장음표시 사용
171쪽
ptatem avertere, vel minuere. Et s sne in hoc ultimo sensu plerumque τοmalum accipitur, siqua res mala Uul-
Μani. CIII. Seholion II. Censent commu-ehaeorum niter auctores , quod Maniebat , dita mair Vstiustiores aliquot Philosophi docuerint, malam esse naturam positivam qum rumdam rerum, & a quodam principio, absolute malo profestam, verum id negat cl. Ant. Gen. l. cit. asserens, quod tantum docuerint, malis mentem illam seu principium gaudere, at phfice maIam non esse, sed solum moraliter aut relative. Pro hac sua assertione adducit testimonium Beau Oubre Histoire des m. nicties. Hoe eertum est . quod , si primum illi haeretici docuissenti, i error
fuisset non solum fidei, sed sane etiam philosophie repugnans.
Intrinse- CIV. Seholion III. Cum bonum mora- οφ m l. in is sit eonvenientia actionis libere cum is dentur '-, malum Vero morale discrepantia actionis liberae a lege, adeoque nee bonum ullum morale, nec malum sine
respectu ad legem intelligi possit, hinc illud commune Theologorum dicentium, quadam esse mala, quia prohibita,
172쪽
quadam vero esse ideo prohibita, quia ma-Ia, & haec intrinsecam habere malitiam, facit hunc sensum, quod mala intrinse- ea illa sint, quae legi natura adversantur. quae lex quia positivis omnibus aeeinilibus legibus ad quas solas in moralibus immediate attenditur) antiquior est, ideo etiam ea mala a lege politiva aut civili non primo prohibentur, sed jam a lege natare prohibita esse supponuntur, atque ut taliter prohibita hominibus proponuntur.
Mentitate, se Dsinctione entis.
M, O quotvlex sit identitas ct distinctio J
CU. T adem dicuntur, quae sibi mu-Ιdem Ita tuo possunt substitui, ita ut o facta substitutione nulla adsit mutatio, sed potius, quod est in uno, sit etiam in altero, & quidem, si omne id, quod est in uno, deprehendatur quoque in altero, dicuntur ab*late eadem: si vero
173쪽
tist v λψε ' Otitolag. Dissertat. I tΑ contineat tantummodo quod est in B, tunc Α & B dicuntur respective eadem. e. g. Bis duo . S quatuor sunt absolute eadem: homo , autem MLeo sunt respective iidem; homo enim in eo, quod vivat & sentiat sive quod sit animal Leoni potest substitui, non
. , Vero, in eo quod ratiocinetur sive quod sit rationalis. Unde i . -
Identitas. In scholis Identitas definitur, quod si vera. absoluta figi determinata smabilitas unius de altero in recto. At juxta CL Ant. Gen. Elem. Met. p. I. c. q. g. 34. Identita/ est relatio entis ad semet immutatam . loco lieet vel tempore muta to; hinc ad istud, .ut. metapunice Ens iidem sit, ipse requirite ut edum essentia, sed ne motis. quidem in ente Varie- tur; sin autem e Fehilesia tantum snte dem, modi vero immutast, ens υvLgo idem appellat. Sic dum S. Scriptura ait, omnes vos, & quidem eosdem resurrecturos, intelligendum esse vult de Identitate non .Metaph3bice , sed vulgo tali, cum eadem S. Scriptura doceat, corpora nostra immutanda esse , saltem
Diversa. CVΙ. Diversa sunt. quorum unum eontinet aliquid, quod non . est in al-
174쪽
tero, si v e quorum substitatio mutationem ais distinctionem producit. Vel denique, ut alii loquuntur, quorum unum non est aliud. Adeoque diversias est funda, Diverso t. mentum, ut aliqua dicantur distincta, tas ustoriturque haec distinctio siquidem fundam&vera sit & non ex ipsa natura rei, quatenus scilicet in A v. g. est talis, ni,. ' Sin B alia entitas; qua de causa etiam in scholis relatio disquiparaaue, inu dis similitudinis dicitur. II. Seholioa. Diversitas Vulgo etiam idem sonat ac oppotio, quae si- oppositio, cui in propositionibus quadruplex est, Log. Di. aoa. ita & in relas ipsis multiplex invenitur, oppositum nem Dein genere dicitur illud, quod aliquid habet, quo pugnet contra alterum. Id autem quatuor quoque modis fieri potest. I. Positive, si per aliquid in re, si ve in Positiva, positivo XXXV.) pugnet cum altero. e. g. Corpus & Spiritus, item Cular &frigus, quae ambo juxta modernos physicos postisive existunt substantia.
