장음표시 사용
781쪽
Homini in flore aetas ς crus exstirpatum fuerat ob sphacetum . quem contraxerat ἰdum media aestate puteum profundum mundaret. Felicissime successerat operatio, nulla sequebatur febris , appetitus erat integerrimus, atque interim diaetae regi men debitum obfervabat aeger , ossis extrema jam exsoliata fuerant , plagaque ipsa ad cicatricem perducebatur , tota vulneris amplitudine dimidii nummi impe, rialis magnitudinem circiter aequante. Cum sic omnia in vado esse credebantur, optimaque valetudine fruebatur aeger , incepit de vulnere aliquid albicantis, i Eleae quasi materiae , exire , sensimque augebatur hujus materiae copia eo usque , ut singulis deligationibus duas tresve libras exivisse deprehenderetur : accessit sumul profusus alvi fluxus. Binis his. evacuationibus intra octodecim dies sic exhau riebatur aeger , ut vero marasmo confectus periret. Nulla tamen causa hujus inasia peritissimis Chirurgis , qui communi consilio aegri euram gerebam , poterat detegi; nolumque inveniebatur remedium , quod cohiberet infaustum illud natu . menti corporis per vulnus de alvum profluvium a ). Alterum , quod graviores operationes chirurgitas aliquando sequitur , malum 'convulsio est ; quae non. statina , sed diu post , licet omnia prolpere cedere videantur , saepe aegros opprimit. Sie I 1 tortitio a Reve os Anatomes Prosessoa
Hagae Comitum in Epistola data ad Celeberrimum Ru chium c b J narrat , quod
in virgine triginta duorum annorum , postquam crus infra genu dextra admo dum & celeri manu resectum fuisset, atque ipsrcuratio feliciter pro tempore sucis cederet , optatumque finem polliceretur ρ infaustus tamen & lethalis eventus
fuerit. Continui & intolerabiles dolores aderant. in parte affecta , similesque peracipiebantur in ipsa parte ablata c quod saepe iii exstirpationibus observatur : .
Ante debitum tempus menses prodibant eum validis intestinorum cruciatibus, de dejectionibus assiduis. Postquam autem haec mala cessaverant , statim conqueri
cepit de faucium anxietate , dc respirandi dissicultate , quae passioni hystericae , amiliari huic virgini malo , adscribebantur. Sed brevi postea , colli dolor de irria mobilitas , masticatio & deglutitio impedita. oris clausura , musculorum facie
distorsio, sinistrum ominabantur eventum , . licet omnia in vulnere laudabilia apis parerent. Nec internis nec externis remediis apelicatis minuebantur- haec sympi mata . febris intendebatur , accedebat delirium , tandemque mors omnibus his
malis finem imposuit. Additque Estregius Vir, se in illis , qui ab hernia intestianali secti fuerant, quandoque similia symptomata observasse, Sc lethali plerumque cum eventu i licet saluta jam proximi viderentur. Apparet ergo ex his obser vatis , nunquam posse promitti in gravioribus opera. tionibus Chirurgicis felicem curam , semperque aciesse periculum ; non tantum in ipso opere , uti Celsi c) monuerat , animi deliquium vel sanguinis prosusio nem metuens . sed diu etiam postea, licet omnia ex voto cedere videantur. Deahent ergo Chirurgi & Medici aegri amicos monere , talia perieula in omnibus exstirpationibus, quamvis dexterrime factis , adesse ; ne postea vel ignorasse, vel Rfellisse videantur. Non sne ratione ergo de Hinocrates do Aretatis vide Commentaria b. 13 3. ὶ convulsionem , vulneri accedentem lethalem damnavea .
