Metaphysica vetus & nova, logicae criticae nuper editae tanquam pars altera adjuncta, ... Authore p. Hermanno Osterrieder .. °1

발행: 1761년

분량: 763페이지

출처: archive.org

분류: 철학

161쪽

Ontologi Dissertat. I. sunt collo eati, ut adsit xliqua similit

do in modo , quo juxta se invicem coIIocantur, nempe si & forma externa, & ligatura quamdam inter se Amilitudinem habent, item si, qui simile trMctant argumentum, eodem reponantur loco, si denique in ipsis editionibus convenientia conspicitur. Confvs--ε sonem vero appellat Molsus dissimilitudinem, qu obvia est in medio, quo res ju ta se invicem collocantur, veι se invicem consequuntur. Verum ambas has definitiones o multi rejiciunt, uti videre

est in Philosopb. donitiva Baameserig. 4aa. OV. H. Quia putant, ordinis seriem esse posse tam in similibus, quam in di milibus, quamvis inter Amilia ordo' sit pulchrior. Regula LXXXIX. Id, in quo varia sunt sim

Urdinis. similia, sive illa aptitudo ad euvdem finem dicitur regula ordinis. Et quidem si in aliquo rerum ordine una tantum ordo sim inveniatur regula, ordo simplex datus: PlvX, S compositus vero, si plures adsint regulae. composi' e. g. Bibliothecae libri I. ratione sor- μβ' me externae seu ligaturae, a. si etiam

ratione argumentorum, quae tractant,

s. Denique si ratione editionum libri iuxta se dispositi conveniant, tunc Ordo

162쪽

. De ordit ' Art. II. lo in librorum collectione datur com- nitus, nempe tripleX. . Plurium porro ordinum similitudo proportio vocari olet; ordinis vero regula statui solent, at entia ordinentur ratione breviore, faciliore, suaviore, ac utiliore. XC. Corollarium. In omnibus, Fe exi- In omni eunt, reperitur aliquis ordo; omnia onte da- enim, quae existunt, continent in sexur sis.

iispotionem fni suo aptatam, vel si mavis, similitudinem, ut fiant conformi- aer principio rationis sufficientis, hoc ipso, quod vera sint, & fiant dependenter ab intellectu dirigente LXXXII. atqui in his consistit ordo. LXXXVII. Ergo &c. & sane, si ordo in rebus non

esset, omnia deficerent. e. g. horologium ex multiplici rotarum varietate Constans , vel corpus humanum ex plurimis partibus tam solidis , quam fluidis comis postum non essent ea, quae actu sunt, si ordinem inter se non servarent. Et

hoc tam in phrsicis, quam in moralibus aequaliter locum obtinet, quia, ubi nullus ordo, ibi sempiternus horror.

XCI. Seholion I. Potest quandoque Pyd'. in rebus juxta se invicem dispositis sub

uno revestu adesse ordo, . sub alio Ve- eum albro respectu consus; tunc nempe si res qua con- illae fusione.

163쪽

Sect. IV. 9ε - Oηtokg. Dissertat. Lillae non unam solum possunt habere regalam ordinis c LXXXIX. sed plures,

quas tamen hic & nunc in se non com-Plectuntur. e. g. Si in Bibliotheca libri ratione ligaturae sunt smiles, habetur ordor at si ratio habeatur argumentorum vel editionum, potest in iis summa esse dissimilitudo atque confusio.

Ordinis XCII. Seholion IL Haec de ordine do- itali t s ctrina utilis est tam pro speculativis v x δ' scientiis, qua etiani propradicis. Maxime autem inservit methodo Log. sol. 286. & 29s. item sa I. & ieq. nempe ubi ordo viget, ibi & disciplinarum fulgor existit, at ubi contatio thronum occupat, ibi ignorantia sceptrum rotat, uti experientia quotidiana testatur.

ARTICULUS III.

Bonitate se perfectione entis.

