장음표시 사용
561쪽
triplicem extensionem. Εns econtra Ens invin tam est, quod limitibus caret. Nitum.
CCXXX. cimilaria. I. Nullum da. Theoreis tur ens Mitum, quod ea omnia actumata de habet , quae habere potest, alias enim non esset limitatam; ens Vero infinitum h-'.
debet omnes realitates, quascunque
habere potes, actu possidere; secus enim, si ullius realitatis defectus in ipso foret reperiendus, illimitatum non es.set. II. Ente sinito datur aliquid in jus, aut salt*m concipi potest; possunt enim plures realitates eidem addi: non vero enti infinito, quo idcirco majus dari nequit. III. Ens finitam fluocessue alios atque alios status potest habere;
nam nondum habet omyia, quae habere potest: non tamen ens infinitum Decessonem ullam admittit, habet namque actu omnes realitates : ergo aliae aliaeve accedere successive non possunt. ΙU.' Ex eadem ratione ens Initum v riarum mutationum capax existit, Bonvero ens in nitam. V. Duo entia infinita neque actu in rerum natura dantur , nec dari possunt; nam si duo forent, jam Verum non esset, quod unum ejusmodi ens infinitum actu possideret omnes realitates, eoquod etiam alte-
562쪽
rum suas realitates, & quidem ab emte primo independentes haberet, eo ipso quia similiter infinitam esset, quod re- Pugnat. X.
Infinitum CCXXXI. pholion. Stagyrita 3. phsjuXta Ari- text. 5M infinitum vocat id, cujus secun-1t0tςιςM dum quantitatem aeeipientibus semper usi quid accipere extra es, hoc est, ut iascholis vulgo declaratur: tonitum es, quod finitis acceptionibus exhauriri nequit; si enim enti infinito detrahatur in eo genere, in quo JUnitam est, magnitudo aut multitudo partium quaecunque finita, nunquam attingetur finis, sed remanebit semper, quod de
CCXXXII. Infinitum varie solet diis vidi , omnes vero illius divisiones adsequentes duas reduci posse videntur. videlicet
Infinitum I. Inmitam Categorematicum c dicitur CRtςg0- quoque infinitum ata illud est, quod remati realitates habet infinitas, ut DEUS, qui ct dicitur in itus per eibentiam &simpliciter, cum in omni genere, & per se infinitus existat, nec illo majus quid& persectius excogitari possit. .
563쪽
. II. Infinitum Dncategorematicam, seu Syneatera miratia est, quod actu quidem par- gorematbtes sive realitates habet finitas, ita Vm tamen, ut illae partes possnt in infinitum augeri, iisdemque semper aliae & aliae absque numero & fine: adjici; adeoque ab illo priore infinito per hoc dis fert, quod actu nondum habeat omnes suas realitates infinitas; post tamen successive eas ita aequirere, ut a parte post prout scholae loquuntur illi
quodammodo aequivaleat. Ita selia het duratio animae rationalis, quae quidem a parte ante, ut climi, e terna nouest, cum in tempore creetur, in po- , tentia tamen respiciis omnes dies finitos , non tantum praesentes & praeteritos, sed etiam alios quoscunque, aeternitati in infinitum adjicibiles, ac indeterminatos, unde & snitum indetermi
natam dicitur, & secundum quid, quia omnes ipsus partes, quas involvit, actu &smal coexistere nequeunt, prout fit in infinito Categorematico, quapropter
anime duratio non dicitur Hernitas, sed sevum, ut infra dicetur.