782쪽
Optimum , quod ars habet in dolendis illis easiblis' est, ut blandissimis oleis ,
mentis emollientissimis , tepidae vapore &c. totum corpus , & imprimis partes dolentes & convulsae, laxentur ; uti in Commentariis F. 23 . n'. 3. ex Hinocrate , Aretao , GaIeno orci commendatum fuit. Pulcherrimum casum , qui horum
vim salubrem probat, habet Paraus a J. Militi, ob Sphacetum post vulnuς scio: peti brachio inflictum natum , ni ipso cubiti articulo exstirpaverat membrum . post quindecim dies convulsio prehendit miserum , sic ut maxillae firmissime clau: detentur, Δ labia Sc faciei musculi disturti risium Sardonicum tacerenet Cum om nium rerum indigus, in summa domus parte decumberet, male tecto corpore. frigori de vento expositus aeger , Paraus iussit illum deferri in stabulam , in quo pecorum magnus numerus erat , & fimi ingens copia. Ab utraque parte corro: ris positis carbonibus ardentibus , perfricuit nucham , brachium d crura liniamentis , & fimi acervo mundum stramen imposuit, deinde supra hoc militem lintoo calido involutum reposuit, & bene tecto corpore reliquit per tres dies Mnoctes. Fimi blandus Se humidus. calor adeo profuit in desperato fere hoc casu , ut, post copiosum sudorem Bc levem di arrhinam , inceperit aeger parum ' diducere maxillas , antea spasmo pertiuacissime clausas ; EM tandem ab ipsis mortis limine
s. 47 . I aegro , sic truncaro magnam partem 466. ad 4 i. iis viscera chylo ea & ha matopoea valida sunt , pletho rae essectus saepe sequuntur Io 6 , quibus ut auferatur causa , mi illo sanguinis aliquoties , pro re nata , iusticuenda , & victus mois
Visum fuit aliquando , supervixisse diu homines , quiSus in bellicis conflictibiis
utrumque crus globo ex tormentis bellicis majoribus emit Io ablatum fuerat. Sed uanta tunc pars corporis perii et Pergunt tuterim viscera omnia , si caeteroquin anus fuerit talis homo , suis fungi muneribus : hinc ex ingestis tantum chyli de sanguinis parabitur , quantum antea ; vasorum tamen recipientium numerus io ge minor erit , adeoque reliqua vasa magis debebunt. distendi Sc repleri , ut a ctam quotidie. hamorum copiam possint recipere. Omnes ergo estectus plethorae sequentur necessario. Et quia artubus truncati ad solitos labores minus idonei sunt, . augebitur plethora , dum quotidie minus dissipabitur per corporis motum, quam antea solebat. Nihil ergo superest , quam ut sanguinis missione tollatur nimia copia, repetenda aliquoties , s signa plethorae urgentis redeant ; sensim autem postea minuatur sanguinis educendi co'a , ut sic gradatim corpus insigni hula mutationi assuescatis Simul victus instituatur talis , qui sustinendo corpori sussiciat
quidem , nec tamen nimis auseat humorum copiam. Nisi hae cautelae observentur , metus est, ne vasa nimis distenta rumpantur : unde Apoplexia , Haemoptoo &.c.
fieri potetunt, nis dilatatis orificiis sanguinis nimiam copiam in locis minus p ticulosis effundant; uti dum salubri narium Haemorrhagia , cruenta delectioneae. tollitur plet bora. Sic Galenus cb monet, quod objanguinis plenitudinem, o
783쪽
eulis Nellarum in intestinis verris , cruenta alvo exeam , sic si si affecti similis hiamorrhoidibus , in hoc uno diversus , quia ilia i homorrhoides j circa sedis nasiantur . in hoc vero affectu vena aperiamur in intes iσomm anfractibus , vat etiam in intesino recto , sed longe ab ano , ct circa ejus initium. Multos autem videmus hac pati , quibus membrum ampatatum fuerit oec. Sed in manu Medici non est copiam sanguinis nimiam per vasa dilatata vel rupta educere in talibus corporis locis, in quibus tuto hoc fieri poterit ; adeoque semper metus est sinistri evelatus. Sola venae sectio in tali casu nocituram sanguinis abundantiam minuit sine periculo. Nisi enim vel sponte . vel per artem , solvatur plethora in illis , qui magnam corporis partem sic amiserunt , sepe as thoracem vel pulmonem confluit . Proseque tunc est affectus. Alterutrum enim Hlis tunc supervenis, Peripneumonia , aut pleuritis , ves sanguinis Dutum ta). Et Benedictus sbὶ inter observationes suas sequentem regulam practi tam posuit: Gibbo si , ct quibus membra amputata , suxioaibus magis ιacusti , pHbs maxime periclitantur.
f. 7s. Λ MISSI damnum sarcIt imitatio artificialis perditi.
per fabricatas machi nulM. Vid. Aquὸpeo dentem , Hildanum, Sol ingen , Paraeum.
