장음표시 사용
431쪽
Distinctio. V. Quaestio VII. De Conscientia Recta; Erronea;&e. 39s
submissionem. & plenam resignationem, i zs πῖ NX primo: licitum, imo t.
eique eiusmodi a gores,& perturbatio- l oblig torium est operari μ
nes mentis hi Iariter acceptent de mana .Th ex Conse entia tecta, prae- Domitii, reputando se indignos ob mo- l' in I: cipiento . liquam Op TR i. a. item gravissimam peccatorum praeterito- . tionςm, x3nqu/m qui e,,uisis, rum. & gratiae Divinae repudiationem. Murimma Actus Humani. Ita Bassolius, citi.
qui limpiditate illa, ct serenita e Cou- do Nive, Mastrius, Bonae: Filliueius,
scientiae fruantur, qua seu iti fuere com-M Ossa. di communis. olures sancti, paeatissimam mentem in Probatur: . t uiri quia ex supra di omni agibili possidentes: simul et rem in s. q. AE. noras. 3. Conscientia Recta tales torturas animi Deo orirant in ta assa, quae dic in ex indubitatis priniatisfactionem commissarum iniquitatum )Piis, puta ex honestate, vel turpitudi- quibus artibus Daemon si ab eo pinv no, prohibitiona, vel non probibitioneniant scrupuli non tanto impetu fugis Ol)R , , , sicuti a parte mi est. ponendum gellionum pravarum milidet mentem silis actum, vel non ponendum: sed li- scrupulosi; videns se seustrari intento ςxtum, mo obligatorium est operari ex fructu; atque ita sensim rursus serena- ς usmodi Conscientia, maxime spraeci-bit ut intellectus serupulo α Pi Mur operatio: Ergo dic. Tum quia auario: distrahat serupulosus, & Conscientia Recta consormatur cumpriis applicet se ad varia opera extrinsem. ut mi eguli F moris, ilieet lege aeterna, ita pliantasia occupetur alijs motibus. itatur 1 Sc. V. p. dum dictat honorauia requisitis ad talia opera; quo casa sensiin sso Parentes, ita praeeipiente lege elidentur imaginationes priores. serupu--ς. t um tandem. quia si ullatos generantes; & sanabitur ipsa imasti- CODiu ςntia. haud dubiὸ recta est regula
ira iva ' proxima nostrarum actionum; utpote
Quint. animet se serupulosu1. & Rpplicam alias regulis, puta legem aeter- cordate sentiat de Domino in honitate, nim , naturalem Sc. Ergo licitum est, atque ex misericordiae illius eonsideratio-- bligatorium cum tali Conscien- ne generose explodat serupulos quosvix, ti/, tanquam regulasecuriissima operari, animum pulsantes. maxime si sit praecipiens. Pro altero at- Sexto: si vati3 angores animi mi, xiς: qu*κ surgant circa consessiones pineritorum Nora Pr in Od quod CDnscientia Er- , peccatorum ; esidat ex eo quantum hu nea ortum ducat, S denominetur ah nis; ι mmanitcs fieri potest eorum ieeoidati, Errors tutellectus: Error autem provenia conmolianem, Omittatquε reconfessiones, sive ge- gnur ntia, quae ad Propositum uenerales, sive sipeciales ejusmodi pecea Rixas ςjus divisiones taceam supra exmtorum. supposito, quod semel eum mo-- T . . - duplς φst, o bi. rali diligentia, examine, & dispositione In insionis, di ancibilis. IImmmmi IN talia peceata expiaὐerii. vincialia est . quae nulla morali diliphotia Septimo: si eonstet serupulos nasei , in is aut supcrari potest; quia videli ex praedominio humoris melanchollat, ςςx Vel nunquam suborta cli in mente subtrahenda sunt scrupulose omnia oli aliqua dubit 3 Iu de re, quae tenoratur; iecta melancholi ea, & tristia; p terea tamcii subortum sit aliquod dubium corpus erit commo i e agitandum, & do caὲ adhibit A tamen. suis cienti & di- purganistum honestis exereitationibus, ii genti investigat ne, illa ignorantiatum medicamentis proportionatis &e. x ili. Π0Π piaturit . -ia est, quae ad O .: si vero deprehendatus eo, hib xὴ mor ii diligentia potuisset vinei. oriri ex communicatione & veis, ct ἡξbus ἰ iuperata tamen no'. ii ne cum scrupulosis, sequestratione 6 p ista duplici ignorantia consurgu quo-pus erit. & di stipanda ae impedienda tim quo 'uplex Conicientia Erranea . putanino talis conversatio, qua fuit citigo. Conscientia Erronea ex ignorantia m-di sementum illius miseri e. vincibili, A Conseientia ex ignorantia
. ' di Conseientiam Erroneam, quae talis in Estoma es
De Conscientia Recta ; Erro. ex ignorantia invincibili;unde qui contra
gulae moralium. 3.- Τ. Batalius, Tartaretus, Vulpes, & rimam. Di ilia
432쪽
3D Distinctio V. Quaestio VII. De Conscientia Recta; Err ea; M.
eommunis Seotistarum; aeRR. qui Comclusionem putant esse de fide; est enatra Martinum de Magistris.
