장음표시 사용
231쪽
a oo Distincti XUI. Quaeri VII. De Assumptione corporea B. V. in ,&e.
gloriosorum eorporum ψ & quidem in invocari. Ita communis M: PPi de maiori persectione, & gradu elevatioris G: Contra Haereticos complures. itein habuit majores clelectationes in Probatur t Beata Virgo est praedi- quinque sensibus corporis sui; quam o- ta peculiari praecellentia sanctitatis Ecmnes Sancti sint hahituri ; unde recte dignitatis prae alijs Sanctis,& Creaturis, Ilue phonis' mea. demum d ait; sicut insta tamen Divinam : Ergo potest, eces incomp-abiae sto est, s ine e debet coli cultu hyperduliae, ac revera quod percepit sita es incomprehensibile pram invocari. Probatur Anti tum quia itamium utique etiam quod est in fruitim sentiunt SS. PR signanter D. Anselmus ne, & glorificatione, usuque corporis) de Dui Mare cape 9. inquiens , pura enim gloria , quod meruis. sanctita/, c sanctissima puritaι piissimi ρ
Corollariumtertium t B. V. Maria ctoris ejuae omnem omnis creatura puritatem
etiam fuit statim laureata Aureola spe- μ anctitatem transtendens ineomparabili. cialissimi, Virginitati correspondentiu sublimitate hoe promernis, ut Reparatrix cum ante, in , di post partum purissima pressitioribus benigni efieret. Tum quia Virgo permanserit mente, & corpore. B. V. Maria est Mater DΕl ; quae praecel- Rem laureola Doctor, ui correspon- lentia Maternitatis est sublimior omni dente; ipsa enim fuit magistra Apostolo- alii ratione motrice ad cultum , obrum, doctrix Ecclesiae; unde idiota lib: quamSancti alii cultu Duliae possuntem
is contemplaee Het: eam appellat Doctri- li. Tum tandem quia ut ratiocinaturrem optema DEI. Et Eusebius in ange D Bonaventura inspera. DB. Maria. DEI-- fiso Assumpte dicit, ab ipsi Apostoώρω- para omnes continet persectiones sura audierunt. 2' ψιά dictante scrimerunt, pernaturales in gradu excellentioriς nobisque legenda mandaserunt. Et tandem nam quis inquit citatus Dolior Sera- etiam Aureola Martyrio debita; ut pa- phicus immensisatem Maria potest me tet ex illo Luct a. tuam i 7αι animam per- surare Z Ecce quo dicitur in Eois se abiis transivit gladiis; non quidem corporalis, tudinem caeli, latitudinem terra, c proia
seu sipiritualis amictio ingens, ex Pas- fundum abs quo dimen est Z Caelum essione Filii causiata ; de qua Anselmus Maria, tum quia caedes. puritate, caelestibb: de exeessi Virgi es: s. dolor ille fuit -- H-itate, caelessibuι alijs virtutib-ais dari jor Ommbur doloribus ; quid enim crudesti vit. Tum quia Sedes DEI HYissima fuit testetis inflictum es eo pori s Martyrum, leve Propheta qui dicis, Dominin in calvaratae. fuit, a e petris nihil comparatione tu 'se Sedem suam; Terra quoquo Maria fuit, quasionis. Circa cultum R. U. fructum utam nobis protulit, de quo idem 6. Nota primo: singularem cultum Propheta ait, terra dedit frum suos. Ab -δ Msis νη- prae aliis Sanctis Beatae Virgini Mariae seu etiam est Maria in bonitate, re in mise-
impendendum, eo quod advocatio, risordia profundγssima. Ergo B. V. Maria I a. δ' & impetratio ejus multo sit efiicacior potest, & debet coli cultu hyperdutiae ..μά. apud DEUM, quam aliorum Sancto- , Christi fidelibus. Cui eultui inhaerenωrum varias ob causias, signanter primo ἰ do Ego, etsi infimus Marianus cultor quia Beata Virgo Maria est Mater DEl supplex tibi fio o Sacratissima DEIpara,
ac consequenter Mus advocatio coram Cumque D. Fulgentio ι seu ut alii ma-DED eiticacior, ut bene advertit D.Bo- lunt Augustino serm: M. de Annunte L. naventura in Re is Maria eap. t. Meun- enixe hac invoco interpellatione , --G ; quia B. Virgo excellit Sanctitate o- mittens spreen intraueuerarium exaudiam ntis Sanctos; unde S. Petrus Damia- tionis, reporta nobis antido/um reconcianus sermi de Annunte ait ἔ attende Sera- liationis. Sit pre te excusabile, quod per tephim, re in illiu super reis naturasupervola ingerimur; flat impetrabile, quo tamen . dignitatem, re videbis qmdquid majus es, teposcimin. Aecise quod erimuν, redominus es Virgine, fiamque opificem opus na quod rogamus ; quia tu es Spes unis e sud transtredi. Quaeritur ergo quali euorum 3 per te oreamvis veniam deocto- cultu Dia para sit colienda. --, s in te Reat si nostrorum es eve Dico tertio: Beata Virgo potest, & ctasiostramiorum.
Et haec Censurae submitto Ecclesiae
232쪽
'Atales Mundi Divino amatus Spiritu Moyses eo' narrat in sua Chronologia Geneseos I. σ2. cap cui Sacrae Doctrinae, ac eminentiorum S S: PP: atque interpretum arbitriis probatioribus desuper consectis inhaerendo Tractatum hunc de mirabili totius globi amna VT , t Lm dialis structura concinnabo ; tum ut invii illa 'ipsiuM DEI a creatura Mundi per ea, quae ficta sunt, intelli laconsuciantur ' sempiterna quoque ejus virtus, es Dminitas e Tum ut
instituto meo Scholalli. promissoque de tangendis, & evolvendis singulis Tractatibus , ac quaellionibus Theologicis satisfaciam, Quare sit.
