장음표시 사용
141쪽
L. ANNALI SENECAE uncum , et adactum per medium hominem , qui peros emergeret, stipitem, et distraeta in diversum ac iis curribus membra; illam tunicam, alimentis ignium et illi tam et textam; quidquid aliud, praeter haec,
commenta saevitia est. Non est itaque mirum , si maximus huius rei timor est, cuius et varieta S magna,
ι et apparatus terribilis est. Nam quemadmodum plus agit tortor, iIuo plura instrumenta doloris exposuit specie enim vincuntur, qui patientiae restitissent :itu ex his, quae animos nostros subigunt et domant, plus proficiunt quae habent quod ostendant. Illae
pestes non minus graves sunt, samem dico, et sitim, et praecordiorum suspirationes, et febres viscera ipsa
torrentes; sed talent, nihil habent quod intcntent, quod praeserant: haec , ut magna bella, aspectu pa-
ad veritatem exprimendam , cui noxii ii uelidebautur. RtihI. Vin strii metitum ferreum, instar hami, quod gutturi eorti in qui in carcere necati erant, impii gebatur, ut ad Tiberim per trulie ventile. Resia. Qia Sie edd. vett.elim msstis. Vulgo emer ζω. Scliv. . iiod Graeci voeant σκολοπιζε tu, sive palo insigere , familiare sit Pl,liciuiu hodie Asiati eis. Lm . Curribus. Ap. Erasmn m. al. CVu- seripti sere tuentur, ut omnesu P. Gratertim: Sensus tamen idem est: agitur, autem de iis norciis, quaseriaribus s. peditius ad eurrus alligatis , in diversum actis equis distr.iere sole hant. Mhh. Tunicam . alimentia ignium. IIane deserit,it Isidorus, etsi male culleum oppellet. Ait tunicam fuisse ex sparto,
in modimi crumenae saeiam , Et Ν -
Iitam liniri pice et bitumine. Hac
miseros illos indue ut, et in ea sic. ustulabiant. Molestam tunicam vulgonppcll. ibant, ut Martiat. lib. X r
ωO. . Et Iuvenalis: Ausi quod liceaelia uica Punire molesta. Textam. Vulgo inuxtam , iuvitis nassiis. Schw. it. Fortasse erat angit, quamquam vulgata bene defenditur. Rubk. Patientiae ex uno cod. Palat. P. Gruler. et Lipsiano, Grulero et Lipsio suadetitibus, restitui. Patientia est sensu ; es. ad Ep. IX, 2. Antea Palientia. Bul L.
Praecordior um suspirationes edd. vett. eum Arg. b. e. Par. a. d. et m S. G ruit. V ulgo su purationes ab Erasino, eui sus agantem unum Par. b. CO-gnovi. Praetuli autem istud , utpote minus quidem alioquin in promptu.
conveniens autem cum Ep. Liv. Seli . Abre .... torrente , mss. c. et ecl.
142쪽
Demus itaque Operam, abstineamus ossensis. Inter- 6
dum populus est, quem timere debeamus; interdum, si ea civitatis disciplina est, ut plurima per senatum transigantur, gratiosi in eo viri; interdum singuli, quibus potestas populi, et in populum, data est. Hos
omnes amicos habere, Operosum est: Satis est, inimicos non habere. Itaque sapiens nunquam potentium
iras provocabit: immo declinabit: non aliter quam in navigando procellam. Quum peteres Siciliam , tra- σiecisti Delum. Temerarius gubernator contempsit austri minas ille est enim . qui Siculum pelagus exasperet, et in vortices cogat : non sinistrum petiit litius, sed id, quo Propior Charybdis maria convolvit: at ille cautior peritos locorum rogat , qui aestus sit, quae signa dent nubes; et longe ab illa regione vor
ticibus infami cursum tenet. Idem facit sapiens: n cituram potentiam Vitat, hOC Primum cavens , ne vitare videatur. Pars enim Securi latis et in hoc est , ,
non ex professo eam Petere; quia, quae quis fugit,
Vulgo febrem ... torrentem. Selim. plurima per aenatum transigan
tiar. Ilo tune temporis ex Tiberii instituto Romae fiebat, eo miliis in euriam e eampo translatis. Rufi . Goatiosi in eo inri. Sie plurimi eodd. p. Ρineian. Nodium et Gruterum. At Erasmus al. gratiosi timeantiir in eo Miri. Rukh. Sing di, magistratu .Quum conseoli it. Exemplo utar
trairetione freti in Stelliam Seylla. quae Italiae adiacet, et Charrhdi, quae Stelliae est, infami: infestissi inanavigiis Charybdis, gurge mirae Profunditatis, in quem aestus freti ea abrepta absolbet, et fragmenta ad littus Tauromenitariim eiicit, quod hae de eausa Coptiam quasi exerementa vocabant, Strabone refereuisVI. 2, 3, p. 258 , ed. Lips.
