L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

L. ANNAEI SENECAE

transmarinarum regionum est optanda fertilitas. Facile est Pascere paucos ventres, Et bene institutos, et

nihil aliud desiderantes, quam impleri. PaPvo fames

constat, magno fastidium. Paupertas contenta est desideriis instantibus satissa re. is Quid est ergo quare ut hanc recuses contubernalem, Cuius mores sanus dives imitatur 2 Si vis vacare

nnimo, aut Pauper sis oportet, aut pauperi similis. Non potest studium salutare fieri sine seu galitatis

cura: Rugulitas autem, paupertas voluntavia ESt. Tolle itaque istas excusationes: et Quantum Sat est, nondum habeo: si adi illam summam pervenero, tunc

nio totum philosophiae dabo. n Atqui nihil prius ,

quam hoc, parandum est, quod tu dii sera et post si caetera paras; ab hoc incipiendum est. α Parare , im qui S , Unde vivam, volo. ra Simul et parare disco I Siquid te vetat bene vivere, bene mori non vetat. Non est quod nos paupertas a Plillosophia revocet, ne egestas quidem. Toleranda est enim ad hoo properantibus vel sames; quam toleravere quidam in obsidionibus. Et quod aliud erat illius patientiae praemium, quam in arbitrium non cadere victoris 3 quanto hoc maius est, quo promittitur perpetua libertas, nullius

Transmarinamran regionum, e. C.

A meae, et in hae praesertim Aegypti, quarum frumenti maximae e piae transveetae Romam. Italia enim bellis, latissundiis luxuque exhausta lueolis suis alendis iam Cieetoni tempore non suffecit. Varro de R. B. I l. r. ait et Saturi sumus ex SarιKnia et Auriea. Cons. Hora . II, Carm.

15. Sed rea nota est. R M. Par fames constat, magno fasti dium. Sic supra Epist. v et a Parabile est quod natura desiderat et appositum : ad supervacua sudatur.- ad manum est quod satis est. . Qiaantum sat est... . M. Alphium. Deneratorem illum euris laudatorem op. Horat. Epod. II. cuiquam hic. vel me non monenie , obversaturum effie opinor. αλά. ,

Simul et parare disse. Via parare prationem parandi etiam dis . Quae est y ut vivere promptus sis et mori. Si easseeto tithil deerit: si enim desit, eme ianua, exi. Limius.

162쪽

nec hominis, nec Dei timor i Equidem vel esitrienti

ad ista veniendum est. Perpessi sunt exercitus ino- Piam omnium rerum , vixerunt herbarum radicibus,

et dictu foedis tulerunt famem. Haec omnia passi sunt pro regno quo magis mirerisὶ alieno: lubitabit aliquis ferre Paupertatem , ut animum suroribus liberet 8 Non est ergo prius acquirendum : licet ad philosophiam etiam sine viatico pervenire. Ita est 2 quum omnia linbueris,'llinc habero et sapientiam voles; haec erit ultimum vitae instrumentum, et, ut ita di-Cam, additamentum 2 Tu vero, sive aliquid habes.

iam philosophare unde enim scis, an iam nimis habeasI . si vo nihil, hoc prius quaere, quam quidquam.

α At necessavia deerunt liis Primum dccsse non lκν- 7 terunt, quia natura minimum petit: naturae autem se sapiens accommodat. Sed, si neccssitates ultimae

inciderint, iamdudum cxsilietio vita, et molestiis sibi esse desinet. Si vero exiguum fuerit et tingustum quo possit vita produci. id boni consulet; nec ultra necessaria sollicitus nut unxius , ventri et scapulis

