장음표시 사용
601쪽
PROBAΤUR. II. Ex communi omni um hominum persuasione; Η sensum sensus ii, timo, quem vel ipsi etiam Cartesiani timus, maximi pendunt in asserenda illa propositione sua: ego cogito : ergo sum. X. Ex illo nempe sensu intimo certissime nobis innotescit, nosmet ipsoacogitare, aveS cantare, lupos ululare, ignem Rrere &e.; non autem ea omnia inere pagglae se habere. Profecto, qui manifestam adeo Veritatem negare audet, eges pena vel sensu, inquit Cl. R. Ferrarius, & Vel exponendus est igni, ut sentiat, quantum ille in corpus su-Um agat, vel fuste ipsius dedolandum est tergum, ut fateatur, passionem do-Iorosam revera a iustis actione prove
CONP. I. Quis credat, quod pilae V. g. a bellicis tormentis explosae nil aliud praestent, quam ut DBuM dete minent, ut ipse ad illarum adventum muros dejiciat, & munimenta proste
602쪽
tistii 'in οηωlag. Dissertat. III. nat 3 ad quid enim tanto in pilis opus
est impetu, ut determinent DEUM aut nunquid hombardarum fragore eX- citari a somno debet II. Experientia quotidiana testatur, quod causae secu
dae agentes, V. g. homines, aut equi, tanto frequenter conatu in corpora agant, ea movendo, ut eorum robustae etiam vires prae nimio labore deficiant, aut certe multum lassentur: atqui plane ridiculum ae incredibile est. id solum ex eo fieri. quia DEUΜ determinant ad motum huncvel illum, ex ocelione essiciendum ἔ ergo.
ri ratio. PROBATUR. III. Si creaturae non sunt causae, vere essicientes, tunc corruit tota Philosophia: atqui hoc non rergo. p. s. M. Philosophia juxta Ciceronem I. a. de .c. est rerum divinarum, S hamanarum, rerumque S causarum, quibus hae res continentur, scientia: Log. fol. 3. atqui in systemate causarum
occasionalium non possumus rerum Scausarum naturalium scientiam habere :ergo. p. m. Si enim solus Deus varios illos emcit motus v. g. in igne, ut urat, in aqua, ut refrigeret &c., tunc non est major ratio, cur non ad praesentiam
V. g. ignis in nobis producat frigus &c.
603쪽
ct consequeBter inem ab aqua, aut alias res naturales a se invicem distinguere atque discernere semper & ubique non . amplius possemus; cons quenter nec rerum quoque naturalium. scienςiam haberemus, quia DEus quaslibet res posset assumere, velut causas occa ales. etiam respectu illorum en fectuum, quibus earum rerum passiva Potentia vel non congruit, vel etiam repugnat. Et sic pariter neque res amo Plius naturales a miraculosis internosci possent. CONP. Ipsae rerum creatarum
naturae, & principia passua, eo ipso, quod sint palpua, DEuΜ determillare nequeunt, ad producendum potius hunc, quam alium essectum , cum DEus omnia aequaliter operetur &e. ergo magis dicendum est, quod ipse sinat causas seeundas motus suos AGERE , ut. vetus axioma dicit ex S. AUG. L p. de civit. Dei. c. 3o.
CCLII. Ipsa S. Scriptura do- systema cet, DEUM Omnia pro. causarum ducere, nam producit in montibus ham, ta herbam servituti homiηum Ps non pro-IO3. v. I 4. Omnia opera nostra opera' batur ex
604쪽
S. Seri- tvr nobis. II. e. 26. v. I 2. Item: ego sumptura. Dominus, faciens omnia, extendens ἀσ-
las solus, stabiliens terram, nussus mecum. U. 44. v. 34. Denique Mater Machabaeorum sic filios suos allocuta est. Mach. I. c. I. N. 22. Ndiscis qualiter in utero meo apparuistis ς neque enim ego spiritum N animam donavi vobis, es vitam, V singulorum membra non ego ipsa compegi , sed enim mundi creator Sc. postre-IIIo I. Cor. I 3. Apostolus inquit: Deus geratar omnia in omnibus: ergo. R.D.A. ocet DEuΜ omnia producere ut causiam primam , & ' universalem C. A. ut unicam ae solam causam, sive cum exclusione consortii creaturae cooperantis N. A. & C. DEUs creaturas, non
quidem ex necessitate, aut indigentia , rem ex sola sua libertate ae honitate le- In 'Cooperari permittit; ad quid enim plantis, V. g. & animalibus praesertim. tot organa concessisset, si nihil omnino Producere, VeI agere possent; Deus enim Et natura nil faciant frustra, pOD setque ipse sine illis aeque diversos e fectus progignere , cum libere agat.