De tempore plasmationis totius
veteres Philosophi sectarii uoctrinae Aristotelicae senserunt, Mundum hunc visibilem fuisse ab aeterno. Contra quos. - DICO primo e Tota sphaera Corporalis Mundi plasmata est a DEO in ι-- empore, Ita communis SS: PPi &TLProbatur primo aut horitate Sanis ctae Scripturae : nam in Chronologia Moysis Gen: ι. σ a. eape quae tum Oh
sui inconcussam vetustatem, tum Db Authoris excellentiam malorem mere tur ndein, quam Rristotelis talia opinio distincte exprimitur temporanea totiuS'. Rem redis S mg. Schola Theoti Tomin II.
Mundi eonstrumo . dum dicitur , in
principio creavit DEUS C sim re te ram , &C. Idem colligitur ex illo Oraculo sapientissimi Salomonis, registra. to Pro: ἡ.Domininpossedit me in initio viais Darum , antequam quidquam faceret δ incipio Et rursus ex alio Magni Doctoris Gentium ad Epheso r. elegit nos in imo ante Mundι constiturionem. Et tandem ex ipsis verbis Christi i qui utique maioris authoritatis, di veritatis censem
clus est quam Aristoteles ) Joannet 17.
Hurifica me tu Pater apud temetipsum, cla ritate, quam habui prius, quam Mandu fleret: Ergo dic. Prohatur secundo auctoritate 2. Concilii Lateranensis , Op firmiser, do- GAEciliamgmatizantis p Creator omnium invisibim L ter tium , s visibilum , spiri vitium , σ corporaliam sita omnipotenti virtute simia ab intatio temporis, utramque de nihilo condidistnaturam , spiritua1- , EF corporalem pingelieam videlicet di mundanam: EG ι
233쪽
etoa Distincti I. Quaest: I. De tempore plasmationis totius Sphaerae,&C.
go tota sphaera corporalis Mundi pi
sinata fuit a DEO in tempore. Probatur tertio : tum authoritaten n. P- SS: PP. signanter D. Basilii hom: in sex ' , -- meron, oc aliorum, conceptis terminis conditionemMundi in tempore asserentium. Tum ratione; quia nullum vestigium aeternitatis in Mundo corporali apparet, nec ex ullo codice, aut gesto,
Chronologia Moysis vetustiori similis colligitur: Ergo C. orati. Dico secundo et Plasmatio Mundi
Probatur primo authoritate S. Scripturae, nam S. Genesis, sex dies reales rufert pro creatione, seu fa tura totius Mundi corporalis, eosque appellat veros dies, illis verbis s factum es vespere, re manὸ dies unin; diesseeun , &C. qui clies litteraliter sunt intestigendi; cum nil cog t eorum intellectum detorquere ad sensum mysticum. Similiter Exod: Io. dicitur, sex enim di in feeit Dominuocatam, es teream, cae mare. σ omnia νε α
Prohaturi Tum quia ita sentit to rens SSIPe signanter V.Becla lu: de tem ratio: evr o Et opusce de sex Hai: Mώndi; ubi , relere is. Theophylum Archi Episcopum in Conci Provinciali Caesa-raeensi aut horitate victoris Sumi Pontificis celebrato , una cum aliis Patribus ibidem congregatis declarIsse, creationem Mundi tempore verno contigisse, ex Protoplasten Adam sui me creatum 2 Martis ; atque ita molitioni totius Universitatis a DEO initium datum suisse ly. elusidem Mensis. Tum quia idcirco etiam videtur recreatio, seu reparatio Mundi lapsi per Passionem, ocResurrectionem Decundi Adam Christi in tempus vernum incidisse : Ergo dic. s. Objicies pro P Lyrano: Tempori recreationis Mundi Omnes arbores fru--,- ctiferae erant onultae fructibus ; sicut patet ex fructu vetito iam maturo: Ergo probabilius illud tempus erat auis tumnale aptum natum proferre fructus maturos. Conseq: tenet ; quia alias magnus di sordo in fruttificando fuisset causatus in arboribus. Respondeo illos fructus ex speciali providentia Authoris
naturae tunc simul fuisse concreatos Cum arboribus, ut videlicet Adam, &Eva inde necessaria ha rent alimenta: rui fructus ab Autliore naturae vel comervabantur usique ad tempus autumnale, alias ordinatum pro fructificandor vel adveniente tempore fructificandi decidebant, ut arbores alios protrude- Te possunt : vel simul habuerunt iunctos flores, aut fructus alios immaturos, qui tractu temporis maturuem ut pro iustentatione Protoparentum. s. Dico tertior Plasmatio totius coris e matis poralis sphaera mutidi non fuit peracta νηῆ in instanti, aut modico aliquo tempo-Dμ p re . spatio sex dierum realium I
PP: conclusionem asserentium I signanter S. Ambrosii lik ι. in hexam: cape 7. ubi etiam addit quasdam rationes congruentiales; maxime illas, ne si omnia simul iacta fuissent, crederentur esse in- Creata e cx ut nos discamus in operibus nostris ab imperfecto ad persectum tendere: Ergo&e. g.
