L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

eo suspicaris quorisque Sis eVasurus, compone mores tuos, attolle animum, adversus formidata consiste; numerare eos noli, qui tibi metum faciunt. Nonne videatur stultus, si quis multitudinem eo loco timeat, per quem transitus singulis est8 Aeque ad tuam momtem multis aditus non est, licet illam multi minentur.

Sic istud natura disposuit: spiritum tibi tam unus eripiet, quam unus dedit. Si pudorem haberes, ultimam mihi pensionem r ii risisses: sed ne ego quidem me sordide geram in s nore aeris alieni, et tibi, quod debeo, impingam. ci Nunquam volui populo placere: nam, quae ego scio, non probat Populus; quae probat populus, ego

nescio. . Quis hOCyinquis. - Tunquam nescias, cui

bat Iphicrates. 'furetus. - Loquendi hunc usum veterum exemplis adstruxit Leotis tu Animad. ad Λ aleel.

VOL II , P. I, pag. 395 . ubi laudat Wytienbaelitu Bibl. eri T. ul, P. II.

Et ex eo sti learis; id est ex eo qnod iam profecisti in sapientia, suspieuris quid deinde profecturus sis. Numerare eos faciunt et etenim ex Ep. xxiv didicimus, Luellio fuisse

inini Ieos multa malis ei denuntiantes. Per quem transitus Mnguli est.

Ηνοικται η θυρα ait Epictetus, quem laudavimus ad Epist. xxvI, 3. R k. - Iutelligere vidatur Rubkopsius nemini turbam timendam esse, quoniam quisque si V mortem adseire possit: nec ea est prorsus auetoris sentetitia; signifieat eum qui in illo angusto itinere versatur, quod non plures sed singulos tantum admittit, non timere de re moltitudinem, quoniam inutilis sit numerus ubi unus homo tantum incedere potest; sic et in vita noti timendam multitudinem, quo- uiam eum singulis de viis decertandum sit, quae quidem ab uno tantum

eripi potest, lieet a Pluribus nypetita. Bene vertit Lagrangor Queite Ioliede reaindre L Iotile dans uri d/siu ouon ne Peut passer quin seia a latoia f

Ultimam ... yensionem. Iliam revera

ultima pensio. Sequentibus enim epistolis nulla amplius seu te tia, quae epistolam claudat, adiicietur. RuM. Nunquam ... nescio. Tota Epicuri vita docet, quam vere haec ab illo philosopho egregio dicta sint. In fine tamen vitae doluisse videtur, quod hane sibi sequetudam Proposuerit resulam, secundum Seuec. Ep. Lxx,

ra et r3 ex Epicuri epist. ad amicum et diseipulum Metrodorum. Nota suui similia Theocriti ap. Stobaeum Flotii. Sem. XXI. p. 387 M. Scho.. et Isocratis Aristarchique , quae laudat Mylius Dietiora. histor. et crit. Tom. I. pag. 3i S. Art. Aristamue . Nonnulla alia dedit Galacker ad Antonin. p. 97 sq. CL Argum. D. VII. MAI. Cui in erem, quasi procvratori

232쪽

iui percini Epicurus. Sed idem hoc omnes tibi ex omni domo conclamabunt, Peripatetici, Academici, toici Cynici. Quis enim placere potest populo, cui placet virius 7 Malis artibus popularis favor quaeritur: simi- Iem te illis facias oportet: non probabunt, nisi agnoverint. Multo autem ad rem magis pertinet, qualis tibi is videaris, quam qualis aliis. Conciliari, nisi turpi Patione, amor turpium non potest. Quid ergo illa Iaudata, et omnibus praeserenda artibus rebusque, Philosophia praestabit 7 Scilicet, ut malis tibi placere.

quam populo; ut aestimes iudicia, non numeres ; ut sine metu Deorum hominumque vivas; ut aut vincas mala, uut sinias. Caeterum , si te videro celebrem secundis vocibus vulgi; si intrante te clamor et plausus pantomimica ornamenta obstrepuerint; si tota civitato

seminae te puerique laudaverint; quidni ego tui mi

serear, quum Sciam, quae via ad istum savorem sera si Vale.

meor eui solvendi debiti mei euramimi enderina. Aut sinias. Morte uiuo appetita, stotelim illiad : Exi, latiua

Clamo r est, usus antomimicanamenta Ohstrepuerint. Sic edd. vett. cum mastis. Perperam vulgo, cilamor, Haiasus et Pant. ab Erasmo. Sed pro Obstrep. vide ne a Istrepuerint scri-Ptum oportuerit. S. - Pantomimi

ornamenω ; quibus in theatro pan- toiuiuat ornari astiesquo soleui ; Dana vor et plausus illis, a vulgo quidem. Limius.

233쪽

E PISTOLA XXX.

ExsPECTANDAM ESAR AEQUO ANIMO MORTEM, EX ΕΜPLO BAASI ALLATO.