Equidem ed. et R. eum ms. c. quemur In yraedas e mdeat tanto id est, anne, prosecto, istΕp. xx. Alii bona Deue eiaciuea. d -- misti, Eι quid ρ Vulgo Eι quidem bimus P quantum eat, q- Maeneas edd. ah Erasmo. Sehw. Omne P Impendendus homo est. Deus Permisi. ..Iamem. Vide Cambysia esse ut masil in ipso. I'ulchra, in in exemplum uΡ. nostriam IlI de Ira quam, hace magis, an piar Limim. ao, 2; tibi lin. pennit. eum Geonciv. Sie et Horatius et i m leni homines. et wesseling. ad Herodot. IlI. p. dio . stirgum de nocte Iarrones: ut trimum 68 loeo animalium repona talium. semes, non evergisceris p Ruhk. Non est ergo prius aequirendum metu fritis e eod. Col. np. Grui. Non hic pro mhil positum est. ἐ. e. eum Nodio et Lipsio penetvli vhlga- nihil ergo prius aequirendum est. o Ioedam. Dietu Ioedis seil. ali- Sed, si neeessitat . Utilis est ad inelitis, a quibus nbhorremus. Gm- livite locum Cis. de Finib. III . S. nov. laudat Nnt. Quaest. I, is sub Mhk. init. maiia. ' e-. morte xponte rim in nubilabit aliqtuis ete. Pro toto line pla. Lipsit Manudo in Diss. 22. R. argumento pulchre Manilius: Quae- Uentru et seamula suum reddet. h. e. remus luerum naMi, moriemque se- victum cultum Itie necessarium sibi

Dissili co by Corale

163쪽

suum reddet, et occupationes diviturn , concursa tionesque ad divitias euntium , securus laetusque

ridebit, ac dicet: Quid in longum ipse te differa g

xspectabisne foenoris quaestum, uiit Ex merce Comis

Pendium, aut tabulas beari senis , quum fieri possit statim dives 3 Repraesentat opes sapientia ; quasi, Cuicumque fecit supervacuas, dedit. Haec ad alios pectinent: tu locupletibus propior es. Saeculum imula, nimis habes: id ost, omni saeculo tIuod sat est. Poteram hoc loco epistolam claudere, nisi lo male instituissem. Reges Parthos non Potest quisquam salutare sine munere; tibi valedicere non licet gratis. V Quid istic 7 Ab Epicuro mutuum sumam. G Multis, parasse divitias, non finis miseriarum stat. sed mutatio. D Nec hoc miro P: non est enim in rebus vitium, sed in ipso animo. Illud, quod paupertatem nobis gravem sec Pal. et divitias graves secit. Quem ad inoduui

comparabit. Scaptilae autem L. t. pra ors' re vestibus tegendo suciatur.

ihi pro testamenio ponunt tir : fierisus e fit: e spectabisne dum ti hi hentus, id est, divus senex alia bona iusiu-

me iam muta. l. e. antiqtia ex m-Pla respice: eum tuis eisdem opibtis, luxui Propior es quam paupertati. CLConsolat. ad Helv.. e. xl l . 3. Lips. Id est omni sareulo. Vulgo in si mra. aee. . Mureto, invitis insilis. Stain. - Cacterum fiens as idem remanet quamlibet leel. admiseris: namque id est etc. interpretandiim

est: id quod sat est in omni saeculo, est. inest tibi,

Reges Pari s munera. Viguit vigetque etiam ne hic mos qui si patriarchἰilis in Oriente. CL PIularet, vita Artaxerxis c. 4 et 5. Totv. VBc she. Ru4I. -- Vide Aelianum I.

Var. His t. cap. r. Et exeu, pia in Oriente plura sunt, inter Pa eLgor iis, tu nostris Raeris, qui Claristum adoraturi, intinera obtulerunt. Liysius.

vetorum librorum omnitim coli xt lix adiici debueraι pronomen νιobis. iudea Mureto temere omi sum. Δ'ch M.

- Omissum fortasse a typotheta; deinde ab negligenter conserenissiti non repositum: quod aeuidit inire dum. Pronomen itaque reposui. I DP.

164쪽

ΕΡi STOLAE X vi I Ο nihil differt, utrum aegrum in ligneo lecto an in aureo colloces ; quocumque illum transtuleris . morbum suum secum transseret: sic nihil refert, utrum animus aeger in divitiis an in Paupertate ponatur; malum illum suum sequitur. Vale.

Vertim aegrum in ligneo lecto an et auri. Aegroto domini deutixit coris in iaureo colloces. Revocantur Horatii ικυeIebres. versus, lib. I. Epist. Ii, 48: Non Truraberet seriPsi eum Arg. b. e. mua et Itinaras, non aeria ademtia tranaserti Sch .