Probatur tertio : S. Genesis Varia D in rati commemora quae non Videntur potuis.
se peragi in unico instanti creationis, uti putavit philo; nam dicitur, tene. bras quasdam in principio creationis coeli di terra occupasse faciem abyssi, σ tenebra erantsuperfaciem ab si, inquiel acer textus; acleoque tunc necdum erat creata lux ; & post hoc primo addit,es Oidis DEIS lucem , qu)d esset bona; re
Sic similiter narratur, quod aquae in principio creationis cosi, &terra suerint consuta, & postea primo divisae, unde Scriptura, dixisqu/ DEII at *mamentum in medio aquarum, re dividat aquar, Genet. Sic quoque eodem tempore, terra era inanis , re vacua, Gen: I.
de qua postea dicit Creator, germiner
ctum juxta gemia suum : Ergo plasmatio totius corporalis sphaerae Mundi non fuit peracta in instanti,aut modico aliquo tempore t sed spatio sex dierum realium, uti continetur inscriptura. s. Objicies Wi-: S. Augustinus ad- mi inversatur conciusionis nam an bb. super Obrectiar Genes adliste dicit, per illos sex dies, de fe--- quibus fit mentio in Genesi, non intelligi aliquos dies reales ; sed distinctas
cognitiones Angelorum, quibus dive sa rerum genera creatarum istis sex di bus cognoverunt οῦ quae cognitiones dicuntur partim vespere, quatenuS tendebant
234쪽
Distinctio I. Quaestio II. De erd, primo Mundi die plasmato. 2M
debant ad res ereatas in seipsis cognostendas; partim vero mane . quatenus distincta cognitione in Uerho quae matutina dicitur attingebantur: Erg Sc. Secundo ; C et Lateram eapr firmiter, docet, Dinas simia ab inirio temporis u-rramque creaturam, Angelisa ilicet, remundanam niud se ; quam doctrinam sumpsi ex illo Ecclesi I 8. qui vivis in a- sternum ereavit omni mulo Ergo non imita te allo sex dierum realium. Respondeo ad Primum; D. Augu- ω. - - stinum Levit: posuiste quidem illam ex-om unae. Plirationem tanquam prohabilem ἰ non tamen assertive in ea stetisse quemadmodum se explicat in . de Gem adluer
loquens de libris scriptis inGene1im ait;
in qreo opere plura quaesita, quam inventa fune, Pauciorast maga; e tera vero itast sita, velut adhuc requisenda sint. Ad Ω---ώm glosso Concilium , & textum Scripturae, dicoque ly simal ncm importare aliquam simultatem temporis, quasi unico instanti temporis DEUS omnes res simul condidisset; sed significat DDUM ariter omnia creasse, seu nullo ente excepto p e5 modo quo dicitur :
3. ymnes declinaverunt, simul inutiles facti sunt, id est omnes pariter inutiles facii sunt. Itaque lysimul non incit ly
De Opere, primo Mundi die plasmato.
Ota primo S.Genesim casu. de rebus primo clie factis ponere sequentε textum;
In principio creatas DEUSυ- . iam, e terram. Terra au rem erae inanis, re vacua; re reinebra erant
superfaciam alas, es spiritru Domini'μ harur super aquas. Dixitque DF elux, c actas lux. Et mrit DEUS Lee quod esset bona; re divisit iacem a tenebris; appellavitque Lucem Hem , s tenebras m cteis; factamia esses me, s mane dies
2. Nota lacundo circa ly e tum, errari v rerum variis era opiniones DD: nam tangi aio, S. Augustinus putat nomine caeli, vel
ia . . intelligi naturam Angelicam, &nomi
es terra. me terra naturam Corpoream ; ita habet. m. M. ConfesΠ cap. . vel materiam primam informem, ex qua secundo die tormati fuerunt omnes orbes coelestes , di Elementares, uti docet EA . de Gemeontra Mamch: Estius autumat per caelum intelligi totum illud, quod supra nos est , Ac consequenter totam Sphaeram caelestem ex variis orbibus collectam ;imo acrem, ac ignem aethereum; per ternum vero totum plobum terraqueum quantum ad materiam, dc formam; etiit haec offlnia alijs quinque subsequentibus diebus, quoad motum, lucem, in fluentias & ornatum sint periecta. Sed Dico primo e Nomine eis primo die plasmati rectius intelligitur ibium Mi. N.
coelum Empyreum; nomine vero terra ipsum elementum terrae, & aquae quo ,.. 'ad materiam, di formam. Ita communior N: & Interpretum insigniorum. Probatur ι Tum authoritate plarium SS: PP: ita interpretantium ly tum, di terram; ut videre est apud Cor . nelium ι signanter B. Clementis, quitu: ι. recet ut: dicit se hanc sententiam ex ore D. Petri accepisse. Tum ration quia ita interpretando ly eaiam, planius cohaerent sibi, quae de tarmamenti allo rumq; orbium, di astrorum creatione, usi tuatione subnectuntur, quae secundo die non tantum ornati; seu re ipsa facti reseruntur vers. Ergo &c. De figura, situ de natura coeli Empyrei ; nuc non de magnitudine, di itinctione, partiti inne, figura, reliquisque Cosmographicis qualitatibus terrae totius Scholam meam Philossophicam Scoti eam, Tractet de ca-D , re Mundo consule. Nota tertio circa lyterra autem eras inanis, re vacua ; per hoc incligitari statum primaevum terrae, quae nimirum riis
carebat omni ornatu, decore hominibus, animantibus, & plantis: non erat es acui discriminata in colles, montes, valleS,& campos . sed undequaque aquis coinperta; ut proinde recta in libi Sapientiae cap: u. appelletur materia invisibilis, di informis. Nota quarto mereenebras quaerane s. super faciem ab si intelligi, quandam ob. Δ Τήmta
scuritatem, & caliginem, causatam ab e
ingenti illa aquarum copia, quae quasi quaedam abystis id est profunditas impenetrabilis, ut glossae D. Augustinus
super murari. δε- terram tegebat, re plebatq; teste Beda totam interea pedi nem inter coelum Empyreum, S ccris ram. Ex quo apparet aquam hoc dem die simul cum coelo, & terra esse creatam , uti aperte allerit S. Baii iusCc a homa.
