장음표시 사용
631쪽
An aeciae post producere substantiam Z s Is
nunc facile capi potest, quomodo DEuadet .causia secundis certam virtvtem illis propriam, & illae causae ex virtute proin pria, quam a DEO conservante habent, possint simul cum causa prima agere. Sic enlip v. g. si halitus igneus depurat lutum a particulis humidis, & constringit terreas, aliasque remanentes in talem plexum, vi cujus evadit corispus, non malleo ductile, non igne li- - , quabile , sed durum, grave , in solas arenulas, & sabulum contundibile, tunc dat materiae ivli praedicatum diluerentiale lapidis, & determinat ad speciem eatis, non producendo lapidem ipsum in ratione entis, sed in ratione entis talis
qua talis. Unda causae secundae coi.'eurrunt cum eausa prima in eadem productione, per quam DEus effectui dat rationem emtis, & caua secunda vi potentiaec a Deo acceptae, dat predicatani differentiale per talem & talem introductam modi alionem aut con urationem. De qua suo loco.
632쪽
Interae dens in ter cauissam agen
distans dari potest m. Pernatuis ratituri
ctum producere debet, intercedat aliquod mediam U. g. aer, igniS, aqua &α inter caulam agentem & subjectum: quodsi istud medium sit eque capax recipiendi in se actionem cauisse, ac in ipsum subjectum, tunc vocant medium Vasdem ratioris; sin autem incapax sit. diversa rationis appellant. Sic e. g. dum sol illuminat aliquod objectum, solis virtus transit per aerem , qui est aeque capax passivae illuminationis sicta ob jectum, & consequenter medium Minmogeneam si Ue 6uadem rationis 2 et converso, si e. g. unus Angelus, ab altero milliari distans, cogitationem illi suam manifestet, haec actio, utpote spiritualis, cum non possit recipi in aere intermedio materiali, hoc medium. per quod locutio transit, est diversa rati nis, sive heterogeneum p non enim comaruit subjecto, scilicet illi angelo, in cujus intellectu fit mutatio. .. ἰοῦ
, CCLXIII. Quod actio hujusmodi in
distans dari possit supernaturatiter, ple--rique concedunt, quis enim hoc de- megabit omnipotentiae Divinae Τ : nisi quia forte dicere 'velit, quod in tali Ieasu non t cvisa secunda, sed potius
prima esse tua, in loco distanti per se
633쪽
producat , id quod utique Verum est, si tu iure loqui velimus, & ex supposito, quod L BUs causam secundam. loco distantem, in partem actionb suae nolit Recipere, quid autem, si ex beneplacito suo speciali id velit Τ Igitur quaestio hic solummodo agitur, an viribus naturalibus & ordinariis causa qualis cun que creata agere in distans queat pro cclva resolutione sequitur
CCLXIR DROHATURI. Iuxta com Non vero .mune axioma operari se- naturali. quitur ad esse: . ergo etiam Operari in tenariquo loco sequitur ad esse in aliquo loco , consequenter causa secunda operari non potest in aliquo loco, nisi aliqua ratione sit in illo loco, nimirum vel per praesentiam suppositi, vel per praesentiam virtutis; CCLXII. adeo-Que non datur naturaliter ulla actiolo distans. c η. cit. . CONFIRMTUR. Creatura, eo ipso quod sit limitata. necessario debet se continere i tracertam, ut riunt i activitatis viaram,
634쪽
se i ij intMN. Dissertat. III. stantiam, seu potius, igniculi substa
tiales aliis corporibus isse communiis cent, &.sic de aliis, ut Phrsica docebit.
Dei amo CCLIX. E. I. Contra L Prop. Solus est inde- DEus est sua actio: ergo FςndonS. actio in ereatis est entitas ab agente distincta. R. D. A. Est sua actio independenter ab auxilio alterius causae superioris C. A. dependenter ab isto auxilio. N. R. &C., Actio, qua agit homo, nihil est aliud. quam ipse homo, prout est agens, etsi agere homo non possit, nisi dependenter a DEo concurrente.
rast. Actio voluntatis humanae est qu*ndoque supernaturalis: ergo est entitas a Voluntate, quae pure naturalis est, distincta. R. N. C. Nam ideo so- 'lum dicitur supernaturalis, quia hominis actio non nunquam a solius hu-; manae voluntatis viribus non ita dependet, quin speciale & supernaturale DEI auxilium ad aliquos actus, creaturae ex natura indebitos, requiratur, non tamen propterea sequitur, quod actio hominis naturalis sit entitas, ab humana
Voluntate agente distincta. CCLV.
