장음표시 사용
751쪽
s 'Absoluta iam soret Gangraenae curatio , quae in omnibus casibus locum haberet, iii si obiervaretur quaedam Gangraenae species , quae a frigore ingenti nasci. tur vide S. Σχ. γ. . Hujus Gangraenae signa diagnostica enumerata fuerunt L
1 . n'. 6. Si mem cura hujus Gangraenae tentaretur methodo hactenus destridita, pars affecta cito & certo ad Oissa usque Sphaceto corrumperetur, & de eo
pore decideret; uti in borealibus regionibus, & etiam in his . tristibus exemplis toties constitit, dum acerrima saeviebat hyems. Omni ergo cura haec Gangraena a reliquis distinguenda erit: quod facile neri poterit, si ad causam praegressam, & signa praesentis hujus gangraenae attendatur.
Frigus meram tantum calocis privationem esse . voluerunt Scholae ; adeoque a frigore orta mala calore applicato curari posse crediderunt multi. Sed si consid
rentur frigoris essectus, videtur illud non esse privationem simpliciter, sed potius Ens physicum distinctissimum ab omni alio. Hel montius , qui ubique in
Scholas acerrime invehitur , dicit, quod dum vir juvenis descenderet mane ex Alpibus perpetua nive tectis, tamen in illo cervicis latere, quod solem respici bat, vesicas ambustis similes habuerit. V nde conclusit; in eodem loco. tempore ,& subjecto c aere nempe haerere tantum calorem, qui cutim in vesicas attoli rei ; simulque tale frigus, quod impediret nivis solutionem per calorem solis; adeoque poterat & frigus dc calor simul existere, licet se mutuo non destruerent thinc voluit patere, frigus non esse caloris privativam absentiam, sed Ens verum c a . Si considerentur illa , quae in conglaciationibus liquorum artificialibus contingunt , apparet , frigus habere satis mirabiles proprietates. & transire polle ex uno corpore in aliud ; sicque posse augeri immaniter . dum frigudissimo v. g. jam corpori novum continuo conciliatur frigoris augmentum. Unde acutissimus Philosophus Rea mur, cui tot & tanta inventa debentur , comparavit hanc frigoris proprietatem ignis adeo notae virtuti . qua a minima
etiam scintillula, materia innammabili excepta , summus ignis excitari potest. Verum uti requiritur ignis actualis ad producendum novum ignem hoc modo, si etiam glacies semel facta novam glaciem producere valet b . & admistis quia busdam salibus &c. frigus glaciei augeri potest quam maxime, etiam media aest te. Aqua certo frigoris gradu fluiclitatem suam amittit, M in corpus solidum mutatur, tuncque glacies dicitur: & adest in hac glacie aliquid. quod inde exure potest, & corporibus contiguis solidis liquidisque insinuari. Si enim v. g. gl cies , illum frigoris gradum habens tantum, qui requiritur, ut non dissiuat in aquam, misceatur fati marino, augetur frigus: & uti docuerunt observata , illud frigoris augmentum tantum fit, quando glacies incirit deliquescere se): si tunc huic mit celae ex glacie & sale marino immersatur valculum aquam continens , iula in glaeiem mutabitur multo frigidiorem ad the ometrum, quam erat prior iula glacies, cujus misceta cum tale marino frigoris illud augmentum factum n rat. Sicque repetitis vicibus glaciem sie factam eum sale marino miscendo pol rit frigoris gradus augeri immaniter ; uti pulcherrimis experimentis in Actis Paria sinis loco modo citato constitit. Hae autem frigoris proprietates cognitae forte
752쪽