235쪽
ao4 Distineti I. Quae I. De opere primo Mundi die plasmato.
hom a. quae tunc erat materia quaedam Breviarii illis verbis, primὸ die, quόν humida, de veluti ne hulosa, non aequa. nisaae beata Mundum condidis I vel quo re- liter densia vel rara; sed quae densius eo. surgens cinditor qui utique surrexit die acta in elementarem aquam verti posis Dominica nos vita morte liberas.set; & magis tenuata in aerem raresce. Nota nono et secundum S. Basili- Io.ret; eX qua etiam mirabili ratione con- um , Αu8ustinum, Ambrosium, alios- ω aera creta deinde coelestes t orbes a DEo que PP .diem primum naturalem condia ex qua tandem veluti tionis Mundi initium sumpsisse a die ,
matre foecunda novae generationes re- hahito respectu ad hemisiphaerium Parum aliis diebus fierent. I aestinae, ab Adam & Eva primitus in Nota quinto : per Spiritram Domini habitatae r unde secundum host Victum qui ferebatur svper aquas comuni Sci: PP: est vespere, idem est quod completis dum decim horis artificialibus diurnis; & lν mari idem quod evolutis aliis uuodecim horis nocturnis; quae simul sumptae faciunt diem unum naturalem. Sed quia ante lucem discriminatricem diei, Scnoctis S. Genesis resert iam fuisse tenebras super universam faciem abyssi; id-
mis is seni intelligi Spirit uin Sanctum ,
pr aquae. jus virtus aquis incumbebat, quιaeas .
vehat re vivificabat inquit S. Blasilius
pr arans eas ad mox futuram secundιι tem. Toliatus sic interpretatur Spiritum Domini super aquas, ut is sit, voluntas , re mens DEI O sicis , qua ferebatur super aqua/, quas mente serιractans, re circo fundatior est opinio Abulensis , E designans quaecunque statuerat ex aquis fa- stii , Pererii, dc aliorum RR: Interprecere , adsimthtudinem hominis opificis , P tum, desumpta ex Hilario libr de ΘΜ ctantis, σ consideransis materi sibi sub- . dis, asserens primum diem naturalem jectam, quemadmodum ex eis fingere ρ ρ exordium habuisse a nocte seu tenebris T. vus ad Itit utinem ejinforma, quam antia dcterminatum fuisse in die are ficiali ia. x ri mosis conceptism, σι ormatam habet. horarum, subsequente noctem seu tene- ., Nota scxto: D. Augustinum expo- hras. Huic sententiae favet vetusius hianere h& ιι. de civitate DEI, capi s. lu- tus Hebraeorum , qui Sabbatum suum,cem illam de qua dicitur intextu Gent praeceptum Exod: Io. ad imitationem I. I lux, facta est lux, quod sit con- quietis primi Sabbati incipiunt a pri- summatio Angelorum in gratia; sed alij ma vesperastu nocte; quod est indicium SS: PP: & Interpretus rectius per eam grave septimum diem MundLexordium intelligunt lucem quandam corpora. habuisse a nocte ;&consequenter etiam lem, quam quidam volunt suisse quod- praeCedentes usique ad primum inclusi- clam corpus igneum : alii vero cum S. ve. FaVet quoque stylus Hebraeorum, Bonaventura ipsum acciricns lucis pro- quo noctem pro prima diei parte statuis prie dictae, M opifice DE creatam in unt. Favet tandem Triduum Mortis, Accorpore capaci luminis, puta in nube mansionisChristi insepulchro,quod tale tenui, aut alio, quod spatio viginti adstrui no posset, nisi nox, qua surrexit, i, quatuor horarum de hemisphaerio in censeatur exordium diei sequentis. o. Misis hemisphaerium successive movebatur Nota decimo: ante creatam a DEO d εὐάρuDED, vel Angelis circa abyssum aqua- lueem discriminatricem noctis, & diei, .rum,atq; ita di ilinguebat noctε,&diem terram & illam abyssum aquarum, de p. instar Solis,quarto demum die producti, qua loquitur Genesis r. cor fiormasse GIU. - θ cujus interim illa lux erat vicaria. quoddam chaos inane, indigestum. in-di u DEM, Nota septimo : per ly dxιt DEUS distinctum, ac omni ex parte confusum,
positum intextu, Genesis intelligi eia quod sic eleganter metro explicat Hila-ficacem DEI volitionem productivam rius in carmine ad Leonem. pro tali instanti, pro quo dictio DEI l' omnia eum tegeret nigrum ebaor , alta uc legatur. per ly vero appetavit D s intel- Motis
instanti creata sic appelletur imposteru- Α-ealiganti νεαε-et serotina Nocte,
DFUS exorsus est molitionem istius ad- mirabilis operis mundi condendo ς ' o presin tectu mixtin, secreta potest. - , Correspondere mode lum, S terramnae diei Dominicae ; uti tenet communis S, PP & Go Eltque ratio; quia ita docet Ecclesia in hymno Domini cali
236쪽
Distinctio I. Quaestio III. De Opere, secundo die Mundi creato. 2 S
mii: Ergo &e. De destinctione omnia oris. bium firmamenti, motu, pluralitate dic. a. c. Vide Scholam meam Philosophisam, Tractriale Mun do rimis. ET Mundo. Circa aquas quR
di creato. S. Genesis commemorat esse super ii
τω δι--Oia primo In historialiGe- Dico secundo e Dantur reales, & sis, E-nes eape ι. opus secundae verae aquae super sphaeram firmamentia in meis vim diei reserti in hunc mo- seu coeli syderet. ita communior SS: Earaser e dum, disit DEUS, ιμ- PP: N TT: contra P. Frassen, oc quos- a. ππιπα-- m mensum in medio aquaγῶ, clam alios RR: TT: docentes per aquas si F F dividit quas ab aquis. Et fecit DEUS super firmamentum sitas intellisi aquas firmamentam , divisitquὸ aquas qua erant illas, quae in media regione aetas gen
subfirmamento ab his, qua erarit super*-- Tantur.