Idem ergo ad Imum textum resp Ondeo,
ad Idum. ad anum, utique se MoDrus condidit hanc mundi universita-- tem . sed nunquid etiam verum est il-
605쪽
Iud A sectarum effatum: qai te ereavit sine te, non vult te salvare sine te t adatum iterum verum est, quod illa Mater non arte propria, aut cognitione, filiorum suorum membra disposuerit, sed solus, DEus , qui causas naturalesiadmirabili providentia ordinat ac dirigit in hominis formatione; stupenda enim illa partium varietas & ordo a creata. xis produci nequit in animalium quo-Tumcunque productione, praesertim Cum ex ovillis, in quibus omnes partes, & organa, juxta modernos anatO-- micos , subtilihus quibusdam tenuissimisque filamentis expressa ac delineata reperiuntur, oriri debeant; inde tamen quis sanae mentis compos asseveret, Matres adive non concurrere ad filiorum generationem, sed DEuM esse, qui ad generandum hominem occasio- maliter determinetur similiter adstum. DEUs operatur quidem in nobis opera nostra, quatenus non solum operandi virtutem benigne nobis concessit, sed etiam actu ad quamvis actionem una nobiscum concurrit, ut in nees. nat. di- 'Cemus: attamen eadem quoque opera,
quae facimus, dicuntur nostra, sua a nobis producta; alioquin auctoritas illa nimis probaret; probaret enim ,
606쪽
Nee eX eo, quod Deus sit causa per
ipsam voluntatem nostram nihil essicere, cum DKus operetar in nobis velle, Sperficere, ad Phil. I. Quod tamen juX-ta citatum Concit. Trid. stis 6. Can. 4. defendi nequit. n. praec.) Denique habentur alii textus contrarii, n. praec. ex S. Scriptura allati. Nee dicas. Illi textus priores posisunt explicari, quod DEus herbas V. g. producat ad exigentiam terrae, juxta te. gem a se stabilitam: ergo. R. N. R. non enim tam facile a sensu litterali S. Scripturae absque manifesta causa recedendum est; s Log. sol. 39I. aut lacus etiam dici posset, quod V. g. anima ratῖonalis vere ab homine generetur sicut corpus, eoquod parisormiter ad exigentiam hominis a DEo creetur. quod tamen salva Me nullus tue ri potest.