aliquam lucem agundere poterunt illis , quae observantur fieri in partibus corpo tis humani acerrimo frigori expolitis. Callar corporis nostri, dum sani sumus , etiam in lumnio aestatis tervore, superat aeris ambientis calorem : unde patet, requiri acerrimum frigus, antequam possint partes corporis nostri gelu rigest xe : cum autem , caeteris paribus, calor minor sit in extremis partibus corporis, quia celeritas sanguinis per Vasa moti minuitur in maxima a corde distantia ;ideo frigoris aeris ambientis effectias in pedum manuumque digitis, nasi apice, di auriculis praecipue observantur. Cum autem gelu aquam prius fluidam conis vertat in tigida spicula ; pari ratione & humores nostri, qui maximam copiam aquae in se habent, assicientur. Omnis ergo iniluxus & eis uius humorum prevasa cessabit, cum fiuidi naturam amittant congelati humores ; ergo aderit Gania graena : uti patet ex ejus definitione data f. is. Cum autem in minimis tunc de tenerrimis vasculis conglaciata illa spicula haereant, facile patet, si haec moveat tur calore subito applicato , frictionibus &c. debere destrui omnia. Si enim sup ponatur , pro parte resolutis his spiculis , motum redire circulatorium in parte νnecessario omne illud, quod nondum in fluorem conversum est, ilico haerebit circa vasorum angustias: cumque impetus licui di vitalis a tergo urgentis in haee obstacula agat, rigidis & acutis his moleculis vasorum cohaesito debebit destruicitissime , adeoque brevi fiet immedicabile malum : nihilque supererit , praeter corrupti de mortui 1 vivis partibus separationem. An non augentur haec mala , quia salinae liquidorum nostrorum moleculae, per congelationem , excutiuntur,& in majores massulas concrescunt; quae motae antequam iterum in fluidis solutae fuerint, rigilitate suae molis & figura pariter nocere possent saltem hoc expertia menta docent, aquam sale gravidam non nisi majore frigoris gradu congelascere ν& antequam congeletur, selem inde excuti & in fundo colligi. Docuerunt iam oblarvationes , in frigidissimis regionibus iatis frequentia Memala felicissime sanari, si partibus congelatis applicetur aqua frigidissima, conge lationi proxima r innc enim causa illa physica, quae in partibus conglaciatis tauda fecerat converti in rigidam glaciem, inde educitur , & aquam proxime parti contiguam conglaciat. Hoc modo liquidis pristina redit fluiditas ; quibus per car diaca stimulantia , frictiones &c. tunc tuto conciliatur motus. Hildanus sic reia fert ca septentrionalium plagarum incolas. dum vesperi domum redeunt, prius nive perfrigare manus, extremum nasum , & auriculas, antequam ad isnem accedunt, vel vaporarium ingrediuntur. Imo ex relatione viri fide dignissimi nariarat , quod viator, qui in itinere frigore obriguerat, cum quasi mortuus ad dive solium deduceretur, hospes illum demerserit ilico in frigidam aquam , quo facto , undequaque spicula glacialia exiverunt , sic ut totum corpus glaciali tali crusta tectum undique conspiceretur. Postea exhibito ampliore cyatho hydrom stis cum pulvere cinamomi. maeis de Cariophyllorum in lecto sudor ero vocatus est; sicque convaluit, amissis tamen manuum S: pedum extremis articulis.
s. 11. Λ LlTER enim caloris applicatu pars putrescit, actis, nec eductis spiculis.
753쪽
Dum enim , nondum educta illa causa sphysica , quae conglaciatiqnem fecit . conciliatur motus per calorem externum spiculis illis glacialibus, destruuntur tenerrima vasorum omnium stamina ; uti statim dictum fuit. Pulchre hoc apparet ita pomis conglaciatis : si enim illa igni admoveantur, ut regelascant, omnem saporem perdunt, &. in mollem pulpam conversa corrumpuntur brevi. Si autem frigia dissimae aquae , & tantum non conglaciatae immergantur , pulchro spectaculo
crusta glacialis undique haec poma tegere incipit; qua decidua , iterum aquae Gmili immerguntur; illudque repetitur , donee nulla amplius glacies ex pomis his prodire deprehendatur: deinde detersa & siccata pristinum saporem retinent, Scdiu servari posIunt. Idem fit 3c in corporis humani partibus , summo gelu co strictis , si imprudenter calori exponantur, antequam glacialia illa spicula nivisunt aquae gelidae applicatione educta fuerint: corruptae enim vero sphacelo tales partes decidunt. Videtur jam hoc monuisse Hippocratos ta9 dum dicit: Uemmor pedes per igerati deciderunt ex calida ousione,
g. 436. TI O autem peracto s .ὶ, calidis refocillandus carduiscis, & in sudorem usque calefaciundus aeger est.