CCXXXIII. Quaestio non levis in Status stholis agitatur, an praeter DEUΜ pos-Maesti' sibile sit aliud in itum Caletoremaueam'ας id
564쪽
creatum Τ Omnes vero ultro latentur, impossibile esse, praeter DEUΜ, HuSmΟ- di ens, quod in omni genere, & peressentiam infinitum existat: putant tamen nonnulli, non implicare infini-- tum secundum quid adhuc tamen Ca- terrematicum sive in aliquo genere tan- tum, nempe I. Vel in maenitudine, sive eXtensione, V. g. lineam infinite extensam, a. vel in numero e. g. atomos infinite multas, 3. vel in qualitate, seu perfectione, ut V. g. creacuram, qua major & melior cin aliqua saltem perfectione) excogitari non possit, vel 4. denique propter respectum', quem dicat ad aliquod ens actu' infinitum, se malitia peccati a Theologis infinita pas-sm dicitur, quatenns attingit ipsum' Deum infinitum. Sed nemo non videt hunc respectun, esse tantum relatiionem, . sve actum comparativum intellemis. CCXII. & consequenter nihil reale actu. s. Addunt alii infinitum in memte Dei, e. g. creaturas infinitas a DEoi cognitas. Hisce praenotatis sit
565쪽
Depοβbilitate inmiti Categorematici. 449 .
Possibile est infinitum Syncategor
I potentiam bona est ar est infinis gumentatio: atqui actu datur ejusmo- tum Syn- . di infinitum in duratione animae rationa- eRt gore ιis: CCXXXlI.) ergo etiam dari poώmδuψum test; sic enim ejusdem quoque animae& angelorum cognitiones per totam aeternitatem duraturae a parte post, seu in potentia, & syncategorematice infinitae erunt. CONF. Infinitum Syncategorematicum non implicat I. EX pariste Dei, cujus potentia, cum sit cate gorematice infinita, terminis circumscribi nequit. a. Neque ex parte crea ivre; cum utique finitus numerus. aut
perfectio mita, quale est in infinito Mncategorematico, CCXXXII. semper possit crescere, & in infinitum a
566쪽
Impossibile est infinitum Categoremati
Non vero CCXXXU. DROBAI UR. Non datur Categore- L aliquid in creditis, cui maliς m competere possunt ea omnia, quae de r*Rtum' ante infinito declarata sunt, CCXXX. praesertim V. ut consideranti patet: Tam in ergo: CONFIRΜATUR. I. Non datur in- specie finitum categorematicum in aliqua Decreata, ete ereata, quae sit ita perfecta, ut perfectior dari non possit: ergo. p. R. Si daretur ejusmodi species creata, vel esset ens simplex, vel eompositam 3 non Imum, alias soret ens s licissimum,& consequenter DEUs , qui interire
non potest. CCXVII. VIII. ) Dein
hoc ens foret creatam τ ergo haberet initium: & consequenter esset clavsam terminis, adeoque snitum. Non et dum; vel enim illae partes essent fnite, vel in sinite 8 non inita, quia ex finito non fit infinitum; nam si v. g. realitates finities additae finito facerent infinitum, tunc illae ipsae rursum subtractae prout fieri posset exhaurirent infinitum: at qui essentiae infiniti repugnat pile exhauriri 1 LCXXXI. ergo. Si in finita
567쪽
De possibilitate infiniti cit Orematici. 4sI
forent illae partes, tunc unum infiniatum esset majus altero: cum totum sit majus sua parte, & una pars V. g. manus
EX cedat partem e. g. digitum. Quod iterum implicat: C XXX. ergo.