conte sit, ἀοριστtκῶς, Pro Contemnere solet.
Non sinistrum. Vhi Mylla est, versus Pelorum. Virgilius: Dextrum Seu ita latus, laeseum implacata Char radis, obsidet. Quod ita est Si ei liaar Pectu, et si quis ex ea solvat. Atqui ex Italia laeseam Seyllam habent, dextram Charybdim, si media utriua. que, ut solent, nautae tenent. L s. Aestus ait Aestus Meessus, ἄμπω. ym. Cf.Cluver. Sieit. Antiq. I, S. Ruhk. - Optime vertit Lagranser La d
Petere omnium est eodd. Iectio. quam Muretus mutavit in fugere, nescio unde. Lipsius ait: visetilentia ex illo eadem elicitur: non petendam Palam securitatem . quia sic videmur
143쪽
L. ANNAEI SENECAE in innat. Circumspiciendum ergo nobis est, quomodo a vulgo tuti esse possimus. Primum nillil idem concupiscamus: rixa est inter competitorcs. Deinde nihil habeamus, quod cum magno emolumento insidiantis eripi possit: quam minimum sit in corpore tuo spoliorum i Nemo ad humanum sanguinem in opter ipsum venit, aut admodum pauci; plures computant, quam oderunt: nudum latro transmittit; etiam in obsessas via pauperi Pax est. Tria deinde, ex praeceptione veteri, praestanda sunt ut vitentur: odium , invidia, contemptus. Quomodo hOC fiat, sapientia sola monstrabit. Dissicile enim temperamentum est; verendumque, ne in contemptum nos invidi ac timor transferat: ne, dum Calcare nolumus , Videamur posse calcari:
sugere potentes subducendo nos et removendo di quod est tacite eos damnare. . Grii terus tamen su picabatur aliquid deesse, quippe Post Petere habentile tu aliquot uis s. : Non nostrae professionis , Mulgi fri ores a Petere quia gurae, etc. Sed litiee verba desunt iti Grutexinuis aliisque , et inepte ah interprete vel ab anno in
est, tenuit Rul L. -- Sic Schw.cit Ruli L. habet . nihil indacon 'sciamus, tinde rixa esι inter competιlores , quam lect. Muretus eeodd. Piuciaui in toti textum recepit: quum RP. Erasim. Grut. Modium illud unde nou exstet, quod et Lipsius, euius liber optimus habet nihil idem, deleudum censet. Falsam lectionem non putaverim earn Grutem. Sensus est satis manifestus: nihil inde l. e.
a vulgo eouei Piscam iis . a quo ri a
oritur, a. qui rixae ansam dnt. Ruhk. Spoliorum. I. e. qnae tibi eripia ut, ut spoliorum loeo habeantur.
et tranquille modesteque Philosorhiam tractes. Ris .
Dum cia carae nolumus. Unice vera
mihi τisa est haec scriptura. a Modio
144쪽
multis timendi attulit causas, timeri posse. Undique
nos reducamus: non minus Contemni, quam suspici,
Ad philosophiam ergo confugiendum est: hae lit- οterae, non dico apud bonos, sed apud mediocriter
malos, insularum loco sunt. Nam forensis eloquentia, et quaecumque alia populum movet, adversarios habet : haec, quieta et sui negotii, contemni non potest ; cui ab omnibus artibus , etiam apud pessimos,
honor est. Nunquam in tantum convalescet nequitia, nunquam sic Contra virtutes coniurabitur, ut non philosophiae nomen venerabile et Sacrum maneat.