mentum ι σ factum est ita. Vocavitquὸ Probatur primo authoritate san-D SMmamentum erium ; re factum ess ctae Scripturae ; quae litteraliter proeea vespere, ae mane Hessiecundus. dens asserit super firmamentum extare rauduisti Nota secundo et circa lysirmamen- quasdam aquas veras; ut patet tum ex visis in eum opinionem esse Theodoreti, Bedae, illo Cantici trium puerorum Dan: s. be-- - - & aliorum per hoc intelligi solum coc- nedicite aqua omnes. qua super calossunt tum stellatum, seu octavam sphaeram Domino. Ubi istae aquae distinctae rese- coelestem, ex aquis instar crystallini la- runtur ab aquis elementaribus , quia pidis compactam ah Λuthore naturae,& immediate commemorantur post An- sortissitne concretam, ac instar muri po- gelos & deinde primo suo ordine rese- sitam inter aquas, quae collocatae sunt runtur aliae creaturae, puta Sol, luna, super eam, ex eas, quae infra eam sunt stellae, imber, ros , nubes, seu aquaesituatae Sed mediae regionis aeris. Tum ex illo psaltaua.... . Dico primo : nomine firmamenti I 8. Laadate eum caeli caelorum, re aqua βω-ia is secundo dic ab Architecto totius Mun- mnex, qua super caelos sunt, ubi per sali ea -- --ii di formati intelligitur non solum doe- lorum juxta phrasim Hebraicam intelli- - . M. Ium stellatum ; se. etiam septem orbes guntur coeli syderet, sau firmamentum ιPlanetarum, ipsiaque sphaera ignis, ac Ergo revera dantur aquae verae, & reain omnes tres aeris regiones usque au ter- les super firmamentum. ς' ram protenta. Ita celebriores RR. Inter- Probatur secundo authoritate Ec- με
pretes Scripturae, Estius, Sylvius ,&c. etesiae; quae in hymno Vesperati Feriae
Probatur primo aut horitate SS: secundae, harum aquarum meminit c PP: signanter Ruperti BP de Trinite cape ne otaa. Et S. Augiastini tis: aa. de Geno M litercas: . Et tibi imperfecto, cape ιa dicen- Immense caeli Conditortis, cum iuratur firmameneum caelum , inteL Am mixta ne confunderent, ἐν endum est omnem sam atheream machia Aqua fluenta dividens
nam dira , qua omnia sub antia continet, Catam dedisti breuem : Ergo&αμb qua puri cs tanquilli aeris serenitas υἱ- get, sub qua tiam se aer turbulentin, EF Probatur tertio authoritate SS: PP: viarum procellasia agitatur. Eandem senoentiam easdem aquas afferentium; ut videre est tuetur D. Hieronymus eps: M. ad Oeea- apud V. Bedam ;& D. Augustinum num,&alij PP: Ergo nomine firmamenti a. Gent ad bit: ev:s. dicentem , quoqu secundo die Brmati non solum coetu sy- modo, squaleslibre aqua uisint, esse μου cleria; sed& alii orbes Planetare,sphaerae ibi minime dubitemvi a major est quippe ignis. & regiones aeris intelliguntur. Scriptura με authoritas, quam omnis Probatur siecundo ratione ex Sam mani ingeni, eapacitas : Ergo&c. g.
1a striptura deducta; quae nomine fir- Objicit primo P. Frassen : DEUS, obsecti
mamenti appellat quoque regioneS au- di natura nihil frustra moliuntur ; sed P. Erasm β' ris ; ut dum dicit volucres volare super frustraneae prorsus viderentur illae aquae com 'firmamentu; nam ubi Latina versio ha- constitutae supra coelum sidereum et Er-μὐ-ti, het , Pro cant aqua rγί te anima Viven- go &C. Secundo: S. Scriptura aquas su-ὐμ-. ι , re volatileseuper term ubsirmamento, per firmamentum positas appellat va--ιnio. Hebraicus textus habet, volatile vo- rijs in locis aquas ipsas in secunda aeris
isti perficie, vel per faciem Armamrn- regione, quae quoque pars firmamenti, . di coelum
237쪽
ao 6 Distincti , I. Quaestio IV. De opere , tertio die Mundi licto.
& eo rum recte dicitur, detentas, pu- gregemur aqua, quasub celo sene in locum ea pluvias; ut . tu: ea ἔ.Et psal: tos. unum, EF an areae arida. Et factum essct alibi: Ergo dic. ita. Ea vocore DEUS aridam terram ;e-s. Respondeo ad Primum Neg: Mim gregasionesique aquarum mars.r. Et vidisma μι- nam eis i nobis ignorenter determina- DEuS quod esset bonum, σ ait, germinu ', u ti praecisi fines, atque causae, ut habet terra ieriam virentem σ faeientem fra- D A uoustinus a. Retra Ir 6. ob quas ctum juxta genus suum, euμου femo inse-