EPISTOLA XVIII.

occasione Saturnalium egregia in s amicum commonescit , ut in publica lasciola temperantor ae gorat, tamque NEC Earem Pendo ac, nec miscendo omnibua scalmu uiem mat sine Laetiria, atque ideo au di cilia se ρraeparet Mero experimento , idque non coactus. Utile est, certis uictus abstinentiam exercere, Parcere, ad Pavertatem se reducere, minimoque se facere δε--liarem, et Epicurin imitando Praeoccupare tela fortunae. Ita fiet, tit Deo dignus sis, qtiandoquidem ostes intreptast possidere Possis. - Saturnalia , quae ansam nostro Praebuere de ten eruntia et vibstinentia e Oncndi, Senecae temPore Per se temdies inde a XIV Kal. Ian. XVII Dec. celebrabantur in honorem Saturni, ait auream iactatem symbolice repraesemandam. Summa fertilitas inprimis a poclis huic iactati tributa; nullo enim serente, aut arante, omnia monis proveniebant, Parmant ntillo labore vinum, mel, lac, etc. ad Pitam suaυure agen-atim idonea parabantur, et homines optimi Misebant. Proim Plausus tibique, eι cantus, et lusus, et aequalitas Miguit Inomiae, et in iis regionibus quae Romanorum inasteria stibiectae erant, nec ullus a discrimen inter servos liberosque consρiciebatiar, quiu etiam domini semis ministrabant sedentibus et co nautibus. Saturno enim rerum poliente ne ser Mitium quidem ullum Disse

ingebatur. CL Linciani Saturnalia, Cronosolon et epistoliae saturnales Tom. IX init. BO. et Liysii liber eruduissimus,

165쪽

Satra alia inseri tis. Se fores antiqui saepe hac sollemni me usi sunt , in lucem coloreaque inde ρeterent suis dictis. Victi M. e. ictetum Arriani Dissert. I, 25, 8 sq. ibiqιιe I tonum . qui tamen locunt Senecae de Constant. XII, a, male huc re - tulit. Vestigia h d pauca horum sollemnium in festo natali Christi hodieque reliqua esse, ingenioso docuit Grediae. Clausula Distolae est ab Epicuro: Immodica ira insaniam gignit.

December est mensis : quum maxime civitas sudat; ius luxuriae publico datum est; ingenti ali paratu sonant omnia : tanquam quidqlia in inter Saturnalia intersit et dies rerum agendarum. Adeo nihil interest, ut videatuo milii non ei Passe qui dixit, Oli in mensem Decembrem fuisse, nunc annum. Si te hic haberem, libenter tecum conferrem quid existimares esse sa-ciendum : utrum nihil ex quotidiana consuetudine movendum ; an, ne dissidere videremur cum publicis moribus, et hilarius coena nil hin , et exuendam togam. , Nam , quod fieri nisi in tumultu et tristi tempore civitatis non solebat, voluptatis causa, ac sestorum dierum , vostem mutavimus. Si te bene nox i, arbitripartibus stinctus, nec per Omnia nos similes esse pi-Quum maxime ) Quo quum maxime euin Modio reposui e tribus mss. iuippe quod usus Senecae Postillat. Erasmus et Maretus habente quo maxime. Pineianna vero et Gruterus Lilisiusque e mensis est, Mian ma ime.

I'ιbtiee Erasin. et Muret. Praest rit. quod vulgato publιcae praesero. Inter Sasi alia intersit omnus codd. et impressi dant praeter Mure. t m. qiti num intersit e coni. dedit Liah . Adeo inia interest... annum. Olim mense Deeembri luxuria viguit, sed tunc loto anno luxus regnat: itaque illo ingenti apparatu non opus est.

Sueton. Ner. 5I , i. e. mollem eam inque pretiosam Vestem , qtia tempore torii alium indilli es,e solehant Ilomatii. At bello civili, tempore Periculoso et calamitoso togam pullam R. utram fit mere solebant, idem ite pullati a. atrati dieli. Cie. in Vat. u.