Facile potest adaptari truncato me ro arie facta machina , qua figuram par tis ablata refert; licque , riura vestibus tegitur , tollitur deformitas. Sed , M chanisi miris inveotis aliquem adhuc usum ablatae partis restituere potuerunt. Su. pra locum amputationis enim musculi , & illorum partes residuae, ad voluntatis nutum turgent & inflantur e Adaptaverunt autem nis musculis pulcherrima arte fabricatas machinas : per quas , dum musculi, qui antea truncatae partis ablatos articulos flectebant v. g. . turgent. aliqua quasi imago similis motus excit tur. Integrum tale sceleton ferreum & ab anteriori & a posteriori parte delineavit Farietas ab Aqu pendente. Manus talis artificialis figuram , quam ab optimo artia
fice precibus vix extorquere potuerat , exhibuit Parciu e θ , Gi & plures aliae
g. 4 6. I ignis ardens , vel in fervido corpore latens, corpori
nostro applicatur , oritur destructio vasculorum, extrava satio humorum , pro vatietate causae , durationis , partis ast eis, varia.
784쪽
quo nec liquidis nee solidis aliquid noxae accidit. Raro etiam in sortissimis homianibus ealor ille nonagesimum sextum gradum Therinometri Fahrenheltiani dictia primo portatilium inermometrorum in his saltem regionibus artifice excedit. Ubi vero ultra cente fimum gradum in morbis ascendit , incipit sanguis ejusque serum ad coagulationem dii poni : si autem centesimum & vigesimurn gradum aequat calor , ierum sanguitiis coagulatur. Calor ergo ad hunc gradum erectus jam liquida nostra mutat ; solidae autem partes nondum videntur inde multum laedi. V bi vero ad ebullientis aquae calorem , quae circiter ducentesimo de duodecimo gradu mensurari solet, perventum est, & citius ad hoc 3 jam solidae corporis D tes inde laeduntur , & destruuntur quaedam ex illis. Aqua enim ebulliens , vel Seebullitioni proxima , si tangat partem nostri corporis , paulo post ruptis vasis te nerrimis , quae epiderm idem cuti nectebant , em nduntur humores, qui collecti epidetmiὸem in bullas elevant. Ubi autem major calor, quam est ebullientis aquae, corpori humano applicatur , plura vasa destruuntur, & eitissime quidem.
Sic ferrum candens uno momento destruit omnem partem corporis , quam tangit.
Ignis autem corpori applicatus vel ardet & lucet, uti V. g. candelae flamma , arta dens pruna &c. ; vel inhaeret quibusdam corporibus sic , ut non luceat quidem . interimque pessime comburat omnia , quae tangit. Sic v. g. ferrum potest adeo calere , ut sulphur accendat, & partes nostri corrinis ad ossa usque destruat ; nee luceat vel ardeat tamen. Tunc dicitur latere ignis in talibus corporibus , quamvis adeo sensibiles effectus praestet. Effectus illi reduci possunt ad vasculorum d
structionem , humorum extrava sationem , atque eorundem coagulationem. Sie v. g. si aqua ebulliens per aliquot tantum momenta partem corporis tangit , rurtis vasculis sub epidetmide colliguntur extravasati humores : verum & cutis, &saepe panniculi adiposi suppositi pars sic inde mutantur , ut coagulatis fluidis tolta latur omnis vitalis influxus & eisuxus humorum in his locis ; 3c postea partes sieaffectae , vere gangraeflosae , suppuratione in omni ambitu facta , separari debeanti Ubi ferrum candens parti corporis applicatur , statim dura & siccissima escharaiiascitur , nihilque extravasati liquidi apparebit in illo combustionis loco , qua vis vascula destructa fuerint : Ratio facile patet , quia eadem illa ignis actione liquida coagulata fuerunt. Extravastatio ergo humorum levioris adhuc combustionis effectus est , valissiori autem liquida & solida simul in siccam crustam eo
Effectus vero ignis corpori applicati disserunt pro varietate C AusAE. Ignis quidem videtur esse ex sua natura unus idemque: sed rarissime corpori nostro applicari potest purus ignis, semper enim fere alteri corpori adhaeret. Nam p tissimi alcoholis accensi flamma nequidem purus ignis est, sed aquam secum rapit. Speculis ustoriis collecti solis radii in foco 1uo forte purum ignem habent; in re ialiquis experimentis ignis semper pabulo suo sustentatur , vel aliis corporibus uni tur. Illa autem corpora, quae ignem in se continent, vel pabulum ardenti praebent igni, dicuntur causae illorum effectuum, qui ab isne hoc modo corpori nostro applicato fiunt. Ingens autem observatur diversitas in hi si per experimen ta tantum determinanda. sic per accensi alcoholis flammam manum movere licet , sine damno sere ; si vero quercino ligno focus instructus ardeat, ilico com
