장음표시 사용
331쪽
est ε; si non satis caleat , non sistitur Haemorrhagia. Praeterea dolorem ingentem , inflammationem validam , dc quae inde sequi possunt mala , cauteria faciunt ; ocomne illud, quod combustione se destructum fuit, debebit postea suppuratione facta recedere a vetvis partibus & separari; unde maximum periculum est , ne d cidua et chara redeat post paucos dies Haemorrhagia , quae tune dissicilius adhuc compesci poterit , quam in initio. Vas enim combustum , elchara decidua , brevitas erit, hinc non poterit, vel saltem dissicilius , apprehendi Sc ligari ; unde crudC- .lis haec cauterii applicatio repeti deberet, superstite semper aequali periculo, ne
recrudesceret haemorrhagia, postquam de haec de novo facta eschara deciderit Ideo , postquam artificiosa compressione aut vasorum ligatura tam pulchre n verunt sistere sanguinis est luxum petiti Chirurgi, cauterii rarior usus fuit. Imo Galenus jam damnaverat Estharoticorum usum , tanquam minus tutum in sistendo sanguine. Quantum enim parti in reusam ad tum est , tantum proselo Us de naturali came deperditur. Id itaque omne parti decidiι , dum crusta cadit i atque ob eam rem nuda ct He carne apparet , multisque , postquam costa decidit, pr fusio seu Minii , qua agre supprimi potuit, supervenit s a). V nde non nisi in summa n cellitate voluit adhibenda esse, de imprimis usum habere dixit , ubi ex erosione alicujus putrescentis sanguinis profluvium oriebatur ; sic enim de sanguis sist batur, 3c serpens putridum vivi ignis actione destruebatur illico. 2. Dum vivus ignis per metalla candefacta vel ebulliens oleum applicabatur Corporis partibus , vocabant haec remedia Cauteria simpliciter , vel & Cauteria actualia. Sed dantur acerrima quaedam remedia, quae partes quibus applican ur , sic destruunt & ita e sicharas comburunt, ae fecillet ignis applicatus. Haec λ simi- Iitudine essectuum vocabantur Cauteria ; sed quia actu ignem non continent , dicebantur Cauteria potentialia. Vocantur dc Corrosiva , quia partes corporis, qu:-bus applicantur , rodendo consumunt, de destruunt. Sed etiam escharae , per limrum applicationem factae , debent separari & decidere; unde idem periculum n vae Haemorrhagiae nascitur, ae a cauteriis actualibus applicatis. Praeterea omnia haec acerrima cum sint, vicinas paries nerveas vel tendi notas saepe pessime irritant, unde tam saeva mala oriri notum est. Laudatissimum imprimis fuit ad hos usus Vitriolum Cyprinum dictum, quod in globulum rasum , vel in pulverem tenuem tritum , dc linteis carptis exceptum , applicabant orificio vasis discissi. Sanguis ipso attachii fere vitrioli illius coagulatur in thrombum , qui opereuli instar vodillectum claudit, simul & constransit vas ipsum & in escnaram comburit vitti lam. Sed non potest globulus ex vitriolo tactus applicatus manere orificio vasis
discissi , nisi idonea firmetur ligatura , quae sola posset sufficere , uti statim p
rebit. 3. Dictum fuit M. 18. U. . de adstringentibus, quatenus fibrarum solidarum eorporis nimis debilem cohaesonem redJerent fortiorem , sed hic adstringenitur . usus tantam cst , ut sanguinis fluxum compescant. Hoc autem eficiunt , vehaonstringendo orificium vasis discissi ; vel coagulando sanguinem estiuentem , qui tunc vasis orificium obturat; vel denique utrumque effectum simul praestant. Sunt& praeterea alia remedia, quae , licet nec sanguinem faciant adeo concrescere , nec vasa constringant , tamen sanguinis effluxum cohibeant; unde hoc respecta
Method. medendi Lib. V. eap. 4. Charies Tom. T. Pag. IIO.