a. Contradiatorie,quando unum immedia- Coptrad, te ponit negationem alterius , ut arisy, ctoria, non arbor. 3. Privative, si unum p O- Privatinat privationem alterius, ut lax & te va, nebrae. 4. . Relative, ut Pater α Filius, Relati.a,
175쪽
Dominus & Servus. Vide similiter ducta in Logica DL ra. Caeterum cum hae ipsa oppositione. assinitatem quam. disparata. dam habet Oppostia disparata, quae datur inter duo vel plura postma, quo
rum unum quidem non est alterum in entitate, neutrum tamen directe negat alterum, neque per se pugnat cum illo. Sic v. g. pietas , doctrina & pulebritudo se habent in eodem homine. Log.
Identitas CVIII. Identitas & distinctio a dive Mnerica, sis quoque diversa statuitur; Nam I. spocificR, alia est identitas generica, alia specifica,
Rumo' alia numericia. Prima datur inter ea,
quae in genere, Log. DL ss. ada im ter illa, quae in specie conveniunt, Log. μι s8. 3tia denique in illo ente reis peritur, quod bis existere, adeoque numerari non potest, 'd de se ipso tantum diei valet; unde & idem ipsum nominari solet, quale est omne ita viduum. Log.. Di. s9. II. Rursum alia, & ad propositum nostrum magis serviens datur divisio Identitatis in reolam, modalem, formalem a parte rei, virtualemi nec non formalem per intellectum, quibus omnibus & singulis sua determinata in scholis competit distim
176쪽
ctro. Quoniam vero in hae materia adde itiones nominales Log. sol. I 33. res multum devolvitur , sequentes accurate perpendendae sunt notiones, inquantum puto, satio elarae, & ab om
CIX. Quae in eadem re phsica pos Identitas sunt substitui, vocantur realiter eadem. realis, Sic e. g. non tantum. se habent bis duo'& quatuor, vel homo & animal rationale, sed etiam in eodem homine tan quam in Nna, & eadem re ph sica, animesitas est Tealiter eadem cum rationalitate, sive non est alia , distincta res, consequenter, quia inter eas datur identitas reatis, locum ibi non habet distinctio rea; Distin us, utpote quae reali identitati imme- esto rea diate opposita datur inter ea, quae non ii a possunt ita substitui. Hujus distinctionis c quam etiam stricte realem vocant tria .sgna plerumque statuuntur a scholastiώcis. I. Separabilitas actualis, quando nempe res sunt ejusmodi , ut in D jectis separatis actu existant, ut V. g. lux solis, S lux eaηdeia, vel anima actu a corpore avulsa. a. Separabilitas pote tialis, quando scilicet unum sive nais 'turae viribus, sive per absolutam DEI '
Potentiam potes re ipsa sine altero
177쪽
Secti q/ intolail. Dissertati Lexister , ut v. g. se habet eadem σημ a rationalis, etiam corpori eonjuncta, eo quod possit saltem aliquando sine illo esse & confervari. 3. Denique si unum se habeat ut reister producens, & alte rum ut realiter productum, prout v. g. tam in creatis, quam in Divinis filius z tri producitur a patre, ideoquε Etiam hea- . litis ab isto distinguituri. Et hanc nonnulli vocant separabilitatem: proporti
Quare, si ponatur c uti communiter supponitur d; li inctionem realem inistereedere inter rem , rem, sive inter
subflautiam , substantiam. Log.sol. 89.