166쪽

. EPISTOLA XVlli I I Ileatae turbae voluisses, nec per omnia dissimiles: nisi ibrio his maxime diebus animo imperandum est, ut tunc voluptatibus solus abstineat, quum in illas omnis turba Procubuit. Certissi natun argumentum si initatis suae capit, si ad blanda et in luxuriam trahentia nec it, nec abducitur. Hoc multo sortius est, a ebrio ac vomitante populo Siccum ne Sobrium esse; illud temperatius, non DXCerpere Se,'nec insignire, nec misceri omnibus; et eadem. Sed non eodem modo, saccuc: licet enim sine luxuria agere sestum diem. Caeterum adeo mihi placet tentare animi tui firmitatem, ut ex praecepto magnorum virorum tibi quoque

praecipiam : interponus aliquot dies, quibus, conten-ltis minimo ac vilissimo cibo, dura utque horrida veste, dicas tibi: Hoc est quod timebatur 7 In ipsa . securitato animus ad dillicitia se praeparet, et contra iniurias fortunae inter henescia firmetur. Miles in

laetio, quam e d. Erasinus al. terient et editio tameu Bonialia et Mutetus habent pullatae. I, late. Nam pileati erant Romani omnes hae solemnitate, ut liheros se esse iudicarent. Hine Roma pileata

Graecorum, aut Exterorum Vestis

erat. Ruhk. Ermitatis ex Erasmo et Mureto retraxi: antea infirmitatis , Musu re-Probante. Ruhk. I eo ιl, sponte; nec Mdueitur ab aliis aut a turba. L sitis. Sιe m. Eodem sere modo Horat.

et ni f. b. e. Seli . Insignire ed. A. et R. eum mss. b.

a. et Par. a. b. d. Vulgo insigniri. S. Interponas alis ot dies. Sie Pythagoras Stobaei Floril. XVII, p. 33s

Seho.. Παντος καλου κτηματος vocπροηγειται o κατ' ἐγκράτιuxv. Socratem quoque eodem more usum esse, et sponte egestalem discere voluisse

Mues in media Pace decurrit. I. e. in uiuiis ordiuem serva pleno Passu

167쪽

L. ANNALI SENECAEI I a media pace decurrit sine ullo hoste, vallum iacit, et supervacuo Iabore lassatur, ut suilicere necessario possit. Quem in ipsa re trepidare nolueris , ante rem exerceas. Hoc secuti sunt qui, omnibus mensibus paupertatem imitati, prope ad inopiam accesserunt, ne rinquam expavesserent quod saepe didicissent. 3 Non est nunc quod existimes me dicere Timoneas CoenaS. Et pauperum cellus , et quidquid ullud est, per quod luxuria divitiarum taedio ludit. Grahatus ille verus sit, et sagum, et panis durus ac sordidus. Hoc triduo et quatriduo fer, interdum pluribus diebus: ut non lusus sit, sed experimentum. Tunc, mihi

inredii aut currit. Veget. I, 27. Militia R. l, a. Resi .

Exerceas ed. A. et R. enm ms. b. e. et Par. a. b. d. Exerce vulgo a Muteti Schw. Hoc seetiti. . . did cissent. Spectat it,e ad cultum Deae Nemesi aP. Bo isti uti tribili solitum. Augusti saltem et iuseiluenti tumPore; quam quum Ruperbiam deprimere et insolentiam hominum castigare crederent, Neu ratioue et voluntatia lium ilitate is diobiis prose piliti suu . CL Casau b. Ailitii. iii Suet ira. Λ g. e. S , P. n. er Wilichelluanti liliaritim. avticlitii editi , T. I, p. 3 i. qui nostri loci

non immemor fuit. Rtilia. Disere Timoneas coenas. Recepiscripturam , iam pridem ex Turnebiconieci. et ex suis mAstis ali Op opoeo commendatam. Levi tuendo temoneasnas. Arg. b. et Par. b. eum aliis apud Ops. Vulgo ducere te ad modieas

qui ho nives fugiebat et oderat, et soliis tartiis ngebat victi labatque. Igitur in

nasi. e. vilissiluas et abieliquis homi-uibus prope damnatas. Lipsius emend. ad medicias coenas. Ruli opsius dieas eoenas edidit: Hanc lectionem, tu lit l, eqi .husdam vetu Iibria sumsit

Muretus. lamen ut siticera sit vereor. Possis iluoqile ex Hori t. Ill. Curm. S. ciuendarer ad mundas

coenas. Nullus enim dii hilo, quin Senecae haec scribetiti illa Holatii ob

oculos versata sint.