332쪽
6.118. HAEMORRHAGIA. 3 istantum adstringentium nomen merentur. Talia sunt v. g. farina volatilis moturorum , gypsi pulvis dc similia bibula corpora , quae liquitam quodcumque, quod
attingunt, absorbent, & cum liquido absorpto concrescunt in duram latis masesam , quae vas dlici ilum obturare Sc sic effluetitem sanguinem sistere poterit: sed si major arteria discissa fuerit, torrente sanguinis erumpentis averrentur hi pulta visculi; hinc minus his confidere possumus : unde post magnas exstirpationes , dum applicabant vulneris superficiei bibula haec corpora Chirurgi, simul noctes diesque famuli adsidentis manu curabant premi sic apparatum totum , ut firmiter manerent applicata. Hinc iterum patet, parum ab his sperandum esse in v Iidis Haemorrhagiis , nisi idonea sin t accellerit compressio. Inter illa vero , quae coagulo inducto sanguini , vel constrictione vasis asebant, maxime laudabatur alcohol, si calidum imprimis applicaretur : Illud enim statim ipsum etiam sanguinis serum adeo fluidum in scis litem massam convertit, dc simus satis valide solidas partes corporis contrahit; unde animalium partes Moules in alcohole servatae indurescunt , dc mole minuuntur : utroque nbc eme Conspirante Haemorrhagias compescere esticaciter poterit. Sed extremum vasis di cisti, per Alcoholis applicationem contractum de induratum , separabitur postea throna sus , sanguinis per alcohol indu ati , secedet vel sponte , vel impetu sanguinis a tergo impulsi protrudetur ; unde iterum recrudescet Haemorrhagia, nisi idonea lisatura & pressione retineatur thronibus ab Alcohole fictus invasis discissi or ficio. Praeterea calore corporis fugacissimum Alcohol statim dil- pcrgitur , unde fere momentanea ejus actio est, nisi continuo de novo applice tur , de vesica oleo inuncta circumposita impediatur ejus nimis subita exhalatio. Patet ergo de hujus usum , sine compressione simul albibita , minus tutum
Vidi enim sic , etiam parva alteriola laesa , non potuisse sisti sanguinem Alucoholis 'applicatione. Evulserat homini dentem molarem Chirurgus ; sanguis jugi stillicidio ex alveolo dentis evulsi exibat; frustra vitrioli pulverem , imo dc ace
rimum vitrioli oleum applicuerat Chirurgus , ut hanc haemorrhagiam compesceret. ocatus sincerum alcohol calefactum, de plumaceolis exceptum , cavo alveolo
imponi jussi eo usque, ut eminentia haec plumaceola clausis maxillis satis firmiter . apprimerentur , sed sine successu , licet aliquoties hoc repeteretur. Tandem repleto siccis plumaceolis alveolo , per tres dies de noctes, digito adstantis famuli comprimebatur locus assiduo , nec postea rediit Haemorrhagia ; sed post paucas
septunanas pars alveoli osset, tot acribus applicatis omni vitali humorum influxu privata , excidit sine ullo alio malo. Cum ergo tam parvae arteriae laesae Haemo
rhagiam sistere non potuerit Alcohol, facile apparet, quot in majoribus arteriis distissis etiam saepe fallere posset. Oleum autem terebinthinae , nisi calidum fuerit , vix sanguinem sistit. Molles quidem animalium partes , oleo terebinthinae submersae , indurescunt, sed lenta
tantum mora. Olea vero longe majorem caloris gradum requirunt , antequam
ebulliant , quam aqua ε, hinc oleum terebinthinae calefactum comburendo solida& coagulando sanguinem, Haemorrhagiam compescere potuerit , tuncque instar caustici actualis aset de quo dictum fuit. Acerrima autem illa acida fossi lia , uti spiritus nitri, sulphuris &c. corrosva sunt, deeorum usu dictum pariter fuit. Reliqua autem adstringentia mitiora , ut sanguis Draconis, granatorum cortices ,
333쪽
flores &c. non videntur habere tantam essicaciam , M ab illis solis multum sperari possit in compescendis Haemorrhagiis. Simul apparet , quid credendum sit de tot arcanis stiplicis remediis , quae ja tantur a multis. Minores arteriae , imo & saepe satis magnae , integre discillae . sponte clauduntur , imprimis debilitata vita per magnam sanguinis jactiaram et Plurima ex illis jactatis specificis erant acria corrodentia ; alia mitiora forti l satura apprimebantur ad vas laesum ; unde saepe sanguis sistebatur sola compretatione potius vasis laeti, quam essicacia applicati remedii. Dumque circa finem elapsi saeculi plurima experimenta , arcanis his remediis facta , observaverat aptissimus ii his rebus judex PETITUS, vidit liviores Haemorrhasin his aliquando sisti potuisse , sed amputatione membri facta priniissis non respondit se eventum. a JUnde patet , similia jactantibus non temere fidem adhibendam elle. . Si manubus accesIus detur at arteriam discissam , sic ut ligari possit, certissime sistetur Haemorrhagia vinculo circumposito. Methodus haec sanguinem si tendi a Galeno jam commentata fuit. b) Postquam enim varia auxilia ad