장음표시 사용
521쪽
erga homines laude,&commendatioue digna. Non enim ut deficiant Carthaginienses auobis metuendum est,qui tantum poenitentiae tantumq; mens ob praetoritoru tulere per-Salubre fidiam. Est profecto sapientibus innocentiae custodia sal consilium breconsilium, desinquentibus uero poenitentia aliu poena. Constantiores m eos esse necesse est,qui castigatione assecti sunt,qu amqui nihil mali pertulerunt. Neq; dignu est o I is mani quae Carthaginieissibus obiici a uobis solet perfidiam. crudelitatem in ea uos imitari.Inlaticibus quippe alioru de licta exempla sunt ob urgentes Uades. felicibus autem in potestate clemenua est. Nec uero utilius aut gloriosus impe ' rio uestro Liturum est , tantam. urbem delere potius quam seruare. Eritis enim in utilitatibus uestris meliores uobis i dices.Nos autem uobis ad salutem uestram haec duo m uis efferemus dignitatem scilicet principatus nostri, oc ue seram erga nos moderationem,quas armis tantum imperii tantumm potentiae esseti siccuti. Quibus autemconditio nibus pacem obtuleritis ijs utemur,superuacuum est illis utiterius loqui qui se sua. arbinio uestro permisere. haec est tusHeriphus fletum edidi cipio illis excederetussis primo res conuocat,cumhis diutius consilio immoratus tandet scipioni, gatos acciri iubet,quibus in hunc modumlocutus est. Nemi responsio nima quidem uenia digηi estis o Carthaginienses qui toties foedera inita uiolastis:&haec ultima in legatos adeo aperte, adeo iniqi saeuientes corrupistis,uinem negare , nem corra dicere fas sitiquin extremo supplicio Gignistis. Quid manifesta accusareopus est ' ad preces confugite qui ne Romanorum quidem nomentio uidetis,si uictoriam fuissetis adepti. sed neo nos .similia.uobis egimus, ex quo legatos uestros
Romae mmorantes,solacra pro uobis sancicntcs, cum no
stros uiolauissetis, ciuitas nostra liberos ire iussit. ego uestros in castra desatos ad meinstante adhuc bello illaesos remisi. ne, cesseest igitur ut erroresaliquando cognoscatis uestros, ocquodcunssi,
522쪽
quodcuno uobis reliquerimus id omne in Iucro deputetis esse. Dicam igitur quae mihi uidebuntur: Senatus vero'sar ciet siputauerit.Dabimus iterum uobis pacem o Carthagitanienses unaues longas,decem d utaxat exceptis , Romanis tradideritis,si elephantos quos habetis & caetera prius per uos sublatarestitueritis,uel eorum pretium me iudice siqua
incerta eruntpersoluetis:Captiuospraeterea omnes ac transfugas,&quosdam ex Italia eduxit Hannibal tradideritis,ct haec intra trigesimam diem ex quo pace susceperitis a uobis fieri postimus. Intra sexagesimam uero Magonem Liguria
excedere, priesidiat uestra ex urbibus educere, qua extra Phoenicu lossam sita sunt,obsides uniuersos reddere,quotanis etiam talenta Euboica ducenta in annos quinquaginta Romanis pendere, neq; Celtas aut Liaures stipendio con ducere ulterius,neq; Masinissae alijsue Romanorum socijs inferre bellum,aut Carthaginiensium quempiam ad id mi tere. uitatem liberam habere,®ionem omnem quae intra Phoenicum Hssamcontinetur:Me autem nauiganteir Libyam Romanorum clos&contaderatos terra maricli
habere, si senatui populoq; Romano uisum fuerit. Quibus
approbans Romanorum ercitum intra dies centum e Lia hyaeducemus,inducias quas uolueritis impendemus. Sin legatos Romam mi itere uobis placet,puerosobsides cetum quinquaginta mihi dabitis,quos ipse elegerim. adhaec eXercitus impensam talenta alia mille persoluetis, commeatum
conseretis: elapsis inducijs obsidessuscipietis uestros. haec a Scipione prolata legati ad Carthaginienses deserunt. Multitudineatam in unu collecta,perplures dies , ec quid agedum
foretconsultante,ponoribus quidem quae a Romanis pro ponebantur suscipienda esste,neliis diffidentes omnia in di scrimen ponerent,videbatur. Plebei econtra non tam pericu Ium im minens quam eorum quae ipsis au servetur copia aestiman tes,dissidere coeperunt. Palam etiam qucia fiumentum
523쪽
