Excursus Secundus Ad Editionem Primam Et Secundam Dissertationis Historicae De Lingua Primaeva, Etc. Etc

81쪽

DusERT DE LINGUA PRIMAEva. Non patitur hoc amplius Cl. Disseriaior noster, atque ' talis criminose , accusatorisque, eos incessit. Vis i. i. Quod aliquid supponant, cujusprobatio NUNQUAM p jis dura, NUNQUAM danda. et Quod FRAGMENTA tantum, Sinhae MDE-M-FECTUOSAS RELl QUIA I nu misaeae superesse

dictitent, Libris mi Testamenti quasi ficratissimum codicem traducerent scilicet pro membris ibiectis, S scopis disolutis, quem tamen ut Coelestium Veritatum Completissimum,

pro Oecommis veteri, sntuma necum. Venerantur, atque adorant.

3. Quod amissis Divitiis Veteribus , Oeabula in Bibliis Tertiti

den pronuncient valde th cura cinisteIIuibilia. . Quod magnum istum Defectum rebraim Biblici, quarta. Obscuritatem illam Vocabulorum in Bibliis reliquorum , dat groote ebre van het Hybels-HebreeWs, en die Diuste heid mi de in dei Pyde overgebleuene Booaden ex aliis Liquis Orientalibus , ct praesertim praedivite Ar bica, sarciendum contendant. LXXV. Apparet omnem vim S subtilitatem, Dia-Quinta lecticae adhibitam, ad Causam Lucidi mam meritatis obseu Pgo randam,' odios coloribus infuscandam. In duobus Σ Σ' postremis Articulis speciatim observandum, illud VALDEmini

foret, omnia vocabula Biblica adhuc essed manere immeia Istibilia , tuu obscuritate pari imoluta quum ultro agnoscamus, es centies inculcaverimus, de Secundariis noti rubus Radicum abunde, dilucide, exceptis nonnullis, iam Gestare. Cognitionem Linguae Hebraeae inde a seculo Decimo, ad nostra usque tempora, adgubernante Divina providentia,

primum ροπ Rabbim Sec. X. XI. XII. deinde per Chri

82쪽

2 3 Excus. SEcUND. AD EDIT PRlM ET SECUND. sianos seculo XVI. XVII. elicissime restitutam , Ssuper Candelabro collocatam. De se tamen, D fcere adhuc suis multa , quae communi industria eorum qui δε-ritatem Hrbraicam venerantur, ad vestigia Magnorum Virorum ulterius illuminari, ac pleniore in die Collocari

queant.

Cubmu Qui hoc negaret, non tantum indoctissimus, sed etiam sopi ' arrogantissimus mortalis apud omnes audiret ac proindes , , fieri plane nequit, ut cui vel mica sapientia est, eo usqueo ii is sese efferri sinat ut Nihil, plane Nihil, Sapientiae suae viden Scripturaris , mbraicae Graecaeque lude Eruditioni, in, ρ' profundiore pervelligatione Fontium illorum , accedere posse glorietur. Moneo proinde Eos, qui nos, ct Antecessores nostros, hoc nomine criminamur quod Lucem Divina providentia in Eccles accensam crescere , -ovis accessionibus locupletari posse ac debere, contendamus, ut vel abstineant talibus insimotionibus accusatmnibu'ur a Spiritu Reformatiouis alienissimis vel plenis verbis nobis denuncient , eo tinnis Sipientia S cro-Soctae tum Kologicae tum Philologicae fecundum Omnes partes, Maximas, medioxomas, minimas supremum jam altigium tenere neque vel tani illum iis quae ipsi sapiunt, sentiuntque luminis super. addi posse. Eά:H. LXXVI. Ab hoc criminosii Simo initio Excursonis, quota lom purissimum. speculo nitidius, nec cordate, iec isto candide, nec docte, ad Vulgi indocti censuram, & aeruginemri simul devocatum cita, tanquam re praeclare gesta, pedi' , gitur, LV. - 7 . Commenta Beloci. ehar , Extra dianum est. hanc opinationem σκι HEBRAEAtuna. - INGUA olim fueritii ALECTUS .el UERNA , CULA LINGUA insidera dare' raquam Q Ε-- STIONEM FACU Eae nevtώquam per ratiocinatium

83쪽

, tum per testes exceptione ma ores, vel resimovia cuibus con- , Iradici queat , ex monumentis castae ηtiquitatis ausa, , probari atque confirmari queat.

