Iacobi Sacchi ... In principia theoriae brunonianae animadversiones

31쪽

terna Sint, perpetuo incitantia esse; eademque nullo alio modo agere, quam Stimulo Suo , quo pollere singula ita perhibet, ut credat etiam ea, quae debilitatem, eiusque effectus adducunt , non alia ratione , quam stimulo suo revera adducere. Ideo siquidem illa robur corpori afferre, et vim intendere putat , quia stimulum habent maiorem, haec minorem . Evenit

proinde in ciusmodi hypothesi , ut

quae contrarios edunt effectus . eodem actionis principio contrarim edant. Profecto novum non est , neque

primum ab ipso BRUNONE excogitatum principium a stimulo explicandi omnes viventis Corporis, Sive Sani , sive aegri

functiones, tum Cau Ssas morbor Um, tum salutares medicamentorum opera-

rationes. Post detectam si quidem a Magno IIxLLEgo carneis fibris insitam vim , seu irritabilitatem , quam dein IL- .usTR. Viri ZIMERMANNUs, FONTANA, et C LDANi Us potissimum summo studio

illustrarunt, facile est inter Medicinae

32쪽

Scriptores invenire non paucos, qui eodem stimulo usi sint ad multa sanitptis , et morbi phaenomena , ac re mediorum essecta explicanda . Ita vero, tamque late eodem explicationis principio quidam usi sunt, ut, iamdiu animadvertente Cel. GREGORYo , non defuerint, qui iam dudum acriter contenderent vel ipsam proximam actioniS CauSSam, quam sedantia remedia exerunt, in solo eorundem stimulo quaerendam eSse.

Sed etiamsi liberaliter eiusmodi

inventum tribuatur BRUNONI . erit ne ex hoc ipso laus quoque ei tribuenda P Equidem non existimo . Cum enim tutissimum sit illud principium communi Philosophorum consensu firmatum , quo monemur, posita eadem caussa Eosdem effectus sequi , possumus utique intelligere quomodo Caussae eius dem generis possint, pro vario actionis gradu, nunc vividioreS, nunc rein missiores, nunc plures, nunc paucos effectus edere, unde isti intensione,

33쪽

et quantitate disserant; nunquam vero possumus concipere , aut admittere , quomodo illae caussae gradu tantum dissimiles queant esse eius contrarios , atque inter se plane oppositos promereare, maxime iisdem positis corporis viventis, quas illae assiciunt, con-- d tionibus. Quis nam cordatus putambit cum BR UNONE calorem , et frigus dissimiles et ectus parere, utrumque Stimulo Suo ; ita tamen , ut dum ille

roboret, hoc debilitet 8 Si, quaeso, , concedit frigus positivum dici non

posse, non adesse frigoriferas, quas olim quidam confinxerant, mole culaS ae hil aliud esse frigus , quam Calom

ris imminutionem, non ne iStud, Ca-Iorem ipsum subtrahendo , stimuli CauSSam , stimulum eundem subtrahet Atqui hoc modo nonne sedantes ecfectus exeret 8 Difficultatem eiusmodi eum perspexissent BR UNONIs assectae, erediderund se tutissime eius vim declinaturos , si dicerent ita a calore

nascentem stimulum frigida applicita

34쪽

removere, ut tandem ultima eorum

actio stimulans sit. Videant interim , ne dum ista proferunt, nova armae suis hostibus praebeant. Notum est ex Physicis calorem ad aequilibrium perpetuo tendere . proindeque , si calefacto lateri frigidus alter superimponatur, hunc ab illo tantum caloris tamdiu detrahere, ac Secum ahSorbere, donec eadem in utroque evadat temperies . Ex hac lege sequitur, ut

frigidus potus, vel aer frigidus, dum

humani corporis partibus calidis admovetur, debeat calorem necessario adimere , atque eo ipso actu, quo adimit, stimulum Subtrahere, neque tunc stimulare. Quando vero detractione absoluta praesto est aequili-hrium inter partes prius calidas, et corpora antea frigida , nulla esse poterit horum actio stimulans. Ergo quemadmodum in primo casu stimulivis subtrahitur , unde applicati frigoris effectus a stimulo nequeant explicari, ac contrariam actionem omnino

35쪽

evincant; ita in altero casu ille nubio modo se esseret levissimus stimulus , qui in frigidis etiam corporibus

inesse censetur ab exigua natus quantitate caloris, qua frigida non carent. Ad demonstrandum vero quam falsum sit existimare actionem omnium rerum quae Viventis corporis paribbus applicitae mutationes praeStant , nullam aliam perpetuo ESSE , quam stimulantem, ut caetera mittam , faciunt quam maxime salutares cuique notissimae quorundam remediorum inperationes, quae ideo utilissimae existunt, quia vel praeSentem alienum, atque iniuriosum stimulum tollunt,

vel eiusdem vim moderantur ob aliud quidem principium a stimulo plane diversum. Dum in faucium, atque orisphlogosi tepidum lac , aut aqua tepida instar fotus usurpata, atque ore detenta ardorem, dolorem , ruboremque moderatur, et tollit, ac stimulo dempta potentia morbum sanat, Stimulando agere quisnam dixerit Z Quis