II. Non datur infinitum Categoremati- quam in cum in magnitudine, quia funis v. g. in- magnitu finitae longitudinis, versus orientem uinς EXtensus, motu locali versus occidentem totus mo Veri non posset; nam eum motus sit desertio termisi a quo, & aequisitio termini ad quem: Plane, 'moveri s valeret, esset inter duos ter minos: quod repugnat infinito, cum sic iterum laret clausum terminis , eQnsequenter moveri non posset, quo nil absurdius. III. Nec possibile est infi- aut nu-nitum categorematicum in numero g nam mers,
isto numerus infinitus deberet consta- ire ex infinitis unitatibus, ex infinitis de- 'cadibus, ex infinitis centenariis, millenariis &c. quia quodlibet infinitum est in- mites infinitum; nam si V. g. ille numerus infinitus contineret quidem infinitas unitates & decades, at centenarios uduntaxat snitos, tunc centenarii isti
miti facerent in finitam, ex hypothesi
& consequente per centenarios finitos exhauriri posset infinitum unitatum: centum namque unitates faciunt cen-F f a tena
568쪽
tenarium atqui hoc implicat, quia in finitum finitis acceptionitas exhauriri non aut in potest. CCXXXI.) ergo. ΙU. Non datur qualitate, ejusmodi infinitum in qualitate seu perfectione aliqua; foret enim illa qualitasionite intensa. Log.ol. 8o. jam igitur quaero: vel illa qualitas exigeredi ' adhuc magis intendi vel non si imum i ergo eo ipso non esset in finita in intemsione, cum exigeret ulteriores terminos. Si Idum: ergo eo ipso non haheret essentiam qualitatis. Log. DI. cit. vel mente V. Nec denique dari potest in mente Dei; illud enim infinitum essent V. g. creaturae omnes possibiles collective sumptae, & sint ut cognitae, quarum quaevis esset finita: atqui ex finito non potest exurgere infinitum &c.: ergo. Dein istae creaturae omnes possibiles vel essent infinita eo opta, Vel infinita simplicia neutrum dici potest, ut mox antea probatum est: ergo. Infiniti CCXXXVI. Corollaria. I. - Ιmplicat, C tegore' dari a parte rei numerum saltum maxi-Wδxi ς' mum . sive talem, quo major finitus iii. dari simpliciter nequit ; si enim ejusmodi numero, qui ponitur esse maximus, una solum unitas a DEo adder
569쪽
ὸ Deptibilitate soniti Categorematici. 34 vi V,
quaero , an manet ille numerus adhuc fnitas, vel fit in finitas i si Imam, tunc praedictus numerus propter adjectam sibi unitatem major evadit priore, & , ic eo ipso non foret Mitus maximus. Si adum, tune numerus finitus per ad- . , ditionem unitatis finitae auctus fierettonitas, quod denuo repugnat. Il. Ex infinito non tantum snita plura, ct plu-Ta pomini detrahi, sed etiam infinitati quoniam item quaelibet infinitas rumsum est infinities infinita, facta ideo deis tractione residuum infinitatis eandem adhuc quantitatem seu magnitudinem servabit, quam habuit integra infinitas, detractione nondum facta. Quare si daretur infinitum categorematicum dia sibile, singulae illius partes, in quas secari posset, adaequarent totum; cum sngulae essent infinities infinitae. III. Finiti ad infinitum nulla est proportio; nam inter illa tantum habetur proportio mutua, quorum unum aliquoties multiplicatum adaequat aut excedit alterum : atqui Initum, quantum cunque multiplicatum, nec adaquat, nec exce-
dit infinitum: ergo. IV. Si daretur inofinita numeri multitudo, aut infinita par itum magnitudo, prior numerari, &posterior mensurari non posset; nam per .F i 3 men'
570쪽
mensuram aut nanierum finitum quae solae dantur in hoc orbe mensurae neutiquam finis attingi potest in enti. hus infinitis. V. Etiam DEus ipsemic si ita loqui fas est) determinare aut
cognoscere non valet toniti medietatem; non enim datur infiniti medietas, eum haec supponat duos terminos, aequaliter a se invicem distantes, quae in infinito implicant; adeoque medietas infiniti, imo quaelibet ejusdem pars esset tam magna, quam ipsum totum, ut mox dictum est. In hae CCXXXVII. Seholion. Bene idcir-thosi do eo monet Cl. P. HAusER Ontol. p. II. eat utat. θ -ort. III. controversiam de infinito tendenda arduam esse, eo quod res infinita non est ad tera solum superet mentem nostram finitam, minos. sed etiam disputationem omnem implicatam reddat, quia nos rebus Mitis assueti infinitam explicando delabimur facile ad terminos, quibus res finitas de claraturi utimur, quo fit , ut, dum tacite immutatur verborum sensus ά contentionum affatim, veritatis autem parum vel nihil disputantes consequan