset: sed cranii durum os cedere nequit, & naturaliter encephalon totum calvariae cavum exactissime replet; ideo sanguis estissius debet necellario comprimere omnia illa , quae calvariae cavo continentur: unde statim ab effusis intra cranium humoribus cerebri functiones incipiunt aboleri; dc postea, eadem causa pergente , de cerebellum & oblongata medulla comprimuntur , dc vlta inde pendens tollitur. Si jam essulas vasis fractis sanguis non fuerit tanta copia, ut compressione tollere possit cerebri, de cerebelli , de medullae oblongatae acti nem , poterit tamen nocere alio modo. Humores enim corporis humani , extra uasa sua effusi , spontanea degeneratione corrumpuntur ι tardius quidem , ubi on nis aeri accessus denegatur , sed tandem tamen etiam putrescunt, acres fiunt , tenerrimam encephali fabricam rodendo, inflammando , suppurando destruunt &consumunt. Unae tot Exempla apud Observatores habentur . quae probant , vulti' nera & contusiones capitis , quae vix ullius momenti habebantur , post longum s iis temporis intervallum , subito mortem induxisIe. In cadaveribus apparebat c

pia ichorosae vel purulentae materiae, & saepe notabilis consumtio encephali inde facta. Exempla hujus videri possunt apud Bonetum c d P. Praecipua ergo in talibus casibus curae spes ponitur in perterebratione cranii, ut libet exitus concilietur effusis humoribus. Sed si talis sit loci vulnerati conditio .

a 4 Raymundi Vieussens Neurographia uni- e Cicutae Aquaticae Historia 3c noxae p. yr. versalis Lib. I. cap. 2 o. par. Ir3. lld Sepulchret. sive Anatona. praeitc. Ton

246쪽

F. πω DE VULNERE IN GENERE. ii,

ut hanc operationem non admittat, mors sevetur inevitabilis 1 talia autem loca sunt imprimis sequentia. INFERIORA OR a1TAE ocu LI. Illa nempe pars orbitae oculi , quae caluxariae fundi maximam partem constituit. & quae inferiorem situm habet, si spectetur calvaria , sed orbitae oculi lacunar superius facit. Haec enim orbitae pars ab ossis frontis lamella fit , quae in plurimis locis adeo tenuis est, ut in mundatis calvariis pelluceat, & nequidem unguis crassitiem habeat. Haec autem lamella , cui cerebri anteriores lobi incumbunt, & satis magna vasa sanguifera , Ob tenuitatem summam levi vulnere facile perforatur , effusus sanguis sub cerebro iii ipsa bali calvariae haeret, hinc terebra educi nequit. Unde apparet, quam periculora lintvulnera huic parti inflicta. Vulnerabatur homo baculi extremo non admodum ac to in oculi sinistri orbita: illis, qui curationi praeerant , videbatur exi sui m menti vulnus : brevi tamen postea periit vulneratus. Publica auctoritate dum inquirebatur mortis causa , cranio serra divise , apparuit vulnus fiat profunde pen trasse ipsum cerebrum AE .

OSSIS TEM po Ru M. Foveae in calvariis mundatis apparentes , arteriarum durae matris pulsu excavatae, demonstrant, circa tempora satis notabiles arterias

decurrere : his ergo laesis , sanguis estusus Aeclivi via versus basim calvariae tendet: vi ob musculos ingentes temporales hic positos, non datur terebrationi locus ; omnia ergo illa mala metuenda , quae ab effusis humoribus , compressione vel

corruptione nocentibus , exspectanda sunt. OSSIS ET Huoi Dis. Forte primo aspectu videretur , adeo tuto recondi

tum hoc os , non facile laedi posse ; sed si reclinato versus posteriora capite gladius acutus per nares sursum adigatur, poterit eo usque facile penetrare. Praeterea si laterali orbitae oculi parti versus nasum infligatur vulnus, poterit levi vi lamellam illam ossis ethmoidis , quae orbitae oculi partem constituit , dc os planum dicitur, perforare , & sic in calvariae cavum pergere. Talem casum habet Bonetus c, iubi Iuris Studiosus infra orbitam sinistri oculi ense punctim vulneratus fuit, &post x horas apoplecticus mortuus est. Aperto cadavere apparuit , vulnus teroibitam oculi & os ethmoides prope cristam galli penetrasse in dextrum cerebri ruentriculum : basis cerebri , & cerebelli regio , copioso sanguine extravasato refertae erant. Apparet facile , nullam stiperesse in tali casu medelam. Reliqua autem , quae baam cranii penetrant, vulnera ob easdem rationes ii