compescendam vulnerum Haemorrhagiam recensuit, dicit : Quῖve degenere obtura tium quodammodo est ct vinculum inis vasis sanguinem funZentibus circumpositum , Vsique nostri digiti , dum ea committunι ct constringunt. Videtur autem tantum hac methodo usus fuisse in vulneribus , membrorum enim sphaceto corruptorum , exstireationem , quantum memini , non descripsit. In magnis etiam exstirpationibus uoi adeo periculosa est Haemorrhagia ex majoribus vasis discissis , nutu fiementio ligaturae vasorum apud Celsum se ), qui tamen alibi d) dicit, ubi curationem profusionis sanguinis ex vulneribus describit , quod si alia auxilia inca sum adhibita fuerint , vena , qua sanguinem fundunt, apyrebendenda , circaque id, quod ictum est Δοbus loris diliganda iniercidendaque sunt ui ct infe Usa coeant , ct nihilominus ora praeclusa habeant: Post Galenum reliqui omnes Medici & Chirurgi Haemorrhagiam, post artuum exstirpationem , causticis compescebant ; imo &Vesialius t e ) hanc operationem describens, novacula ignita jubet carnem incidi ad os usque , & postea ferramentis ignitis magna vasa comburi. Paraeus , cum horreret crudelem hanc methodum , dc observaret plurimos sic tractatos perire , paucos evadere post summas molestias toleratas , primus fuit, uti ipse testatur , f) qui vasa dissecta ligavit post amputationem factam , forcipe illa protrahens,& duplicato filo ligans una cum parte circumpositae carnis; si vero decidua liga- rura recrudesceret Haemorrhagia , transfigebat acu partes carnosas vasi discisso vicinas , de filo supra spleniolum impositum constricto claudebat vasis discissi oria ficium. s. J Postea fere omnes , relicto usu cauteriorum actu alium dc potentialium ligatura usi sunt. Fecerunt autem hoc duplici modo : vel enim extremum arter laedi scillae protrahebant forcipe , dc dein filo circumducto ligabant: sed si filum for liter adstringeretur , saepe sensim dissecabat arteriam , extremum tisatum cadebat nimis cito, & recrudescebat Haemorrhagia jam periculosior , quia aissicilius vas ,
334쪽
brevius redditum , poterat nova ligatura claudi: unde Dionisus nodo jam conia tricto jubet, ut alterum fili extremum acu munitum per ipsam vasis substantiam transfigatur , & sic caveatur , ne ligatura decidat nimis cito caὶ Tamen & haee methodus tanquam nimis difficilis postea repudiata fuit. Si vero laxior ligatura
nudae arteriae injicitur , tunc sanguis , continuo urgens locum ligatum , 1ensim protrudit ligaturam & decidere facit. Unde praevaluit illa methodus , quam Paraeus deseripsit, ligandi nempe arteriam una cum parte carnis vicinae ambientis: se enim clauditur optime arteriae extremum , nec periculum est , ne ligatura tam facile decidat. Patet evidenter , quod ligatura praeserenda sit combustioni vasorum, si considerentur sequentia. Dum igne vivo vel causticis potentialibus aduritur va-ss extremum , & coagulatur sanguis effluxurus, partes combustae escharam faciunt, quae operculi instar vasis discissi tesit orificium ; huic operculo cohaeret thrombus coagulati sanguinis , discissae arteris cavum replens : decidua eschara thronabus solus in cavo vase haerens sustuael sanguinis impulsi impetum ; sed vasis extremum , decidua eschara patulum , facile tranimittet thrombum, qui ergo expelletur , dc liberam viam sanguini erupturo faciet. Dum velo ligatura clausum fuit vas, con-Divet ; hinc thrombus pone ligaturam haerens apice angusto ligaturam tanget , de latiori basi cavum vasis obturabit: decidua ergo per suppurationem parte ligata dc filo ligante , licet nondum penitus consolidata fuerit arteria , tamen thrombus a parte sua postrema latior non poterit transprimi per angustum conniventis arteriae extremum ε, angustior apici thronabi pars exibit forte , reliqua pars erassior obturabit vas & sistet Haemorrhagiam. Pulcherrime hanc rem expliacuit , Sc figura addita thrombi elucidavit Preti Tus. b)Securior longe ergo praecedentibus haec methodus est, quamvis non omnino careat incommodis. Saepe enim magnus dolor & valida inflammatio sequuntur , dum una cum vicina carne ligantur arteriae , imprimis si simul nervi discissi ii gatura sic intercipiantur : unde saepe inviti & convulsivi motus oriuntur in parte truncata, quibus ligatura solvi pollet de redire Haemorrhagia. s. Imprimis hoc locum habet , ubi arteria non nimis magna , nec cordi admodum vicina , vulnerata est, non tamen integre discit La ; tunc enim Haemorrhapia perget, quia retrotractis propria elasticitate fibris vulnus arteriae ampliatur. : si vero eadem arteria integre aucilla fuerit, tunc demonstratum fuit in Commentario S. Is 9. quod extrema arteriae resiliant & recondantur sub solidis partibus vicinis , & propria contractilitate , & vicinorum pressione claudantur integre.