Et quidquid aliud. . . . laedio ludit. Horati lii, Grati. IS : Mundae γιe

Sed experimentum. Praeceptum toti huic rei in Epieteto simile III, Di sert. XIII. Medi are aliquando et

usurpa vit ne rationem, latiquum it rsirmus , ut recte valere et t.im P Sis.

Λbstine a cibis, aquam potu. Ii quat do omnem appetitum collibe, ut mox etiam recte et rationalii Ilier Possis appulete. Vettil Lipsius e

168쪽

EPISTOLA XVili

crede, Lucili, exsultabis, dipondio satiar, et iii telliges

ad securitatem non opus esse Fortuna : hoc enim .ipiod necessitati sat est, debet fetiamJ irata. Non est e tamen quare tu multum tibi saccre videaris: Dei esonini quod multa millia servorum , inulta millia pauperum faciunt. Illo nomine te suspico , quod facies non coactus, quod tam facile erit tibi illud pati semper, quam aliquando experiri. Exerceamur ad palum: et, ne imparatos fortuna deprehendat, fiat nobis paupertas familiaris. Securius divites erimus, si scierimus quam non sit grave pauperes esse. Certos ha- , hebat dies illo magister voluptatis Epicurus, quibus

maligne famem cxstingueret, visurus an aliquid decsset eX plena et consummata Voluptate, vel quantum

d cesset, et an dignum, quod quis magno labore pensaret: hoc certe in his Distolis ait, quas scripsit, Charino magistratu, ad Polyaenum. Et quidem glo-

Dimnino satur. Inteli. dvohus assibus. GPs. Ad securitatem. Sie. ecl. A. cum mssiis Arg. b. e. et Par. a. b. aliisque Plurimis i quam scripturam contra vulgatam , ad saliaritarem . bene deinsenderunt Modius, Opsop. et Grui. Sehw. Debeι miam irata. Vox etiam . quamvis ad sententiam opportuna, abest ed. A. et R. et ni lis omnibus; vulgata est autem inde ab ed. Veu. In ed. a. est det irata. Suspieor κῶ-psisse Senecam dat et ira a. Schw.mo nomine te sumtee. tutelligo: ea causa gloriare quod facies, etc.

Quod tam facile. Λberat vulgo

quem figura hominis praeditum pugnare debebant tironea capud nos mannecivin . Vid. Iuvenal. vi,

Et an dignum, quod quis magno labora Pensuret iares vertit: Ctirietix de Mois si son bonhevr X e rati quelque Hrose , et eombien per si cet te steris ἐlait o Parabis aux vinea da Ia bauiae. Haud saeile erediderimus labore dici pro dolore Physico. quum nulli verbo vox illa

Coniungattir trio sensu determinetur:

nobis videtur loeus significare Εpicurum experiri velle an illud quod deesset consummatae voluptati, dignum foret cui assequendo sudaretur: quod homines in tot labores. aequirendae divitiae musa, suse piendos immitteret. Charino magistratu. IIam verba: Charino magistram ad temporia de sinitionem trahunt interpy. idque recte. Sed Doridii in pervideo, cui hovo haee a Seneca apposita si uti et

169쪽

riatur, et non toto asse pasci; Metrodorum, qui non-s dum tantum profecerit, tolo. D Hoc tu in victu satu

ritatem putas esse Τ et voluptas est i voluptas autem non illa levis et sugax , et subinde reficienda, sed stabilis et certa. Non enim iucunda res est aqua et polenta , aut si ustum hordeacei panis; sed summa voluptas est, posse capere etiam ex his voluptatem , et ad id se deduxisse , quod eripere nulla sortunae iniquitas possit. Liberiora sunt alimenta carceris; sepositos ad capitale supplicium non tam anguste, si qui occisurus est, pascit. Quanta est animi magnitudo, ad id sua sponte descendere, quod ne ad extrema quidem decretis timendum siti hoc est praeoccupare tela Fortunae. Incipe ergo , mi Lucili, sequi horum consuetudinem ; et aliquos dies destina , quibus secedas a tuis relius, minimoque te facias familiarem rincipe cum paupertate habere commercium.