Subtiliter herum S ex in imo artificio disputandi, animosque imprudentes implicandi.

r. Certissima omnium Judaeorum a Christianorum en Sttinui tentia, de qua nunquam ulla dubitatio cuiquam Oborta, ne ras pridum a quoquam publice mota, appellatur opimilio vos; φρ geden sive 'aeIensio , ut loquuntur. a. Ea, assectatione prosundioris cujuspiam sapientiar,con y uda. sideranda dicitur ut eoutroversia sive auaestisfacti prohiEodem jure Quaestionem facti moveas; num Graeci Graece locuti, Latini Latine itemque, num Sari Syriace; Chaldaei Chaldaice Arabes Arabice 3. Insinuatur callidule, nil magnopere sententiam hanc la. sulcire, praeter ratiocinatiunculas, consectatiunculas BOCHARTI quum S Bocharius,' omnes in Universum Theologi atque Philologi, hoc tam parum probare cur verint, quam solem meridie lucere. Hanc etiamfacti suasionem in posterum appellitet, licebit, cui suscatus caligabit oculus, ct vel Νegatorem se inseret ultro, vel Dubitatorem tandem perfectissimum sese profitebitur. . Sed ubi quaeso librorum , locorumque , extant illaequaris. ratiocinatiuncula d coniectatiunculae Bocharti quibus LIN

GUAM HEBRAEAM HEBRAEIS VERNACULUM

fuisse, enervi conatu pervincere nisus sit 'Cur istas Bocharti probatiunculas rei incertissimae, erudite quidem adornatas , sed tamen sucosas, non in medium saltem adduxit Latina Diffsertatis, si Belgica Commentatis minus opportuna vis, Cur contra laudatur jam in Latino

Orbe Bochartui Par L Cap. IV.satis honorifice, in Belgico con

84쪽

as. xcuas. SEc n. AD EDIT PRIM ET SEcdND. temtissime habitus ae si vix quicquam sani solidique, praeliitisset ρBonum tamen factuma quod reflexiunculae meae ustissimae ad Principis in Sacra Literatura Viri dignitatem tuendam , eatenus honos sit habitus. Stra s. Belgica Scriptio interim istas tum temporis offucio-nvitas las requirebat ut ratiocinatiunculis illis Bocharti pro Lin-s 6 β guimbraea Hebraeis Vernacula quas nunquam fecito opponerentur eses exceptione majores ' simonia quibus contradici ne ueat , ex antiquitati cassim monumentis hausa ; qu ilia ad tum nodosam S intricatam videlicet O-- Ilio itin facti decidendam uspiam extare, vel dari, manibus

pedibusque obnixus negat nunc , ac piar negat Cl. Theologus poli quam ultra annumsexagesinum quintum atatis sententiam hancces, ut dubio vacuam , cum Omnibus Theolo.

gis S philologis tenuisset, indeque evelationis veritatem communitam dedisset, in recentissma quoque Edisione peris de ueris Viis Dei Anno i 73o. D,hi . . LXXVll. Eadem Sophisicatio quae ad absurdissmavi δε-ristiti bitationem inlacandam , aequo imperi ioribus cum specie vrri percoctae doctaeque prudentide oggerendam, dexterrime ad- ' cito' sic porro eadem dexteritate perteXitur. Comment. Belg. Lib. I. Cap. XV .paragr. LV Talia documenta genui-

Antiquitatis non vitiatae nusquam inuenire es, is apudis Mosen , S reliquos sacros Scriptores. Nam quicquid A-- tide REBUS TAM UETUSTIS dicunt, hoc usque reis ARULlS NUOLUTUM ut nihil inde nisi quod sibo :CULUM, LUDIBRlo DiGNUM, evolvi at- is que erui passet. se amisero ubinam . quaeso, dicit Moses, binam reliquiis Scriptores Biblici dicunt . LlNGUAM HEBRAEAM, is quam in Sacris Bibliis invenimus , USPIAM H Ν