sicque sistatur sanguis. Ubi ergo iugi stillicidio sensuis de vulnere fluit, tune to
Cus vulneris , unde sanguis exire videtur , scariscatur scalpello , ut sic integre discindatur laesa arteria. Hac methodo se feliciter usum fuisse Galenus narrat :
c) Homini cuidam ex vulnere in malleolo insicto Iacerata fuerat arteria , nec f. u. guinis esuxus ciuit vit , donec Galenus vocatus totam resecuerit : Addit deinde , quod sine Aneurismate curatum fuerit vulnus, quod aliter metuendum est in tali vulnere arteriae . dum debilior cicatrix a sanguine extenditur in saccum talem dilatatum.
Sed apparet facile , tuto non posse sic integre diitecari arteriam , nisi medi
335쪽
cris tantum magnitudinis fuerit, nec in loco cordi valde propinquo , nana tunc non cessaret Haemorrhagia, licet arteria penitus discissa foret, sed deberet ligatura vel alia methodo obturari vas discillum. Tamen constitit, arteriam vulneratam , non vero integre dissectam, moder in pressione sic firmari posse , ut sanguis sisteretur, non enim tunc sena Per requiritur tam fortis arteriae compressio , ut integre aboleatur ejus cavum ; tussicit ra-Ιil , quae liberum sanguinis effluxum per arteriae vulnus impedit, & thrombum sanguineum intra vulneris labia continet, qui praecipuum sanguinis effvxuri impedimentum est , de postea margini vulneris firmissime accrelcens integritatem vulneratae partis restituit: uti in cadavere hominis subita morte exstincti patuit, cui ante bimestre spatium brachii arteria vulnerata coaluerat. Apparuit enim evia denter , vulneratae arteriae margines non coiville inter se, ted thrombum sat guineum inter vulneris labia incertum undique accrevisse vulneris circumferetri
6. Compressio vasis discissi omnium optima de maxime naturalis methodus est qua haemorrhagia sisti potest , dc quam omnes homines sponte adhibent , dum sanguinem de vulnere erumpentem vident , digitis nempe comprimendo partem vulneratam. Sed haec compressio potest agere vel perpendiculariter in superficiem patulam abscissi vasis , vel poterit applicari a latere vasis, & sic parietes ejus contiguos sibi mutuo reddere. In priori casu impeditur quidem sanguinis em uxus . sed thronibus a concreto sanguine natus ejusilem magnitudinis cum orificio v sis discissi cum sit , dum remittitur comprcssio, ab impetu sanguinis a tergo ursentis facile expellitur ; unde debet in hoc casu pressio agere in vas disciit Lm tamitu , donec thronabus coagulati sanguinis concreverit cum ipsis lateribus vasis discissi, quod non fit tam cito : sed valida talis compressio Sc diu applicata , multa potest facere mala, inflammationem nempe, de omnes ejus sequelas. Si vero causa comprimens agat in partem lateralem vasis discissi, connivent par etes vasis , Ac sibi mutuo contigui facti lata superficie concrescunt ι thrombus coagulati sanguinis, pone compreMim locum haerens, cum cylindricus fere sit, non poterit pelli per compressa latera vasis , licet nondum perfecta unio facta fuerit. Patet ergo facile , quantum praeferenda sit haec methodus reliquis omnibus. Si enim vasis apertura claudatur tantum , cessat Haemorrhagia r ses hoc fit pulcherrime per talem compressionem , & contigua facta vasis latera brevi concres.cunt, absque eo quod requiratur aliqua separatio partium mortuarum , uti post caustica actualia vel potentialia applicata , imo post ipsam ligaturam vasis , fieri debet. Accedit, quod ligato vase unio laterum fiat tantum in parva superficie, ubi filum haesit ; sed laterali pressione complanati vasis latera majori luperficie uniuntur ; hinc firmius haerent de plus resistunt sanguini erupturo. Nunquam autem citius & melius concrescunt partes inter se , quam ubi recenti vulnere divitisae fuerunt: sufficit enim tunc partium separatarum uniO , reliquum natura perficit. Hoc autem perfectissime fit hac methodo , dum crudo vulneri , nullis r dentibus vel ligaturis vexato , applicatur tantum talis compressio in locis illis, ubi magna vala hiant. Ut autem feliciter Sc sanguli sistatur , Sc simul vulnus curetur, requiritur im-
336쪽