Probatur primo authoritate Script rae: ad Roman. 34. dicitur, amne qued
sani PD: & refertur cap. litteris ae rein solia . Et eap. uti. deprascrips. omne quoalit eontra Conseientiam : peccatum est: in quibus textibus, o deeisionibus In-nhe. III. ait esse sermonem de Conseientia recta. θ Erronea. Idem colligitnt ex illo ad Gal. s. T sisere omui homini essecuinei denti se, qMia diatur es uniores υ-gis Desevda, sellieet ex Conscientia ENTonea, qua putaret quis, se adhue debere observare caeremonias legis veteris: Ergo est obligatio sequendi Conseientiam Erroneam, errantem ex ignorantia
Invineibili ; atque ade5 agens contra eiusmodi obligationem peccat. Probatur Deundor Tum quia est obligatio sequendi Conscientiam rectam; eo quod ipsa obiectum proponat subh nestate obiectiva. & praecedenti ratione: sed hoe etiam prostat Couscientia Erronea , errans ex ignorantia iuvineihili; nam etsi objectum in se honestum non si . di praeceptum ; tamen hie I nune per errorem iuvineihilis ignorantia se illud apprehendit. & proponit: Ergo est obligatio huiusmodi Conseientiam sequendi. Tum quia s non esset talis o ligatio, sequeretur quod quis posset agere contra Conscientiam Errroneam
ex invineibili ignorantia e sed hoc est salsum : Ergo Sc. Prohatur Mint quia alias posset quis velle malum qua tale judicatum , di Consequenter amplecti malitiam; quia etsi objectum in se malum non si, quia tamen ut malum representatur , voluntas in illud tendens per reeessum a Conscientia Erronea , errante ex ignorantia invineibili comvinciturasset malitiae: Ergo non potest quis agere contra Conscientiam Erroneam ex ignorantia invineihili. Ex dictis constat, Conscientiam Erraneam invincibilem qua talem esse regulam su cientem Actus Humani. Sed. Obiicies priino contra, I. inclusi
q. nem : nemo potest obligari ad mala: EN. go si Conscientia Ertonea iudicet aliquid i esse bonum, vel praeceptum. quod revero intur malum est. & prohibitum v. g. esse
mentiendum ad lalvandum vitam, non
potest hominem obligare ad id faeiendum. Secundo , nulla potestas inferior potest obligare contra legem Superioris: sed est lex DEI qna superioris 4 ut non faciamus mala: Ergo Conscientia Erronea ad:hoc nou potest obligare. Respondeo ad Diauis dilh- , nt: nemo potest obligari ad malum sub eatione mali proposit um Cone: Λnt: sub ratione boni propositum Neg: Ant. Itaque quando Conscientia taronea ex in vincibili ivnorantia obligat ad aliquod malum faeiaendum , proponit illud sub ratione ho-ni. ita ut invincibiliternestiat illud esse malum; unde si ponatur deinde opus vi ejusmodi propolitionis . & dictaminis, non est peccatum; seil actus bonus; ut patet in exemplo Jacob, a edentis ad Liam, quam ex Conscientia Erronea invineibili putahat esse suam uxorem ;qui actus fuit malus, & peeeaminosus solum materialiter , formaliter autem bonus. Ad se usum distinguo pariter Mai: nulla potestas inferior potest tibis rigare contra legem superioris. quando proponit aliquid, quod seitur elle eoniatra legem superioris Cone. Mai. quando proponit aliquid, quod non scitur Neg. Maj. Itaque dum Conscientia Erronea obligat contra legem superioris . neseit invincibiliter tunc. id elle lege superi ris inhibitum.
Dim tertib et Conseientia tamen Erronea errans ex vincibili duntaxat ignorantia, non obligat ad sui sequelamim estpeccatum eam sequi. Ita Motus in M'rsat ad 3. qua z S. Thornas , Bassia iux , Mastrius Sc. contra Caspenset Granado: Morandum. Maiderum. &c. Probatur ratione Seoti eis: actus cum Conseientia Eteonea vincibili e-lieitus est voluntarie o formaliter malus; quia Contra legem Divinam, quam
operans post scire ι & quia est pro
dens ex errore, quem potest operans superare . & vincere; talis est v. g. actus
transgressionis jejunij Eeelesiastiei itiquatuor temporibus . quae quidem I itus hie & nunc ignorat esse . poterat tamen vincere talem ignorantiam aspiciendo Calendarium. vel interrogando alios, vel frequentando concionem, sub
qua fit promulgatio talis jejunii: Ergo
Conscientia Erronea ex vineihili ignorantia duntaxat errans non obligat ad sui sequelam; sed est precatum eam sequi. Consequentia tenet; quia alias ob lipatet ad actum formaliter malum , &peccaminosum.
Dieo quart3t laborans Conscientia Erronea vincibili ; tenetur eam deponeIc , tanquam regulam falsam. S i lassiciem
433쪽
Distinctio U. Quaestio V I I. De Conscientia Recta ; Erronea ἔ &c.