85쪽

- yes XXXVI ii. obse comprobarici tibi Ausiciis Regis Histis ad Rabsalem, Ducem Copiarum anheribi: se Loquere quaeso, inquiunt , servis tuis YRIACn; nam is intelligimus probeti neque nos alloquere IUDAIC , a se diente populo , qui super moenibusu quas LINGUA hocce M JUDAlCA, qua Rabsales nunc usus uisset HEBRAEA A LLA , qua in Bibliis extat. Atluin ex circumsantiis lo-

is ei satis liquet , hanc JUDAICAM LINGUAM fuisse, COMMUNEM DIALECTUM ue VERNACUM LAM Judeorum de genaeene Landtaal de Soo

deii quam vilissima quoque faex populi, Excubantes δε- Ger moenibus , tempore Regni His is , loquebantur :qtae lati remporis, praesertim post Captivitatem a lonLis cam, adeo immutati, ut fere SYRIACA facta sit uuae

ri LINGUA SYRIACA, tempestate Chrisi,

o Amram, quiιm Iudaeos Hierosolymis , Mi Judaea habitan-ri tes , a Iudaeis inter Ethnicos dispers , firma ibi I in se gua, is , isqtae Hellenissarum nomine assectis , discerneis et in Scriptis N. T. HEBRA IC appellatur quantum-- UALIDE MULTUM ab HEBRAEO itis,

is in Libris Vet. s. habemus , dimerat. LXXVII l. Quanta sit hujus Paragraphi subtilitas, quan I ta vis inventionis , ct exornationis, in eo regnet, nimis risi u- longum nunc foret discutere. Habebunt cuncta haecceto tanto disputandi acumine, tanta prosundioris Eruditionis copia dignissima vices : uum Hebraeam Linguam Hebraeis Vernaculam fuisse, pervicium dabo contra SCE' IriCUM hae in parte THEOLOGUM; qui Consummati ris Sapientiae, S Doctrinae suae cumulum huncce publice sibimet nunc vindicat quod quum ante Octo adhuc annos, illud cum omnibus in Universum Theologis ac Philo istanquam indubitatum amplexata esset indeque Heritatem

86쪽

REUELATIONIS corroborant; NUNC quidem NEC AMPLIUS hoc ADFIRMET, NEC aiam NEGET. IN MEDIO RELlNQUAT atque de ASSERTO HOCCE SUUM JUDsClUM SUSl'ENDAT.

LXXIX. Videamus tamen an quilibrium satis serva- . ni tum se , tum in Belgica, tum in Latina scriptione. In MAt o uico certe ita continuatur patagr. LVII pag. 2 a. ' Et sis binam , quas, Terra illa Z Quisnam ille populus p in quasi ' inter quos HEBRAE BlBLICA LINGUA Um

o QUAM fuisset DIALECTUS siue VERNACULA

tha ordiamur, omni tempore quo in Mesopotamia habitavit,

LINGUAM , tune in perinfula is ustatam , adhibereis debuiit in hae ABSQUE DUBl erat ETUS A-A RAM EA LINGUA quae ps Diluuium UNIUEM A SALIS erat VERNACULA De alaemeeneis vere , taal, ex qua lapsu temporis omnes alia Linguae, is tanquam propagines, enatae. Nam Borealis erat pars mis, sopotamia, quam Noachus cum suis Arca egressus insedit: si inunde ser ejus se Puderunt, atque rotam Terramis tractu temporis impserunt. IIaec ita tradi apparet, ac si e Tribunali veritatis promulgarentur inuum tamen nihil in his omnibus insit Firmitatis S apertissime revinci, ataue redargui , queant. Tiet illud suo tempore : nunc modum disputandi tantum adseiciendum do, in Statum Quasionis nostrae pando. κιρ. LXXX. Sistendus quoque e Belgica praelusiuncula totus in re paragr. LVIII. ut jus accrescendi, quod Arbitrariis Const spisso' tutionibus competit, distinctius notari percipique queat.