evitabili effectu mortem adferunt. γ. Postquam ex medulla oblongata novem paria nervorum intra cranium seces I

runt , omnis reliqua medulla cerebri & cerebelli simul collecta in unum caudicem, vertebrarum illeca tuto defensa , porrigitur ad os sacrum usque. Ex hac medulla spinali omnia capiti subjecta membra , & plurima viscera , pro magna parte suos nervos accipiunt : si ergo in superiori loco spinalis medulla vulnere latis profundo laedatur , aestruitur medullaris ejus substantia , & omnis actio cerebri & cerebelli in subjectas partes tollitur quatenus nempe ab harum fibrarum medullarium in tegritate pendet. Par enim octavum , vagum dictum, & nervus intercostalis , al-aiori loco ex ipsa medulla oblongata intra cranii cavum orta , plurimis visceribus

a Frederici Ruysthii Observat. Analom. Chirurg. Centuria. Observatione σε. c. i epulchret. sive Analom. pract. Tom. III. pag. II.

247쪽

lio DE VULNERE IN GENERE. , t o.

vitalibus prospiciunt. Hinc a tali vulnere non quidem in instanti mors sequitur . tamen tales vulnerati omnes pereunt majori vel minori temporis intervallo , prout vel profundius laesa fuerit medulla , vel altiori in loco. Ratio facile patci : tota enim cerebri & cerebelli moles sua fabrica a sanguine arteriolo secernit subtilissi naum illud liquidum , quod dein secretunt per medullares fibras , 8c nervos his fi bris collectis constantes , defertur ad omnia de singula corporis loca. Dum igitur, manente eadem copia liquidi allati ad organum secernens i liae lum, dest ruitur tan tus numerus canalium , qui secretum liquidum continere dc deferre debebant ad loca debita , sequitur debere turbari, Zc tandem destrui functionem ipsius organi secernentis. Accedit, simul & laedi plerumque magna satis vasa sanguinea ; unde

emus humores facile in cranii cavum reascendunt, impleta prius vertebrarum th ca. Ledialem autem talium vulnerum eventum docuerunt Observata Medica. Rusticus ex arbore decidit, cervicis vertebram secundam prope atlantem luxatam

habuit ut postea in cadavere apparuit) hoc modo per quam plurimos dies vixit, dein mortuus. Alii tamen in simili casu brevi temporis spatio mortui fuerunt ca . Setineri b dicit , se novisse Ianium quemdam , qui boves mactaturus , eos non securi , quod vulgo fieri solet , percutiebat, sed exiguum cultellum eo in loco , quo Opua vertebris colli eo angitur, in spinalem medullam adigebat; unde bos attonitus quasi satim concidebat. Idem jam Galenus notat , quod tauri ' quibus spitialis medullae origo juxta primam vertebram quotidie dis Iecatur , statim procumbant , pereunte simul cum sectione de respiratione , dc Voce. Iii junioribus canibus simile experimentum institutum parem successiuna habuit.

Hippocrates se in spinalis medullae vulnera lethalia pronunciavit. Et alibi d dicit: medulla spina se aegrotaverit , sive ex IV , sive ex alia aliqua causa , Ae

