장음표시 사용
731쪽
unde incurabile carcinoma stomachum obsidere credebatur : Paucarum tamen h rarum spatio curatum hunc morbum vidit Helmomius sa , fragranti Emplastro applicato, quod palmae latitudinem vix excederet. Imo non sine ratione videtur conclusissie idem Autor, quod omnia fere remedia solo odore agant, id est subtilissima sua 3c spirituosa parte : simulac enim nativo suo odore spoliantur , nimis diu servata in ossicinis , etiam vires absunt. Sic scammoneum ubi cadavero Dejus odor periit, est cetum penitus est ; si castoreum virus suum amiserit, nihil emcit amplius Zce. Requiritur autem, ut firmentur vires, horum Epithematum talis applicatio, per quam caveatur , ne calor corporis subtilissimam dissipet fragrantiam extrorsum e sumitur hine panis tostus, ut siccissimus de maxime bib lus fiat; perfunditur tali Epithemate svarias formulas vide in Materia Medica a hunc numerum ; applicatur nudae cuti; postea tegitur velim ovilla vel suilla moulissima , oleo prius perfricata ; deinde idonea ligatura haec Omnia firmantur.
f. 3 3. TMPEDITUR putrefacti in venas introitus. r. firmanis
Ido vires t .j, adeoque augendo motum ad exteriora. a. curando exitum ad exteriora , fomenta. cataplasmata ex diaph
reticis , emollientibus, laxantibus , facta, scarificationes , cucurbitae , hirudines id agunt, cum calore externo.
Secunda indicatio seneralis in Gangraenae curatione erat, impedire putridi ta enas ingressum viae F. 33. n'. x. J. Gangraenosa enim pars vivis vasis undique vel adhaeret, vel saltem contigua est, dc tensim solet in putridum tabum d liquescere ; unde facilis erit resorptio illius putrefacti per venas . a qua pessima mala oriri possunt: febres nempe putridae, deliria, virium prostratio subita &c.
Poterit autem haec retorytici impediri sequentibus. I. Quae liberrimum faciunt numorum per vasa motum, vires firmare scu tur; uti in Commentariis F. 33. n'. i. habetur et adeoque eadem illa, quae praecedenti paragrapho enumerata fuerunt , sie augebunt vires vitales , si la Sueant , ut per ultimas exhalantes arterias , in superncie corporis ubique potitas , liberrime dimentur illa, quae naturaliter per has vias eliminari debent. Quamdiu autem nullum impedimentum est in ultimis illis exhalantibus fistulis, via mus, aucto circulationis impetu Bc velocitate, majorem liquidorum copiam per
has expelli ; sive insensibili perspiratione, sive sudore : ratj6 facile patet, quia
organis secernentibus & excernentibus intra idem tempus major fluidorum copia applicatur. Sed dum arteriolae exhalantes majori momento liquidi impulsi ursei tur de dilatantur, vicinae his venulae resorbentes angustantur; adeoque de dissicilior erit per has ingressus liquidi contigui resorbendi. Accedit, quod calor, auctum motum humorum per vasa comitans , dissipet illa , qua resorberemur. Ideo in omnibus morbis , in quibus motus circulatorii humorum augmentum adest , siccitas nast tur a dimatis tenuissimis ; & contra in languidis morbis, in quibus nimis tarda & debilis circulatio est accumulatis humoribus tumet corpus. Quantum autem resorbere possint venulae in superficie corporis positae, dum languida:
732쪽
sunt vitales vires , docuerunt mira observata; de quibus postea in Hydrope dicetur. Constitit nempe, Hydropicorum corpora, educta omni aquola colluvie . brevi tempore iterum intumuille, licet ab omni potu sere abstinuerint Sc siccissimos tantum cibos sumpserint. Unde videntur talia corpora ex ipso aere per venulas absorbentes haurire aquam. Summi ergo usus erit, augere parum circulatorium humorum motum, ut impediatur putrici Gangraenos in venas ingressus: & , firuid forte ingressimi fuerit, illud per urinas, aut cutis spitacula expellatur iterum
um firmatis vi'bus motus versus exteriora augetur.