635쪽
An aeeiae possit producere substantiamt so9 in m
OB. g. Coatra II. Prop. cum nomistis. Virtus - Virtus operandi in substantia est acci- operandi deus: per virtutem autem illam sub. nori est stantia producit effectus substantiales: Rςς 4ςas, ergo accidens producit substantiam. .
p. M. Illud est accidens, quod potest
adesse vel abesse : atqui virtus Operandi potest adesse vel si esse: ergo. p. m. in caeco e. g. perit virtus videndi . in claudo virtus ambulandi &e., quae tamen prius aderant: ergo. R. N. M.
v CCLIV. IV. ad prob. Tr. M. alia enim accidentis phsei definitio data est supra. CLXXHI. N. m. Ad hujus
prob. D. A. perit virtus proXima & re lativa, scilicet, quae dicit ordinem afforgana corporea hie & nunc destructa, vel ligata C. R. perit virtus re mota & absoluta, quae fundatur in anima , habente ejusmodi virtutes, dependenter ab organis corporeis in actum ' reducendas N. R. & C. Dein Retol.
Etiam in ales aut perpetuo amentes nunquaminat a ratiocinantur: quis vero illis potentiam ratio elaavdi denega- t, nisi dicere velit, quod ejusmodi homuli homines non sint Item dormiente V. g. corpore, quis affirmabit, quod in ipso pereat potentia audiendi, vide vi, se moveadi Sc.ὶ Nempe fundan- .
636쪽
bet ratio nem cau-1ae, non vero instrumeu tum.
s Io Ontolog. Dissertat. III. tur ejusmodi potentiae seu virtutes in anima, & tanquam partes si ita Jo- qui licet Metaphnice adintegrant unam potentiam sentiendi, prout superius dedistinctione formali Scotistica dictum
IV. Omne, quod essentiae jam constitutae supervenit, est accidens: a qui virtus operandi ita supervenit: ergo. R. D. M. Quod supervenit, ut aliquid phylium C. M. ut resultans gra- adus metaphysicus. N. M. &c. Uirtus
ista, sicut & alii gradus Metaphysici supponunt essentiam phrsicam, quae dein Metaphysice dividitur in varia principia, potentias , & virtutes . quae simul in unum collectae ipsi τω esse physico popiunt substitui. LXXI. & CXX Ul I. Oll. 3. Causa malis habet veram raritonem causae: ergo & accidens tanquam instrumentam. R. I. D. A. habet rationem causae antentionalis. C. A. realis & effcientis. N. R. .& C. R. 2. D. A. N. C. dispar. est, quia ratio in causae finali habetur existentiae alterius a is ,rei: CCXLI. at non habetur ratio ejusmodi in instrumento, sed tota ratio
habetur is applicante. cccXLVII.