OB. I. DEus est causa omnium persectissima, quae agendi vim habet infinitam , quae Omnia operatur, in qua vivimus, movemur, , sumus &e.' ergo inutiles sunt causae secundae agentes. R. I. N. C. ex antec. enim solum
inferre licet, DEUM nobiliori & perfectiori modo operari, quam creaturaei agunt,
607쪽
agunt, non Uero, quod creaturae omnis no agere non possint, modo nempe imperfectiori, & causis secandis proprior fere sicut ex eo, quod Deus sit id, quod est. Exod. 3. v. 14. non sequi tur, creaturas non existere, sed solum, quod existant contingenter, & tanquamentia finita: sic a pari, sicut creatura Participant, aliqua licet tenuissima ratione, το e se divinam, ita quoque vim operandi divinam suo modo ipsis proprio
participare, & consequenter Uere quid quam escere poterunt. Certe ipse. et Cartesius existentiam sui realem per sensum intimum ex eo deducit, quod eo tet: X. ergo το cogitare deis hei dici vera abio hominis, aut si DEus pro homine cogitationis actum eliceret, plane etiam diei posset, quod DEus pro homine existeret, & sic revera Cartesius de sui existentia ex actu cogi tandi certus neutiquam foret. R. 2. D. C. inutiles sunt causae secundae ad simpliciter agendum. Tr. C. ad tali modo, & secundum modernum divinae providentiae ordinem, id est ad libere, meritorie, vitaliter &c. agendum N. C. &C. Si solas DEus omnia in homine efficeret , quomodo hic libere v. g. pos
608쪽
Nee eX eo, quod Deus sit primus
set ponere actam meritorium vel demeritorium aut qualis foret differentia v. g. inter motum lapidis non vitalem, S inter cantum lusciniae vitalem ad quid tam varia in animalibus, & plantis organa ad quid tot diu tiones ad effectus in specie producendos, V. g. ad hoc, ut ignis lignum comburat, si omnes effectus in mundo proprie soli Dgo , & non eaos creatis utpote mere occasionalibus adscribendi sunt 3 Profecto juxta hane sententiam etiam Utrum causticum V. g. aut aer dici debe-hunt ea a propria ignis in objecto producti, sicque nulla amplius erit disserentia inter causam, & eonditioηem, sed potius omnia, ut Poeta canit, natura
prapostera legibus ibant &c. OE. 3. Nullus effectus produci potest, nisi per motum: omnis quippe
mutatio rei, quaecunque illa sit, sine motu quodam fieri, aut concipi nequit:) ergo, sicut nulla est creatura, quae Vim movendi a se habeat, sed omne, quod movetur, ab alio nobiliori principio, & tandem a causa prima, moveri debet: sic nulla creatura per se operari poterit, sed operationes Omnes a DEO oriri debebunt, R.
609쪽
D. C. a DEo oriri debebunt tanquam a causa prima, nedum singulis creaturis vim agendi tribuente, sed & ad
ipsum actum cum creaturis concurreniste C. C. a sola DEO, ita ut creaturae cum DEo concurrente Vere non operentur, nec effectus proprios producant. N. C. & C. Facit enim Deus, Et FACIAM , prebendo vires escacissimas voluntati, inquit S. AUG. de grat. Ulib. arb. c. II. Λst de hoc plura in Theologia naturali.
Inst. I. Moveri e loco in loeum est desinere esse in uno loco, es incipere esse in alio loco : atqui hoc nequit
ulla creatura: ergo nulla creatura . Ioco in locum moveri potest. p. m.
Si hoc posset, tune deberet se anni-hilare in uno loco, & se rursum producere in alio loco: atqui hoc impli- cat: ergo. R. D. M. Est incipere in alio loco. solum quoad modum relatia vvm presentiae &absentiae C. M. quoad modum existentie, ipsi essentiae superadditum, vi cujus se transferat e statu purae postilitatis ad esse astu extra ea
sas in rerum natura, prout argumentum supponit. N. M. & sic D. m, N. C. Nodum existentia actualis creatura utl-
610쪽
que habet a sola Deo, ubique, & omni momento suae durationis; sed modum presentia cur non possit habere, nisi a solo DEO sicut Vc g. eadem creatura, dum fit ex volente hoe objectum, volens aliud objectum, propterea non debet se annihilare , & de novo iterum re8roducere, sed solum se aliter actuam do. vel potius modiscando , dat novum sibi esse resspectivam & mo Ier ergo a pari de nova praesentia dicendum est.
IV. ff. si creatura Vere posset agmre , tunc actu in rerum natura aliquid novi produceret, quod prius non erat: ergo eo ipso crearet. R. D. A. Produceret aliquid mere respectivum C. A. novam aliquam formam abso- ilutam. N. A. & C. Dum v. g homo pingit imaginem, scribit litteras, vel domum aedificat, utique vere aliquid testicit, nec tamen e. g. dum pingit,
facit tabulam, nec colores, neque ullum ens absolutum, sed tantum transis
fert , & ordinat pigmenta mediante motu, inquit Cl. P. Habisreutingerp. I. Disc. I9. ex quo resultat passi di postio eolorum, quae est forma imaginis mere modalis, & respectiva habitudo unius ad alterum. Similiter