1. In abscessuum curatione dictum fuit, quam maxime requiri, ut crudum i Bammatorium , iam maturatum, duceretur ad exteriora vide, o x. n's3. . ne illud resorptum purulenta cacoehymia sanguinem inficeret, plurimisque dc gravissimis morbis daret originem c vide F. o6. . Sed in Gangraenae curatione exi tus ad exteriora trocurandus est tanto majori cura, quando tabus gangraenosus pure pejor est. Nihil autem magis impedit exitum illum ad exteriora , limulque vivas partes suppostas plus suffocat, quam si cutis gangraenosa & exsucca corii aridi instat induruerit: si enim tunc simul satis valictus motus humorum in partibus vivis adhuc supersit, sub hac crusta omnia corrumpuntur. Optimum ergo erit, eer lamenta aut cataplasmata applicata continuo humectare locum gai graenosum , omnesque meatus sic aperire , ut viva vasa omnia hic perspirent quam liberrime. Aqua , & omnia remedia, in quibus aqua praedominatur , huic scopo inserviunt ; simul adduntur talia , quae emolliendi de laxandi vim habent. Cum autem in pane sangraenosa circuitus humorum deficiat, ideoque & calor inde pendens ; requiritur calor externus applicatus , ne somenta 3c cataplasmata applicata frigescant. Pulcherrime hoc obtinetur, si imponantur ex terra figulina
rarati lateres calefacti, quales variae magnitudinis & figurae in his locis habentur ;a pulchro effectu , quem in doloribus colicis levandis habent, dicti b A.
mn . Verum quidem est, calore sic de humectatione augeri putredinem in partubus jam mortuu , sed simul & facilitatur earundem separatio 1 vivis : unde numquam haec adhibentur remedia , niti simul spes adfuerat, hanc separationem οὐ tineri posse. Prudenter hoc monuerat Cessus a J, ubi de Gangraenae curatione agit , dicens : Medicamenta vero, m malum serpit, adhibenda nulla sunt, qua pomovere conserami r ideoque ne aqua quidem carida. Quamdiu enim proserpit malum, augeretur ab his putredo, & eo citius omnia vicina inficerentur. Solent tamen semper fomentis & cataplasinatibus ad Gangraenam misceri talia, quae & putredini resistunt eficacissime , oc penetrabili aromatica vi in motum deducunt stagnantia. Quia autem omnia illa in aqua facile possunt solvi, tamque subtilem habent simul fragrantiam, qua omnia aperiunt vasa, sine nimio tamen motus a mento ; simulque solent augere illam evacuationem , quae per cutis spiracula fit ;diaphoretica vocantur. In Materia Medica ad hune numerum similium formularum exempla habentur, in quibus emollientibus & laxantibus ruta , alliatia, iam' huci, calendulae, chamaemeli flores &e. miscentur.
SCARIFIC ATIONES. Quae imprimis usum habent, si panniculus adi-2sus, materia inflammatoria distentus ad magnam crassitudinem , gansraen , factus fuerit. Saepe enim tunc tanta moles corrupti & mortui incumbit pa
733쪽
tibus vivis subjectis, ut sola compressione suffocentur: simulque applicata fomen ta vel cataplasmata non possunt penetrare tuis viribus , & impedire putrefacti in venas introitum. V nde per scarlicationes loci gangraenos spiracula quasi nunt ;per quae aucto motu ad exteriora expelli possit corruptum , & admitti illa , quae
putredinem praesentem corrigant, futuram vero arceant. Scarificationes autem
illae tantum debent fieri in parte mortua, dc penetrare quam proxime ad viva . neque tamen illa laedere ; sic enim poterunt sine ullo dolore fieri , neque , crudo vulnere in partibus vivis facto , facilitabitur putridorum in vetam ingressus. D
cent enim venenatorum animalium morius , quam facile cruento in vulnere vi rus recipiatur venis.
