장음표시 사용
641쪽
M aceid. post producere substantiam Z s Is
nunc facile capi potest, quomodo DEuadet .cauis secundis certam virtvtem illis propriam, & illae causae ex virtute pro pria, quam a DEo conservante habent, possint simul cum causa prima agere. Sic enlip v. g. si halitus igneus depurat lutum a particulis humidis, & constringit terreas , aliasque remanentes in talem plerum, vi cujus evadit corpus, non malleo ductile, non igne liquabile; sed durum, grave, in solas arenulas, & sabulum contundibile, tune dat materiae luti praedicatum differentiale lapidis, & determinat ad speciem eatis, non producendo lapidem ipsum in ratione entis. sed in ratione entis talis qua talis. Unda causae secundat eo eurrunt cum causa prima in eadem productione, per quam Deus effectui dat rationem rasus, ct causa secunda vi potentiae . a Deo acceptae, dat praedicatum differentiale per talem & talem introductam modi cationem aut con urationem. De qua suo loco.
642쪽
ereatae non ponsunt age. re, nili
ARTICULUS IT 'An causa essi iens possit agere in distans y
CCLXI. um causae creatae Omnes sint inita ac limitatae. hina certis quibusdam in agendo egent Eon ditionibus , & quidem, praeter in omDgi Dultaneum, de quo inferius, multa requiruntur, pro varia loci, temporis.& subjesti ratione , in quibus causae Creatae operantur, experientia testante, causas secundas operari non posse, nisi in aliqua materia, seu subjecto, nisi certo quodam tempore , & loco, per quod a causa prima infinita ae illimitata disserunt: caeteras autem inter ejusmodi conditiones, sine quibus causae secundae operari nequeunt, ea praesertim recensetur, ut illud subjectum, in quo fit operatio, sit iisdem aliqua ratione praesens. Εam porro praesentiam cum negent non nulli esse requisitum quoddam generale ad actiones creaturarum , dicentes, quod dari etiam possit in creaturis quaedam actio in dipanar hinc de ea hic nobis sermo erit.
643쪽
- CCLXII. Definitum ergo famosa st-Ia actio in distans, quod fit exereitiam Amo inpotentia, seu causa, quin sit immediate, di
Mut mediate applicata, sive approximata qu)d iit in termino, in quo producit essectum. . . l . , Caeterum causa tunc immediate dicitur Appiiea. applicata, quando subiecto ita est prae 'tio supώidens ud illi secandam substantiam suam ad- positi, haereat. e. g. Cum lapidem, quem tangi projicit: haec applicatio in sch His etiam vocatur immediata immediatium me suppositi: Mediate econtra applicata in Virtu dicitur causa, quando a subjecto qui- ιβ' dem secundum suam substantiam distat, sedi tamen ejus virtus ad subjectum ipsum diffunditur, ae in ipso recipitur. CLIU. IV. Sic magnes trahit se rum, μι terram calefacit , oculus percipit objecta corporea &c., licet oculus ab obj ecto, sol a terra, magnes a ferro distet &c., quia virtus quaedam substantiale e viam Neoterici vocant a magnete in ferrum, atque a sole in terram, itemque ab objecto in oculum in diffunditur, quapropter illa causa a V Peripateticis. dicitur agere immedi te immediatione virtutis tantum, non isunoti. Ad actionem in distans ins per requirunt ejus Patroni, ut, dum causa distat a subiecto., tu quo esse-
644쪽
ctum producere debet, intercedat aliquod medium U. g. aer, ignis, aqua &c. inter causam agentem & subjectum: quodsi istud medium sit eque capax recipiendi in se actionem causae, ac in ipsum subjectum, tunc vocant medium Vasdem ratioris; sin autem incapax sit, diversa rationis appellant. Sic e. g. dum sol illuminat aliquod objectum, solis virtus transiit per aerem, qui est aeque eapax passivae illuminationis sicut objectum, & consequenter medi mogeneam sive ejuadem rationis et e converso, si e. g. unus Angulus, ab altero milliari distans, cogitationem illi suam manifestet, haec actio, utpote spiritualis, cum non possit recipi in acte intermedio materiali, hoc medium. per quod locutio transit, est diversa rati uis, sive heterogeneum; non enim com gruit subjecto, scilicet illi angelo, in cujus intellectu fit mutatio. :res