Caeterum philosophia ipsa tranquille modesteque miractanda est. ει Quid ergo 2 inquis , videtur tibi Marcus Cato modeste philosophari, qui bellum civile sententia sua reprimit 2 qui furentium principui narmis medius intervenit 2 qui aliis Pompeium offendentibus , aliis Caesarem, simul lacessit duos 7 . Potest aliquis disputare , an illo tempore capessenda fuerit sapienti respublica. Quid tibi vis, Marce Cato3 iam non agitur de libertate; olim possum data est l
quaeritur utrum Caesar, an Pompeius possideat rem publicam. Quid tibi cum ista contentione 2 nullae εχ partes tuae sunt. Dominus eligitur : quid tua , uter
prialem commendata , et . Gronov. recePta, quam eamdem exhihet no
ster Arg. b..Ruhkopsius ealdari teauit, nulla De noui quidem adiecta. Institariam Mora sunt. Dignitatem et securitatem Praestant: omnes quippe sacris rebus operam dantes Propteeiusulos quas gerunt, sacri et iuviola hiles. CL ad Helviam X lII, 4. R. βλμα, adMersarios habet. Sie instiet editiones vehi. Vulgo m Ment,adoersarium haberit. S. Ah omnibus artibus t philosophiae honor est, quia nulla ars cirum scientia a ea earere potest. R. Videtur. Perperam vulgo in bilia '. Seli. Mureus Cato. De M. Catone Uticensi omnia Mota sunt. Cf. tamen de eo lib. de Constant. MP. cap. I. et Cie. Tase. Dispuit. lib. V, s. R. id tua. titer Nilacatρ meest melior
vincera, non Potest non Pelor esse,
qtii Dieerit. Cum Eriismo et Lipsio hane lectionem praesero i nam locu late mire variat in eodd. ut tu acutis
145쪽
vincat ' potest melior vincere; non potest non peior esse , qui vicerit I Vltimas partes attigi Catonis ; sed ne priores quidem anni fuerunt , qui sapientem in illam rapinam reipublicae admitterent. Quid aliud
quam voci se ratus est Cato , et misit irritas Voces , quum modo per populi levatus manus, et obrutus sputis, et portandus extra sorum traheretur, modo e 3 senatu in carcerem duceretur' Sed postea videbimus, an sapienti opera perdenda sit: interim ad hos te Stoicos voco, qui a republica exclusi, secessurunt ad colendam vitam , et humano generi iura condenda, sine ulla potentioris offensa. Non conturbabit sapiens publicos mores, nec populum in Se vitae novitate con
vertet. Quid ergo Τ utique erit tutus, qui hoc propositum se luetur 3 Promittere tibi hoc non magis possum, quam in homine temporanti bonam valetudinem : et tamen iacit temperantia bonam valetudinem.
Periit aliqua navis in portu: sed quid tu accidero in medio mari credis 3 Quanto huic periculum paratius
sententiis fieri solet. CL Genler. et
Sehoui Obis. v. 4 , qui legit' melior
vincere non retest. Potest esse Peior citra Niettis Derit. Non Potest esse me
lior , qui vicerit. Confert Martiat. Epigr. I, 8, de Deciani dogmate. AMM. - si ex his duobus melior videri Pompeius sellieet dum vincit. non potest dum vicit. Nam vietoe
animum reserabit, et successus mali
tiam elieiet adhue repressam. Plane idem in Lneano , ad ipsum hune Catonem . Brotos tibi dissuadet pariter hello interesse. Quod si pro legibus arma Ferre Moat 'atriis . libertatemque tueri , Nune neque Pom eii Brutum, neque Caesaris hostem, Post bellum Dietoris habes. Lipsius. RUinam re ullisae. Vere: namhille Caesar. hinc Pompeius. Vatinitis. Curio, alii distrahebant, disi
piebant. Muretus tamen ruinam ma
luit praeter libros. Lmsius. Sed postea υidebimus. H. e. alias . alia epistola, aut alio scripto. RuM. Ad hos te Stoici --. Sin quidem editu vetia consentientibus mssus: ut recte videtur Muretus vocem Stoisci abiecisse, uL e scholio adscitam. Schw. Rulik. abiecit ipse vocem Sisicos et haec verba ait spectare ad eos. qui factione quadam inimica erepublica exelusi Philosophiae aeuadiderunt, ut Cicero ulraque, qui
otio fruentes de genere humano scri piis suis bene merueruui. In medio mar , ed. R. cum ms.