Sic ergo continuatur is amiser LINGUAM VETE-- REM ARAMAEAM fuisse primam S Communem M is trem, ejus rei multa dantur ARGUMENTA EVIDEMTIA.

87쪽

ri chus cum domo sua , Arca egressus, insedit, vocatiι in Sis Scriptura Aram Naharaim , sive duorum saviorum Gensis ex Aramo, quinto Sismissio oriunda, quaese occidentem versus, trimi phraten, ne am k-Aram in Mese. is potamia sta loquar Aram Zολι, Aram Damines , si h aliae Aram. Qui non videtur error commisi Gn

, NI quae a septentrione Mesepotamiae adjacet suspiceis mur ab ARA I derivatum. Nam initium illius nominis essis Aram, nunIN ARAMNIA: quod inde, ut mollior esse se pronunciati , ARMENTA nunciatum fuerit. Adde, is Linguam APBriorum, qui ab visu secundo fili Semi no- is me trahunt quod esse propago Veteris Lingua Aramaeaeo 2 Reg. XVIII. vs. 26. yes XXXVI is vocari Linguamis Aramaeam. Adi proinde Abrahamus , ABSQUE DURlO,

quamlu in Mesopotamia mansit, Veterem Aramaeam locu- tusfuit. Habes praeter alia mira plane, ac suavia, primordia motu.cilaniae octanidarum, deinceps Dissertatione Latinam Ar-dium meniam immit tendae. Haec discussionem non injucundam γήφ. nobis suo loco ministrabunt nici. LXXXI. Pergit Paragraphus LIX. Scriptionis Belgicae , ou, atque Abrabamum in Palaesinam translatum prosequitur. Io. ε Vocationem Divinam in Canaanem e Mesopotamia -NEsis nilans Abrahamusci peregrinusque si idem agens is .is Drra ABSQUE DUBIO Li ain Terrae illius, i. e.

Cananaeam quae cum veteri Phaenicia magnam communiis talem habere debuit usurpareis cesse habuit si Vides in QUAESTIONIBUS FACTI valde meticulosum esse Cl. Theologum nec quicquam adprmare audere, antequam videat Idonea tesimonia bisorica, ex east neutiquam corrupta antiquitate. Vides quoque in Natalibui omnium a Ja-

88쪽

rs Excras. SEcum AD EDIT PRIM ET SEcu D. Dialectorum illius temporis nihil acie ejus penetrantius. Sedis haec suo loco. In qui LXXX H. Consimilem in Linguae commutatione ortum nam Iacob contigisse, ad Ouasiones fami firmissimus Dis sertator, enarrat Paragr. X. Comment. Best acobo. Dis o Abraham Nepos , Domum 6 Familiam sibifecit in Padserta , dan Aram , ubi Hernacula erat Vetus Aramaea Lingua ut 9 modo issimus. Inde jussu Dei cum suis reversus in Canaan, , coactus fuit ibi Cananaeam Linguam furpare. In Dp - , tum dein delato Eo , quamuis in Terra Gosen satis seclusp, habitarent cogebat eos conversatio cum 2 3ptiis , ut fis 1 rannis Exactorum gyptiorum, veterem AEgyptiam Linis guam Dauia Ac propterea NULLO PLANE PACTO

, ipsi quum NE MINlMUM quidem DOCUMEN . TUM ejus rei POSITIVUM in Casa Antiquitateis reperiatur Israelitas in Gosenitide HEBRAEAM LIN-- GUAM tanquam VERNACULAM SUAM inter sese

se locutos esse. Commiseratione digna profecto atque deplorata plane, oppugnatio Evidentissimae critatis , cum intricatione sui ipsius ineluctabili. Haec suo tempore comparebunt, ad optimae Causae splendidissimum , Deo sic rem votis meis citius maturant , Triumphum. LXXXIII. Subsumitur his ita firmiter praestructis, sci-