CU CURBITAE Ablata enim atmosphaerae pressione illo in loco, cui C
eurbita haeret, impetus sanguinis per vivas adnuc partes moti distendet vasa , eleia 'vabit mortua incumbentia , dc repellet putrida. Imo, dum a mortuis incumbe tibus vasa vicina pressa non poterant explicari ab humoribus impulsis , ablata per Cucurbitam maxima parie hujus pressionis , libera iterum fiet via liquidis per hae vasa transmittendis : ucque redibit vita in partibus , quae abolito omni innuxu Meffluxu humorum in mortem tendebant. Quantam autem essicaciam habeant C curbitae , ut deficientem vitam dc nutritionem restituant in parte , docuit Tulis pius ca). Nautae juniori ex amplo brachii abscessu tanta puris copia subducta fuerat, ut postea deficeret nutritio, tandemque universum brachium emacrescGret. Cum jam illud ex arefactum esset, Cucurbitula cornea aliquoties imponebatur : cujus suctu de calor & nutritio redibant tam pulchre , ut exsuccum illu1 brachium pristinum vigorem dc torositatem recuperaverit & solitum robur ; se ut postea in navi ossicio suo fungi potuerit. Pulchrum etiam usum habent C curbitae , si applicentur partibus vivis in Gangraenae vicinia, ut augeatur vitalis liquidi huc ruentis impetus & copia: sic enim , uti postea . dicetur, solvet tui fibrae nectentes Gangraenam parti sanae , dc obtinebitur separatio. HIRU DINES. Animalcula haec , partem corporis , cui applicantur , tr sulco ore vulnerant, dein sanguinem ex sunt, dc saepe pertinaciter afixa m nent , donec fatura de sanguine plena decidant; vel nitro, sale, aut similibus 'ret persa, desierant locum, cui aahaerent. Pergit saepe tunc , remotis iam uirudinibus, sanguis emuere ; imprimis quando inorrhoidibus applicantur'; & quia dem tanta copia , ut apud Autores , qui de hirudinum usu scripserunt, remedia enumerentur, quibus nimius ille sanguinis fluxus compesci pollet. Tota ergo hurudinum actio est, ut vulnerem vasa , 8c dein sugendo educant sanguinem ;ade que minuta resistentia sanguinem majori copia Zc impetu huc derivari faciant. Similem ergo este elum habent, ac cucurbitae , imprimis si scarificetur locus, cui cucurbitae applicabuntur. V sum ergo habent imprimis , si scarificationes timeant aegri : aut talis fuerit loci situs, ut cucurbitae applicari nequeant. Animalcula a tem haec gangraenosum dc mortuum locum non facile mordebunt, sed in vicinia
loci gangraenosi applicari poterunta Ex omnibus, quae hac paragrapho dicta sunt, patet, talem hic laudari persecthmethodum, qualem Veteres adhibuerunt contra venenatorum animalium mo
sus. Cel .s b ) tunc cucurbitulas commendat, dc scalpello circa vulnus incidere te observat. Medie. Lib. III. cap. s. p. l b in. V. cap. pag. 3 . 3 ..
734쪽
iubet, quo plus vitiati sanguinis extrahatur. Si cucurbitula desit , hominem vulnus exsugere vult; quod tuto fieti polle monet, moso nuIlum in ore interno ulcus habuerit. Deinde in loco calido hominem demorsum collocandum voluit , foveri vero vulnus animalibus vivis per medium dissectis , ashuc calidis , tun que antidota exhibenda esse. Quae si desint, portionem meri vini eum pipere e sorbendam voluit, vel quidlibet aliud , quod calori movendo est.
Nihil hie generale determinari poterit, sed requiritur prius , ut sollicite inda
gentur causae paragraphis hic citatis enumeratae, a quibus gangraena , 8cillam Iequens putredo, ortum duxit. Quos enim in uno casu prodestet, summopere noceret in altero. Sic v. gi in illa Gangraenae specie, quae post summam debilit tem , aut senilem quietem , sequitur , cardiaca calida moventia Zc incitantia summum usum habent: eadem tamen haec nocerent summopere , si in calido juveniati corpore, post summam inflammationem , Gangraena nasceretur.