bureretur. Praeterea in euidis detecta fuit haec proprietas, quod quaedam longe Dissiligod by Corale
785쪽
majorem copiam ignis capere & retinere possint, quam alia. Aqua igni ardenti impolita vix caleicet ultra ducentesimum de decimum quartum gradum the mometri Palirenheltiani; & ubi semel hunc caloris gradum acquisivit , non inc lescet plus, quantumcumque etiam suppositus auseatur ignis. Oleum autena lini, olivarum, vel simile aliquod ex seminibus vel fructibus expressum , dum ebullit, at sexcentesimum ejusdem Ihernaometri gradum facit ascendere me curium. Unde enormis diversitas effectuum observatur , dum vel aqua ebulliente, aut fervido oleo , pars corporis amburitur. DURATIONIS autem ratione essectus ignis .corpori applicati augeri vel mianui facile patet. Ferrum candens uno momento applicatum cuti, mox remotum. comburet quidem, sed leviter; diutius apprellum parti cuidam ad olla usque cimnia destruet. Longe periculosior hine combustio ab ebulliente pice, quam ab olea; quia illa tenacissime adhaeret, oleum 'veto citius defluit. PARTIS A sp gcT AE autem diversa indoles , & varius in corpore hi mano usus , iterum novam diversitatem facit. Cyclopes illi, qui anchoris cude dis quotiese incumbunt, volas manuum instar cornu durissimas & in sentiles habent, fitque impune vivum ignem, imo &. candens fere ab igne serrum, arripiunt: idem tamen , dum a valido labore lassi foculis suis allidentes vesperi obdormiunt, saepe a modico tali igne cutim in cruribus combustam, Ec in Nesiculas elevatam, ii bent. Dum civis Hagensis ori admotum selopeium iussat, infortunato casu incenditur pulvis pyrius, quo, an scio hoc homine , gravidus erat tubus ; miserique palatum, gula , gingivae, lingua adurebantur. Licet autem & venae lectio, & alial electa alhiberentur remedia , per octi suum tamen nihil omnino deglutire potuit ;posteaque., separatis partibus mortuis, viva supposita cruda & dolentissima n vas fecerunt miserias , donec tandem post diuturnam veluti cum morte colluch tionem convaluerit, osseis etiam fragmentis a palato separatis sa ). Facile autem patet, lodge minus periculi fore & molestue, si loco gulae manumsulvere pyrio accenso combussiliet. .
g. 77. T T V J US 6.ὶ varietatis gradus varii similes sunt his, XX qui decurrunt a prima & levissima inflammatione,s 3 o. ad 4ο4. ὶ usque in saevissimum spha celum.
Quaecumque jam fuerit causa ignem continens, & applicans torpori, quantumius magna aut parva fuerit duratio hujus applicationis , cuicumque delarum par ii corporis ignis applicatus fuerir ,eflectus quidem erunt varii, sed omnino tamiles illis tamen, qui in variis inflammationis gradibus observantur: summus enim ignis partem corporis destruens non plus facit . quam Sphacelus omnia comtumpens. Levis autem , quamvis .iam molesta, ignis actio tumorem aliquem &ruborem excitabit in parte quadam corporis. fere Erysipelatis instari aucta ignis vi, tumor dc rubor augebuntur, δc set .vera Ihlegmone .: dein pergente, uel & aucta adhuc ignis actione ta vesiculae . elevantur is in omnia Gangrae nae , ex valida inflammatione natae , signa VParent : ultimo per iguem omnia destruuntur ad ossa psque, uti in vero sphacelo fit. Dictum autem fuit in Commentariis g. ρ o. , ob hanc effectuum similitudinem Philagmoneu nomen ab igne
786쪽
xccepisse. Quot autem possunt esse gradus intermedii inter levissimum Erysipe las de persectissimum Sphacetum, toti etiam intercurrunt inter minimam dc maxumam combustionem. Sola fere diversitas est in celeritate, quia per ignem applic tum momento temporis perfectus Sphacelus fieri poterit; qui semper , post saevissimam quamvis inflammationem , tardius sequitur.
g. s. H INC phaenomena, diagno sis, prognosis eadem.