Postquam eductis glacialibus illis spiculis nullus metus est, ne excitato motu partes destruantur , tuto dantur talia , quae & in parte affecta , & in toto corpo re majorem paulo excitant motum , & aequabilem calorem diffundunt per omnia. Sic enim expeditissima iterum redibit humorum circumductio per illas partes , in quibus paulo ante mera stagnatio & quies aderant. Unde lenes frictiones tunc commendat Hildanus ibin , Minde fomenta ex lacte dulci decocto cum foliis lauri, rosmarini,salviae, lavendulae &e. applicari voluit, & postea in lectum compositis aegro calida sudorifera propinavit; fomentis interim istis continuo applicatis ad partes assectas, ut sic determinatio excitaci motus per remedia interna potist mum versus has partes seret. In Materia Medica formulae talium remeatorum habentur. Solum certe ligni saltaphras infusum, vili pretio parabile, P Iaxu Rlarga copia profuisse vidi 1aepius in pauperibus, qui, rigidissima nyeme Pr ressa, in haec inciderant infortunia,
g. 37. I gangraena jam in sphacetum conversa, infectum aus
id Sphacelus sit, dictum fuit in Commentariis g. 4xo. ejusque praesentis fgna enumerata fuerunt F. as. patuitque ex illis, nihil aliud tentari posse, b) De Gangraena & Sphaeeso cap. XIII.
754쪽
quam ut auferatur illul, quod Sphaceto corruptum fuerit. In Gangraena inci-Ιiente adhuc aliqua spes erat , felici correctione posse superari malum, si subito uisoactissima adhiberentur auxilia vide F. i.); ubi autem ad ossa usque omnia
emortua sunt in Sphacelo, nunquam poterit redire in has partes vita; adeoque unica tantum indicatio curatoria superest, nempe ut mortuum natura, vel arte, a vivis separetur. Mira historia, in Commentariis 3. 1'. n'. . enarrata, de
anu illa, quae crus Sphaceto aflectum per plures menses gessit spiritu terebintsinae conditum , docet quidem , in exsucco tali corpore potu ille caveri putredinem sic in parte mortua, sed tamen haee non erat Spiraceli curatio , quae semper separationem omnimodam mortui a vivis partibus requirit. Quin imo in loco ibidem citato habetur , quod etiam in decrepita hac aetate natura separation mortui a vivis partibus molita fuerit. Post uam enim per quinque integros mei ses lecto affixa fuerat, sponte notabilis fili ura apparuit in confinio mortui & vi Vi ; perfectam tamen separationem corruptae partis in ultimo illo senio nullus exsin peetare poterat, & mors brevi post secuta fuit. Iii sanis tamen, & in flore aet tis constitutis, hominibus sponte separatas cecidisse partes Sphacelo insectas. Constitit observatis certissimis , in loco modo citato; uti etiam in Commentariis f. ε 3 2. enarratis. Naturae ergo ductum sequuntur Medici ει Chirurgi, dum sph celatas partes tollunt, & quidem quam Ocyssime, si talis conditio aesti fuerit, ut & ferre possit illa, quae ad hanc ablationem requiruntur; & spes sit illum sit perstitern esse polse. poliquam haec facta fuerint. Licet enim in raris casibus sponte ceciderint partes corporis Sphaceto corruptae, tamen longe frequentius solet proserpere hoc malum, & vicina viva depascere; adeoque tutius & melius vid tur , ilico rescindere mortuum, ne partes sincerae trahantur. Ubi vero Sphacelus non progreditur amplius, tunc sine periculo licet exspectare per aliquot dies salataria haec naturae vincentis molimina; modo interim anti septicis remediis partes Kondiantur, & ab omni putredine serventur. Praecipue , si talis fuerit partis aste Lae conditio, ut non multum damni sequeretur, licet aliquem adhuc progressum
Sehacelus faceret. Uti v. g. si pedis inseriora sphace lata essent , nisi citissime alcendat sphacelus, sine periculo exspectari hic potest saepe per aliquot dies, cum exstirpatio in hac parte sub genu semper fieri debeat; uti postea dicetur in Commentariis 3. 46 L
U IE ablatio diversa , prout pars vel tota . vel pro parte affecta, vel prout tota tolli non potest ob situm ,
Cum in ablatione insecti, uti postea dicetur I. 6 . sani in quam maxime con
servandum , omneque corruptum tamen integre auferendum iit, patet facile , magnam hic divertitatem occurrere in curatione , si membrum aliquod , brachium v. g. integre corruptum fuerit, Vettantum pro parte. Praeterea exstirpatio proprie dicta , qua tota pars assecta tollitur , locum tantum habet in extremis corporis, non autem in aliis locis. Unde v g. dum a decubitu diuturno in mo bis omnia circa os sacrum & coccygis vero Sphaceto corrumpuntur, facile patet,stum harum partium non permittere, ut rescindantur omnia mortua una A aaa a
755쪽
ossibus, saepe tune etiam assiectis. Idem vetum est, si ab eadem causa, circa
prominentes vertebrarum spinas , scapularum eminentias, ossium femoris tr chanteres majores &c. limite malum otiatur.