suseientem Actus Humani. Ita ex in- Deinde taut arbitriam non est regulastris Herinex , & Masttius ; ac Salas, sulficiens operandi, fic nec conscientiam Marii nez communisque R R: deponendi. Itaque ut legitime fiat depori Protatur: quia laborans tali con- sitio talis Conicientiar Erroneae . debet scientia, sive sequatur eam, sive non se- Erram moveri aliqua ratione certi,vel quatur. peccat: Ergo tenetur se liberare saltem vere probabili , vel authoritate ah ea, per depositiovem eiusdem. Con- prudentis viri, contra tum suadentis . sequentia tenet; quia quivis tenetur se tauquam verum, ob quam nunc sunda- Iiberare a satu peccati. Probatur ergo mentaliter & prudenter judicet contra-Ant. Ponamus Petrum habere talem Hum illiu quod antea iudieavit: quare Conmentiam Erroneam vincibilem. salutariter monet Sapiens ινσυ: ra. qm legalia deficto sunt servanda ι tune si armet omnia e- ustio , retunt r DP-- eam sequatur, practicando legalia. trans- tia. Et Eccli: a a. ear Missime ransi Iio nibal reditur legem Divinam ; nee exeasat facias. Circa ultimum artici quaest: illius mali ignorantia ; quia vincibilis Nota tertio: Conscientiam saluam, L & proinde voluntaria est i si non se- quam Hypocondriacam a ii vocant, eiic ςπω 'quatur. sed agat contra eam, agit eon- illam , qua meris delitiis, maniis in- conficienMatra dictamen sibi visum justum, di fie nitur. Haec oritur ex pravis dispo io-
eontemnit bonum, & iustum hie & nunc nibus corporalibus, puta ex humoribus ati
fie testimatum; quod est quoque pecca- melancholicis, ita perturbantibus men .. . . tum : Ergo laborans Conscientia Etr*- tem. ut nullis rationibus veris duci pos-nea vinci sili sive eam sequatur sive non sit; sed obvijs phantasmatibus obruatur, . sequatur, peccati ac proinde exeat in actiones stolidas, . Nota autem secundδ: ut ritὸ depo- stultas , di penitus irrationabiles : unde natur Conscientia Etronea vinei bilis, claret, talem Consitientiam non esse reis adhibere debet Errans debitam diligen- gulam moralium operationum. Cum I
x--- tiam, applicando sintellectum ad inhen- iarantibus Conscientia Fatua non est ' . lixis considerandum, in quo se falli su- agendum rationibus; sed medieinis.& icatur. θ discurrendo ex primis prin- habenda patientia, donee malignus illecipijs per se notis apibilium ad tuum humor causativus ejusmodi mali dige-
errorem agnoscendum. Ut autem ritὸ ratur in Fatuo. Fatui non peceant v deponatur Conscientia invincibiliter Er- latenus. Horum conditio & status colis rans , non susticit arbitrium operantis, ligitur ex discursibus, alijsque actionibus uti opinatur Caietanu . Ratio est, quia eorum quas proinde prudens Con ejusmodi modus deponendi est 'caecus. fel iri us exacte debet obri ει expositus manifesto periculo peccati. servare.
Finit Tractatus de Actibus Humanis,
censurae S. R. ECclesi e plenarie ab Authore substratus
434쪽
b. PP. Peccatum ob sui faeditatem, imperfectionem,& jaeturam , quam affert naturae rationali, Varijs perstringunt praedicatis &. similitudinibus; D. Augustinus lil. r. de lib. arb. cap. I6. illud appellat aυerVisnem ὰ iam incommutabili. Et lib. de Christ. RI. tenebram mentis Et Ambrosilua lib.ae Parad cap. 8. praevaricationem degis Diuinae, caelestam inobedimatiani mandatorum. Et S. Bonaventura in diaeta Ialatis tit. r. & alibi, idem assimilat putredini in pomo, quae aufert animae decorem, famae odorem, gratiae Valorem, & gloriae saporem. Item ait, illud habere analogiam cum vinculo ducente porcula ad macellum, bovem a d victimam ἔ& cum rete involvente incautos pisces, atque Cum Virga inviscante colludentes aves&c. Det1ujusmodi universali, & enormi malo morali, quod In natura raticinali non obstante sui succisione frequenti per Sacramentum Poenitentiae, in dies rursus succrescit velut Hydra quaedam Lernaea. in isto Tractatu agetur. Unde sit.
. OTA primo Ly Dccatum varias pati acceptiones :nimo, enim sumitur pro quocunque defectu sive naiaturae , sive artis sive moris: Me sensul usurpatur a Philosopho a. Ps . tem. a. di ab eodem monstra vo
cantur Peccata naturae; errores artis ali-c jus V, g. Grammatices Peccata arti1.
Seeundo, capitur a S. Litteris pro victima olim solita offerri pro peccatis, quae sunt talia in genere moras ; hoe sensa procedit illud oseae 4. necata populi mei ramedem. sub intellige Sacerdotes. Terra. usurpatur ibidem pro eausa. & aasio
435쪽
Distinctio I. Quaestio I. De quidditate, existentia, & divisione Mer&α
casione meeati moralis r in hoc cato aureus vitulus, qui fuit Israelioe- easio peccati idolatriae Dev. p. dicitur Peceatum . peccasum vorum, quod fer raris , arripiem igne umbris. Et similiter Concupiscentia . quae est sepe inclinans causa peccati ab Apostolo . di Trident. ses. s. in deo, ero is pereati originali, Peccatum appellatur. Quarto, accipitur similiter a fetiptura pro effectu peceati proprie dicti . ut aci Rom. 7, non ego ope νιν illud; seu quoά habitat in me poe- ea vim . id est concupiscentia ex peccato originali ducens ortum . ut glossat D.
Augustinus lib. I. resnti . eap. I s.