primis, ut pressio agat tantum in vasis discissi latera , non adeo in reliquam uuia neris superficiem. Ideo ex charta diu dentibus masticata vel ex linteis carptis chirurgi parabant globulum , quem applicabant loco vulneris, qui comprimi d bebat , Fuie alium paulo majorem imponebanῖ , tunc tertium iterum majorem ,& sic porro , donec satis emineret ille apparatus , ut fascia circumducta commode pollet apprimi ad vas dissectum. Sic enim quasi pyramis inversa nascebatur, cujus apex vasis lateri applicatus pressionem fasciae hasi circumductae comm nicabat tantum illi loco vulneris, ubi requirebatur. Pulcherrimum autem instrumentum descripsit, de tabula expreisit PETiTus , cujus applicatione tutissime poterat comprimi vas discissum , dc simul arteriae truncus supra vulneris locum an
gustari pro lubitu , dum vulnas deligatur ; simul & compressio vasis distissi pro
re nata augeri & minui poterat ejuidem instrumenti usi s a ). Ibidem mem tabili exemplo & hujus methodi certitudinem de instrumenti usuin confirmat. Nobili enim viro exstirpatio cruris supra genu facta , dc ligatuta vasorum ex arte instituta fuerat: omnia bene succedebant, donec vigesimo primo post membri amputationem die . soluta ligatura vasi rum aegri imprudentia , recrudeseeret Haemorrhagia ; quae sistebatur feliciter , applicat vitrioli globulo ad orificium vasis aperti, de idonea ligatura firmato : sed post undecim dies decidua eschara redibat Haemorrhagia. Periculoso hoc statu sola videbatur iuperesse compressio vasis , ut
servaretur aeger : causticorum enim infidum usum eventus docuerat, vasis retracti& brevioris redditi ligatura non sine magna difficultate fieri poterat. Applicatum hoc instrumentum pulcherrimo s.ccessu Haemorritagiam compescuit , dc integra fanatio tam periculoli vulneris secuta fuit. Patet ergo, artificiosam vasis compressionem compescere periculosissimas etiam Haemorrhasias, licet alia remedia frustra adhibita fuerint: illamque solam sufficere in omni casu, cum reliqua auxilia tantum in quibusdam calibus ulum habere possint. Omnium autem Optime agit haec comprestio, si a latere vasis discisti applicata comprimat patulum orificium ; licet tamen in difficillimis casibus pressio perpe dicularis in luperficiem vasis dissecti morrhagias compescuerit aliquando felicitatare. Hujus rei pulchrum exemplum habetur in Academia Regia Scientiarum. sb Homini , ante octodecim mentes fracturam compositam ostium tibiae & fibulae palio , communi confilio Chirurgorum exstirpabatur crus sub genu articulo : sed nec tornatilis ligatuta , trunco arteriae applicata , compescere poterat Haemorrha-xia. ; nec ligatura vasorum discissiorum poterat aKhiberi, quia arteriae penitus ocseae comprimi non poterant; hinc pleno rivo summoque cum impetu ianguis pertebat emuere , sed linteis carptis applicatis per splenia gratatim increscentia appressis feliciter sistebatur tam periculosa Haernorrhagia, adeo ut quarta post exsti pationem factam die , dum omnis apparatus removebatur, ne guttula quidem sanguinis intueret. Aliquando etiam contingit in cruris exstirpatione, ut arteria , quae
tibiae os in parte superiori & posteriori perforat, & saepe pollicis longitudine peripiam ossis lubstantiam decurrit , dissecta pergat continuo sanguinem fui dere, si nempe in illo mali ollho haerens diis crur . abi os serra dividitur. Patet facile, Iisaturam hic nullius uius elle ; tota compressio per lintea carpta , orificio vasis viscissi appretia , superavit anceps hoc malum. se
337쪽
In similibus tamen casibus compressio fortior requiritur , quam si laterali precsione complanati vasis latera contigua tacta fuerint, quia vasis discissi amplitudo eadem manet, hinc facile thrombus concreti sanguinis vas discissim obturans expelli posset, nisi valida pressione retineretur.
g. vi q. D EVULSIO hic sit 8. ὶ nihil juvat, nisi vascula laesa 39. parva , & plet hora adsit. Eadem de viista
potu, & internis medicamentis vera lunt: quae autem de Haemorrha
gia dicta , eadem & fluxui ichoris applicari queunt, licet auxilium
hic summum in balsamicis crassioribus.