g. 39. C I ergo pars non usque in fundum corrupta, aut exstirpari nequit, conamur : I. progressum impedire. a.
corruptum auferre. Accidit aliquando, ut, panniculo adiposo ad enormem crassitiem distento de gangraenoso facto, omnia ad oll. usque omnino emortua credantur , licet tamen aliquid vitale in subjectis partibus saepe supersit, quod incumbente hoc mortuo liberatum vitam redintegrat in membro , quod exstirpandum credebatur. Mirabilis talis casus in Commentariis 3. 33 S. memoratus fuit, qui hoc confirmat. Licet enim , post validam contusionem anterioris partis cubiti , tota manus pallida & frigida esset, & scarificationibus etiam profundis nullus perciperetur dolor ; imo Per manum transadacta lanceola ne guttula quidem sanguinis exuret , tamen lensim calor & vita redierunt in hanc partem, quae penitus mortua videbatur. Decumbebat in No comio ante multos annos mulier , quae pessimam necrosim a decubitu circa os sacrum habebat, sic ut non tantum integumenta Corrupta forent, verum etiam ipsius ossis sacri fatis magna superficies nigrest ret: cum jana fere desperaret de sanatione tanti mali Celeberrimur Boerhaavius, qui ejus curam habebat , inceperunt lamellae corruptae ab osse sacro separari, MVivum os suppositum vasis emissis retexuit novum periosteum , sicque ad cicatriacem perductum fuit tam grave malum. Ubi ergo aliqua adhuc 1 pes superest ,
nondum omnia penitus corrupta esse; vel conditio loci exstirpationem mortuae partis vetat, tunc binae oriuntur indicationes: impedire nempe, ne mortuum
Vicinas partes vivas inficiat, & progrediatur ; x deinde separare omne illus
g. 6 o. o R. O GRESSUS tollitur, si communicatio mortui
In parte sic mortua omnes humores quiescunt in vasis suis , vel his ruptis e L si stagnant. Quamdiu autem inter mortuum de vivum cohaesio manet, liquida allata per vasa adhuc viva ldhentur illo in loco, ubi sphacelus incipit ; ade que & suffocabitur motus in parte viva in vicinia mortui, sicque propagabitur malum. Neque poterit hoc impediri, nisi tollatur vivi cohaesio cum mortuo: quod simul ac factum est vel natura vel arte, per vasa viva abrupta exibunt l,
mores , extrema vasorum soluta retrahentur , rima fiet mortuum a vivo separans , neque tunc amplius proserpet Sphacelus , licet etiam plurimae concu
rant causae , quae Sphaceli propagatio iis quam maxime favent. Docuit hoc sequens casus, latis singularis. Miles, furti reus, ut supplicium evitaret, ex cal- resti muris praecipitem se dedit, pedesque sic rupibus impegit , ut non tantum illos luxaverit , verum etiam binas fracturas habuerit cum vulnere. Cum Pa ei tantum milites adessent , nullus erat in hoc loco Chirurgus; unde miser ille
756쪽
sine ullo auxilio artis per quatuor menses jacuit, stramini incumbens, de solo p ne & aqua vivens. Non mirum ergo, quod GAngraena & dein Sphacelus utrumque pedem occupaverit. In calamitosis mo hoc statu tamen separatio mortui a viuvis partibus facta fuit in utroque pede paulo supra malleolos, de circa hunc locum partes vivae tumentes protuberantem formabant annulum, qui sic coercuit Sphace tum , ut nullo modo proserpserit amplius, licet omne illud, quod his ali. nulis supponebatur , teterrima putredo depasceret, quae talem mephitim spirabat calidissima anni tempestate, ut totum castellum insceret . unde cogebantur illumafi No comium proximae urbis deferre. Resecuerat miser homo cultello, quem habebat, sibi ipsi dextrum pedem, circa articulum tibiae cum tarsi ossibus , sine ullo dolore , aut haemorrhagla; atque dum ad No comium transportabatur , magna pars sinistri pedis defluxerat : & licet in itinere intolerabilem foetorem spargeret, ubicumque transiret, instar putridissimi cadaveris , limites tamen per Leparationem vivi a mortuo a natura positos nunquam transgressiis est Sphacelus. Cumque tibiae & fibulae extrema nuda omnino corrupta forent, utriusque cruris exstirpatio facta fuit, dc postea satis brevi tempore convaluit sa). Patet ergo, haceli progressiim tolli , si communicatio mortui cum vivo auferatur.
