Metaphysica vetus & nova, logicae criticae nuper editae tanquam pars altera adjuncta, ... Authore p. Hermanno Osterrieder .. °1

발행: 1761년

분량: 763페이지

출처: archive.org

분류: 철학

651쪽

Aa Mi ptisit actis is distans y sas

nexae cum iis circumstantiis, quas non est conveniens, ut DEUs eligat, cum confirment malitiam utentium, qui plerumque hominea pessmi sunt; dedecet vero DEUM communicare opertibus tenebrarum &ta: Dgo. ἡ IV. I. Virga Coryli, vulgo disia Virgulanatoria dicitur si manu rite teneatur, diVin tu inclinat se, ubi latens aurum Velgentum est: atqui haec inclinatio no' stitione quit e saviis adscribi: ergo datur actio haud va- in dulans. p. m. Aurum & argentum eare vidc- , ferme nulla habent effuvia, ut patet ur. ex illo experimento, quo scitur, quod aurum, in fornace vitriaria intensissimo calore adustum, nihil tamen de pondere pristino post longum . tempus amiserit, uti testatur Cl. BOyler ergo. R. Etiam de hae virga divinatoria magna

est inter philosophos . disceptatio , auenus essectus sint superstitis', nec ne

primae sententiae cum aliis accedunt cl. PP. Urcheras, Schottas, Furi die. Hoc certum esse videtur. illius usum a superstitione alienum haud existere, quando adhibetur ad investigandos homicusas, aut recuperanda3 res, suris ablatas; nulla siquidem habetur naturalis coanexio inter illa, nec homicida,

652쪽

aut res furto ablata in natura sua imis mutantur, cur igitur virgula eas prae aliis manifestas reddat, cum antea id facere nequiverit Z dein etiam 'univer-Dliter verum non est, illam virgulam in omnium hominum manibus se se inclinare, cum potius experientia testetur, eam in plurimorum manibus fineoto successu , & omnino immobilem: persistere, etiam praesente metallo, &quandoque non nisi fraude, a circumstantibus saepe detecta, inclinari.' Aecedit, quod eadem Virgula pro diver- sa applicantis voluntate incurvari dicatur; nam siquis ea ad quaerendos fontes uti velit; haeς, praesente etiam &in superficie terrae latente auro', non inclinatur ; eeontra si quis avrum vel aliud metallum indagare animo concepit , ad Datis latentis praesentiam tunet minime curvatur: quis autem affrmare audeat, ejusmodi effectus a sola applicantis intentione naturaliter pendere, cum ηatura, utpote causa necessaria,& non libera positis iisdem circumstantiis semper uniformiter operari so- Ieati denique quis credat, quod solide trivio homines felices liIas manus nacti sint, in quibus virga exoptato suo effectu periungitur Nihilominus

653쪽

An dari possi vitio hi distans Z set

tamen etiam cum aliis omnino non ne gavero, quod interdum absque ulla fraude, in quorundam manibus virgula se se inclinet, illi autem motus, qui in virgula deprehenduntur, tunc non aquarum, aut metallorum e viis attri- hui' posse mihi videntur,. sed aliis potius causis vaturalibus, P. g. manuum, quibus virga tenetur, calori, Ob quem fibrillae hujus irgulae suum situm mutant , & varie torquentur; unde & pro diverso temperamento , variaque hominum constitutione, diverti quoque effectus & motus in eadem fieri dicuntur:& ex hac ipsa ratione Phami iIlud lexperimentum explicant, quin fertur, laves deplumatas, ad ignem virgis Coa ryli affixas, assuri, suaque sponte in orbem gyrari. U - Caeterum ex occasione hucusque di- Regula,ctorum juvat hic opponere regulam geΞ Pςr quam neralem, eX qua ' cogno scaturi sine ηἰ ut δὶς revera aliquis effectus naturalis an su- 2 4, perstitiosus i nempe illud Omne pro su seantve persitione habendum est, quod essectum a superi assibiliter sibi , adscriptum, neque ex stitiosis. virtute naturali, neque eX superηaturali, illa infallibiliter ae universaliter produeere valet.. Λn vero aliquid habeat vim

654쪽

vim naturalem eonstare potest veIph sica, Vel morali certitudine, a rerum physicarum peritis petita sed circa virtutem supernaturalem, consuli de hent S. Scriptura, traditiones, SS. Comcilia &c. Quidquid enim virtute gaudet supernaturali, eam possidet sibi eo

. latam vel immedigie a Deo, ut sunt signa, visibilia externa m collatiunctSS. Saeramentorum , vel ab Ecclesia, prout se habent res benedictae &α Plura hue pertinentia paulo inferius de esse

ctibus magicis videri queunt. CCCXX.