REVULSIO Mic Ni uix auu AT S c. Galenus methodum tradens, quas anguis ex vulnere fluens sisti pollet, dicit hoc fieri, obturato quidem , quod per- myrum est, σverso autem atque aliorsum transtato, quod per illud ferebatur. a Sed circulationis sanguinis , qualem hodie novimus , ignarus cum fuerit non mirum est, illum fuisse in hac opinione, quod revellentia in compescendis Haemorrh giis vulnerum multum prodesse possent. Sed si magna arteria discissa est , quid iuvabit Venae sectio in alia corporis parte certe omnis sanguis ruet potius PCLpatulum arteriae vulnus , ubi resistentia nulla est, ad mortem vel saltem animi deliquium usque. Vidi, repetitam etiam Venat sectionem non potuisse sedare Haemorrhagiam, quae post dentem evulsum sequebatur : quid ergo proderit, ubi major arteria dissecta est, si sanguinis fluxum ex tam parva arteriola impedire non potuit Nec poterit a revellentibus aliis , quae frietione vel irritatione quacumque partium dissitarum a loco vulnerato agunt, quid boni sperari ; cum potius noeeant, quia motum prius in parte , dein in toto corpore augent. Ubi vero ingens sanguinis copia adest, nec satis illa munita fuerit per Haemorrh giam , Venae sectio prodeste pol set, si vascula laesa parva fuerint, ut nempe minum copia & impetu ianguinis vascula laesa minus aistenta se contrahere possint. EADEM DE vic Tu, po Tu &c. Ubi Haemorrhagia sedata est per rem dia praecedenti paragrapho descripta , in cibo & potu semper sollicite vitantur talia , quae copiam vel impetum sanguinis nimis lubito ausere pollent, donec Vas laesum optime consolidatum fuerit: hocque respectu debitum victus regimen multum boni facere potest. Sed facile patet, nihil inde sperandum esse, ut cohibe tur sanguinis effvxus ex patulo vase vulnerato ; praesens enim auxilium poscit Ualida sanguinis jactitra. Et licet daretur, cibum & potum aliquid huc facere posse ,
nimia requiritur mora, antequam chylus ex ingestis factus ad vulnus venire eoia set. Idem verum est de medicamentis interne tum iis , quibus talis emcacia adscriabitur, ut sanguinem ex vulnere impetitose erumpentem sistere postent. Patuit enim
ex modo dictis , ne 'uidem fortimina adstringentia possie sic cohibere periculosam Haemorstagiam , ut illis confidere tuto liceat , quamvis magna copia ipsi vasi diu cisso applicentur. Quid ergo sperandum foret ab iisdem , dum interme lumia , se
guini mira , mutata jam per corporis vires, circulationis actione ad locum Vulneratum pauca copia deseruntur ὶ una enim cum sanguine et ei tur Per hians v sa Method. Med. Lib. V. cap. 3. Charier. Tom. X. PaS. Io . s. Disitire
338쪽
sis discissi vulnus. Praeterea omnia auxilia, quae Haemorrhagiam compescere pos- stant, hoc faciunt vel constricto vase, vel coagulo inducto languini enluxuro , vel utroque hoc essectu conspirante agunt. Si ergo haec remedia , dum languini mista per vasa fluunt, has vires haberent ; an non prius constringendo pulmonis vasa minima, vel coagulando sanguinem, mortem inducerent, impedito sanguinis per pulmonem transitu , antequam ad locum vulneratum pervenire possent Dum minores arteriae discillae propria contractilitate, & minuto sanguinis impetu ob 1 an guinis jacturam factam, clauduntur sponte , uti dictum i. i sy. tunc similibus remediis adhibitis tribuebatur Haemorrhagiae sedatio, quae longe aliis debebatur causis. Plurima jactantur talia , quorum multa impune quidem exhiberi possunt , cum nec noceant nec prosint ; nemo tamen prudens his confidet, & interim, esticacioribus auxiliis neglectis, summo