Ex modo dictis patet, Phaenomena combustionis eadem esse illis, quae intam mationem comitantur. verum, scut inflammatio, pro varia magnitudine & ii tensitate, varios habebat exitus, variamque requirebat medelam , uti in ejus hiastoria dictum fuit; ita etiam in Combustione obtinet: adeoque & cognosci d hient illa signa, quae docent variam combustionis magnitudinem. Horum cognitio ad Diagnosin pertinet. Levis combustio noscitur ex cognita causa, quae nec valida fuit, nec citu applicata : uti v. g. si aqua, nondum omnino fervida , per
momentum tantum partem corporis attigerit rubor cutis, levis tumor, dolor molestus quidem , nec tamen acerrimus, vesiculae vel nullae vel paucae tantum , neque statim post Combustionem ortae, & lympida aqua plenae , hujus speciei Diagnosin absolvunt. Pelor combustionis gracius scitur, cognita causa validiori, aut maj ii duratione ejusdem, dolore valido, vesiculis Iiquore flavescente plenis statim post combustionem apparentibus, sensu tensionis & rigiditatis in cute loci combusti. In pessima autem eombustione, ubi per validissimam causam subito des. truuntur omnia , nullae vesiculae sunt in loco ambusto, quae tamen postea saepe in ejus ambitu oriuntur , cutis livida , imo aliquando penitus nigra est , & nuulum sensium doloris habet, licet scalpello pungatur, dura & penitus arida. Prognosis autem pendet a cognita combustionis specie per sgna diagnosti ea , indole partis laesae , & aegri temperie. Hicque imprimis cauti debent esse Meduci de Chirursi, ne plus promittant, quam efficere possint. Ubi enim levis mi tum combustio est, sine cicatrice rellita sanari poterit; si vero ruptis vasis de effusis humoribus, vel iisdem coagulatis per ignem , in parte affecta destructus fuit humorum circuitus, totum illud suppuratione, in omni ambitu nata, separari debebit. & turpiter errabit ille, qui facilem talis combustionis curam, & tane cicatrice, promittet: separata enim hac parie mortua cavum ulcus fiet: cuia ius amissa sudistantia raro vel nunquam sic reparari poterit, ut aequabilis fiat superficies eum cute vieina. Prout iam tenerioris vel durioris fabricae fuerit pars ambusta, iterum prognosis variat. Sic v. g. circa oculos summum semper petumium etiam , levi combustione est, ne laedatur visus. I n atrabit aliis , cacoch
micis, de scorbutieis i timis corporibus , levis saepe combustio in pertinacissimum ulcus degenerat. Aa omnia ergo haec in Prognos attendendum est , ne postea mala sequentia adscribantur Medico vel Chirurgo, si non monuerit, haec
S. 47'. Curatio nihil differt: potus antiphlogisticus sem. I per necessarius.
787쪽
resolutionem , suppurationem . Gangraenam , vel scirrhum tendit ; sic etiam Min combustione longe alia requiruntur, quando illa intra limites resolvendae i flammationis subsistit , quam si in crustas sangraenosas vel & sphacelatas pa
rem converterit. Sequentibus ergo paragrapnis pro vario gradu ambustionis pec tiaris cura tradetur patebitque , illam satis respondere indicationibus curat riis in phlegmones historia enumeratis. Unicum tantum hoc in omni combustionis specie commendari potest, nempe potus tenuis antiphlogistici ulus. Semper enim inflammatio levem etiam combustionem comitatur. Imo in gravioribus combustionibus , imprimis si magna pars corporis a flecta suerit, omnia illa comveniunt , quae in valida phlegmone curanda laudata fuerunt. Venae sectio hinc , etiam repetita pro re nata , & purgantia antiphlogistica summi usus sunt. Hac methodo Hildanas ta ὶ feliciter curavit tinctoris famulum, qui in alienum timctura calida, nec omnino servida tamen, plenum inciderat; simul optimis ex. vernis remediis applicatis , intra quatuordecim dies ab universi corporis conab stione tali sanatus fuit. Sed haec combustio, uti ex historia patet, non excesserat limites resolvendae inflammationis , nisi paucis tantum in corporis locis , quaeramentis ligni quercini, & aliis similibus in tundo aheni iacentibus contigua fuerant ; quibus etiam , uti ibidem monet Hildanus , alia curationis methodum adhibita fuit. Patet saltem ex hoc exemplo, quantum illa , quae in curanda in flammatione resolubili fuerunt laudata, etiam in combustione prosint.