Bonum me- XCIII. F onum bonitate transcendeates rapissice, dicitur id, quod in suo g se pς ς' nere est esentialiter perfectum. Perfe-: .hri dum Voro essentialiter ust illud, cui nihil deest eorum quae in illo requiruntur, ut sit id, quod est, sive ut sit, utile

164쪽

Art. Imatile ad illum finem. ad quem ab au-

hore naturae est destinatum, vel bregius perfectio est suscientia ad finem.

olfius denique ait: Perfectio est con- Persectio. ensus in varietate. sve pluriam a se in- bicem disserentium in uno. Sic V. g. Reseu blica dicitur perfecta, si in ea varia, ictiones scilicet imperantium S civiumro conspirant, ut tranquillitas publi-:a obtineatur, & conservetur. Adeo. lue tria juxta ipsum ad omnem pers lionem requiruntur I. Fuis aliquis, id quem varia, in aliqua re contentalirigunthr. a. Requiruntur plura, sive laria, & 3. consensus variorum cum fine.

i quidem si unus tantum ainsit initi adluem 'illa varia tendunt , vocat perfe-lionem simplicem, si . plures , appellatompolitam, nempe eodem ferme mo-

lo. ut de ordine dictum est LXXXlX. . g. Cum harologium per partium &otularum omnium consentim horasantum indicat, ejus perfectio est ta um simplex, ast si etiam singula minuta, ingulosque menses, eorumque dies nanifestet, tunc ejus perfectio estomposita, quia plures fines per aptum tructurae suae consensum obtinet.

165쪽

Perfectio- o X CIU. Scholion. Pulchre cl. ML Gen. ni qua' Elem. Mer. p. 1. ς. 8. g. 7I, monet, quod tuor gς' nulla de re magis confusas notiones habeant homiRes , nec Vulgus tantum,

sed ipsa quandoque litterati Q qu m de perfestione, & post pauca inquit, no-sionem persectionis , si eommunis hominum sensiis circa eam ςqnsulgtyr ad 4. genera referri, res nempe . ipsius verba sunt, perfecta dicitur qui iurariis torum numero se praestantia a tunitate atque simplicitate , aut, quod

sisi μο apta sit, aut quod ideae duae r spondeat.. Adeoque perfectit o es υeIattributorum sopia se praestantia vel unitas ct simplistas, vel sa ruentis rei cum idea sua, i mel denique hoc ἐν sum, quod ad finem rite aptata sit. -

, Duobus prioribus modis DB perfectum appellamus duobus posteriori. hus res facta : quamquam & in his duos etiam priores modos ut plurimum spectamus, veluti cum mentes cor poribus perfectiores' dicimus.

. t .

Varia XCV. Perfectio varie dividitur; alia

166쪽

Deperfectione bonitate. 99

Art. III.

natura. a. Alia artiscalis, quae venit nis divi. ab arte. 3. Lmpliciter talis. quae nul- so. lam habet admixtam imperfectionem. 4. Seclludum quid, quae habet aliquam in se impersectionem. s. Positiva, quae

possidet aliquid postivum c XXXV.

per determinationem rea Iemά 5. Ne- ' - ' gativa, quae est caremia iri persectio- νms. I. Primaria , quae ad finem entis . maxime serpit. Secundaria, quae a - , a

perfectione primaria oritur, & fini tantum secandario inservit. 9. Intensiva inente infinite perfecto tunc dicitur, quando nulla ejus perfectio in genere suo augeri amplius potest. IO. Exten- flva in eodem ente infinito sensum facit, quod nulla sit possibilis perfectio, quae eidem non insit. Dantur & aliae perfectionis divisiones, ex terminis facile cognoscibiles.

XCVI. Si perfectio sens bus percipi Puleriri

tur, a Wolfo phlchritudo dicitur e. g tudo. si in horto sensibus percipiuntur areo. Iarum Symmetria, & ordines arborum qia ae sunt perfectiones illi debitae, eum pulchrum appellamus, aut econtra de-6ormem, si impersectiones in eo sensibus nostris occurrant, in quem finem etiam supra cit. a. Ant. Gen. inquit. PE, G a . chra

167쪽

sest Iri OηtMU. Dortat. s. a. γ - chra ea diei soleat, qua perfectione adde. sensibili P ordine S proportione constant. Sic ens infinite perfectum, bonum &simplex, infinite quoque pulchrum vo-

cari debet. i

Platonis XCVII. Sehohon. PIato in suis tri- sententi bus Dialogis. qui appellantur Phaedrus, ritudine D ost', Hippias major, pulchritu- ' uinem nominat gratiam quanda , animam, seu hominis harmoniam visu N audita, aut ratione movet. Et de illa ita disserit νIcINus Platonicusettatus a cl. Antonio Gen. Elem. Mex. p. I. c. 8. 8O. Pulchritudo nil alta

est, quam summi boni splendor, fulgeris

in iis, oculis, auribus, mente percipimus, perque ista ad imum bonum,

risum, auditum, mentemque convertens. sis, ut pulchritudo ciremias quidam sit divinae lucis, a bono manans, an itino residens, per bonum, o ad bonum sempiterne reflexus. - - mentem primo vivinam idearum ordi. infinite deeorat: Numina de ino 'quentia, mentesque rationum serie com Elete animas tertio numerosis distur L