5. i, i. π D fit, si in vicinia sani & mali limes ponitur secando , urendo, rodendo , isque unde quaque satis profundus.
Ars naturam imitando conatur tunc limitem talem ponere, quo impediatui mortui progressiis de communicatio cum vivis partibus. Sed nunquam hoc poterit fieri tam accurate per artem , ac quidem a natura factum Observatur, quae omne mortuum perfectissime a sanis Ec vivis' partibus secedere facit, interimque omne vivum servat illibatum. Ubi enim cultro , igne vel erodentibus hoc .fit, semper relinquitur pars mortui,vel destruuntur viva simul. Probatum enim fuit in Com
mentariis f. . sola vitalis liquidi, ad fines eorrupti ruentis , efficacia solvi nexus illos . quibus mortua cohaerent vivis, de deinde blanda suppuratione separari undique haec, & excidere. Quam proxime autem ad partes vivas, sed in mortuis tamen, convenit igne vel cultro limitem illum ponere: Cum enim in hoc casu omnia nondum in fundum usque corrupta supponantur, vel talis partis affectae conditio fuerit, ut integre tolli nequeat; crudele foret vivas partes sic destruere, a que inde summi dolores. inflammationes &c. nascerentur, imprimis cum in Spli celo satis prolande haec penetrare debeant. Verum quidem est, quod sic pars mo tui vivis amxa relinquatur: sed tamen omne illud corruptum, quod pone hunc limitem haeret, non amplius putrido contagio nocebit fanis partibus , dc pauc tum illud mortui relictum sic condiri poterit alui septicis remediis, ut Omnis p tredo caveatur. Dumque in omni ambitu loci, Spnacelo infecti, talis limes per artem fit, & profundis scarificationibus dividitur reliqua superficies, longe pro- funiuius penetrabunt applicata remedia; adeoque nullus putredinis metus super erit, tutoque exspectari poterit separatio Perfecta mortui a vivis partibus, quae soli naturae debetur. Potest jam secando talis limes poni, vel 5c serro ignitos utica Belloste Chirurgien ψ'Hopitia parate 3. Chapit. XV. pag. 261. dcc.
757쪽
etiam causticis illis liquoribus, qui uno momento destruunt omnia, quae alti gunt. Sol a. ionem meracissimam argenti vivi in aqua forti factam laudavit Sello spe vide Commentaria f. . in . Butyrum antimonii praeserunt alii; imprimis si rectis catione tenue instar aquae & lympidum redditum fuerit; tunc enim poterit hoc liquido acerrimo , penicilli ope , pro lubitu in omni ambitu Sphaceti talis limes circumscribi. Imprimis autem laudatur in his casibus illud remedium, quia constat salis marini spiritu concentratissimo , parti regulinae antimonii unito: spiaritus autem salis marini incomparabile ad omnem putredinem coercendam & co rigendam remedium est; unde tam pulchrum usum in sanandis gingivarum Gangraenis habet , uti in Gangraenae curatione dictum fuit. Verum, uti jam saepius monitum fuit per haec non fiet separatio mortuorum a vivis , sed tantum inter sanam partem & Sphacetum interponitur limbus , qui & iple mortuus est, & s parari postea debebit; atque interim tamen communicationem vivi cum mortuo tollit. Pulcherrime certe erodentium medicamentorum vires notavit Celsus Ἀεὶ, dum de carbunculi curatione agit , dicens: sequisur enim sub medicamentis er dentibus crusta e qua undique a viva carne diduct ι , trahiι secum , quidquid correptum erat oec. Optime enim notat, mortuam talem crustam nasci quidem ab er
dentibus , sed illam tamen postea a vivis partibus separari: haec separatio ergo. non ab erodentium vi pendet, quae jam dudum evanuit antequam illa fiatia
g. 62. TNFECTUM separatur . n impedito progressu si . I prius, vel simul dum id fit, tota pars usque in sun dum
tinum uritur, secatur , dein acri lixivio calide applicato eroditur, donec in escharas, assiduo emolliendas o 3. , & tollendas, usiaque ad viva consumatur L eximatur. Vitatis summa cum cura vivis.