S. 437. i. o R R lG EN D O ejus causam proximam, sta
I gnationem , dc calorem. α. condiendo stagnantia contra putre amem. β. muniendo solida contra eandem. γ. Magnanistibus correctis per vasa munita conciliando motum. Quantum stignatio de calor ad putredinem faciant, jam saepius dictum sulti
Per octosinta annos sanus homo vivere poterit , neque ulla Putredo in corpore aderh; lanissimi autem juvenis, cada Uer bidui spatio totum putrescet, imptinus s calor ae iis ambientis magnus simul ad me ita Sola stagnatio putredinem non facit, vel saltem quam lentissime : docent hoc mactatorum animalium carnes ,
quae hyemali sub frigore plurimis septimanis incorruptae servari possunt. Neque solus calor corrumpit facile , nisi stagnatio accesserit: perpetuo cursu exercita uuis mina summis etiam aestivis ardotibus puram de limpidam aquam exhibent ; &contra in stagnis collecta aqua pessimam mephitim tota aestate spirat. Optime hine
Galenus dixit: Videtur autem ex materia humida omnis putredo fieri , ex causi veroesciente , extraneo ct prater naturam calore , simus autem augeri ab immobilitates σὶ. Ut ergo putredo concepta arceatur , ic coerceatur , t vide 3. 433. Q. 3.2expedior nimium calorem compescere, Sc stagnantia deducere in motum. . Cum requiratur ad curam Gangraenae, ut stagnantia in motum deducantur , atque iterum cum reliquis humoribus fluant per vasa ; patet, omni ope cave dum esse, ne putrescant: si enim jam putrida facta moverentur, destruerent i nerrima vasa, dc corrumpetent bonos humores, quibus miscentur. In comme
tariis enim F. 86. probatum fuit, sanguinem dissolvi a putridis, & minima v sa destrui; adeoque etiam depravari omnes actones solidarum dc liquidarum par xium corpocis, unde innumera mala posse ut nasci. In putrido stoibuto, de in
735쪽
atra bile turgente patuit toties . quanto onm periculo corrupta de stagnantia lamotum deducantur; uti postea dicetur, quando de his morbis agendum erit. s. Non enim humores soli mutantur & corrumpuntur per putredinem. verum etiam solidae corporis partes cohaesionem suam perdunt, ει ut animalium carnes la aere ealido & humido putrefactae dimant in tabum olidissimum. Pro vatici autem putredinis gradu plus minusve mutatur cohaesio in partibus solidis, uti quo
tidiano in culinis experimento constat. Recens enim minatae carnes tenaces esse
solent. si statim mensis adhibeantur, per aliquot dies servatae multum de illa tenacitate perdunt; ubi autem ad levit simum putredinis initium usque in aere aperto relinquuntur, tenerrimae evadunt, & in ore diffvunt fere, dum mand cantur. Unde dc ninius a 4 memoriae tradidit , quod Galli famitas in venat.
elleboro tingant, circumcisoque Dulnere teneriorem femini carnem a mam. Ueneis
nata ellebori vi ad putredinis initium disponente animalium carnes. γ. Postquam bina priora facta sunt. tunc tuto morus excitari poterit. Si enim vel humores stagnantes putrefacti acquisiverint notabilem acrimoniam ι vel vasa incohaesione sua per putredinem natam multum debilita fuerint, vel utrumque vitium adfuerit; a motu excitato rumpentur vasa , estui dentur humores, putreis do praesens augebitur; adeoque Gangraena non sanabirur, sed increscet potius et uti patet ex illis. quae in commentariis F. 388. dicta fuerunt.
s. 38. ON DIU N TUR. liqvida applicatione salis, aceti,
a vini, spirituum vini, aromatum.
Habentur in arte talia remedia cognita quae animalium partes ab omni putreis dine servant ε, sed cum praeter hoc requiratur, ut fluida stagnantia, per haec t media correcta vel praeservata, moveantur postea per vasa munita I patα, quod haec amiseptica xalia esse debeant. ut non tollant dotes in vasis transmittentibus di humoribus transmittendis requisitas ad hunc motum: unde non debent eo
diri instar eadaveris. sed .debet Iimul vita servari in parte; Bc restitui, si defecerit. Praecipue autem hoc obtinebitur applicatione sequentium e S 1 LIS. Animalium carnes, quae paucis diebus putrescerent. sale marino undique respersae, vel ejus muriae immeris, servantur incorruptae diutissime: sed simul observatur . earnes illas duriores fieri. Sal marinus. gemmae, ammoniacus praecipua sunt, uti & nitrum , quando nempe in fomentis diluta partibus Ganis graenosis applicantur. ACET L Quod omni putredini quam maxime adversum est ; unde tanti usus in morbis putridis fuit jam apuA Antiquissimos Medicost imo vel solo odore suo his morbis decumbentes reficit. Quotidianis experimentis constat. anumalium carnes aceto aeque posse praeservari a putredine, quam sale. Interim hoc boni habet acetum, quod nec solida induret adeo . nec liquida coagulet; sed e contra sanguinem potius dissolvat. Acida reliqua sortiora , ignis vi ex fota silibus expressa , ut sunt spiritus nitri, salis marini , sulphuris, vitrioli Scc. omnem quidem putredinem arcent, sed simul fluida coagulant, solida autem coi
736쪽
trahunt & indurant ; imo, si meraciora haec suerim , destruunt. Unde patet.