168쪽

De bonitate ratis. ' - Ior . bus Oraaer naturas quarto seminibus t formisque materiam quinto cte. Ex quo sequitur, res pulchras ex menta platonicorum ita dici propter partiei- pationem ideae aeternae atque pulchem

XCVIII Coroll. r. Omae ens est essen- Omne ualiter perfectum: In omni enim ente ςn omnes determinationes eo tendunt, ut ens sit eas, sive ut sit id, quod est: atqui in hoc consistit perfectio essentialis XCIII. . ergo &e. Dein omne ensest utile ad faem ab authore natura praefixum, juvat enim ad dacorem universi, tanquam pars hoc universum

constituens. &, si quidem sit pars βο-hilis, est etiam pulchrum XCVI.

XCIX. Corta. II. Omne quoque ens & bonum gaudet honitate transcendentali, ne meta essentiali. insica. Nam omne ens est in suo ge- nere essentialiter perfectum cn. praee. ergo bonum. XCIII. Sie DEus in crea- ione mundi res omnes creatas dixit disse honas: vidit Deus caesti, qua feceat, ει erant valde bolla. Gen. r. v. 3 hu est perfecta, & fini suo convenientia.

169쪽

w da Oolahg. Dissertat. I. Bonitas C. Corall. III. Bonitas aeque ae ver non est ias LXXXV. non est aliquid reale, 'hilri: . ab erate distinctum, illique silperaddi.ue adsi tum , sed eas quodcunque, sicuti formatum. titer est id, quod est, & deo verum LXXXIII.) ita se ipso formaliter est in suo genere perfectum, consequenter, etiam bonam.

Nulium CI. Gross. IV. Nullum ens est malum, Antiat; 'qμβηium est ens. Omne enim ens en Ee inata sentialiter est id, quod est sive perfectam : XCVIII. Ergo etiam bonum XCIII. Impossibile est autem, ut non

. possibile ut non sit bonum; namens metaphysice non honum idem est aenon eas, sicuti de ente Metapbuce salso

Malam CII. Seholion. I. Dixi nullum ensetur dica- est e malum. in quaatvm est ens, hoc est tur on 3 secundum entitatem suam absolutam, &transcendentalem, potest tamen esto malum respective, aut aceidentaliter, prout nempe privationem alicujus persectionis debite includit. Sic v. g. Monstrum Obpositivam suam perfectionem seu quatenus' eas est , ad varietatem &.deeois rem universi spectans bonum est, ina-

170쪽

. . . .

De bonitate entis. i , 3 3 Mi inv

ini vero a Carentia seu privatione doite pro ortionis denominatur, in quemnem ANGELIeus .DDeTOR I. p. q. s. ω. s. ait, modum, speciem ordinem, ua talia, bona esse vocari autem ma-r, quatenus vel minora seunt, quam i

j Hbuerunt vel quia non his rebus .

ccommodantur , quibus accommodan '

a , vel quia sunt aliena ct im

Trua.' 'Caeterum malum relativum

. Ant. Gen. Elem. Mee.p. I. c. 8. g. γ F. tiam vocat id omne, qtio bonam rei volutum aut construatur, perfici-

ur, aut constrAari se perfici potes.. g. Bona fortuna instrauidem spectata

ona absoluta sunt:b si vero ad nos refdantur. . bona & mala esse possunt. L. D ius vero l. 2. c. sto. g. 2. inquit': non dicuntiar' bonae se. mala; nisitiatentis voluptatem aut dolorem in no- - eis procrea te bonum itaque appelL-itus , quidquid aut voluptatem nobis treare, etes augere potes , dolorem inferre vel minuere; e contrario m um , quidquid in nobis aut dolorem Menerare aut augere potes, aut volu-. . , cq G ' ua. '

SEARCH

MENU NAVIGATION