DEUS constituerit aliquas supra firma. merim. sit super terram; re factum est ita. mentum; certum tamen eli eas a parte EI protulit terra herbam visentem , t a- rei dari s ut docet S. Augustinus ne a. eientemsemen iuxta genus fixum, signumque in Gem. adlistrica . s. Deinde Interpre- faciens fructum, π habens unumquodquetes Scripturae allegant quasdam etiam sementemfecundum speriem fluam. Et vidis rationes illarum aquarum, ut non vi- DEm, γὰd esset bonum, L actum es ν deantur esse frustraneae ; dicit namque stere, se manὸ dies tertius. x Olealter Commentans eas: ρ. Gen: maas Nota secundo circa congregatio. g I. Aiprimum a DEO fuisse eo ituras, ut per nes aquarum secundum Scripturam faceti eqe ractarum reseragronem terram an clas in Ordine ad formandam aridam, aissisis, is diluvio NoF obraereis. S. Justinus putat esse opinionem D. Basilii, Ambrosii dc ἐ--.qt n. eas ideo esse positas super firma- aliorum. quae sustinet aquas istas Divi- νων σε. mentum, ut illud tuo pondere clepri- na virtute tuisse collectas in tumorem mant, ne sursum seratur, seu veluti su- instar inomis; di effecisse maria, ut arispensum & libratum consistat. Theo- da posset apparere; δc consequenter te-doretus vult eas idcirco ibi esse, ut So- net de facto mare este longe altius terr lis, lunae, 6c astrorum ardorem tempe- ex naturaliter posse inundare super unirent , ne caesos dissolvant. Vel ut vult versam faciem terrae, nisi a DEO eon- v. Bcda. ad remittendum calorem ex is, tineretur continuo miraculo. Alii Ppes morti siderum enuatum. Alii tandem asserunt aridam hae ratione factam sulpexistimant eas eo esse ab Authore natu- se, ut nimirum aquae cum magna raritae, & gratiae siluatas ad voluptatem latvrimo die creatae, hoc tertio nota- Sanctorum, in coelo vicino Empyleo Hliter condensatae fuerint, sicque mi commorantium, ut oculi eorum ali- norem locum occupaverim, ex aridam
quando aspectu huius Chrystallinae effecerint. Seu probabilior est opinio limpidissimaeuue creaturae recreentur; D. Augustini , dc aliorum, docens, DE- quo videtur alludere illud Apoe: . dedu- It M varijs in locis hoc die excavaslegi
cet eos ad me fontes agorem. Et illud bum terre , praeparando vastas voragi- evr aa. ostendi mihi guvium aqua vita, nes, meatus & cavernas, in quas no-θDnH in tanquam ebritatam. Adsecun- tabijior pars aquarum Divinά virtute dum concedo in alleg tis locis, di qui- detruderetur, ta maria efficeret; aliabusdam alijs Scriptur. m aquas pluvi, a teria spongiosa absorberetur; alia tantes etiam appellare aquas firmamenti; dem in canales terrae promoveretur, uecum quo tamen stat, quod aliae quoque flumina inde se arentur a atque ita ab his distinctae reperiantur super oαa- arida appareret. vam sphaeram collocatae ; de quibus alii In hac doctrina salvatur, quod ma- passus Scripturae'Me. δ. allati loquun- re non sit altius terra, uti pateL ex illo sis . tur & ille Gen: ν. aevisitque aquaι qua e- Scripthrae Uat: as. ipse flver maria funda- --. e nisubfirmamento , as his qua erantseupra vis eum. Et docent complures bS: PP: AElmis terra. Armamemum. Damasus, Hieronymus, de Chrysiost mus hom: ρ. adpope Antioch: Conltatque ratione ς tum quia alias navis e porta solvens quo longius progrederetur, eo melius conspiceretur a stantibus in littore , utpote in eminentiori loco constituta; Cuius contrarium videmus. Tum quia alias naves accedentes portum V
OTA primor opus tertiae lociori motu appellerunt, quam rece ut ei Mundi a DED archi- dentes; cum illae ex alto ad uectiva tenis tectatum per Moysen re- derent; Cuius rursus contrarium ob ferri subsequentibus ver- servamus. Tum tandem ; quia opor bis dixis veta DTVGeom teret adiuuere perpetuum miraculum, quis
De Opere, tertio die Mutidi facto.
238쪽
Distinctio I Quaestio IV. De Opere, a DEO quartA die Mundi molito. 2O7
quo constringerentur aquae, ne deflue- nem, terram concurrisse subministran- ρον--arent; quod tamen non est adstruenis
dum , ubi rem per causas naturales salvare possumuS.' . Nota tertio circa ly eongregentur in
m ια- Deum unum; Herodotum, Ptolomaeum,
- - - Aristotelem, Tornicellum & alios Scris. ωs ptores lentire, aquas hac die non ita Euri F lim confluxisse in unum locum , ut quan- isibilustr. dam continuationem physicam inter se haberent maria omnia hodie extantia; dc signanter ab hac continuatione eximunt mare Caspium. Verum proba-hali is asserunt, Plinius, Dionysius, Basilius, & Ambrosius libra. eqs. Omnes aquas hac die tertia ab Autliore naturae ita fuisse redactas in alveos, &cavitates suas, atque essecisse maria varia , ut quandam inter se retinerent dol- Iigantiam, & communicationem, Vel
visibilem, vel occultam: de visibili colligantia patet ex Mappis Cosimographi-
eis, ubi visitur Oceanus colligatus versus Septentrionem cum mari Germanico , dc Baltico ; versus Occidentem cum mari Pacifico ; versus meridiem cum mari hyopico; versus Orientem c cum mari Mediterraneo, Adriatico, Indico , dic. Cum Caspio quoque teste
Basilio continuatur per meatus subter.