s. 8o. ν π ST IO Intra limites resolvendae inflammationis sub- sistens s 386. curanda his, quae liquida condiant,
moveant, vasa expediant, conservenit id fit igne moderato, so-
ru, cataplasmate, l391. ad 4o a. in butyro loto, spiritu vini cum
pauco vitriolo. . Si combustio parvam tantum corporis partem laeserit, non opus erit Venae sectione, purgantibus antiphlogisticis &c. corpus turbare ; lassiciet enim tunc t rica medela ipsi parti assiectae adhibita. Ubi vero tam levis ustio fuit, ut r solubilem inflammationem tantum excitaverit in parte , satis facilis cura est et tuncque omnia illa, quae in singulis sere familiis habentur diversia , remedia. Valent. Quod enim mirum videtur , optimi etiam Chirurgi oppositae virtutis remedia hic commendant, emollientia nempe , & adstringetitia , attrahentia &repellentia &c. Sic Paraus b portulacae , lactucae plantaginis &c. succos, mollissimum ovi album en laudat; & eodem in loco ad idem malum commen
dat lutum forti aceto dilutum , atramentum scriptorium oxycrato mistum alumen rupeum aqua solutum, imo & acres ceparuim Dulbos cum pauco sale tritos applicari summo cum fictu monet. Vidi Aliquando & plurima alia fuisse applicata.
in tali casia & cum levamine quidem , modo frequenter renovarentur. Hoc& NO-nuerunt fere omnes Chirursi, in initio applicata remedia locis combustis saepe enoVanda esse , donec dolor sedetur ; & uti Paratis e dixit,. donec calor parti impressus eductiis suetit. Dum mutari uxor sapae ebullienti a1 carpum uia
788쪽
que dextram manum improviso immiserat, ilico dolor vehementissimus ortus est . non tantum in manu , verum etiam toto brachio. Calida aqua abluit statim sapam , deinde partem laesam inunxit linimento , ex cepis crudis sale, sepone de oleo amygdalarum dulcium & rosaceo composito , brachium vero oleo rosaceo inunxit , & fascia posca intincta involvit; simulque addit, quod saepius omnia illa
iteraverit, tam pulchro quidem cum successu, ut tantam combustionem nulla cutis exulceratio secuta sit, praeter parvam pustulam in pollice, alteramque simulem in digito 'indice, quae tamen levi negotio solo Unguento Basilico curatae fuerunt i a P. In alio casu dicit, quod singulis horis quater Emplastra renovata erit prima die, sicque major pars Empyreumatis evocata fuerit b . Videntur ergo plurima esse remedia, quae combustionem in hoc gradu curare possunt, modo tales habeant proprietates , ut liquida stagnantia condiant, & moveant, vasa interim expediant simul, & illorum integritatem conservent. An ignis, amplicatus corporis humani partibus, illis manet unitus pro tempore an inde potest educi per attrahentia, uti spicula glacialia ex partibus conglaciatis aquae seisi dae vel nivis applicatione educuntur ὶ Certe sola ignis prudenti applicatione i nitur dolor in parte combusta , tandemque totus tollitur. Unde optime Fernelius
ς dixit , quod ignis, si propius ipsi pars usta admoveatur, sit proprii inusti
mali alexi terium, elamque revocato Empyreumate dolore levet: additque, nonnulla remedia impressum partibus ardorem foras calore prolectare : ari & pomri folia ambustis praesenti remedio eisse dixit, & postea numerosum catalogum raddit medicamentorum , quae ad eundem scopum faciunt ., licet viribus medicatis omnino diversis gaudeant. Vidi saepius, sola aqua tepida applicata, unguento populeo inuncto, vel & alio simili, levatum fuisse dolorem in parte combusta ; qui tamen paulo post augebatur iterum , levandus ilico, modo aliud lii
reum aqua tepida madidum parti applicaretur . vel nova eo a ejusdem liniamenti inungereturi; scque repetitis vicibus eadem applicando sensim omnis dolor evanescebat. Quidquid sit de illa ignis proprietate quam tantum dubii instar pro-ζosui, sussiciet Practico novisse illa remedia, quae tuto dc certo dolorem in a ustionibus leniunt, & malum hoc sanant. Usus autem docuit, haec obtinere posse sequentibus. IGNE MODERATO. Si v. g. manus dextra combusta fuerit, sinistra foco admovetur in tali distantia, ubi gratissimum calorem percipit; tunc manus dextra