ροnte ; homo Gr cruribus impotens sit, ut neque , si tangatur, Perc*iat , neque ventre aut vesica circa prima tempora semus vel urinam egerat, nisi coactus. Quum autem vetustior factus Derit morbus , non urgente homine ct flereus yrodit, Gr urina. Moritur autem post hac non multo tempore interposito. In hoc autem loco patet , quod agatur de laesione medullae spinalis in loco inferiori, dc tamen mortem inde fui ram praesagir. Summum etiam tunc periculum adeste probant bina Exempla recen

sita in illis , quae dicta sunt ad finem g. a 61. Quosdam tamen evasille , vel saltem miserrimam vitam diu protraxiste in simili casu , ubi circa vertebras lumborum luxatio facta medullam compressierat, docet Hildanus eὶ binis Exemplis. In uno casu abscessu facto δc ulcere fistuloso relicto , symptomata remiserunt plurima , licut alvum dc urinam postea continere potuerit; sed an umbilico omnia inferiora sensu omni dc motu erant privata ; sicque per annos aliquot vixit. Qualis autem tandem fuerit exitus , sibi non constitiise assirmat Hildanus. In altero casu secunda vertebra lumborum intropulsa erat, cum paralysi inferiorum , dc resolutione sphincterumani dc vesicae. Juvenis cum esset, Sc optimo corporis habitu praeditus , post annum sensus rediit, & aliquis motus : qualis autem fuerit eventus tandem , non notat

248쪽

3. 1 o. ' DE VULNERE IN GENERE. 1; i

Ex notabili autem laesione medulla: lpinalis superioris evasisse aliquem , quantum novi, non constat ullis observatis. . f. Per nervos cardiacos enim defertur tenuissimum illud fluidum, cerebelli fabrica separatum , a purissimo sanguine arterioso , quod requiritur ad motum mul-cularem cordis.

Cor in Pericardio haeret liberum , nulli parti nexum, ni is vasis , quae cor ingrediuntur , vel ex corde exeunt. Omnia jam haec Vasa , quibus cor nectitur , in Peri- cardio libera sunt, mobilia, nulli parti vicinae accreta. Nervi ergo , qui cordis su stantiam ingredientur , debent una cum vasis , quibus cor nectitur , ad cor deferri. Cot enim nulli alteri parti in Pericardio cohaeret. Hinc nervi ad cor pertingentes non haerent liberi, uti ex tabulis Anatomicis quis credere posset; sed applicati m nent vel is , qua cordis cavis sanguinem immittunt , Sc arteriis , quae languinem cordis cavis expulsum excipiunt. Ex qua nervorum ad cor tendentium mirasili positura in Physiologicis explicatur cordis systole & diastole; dum eadem cauta , quae motum cordis facit, momento post motum factum destruit necessitate fabricae : ui de uno momento vitae cor fulmineo quasi spasmo contrahitur , momento sequenti Perfecte paralyticum fit. Patet ii nc , nervos carZiacos in cordis vicinia non posse laedi per vulnera , quin

simul haedatur maximorum vasorum integritas circa cor ; tuncque mors vulnus tale sequeretur inevitabilis ex laesione horum vasprum. Hic autem consideratur sola laetio nervorum cordis. Sed Anatomicae observationes docuerunt, omnes nervos ,

qui ad cor perveniunt, ortum ducere a pari octavo , nervis intercostalibus , ve Inervis recurrentibus. Sed nervorum horum trunci possqnt in suo decursu laedi , sicque aboleri horum nervorum essectus , quem cordi praestant. Villisius a j cani vivo, circa jugulum cute discilla , utrique paris vagi tru co ligaturam injecit strictissimam : mux torpuit animal, & obmutuit; & circa hy-Docondria motus convulsi vos cum magno tremore passum est. Hoc assectu pollea brevi cessante , quasi moribundum iacuit, alimenta respuens : vixit tamen , Iisdem nervis penitus discissis, postea per plures dies , donec inedia fere exstingueretur. Cadavere tamen aperto , sanguis intra cordis ventriculos, & vasa majora coapulatus admodum in grumos concreverat. Sed per inediam necatis animalibus talia sanguinis coagula non inveniuntur. Caunm vitae tamdiu adhuc protractae millisius ipse a ramulis nervi recurrentis & intercostalis ad cor tendentibus deduxit. Idem Experimentum & Lowerus sumsit, & observavit , statim cor palpitare &Contremiscere : atque sic per diem unum aut alterum miserum animal , corde tr mulo , pectore admodum suspirioso , languidam vitam protrahit, & tandem exspirat. Tantam autem angustiam patitur animal, ut coerceri nequeat, nisi firmis. cmis vinculis cohibeatur b). Bolanius tamen affirmat, animal , quod huic ma tyrio philosophico exponebat, fulmine quasi tactum a constrictis funiculis exspurasse sc . Nervis paris octavi, una cum nervis par intercostate constituentibus , circa cervicem ex transverso recisis, animal illico languore , futurae mortis praenulacio , assicitur , tremulos motus patitur , vires illius lensim labascunt; & intra viginti circiter horas vita destituitur. d j. Idem experimentum feci in cane , ligans