Miura , sumitur pro desectu a regulis
moris non concernentibus ultimum finem supernaturalem ; seu cuius malitia independenter ab aliqua revelatione Divina cognostituri hae signiscatione veniunt Peccata Philosophica, seu Ethi ea, quibus operans defeti. 9 exorbitat a regulis, morali eonvertationi pure naturali praefixis , ' naturali Ggnitione cognitis ; ut si agat contra virtutos pure philosophicas prudentiae , sortitudinis dic. Sexto tandem,& prout de eo hie instituitur Tractatus , capitur pro praevaricatione alicuius legis conceris nentis ultimum finem supernaturalem hominis immediate , vel mediate, qua offenditur Deus . di cujus malitia cognoscitur dependenter a reuelatione Di vina in seripturis contenta : hujusmodi voeatur Peccatum Theologicum: circa
'ri ιό Q affert viginti , potissime ex S. Au uilino collectas: inter quas illa receptior apud I T. est quam dat si
legem Heruabis. S. Damascenus illud se definit lys. ψ. δε με eap. a I. Peccatum eis ab eo, rusu es secundum vaIuram, ad id quad οὐ praeter naturam ctuversio. S. Anselnius ii de ranceps. Vir . Opee. Orig. cap. 6. sic L peeratum est earensia deliraisseisiat sed expressius Dieo primo: tecte definitur peccatum Theologieum ut sic, quδd β υ-- latio volutio, tu legis Disina . vel lainam ordinantis aὰ fisam supernaturalem. Est ad mentem D. Λugustini lib. a. de cinis sensu Gavg. eap. 4. & s. Ambrosij lv. g.
Probatur e in hae des nitione adsunt omnes desideratae eonditiones ad rectam definitionem: Ergo ea recte definitur peccatum iTheologi eum ut sic.
Explieatur ista definitio sy υiolatio est
genus; reliqua statuuntur pro dissetentia. Dieitur miolatio . ut ostendatur omne peccatum esse legis alicujus transgressionem.& pra: varicationem, ut pluribus ostendam q. sequemi rave. 3. potest autem ejusmodi violatio contingere vel
actu positivo de prasenti; qu5 pacto se
habet peccatum ac uadi commissionis
v. q. homicidii, idolatriae, haeresis, e &multa peccata omissionis, quando quis per actum expressum ponit omissionem obviae alicuius legis; vel actu interpretativo , sicut fit in pura omissione peceaminosa; vel actu positivd de praesenti
necdum retractato ; quo modo peccatum habituale necdum expiatum ceu-setur violatio ; alicujus legis; ves etiam
actu alieno, in quo tamen moraliter v luntas peccatum habentis in eluditur; qualiter contingit in peceato originali, quot eontrahunt omnes posteri Adae, eoqu4d eorum voluntas moraliter esset ineluia in voluntate Adae violante legem primordialem , ratione cujus inelutio.
nis censentur & ipsi posteti violare illam legem. Dicitur volunIaria; nam ad peccatum tanquam conditio necessaria Omnino requiritur ratio voluntatis; unde S. Augustinus lib. I retract. e. p.
I I. ait, usque adeo peccasuis istansarium
υοListarium : lassicit autem ad oripi nalem violationem posterorum Acbe. quod illa si voluntaria in primo capite totius generis humani. Additur letis Disinae, ver suis tuae ; ut ostendatur peccatum eommitti posse tam praevaricando legem Dei , quam praecepta quaedam hominum ci rea sectandas aliquas virtutes , eondueentes ad beatitudinem . qui pra
positi sunt aliis, ut superiores . & veri legislatores , de quibus scriptum est ad Hebrier i 3. Obedite praepossis vestris , Ostiliarere eis. Apponitur tandem lyordinauru ad fuem supernaturalem ut signi seetur. non quamlibet violationem.& transgressionem legis humanae esse peccatum Theologieum; sed tantum illam qua committitur ptievaricatio contra legem constitutam , di diripentem homines ad finem ultimum ; unde qui transgreditur terent aliquam pure politicam. vel eivilem , ad finem aliquem
praeeisὸ temporalem Reip. conditam. cujus tiangressio non nocet proximo.
436쪽
39s Distinctio I. Quaestio I. De quid ditate, existentia, dc divisione Pec: δα.
nee vetatur ullomodo lege Divina, non committitur peceatum Theologicum; sed pure Ethieum. e rea secunJum a elaulum quaestionis. 4. Dim secundo: possunt existere va- Mari ne- ria peceat a Theologica gravia, & levia, ea a con ab homine viatore eommissa; & desecto. talia existunt proh dolor. Ita scotus a. ais. an or a r. cr 4. HAE δή. q. qui fius locis aut supponit, aut probat peccati existentiam ; Scotum sequitur communis I T. & Q. eontentiunt uno ore. Probatur primo aut horitates kr in turpe; quae varia commemorat peccata
Theologica . quae iam olim extiterunt actu , adeoque etiam postibilitatem eorundem ostendunt ; se narratur peccatum Adae, di Evae Gen. set peccatum
multiplex habitantium in Sodoma Gen.
a es nimis. Et varia peccata Pharaonis in Exodo. Et varia peccata populi Isra
litiei in libris Exodi, θ Numeri. Et
peccata saul, David. Salomonis. Jer imam, ac aliorum Regum in libris Regum e unde de suo peccato gravi dieit ipsemet David Pial. 3 o. rui soli pereavi : mΛJum coram vi feci: Ergo & e.
s. Prahatur secundo authotitate CC.