r CCLXIII. Quod actio hujusmodi in
distans dari possit supernaturaliter, plerique concedunt, quis enim hoc de- megabit omnipotentiae Divinast y nisi - quia forte dicere 'velit, quod in taliscasu non licvisa secunda, sed potius
prima effectum in loco distanti per se
645쪽
producat, id quod utique Verlim est, s in rigore loqui velimus, & ex sup posito, quod DEUs causa in secundam. loco distantem, in partem actionis suae nolit Recipere, quid autem, si ex beneplacito suo speciali id velit Τ Igitur qua stio hic solummodo agitur, an viribus naturalibus & ordinariis causa qualiscun que creata agere in distans queat I pro ςQua resolutione sequitur
CCLXIV. DROBATURI. IuXta com Non verox mune axioma operari se- naturali. quitur ad esse: i ergo etiam Operari in tenadiquo loco sequitur ad esse in aliqvo k-co, consequenter causa secunda opera
ri non potest in aliquo loco, nisi aliqua ratione si in illo loco, nimirum vel per praesentiam suppositi, vel per praesentiam virtutis; CCLXII. adeosue non datur naturaliter ulla actiolo distans. η. eit. CONFIRMTUR. reaxura, eo ipso quod sit limitata, necessario debet se continere intra
646쪽
neque actionem suam EItra illam diffundere valet. Sic ignis V. g. non potest ad quamlibet distantiam calefacere , sed ad certam tantum, & determinatam a atqui si daretur actio naturalis in di- stans, nulla daretur activitatis sphera,& non minus calefacere posset ignis ad mille passus, quam ad unum aut ait rum pedem: aut quis illum limitibus
Coerceret, cum nullum tunc haberet
ergo nulla datur actio naturalis in di
stans, tunc I. nulla daretur regula discernendi effectus magicos, aut sape stitissos ab effectibus naturalibus: atqui hoc dici nequit: ergo nec id, unde sequitur. p. s. M. In omni enim effectu, utut maxime superstitioso, V. g. in Europa contingente, posset diei, exi-
stere aliquam causam naturalem V. g.
in India, etsi nobis incognitam, quae hie & nunc producat talem effectum. a. Nunquam essemus certi de causa esse eius, quia semper possemus dubitare, an sorte non sit productus ab alia causa, alibi existente; quam non videmus 3. Per actionem in distans mi Rus quoque laret consultum natura έ-GI cum
647쪽
dari possit actio is distans y sa
enm deesset tune medium se defende di ab agentibus creatis, non enim de terminari posset, quousque agens suam activitatem extendat i quia ut adversae sententiae Patroni defendunt nullum transiret medium, adeoque irrita foret sese muniendi sollicitudo: ergo diei debet, quod nulIa causa creata PIoducere effectum valeat, nisi sit illi contigua, & presens, aut per se ipsam, aut mediante quodam instrumento, vel per emissa quaedam mavia, ut mox patebit ex solutione objectionum Noe etiam suffcit solus contactus vidilualis, sumendo virtutem in sensu no- 'mistarum, CCLIV. III. aut in sensu pure metaphvco; nam ex eo, quot agens habere a parte rei concipiatur ejusmodi virtutem, vel potius formam talem, aut Iubstratum metaphr cum,
LXVIII. nondum sequitur, quod in subjectum distans phsee agat; alias
per solam potentiam U. g. sive virtutem molendi posset quis occidere violen tum invasorem, quod esset absurdum dicere: ergo &ci .