249쪽

i, , DE VULNERE IN GENER g. t ac

in utroque colli latere par octavum & intercostate: nullum elebat amplius ejul tum , sed summo nixu aliquid sonori edebat satis obscuri; per intervalla temporis

immani furore dc anxietate corripiebatur , omnia obvia mordens summa cum ferocia. Antequam autem talis insultus adisteret, prius' incipiebat nas apex miro modo corrugari. A sexta vespertina ad undecimam noctis horam sic vixit; sequenti mane jam inveni mortuum. Ex omnibus his patet, nervis eardiacis in animali vivo discissis , mortem sec tam fuisse citius vel serius , & animal statim quasi agone mortis laborasse ; . qui fida corde non amplius valente expellere contentum suis cavis sanguinem. Sed obse vamus in morbis aliquando per biduum & ultra homines in tali agonia liaerere . sanguine non potente transprimi per arterias obstructas. Idem videtur etiam contigiise in his animalibus, quae , nervis his ligatis vel discissis, diutius vitam protraxerunt. Forte etiam alii nervuli per cordis substantiam distributi a1huc vitalem mstum tam diu sustinebant: sic inventus fuit ramus nervi notabilis ex plexu gangli- formi semilunari Vieussentit ortus , prope magnum plexum mesentericum , cx abdomine in pectus ascendens , & auriculae dextrae & cordis basi insertus a . An insita cordi mirabilis proprietas , qua etiam rescissum ab omnibus vasis valet motum stum continuare , potuit adhuc producere vitam destructis nervis cardiacis 3 de hac autem cordis irritabilitate dictum g. i Sic per experimenta apparuit , quid fiat in brutis a dissectis nervis eardiacis. Ini hominibus autem rarissime contingit , truncos octavi paris aut intercostalium ne vorum laedi , quin simul tollatur integritas vasorum adjacentium ; quorum laesio, sola mortem inferre Potest. Carolidum enim trunci, & jugulares magnae venae incumbunt in collo his nervis ; & posterius laterales vertebrarum procellus cavent ne facile laedantur. Nec memini, me apud Obiervatores Medicos aut Chirurgicos legisse exemplum ullum , quod iaceret nervos cardiacos solos laesos fuisse.

1. Quae sanguinem Cordis effundunt ex ejus cavis vulneratis unde vulnera Cordis profunda , in cava penetrantia , lethalia.

Cum cor sit musculus semper motus, cujus omnes partes se conspirant, sic uniuntur , ut una alterius ossicio carere nequeat, & sit fons vitae, unde dimanant omnia; veteres Graeci, & Arabum plurimi, dixerunt, quod vulnera cordis sint

certo & cito lethalia. Sed videntur haec dixisse potius ex hypothesi , quam ex rerum

experimentis.

Mirabilia quaedam habentur apud Auctorcs Exempla , quae , si vera forent. probarent sine corde vixisse animalia. Caesari Dictatori, quo die primum veste purpurea processit , atque in sella inurea sedit, sacrificanti bis in extis defuit cor b ὶ . . Caesari immolanti cor hostiae non apparuisse ; idque pro tetro ostento habitum , neque enim consistere naturaliter animal sine corde posse , narrat Plutarchus c). Idem & Suetonius dὶ in vita Caesaris habet. Sed F .iruspices audacter imponebant saepe credulis , ut pro lubitu de rebus gerendis decernerent. Hinc sulpectae admodum fidei haec testimonia sunt, cum adeo repugnent cognitae animalium dic

nomiae.

a Arad. des sciences t in 17 34 Hist. p. 6 o. l e In vita Caesaris pag. 737.