146쪽
foret, multa agenti molientique, cui ne otium quidem tutum est' Pereunt aliquando innocentes; quis negat'
nocentes tamen saepius. Ars ei Constat, qui per Ornamenta percussus est. Denique con Silium, rerum omnium sapiens, non eXitum, spectat. Initia in potestate nostra sunt: de oventu Fortuna iudicat, cui de me sententiam non do. At nil quid vexationis anserot , aliquid adversit Non domitiatur latro, quum occidit. Nunc ad quotidianam stipem manum porrigis. Au- ιrea te stipe implebo; et quia facta est auri mentio, accipe quemadmodum usus Ductusque eius tibi esse
Arg. b. et al. Insicete vulgo, in medio
maris. S. Ars ei constat est. Etiamsi gladiator iuignans cadit, tamen inter artis peritos min eratur. Ornamenta l. e. galeam, loricam, scutum, quatenus gladiatorem instruunt ad pugna n.
Consiarum. Ex Erasmi et Grniae d. repositum, qlium nonuullae edd. liabent initium. RutiL. Cui de me sententiam non do. Non eam admitto in consilium ut deliberem
quid ageudum sit , eam pro nihilo habeo in statuenda agendi norma. Aleret. Vulgo aufert. Futurum
commode dedere mss. Arg. et Par. cum ed. A. S. i dominatur latro, quum c. Uulgo omnes mssti editique , non damnatur , etc., liaud dubie corrupta scriptura: tibi me advertit, quod, quum dammare, inserta P littera , Constanter alias seribant codices
nostri et editiones veteres, li. l. illa y littera in nullo libro compareat:
itaque non dominaιur eorrigendum putavi. ntque ita seri Psisse Senecatum illi persuasi. sententia huiusmodi: Geidere latro etiam sapientem PD-test: sed non ideo est aut sitὶ domiam seiusdem : sapiens enim, solus liber, nullii in dominum agnoscit. Pro domi natur veteres librarii domnatur scribere potuerunt, aut dntur, ut domnus aut dῆαι pro dominus. Schw.
Ruli Lopsius qui , ut meteti edulit
damnaωr, se cum Grouovio et Lipsio uon videre quo speetet verbia ui illud, eonfitetur. Gronovius putat aι esse scribendum non damnat . i. e. latro potest occidere, non damuare, seu essicere iure caesum videri, qui
latrocinio periit. Sic loeum intellexit Logrunge qui vertit: Vn voletarqui m 'assassine est-il un juge qui me
condam nep Longe potior hac coniectura videtur Schw. correctio, quae tu tegrum restituit auctori sensum una mutata littera. ne ad quotidianam stipem manum Porrigis. Beue vertit Lagrangerri Dola d D υωre main s'-μris POursa recelle Durnaliere.
147쪽
gratior possiti ci Is maxime divitiis fruitur, qui minime divitiis indigcti D Ede , inquis, auctorem. Vt scias quam benigni simus, propositum est aliena laudare : I 'picuri cst, aut Metrodori , aut alicuius ex illa ossicina. Et quid interest, quis dixerit 3 omnibus ιι dixit. Qui eget divitiis, timet pro illis: nemo autem sollicito bono fruitur; adiicere illis aliquid studet:
dum de incremento cogitat, oblitus est usus; rationes accipit, larum Conterit, kalendarium vel sat, sit ex domino procurator. Vale.
Vita beata XXI et XXII. Ruhh. Benigni simus. Rul L. habet Beni
Praepositum est aliena laudare La- ange vertit: Te Viante mur υ us donner. Non intelligimus quomodo
cum nrictore eon seutiat et sensus est:
Seneeam Stoicum alleuae scholae t Ierantissimum esse, qui Epicurum laudet. Rationes aeripit. Otii divitias augere ludet, de usri recto nou cogitans,
rationes necipit ab iis , qui pecuniam
svam administrant. MAI.Forum eonterit, frequentat tanquam negotiator: ibi enim mensarii, argetitarii et nummularii taberuns suasli.,bebant. In foro et de mensae seriptura magis quam ex arca domoque , vel cista . pecunia nuri erahatur Romae , ait Donatus ad Terent. Adelpli.