648쪽
Pulvis Sympa theticus nequit absque superstitione aSexe in lo
mis diis stantema Magnes attrahit ferrum ιPer emuviai
CcLXV, C B, I. Pulvis, qui dicitur
Θ atheticus , si appliecetur sanguini hominis vulnerati, etiam per notabile spatium, distantis, tacit coire vulnus ipsum, uinique sanat e. similem effectum quoque praestat Anguentum, ut Vocant, armarium ἡ ex
adipe api ccrebro hominis e patibulci pendentia consectum; si enim illo per. liniantur arma, queis Uulneratus qui dam fuit . iste etiam absens. a vulnere curatur tuo : pariter notissimum existit, quod magnes ad magnam distantiam ferrum attrahat, & electrum festu eas ac paleas : ergo causae essicientes,
utut a subjecto plurimum distantes, vere producunt essestum,& consequenter debet concedi, quod detur actio in distans. R. I. D. C. Causa a subjecto distans distantia suppositi C. c. distantia virtutis N. C. & C. Sane ut priora duo. experimenta nunc omittam ) virtutem aliquam, seu essavia substantialia cujuscunque Rura, aut motus existant a magnete diffundi, quae in ferro, ceu subjecto recipiantur, inde Vel maxime patet, quia juxta medii diversita
tem, diversa quoque, hoc est, modo
649쪽
major, modo minor attractio datur; sic enim. V. g. interposita tabula non ita prompte ferrum ad magnetem aecedit, id quod evidens signum est . quod virtus magnetica, tanquam sub. flantiale ac impenetrabile quoddam e fluvium , operosius ac dissicilius densius aliquod medium pervadat, quam rarius. Quod autem Electrum paleas Electrum& festucas attrahere videatur, ratio quomodo est, quia habet vim continuam, si sit attrahat calentium . motum excitandi in aere Palςδεῖ sibi vicino, eumque rarefaciendi, ideoque vicinae paleae moventur versus Electrum ab aere exteriore premente, sicque attolluntur a medio densiore in rarius, fere sicut lignum V. g. aquae immersum, ab ea ad superficiem attorulitur. Iam quantum ad Antec. R. a. quae de pulvere Θm ιhetico, aliisque medicamentis ad magnam, uti dicitur distantiam agentibus, a non nullis aia feruntur, ea ab aliis plerisque inter fabulas reputantur, aut certe superstiatiosis annumerantur; si tamen essectus si tamen ille activitatis sphaeram, , causis secun . Pulvis dia positam, non excedat, atque adeo Sympath. intra modicam distantiam contingat RRIM 'li' elus ms θωωralιter quoque: explicari, ae in sola eorpusculorum e Rio. solue explicari
650쪽
debet per cari pariter Valet'; confieitur enim pul-essiuvia. vis ille potissimum, ac fere unice, ex υι- triolo, quod simul in se continet ali quod sal volatile, vi cujus corpuscula moveri, atque ad vulnus avolare posisunt. tum etiam virtutem baifamicam, Unguem quae vulnuS eoalesere facit. Unguentum tum a r. porro illud armariam de superstitione marsum manifesta suspectum reddunt multa, de sup γ nam 1. medicinae non agunt in adinu ' tantam distantiam, & cum simili anti. dum sua catione, etsi, quoad materiam n omnibus spectum aliis prorsus aequalem, aud etiam ma- est jorem habeant vim, quam habent Par tes, unguentum istud constituentes. g. Circumstantia in applicando hocce unguento plane concurrere videntur, eum effectibus superstitiosts, ac magicis communes; arma enim per illud ligantur eertis ritibas, inungendo ea a cinspide ad capulum &c., adeoque potius daemon uti fit in effectibus magicis explicite, vel saltem implicite, invoca. tus, celerrime applicando activa pasesivis, istud vulnus curat, ut alibi di- ' cetur. Nec certe DEUs praesumendus est alligasse vim naturalem talibus cau-ss, & conditionibus, quae non seris viunt ad specialem snem , ab authoronatum intentum, imo quae sunt eo