raneos ς quod inde patet; quia tametsi ingentia flumina se in illud mare Caspium exonerent, nunquam tamen exundat; eo quod tantum aquae reiiciat persubterraneos canales, & fistulationeS Ocea num, quantum recipit ab illis fluminibus. Idenrdicendum de a-do materiam. Per ly herbam virentem insinuatur herbas eum sua maturitate
huc die ab Opifice DEO fuisse productas. Per ly cujussemen in semet so*juxta genus fluum datur intelligi, in terra latere omnis generis virtutes seminales , a DEO hoc die ingestas, ex quibus nain
sicuntur terrie nascentia plantarum,
mniumque herbarum. Per ly signum, faelem fructum ostenditur terram quoque hoc die concurrisse ad producti nem arborum fructiferarum diversarum, habentium fructus maturos Perly re habens unum quodque sementem suum juxta enm sevum monstratur, DEUM p riter terram foecundasse hoc die semine arboreo omnis generis, inserviente ad pullulationem arborum quarumcunqς unde tunc etiam spinarum, dc tribulorum sementem DEUS indidit terre ιimo secundum S.Augustinu, &D. Bonaventuram ipsas spinas actuales , cic tri. bulos protulit terra; habent enim & hae
arbusculae suas utilitates; cum ut refert D. Augustinus Bb:I. de Gent ad lirer eam ιδ. quaedam animalia ijs Uescantur aviter. Unde quando asseritur cas: DGen: Iam post completam productionem totius mundi. germinatio spinain
rum, di tribulorum, id intelligendum est sub ratione poenae; ita ut spinae , dc tribuli in poenam commissi peccati orbstinatis imposterum nascantur ex terrAseminibus apta, quae ante sine hac consideratione utique nata erant in quibusdam locis. 7. Iiis Maribus , dc lacubus, ab Oceano sequestratis, εc continente teria undique visibiliter septis. Unde in hac doctrina optime salvatur, quomodo aliquando ingentia flumina de novo e rumpant ex montibus; alia vero perem niter fluant ex unico sonte, utique so-mento aquarum, accepto ex fistulis te rae , colligantibus maria. De Marium varietate vide Seholam meam Philosophi
f--- da; terram post recessum aquarum in alveos, dc meatus Divina virtute suisse desiccatam, dc redditam habilem ad ii hilationem hominum , generationem fructuum , ac herbarum s aqua desie-catione . de habilitate dicitur arida. Nota quinto, circa alias proposidi, tiones textus Biblici supra relatas ; per
B μιὰ -- ly germinet term significari ad germin
tionem herbae virentis post desiccati Nota sexto di In opere huius diei DEMS tertio quoque comprehendi plasmati
nem herbarum venenosarum cum maturitate productarum s ut hλbet S. ,rebas Misia
Basilius ι S. Hieronymus , di alii Pret πυ- Estque ratio; quia de herbae venenosae suas habent utilitates, Uni νerso inse vientes ; uti patet ex medicinalibus e gestionibus , distillationibus, cicc. ut idcirco etiam in eas quadret approbatio Conditoris, quodsint valia boni. Nec obstat, quod suo modo noceant; nam dc isuis, aqua, serpens, oc plura an, malia nocent quandoque ; oc tamen propterea non excluduntur 1 sui cre tione hoc die.
239쪽
Distinet: I. Quaesi: U. De Opete, a DEO quarto die Mundi molito.
Mundialis Opus ira texi in Scriptura Gen 1. Dixit
autem DEUS stant lumina-naria infirmismento eati; σῆ vi dant dem ; ac noctem; e sint insigna, ct tempora, eae dies, re annos, ut luceant infirmamento eati, re inminent terram. Et factum est ita. Fecitque DEUS duo lumina
ria magna, luminare majus, ut praeesset no
cti, σφει ι cae positiit eas infirmamento
eati, ut lueerent super terram, lora raudiet, ae nocti. dividerent Iucem a ten
ιris. Et vidit DEUS, quod esse bonum, es factum est vespere, is mavi dies quar-
HUM Nota secundo : per duo lumisaria duo luminais magna hoc quarto die condita intelligi σαώ. Planetam Solis , de Planetam Lunae; quae non idcirco dicuntur magna luminaria , quali magnitudine molis ambo superarent alios Planetas,& stellas; cum Luna juxta communem calculum Mais theinaticum sit notabilitcr minor Jove, Saturno , Uenere, Marte, Stellisque praesertim primae magnitudinis e sed propterea vocantuu Magna, quia majO- rem illuminationem , S lucis exuberantiam , nec non efiicaciores, crebriores. aue influentias exercent in mundum
sul,lunarem, seu haec inferiora, ut di-lerte docet S. Ambrosius libi est L3. Nota tertio : Solem , Lunam, dc MDΛ-t stellas omnes clie quarto simpliciter a creatore factas esse tam secundum figuram, magnitudinem, & densitatem ;quam secundum lucem ; uti docent TDRRi Estque ratio; quia S. Genesis dicit, quod DEUS fecerio hoc die duo luminaria maius, Ac minus, atque stellas,
ubi dictio istas eis facturam simpliciter Solis, Lunae, & Stellarum indicat; sicut alibi facturam simpliciter aliorumentium, puta firmamenti, hestiarum,
M.tu6M NOt2 quarto circa materiam, ex ex materia Qua normata sunt Sol, Luna, & Stellae,mlorum sensisse quosdam DD:ea aDEO PIasinam te , extra sphaeras firmamenti, di orbes astriferos fuisse creata 3 sic postmodum illis inserta , & aExa veluti radiantes gemmas. Theodoretus, Maximus, & Basilius arbitrantur ea formata fuisse ex luce illa primigenia, primo die Mundi facta. quae per tres primos dies movebitur circa abyssum , & aridam. Sed fundatior est sc nientia RR:
docens ea ess,ex materia coelorum cre-m,ita nimirum,uc OpidcxMundi quarto die certas partes raras coeli stellati, dc Planetalium orbium condensaverit indebita quantitate, & figura; expuls1-que forma coelesti novam sormam Solis, Lunae, de Stellarum cum luce caeterisque qualitatibus induxerit. Ratio est; quia ita magis proprie salvatur sensus litteratis illius textus stant lunu-naria infirmamento eati. s.