plane otiosa fiunt. in ed. Em m. et veteri editione habetur: Carino de Magistram. Si Epicuros in horto suo Rempublicam atque ideo magistratum habuisset, iocose haee a Seuecasdiecta esse putarem. -- Charino magisιratu. Si haec lectio sana est, recte explicat Mureius: ae More graeco Καριγου Ha cov c. Ita enim annum et lempus illi notabant . ut Romani Per Consules. . Euimvero de illo Arisehonte huius temporis silent Annales. CL Leci. var. Sequentia quidem

ap. Diogenem Laert. rel. non currunt: similia tamen de contineti

esse mavi. Vulgo asse se Parca raed nee desiderahatur pronomen, et abest ed. et R. et mssii Arg. b. e. et Par. a. b. a. Cons. Not. ad ii . 8. 6. Schw. - non toto asse; 46ολόω ita Graeco fuisse videtur. Riah .

tti vicis.

Saturitatem 'titas erae Non ut se se praestant multi codd. et omnes edd. Sed omnes Gruteri eum Ets. et Helns. et Gron v. carent negandi particula. Idque multo elegantius.

Vt plurimum concedas, inquit, dabis forsan hoe vietu, et nihil ultra posse samem pelli ' Λtqui sello, non pelli tantum Posse, sed et iucunde Pelli.

170쪽

Avite, fiospes, contemnere opes, et te quoque dignum Fingo Deo. i

Nemo alius est Deo itis mas , cIuam qui OPES conten - ιοpsit. Quaru in possessionem tibi non interdico; sed est icere volo, ut illas intrepide Possideas: quod uno

Consequeris modo, si te etiam sine illis beate victurum persuaseris tibi; si illus tun qitam exiturus semper

Sed iam incipiamus epistolam Complicare. ει Prius, inquis, redde quod debes. M Delegabo te ad Epicurum: ab illo siet numeratio. . Immodica ira gignit insaniam. H

Ηoc quam verum sit, necesSe est Seius, quum habueris et servum et inimicum. In omnes personas hic Hexardescit assectus; tam ex amore nascitur, quam exodio; non minus inter seria, quam inter lusus et iocos. Nec interest, ex quam magnu causa naSCatur, sed in

qualem perveniat animum. Sic ignis non refert quam magnus, sed quo incidat: nam etiam maximum solida non receperunt; rursus arida, et corripi facilia, scintillam quoque fovent usque in incendium. Ita est, mi Lucili, ingentis irae exitus, furor est: et ideo ira vi-

Deiluxisse dedere mss. nostri non reduxisse. Schw. Liberiora; non Lbe Loma, ut vulgo ex Mureti ingenio. Sch ν. Decretis ed. R. cuin mss. Arg. b. Par. ia. b. d. et aliis. Detractis ed. et tua. c. Redaetis vulgo ex eiusdem Iureti ingevio. Schw.

Delmabo te ad 'νεων m. Vulgo Delogabo tibi Emeti m a Mureto. in vilis m stis. Sin M. -Vtrovis modo legas ad Delmationem aspectum, sori verbum t quum alium pro nobis de-hitorem et vicarium substituimus.

Vid. de Belles. VI, cap. b. L sitis. Immmii ea ira gQnit insaniam. Imo quidam e sapientibus iram dixerant brevem in an inm. Ad hoe Epicuridietum alludit Noster de Ira l. I , M

Et sorvum et inimiciιm. Sti 'stelahaee Muroliis habet: non egra. Sententia sub Tiberio aliquo. aut tyrannix vera et prompta. Servi accusabiriit. cabimniabantiae in o enito et

credebatur. Hoc iniquissimum et legibus vetit tim tamen illi admittebant, eum iusta et magna indignatione e rum , quibus eveniebat. Exempla tu Tacito sunt. et hie ni paret Liae illo idem evenisse, qui inivitentu habuit. et quidem servum. LFata

SEARCH

MENU NAVIGATION