Cum Sphacelus tunc adesse dicatur, quando ad ossa usque omnia mortua sarit vide 3. χo.ὶ, debebunt omnia haec corrupta auferti quam oc3ssime, ne illud , quos in osse vel periosteo adhuc vivum mansit, suffocent, vel purredine corrumpant. Sed Sphacelo affecta partes mortuae sunt, neque magis afficiuntur a rem cliis applicatis , quam cadaver ; unde vel secando , . vel urendo , haec tolli debent ; vel talibus erodentibus, quae per ealorem externum actuosa fieri possunt etiam in cadavere. Docuit enim petitus b , cauterium potentiale Chirurgorum , cadaveri applicatum, vix ullum effectum fecisse, licet per quindecim horas cuisti contiguum manslset, & diffluxisset; uti semper solet, quando aeri exponitur. Ubi vero linteis calidis applicatis continuo fovimet locum cadaveris, cui cauterium potentiale applicabatur, post quindecim horas invenit cutim pultis instar mollem redditam fuit se, atque vim remedii per cutim a1 pinguedinem penetrasse. Sum. mo ergo cum fructa ad tollendas partes illax mortuas poterit applicari vulgare illul cauterium Chirurgorum potentiale, quod ex lixivio calcis vivae & cinerum
elavellatorum in spissato fit ; vel & iplum illud lixivium adhiberi posset: & si iticinarum partium vivarum calor non sussciat, externus calor adhibeatur: sic
758쪽
parvo temporis spatio partes mortuae in escharas convertuntur, quae, mollissimi unguenti vel butyri applicatione emollitae, commode tolli possunt deinde idem remedium iterum applicetur eodem modo , donec omne illud mortuum sic consumtum fuerit ad viva usque. Quia autem in omni Sphacelo semper putrefiinis metus est, viderentur acida corrosiva potius cenvenire , quam lixivium illud ex calce viva & sale alcatino paratum , quod sales nostrorum humorum ilico v latiles alea linos reddit & putridos. Sed si consideretur, sphacetum ad ossa usque penetrare,l atque acida, imprimis acerrima illa, ossibus semper nocere, facile patet , quare acidis hic potius abstinendum sit: sic dentes Agyrtae solent spiritu vitrioli attingere, & statim dealbare, sed post aliquot septimanas incipiunt flaves.cere, tandemque nigrescunt, & frustillatim excidunt , vitali horum fabrica de tructa per acidum illud vitrioli. Unde ad limitem ponendum inter mortuum Rpartes vivas praefertur acidum illud salis marini concentratissimum, quod in ania timonii butyro adest. Ut autem illud mortuum citissime in escharas convertaturdi separetur , conducet Potius lixivium illud acerrimum alcatinum. Ubi autem , partibus mollibus se consumtis, in olle ipso aliquod vitium apparet, quod ex nam talo ejus colore facile patet ; tunc illa oportet adhibere, quae in vulneribus capiatis laudata fuerunt; quando nempe ipsum calvariae os male affectum erat. Vide
Cum autem omnia haec remedia acerrima sint, & momento temporis sere de truant partes , quas attingunt , patet se summa cautela opus esse, ne una cum
mortuis destruantur & viva. Et quia in vero Sphacelo nihil vitalis saepe superest Praeter ossa de periodium ipsis incumbens; imprudenti similium applicatione possent de haec laedi, uia se pollea difficillime curationis taedia nascerentur; cum com ruptarum in osse partium separatio saepe satis multum temporis requirat . uti postea in Capitulo de morbis Oisium latius dicetur. Praeterea , dum in profundum uiaque penetrans haec remedia , tendines, nervi, & membranae tendinosae vicinae adhuc vivae his laedi te irritari , hincque iterum pessi a mala fieri possent, uti dictum fuit g. 16 . Praeterea notandum est , hanc erosionem per corrosiva non requiri, nisi magna sit crassities partium mortuarum , aliter enim tuto sine his cura perficitur. Sic dum a decubitu circa os sacrum & coccygis Sphacelus factus fuit, solent partes mortuae nigrescere , & instar corii siccissimi arescunt; cumque nulla hic pannic Ii adiposi crassities sit, vix possent haec applicari sine periculo laesionis ossis suppositi. Dum autem in tali calu subinde vino aceto & sale foventur partes, de deinde simplici plumbato Emplastro teguntur , morbique impetu remitto corporis situm laepius mutant aegri , & Reces & urinam retinent, quibus antea conspurc bantur haec loca ; sponte i eparatur omne mortuum, & felicissime cura Pethcitur uti saepius vidi, & in Commentariis f. . dictum fuit.