M F. idem dogma fidei passim asserentium,
cecum di Saeramentum Paenitentiae in expia tionem peccatorum,quae indies existunt, ct committuntur, institutum a Deo aD serentium ; unde Tridentinum Sess i . cap. I. quoniam aurem Deus dives tu mi-
e Probatur tertio authoritate M. PP. rasa ius existentiam peccatorum possibilem.& a- qtie mi A ctualem pariter eonfitentium; ut videre his. se Am est apud Damascenum lib. . . defricap. rasae. a Anselmum M. de conreps. Virg. Et Ambrosum IV. de Drad. Op. g. Et Basilium Orat. de Diri. Oυi . Et Augu- sinum pluries, fgnamar lv. aa eontra Faustuis cap. ar, Et Iib. de vas. Ani confra Munita. Op . . ubi peccati effectus recenset, ct consequenter ejus possibilitatem adstruit; preearum es δεfectis. inquis, O eorruprela, qtiis scitior eor-mpitur μοδει, steries, ct ordo in volunIare. nuario accedit Ratio ; tum quia Viator
est agens libero arbitrio, & intellectu cognoseitivo praeditum : Ergo potest
violare legem utiquam Divinam, vel humanam ordinantem ad beatitudinem supernaturalem ; & se ponere peccatum
Theologicum. Tam quia Vialor potest
ponere meritum Theologicum; ut Ostendi Inuctam de Merito dis. I. q. r.eon. Ergo etiam demeritum seu peceatum. Tum tandem experientia constat quemlibet nostrum sepius violare aliuas leges Divi nas, vel humanas. une seriptura etiam de Justis dieit Iustis septies de aio MLI: Ergo dic. Cirea ultimum articulum quaest: Nota tertior Peccatum Theologi-
eum ut sie primo dividi in Actuale. &-DHabituale. describitur, qu Misviolatio voluntaria testis Divina . vel f . . di
humanae ordinantis ad finem supernaturalem actu positivo consummata; tale est actualis Oeeisio innocentis; actuale surtum rei aliena Sc. Huc etiam resertur voluntaria omisso operis pnecepti, actu postivo imperata. v. p. omisso auditionis Misae die festo. Habituale est
eadem violatio legis Divinae, vel humanae jam praeterita, adhuc tamen m raliter permanens instar habitualis effectus. quia necdum per Sacramentum Poenitentiae, vel aliud remedium est expiatum; tale est adulterium heri a Sempronio commistum . A hodie necdum expiatum, sed habitualiter moraliter
perseverans. Nota quarto : Peccatum habitua-
le subdiuidi in Originale, ' Personale. Ofirmati est illud, quod tota posteritas pissis. . Ada unica Matre. Dei exceptab eonistraxit origine, & propagatione naturali. eb quod violatio Adae circa legem primordialem comissa, etiam eenseatur esse nostra, ob continentiam moralem n strarum voluntatum in voluntate primi
Parentis. Bresvale est , propria cuiusvis hominis violatio, quam patrat in legem aliquam moraliter durans donea
Nota quinto: ulterius partitur P - 9.eatum in Mortale. & Ueniale. Mr ab auiamar est violatio voluntarIa legis Divinae, in vel humanae graviter obligantis, stituens Viatorem inimicum Dei. man-eipium Diaboli, reum gehennae, di aeternae mortis; tale est adulterium . Idolatria, haeresis se malis . homicidium. e. Volati est violatio legis non praviter obligantis; tale est verbum otiosum, levis indignatio, levis excessus ici
437쪽
Distinmo I. Qiuestio II. De subjecto Peccati ;& ejus oppositione&c. 39
io. Nota rabi rursus secundum pri dic. Cn n. is est , quod versatureirca o ρ, ἐά ροα- signanter Hieronymum suor Eleel. as. iecta earnalia, & sensibilia ; talia sentcartim com aliud esse Peccatum eo is, aliud PM- ebrietas, gula , I uria , Sc. catum oris, di operis. Derato cordis Nota decimo: Pereatum ut sic quo- venit omnis violatio. & praevari ea- que rami sicari in illud quod est ex pas. tio legis Divina , vel humanar, nata sione . seu infirmitate, & illud quod est in solo eoiae, seu ac mea consummari; ex malitia. Doccinem ex ignoravriia est,
hujusmodi sunt odium Dei.& proximi, quod prosei scitur ex ignorantia culpa- quamdiu selo actu elicito voluntatis hili. seu inuincibili; tale est esus carnis peragitur; item haeresis mentalis. despe- die ab Ecesesa prohibito ; qui ab edente
ratio Ac. Deerio oria intelligitur omnis poterat stiri eu Calendario vel conci actio peccaminosa, quae mediante in- ne frequentata. qaum tamen scientiam strumento lingua potne itur; tales sunt seonte neglexit habere. Derarum expasehlasphemia voealis, infamatio natura- sono, levi infirmitate est . quod procedit lis. periurium vocale . haeresis vocalis ev vehementi motu appetitus lensitivi, Sc. necato tandem operis comprehendi- contrario reme rationi, de quo Aposto-tur Umne peccatum , quod opere aliquo lus , ad Rom. r. video asΛ- legem iuprohibito consumatur; v. g. fornicatio, membris meis raptistuanum tui mentis ii occiso innocentis, &e. meae; tale ess opus eurnale vehementi oti .e.M Nota septimo:Peccatum praeterea vel stimulo carnis perpetratum. Buccasum esse Comi monis vel omissionis. praeutvim is malitia est. quod absque praevio ali omi o . Gihilsovis est, quod si eontra prohibitio- quo motu sensitivo , vel ignorantia. sed nem aliquam; tale est furtum eomissum liberti me resoluta voluntatis pravitate eontra illud Decalogi, non furium D- consummatur; tale est proprio motu, &e in. o lsonis est . quo non impletur nulla data causa homi ei dium perseere 3 aliqua lex; tale .est neglectus s. Missae Deum blasphemare ex mera petulantia; die sesto. incendere castrum proximi ex mera Nota octavo: iterum pGeatum nequitia . di C.
dismembrari in illud quod est renita Nota undecim3 : trivialem , &-. Deum; & illud quod est contra Proxi- communissimam tandem esse divisi Oontra pro- mum; & illud quod est intra nosmet- nem peetati Theologici in septem pG- '. ς ' is ipsi, IDimam est. quo directe Deo eata Capitalia , puta superbiam, invi
insertur irreverentia A contemptus; tale diam. Avaritiam . Luxuriam. Iram, est idolatria, blasphemia, hine sis , odi- Gulam. Aeediam . quas species pecca-um Dei&e. Sociand is quo affertur Proin totum inferius explanabo. Haec dieun-ximo damnum live eorporale. sive spi- tui capiralia peceata . quia ex eis omnia rituale; tale eli infamatio, scanaa- alia eeu ex quodam sente,& capite diis tum activum. variae iniustitiae surti, manant.