in eadem a foco distantia ponitur : incipiet augeri dolor in initio, sed brevi post
minuetur iterum ; parum propius admoveatur manus dextra foco, dolebit iterum,
& paulo post evanescet clolor e sic sensim propius ad focum accedat manus laesa , donec possit ferre calorem foci in illa distantia, in qua manus sana illum sine molestia tolerare valet. Ubi hoc factum est, sanata est combustio, & qu tidianis experimentis halus methodi utilitas probatur . diciturque vulgo tunc exuri combustionem I vibranden γ. FOTU, CATAPLAsMATE. &e. In Materia Medica ad hunc numerum tales formulae habentur, & plures aliae similes adhiberi possent. Omnium m Aime prosunt , si tepida appucentur, frigida enim aetii nocere ambustis ob-
789쪽
servantur & renoventur frequenter, donec dolor sedetur. Emplastra plumb ta , linimenta similia ex plumbi calcibus facta , mollissima olea quaevis paritet prosunt. Spiritum vini autem omnibus remediis, quot uot adhuc inventa fuere. palmam praeripere Sudenhamus asseruit; si nempe lintea spiritu vini imbuta partibus ambustis applicentur ilico, & horum applicatio repetatur, donee dolor ab igne excitatus penitus evanuerit; posteaque bis in die eadem tantum applicat da voluit. Notanam hic est, quod pariter magnus ille vir commendet freque tem applicationem ejusdem remedii renovati in initio mali. Pauculum vitrioli addidisse spititui vini forte proderit aeque , ae alumen, & similia, adstringendi& repellendi vi praedita, quae laudata fuerunt a Parao & aliis. Forte haec sua efficacia sanguinem aliena vasa ingresssum , constringendo vasa, repellunt versus latiorem arteriarum locum, sicque inflammationem hic natam solvunt. Omnia tamen haec remedia, quantumvis etiam decantatissima fuerint, tantum prosunt, ubi combustio resolvendam inflammationem fecerit; si enim sic destructa fuerint vasa , vel coagulata liquida , ut non possit separari resolutio concreti, nec st gnantibus pollit conciliari motus; alia curatio requiritur, uti in sequelitibus par graphis dicetur.
g. 48 t. π TSΤIO itura In gangraenam, crispata iam dc erosa cute ἰ
elevatis bullis, curanda ut inflammatio talis, latu , cat
plasmate, emollientibus, digestivis s o i. ad ψs . .
Si jam signa vide g. 478. doceant, combustionem tantam fuisse, ut benigna
resolutione curari non possit, sed metus sit, ne in gangraeriam transeat, tunc omnia illa convenient, quae ad similem inflammationem . numeris hic citatis, commendata suerunt. Benigna suppuratio tunc quae separat omne it Iud , quod ita solidis & fluidis sie mutatum est, ut vitae & sanitatis legibus amplius obedire a queat, promovenda est, mollissimis fomentis & cataplasmatibus applicatis. N tandum tamen, bullas in loco combusto elevatas non temper notare, gangraenam hie adesse. Si enim non statim, sed post aliquot tantum horas appareant, Mtenui lympida aqua turgeant; neque dura & crispata appareat subjecta & vicina cutis; nondum aesperandum est, sine supputatis ne poste curari tapem combusti nem. Vidi enim sepius, ignis vi solutos quidem nexus tenerrimos vidermissis cum cute subjecta , illam tamen non admodum laesiam; & sine ulla suppurati ne, vel cicatrice relicta , sanatam fuisse talem combustionem. Bullas ilias elevatas ilico pertundendas volunt Paraus & Hildanus, ne contetuus ichor rodat subisiectam cutem & exulceret sed & in me ipso, & aliis, frequenter vidi, nuta Iam noxam ortam fuisse, licet integrae relinquerentur: non enim tam cito corrumapitur illud extravacatum; & cuticula , integra relicta , & ab aere & ab applucatis remediis defendit tenerrimam illam pulpam nervosam, quae supponitur.& adeo dolet, si nudetur; ut unusquisque in se ipso expertus aliquando fuit , quando a quacumque causa. epide is in quodam corporis loco deraditur e tunc