s. 63. T TSI dein sanitatis & vitae indscia redeunt , curandum
ut ulcus, vulnusve. Ubi abolitus est influxus vitalis humoris in arterias , ejusdemqtie effluxus per venas, tunc mors partis adesse dicitur vide 3. ip.): signa ergo redeuntis vitas
759쪽
eruiit illa , quae docent, humores iterum iniluere per arterias, effuere per venas .ia est, circuitum liquidorum restitutum esse , vel saltem incipere restitui. Sed hoe nunquam fiet in illis partibus , quae vero Sphaceto corruptae sunt, sed tantum in suppositis vel ambientibus. Si ergo vel scarificando, vel erodendo, pars mortui& eorrupti ablata fuerit. v, divisa ad confinia vivorum usque, simul ac vita fudi positarum partium incipit Praevalere , humescent rimae illae, quae Mitra siccistimae fuerant, & in omni ambitu sensim secedet mortuum a vivo; uti dictum fuit latius in Commentariis F. 11. Nullus tunc amplius metus est, ne Sphacelus proserpat, sed considerari potest, ut ulcus sordidum, quod post depurationem corruptarum partium per benignam suppurationem ad conditiones puri vulneris deducetur, ageoque & similem curationem requiret. Notandum tamen, postquam purus fuerit talis locus, mollissima imprimis balsama prodesse, ut, quantum fieri possit, restituatur iactura perditae substantiae : de qua re vide L Iso. & si
S. 64. I vero pars extrema in os usque sphacelata tolli potest, u
va Vita, una cum o se ipso exstirpanda erit, quia nudum vasis nutriri nequit, neque vivere potest.
Methodus modo explicata tantum locum habet in illis corporis locis . In quiabus pars affecta integre tolli nequit; vel ubi nondum omnia penitus corruptaiunt. Uerum ubi in parte extrema corporis ad os usque Omnia emortua sunt, nihil aliud superest , uti dictum fuit in Commentariis 3. 32. ex Cessio, quam mis rum illud , sed unicum auxilium, ut catera pars corporis tuta sit, membrum, quod paulatim emoritar, abscindere. Si enim , verbi gratia , brachium sphacelatum fuerit ad osIa usque , quid prodesset acri lixivio corruptas carnes erodere , & tollere . donec ossa nudarentur undique, cum eadem haec ossa, omnibus incumbentibus orbata, mori debeant, Ze nullus sit postea talis membri usus Ubi autem a d cubitu , corruptis omnibus incumbentinus, os sacrum vel coccygis nudatur, aliares est: tunc enim exterior superficies tantum nuda est; reliqua vero horum ossium pars a partibus lateralibus & suppositis vivis per vasa humores recipit; unde facile
vita sustineri poterit in his ossibus, imo & corruptum quid si fuerit in ipsa horum ossium substantia, separari poterit; de restitui illud, quod sic perierat. Quamvis
autem raris quibusdam casibus constiterit, sponte sua cecidisse partes sphaeelatas aliquando & naturam solam , sine ullo etiam artis auxilio , curam perfectile, tamen inde concludi nequit, exstirpationem non requiri, ubi sphacelus extrema occupat. Generalis enim haec regula obtinet, sanas partes quam maxime conservandas esse: sed sphacelus sibi relictus proserpit, & vicina depascitur ; imo, at tequam sponte listatur , saepe tam alte ascenὁit, ut exstirpatio non nisi summo cum periculo fieri possit, quae antea longe tutius instituta fuillet. Videantur illa quae aicta sunt in Commentariis g. 31. ubi agebatur de axiomate illo practi cc , quod sphacetum ilico exstirpandum esse concludebat: ibi enim pluribus de hac te actum fuit. Serio tamen examinari debet prius, an quidem spessi. salva vita exstirpati nem partis sphacelatae institui posse. Si enim a latente causa interna ortum duxerit