Explicam. IV. r. Basiscvs solo aspectu enecattur ad huc homines, imo se ipsum ς quando sibib. i ObJicitur in specusso. a. 'tale solo itidem intuitu fascidant teneros infan

tes, ut misera, lentaque tabe per ant. 3. Bufo vivus hiante ore luseru,s.i niam ex arbore decidere facit , devo- Π ratque delapsarne atqui haec sine actio ne in distans naturaliter explicari nequeunt et ergo datur. R. N. m.&simili per essavia declaro. Sic enim D. Baliis -i liscas per radios solares, vel per aerem , i, O diffundit particulas Venenatas, quae,s ah altero in poros recipiantur , &sanguinem, mortem haud dubie afferre possunt, non minua, ac deger V. g. ho.

655쪽

An dari post actis is distans ' s as .

Arbmini sano . si iste alterius exhalationes in corpore suo excipit. a. Similiter de illis vetulis dicendum, nempe quod earum corpora per aerem spargant cor ruptos halitus , qui tenera puerorum corpora laedunt, non autem duriora virorum, prout idem quoque aer pestifer, a duobus similiter in corpore exceptus, unum laedit, non allum. minus dispositum. Vel etiam dici potest, quod puerorum phantasia, ex aspectu talium vetularum perculsa, non raro tam profunde sibi imprimat illam adeo sibi tristem ideam, ut haec illi perpetuo inhaereat, puerique sic contabescant. s. Simili ratione bufo a se continuo emittit vapores venenatos, qui, si in arborem eleventur, poterit sane lusincinia, vertigine acta, decidere.

Inst. a. Ad solum ocelsoris aspectum

cadaveris vulnera ebulliunt, atque ape riuntur, ita ut immediate sanguis ex iis fluere conspiciatur: atqui hic occi sor neque immediate imediatione suppositi heque immediatione virtutis, cadaveri praesens existit: ergo datur actio in diri stans. R. N. m. In occisoris enim ejus dem vestibus probabilius tenuissimae sanguinis particulae adhaerent, quae m L l mirus

656쪽

s 3o Ontolog. Dissertat. III.

miles particulas sanguinis, in cadavere exilientes excitant, cum praesertim particulae homogeneae facilius, & arctius inter se adhaereant, ac inVicem conjungantur, unde hujus potius, quam alterius hominis superficiem ambiunt, indeque ad motum concitant. Vel etiam ex vindicta divina similes quandoque effectus contingunt.

Io. 4. Buso arefactus, s saeculo inclusus pendeat e collo unius de grege, arcere luem a grege dicitur. 2. Aspectus lupi, ut fertur, causat raucedinem in conspiciente. 3. Torpeia, quae est parva piscicula, manum piscatoris stupore asscit, sicut & alios pisces reddere immobiles narratur, ut eos postmodum devorare queat. q. Alia it dem piscicula, remora nomine, integras naves sistit, & a cursu remoratur suo. S. Strilthio - Camelus solo aspectu pullos suos ovis excludere memora tur. 6. Lapides quidam diversa pollere dicuntur virtute , vel amorem, vel odium in hominibus concitandi. 7. Uno oscitante, patuloque ore hiante, etiam alter simili modo oscitat. 3. Aqua denique, in lebete igni admota, prae servore superius ebulliens ato

657쪽

que effervescens, plerumque in lando remanet adhuc frigida. Id ipsum eo tingit in oleo, chartae superfuso, , igni superimposito &c: atqui haec omnia sne actione in distans explicari apte

non possunt: ergo datur. R. N. m. &explico. . Quoad imum Buso arefailius potest attrahere, per modum materiae alcalice, Chymicis notae, particulas vinnenatas aeris, utpote sibi quodammodo miles & homogeneas, prout paulo ante dictum est, sicque auferendo causam

sve venenum, auferre etiam effectum inde consequentem, seu luem. Adadam lupus mere per accidens raucedinem causat, & si tamen quandoque ejusmodi effectus excitantur id oritur ob concurrentes speciales dispositiones, e. g. Ob nimium terrorem, indeque suinpressos spiritus vitales, & animales, vel ob dispositionem aerii &e. ut proin lupus solummodo dici mereatur causa

occasionalis 'respectu raucedinis. . Adalium Torpedo piscatoris manum stupefacit veneno , sive tremore quodam per hamum vel rete diffuso: illud nempe emuvium corpusculorum Uenen torum subit nervorum ostiola in ma nu piscatoris, eorumque canaliculos replet, sicque amuxum spirituum ani- Lla α -

Art. IV.