148쪽
Valetudinem animi cum cura comoris coniungendam suadet, sed ita, tit nara athletica fiat, ideoque nos cogat corρOri, quod talis labor exhausit, alendo et restituendo omnem oPream na-ὐare. Iam Mero corporis exercitatio sit facilis et bre is, quammus sine mora laxetur, et tempori Parcaliar. Sana hauia dubio praeceρια , quae Postea Gaianus, et quae eum sequum est schola Salernitana, recte remetiuit. Exercitationes quidem corporis, quas natura homini suadere solet, mox bella in usum suum conuerteriant , idque iam temPore heroicor deindst Cretenses et Spartanos his militaribus studiis maximam Operam imρendentes, caeteri Graeci sequuti superarunt: tum pugilatus et pancratium, quod quidem ex luctra et Pugilatu Oaitum erat, utili omnes Graecos, praeter Lacedaemonios, in honore esse epit, gymnasia ubique exstructa , Mictus Mel sumtus Praebittis iuuenibus , qui se uitae athleticae traderent, atque durosiarcharum imρerio subiicerent, tum Praemiis, honoribus Pro ediuinis, Mictores a cisibus ornati. Mox autem artisicia multiplicia eaque subtilia et di Pilia inventa stini, quibus vera ars guminastica Patillatim defecit, iam AristoPhanis ten ore, Mid.
ei. Nub. 985-io54. Hinc ars gymnastica, quae ad coryora -- celsiora, robustiora, Pulchriora, et duriora reddenda re eris erat, in Athleticen est dineo, quae tale Mitae genus Praescribebat , ut corpora ivoenum et utrorunx quam Mis validiora gram-sari atque debilitari necesse csset , omni quine Nioendi eorum modo contra naturae leges institiato. Liprimis autem hoc me-ciabant Θmnastae, ut Athletae nil nisi bubula atque Praesertim suilla carne Mescendo , nolentes volentes unde haec Mita dicta est saginati, rotar et obesitatem acquirerent, ut quosὐis a loemarios delicere, eorumque ictus sustinere possent:
sed enim Platonis cf. Gorgia T. IV, p. 4i Bii'. iam et Eu-r idis aetate Perseia uatum erat , Athletas esse somnolentos, tam
dos , atque Partim aptos ad belli pacisque inicia peragenda.
PerMaserat tumen et haec Pr a ars Romam. Cf. miners in Commentati. Soc. neg. Goiaiugentis Tom. XI. Clausula ab Epicuro est: ne ova in futurum feratur, uti stutii faciunt: sed praesentιbus bene utere. Et haec sentcntia egregia,
149쪽
quae aιt Dicuri κυρίας Pertinuit, cum Stoicismo bone con- ' Πιι, τα ρου. veta mi ταραπέτω . M. Antonin. , 8 ; X, t. Iam Pittacus Praec Perat παλαι- γ hos secundum Platon. in Gorgia
log antiquis fuit, usque ad meam servulus aetatem, primis epistolae vcrhis adiicere: ει Si vales, bene est; ego valeo. D Recte et nos dic inuas: Si philosopharis .
bene est. Valere enim hoc demum est: sine hoc aeuerest animus. COri,ias quoque , etiam si magnas fiat,et
Vires, non aliter quam suriosi aut phrenetici validum est. Ergo hanc praecipuo valetudinem cura ; deinde et illam secundam, quae non magno tibi constabit, si1 volueris bene valere. Stulta Est cnim , mi Lucili, et
minime conveniens litterato viro, occupatio exercendi lacertos, et dilatandi cervicem, ac latera firmandi. Quum tibi seliciter sagina cesserit, et tori Creverint;
Mos antiquiefuit. Plinius, lib. I, Eliist. xi: Uel solum illiad scribe .