quare levissimum illud fermen ratione paratum acidum , acetum nempe, illis praefers ur. VINI, sp IRITUUM VI . Aprinas carnes , vino immersas , in Geta mania a putredine servari notum est, simulque tetaeras manere. Unde & in vinctanti septica virtus est, quae huic indicationi rci pondet. Spiritus autem vini, Se Aleo hol inde paratum , efficacissima quidem contra omnem putredinem praui dia 1 unt; set satyguinem ejusque serum coagulant; vasa autem corruga ut de contrahi taciunt: unde parrem mortuam corporis servare quidem possunt, & c vere iis serpat putredo, sed tamen nunquam redire poterit vita in partibus illis , quae alcohola vini diu conditae fuerunt. Sic in mirabili illo easa, cujus mentio acta fuit in Commentariis F. 29. ii'. 4. crus emortuum, spiritu terebinthinae
inutietum quotidie, Sc deinde assiduo spiritu iuniperi solum, non putrescebat,
sed Mumiae instar exsuccum & aridum redditum vivis partibus adhaerebat: Viniergo spiritus proderit potius dilutus aqua et tunc enim . quamvis debilior fuerit. tamen servare poterit paries a corruptione: neque tamen nocebit solida erispat do , aut coagulum fluidis inducendo. AROMATUM. Plurima talia in Materia Medica ad hunc numerum rece sentur , in quibus haec vis obtinet, ut etiam cadaveribus aspersa putredinem a erant quam diutissinie , simulque gratissimo suo halitu reficiam vires. Inter illa a tem scordium , alliaria, ruta, salvia, marrubium, abiit thiiun, tana tum praeiacipue commendantur. De scordio mira narrat Gale 3 t a ); nempe a viris fide
dignis scriptum fuisse , quod, cum post conflictus bellicos eadavera pluribus die bus insepulta iacuissetui multo minus computruerint illa, quae casu scordio ibi
crescenti incubuillent; maxime vero incorruptas mansille illas horum cadaverum
partes, quae herbam hanc attigi sient. In alliaria similes vires laudavit Hilda s c, , licet scordium praetulerit i tamen tanti iacit illam herbam in Gangraena & Spha- celo curandis , uti etiam ad ulcera putrida & sordida , ut verno tempore succum ex illa pressum in lagenis vitreis, oleo super infuso, servaret, ne hyemali tempore saluberrimo hoc remedio destitueretur. Omnibus autem his plantis inest sutatilis fragrantia, a qua praecipue illarum vis medicata pendet: longa autem cocti ne , imprimis in vasis apertis , illa diffatur in auras , & iners decoctum res duum nullas fere vires hahet. Orimum ergo erit vasis clausis infundere has herbas in aqua pura fere fervida ; dein expresso liquido addere vinum, acetum, sal.&e. vel de recentes herbas in pultem tritas, addito sale & aceto , cataplalmatis instar partibus Gangraenosis applicare. Quantum autem haec & similia profuerint quandoque, patuit ex illis, quae in commentariis F. 338. dicta fuerunt. I.
ISDEM 438.ὶ servantur solida Intacta.
Noe satis patet: solidae enim partes ex sua indole non corrumpuntur facile , sed tantum quia liquida continent suis cavis . vel illis alluuntur. Unde per exsic.
De Antidotis Lib. I. cap. xx. Charier. I bὶ Observat, Chirurg. Centur. 2. Observ. s . Tom. XIII. pag. 333. I pag. III.
737쪽
ria UAN GRAENA 3. 43 '. 6 o' eationem dissipatis pici maxima parte fluidis partes animalium diu sine putredine
g. o. TAGNANTI A deducuntur in motum i a. diluend oo aquosis affatim haustis & applicatis. a. stimulando arte
rias per ea , quae malo opposita. γ. movendo liquida calore, frictione , cardiacis. P. sublata copia nimis distendente per missionem sanguinis.