discrimini vulneratum exponet. EADEM ET FLUxUI I C HORIs APPLICARI Q. υ EUNT &c. Accidit aliquando. , ut vulnera etiam leviora sequatur ingens tenuis lymphae effluxus , valis arteriosis lymphaticis majoribus laesis , uti videtur , ex venosis enim lymphaticis disiectis vix videtur tanta copia lymphae effluere polle, cum venae sanguineae laeta , nisi maximae fuerint, parum tantum sanguinis eruehent, nisi lisatura vel aliud quodcumque obstaculum inter cor & venae vulnus ponatur. Distingui t men maxime debet ichoris effluxus, qui a vasis lymphaticis , vulnere laesis , oritur , ab illo , qui post nervi vel tendinis puncturas , & saevissimam inflammationem secutam, fit: longe enim alia auxilia requiruntur in tali casu , uti dictum fuit f. i63. Sed hic tantum agitur de fluxu ichoris , qui a vasorum per vulnus facta laesione oritur; tuncque illa, quae Haemorrhagiis compescendis conveniunt, prodesse poterunt. Dictum fuit in Praecedenti paragrapho, artificiosam vasis compressionem tutissimum & simul efficacissimum remedium elle ad compescendas etiam maximas Haemorrhagias; & constitit, idem hoc auxilium ichoris emuxum
tollere. . Chirurgus Bubonem Venereum , nondum persecte maturum, aperuerat iance
la , & mala fortuna vas Lymphaticum diiIecuerat, unde ingens lymphae copia quotidie de vulnere profluebat. Coniihi expers Celeberrimo Ruyschio indicavit hunc casum qui spleniis ex linteo complicato applicatis , & fibula valide comprellis , tam feliciter sustulit hoc malum , ut sequenti die jam omnis lymphae emuxus cellaret. sa) Ubi vero post nervi puncturam ichoris ille emuxus sequiatur, compressio talis brevi in gangraenam faceret transire partes inflammatas. Pulchrum etiam essectum habuerunt balsama omnia nativa , imprimis crassiora , quae oleoso lentore vasculi talis vulnus obturare possunt ; & interim vulneratis partibus amica dc salutaria observantur , ac in tendinum & nervorum puncturis tantum usum habent. Dumque haec satis calida applicantur vulneri , ut plerumque solet fieri, forte etiam tenera haec valcula calore majori contrahunt & claudunt. 3 Ruyseli. Obsereat. Analom. Chirurg. Centur. Observ. 6 I.
339쪽
g. o. I fibra nervosa , cerebro orta , ita extenditur , vel alio I modo disponitur , ut dissolutionem minitetur , fit Doloris idea.
Dolor est in mente perceptio rei molestae , quam adeo detestatur natura hum na , ut omni molimine vel invitus homo conetur tollere illud , quod musam illius ingratae perceptionis esse credit. Sanus enim homo habet in se facultatem percipienfii quasdam ideas occasone mutatorum nervorum quorumdam , quam a se removere nequit ullo modo. Profundae meditationi totus quasi immerius Philosophus , si ferrum isnitum parti corporis applicetur , mox habebit mutatam cogitationem .& orietur in ejus mente ingrata illa perceptio , quam dolorem vocamus. Quid autem sit in mente illa perceptio , impossibile est verbis explicare ; solus ille novit , qui dolorem patitur. Non enim oritur aliqua repraesentatio rei diversae a cogit tione , sed adest assectio percipiens : nemo enim cogstat , dum dolet, quod extra illum sit aliquid simile illi dolori, sed omnes dicunt, quod sint ipsi dolentes. Doloris idea jam non relinquit sui memoriam , qui enim dolorem palsas fuit .& momento post liber est , memor quidem est, quod illud molestum adfuerit, se nullam habet amplius doloris ideam , nec potest ullo modo facere , ut illa renascatur in mente, nisi nova doloris causa accesserit, quae mutato prius corpore , mentens in sua cogitatione mutaverit.