tinde priores in Pere solebant: si Uales , bene est ; ego valeo. LiPs. Sine hoe aeger est animus: nam qui
philosophiae studio se non tradidit. ille aegrotat, e sententia Stoicorum. Cf. ad Ep. viI. I. Epiet eius in Diss. Λriaia. lI, t 8 , 8. 'toicos quoque in telligit, lihi Vptonus male ad Platon. IV, p. 166 B p. lectorem ablegat, tacite correctus a Schweipliaeusero. Siti,plicio talis homo o πολυς vocatur sub initio commentarii ad Epict. Nati uale. Ruhk. Si Dolueris bene Dalere Sensus est: si animo volveris valere, si sapiens esse, corporis bolia valetudo nou tibi magno constabit: hane enim ut Ohtineas. nolx indigebis istis gymnasticis exercitatiouibus litterato viro minime convenientibus; sed brevibus Dei li-husqneexercitatio thas quas deinceps Praecipit noster. To hanc quod supra est. non ad posterius valetudinis genus, scilicet corporis valetudinem refer, ut mox latinorum scriptorum monebat, sed ad prius genus valetu
dinis, se . valetudinem animi. Stulta est enim. ..fi mandi. Haec
videlicet exercitatiouilitis gymnicis conseqiii studebaul. ut lucta et pugilatu laeerti et eervix , currendo vero latera i. e. Pectus pulmouesque firmarentur. Rubk.
150쪽
nec vires unquain opimi bovis nec pondus aequabis. Λdiice nunc, quod maiore corporis sarcina animus eliditur, et minus agilis est. Itaque, quantum poteS, circumscribe corpus tuum , et animo locum laxa. Multa sequuntur incommoda huic deditos curae: pri- amum exercitationes , quarum labor spiritum exhaurit,
et inhabilem intentioni ac studiis acrioribus reddit; deinde copia ciborum subtilitas impeditur. Accedunt
pessimae notae mancipia in magisterium recepta, homines inter oleum et vinum occupati; quibus ad votum dies actus rit, si laene desudaverunt, si in locum cius quod es duxit, multum potionis altius in ieiunio iturae regesserunt. Bibere et sudare , vita cardiaci est. Sunt exercitationes et faciles et breves . .
Sagina cesseriti Nam athletae orto victu utebantur . eorpori viribusque augendis. Lipsius. Tia tori. I. e. caro tendoque in lacertis et pectore. R I.
imi. I. e. pingvis r sie dieti sunt boves altiles ad saetisci a publiea -- vati. Varro de Re rusti Π, I, 2o, P. isa Bip. MM. Nec Ponitio aeci uabis. Sie inter veletes pullosophus, glorianti enidam quod maxime viui rapax esset: Etiamsi Plus haurire posses, respoudit, tamen
dolio vincerere. Primum exercitationes, sequuutur.
S ritum. Vires animi. Deinde... imyedittar. Horatius Prius idem dixerat lib. II. Serm. 2, vs. 77, 8: Quι,1 eoimus onusitim maternis vitiis animum quoque am Mat unia, Atque o guia odirinae particulamaturae. Comparat et Selloitus Obis. I. R. - Et Ariston Mite Athletas assi initabat.τως εὐ-χυοσιν, ὀμοιως λιπαρους καὶ λιθινους, columnis quae sunt in gymnasio, pariter nitidos et saxeos. Sic et Diogenes uicus , qtii interrogat iis, quare Athletae sere sine sensu , aut mentuessent, quia , inquit, ex suillis et villi earnibus constant. Versus proverbialis παχεῖα γαστηρ λer v ου timet νόον, Venter pinguis mentem non gignit tenuem. Lis sius. Subtilitas. V ab. animi, ab Erasmo adiectum, ignor aut meliores libri. S. Accedunt. .. De pati , graeeuli magistri . iique servi, quorum imperio te trades, nullaque alia re, nisi un
percommode ms. Arg. b. et Par. a.
in ieiunio, id est, dum ieiuni sunt. CL de hae loeutione Epist. cxxii , et
cxxxviii in ieiuno iturae Par. b. d. Vulgo testino gutture. S.Curdiaei est. In ore stomaehi vitium
καρδια is, ab humore aeri vellicante et rodente. Celsus III, 19. Tralliav. VII. a. R L.