Ex ipsa definitione Gangraenae g. is . patet, stagnare liquida in suis vasis ita
loco Gangraena affecto , cum cesset influxus vitalis humoris per arterias, essi xus per venas: sed stagnatione & quiete nostrorum fluitarum moleculas alunari. demonstratum fuit in Commentariis F. ii . adeoque, ut stagnantia deduci possint in motum, requiritur, ut moleculae concretae inter se dividantur iterum sic, ut possint per ultimas vasorum tuorum angustias transiret sed Be moleculis iam dia visis debet conciliari motus , qui deerat, dum stagnabant i simul etiam , si a quacumque causa vasorum transmittentium capacitas imminuta fuerit , & haec tollenda erit. Haec autem omnia obtineri poterunt. sequentibus. . a. Tota cutis in omni fere puncto absorbentium σenularum oscula habet: hine diluentia applicata externe loco assecto poterunt se Lis osculis insinuare , sanguia ni misceri, & communi corporis lege per omnia distribui. Quantum autem este tum habeant diluentia in resolvenciis stagnantium fluidorum concretis moleculis, dictum fuit in Commentariis s. 131. i. i. dc 3 3 4. Sed & ibidem demonstratum fuit, fomenta diluentia parti affectae applicata non tantum prodesse, quatenus diluens aquosum venulis absorbentibus insinuent; verum etiam quatenus laxando ominnia vasa faciant, ut impetus & copia vitalis liquidi in parte augeantur; ade que de diluens liquidum , universali humorum massae permistum, magis versus haec loca derivetur. Si jam simul attendatur at illa, quae in Commentariis f. 398. n'. 3. habentur, patebit, externa applicatione diluentia etiam posse ingredi arteriolarum exhalantium extrema; si nempe majores ramuli, unde minores hae arteriae prodeunt, obstructi fuerint, tunc enim ultimi illorum fines va icontigua liquida ebibent illa vi , qua minimae fistulae cavae liquores hauriunt. Si iam simul, dum haec externe applicantur, ingens similium copia potatur, res lutio concretorum fluidorum obtinebitur, quatenus per diluentia liquida fieri poterit.
β. Cum autem . respuctu nostrorum fluidorum, aqua fere sit unicum diluens, haecque ex se iners sit, requiritur motus cordis & arteriarum , ut illa actuosa &mobilis reddatur. I ii parte Gaias nota stagnatio est : hinc licet & externe & ii . terne diluentia adserantor, nisi possit simul hic excitari motus , nihil boni fiet. Unde paulo major motus in toto corpore , id est febris modica, semper tune proderit: ideo una cum diluentibus solent dati talia, quae blando stimulo motum earum augent i vide de his Commentaria g. 398. n'. i. J ut infusum ligni saliasaphras, trium tantalorum , rutae , alliariae, &c. Cumque humorum nostrorum spontanea corruptio , dum stagnant, semper in putredinem vergat svide ,. 8o J; ut his adduntur gratissima acida, & imprimis vegetabilium expressi succi,
738쪽
ut citreorum, aurantiorum , ribellorum &c. vel & sermentata acida, vinum nempe aut acetum; quae omnia minime coagulant sanguinem , sed attenuant potius
de diissolvunt. Pro ut jam major minorve putredinis metus est, de in victu de m dicamentis acida plus minuive exhibentur. V bi vero a defectu Sc quiete senili, vel a lenta de frigida sanguinis cacochymia Gangraena nascitur, neque ulla liactenus adsunt putredinis signa, tunc tales volatiles oleos i , Elixiria tincturae ar maticae &c. prodesse poterunt.1. CALORE. Vitam perfectam in homine, id est sanitatem , calor comitatur , & quidem aequabilis , per omnia corporis loca dimisius , ad extremas etiam partes usque. Vitae viribus auctis vel minutis, pariter increscit vel decreiacit calor; tandemque in cadavere, omni vita cessante , frigus oritur , dc omnium quies. Sed non tantum calor vitae praesentis comes dc signum est, verum etiam latens de sopita quasi vita calore excitatur, dc redditur actuosa. Ranae hyemali frigore torpent, imo media in glacie sepultae haerent immobi es: si in hypocaustum delatae calescunt, redit agilitas. Vitale stamen pulli, in sacculo colliqua menti ovi incubati latens, iners ibi haeret, neque crescit,donec caloris gradu requisito latens in actum deducatur vita ; &, uti ex immortalibus acutissimi Reaumurii observatis patuit, insectorum vita potuit pro lubitu excitari, deprimi, prolongari, vel brevior reddi, dum majori minorive calori exponerentur a . dam apud Antiquissimos mira haec ignis de caloris proprietas videtur cognita fuisse, qua cuncta in . rerum natura animantur. Scribit enim Plistarchus bin, sapientissimum regem Numam ignem tanquam omnium rerum principium colendum dedisse : Mobilis uenim in natura ignis est. Motus autem es , aut cum motu ejus generatio. Alia vero
materia partes calore d stituta : torpida jacentes ct mortuis similes. desiderant ignis vim , velut, animam : qua simulac accessis, eonferunt se ad agendum aliquid atie patiendum. Patet ergo, quantum exspectari possit a calore externo, ut stagnantia deducantur in motum ; modo simul adhibeantur illa, quae putredinem arcere possint , quae aliter metuenda foret.