rapinae, judicii temerari j Ae. Territim est qub operans sibi ipsi affert nocumentum Corporale. vel ipi rituale. ejusmodi censetur esse suteidium. seu intern eio sui ipsius, intemperantia dic.
partiri in Spirituale dc Carnale, secun
dum S. Greatarium 3 r. morat. & Apostolum a. au Cor. q. mundemus nos ab omni inqώinamento ramis Spiνisus. D ritasti est, quod versatur ei rea objecta
mere spiritualia; tale est philaueia, seu
immediatum peccam i no- I se a si privationis rectitudinis tuI emi indebitae. seu consormitatis μ εψε- ad legem non est voluntas, luxuria spi ritualis, quis p cavit Luci- seu est actus, vel omissio actus. Ita Motus ser nimium , di inordinate diligendo 2 s. 3'. . t .F.ωreedo igitur, ubi ait pec
suas persectiones spirituales; & tale eti- catum esse eorruptionem rectitudinis inam et . qua viri ascetici, di devmi mn- actu. Et in a. dist. I 8. q. -D. ubi di templabundi quandoque sibi nimium cit, peccatum esse privationem boni, complacent in suis prosectibus. atque quod deberet inesse actui elicito quan grMijs supernaturalibus cum contem- do elicitur. Et /. dist. I 4. q. I. ubi
Ptu praximi ι item docti in suis seienti js negat animam esse immediatum subjectums
438쪽
3M Distinctio I. Questio II. De subjecto Peccati; & eius oppositione &c.
jectium . I dieit actum secundum esse ejusmodi subiectum. Et tandem quodlirp. appetitat . actum secundum magis esse immediatum subjectum recti tuainis, & privationis opposit e . quam VO-luntatem : mirum proinde qua ratione Faber scolissa uotum pro sua opposta sententia ad dueere valeat: Docto rena sequuntur communiter Distipuli
subtiles; probatur: Tum quia actus est id . quo immediate violatur lex & prohibitio ad euius positionem resultat privatio recti iuginis , ct eonstiti talis ad
eandem legem , constituens peccatum eqsnari: smilitet omissio est idquo. re i insanis seu consormitatis ad legem praecipiente in constituens peccatum omisso vis r Et aliunde actus , &omissio sunt caritices recipiendi privationem rectitudinis i Ergo immediate in astu. 5 omissione subjectatur privatio peccaminosa rectitudinis debita , seu conformitatis ad legem: Consequentia tenet . quia in eo subiectatur privatio quo tollitur immediatius opposita morais iis fiuina. Tum quia actus honus moraliter est immediatum subiectum rectitudinis debitae. & eonformitatis i Ergoti a ius malus immediatum subjectum privationis rectitudinis, seu eonforrnitatis; Itaque voluntas peceans est subiectum duntaxat mediatum malitia sor- malis seu privationis rectitudinis debitae s quatenus nimirum in messiate in se recipit actum peccaminosum , vel omissonem actus pnecepti, qui immediate subieci it formalem malitiam seu privationem rectitudinis debitae. Unde
x Di eo secundo voluntas tamen o nias ereata est verum , di primarium sub- vero pi ma= jeictum ipsus mel actus peceaminosi et
aliae vero potentiae imperio via untatis
subjectae seeungarium duntaxat, ita Scotus a. diu. 42. s. ad qtiasiones; cum suis, ' communi II . probatur prima pars primo auth ritate D. Augustini; nam lib. r. retraree . p. ait, voluntas es, qua peccasur, streas υλitur. Et IV. a. δε tu. ars. dicit,eausa primo precandi es υοIunii r Ergo
peccatum in voluntate tanquam in v
ro . di primario subjecto reperitur. Seiacundo ratione ; omnis actus peee aminosus neeessario est liber, ut insta ostendam id est dependens a libero consensu voluntatis 1 sed assensus liber est actu, elieitus voluntatis, ct ab eadem immediate rursus receptus , & subiectatus e
Ergo omnis actus peccaminosus ea ratione, liva liher est. Rhiectatur in voluntate. Praeterea sola voluntas in causa libera activa . reliquae vero omnes sunt naturaliter activa r Ergo sola v
luntas est primari . vituperabilis . Apeccans s adeoque etiam primarium iubiectum antis peccam in ii. Tandem libertas ad pectatum requii ita est primares h in voluntate: Ergo & ipse auus
peccaminosus qua talis. Probatur seeunda pars: aliae po- 3 tentiae, puta intellectus, appetitus ian . M λ sitivus . visus, tactus . censentur poni re isti Otre. verus actus peceam incisos; se intellectus ji peccat committendo haeresim et appetitus
sensit iu us concupῖscentiam eurnalem; v i sus turpem aspectum obiecti prohibilici C. Ergo di hae potentiae sunt subiectum actus pee minosi : non autem primarium ; quia non hahent libertatem primario , di primariam ; ex eo . quod habeant libertatem participatam, dum eae imperio voluntatis operantur. Cirea alterum punctum quassionis. Diei, tertili omne peccatum qua tale neeessario , di essentialiter est con- omne 'etra aliquam te em. Ita seotus . . dist. so. a. s de secundo ; cum suis ; item S. Bonavent. D. Thomas , a commu- I. . nior ; eontra Suare et . Amicum. Arri pam ct alios RR. qui frustra conamur Doc . Subt. in suam pellicere opinionem : tenent autem hi AA. odium, blasphemiam . & mendacium seclusa omni lege esse peccata suapte natura. Probatur primo : Tum ex dieendis infra dict. a. q. I. quibus Ostendetur peceatum pro formali importare privationem conformitatis ad legem ;adeoque omne tale esse necessario eontra aliquam testem. Tum ex desnitione peccati Theologici ut sic, supra q. I. cine. I. data, in qua dictur, peccatum esse voluntariam violationem alleuius legis. Prohatur ne vi authoritate S. scriptum : nam ad Rom. p. dicitur, ρεν luem regnitio precari. Et cap. 4. Hi non es lox, neque praeυariearis. Et