enim dolor lancinans molestissimus sichvnenis pyn in percipitur. Solet Onis cmtica De Peripae monia Notha, in sag. pag. 343. Dissiligod by Corale
790쪽
tentus his bullis ichor sponte resorberi vel dissipari, & cute subjecta tecta r nata vidermide , illa pars , quae in bullas elevata fuerat, sponte secedit postea sine ullo dolore. Si vero subjecta cutis sic laesa fuerit . ut per suppurationem tolli
debeat inon resolubilis inflammatio , praestat levi apertura harum bullarum exitum facere contento ichori , epide idem Vero relinquere; quae nunquam quid mali faciet, neque corrumpetur. Si enim , uti solet neri saepe, abscindatur epudermis iam collapsa , nuda cutis superficies dolentissima erit. Hoc pulchre n lavit Paravis laὶ dicens, profundas combustiones minus dolere , quam superficiarias: monuitque Chirurgos, ut in his casibus dolentissima lora tegerent raro linteo, ne rudi ori attactu haec irritarent, dum depurant ulcus. Similem cautelam in supelficiariis illis combustionibus commendat Hildanira bὶ , totumque locum ambustum tela Cambriacensi tegebat; neque auferebat illam, donec lanatus esset locus. Certe Epidermis relicta magis naturale tegumentum dabit. Ubi ergo non resolvenda inflammatio a combulliolae nata suppurationem rec
uirit, mollissima cataplasmata proderunt , & reliqua illa, de quibus dictumuit 3. 4o 1. de sequentibus , ubi de abscellii agebatur. Et licet nullum prola dum ulcus adfuerit, sed sola tantum epidermis secesserit, maxima tamen Laepe e
Iia optimi puris quotidie in loco ambusto nascitur ; sicque sensim sanatur m
um. Mirabatur hoc quam maxime Hildanus, dum curabat ancillam , quae feriavida aqua totum crus combusserat ad genu usque. Singulis enim deligationibus,
quae bis quotidie fiebant, ultra semilibram puris albi, aequalis & optimi, invenit in linteis & Emplastris amotis, duravitque per multos dies tam copiosi puris effluxus; licet sola tantum Epidermis secemsset, nullibique profandum ulcus , multo minus eschara gangraenosa adesset te . Curatio autem hujus combusti nis, per suppurationem facta, quinque septimanarum spatio absolvebatur.
Cum autem causa comburens , non semper aequali vehementia in omnem
loci ambusti ambitum egerit, uti saepe fit ; accidit aliquando , ut in quadam parte resolubilis inflammatio sit, in alia minime; unde tunc varia pro re nata applicari debent remedia. Sic v. g. dum aqua fervida delabitur in corporis paria xem , ille loeus, quem primo tangit, longe pejus inicietur, quam vicina , per
quae postea defluit. Unde in casu illo , c de quo M. 479. dictum fuit, P ubi lii
ctotis famulus toto eorpore in servidam sere aquam inciderat, Hildanus totum fere eorpus quidem inunxit unguento ex sepone, sale, cepis criais Scc. consecto, quibusdam tamen locis , ubi combustio profundius tenetraverat, mollissima tantum remedia applicuit. Nunquam tamen nocebit, Iicet resolutio vix sperati pocse videatur, in gravioribus combustionibus, Venae sectionem, purgantia antiphlogistica, diluentia &c. adhibere; cum illis cito applicatis , 3c si opus suerit re petitis , multoties etiam incipiens Gangraena feliciter curetur ; uti dictum fuit i. Imprimis si facies ambusta suerit, unde turpis, de tota vita manens, deformitas merito metuitur ; vel & aliquando coecitas , si vel oculi ipsi, vel vicina his loca laesa fuerint. Celeberrimo Boerhaavio tale infortunium quonaam a
cidit , dum, Papiniana machina dissiliente, fervidissima aqua in faeie usi Bit ; quae de se insinuans intra vestes brachium misere eombusserat. Tota fa-