Quaenam vero lit illa mutatio in corpore, & quibus in partibus corporis fiat , a qua nascitur in mente doloris idea , possi limus cognoscere per Experimenta. D monstratur enim , solis nervis a cerebro oriundis nanc facultatem inesse , ut ab illorum assectione nascatur in mente doloris idea. Si enim neruus , qui solus ad Partem quamdam corporis tendit , destruatur , poterit pars talis secari, uri &c- sine ulla doloris idea in mente excitata, licet reliquarum omnium partium integritaS maneat. Sed omnes nervi in toto corpore oriuntur a medulla oblongata, quae medullas cerebri & cerebelli in se continet ; vel a medulla spinali , quae medullae oblongatae continuatio est , & praeterea medullarem substantiam a proprio cortice ortam continet. Tamen solos nervos a medullari cerebri substantia ortos doloris ideam in mente excitare, patet inde , quod in omnibus illis morbis . in quibus cerebri actio per nervos tollitur , nullus sentiatur dolor. Summa ebrietate sepulti, ut & apoplectici perfecti, ab effusis in cranio humoribus , nullum sensum doloris habent, licet vivus ignis partes corporis comburat : Issem in Epilepsia exquisita 'histibus exemplis toties constitit. Unde apparet, solis ne vis a cerebro oriundis hanc inesse facultatem , ut ab illorum mutatione excitetur in mente doloris idea. Quaenam jam est illa mutatio nervi a cerebro orti, quae
in mente doloris sensum facit i Videtur esse talis dispositio , quae, si diutius du- 'Dissili od by Corale
340쪽
DOLOR.rat , vel magis intenditur , faceret nervi in continuitate solutionem. Si enim homini sanissimo , cui nullus dolor in ulla parte corporis adest, in quo nullum in fluidis vel solidis eorporis partibus. Vitium invenitur , tenuissima acicula sub unguem digiti manus vel pedis adigatur , moX Oritur enormis dolor , qui totum hominem convelli faciet , tantum a mechanica tali mutatione papillae nervosae. Nec relati, qualiscumque causa sit, & quocumque modo agat : modo libram talent nervosam a cerebro oriundam sic disponat, ut rupturae proxima st, nec rumpatur tamen , destructo enim nervo , dolor cessat excitabitur in mente ingrata illa perceptio, quam dolorem vocant omnes. Sed ut haec mutata conditio nervi ideam doloris faciat nasci in mente, requiritur, ut nervi huius in cerebrum, & cerebri in nervum , libera maneat actio , non interrupta ullo obstaculo : si enim nervus in suo decursu ligatus fuerit, licet ejus extremum trahatur , laceretur &c. non erit in mente doloris sensus. Idem erit, linervo manente libero in toto suo decursu , ipsum cerebrum in functionibus suis laesum fuerit. Patet erso per hanc mutationem nervi aliquid mutari in ipso cerebro, tuncque ab hac mutatione cerebri nasci in mente doloris ideam. Videtur ergo ad modum verosimile , polIe doloris ideam nasci aliquando in mente, licet nulla mutatio in nervis accifferit: si nempe cerebrum a quacumque demum causa talem accipiat mutationem , qualem accepisset, si fibra nervosa quaedam in aliqua corporis parte sic di sponeretur , ut dissolutionem minitaretur. Hanc rem confirmant observata Medica : Saepe enim accidit, ut illi, qui per belli calamitates aut alia infortunia cruribus truncati fuerant, de dolore algitorum pedis abscissi coquererentur : imo in quibstsdam observatum fuit, talis doloris siensum fuisse signum imminentis convulsionis , cerebro , omnium nervorum lentientium origine , mutato.
aὶ Nec tantum hoc fiebat parvo post exstirpationem factam temporis intervallo, sed etiam diu postea. Dum ergo quibusdam hominibus primum illud originale
sensibus de motibus inserviens , a quo Oriuntur omnes nervi, facilius afficitur , quam in aliis . erunt obnoxii plurimis morbis δέ doloribus, quos externis causis adscribunt ; qui tamen totam suam originem debent nimis facili mobilitati ipsius tensorii communis. Hinc Sydenhamus videns , quod Venam secando. purgando dcc. nihil proficeret in mitis illis morbis , qui a turbato spirituum motu oriuntur , conclusit tandem , quod uti homo Pidam exterior conspicitur , ex partibus sensui obviis compaginatus , ita procul dubio ct interior es quidam homo, , e debit- spirituum feris Ur quasi fabrica constans, sub rationis lumine contemplandus. Hic vero cum temeris corporis intimius conjunctus cr quasi unitus, tanto agrius faciliusve de flatu suo dejicitur , quanto major est minorve ea, quam a natura sortimar , principiorum constituentium firmitas. b JUnde in inlibus morbis , dum dolores varias corporis partes obsidentes distinctissima simulabant mala, merito solam spirituum animalium α το ε αν iaculabat & ino dinatos motus , hisque compescendis tantum omnem navabat operam ; per ex- . perimenta probe edoctus , Omnes illos tunc isopiri dolores, & omnia illa tunc sedari symptomata, quae tanta varietate in mirabili hoc affectu distinctissimos men tiebantur re orbos. Confirmabat hanc rem , quod sola animi perturbatio in mobi