ex quibus . ' similibus passibus Seti-pturae eolligitur, nulla existente lege nullum fore peccatum ; adeoque quodvis peceatum esse essentialiter contrat legem. Tretio aut horitate SS. Pp. docentium .esse transgressionem legis ; esse contra i
439쪽
Distini hio I. Quaestio II. De subjecto Peccati ;& ejus Ωppositione&z. 399
pem ; esse inobedientiam mandatorum legem di eunt . . Ad D uriis Clom DA . Sc. utide s. Augustinus til. 2. Seripturam. & dico. Apostolum loqui in eo ensis Em olys eap. 4. ait preea- de stila lepe Molayca: unde sensus es.s es legis rem γε so. Et M. ua. quod Gentes. non habent legem courra Fauo. e. p. 27. pereamin es ictum Mosayeam ipsos obligantem. adhue,A factum , vel cou pilum rentra Ietem peccaverunt contra legem naturae; a-
aeremum. Et s. Ambiosus lib. a Blarad. deoque peribunt propter eiusmodi pec- αν. peccatum est praevaricaris luis eata sesa, sine legis Mosimae violaa
Ditinae, O MIestitiis inoleuimbria μυ-- tione. Ad re dic vel D. Augurarum: Ergo Se Probatur etiam ratione 3 Tum quia omnia alia mala ; ideo mala censentur , quia sent contra aliquam te.
stinum loci eis. hoe non asserere tanqnam de sua mente ; cum iliadem eap. 6. expresse dicat, adulterium. & omne aliud peeeatum esse sermali ter tale. quia eonisgem . vel regulam; sic v. g. malum tra legem : vel si id asserat, intelligenaph3scum puta nostrum aliquesu naturae dus est de prohibitione juris positivi;
ideo est malum in genere naturae phr- non autem naturalis. Ad quarium e sicae . quia est productum contra regu- dem modo expono Scotum in a. eis. ita Iam naturae polcentis homines integros, ut velit. i leo non nulla esse prohibita,
ct eum debita smettia eo oris huma- tute scilicet positivo. quia mala . mani procreatos ; sic pariter pictura vel litia desumpta a privatione consermi-seulptura aliqua dicitur malum artis- tatis ad legem naturae. Ad alterum I eiale . quia est essor mala contra res,v- eum eiusdem Doctoris Neg. Scotum lio las debitas artis pictoriae.& seulptoriae; eis. asserere peccatum veniale non esse' ita de aliis malis discurrendum i Er- eontra legem. . po etiam mala moralia, seu pereatum Dico quartδ : quodvis peccatum ideo sunt mala essentialite quia eou- smiliter est eontra naturam Decantis. ruram ' era aliquam legem sumtioris , Tum lia Motus a. 20L r r. s. quantum adpri-nuia discurrenti per singula peceata pa- muis; quem lequuntur tui; A D. Th ichie nullum desecto reperirι peccatum, mas. ac communis Trquod non sit contra utiquam legem. Probatur:Tum authoritate M. PRvel Divinam . vel humanam Ergo die. conclusonem afferentium; unde Augur. Obiiciunt Adversarii privia r o li- stintis sis. 3. de Id. a . e . I 3. est. Omis 'raria ἀ- um Dei , blasphemia, & mendacium in Stiuis, eis ipso qMod υitiam es. eonfraiecti adieri essent actus intrinsece mali, etiamsi nul- naiarais es. Tum ratione ; quodvis Iariorum. la seret lex Divina . vel humana; EN peccatum hedit naturum Peccantis, lumgo non ad quodvis peccatum requiri- animam privat gratia . S alijs donis tur, ut fit ncccssario contra leoemalia supernaturali hus, ae persectionibus de-quam. Secundo ad 8sis. 2. dieitur. hitis in ordine ad snem suum: sed quod quihne lege , ρεecaterum, e lege peria hedit naturam . est euntra naturam; ut bwut Ergo dantur aliqua peceata sine 'patet in physeis de igne Distore die. la lege. Tertio Augustinus δε lib. ars. eap. dentibus eorpus hominis; & est eadema I. consentit Evodio aflerenti adulteis ratio in moralibus : Ergo &α prarium non esse malum . quia prohibi- terea quia virtus perficit naturam ho- tum a lege ; sed e contra. utiarra SE minis. ideo censetur ege iuxta naturam tus docet I. d. a . q. r. praecepta pri- hominis: Ergo quia peceatum deteri mae tabulae esse indispensabilia. 1 non. rat naturam hominis , censebitur esse nulla esse prohibita quia malae Et rudis . eontra naturam hominis. Tandem om-ar. q. r. ad 2. ait. peccatum veniale ne peccatum adversatue rectat ratiotii:
esse propriet peccatum ; & tamen non Ergo dic. esse contra legem e Ergo Se. Objiciesprimo: S. littera testantur. s. Respondeo ad rimam . Dist. Ant. malitiam Clianam rum vile naturalem dium Dei. blasphemia. & mendaeium ipsis , unde Sap. 32. dicitur quoniam1 - et ἰam nulla leu seret, assent actus in- nequaru es raria e-- . ct na radasma trinsece mali in natura Con. Ant. in titia i Grum : Ergo A C. Se nuo: aliquiesse moris Nest. Ant. Itaque praesuti actus homines habent 4ncsvationes 4 & pr seclusa omni lege essent quidem mali pensionem naturalem ad quaedam pec- naturaliter, & 3 sice . non tamen mo- eata,v. g. ad venerem. ad ebrietatem. taliter; adeoque non essent peccata pro- di immessationem 3ce. Ergo a e peeea petie dicta, quae talia per desectum ad ta non suat contra naturam. Tertio: M-
440쪽
- stinctio I. Quaestio III. De ratione injustiti e ; dc gravitate peee:ω.