Nota quinto circa lyes disidant d. --m S em , re noctem : Solem Planetarum, de ι ,σ -- Astrorum Principem positum esse indi- stincta sphaera, seu orbe firmamenti, ut
discriminet diε a nocte ; quod ossicium prius praestiterat lux primordialis; Scue
Iuceret copiosiori lumine, facem prae ferendo omnibus operibus diurnis ; unde. Psalmista Vial: t . qui fecit Solem in potestarem diei. Luna vero, & reliqua astra ordinata sunt pro discrimine noctis; de ut ministeriis nocturnis aliquam saltem lucem asserant; de quo eu: Psaltes , Lunam, selus inpotesatem no M. Nota sexto circa ly es t insigna , - - eae tempora, re dies, σ annos 2 per hoc . clare intelligi, quod Solis, & LunRD - ι - - tu, motuque quatuor anni tempora, dies quoque naturales, & artificiales, hebdomadae, menses, Sanni solares, ac lunares sint metienda ; rerum plantationes, seminationes frugum, menses, vindemiae , aliaeque oeconomicae operationes instituendae secundum eorundem aspectus, cursum dc influe tias; serenitates quoque, dc te states, pluviae. venti, aliaeque miporologica alterationes, di impressiones misturales , ac eventus sururi investigam
di, atque prognosticandi, quae investigatio ac prognosticatio omnino licita est, quamdiu sistit inpuris naturalibus eventibus futuris a Sole, Luna, aut alijs Stellis, ceu causis physicis propinquis pendentibus; hanc enim non improbat Christus Matth: l6. eandemque appro-hant bS: PP: Chrysostomus , Balilius,
Nota tamen septimo: Ex aspectu , ora iaconjunctione, motu, vel operatione -- Solis , Lunae, aut Stellarum veluti si πυ--.gnotum certorum non licere investigare, vel prognosticare eventus liberos futuros idi huiusmodi namque investigatio di prognosticatio censetur Astrologia Iudiciaria , quae tanquam impia damnata est in Iure Canonico , variis Conciliis , in motu proprio Sixti Wqui incipit, Cast, s terrae, dic. ac in Iu- te Civili de mal edis, σ Mathematicis, uti
240쪽
Dimni': I. Quaest: VI. De Opere, quinto die Mundi persecto ' 2O9
ubi statuuntur gravissimae poenae Conin Tra exercentes eandem. Eadςm ars reprobatur a S. Scriptura Jerem: ι o. juxta w- gentium nol te discere , σ ὰAgnis e linolite metuere, qua timent gentes. Et a SS:
PP: unanimi calculo proscribitur , ut videre est apud Augustinum, Ambrosium, Chrysostomum, Basilium, Ori. ginem , &e. Imo Ac 1 sapientioribus Ethnicis, Cicerone Eb: a. de Divinat: Et ab Aulo Gellio θλοῦ ι . noctium atticar: Up: . di aliis. Plura de Solis, Lunae, diristrorum influentijs, distinctione, numero, motu, quantitate, vide in Sub tumea Philosophica Septi ea , Tracto de Ca D , σ Mundo,
De Opere, quinto die Mundi persecto.
OTA primo i Super OpuSMundiale quintae diei sic
discurrexe Scripturam, disit etiam DEUS, produ-
sentis, α relatu super inerram sub firmamento υβ. creavitqu/ DLUS Cetegran-ἀa , s omnem animam viventem, atque morabilem, quam moduxeranae aquaiso
sies su- , σ omne votabis fecundum genuae suum. Et vidis quod esse bonum, henedixitquὶ eis dicens, rescite, re multι- pluamini, re replete aquas arus avesque multiplicentur super terram: re faetum est vespere ae mari dies quimu .
Nota secundo: Primum opus hoc die plasmatum fuisse pisces secundum singulas suas spςcies, quae idcirco VO-
Cantur reptilia, quia pleraeque eorum
species carent pedibus , dc solis pinnu- is se promovent per aquas , sicque repere censentur, sicut serpente . quaeaei costarum, oc ventris repunt super xerram. Et tametsi reperiantur quaedam animalia, quae inteae species pisci. um recensentur, quiae in aquis morantur, habentia pecles, ut tu tres, Croc dili , fibri, equi maritimis iis tamen non gradiuntur, sed ad natandum utuntur pro remigio; sit exclarat S. Ambrosius Ab: s. in exami cap: υNota tertior Inter species piscium hoe die creatas tanquam in ligniorem recenstri dotegrandia ς quae sunt quaeis D. Berninia Sannis. Schola Theole Tomin a.dam belluae , seu dracones marini; uti
patet ex psalmo II contribulastr eapita draconum in aquis. Et ΕZchiele ya D coηι , qui es in mari, a it./tin es. Hi tractu temporis au monitruosam ado-
Iescunt magnitudine molis; ita ut instar Insularum in maribus emineant teste D. Basilio, & Ambrosio: unde de his reis fert Plin: Γωρ. eap:yo. Cete, seu balaenas Maris Indici pervenire ad magni
tudinem quaternorum jugerum, id est 96O. pedum geometricorum. Et tuba Rex Mauritaniae scribit in volum inibus ad Cajum Caesarem, Cpte 6oo. pedum longitudinis, δεο. laιitydini in Arabicum flumen intrare 3
Nota quarto , Alterum plasma hoc asti quinudie conditum a Creatore suisse aves se- δε ιcundum ipςcies suas; quae appellantur με volutilia a motu volationis, quem impetu excitant. & se promovent per aera, a quo dc volucres vocipaniux.
Nota quinto; Tam piscium, quRm .
avium communem eandemque tuisse b,
materiam creationiS , nempe aquam uti liquet tum ex citet textu GenesieOS. aqua.
Tum ex oraculo Ecclesiae , in hymno Vesperarinn seriae quinin canentis. Magne DEUS potentia ui fertili natos aqua
Partim relisquis gurgiti, Partim leva in ater
Tum ex consensu SS: PPi signanter D. Basilij hori: 1. & D. Ambrosii lib: s. in
hexam. cape r . Ubi hujus communis materiae rationes assignat cognationes varias piscium cum avibus, inquiens,
rima enim cognatio videtur Mibin esse eum piscibuου, quoniam natandι communia quadam videntur utrique generi esse consortis. Sexunda quoque cognatio omnibus arilin, spiscibur es , eo quod volandi Uin specussit
natandi ; sicut enim aquam piscis natando incidit, ita avis erem volatu celeri secat. Tenio utrique generi ibter cauda fune tis , alarumque kemigium, ut pisces adpria ora se alijs subrigant , atque ad ulteriora procedant f eaudis quoque gubernaculo via αδ velint facisi se convertant , veli eiuquMam e regione iter suum dirigant, aua Ust aves quoque aeri volatibin fluis velut mquis innatant, σ Pasi adum extensint brachia ι eatida quoque se vel ad sufferiora subrigunt, vel ad inferiora demergum. Un de quoniam in nonnullis idem usu , σθ cι- es , ideo de aquis utriusique generis nativisas Druina proce ne proce .