quod in fame per necessariu cutibus esset a primoribus per inducias tradi hostibus.Deniq; in unum collecti eorsi domos igne successiros spoliaturos minitabantur. Tande placuit Hannibale qui pedites quinquies mille, equites sexcetos in
marinas unu collegerat;& in urbe Μartham a castra habebat incoli by ' cilium uocari. Cu accessisset, ac plerim moderatiores uereri coepissent, ne uir bello deditus multitudine ut tro in illos co citaret,ille pudice admodu pacem suscipiendam exhortatus est. At multitudo ira cocita in illis lamare,omibus in minitari coepit,sicut plurimi notis desperata urbe parti ad Ma sinissa,parti in omanosv castra conigeret. Carthaginies esplurimu frumeti in foro cumulatu ab Hanibale intelliget .m Desiderantur hic pauca quaedam de populi tu multu, at o Romanorum consultatione de rebus Carthaginiensium,id quod ex sequentis oratio. nis fiagmento facile constare uidetur. Oratio Πν Pacem aute non admittere turpe di inuid iosum est: quae Misen pΠης, pio optimecallens,ut apparet,eius sentetiam ad nos misisse H des existimo,ut consultandi moram uel cunctantibus adimeret qua Ros Aequum est illum multo melius haec ipsa intelligereptaesenm ni in tem operi atq; intuentem. Cuius suasiones si contemni a n hi tibi , ' bis senserit,non mediocri dolore eu afficiemus,patriae ama Sedu, M torem imperatorem praecipuum,qui nos in Libya ire du- arili giσ bitantes consilio suo impulit,exercitum a stipis confirma oleεebet uit,re ad ea quae nunqua sperauissemus evexit. Quod pro ceddam. secto admiratione dignum arbitror.nos qui a principio hu ius belli desides,negligentesm fuimus, nunc adeo superbe, adeo inteperanter in hostes serri. quod si quis haec bene fieri existimat, ac faedera denuo a Carthaginiensibus uiolari motuit,nunc uel in primis ab illis obseruatum tricerto sciat, qui ob praeteritorii inconstantia tot mala perpessi sunt, pietateq
inniturum obseruaturos magis,qui ab impietate corrueriit.
Nec profecto eiusdem consilii elie existimo, modo quidem. Cardia
524쪽
CarthagiKienses,ut impotetes spernere, deinde ne deficere iterum possint,expauescere.Ctistodire autem eos ne in m a ius extollatur,facilius cile arbitror qua delere. Nunc quidecx despcratione pugnaturos reor,quos subinde cum timore seruare oporteat.Satis illis malorum etiam sine nobis iniumctum est,quibus omnes finitimi insensi sunt, ne uim aliqua do ab illis patiantur , di Masinissa nobis amicissimus conti nue illis imminet. quod si quis haec omnia contenit,ut di ipse Scipionis impertu aliquando mereatur, hoc solii quod ad se speditatirespici &quae illi euenere,sibi futura cotidit . quid enim utilitatis assequemur urbe suscipientes qua habemus Delebimus ne funditus,quonia frumentis naues rapuerulquaecum multis aliis nobis debent Hoc certe nos facere iniuriuin est si deorum indignatione, si hominu inuidia multifa cimus,Masinissis ne habeda dabimus 'ille quide amicus nobis est,quem tamen in maius adaugeri haud tutum aestiam o,qui potius inuice eos contendere, ac bellare utilius arbi tror populo Romano. At Quos prouentus ex ea regione re seremus ed co) in seruandis exercitibus illic nostris consu mere oportebit.Multis quippe,ut inter plurimos accolas potissimum barbaros indigebimus. Colonos ne illuc emitte mus in medio tot Numidaru, qui barbaroru potissimi sema dira meditantur Qui si forte superiores euaserint,ut infiituis rum nobis formidolosi sint atq; aduersi necesse est, regione tam amplam, nostraq; uberiorem multo magis postiden.tes. Quae profecto animaduertens Scipio, consulere mihi uidetur Carthaginiesum preces haud spernendas esse a uo bis. quamobrem supplicantibus ipsis, suadenti. Scipioni assentiendum arbitror. sic ille effatus cst. P.autem Cornelius Cornelij Lentuli astinis ac cognatus, qui tum consulatum , obtinebat oc Scipioni seuere uidebatur,contra in huc modudixit. Hoc quidem commodum o uiri quod solum hini bus utile est,quod di isti inquantum possunt nobis suadere conantur:
525쪽
conantur:quorum perfidiam cum potentia custodire opus est,aut uires delere ex quo perfidiam non licet: in sua re nullum tempus habilius quampraesens est quod nos a Cartha giniensium timore liberet, in quo omnium maxime imbe cilles sunt, atin infirmi ad utrumuis iterum augeri. Non quod iustum N aequum est,eslagere est animus, nec immoa.deratam mihi opinionem in Carthaginienses uideor ali erre qui in reb prosperis inicis agunt,iniurias omnibus inserui
in aduersis uero deprecantur,& si quid prosperi subito astu
sit iura peruertunt,nem foederum reuerentiam, autiurisiuradi rationem tenent. Hos quis salute dignos esse existimat,ob inuidiam hominum indignationemq; deorum Ego quide deos arbitror ad haec deduxisse Carthaginiens .ut alicitiam do impietatis sitae poenas luat, eorum' quae in Sicilia,Italia IberiaMinipsa Libya erga nos Alios et: omnes uiolaus conutinuo foederibus egere crudeliter , impiem fecere. Quorum extera prius uobis quam domestica referre pio.utplane italos intelligatis Carthaginiesibus insensi an poenas dederint Hi Saguntinorum adolescentes qui Iberiae uincm inclytam amicissimam nobis incolunt,cum qua foedera inierant,cum Nuctria nihil mali abius passiessent,interemerunt. Hi Nuceriam ur urbs. hem nobis obsequentem per Dedera ingressi, iureiurando adhibito singulos ciuium cum duabus tunicis se dimissuros
este,cum in potestatem redegissent, primum senatum eoru intra balnea conclusum,adhibito igne necarunt. ciues uero abeuntes telis insecuti sunt. Acheranorum praeterea senatu perinducias fidentem puteis mersere ora saxis obruentes.
M C0xρ M. Cornelium consulem nostrum pari perfidia delusum co' 'i' ' pulere imperatorem suum ueluti morbo cubantem inuitere demum ui sublatum ex Sicilia in Libyam cum duabus diui
ginti nauibus captiuum abduxerunt. Porro Attilium regu tum alterum imperatorem nostrum, ob foedera ad eos recie
untem afflixeretormentis. Quod autem Hannibal uel bello uel inudiis.
526쪽
uel insidiis, uel iureiurando uiolato ciuitates, aut exercitus nostros,aut Liaurum contaderatos populi Romani dece perit,eorum urbes diripuerit, aut cum eo militates ad id i duxerit,longum esset enumerare.Hoc solum dixerim qua dringentas nobis astitisse urbes, quaru captiuos parum fossis obruerit,parum fluminibus immerserit,per quorum corpora tanqua per pontes ductaret exercitum. alios elephan etis obterendos subiecit. Fuere quos inuicem pugnare coge re fratres fratribus,patresfiliis opponens. Nuper autem te gatis pro pace ad nos missis, nor'gauerunt modo Cartha ginienses , uerum iureiurandocofirmarunt. Demum cum legati eorum apud nos adhuc essent,naues nostras in Libya depraedati sunt militibus inuincilla coniectis. tantum ipsis ignorantiae crudelitatem inest.His igitur quicquam mi. sericordiae aut moderationis ab aliis impendi debet,qui nihil moderatum, nihil mansuetum norunt, quique uictoria am adepti,ut Scipioinquit,neutiquaRomanorum nomen
in nobis reliquisen edtides illis incocusta dextera inuioleti ta est. ae Dedera, quae iura excogitati queunt quae istino contempserint quae tam iuste isela, aut gratis data quae*nihilo no habuerint Non imitabimur inquit eos. sed quae lardera a nobisdissoluipossitiat qui nunqua Dedus iecimus
Alcrudelitatem eorum, ut aiunt,nsi sequemur. AmicOS er go&socios tam crudeles habcbimus. neutrum certe laude
dignum: Caeterum se nobis lege belli permiscere quem ad modu multi tape fecerunt. rutemur igitur an Pro iis quae daturi sumus aratias sint habituri, an potius ex Medere ina apositu sibi exilliment.disserunt haec enim inter se. Quousin
Mero haec nobiscum composuerint uiolabunt, denuo excuis sationem quandam Dederum, ut olim praeferentes, quasi a
nobis init spoliati sint. Dubia uero ad dissensione sint ap- tissima. Cum autem seipsos nobis dederint,armis ii ademptis corpora inpotestate nostra fuerint,sentienti senihil ba Rrr bere