mo habet eapaeitatem naturalem re- doctrinam , ille censetur committere spectu omnis actus s undi; & conse- injuriam rigorusam. qui utitur re ali quenter etiam respectu actus peccami- na inviti Domino : sed peccator pec-nosi : Ergo hic non est contrarius cando utitur natura rationali , qua Un- naturae. stat , di alijs creaturis peccato deservis. Respondeo ad primum : glossando entibus . iuvito Domino. scilicet Deo. 6 seripturam, didico . eam selum velle, qui harum omnium habet altum do- quod malitia Chananaeorum prucedat minium . & non vult ut peccator illi ex inveterata eonsuetudine peccandi, utatur usu peccaminoso Ergo commisequae quali est altera natura ; eo quod tit iuno rigorolam injustitiam. ratio Juvenes illius natiotiis statim a teneris cujus nascitur obligatio ad satisfacie parentum pessimo exemplo mant in dum Deo. peccata, in ijsque adoleseaut , di sene- Probatur tertio alia ratione: servus
scant, di quasi naturam ad preeandum obligatur ex justitia impendere obsequia perpetuo instrarum contrahant ; M suo Donum: sed quivis homo est semso--- Neg. Conseq nam cum illa vus Dei juxta illud 6 mmisum De inclinatio . 3c propentio vel fit vitiosa tuum adorabis, O illi soli se in. Et illud
Haedam Complexio ex temperamento Λugustini feris. p. de verbis Domini , tali riveniens , vel ex rebellione podi metua bovitas Dei . eui pro eanditiovetionis inserioris; vel corrupta quadam de ramis reddere obsequia, ut seris Do- duntaxat consuetudine peccandi orta; inis. Jamuli Deo sub dii potenti, manet- insuper cum repugnet rectae rationi pia redeuetorii Ergo obligatur impen-
hominis. idcirco actus ab ea pip - dere obsequia Deo. Subiumn; sed serdente sunt revera contra naturam ratio- vus committit injustitam rigorus amnalem. Ad tertimis Neg. pariter Con- denegando obsequia constituta : Ergose': nam etiam aqua habet rapacitatem di peecator denegando obsequia, legi naturalem ad calorem recipiendum : de bus conitituta i quod fit peccando ἰ at- . tamen calor est contrarius naturae ejus- que adeo ex omni ejus peccato nasci dem. tur obligatio ad satisfaciendum promeniura injuriae illatae.
. III Objicies primo: Deus non dam- a.
' nifieatur per peccata hominum . sicut η ς
De ratione injustitiae; & gravi- nee redditur persectior . aut beatior e late peccatorum s eorum- rum laudibus, juxta illud Job. . md
que inaequalitat C. .. .ri . s immaculara fuerit vita ma ria ICO primo: quodvis pec- Ergo peccatum non continet rationem
ri arum li dit rationem injustitiae ri- Deo aequivalens reddi a peccatora proi nam porosae in Deum. ratio injuria illatat Ergo ex eius Peccato non ne cujus nascitur obliga- nascitur obligatio Deo satistaeiendi protio in Peceatore ad latissaeiendum Deo injuria illata. Tertia scienti.& non imis arm illata iniuria. Ita communis Mo-pedienti malum damniseativum, cum tistarum, dc RR. contra Lugon. Va- possit, non censetur fieri injustitia i sed 'ueZ, 3te. ' Deus scit peccata hominum, & ea non Probatur primo auctoritate s. impedit. cum tamen possit : Ergo &α scripturae ; quae passim peccata homi- Respondeo ad primm Diu. Ant. . num appellat injustitias. ut Pal. r os. Deus per peccata hominum non dam- αι propter missitias en suas miliari μυι nifieatur in bonis suis intrinseeis. seat id est, propter purata varia. Et Deles nee redditur persectior , vel beatior in '. avertere ab istiustitia i a. Et Ioant iisdem,quod tantum vult allegxta Scrip- r. ct insestitia in isti non es Et ad Rom tura , Gn. Ant. non damnificatur iar. rmetitur enim ira Dri de eati super bonis extrinsecis Neg. Anti di Conseq.' -πem iniquisatem, O i ustitiam hama. Itaque per peccatum Deus damnis eanum eor- , qui veritatem mi in iniu- tur in bonis extrinsteis . puta in aestis stitia derivmt. Eodem modo loquuntur matione honoris sibi debiti. Ec gloriae. n. v. Ergo die. quam a nobis exigit, & ita appetit, ueProbatur secundo ratione: secum dicat gloriam meam alteri non dias Isa.
dum eommunem Legistarum & TT. s. adeoque injuria iti praefatis bonis