760쪽
sphacelus, citoque progrediatur, aeger debilis sit, vel provectae admodum aetatis , satis patet, nihil sperandum este ab exstirpatione, quae tunc plerumque Sc arti,& artifici, vituperio elle solet. Et si ullibi, certe in hoc casu, locum habet te gula Celsi ta): quod nempe sit prudentis hominis eum, qui servari non potes , nomattingere, nec subire speciem ejus , ut occisi , quem sors issius interemit. Nunquam
quidem caret periculo exstirpatio extremae partis corporis, licet & in saniutino caeteroquin homine, & a dexterrimo fiat artifice. ι erum hic quoque nihil intres. an satis tutum prasidium sit, quod unicum est. Uti optime dixit Celsia de membrotarum Gangraena corruptorum exstirpatione agens b . Hoc saltem requiritur, uenon instituatur , nisi certo constiterit, spem aliquam supercile felicis eventus.
s. 61. T LLA exstirpatio iis digitis, meta carpo, vel meta tarso, di cuneo peragitur, & malleo.
In his enim locis os, exstirpanda satis tenuia sunt, de possunt facile se uno ictu abicindi; solus metus est, ne, dum valido ima cuneus sic adigitur , olla fit dantur , & postea inde difficillima curatio fiat. Vidi tamen, felicillime curam successiisse, dum hac methodo exstirpabatur in muliere pedis sinistri major digi
tus , per medium secundae phalangae adacto cuneo. Sed imponebatur digitus exstirpandus mollissimo ligno, deinde cuneus acutissimus & fortissimus imponebatur , & mallei plumbei unico imi transadigebatur. Crederem, satis tutam esse hanc operationem , si talibus cum cautelis fiat e ictus enim , quantumvis etiam validi, vehementia suffocatur ilico , dum superius agit minime elasticum plum bum , inferius mollissimum lignum resistit; unde non videtur ossis discivi fissis xa adeo metuenda esse. Dum vero forci Pibus incisoriis, licet acutissimis se), ab iacindebant digitos Chirurgi, majus erat hilurae in olse eericulum : non potest enim hoc fieri nisi validissima pressione , quae non simul & semel, sed magis successiva actione hoc perficit. Plurimis tamen, & quidem magni nominis Chirurgis, in usu fuit, potius acutissimo cultello 'rescindere in articulatione phalangarum digiatorum ligamenta & reliqua incumbentia, sicque sine ossis ulla laesone exstirpare partem corruptam. Sic Dionisius t d in hanc methodum prae caeteris adhibuit , uti etiam Gareueot se), qui cautelas in hac operatione observandas addidit. Hiiadanus Ῥὶ pariter exstirpatione digitorum tenaculis incisoriis , aut cuneo & malia leo, factam damnavit. Satis certe simplex haec operatio est, si disitus sic exstirps
tur : ubi vero una cum digito os metatarsi , vel metacarpi, quod ipsum sustinet, tolli debet, vel ubi integer digitus in articulatione sua cum olle metatarsi vel meracarpi abscindendus est, parum magis composita est. Tunc enim partes carneae t
terales etiam discindi debent, uti facile patet. Hoc ergo unico scalpelli ictu minime perfici posset , dc ob hanc rem Hildanus descripsit scalprum, veἱ potius cuneum alatum acutistimum , cujus ope unica sectione posset tolli integer digitus ,
a in Lib. V. cap. 26. n . I. pag- 28 I.
se, Sehultet. Arma ruent. Chirurg. pag. 4s.l d) Cours il'Operations de Chirurgie. D axo strat. huitieme pag. 4si.