FRICTIONE. De variis frictionis usibus, & quomodo per illam major
motus in toto corpore, vel Zc in parte , excitari possit, dictum fuit in Commentariis F. 18. Sufficit hic notasse, alternam illam pressionem & relaxationem partium , quae in omni frictione fit, supplere naturalem vasorum in liquida conia tenta actionem ; adeoque stagnantia per illam moveri poterunt, quod hic requirebatur. Summi ergo usus erunt , ubi a quiete senili Gangraena in extremis adest , vel brevi futura metuitur. Ubi autem post validas inflammationes Gangraena metuitur, frictiones tantum mollissimae dc prudenter adhibitae prodeste poterunt: rudi ori enim tractatione vasa, liquidis immeabilibus distenta, fran
CARDIACIS. Cum eor causa princeps statuatur omnium illorum mois tuum , unde vires vitales restimantur , ideo omnia remedia, quae hos motus auia gent , cardiaca vocantur, licet non semper in solum cor proxime agant. Cardiaca autem illa imprimis duplicis generis sunt, vel replentia, vel moventia. Priora restituunt copiam humorum sanorum ; posteriora motum illorum per vasa augent. De a) Membites po ut l'Ηistoire des insectest b Plutarcia Camillus Tom. I. pag t 39.
739쪽
posterioribus autem hic praecipue agitur, cum indicatio curatoria jubeat, st sinantia in motum reducenda et se. Vinum, succus citri, aurantiorum, & similia glatissima acida imprimis hic usum habent; cum simul putredini hic metuet dae adversentur. Videatur de his Institutionum Medicarum Celeberrimi Boerhaavit,. III1. ubi pulcherrima enumerantur.
δ. Cum modo dictum fuerit, ut in curatione Gangraenae stagnantia deducatiatur in motum , excitandas esse vires vitales I mirum forte videri posset, quare Venae sectio nunc laudetur, cum per illam minuatur humorum copia , & debulitentur vires. Sed in illo casii proderit, si vel in toto corpore pleihora adfusrit , vel in loco assecto vasa , immeabili liquido in farcta, a vi & impetu liquiadi a tergo urgentis nimis distendantur : demonstratum enim fuit in Commentariis F. Io 6. . metuendam esse circulationis suffocationem , vasorum rupturam, &Gangraenam a nimia plenitudine; & in Commentariis g. ioo. probatum fuit, eadem mala a nimio sanguinis per vasa motu fieri. Praeterea in Commentariis F. 398. n'. I. Licham fuit, per missionem sanguinis , imminuto liquido disten dente, restitui vasis oscillationes elasticas , quae ad motum stagnantium quam
maxime necessariae sunt. Metuendum forte videretur , ne putrefacti facilior esset introitus in venas de-eetas per sanguinis missionem: sed haec vix adhiberi debet, nisi satis valida feris adsit, per quam motus magnus ad exteriora fit, qui putridi in venas ii gressum impedit vide S. 3 1. n'. I. : & praeterea non potest adesse magna putredo , quamdiu spes superest , stagnantia liquida per vasa adhue i tegra moveri iterum polle. Unde , licet aliquid putredinis illius incipientis venas ingrederetur , illud facile elueretur ex sanguine per diluentia affatim hausta vide lit. a. hujus paragraphi ὶ & per urinam aut sudores exiret de
f. I. TTIS 3 . 43 3. 436. 437. 438. 43'. 4 O. citis XL applicatis, saepe renovatis, multoties incipiens ganis graena felici correctione de diaphore si benigne tollitur.