527쪽
here proprii, id , animis eorum infixum steterit, quic*ria
o nobis obi a tum erit, tanquam alienum ultro cupient: Σin aliter Scipioni uisum est, sententias rogare licet. Sin mi stiobis hec ipse cum Carthaginiensibus egit,quid nobis rem consuliandam deseri. Ego uero laquam primoribus uobis in iudicio quae sentirem,aperire uolui,quaeue utilitat1 publicae uenire existimaui . haec a Publio in hunc modum relata sunt. Senatus per singui os sententiam rogare coepit. Plu Nomanos res igitur Scipionis nimiasecuti sunt.Ethae enia cum rutadus manis ac Carthaginietibus fuere laedera. ad quae potitlimux xxi W.ς Scipio illis uidetur induxisse siue eorum ratione quae prius
dicta sunt, siue quod Carua aginiensibus principatum ad mille abunde ad felicitatem ullum est. Suntqui putent Sca pioncm utilitati publicae consulentem, urbem illamRomanis finitima, atin aemulam seruari maluisse,ne aliquando incundis elati rebus,per octu ignauiami torpescerent. Quod
re paulopost Catonem illis dixisse ferunt cum Rhodios inissenses sermone compcsceret.Scipio post hcc ex Libya in Italiam prosectus uniuersas copias classe traduxit, Romam ad triumphum reuersus est, quem omnium ante se splendi di isimu dicitur egisse. Eius forma,ut nunc fit,ab illis seruaseta est.fuit autem huiusmodi. Sertis redimiti omnes praecinetibus tubis, currus spoli js resertos deducebant. Ferebantur ec ligneae turres captarum urbium simulachrapraeferentes: Scripturae deinde ecimagines earum quas gestissent. Aurudeinceps 8c argentum partim rudibus massis,partimnosis, aut huiusmodi impres tum figuris. Coronae praetereaquas uirtutis gratia urbes aut socii ,aut exercitus urbi paretes mi
litibus dedissent. Candidi subinde boues di elephati illos seriquebantur. Post hos Carthaginiensium,ac Numida principes bello capti. Imperatoremlictores praeibant purpureis amicti uestibus,tum citharmoris,ac tibiarum turba adH
truscae similitudinem pomps. Hi succincti,coronisq; aurcia.. redimiti
528쪽
LIBER LIBYCVS. 6' 'redimiti,suo quic, ordine canentes psallentesiprodibanta
Hos Lydius appellantiui facile crediderim Hetruscas a Ly diis sumpsilia origine. Horum in medio quispiam talari ue. Re,fimbriis ac armillisauro splendentibus amictus , gestus uarios edebat,hostibus deuictis insultans risus undiq; cie
hat. Post thuris ec odorum copia imperatorcm circunstet rasiquem curru deaurato multifariamq; notis refulgentica didi uehebantequi, auream capite gestantes coronam lapit lis ornatam gemmisq;. Hic uestem succinctus purpuream patrio more aureis intextam syderibus,altera manu eburneum sceptrum, altera laurum praeserebat,quam Romani ui
ctoriae insigne profitemur. Vehebantur &cum eo pueri uirgines*, ci ad nabenas hinc inde cognati iuuenes, demum qui exercitu secuti fuerant scriptores, ministri, scituleriue, postremo exercitus in turmas acie diuisus currum sequebatur. Milites quot lauro redimiti laurum manu feretes . . quibus meritorum insignia adiuncta aderant, quae primo res hos quidem laudibus ferrem , hos salibus insectarentur. nonnullos infamia notarent, simplexdenio triumphi sor via,ed qua unusquisi sermone ficile explicare queat. Cum,in Capitolium uentum esset, Scipio deposito apparatu epiIalum,ut amicis mos erat in templo praebuit.Et hic finissem
di belli Romanis,ac Carthaginiensibus fuit, quod in Iberia inchoatum , in Libya fine habui Te costat,ictis inter utrosinloederibus olympiade apud Graecos quarta di quadragesi
ma supra centesimam. M sinissa deinde Romanorum po tentia fretus illato Carthaginiensibus bello, plurimum agri ueluti ad se pertinetis per uim ademerat. Ea re Carthaginienses Romanoru opem implorare coacti,MasinitIam cociliari precabatur. Illi legatos ex suis misere,abus edictu fuerat,iatMasinissae clanculti faueret. Per hunc modii Masinissa Carthaginiensiu agros magna ex parte adeptus e,tader Uiniri utrost icta,quae per annos linquagua Lmasere,ctu