250쪽

s. 1 o. DE VULNERE IN GENERE. , , ,

Vix enim credibile videtur , cor unquam in homine, vel aliis animalibus de fuisse ; sed incautas decipere potuit, ii us , figurae magnitudinis &c. corfiis adeo ipsignis variotas , aliquando per morbos inducta : uti in obser vatis Medicis habe

Celeberrimo tamen horum Aphorismorum Auctori communicata fuit vigesimo huius saecul i anno mirabilis observatio λ Clarissimo Anatomico Edinburgensi , quae dotacet , polle existere monstra in rerum natura . Plae Omnem scientiam usuq partium turbant. Inquirebat Eximius ille Vir vas, seminalia in sorice majore vivo & agilissimo: apparebat rei dexter duplex , sed aperta capsula tegente , apparuit verus rendexter : alterum illud , quod renem simulabat , corpus , proprio sacculo inclusum habebat talem magnitudinem & figuram , qualem cor in hoc animali habere solet, bali sua corporis superiora , apice autem inferiora spectabat. Cor hoc omni cura

examinatum habebat duos ventriculos , septo medio separatos, & auriculam sinia stram ; aderant valvulae cordis & columnae carneae; de caetero nullum auriculae dextrae , nec venae cavae , nec pulmonarium Venarum Vel arteriarum , aut aortae vectigiurn. Aperto thorace , nee pericardium , nec cor invenitur ; sed ex ipsis thoracis vertebris , loco inter binos pulmones medi O , emergebat auricula dextra : ex hac exibant arteriae pulmonales. Vasa , quae sanguinem reducum a pulmone , uniebat tur in unum truncum , qui erat aorta ; quae deinde distribuebatur solito more. Hoeanimal adultum erat, reliqua viscera bene formata habebat ; cos quidem aderat sed aberrans & inutile , instructum tamen solitis partibus. Sine actione cordis ergo animal vegetum & agilissimum vixit. Corde exsecto , animalia quaedam vixisse adhuc aliquo tempore , restantur satis fidelia observata. In sacrificiis corde ex animalibus evulso , & jam aris impolito , respirant , clamant sortiter , imo aufugiunt; donec sanguinis profluvio moriantur. a) Thorace vivi animalis aperto , vinculo corcis basi circumiecto constringebanatur omnia cordis vasa dein lub vinculo cor totum rescindebatur celerrime ; solii iis dein laqueis , quibus animal colligatum erat , vidit Vesalius canes , sed praecia pue feles , aliquo usque concurris Ie b . In catulis vivae canis utero exsectis , abia cisso corde , vita supererat per quadrantem horae, cum motu sensibili membrorum , te quadam adhuc libilantis vagitus specie. Ex Zoologia porro constat , vermes, Scanimalia , quae ad hoc genus proxime inferuntur , corde exsecto, vixisse diutissime di imo de talibus animalibus in partes dii lactis, singula segmenta per notabile temporis spatium vitam continuant. Sed ex Malpighii dc Leeuwenhoerii observatis eoi stat , animalia in prima origine sua vermis vitam vixisse : hinc tarte hi animalibus , quamdiu in utero haerent , aliquid de antiqua illa vitae tenacitate superest. Rana, corde exscisio , saltabat, aquae injecta natabat ε, imo summa agilitate exsiliens de vasculo aqua pleno per conclave saltare pergebat per horae spatium, & amplius se . Homini vivo cor exscindebatur a carnifice : dumque illud jam carni sex manu teneret , tria aut quatuor precum verba auditus est proferre ; sdὶ sed monet ibidem magnus vir , amicos rei carnifici mercedem dare, ut subitissime haec peragat, & mι serum ab his cruciatibus liberet. Hinc non adeo mirum videtur, quod dum frigus insolitum vasa discissa parum stringeret, dc ultimis illis vitae momentis intei a Calen. ite Hippoe & Platon. placiti si et Boyle de utilitate Plillosophiae E Ypeii-

Lib. II. Cap . in fine Cliartet. Tom. V. p. 97. t mentalis pag. D 3.