Nunquam facile desperandum est, licet Gangraena atasse videatur, modo nomdam illa signa adsint, quae docent vasa iam rupta esse, & humores effusos putrefactos. Si enim omnia illa, quae paragraphis hic citatis dicta fuerunt , cuto applicentur , dc pertinaciter pergatur in eorundem usu , saepe redit vita in partem , quae jam mortua credebatur. Neque nocebit hoc tentare , modo alia qua, quantumvis etiam levis', spes felicis successus superfuerit ; quia eadem baec remedia applicata proderunt etiam in illis casibus , ubi nihil amplius exspect Ii poterit, quam separatio mortui a vivo, uti f. s. dicetur. Licet ergo valia dissimae inflammationis phaenomena subito ablata fuerint sine correctione cause ;dc color loci assecti , antea ruberrimus , iam inceperit mutari; imo quamvis alia quae parvae pustulae ichore lymphatico plenae in cute apparuerint quae docent
tantum , tenerrima vascula cutim epidermidi nectentia rupta esse ) , adhuc tentari poterit haec methodus. Dictum enim fuit in Commentariis 3. 4 9. non semper adeo facile esse, ut distinguatur validissima instammatio a primo Gangraei . Diuitiam by GO I
740쪽
ex illa natae initio ; quia & valida inflammatio in mortem tendit, de incipiens 'Calagmna nondum totam vitam abolavit in parte. Ubi ergo in illo confinio inter Gangraenam & inflammationem affectus consistit, efficacissima auxilia simul &semel applicanda sunt: si enim pergant eaedem caulae agere , brevi destruentur vasa , & est a liquida stagnabunt de putrescent. Sed vasis destructis nulla amplius spes est , stagnantia in motum reduci posse. Memorabiles casus in Conturionis historia allegati, in Commentariis imprimis f. 338. docent , quam inopinati aliquando succellas in gravissimis etiam casibus hanc methodum secuti fuerinr.
s. r. cI autem liquida jam putrefacta, horumque mobilissimae
partes exhalaverint, tum & canales destructi fuerint, malum non cedet his remediis, neque reddetur corruptae parti sanitas, sed vicina multum destruentur motis, neque tamen exhalais re potentibus, vivis.
Dum autem omnia illa , de quibus actum fuit binis paragraphis praecedentibus.
tentantur , oportet Medicum vel Chirurgum quarta quaque hora inspicere i cum affectum , si sensibus pateat; & sollicite attendere, an signa vitae auctae Vel edeuntis appareant; an vero omnia in pejus ruant, & color mutetur in palliadum , fuscum, lividum , vel & nigrum ; tunc enim novit certo, partem mortuam esse , dc vasa sic destructa, ut nulla motus vitalis restituendi spes supersit. Liquida ergo stagnantia spontanea degeneratione putrescent vide F. 8o.ὶ; solida destruentur ι & dum se aer extravasata liqui Ja alluit, eo citius corrumpentur. Sed demonstratum fuit s. 81. a putredine sic mutari nostros humores , ut aquosa pars exhalet, sales vero nativi, blandi saponacei & satis fixi, fiant acres al-Calini Volatiles ; olea pro parie sic attenuentur, ut foetida de volatilia fiant; r siduum vero oleum , mobilissimis his partibus orbatum , terrestri de fixiori h morum parti unitum , tenacissimam Recem constituat. Omnia ergo dc haec contingunt , ubi Gangraena confirmata partem occupat; dc partes mortuae, postquam mobilissima exhalaverunt, exsiccatae durum saepe dc coriaceum tegumentum D mant , quam escharam Gangraenosam vocant. Sed sub hac eschara vivae partes sepultae haerent: si ergo tunc arterias stimulando, vel per cardiaca, frictiones ,
aut calorem externum motus liquidorum multum augeatur per viva adhuc vasa ,
illa ad duram hane & imperspirabilem crustam comprimentur , S atterentur Iunde nova inflammatio in his fiet, eito iterum in Gangraenam tendens , ade que augebitur brevi in Sphacetum usque malum , dum aci ossa usque omnia perfecta morte destruuntur; vel putredo mota in panniculo adiposo versus vicina
loca propagabitur , sicque proserpet Gangraena. Hoc pulcherrime expressit Celsu.
loco Isso in Commentariis 3. 19. citato. Postquam enim dixerat, de Gangraena
agens , quod caro illi ulceri vel nigra, vel livida sit, sed siccin arida; eroximaque cutis plerumque pustulis subnigris impleatur Sce. addit i Eentia: omniaque ea simuι serpunt ἱ ulcus in locum pustulosem : pustula in eum , quι pallet alit livet tpallor aut livor in id , quod inflammissum : inflammatio, in id quod integrum es . transit oec.