637쪽
Maeeid. postprodaeere substantiam 3 sir
IU. I. Celeritas habet vim maximam ad producendos effectus, .ut in. materia de motu declarari solet: ergo etiam instrumentum. R. D. A. Et haec celentas re ipsa est substantia motu majori agita a&c. C. ρ. est accidens in sensu Thomitatum. N. A. & C. Prosecto non celeritas lapidis, tanquam accidens Tho- misticum, sed ipse lapis, celerrime motus a Davide, Goliam prostravit, neque defacto mucronis acies, tanquam accidens, sed ipse macro acutus est cau- .sa efiiciens, per quam hostes in bello
Inst. 2. Causa saepe ab est, neque aliter, nisi per virtutem est praesens, pestquam nihilominus producit effectum tergo virtus debet esse separabilis a camsa, consequenter&e. R. D. A. non nimsi per virtutem, hoc est, per emuvium substantiale C. R. per Virtutem, quaest aecidens N. Λ. & C. Sed de hoe plura in art. seq. IV. 3. In generatione plantae vel . . animalis adest semen , tanquam virtus parientis , quod immediate concurrit ad generationem substantialem : ergo ipsum agena non immediate operatur per
638쪽
sIa Galalet. Dissertat. ΠI. per sormam substantialem. sed per imprumentiam, sela virtutem: consequenter ipsa virtus immediate producit substa tiam. R. D. A. & haec virtus est subis stantia C. A est accidens N. Λ. .& C Certe per accidentia, utpote nullamentitatem positivam habentia , nec planta nee animal generari unquam potest, nec ullus agricola, si mera accidentia in agro suo seminaret, messem substantialem sperare posset: aut ηνη-
quid de spinis cosi et quisquam divas tetsi spina cum uvis in substantia con veniant, quod tamen de substantia & aecidente non item dici potest. CCLVII. Caeterum degeneratione, plantae, aut animalis disserendi locus hic sat aptus non est, Alia vero, quae adhuc a Thoismistis solent objici, Neoterici per subflantias Varie modi alas longe commo
CCLX. Sehollam Juvat hic pro majori dictorum claritate acquirenda apinponere Systema Cl. P.HABIIREuTINGER, quod ille de activitate causarum Creaintarum erudite profert in appendice questionum Sc. p. r. pq. mihi I 8 r. ubi ait, ad ideam activitatis causarum crea Dram formandam sequentia esse nori
639쪽
tanda. I. Quod mus, ut causa prima.& universalis, semper ita influat, ut det rationem entis, illud producendo exbnihilo per infinitam suam potentiam ; causa particularis econtra in eo dem instanti simul ita insuat, ut ensquasi praeexistens modificet, eique im- primendo certum praedicatum disserentiale, determinet ad certam speciem; nam Deus causam secundam permittit secum concurrere ad effectum prod cendum, prout cum aliis Philosophis expresse loquitur DOCTOR ANGELICUS de potentia. q.I. arti . N. oria 4. II. Quod inter causas creatas illae,iquae sunt liberati in agendo se ipsas determinenti; quae 'autem sunt necessariae, ideterminentur ab alia, nec tamen mere passive se. habeant, sed etiam active influant. Sic. V. g. serra determinatur ad motum ab alto', adeoque passive motum in is recipit, nihilominus tamen eti*m activa
abradit scobem, discindit lignum , α
concurrit e. g. ad scamnum eonficiendum, sicque est causa etiam activa, utinui respectu principalis causae sit solum causa iastrumentalis, III. Quod DEus causis necessariis in prima genesi impresserit certum motum, impetam, & nisam ad sua quasi centra, eumque creatiUO
640쪽
s14 G Ontolog. Dissertat, III. , 'semper conservet, vi cujus e.g. lapis extra centrum premat deorsum, & gravitet.
leviora extrudat loco &e. ' item v.
ignicali perturbato motu tumultuenis tur, & alia corpora ad similem: ram tum concitent, partes dissolvant
Idea denique seminales seu prima stamiona) in plantis delitescentes nitantur se evolvere per motum, impulsum , &nisum, a prima causa sibi inditum, secundum leges creatoris &c., in eoque sensu vere agant ejusmodi causae, quamvis etiam agantur a DEO, tanquam primo motore. IV. Quod virtus Eli sicut in causis apti talibus, ita etiam in naturalibus consistat non solum inmbis, quem passive recipiunt, sed etiam in aliis praedieatis cuilibet causae pro priis. ' Sic eadem serra, uti habeat vim tutem , & potentiam . ieeandi, debeo esse impenetrabilis, dura, dentata , o lapis pariter, ut premat, loco extrudat . impulsum imprimat, debet ex natura sua habere impenetrabilitatem, &alia praedicata , quae lapsdem in sua spe, cie constituunt: item ignis, ut possit instar spiculorum poros penetrare, par tes ligni dissolvere &e. debet esse eu-spitatus, & tenuitate partium ad similia Peragenda ex natura sua dispostas. Unde