36쪽

censebit emulsionem arabica more a Sumptam, vel in alvum, ubi saeviat dysenteria, infusam, tormina, teneSmum, alia S-que molestias, quae a stimulo fiunt, stimulando compescere, ac Submovere 2 Quis pariter reputabit emollientia , ac mucilaginosa ardorem , atque irritationem urinalium Va Sorum , vela nimio calefacientium usu , vel ex Cantharidibus, non alia de cauSSa auter re , quam quia stimulant, si a stimulo oritur morbus, neque ea aliam habeant indolem , quam, quae Stimulo contraria sit, eique omnino natura omponatur Z Ad alterum vero quod attinet , nonne evidens eSi plura praestoeSSe, quae chemico, aut alio quocunque principio agunt, atque acti nem exerunt, quae a Stimulante prorsus dissert Nonne sapones, ac Succi eiusdem indolis ideo morbos quosdam Curant a viscosa, et stagnante bile

Profectos , quia chemica in bilem actione, quae simillima est illi, qua

eundem humorem e corpore eductum

37쪽

assiciunt ( quo in casu nemo dixerit

a stimulo mutationem inductam), resolvunt, Seu, ut dicunt, decomponunt Nonne ab eodem chemico actionis principio, quae in eodem humore acida susci- tant Z Nonne rursus chemico agit m do aikali volatile causticum, aut magnesia in calcem redacta , quando acido Primarum viarum absorpto, atque in aliud corpus converso , ac vapida humorum pronitate cohibita, ab acore orta mala discutit Z Fonne denique aqua hepatica, vel hepar sulphuris, docente IJARNEM ANNO, assinitarume sua, non Stimulo, salivae profluvium ab Hydrargyro concitatum tam celeriter sistit, ut uno fere temporis momento interdum cohibere videatur Z Acetum

autem dum morbos, quos vel fungi pravae indolis, vel Opium liberaliter degluistitum inducit, profligat, actione profligat, quae sane Stimulo referri non po

Verum obiiciunt haec omnia Pharmaca, quae adducto agunt mo-

38쪽

33 .do . non in partes humani Cor Poris agere , Sed in materiam eo dem contentam. Ergo iam sentiunt quod debent concedere , praeSto ESSE quae alio principio , non stimulo ita proficua sint, ut fatendum sit quae certis medentur morbis vi propria, atque a stimulo diversa essicaciter mederi . Reponunt 'ingularis partis , non totius corporis fuisse aegritudines illas quibus remedia opem tu-

Ierunt . Verum sin minus OmneS,

saltem, quas Opium affert communes erunt; cum ipsum ab AdcTORE stimulus se dissuadens habeatur, a quo totum corpus assiuiiur. Deinde quaenam assectio potest non eSSe commanis, si incitabilitas , quae unis Animantibus competit , una perpetuo QSt , eademque Simplex proprietas 'Venaesectio autem, quae peripneu moeniam Curat, nonne est remedium, quod Communem morbum sine stimulo curat Z Adstringentia vero nonne fibras firmiores, rigidasque efficere non sti-

39쪽

mulo videntur , sed terrearum Pa tium additione Z .

Hanc Ill. CLRMiNAri sententiam magis nuper confirmavit Ill. paritet Praeceptor SCARPA adductis ex ossium fabrica exemplis. i doc siquidem utitur elemento . Natura dum limpidum liquorem opacis primum punctis o Scurat , quae in cartilaginem dein a, eunt , atqueFos. IIoc principio ea dem efficit, ut, senectute valde provecta , costarum cartilagines, ac vasa sanguinea osseam plaudi indolem, ad duritiem interdum acquirant iΗoc de nique exosthosesifiunt , .mphi, et

nodi, quibus Siphylitici ,i ae Pod

grici interdum obnoxii evadunt. Quod si praetereae eadem ossa ob imminutam vi morbi, ut in Rachitide quandoque

evenit, terrae copiam pellueent, molle scunt, ac flecti possunt , tum tamdiu macerata, donec omnem pene exuant terram , in cellulosum iterum textam Iaxintur , cur firmitatem rigiditatem

que, quae ab Adstringentibus fibris

40쪽

sensili tate , irritabilitateque praesertim destitutis impertitur, a stimulo deducam , non vero a terreo elemento , quo Uno natura, vel praestito fluia das partes in spiss it, ac molles indu rat, vel contra sublato densas solvit, ac duras , flexiles . laxa g. mollesque

reddit Z Cur eundem plane effectum a dissimilibus caussis repetam . ac perplura essici arte credam quod probe intelligo aeque per pauciora fieri pos-- , ac revera ipsas naturae vires

Caustica autem remedia, quorum actio eiusmodi est, ut BR UNONIS principiis adversetur, quonam iure potem runt eius assectae contendere una stumulandi , potentia instar rubefacientium , aut vesicantium operari . atque aegris haeretantum ratione conducere PQuonam, inquam, fundamento innixi assirmabunt proximam eorum utilitatem ab uno stimulo esse derivandam , si eadem generatim commoda Praestant, quae vesicautia , atque ul-