529쪽
oo APPIANI ALEXANDRINI poti simum tempore Carthago floruit in pace constitu
ad summa potentiae dignita us Q peruenit. Ob agrorum autem fertilitatem mariso commoda, ut in selicitate mos est,. dissidentibus inter se ciuibus hi Romanorum partes sequi; illi populo fauere, nonnulli Masinist, haerere certabant. Erant autem factionis capita plerim,qui gloria&uirtute IGge praecellerent. Romanis plurimu fauebat Hanno cognoemine Magnus. Masinissae prior aderat Hannibal Sarus appellatus. Popularium uero partes Amilcar Samnitis , Car thalon 3 sequebantur,qui komanos obseruabant, Celtibe: ris aduersos: Masinissam subinde ab aliis Iberis obsiderico spicientes, Carthaloni suadent, ut opem illi afferat, utque in principio regionem praetervectus eos qui Masinissae ad . uerstabant, ac in medio utrorum tellure costiterant, inuaderet. Veru ille mul tis intersectis, pluribus expulsis, ibycos qui in agris morabantur in Numidas concitat. Qua ex re uaria denuo inter illos praesta eXtitere, quousi Romano rum legati ad conciliandos eos iterum milli uenerunt: qtu bus uicissim, ut prius a Senatu edictum fuerat,ut Masinisisci am fauerent. Hi igitur quae iam a regeper astum interce pia fuerant,hoc pacto firmauere. Primu quidem nihil dixe .re,aut ab ullo dici passi sunt,ne quis utin iudicio plerunγfit,quicqua auferre Masinissae posset. In medio autem proin gressi manus cxtenderunt. haec eorum ad utrorii mandata conciliationeri; fuere. Non multo post Masinista discepta re iterum coepit,ec agros qui magni nominantur,& ratione quinquaginta urbium Tyscam appellatam sibi uendicare. Quibus ex rebus Carthaginienses denuo ad Romanos confugerunt opem postulantes. Hi legatos ad certam diem missuros se polliciti , cousq; distulere, quoad plurima in Masi
nisi e potestate peruenisse crederent. Tum demit illos emi, serui, inter quos Cato fuit.Cum ad locum in quo de finibus i agebatur,uentum esset,ut sibi potestatem omnium utriq7 da.
530쪽
LIBER LIBYCUS forrent postularunt.Μasinissa cum Romanis pIurimum fide
ret,lucri haud incertus, se suam eorum arbitrat facile per se , misit. Carthaginienses contra addubitare coeperunt. Quae' .II enim antea perpessi fuerant, haud aequa uidebatur. Dixere igitur quaecum a Scipione prius composita essent, inter eosneiu iudicibus,nessi correctione ulla indigere, nisi squa ininterim eorum culpa emanasse dicerent. At legati spretis illis Per partes iudicare pergunt. Regionem itaq; in primis scru, ruri incipiunt diligentuume caltam, magnos q7 apparatus ostendentem.Vrbem praeterea ingressi cum potentiam eiu cum ciuium multitudinem,no multo post Sci pionis uicto
riam adauctam conspexissent,admirat uni. Romam stam reuersi singula senatui populo F o. remseruia si non aem, . Qiatione magis quainsuspitione commoti,Carthaginiesium urbem adeoinfidam adeoq; finitimam in tantum augeri,dielim inualescere. Cato etiam prae caeteris nihil tutum si lis fore, ac ne libertatem quide adesse posse salua atq; inco lumi Carthagine professus est.Quae omnia intelligens senarus bellum gerere insti tuit,exciriasiones etiam habuisse dicio tur quae nulli patefactiae sunt: Catonem quom in senatu sen. tentiam dixiste ferunt Carthaginem delendam es . Scipio- .nem autem Nidicam traria illi sentientem,seruadam sua.
siste ad Romanorum metum diutino octo desidiam languetium. Interea Carthaginienses qui populares habebantur, Masinissae socios atq; amicos aggressi, ad xl.urbe pellunt,. decreto fugae indidio. Populum praeterea sacramento ade gere,neq; ulterius quenqum ex his admittcre, neq; suadentibus, ut hos reciperet annuere: hi uero cxpulsi ad Masinicsam confiigiunt,eum qi ad bellum cocitant. Ille haud secus helli cupiditate ductus Gelossem ac Micipsam filios eius Carthaginem legatos destinat, ciuesq; urbe pulsos denuo admitti postulat. Carthalon obuiam progressus,portas illiso cludi madauit, ueritusne expulsorii cognati atΦ amici. .