ά ά licet S in solido locatis , magnum illud moni, ad quod

. hi bis cuncta tanquam ad Centrum , serebantur, S conspiratis cona quasi Viribus convergebant. Id aragr. LXI. Comm. Bel . xvμ sic promulgatur tandem , Ex iis quae hactenus DEMON-n ab , STRATA , LlQUET nobis , sine ullo firmo , bonoque,tatori. se documentosalui LINGUA MI IEBRAEO-B4BLICA M

is dat

89쪽

, GEWE EST IS. Si ui his LINGUAM HE-- BRAEO BIBLICAM consederandam habeamus tanquam

is forte factum , qui a Dcus, quotiescumque cum Patribus subis promissione loqueretur , LINGUAM SINGULA-- REM sese besondere Caal usurpavit quin imo, ut is inter alia, hac quoque LINGUA SINGULAR iam

is quam pariste intergerino Ethnicos a Lectione Librorum, Biblicorum Marceret. Nam inter praerogativa Iudaeorum, eminet, quod ius concredita ELOQUIA Dei. Rom. IlI. a. Ideoque Psalles L. CXLVII. is. o. canit trita fecitis acob verba sui; praeli statuta sua a juraci ita si uali fecit populo , se jura Eius non cognoscunt. Vides Asiam Desium audacissimarum , liberius effusius que subinde admissam, subito sese velut Victricem inferre M sub nube concitati pulveris, Iam vorsus properare id est, miserum FANATISMUM: quid Humamenta convellat Rcvelationis, S Ornamenta Eruditionis extinguat. Hoc ut Docti jam dudum sensere, ita opera dabitur , ut vel indoctimini quique id tandem persentiscant. LXXX lv. At quodnam , roget quis , fatale illud prinsigium, quod eo usque riuum Eruditionis gloria florentem, b Religionis utique amantem , sibimet excutere potuerit, totum atque huc praecipitii evehere adversus suam ipsius perpe ad bis inam ct anno i so denuo obfgnatam publice sententiam' Dicam, nam nisi dixero Maias praesens nostrae cin-t

90쪽

14 Exedns. SEcUND. AD DIT PRIM ET SECuND.troversiae satis dilucere , atque internosci, haud posset. Guspetianismus, quem contra me inter studiosos suos defendendum susceperat in deolum , sustineri aliter non poterat Criminatiunculae quoque adversus me sparsae, quod iuuae Soctae dignitatem minuerem, S Biblia De. fectuosa esse dictitarem , aliter colorem suum obtine. re non possent, sed in ruborem tandem dare deberent toties jam resutatos, revictos, Veriora a me ore, Scripto, monitos, atque edoctos Pervincendae ergo hae Theses erant Gu etianimus ullis a me armis subversus resurgeret Criminatio adversus Schulrensum satis eliciter serpens, vigeret, majoresque sibi vires comparare posset. I sis Habes Scopum, exumque simul paragraphi LXII. i' ' Comment Bel iam tropaea risere coeptantis in fusum, iii 'ἴ consulamque, ulterius confundendum Scriptorem ori- seu uinum Hebraicarum, cum suis sibi Defectibus unitionis κο- τι-- tae in Linqua Hebraea. AEn signa victricia. hae

φής A SINGULARU USU LINGUAE IEBRAEO-BI-- BLICAE, quod Deus IN EA SOLA LEGES suas, biis TESTIMONIA constribi soluerit, OMNI JURE metis aIle regi conchidi potest, Deum Providentia an quam opti- mam nam si , ut HERC LINGUA HEBRAEO.

, BIBLICA NON MINUS INUIOLATA , Ma DΕ-- FECI lBUS INTACTA manserit quam HOC Cn -- C IPSOS LIBROS BIBLICOS procuravit. --b ique sane Empha sic quod Dominus Jesus , uis confr-

maturus, Deum Verbo suo accurati mam custodiam esse

o expresserit dicens Matth. V: 8. Amen dico Vobis usque is dum praeterierit coelum S terra, GOTA unum , autis unus APEX non praeterierit, sique dum omnia facta fue

rint. Dissilia πιν