plane dicendum est, Omnia, quae rearliter distingvantur i posse etiam siparari. seu esse distinctas res; omnis enim subε flantia essentialiter requirit, ut per se 'existere possit; Log.fοι. 72. ideoque' ta nqtiam realiter distincta haberi ne queunt, quae saltem inirinseca plιbili iste nequeunt separari. Loquor autem de rebus, naturae , ac sensibus , &rationi nostra sub lectis. I tit 3, CX. Quoniam ens dividitur in rem,ctiomu mst mi Log. sol. 89. ideo etiam dati,. tam Mentitas quam distinctio realis diavidi solet in realem realisimam, & in
178쪽
De Mentitate , o Distinctione. III
realem moralem. Prima est illa mox de Clarata later rem S rem, a. prec. ada est inter rem S modum rei. Igitur identitas modalis definitur, quod sit, Uirma-
hilitas rectoram subjecti S praedieari de se
jnvicem, absque diversitate relativa ad aliud, separabili a subjecto vel predicato; hanc porro identitatem disinctio modalis. illi utpote e diametro opposita eXel dit, quin , tamen excludat identitatem realem subjecti & praedicati absoluti, cui inest : unde subjectum & praedicatum absolutum in eo casu sunt idem identita- se stricte reali, cn. prec. 2 sed tamen modaliter distinguuntur, seu non iunt idem identitate modali. Sic v. g. Corpus tundum, si ve corpus, & habens rotundita. ' aem sunt idem realiter, hoe est, sunt vina es eadem res , sed non sunt idemmodaliter , quia, licet in concreto de se assirmentur in recto, corpus est rotundum differunt ramen in obliquo; c cum diei nequeat: corpEs est rotunditas θ adeo' que το eomas in sua identitate reali potest stare cum diversitate relatiυa mois λ, di qui est accidens relativum ) ad aliud, separatili; potest enim relative aliter se habere, i& fieri ex rotundo quadratum, aut triangulare, vel pyramidate Sc.
179쪽
Distin- CXI. Cum identitate rerii stare qumctio for- que potest distinctio formalis ex naturam ii Sς' res, quae vulgo Scotistica audit, ab deiu,3 μ' eius Vel inventore, vel laltem praecipuo defensore ScoΤΟ ; datur enim inter substrata metapbsica, sive gradus metaphysticos LXVIII. itemque inter attributa & proprietates; LXIX.) quae
quidem sunt in ipsa re, actu, non pure per intellectum ita concipientem attamen ejus sunt naturae, ut neque ab i a re separari possind, neque a se mutuo . neque distincta actione prodaci, sed tantum diverso conceptu attingi, eorum que unum clare concipi . altero non, percepto. LXXIII. & LXXIV. sive quae a re, cui insunt, metaphasce tantum emanant. LXXII. Hoc modo distinguuntur in homine animalitas &rationalitas; sunt enim attributa realia, re ipsa, hoc est, a parte rei, sive eX natura rei, cui realiter, non autem sor- maliter a parte rei identificantur inter se distincta; at non ita, ut signum ali quod realis distinctionis CIX. inter illa habeaturi unde etiam non res smpliciter, sed realitates, scilicet aliquid rei, & Di malitates, seu ratioaes non tantum conceptibiles, sed & a par taetri exsentes vocari solent, Huic distinctioni
180쪽
ni opponitur sola identitas pare formalis, seu per intellectum.
Caeterum non possum non hie vehe. Eius ex- menter admirari, ut leviter dicam splicatio dari non nullos, qui hanc Scotistarum liqde distinctione formali ex natura re nitionem nominalem capere se non profitentur, eamque ut obscurissimam ac plane imperceptibilem suis etiam dis cipulis buccis quandoque crepantibus venditant atque depingunt adeo ut& tyrones ipsi quasi a cunis odio n nunquam vatiniano illam prosequi in cipiant, non secus ac I sus quondam
Syllogismos formales Log. DI. 68S. nam vel revera) distinctionem Motist
' i eam ejusmodi doctores non latesileant & tunc plane de illa nil certi statuere possunt: vel etiam intelligunt & tuno mentitur iniquitas sibi, ac forte Philax-
ua, Log.DL 3 3s. vel avsectas alii animo dominantes, Log. t. 338. vel dentque ipsa etiam infantie praejudiciae Log. sol. 36o. illos in errorem a
ripiunt ; his vero absentibus clare videis hunt, a Scotistis hanc suam sententiam, conformiter ipsorum statutae definitioni nominali, quae utique apud diversos