658쪽

s.ct. 11. s3 Gytori Dissertat. In canalium impediendo, brachium instar

opii obstupefacit. Attamen Cl. Reatimur illum a torpedine causari solitum stu- Porem unice per motum & tremorem explicat, si enim manus vel nimium distet a pisce, experientia teste, nullus

sentitur stupor, sed tantum si .vel manu tangatur piscis, Vel corpus aliquod durum , manum inter & piscem sit interjelium; refert igitur praefatus Cl. Auctor, quod in certa torpedinum, a se dissectarum parte, ingentem fibril.

larum, inter se conneXarum congeriem deprehenderit; indeque arguit, . quod torpedo in manum piscatoris, hamum tangentis, agat per impulsum, a partibus piscis valde elasticis , quo prius contractae, nunc violenta vi atque celerrime sese restituunt, impressum: consequenter nec dolor nec stupor sentitur, quando piscis musculos contrahit, lad quando eosdem dilatat. Ad 4tum. Quod de Remora dicitur , vel sabula eit, ut plerique tenent, vel itidem per auctam motus quanti talem explicari debet, nempe si ponatur, remoram esse pisciculum tantae Velocitatis, ut multis millionibus partium velocitatis in suo motu sup ret alior pisces, aut si antecedent

659쪽

Aa dapi possit adiis in distam 8 133

ad hune effectum supponatur in continuo motu fuisse per longissimum: tempus, V. g. per annum integrum hoc enim supposito quod tamen segrq, probari potest quantitas motris in re mora esset malor, quam quantitas momtus in navi, ut in Ph3lica generali patebit, & consequenter navem sisteret. attamen probabilius videtur, illum e fectum ab alia causa provenire, cui, iste pisciculus per accidens conjungi

tur, e. g. a certa dispositione ventorum, aeris, aqua, maxime torrentium, i , in fundo maris transeuntium . aut aia 'terius materiae, navis motum retardantis: nempe scue in mari dantur. quidam pisces & animalia, quae tuno solum videnda se praebent, si quando,V. g. tempestas pluvia, aut turbo m iri imminet; ita pariter contingere potest, ut etiam remora non nisi in taueircumstantia prope navem conspiciatur. Ad stam. Struthio-Camelus similiter ova sua solo aspectu non excludit, utpote quae potius excludunturvet calore in ipsis jam latente, vel ab rere vicino aut sole proveniente, ipse ergo tantum exspectat, usque dum. excludantur, eaque custodit, ne ran

660쪽

potant a se emittere quaedam effuvia, cor vel dilatantia, vel contrahentia, vel omnino . ad motum perturbatum commoventia , sicut & Musica motu vicino aeris concitat ad liberiorem mo. tum, & agitat spiritus sibi analogos, ut teste S. Scriptura expertus est Saul per Cytharam Davidis, frequenter tamen quoad hosce lapides etiam inte cedit superstitio. Ad Itimum. Oscitans , tugiens, ridens, aut plorans alios ad similes passiones & actus excitat ex da- . ta mox ratione; sic enim & nervus lyrae, aut chelis alium sibi similem mo-Vet ex tremore, per aerem intermedium propagato ; nam sonus, ut ex Phrsica suppono, est aeris tremor, &undulatio, haec autem illis praesertim corporibus communicari valet, quae facilius eandem vibrationis motum reeipere queunt, & consequenter, cum nervus lyrae ponatur esse uni onus cum alio, tremor unius, per aerem pro pagatus, alium sine dissicultate commovet. Vel etiam dici potest, quod similes actas & pasones contingant perideas s extrinsecus advenientes, quibus ad hos effectus imaginatio comm Ue tur, maxime si jam habitus, & consue-wia sit contrari. Ad dvam. Denuia

SEARCH

MENU NAVIGATION