Atisidius Bassus, qui quasso quidem cor ore, sed mo tamen

animo mortem amropinquantem sine tim metu omeritur, Occasionem Praestat Nostro, egregie de morte contemnenda Prae ejiendi. Morti , ait, nos parari debere, et robur in eam Sumere. . Ciceron. Tusc. Diam. liber I, qui tolus est de morte con

temnenda. M

Bassum Ausidium, virum optimum, Vidi quaSSUm,

aetati obluctantem: sed tum plus illum degravat. quam quod possit attolli; magno senectus et univerSo pondere incubuit. Scis illum semper infirmi corporis et exsucci suisse; diu illud continuit, et, ut verius di Cani, Concinnavit: subito defecit. Quemadmodum in nave quae sentinam trahit, uni rimae aut alteri ob-

Bassum Ausidium. Illum opinor, qui Historias scripsit et qnidem helli eivilis. Colligas ex Suasoria Vl ap. Senecam patrem, tibi eius de morte Ciceronis fragmentum. Sed et bella Germanici scripsisse, et in aliis Saulustii velocitatem expressisse, Fabius tradit. Plinius item minor nominat et avuuculum addit auum scripsisse:

Λ sina Aufidii Ba1si subi ille desiit

libroa triginta unum, lib. III. Ep. b. De isto igitur an magis de filio eius iam noster Lipsius. Rialia

Exsucci. Sic ed. Erasin. et Mur. recte; nec enim obseure hoe latebat in vetustiorum librorum scriptura excula ed. R. cum ms. Arg. b. quod quidem in eodem ms. dein in exitis alum mutatum , exsucti Par. b. u. Exsuceisi Par. a. Exsieci ed. A. Exseholio adscillim erat exhirtisti tu ecl. Ven. quod ex Gruteri eodd. rursus necepit Lipsius et tenuete post eum niti. In Arg. e. sie seribitur exsicci . al. exhausti. Scit.. - Rul hoplitis qui edidit exhausti hane omnium cod. Grvt. lectionem esse monet. Codex, inquit, Amplou. exucti, satis exqiai- si te; nam quis non recordatur illud Iuvenalis Sat. VIII. so, Ossa Midea regum vacuis exsucta medullis ' Plerumque hanc confusionem harum v eum in codd. occurrere erudite docent Critiei praestantissimi R. Benti eius ad Horat. Epod. V. 37. et T. Hem is thus. ad Luciau. . tom. I, p. 3, 2 sq. ni P. conian Mit , moderatione et Pru

234쪽

sistitur; ubi plurimis locis laxari coepit et cedere, succurri non potest navigio dehiscenti: ita in senili corpore aliquatenus imbecillitas sustineri et sulciri potest; ubi, tanqua in in putri aedificio, omnis iun- dictura diducitur, et, dum alia excipitur, alia discin

ditur, circumspiciendum est quomodo ex ea S. Bassus tamen noster alacer animo est. Hoc Philosophia praestat: in conspectu mortis hilarem, in quocumque

corporis habitu sortem laetumque; nec deficientem ,

quamvis deficiatur. Magnus gubernator et scisso navigat velo, et, si exarmatur, tamen reliquias rinvigii aptat ad cursum. Hoc facit Bassus noster, et eo animo a viiltuque sinem suum speciat, quo alienum Spectare,

nimis securi putares. Magna res est haec, Lucili, et diu discenda ; quum adventat hora illa inevitabilis ,

aequo animo abire. Alia genera mortis spei mixta sui it. Desinit morbus; incendium exstinguitur; ruina, quos videbatur Oppressura, deposuit: mare, quos hauSerat,

denti vita eorpus e nservavit. RuhI. -- Quasi construxit et dissitiens itinxit. Lipsius. Didueitur praesert Grutern , recte e sui, eodd. prorsus anteponendum vulgato iunctur a duabutar. R. In eon Pectu mortis etc. Ita disy sui verba, ut praeivit Noster ms. b. cum Upsopoei eodd. Schw. In Vulgatis legitur: In τι iamque cor Poris habitu Iortem, in convectia morintis hilarem laetumque. Hiliarem. Subaudi animum. Desiciatur. Sic optimi sere scripti. Sensiis: qtiamvis a corpore destituatur : eum Gron. restitui. Antea d

Si exarmatur. Sic rus. AVS. G. Et Par. . cum nonnullis Gruteti. ExarmaDerti ed. R. Ex ιν maMil ed. A. ritrsus lua edit. Erasm. et reliquae omnes cum rus. Arg. b. Pur. b. d.

quod nescio an ut nauticum verbum teneri dehuerit. Schw. Semri ρutaves e d. dant, at se- ωιri e se Muretus invexit, nescio Du- de . R ιhk. Sensus est : Si tam

ieeis octilis alienam mortem adspiceret, durus et inhumatius videretur. Destosuit. Sine noxa ut vellit manu

collocavit. Simile iu ΕΡ. xlii: Incen-

235쪽

vi eadem, qua sorbebiit, eiecit incolumes; gladium miles ab ipsa perituri ce vice revocavit: nihil habet quod speret, quem senectus ducit ad mortem: huic uni intercedi non potest. Nullo genere homines mollius moriuntuP; sed nec diutius. Bassus noster vide-hatur mihi prosequi se et componere, et vivere tanquam superstes sibi, et sapienter serve desiderium sui. Nam de morte multa Iolluitur, et id agit sedulo, ut nobis persuadeat, risi quid incommodi aut motus in hoc negotio est, morientis vitium esse, non mortis; nec magis in ipsa quidquam esse molestiae, quam Posts ipsam. Tum demens autem est qui timet quod nota est Passurus, quam qui timet quod non est sensurus. An quisquam hoc staturum credit, ut . per quam nilii Isentitur, ea sentiatur 7 Ergo, inquit, mors adeo exti a

omne malum est, iit sit extra omnem malorum metum .is

Haec ego scio et saepe dicta, et saepe dicenda: sed neque, quum legerem. aeque mihi prosuerunt, no-que, quum audirem , his dicentibus, qui negabant 6 timenda, a quorum metu aberunt. Hic vero plurimum apud me auctoritatis habuit, quum loqueretur derium ad Iugam mmit. Quosdam

mollιter riaina destosuit. Videbatur et edd. vett.. nou Midetur, ut vulgo. Schw. Proseqtia se. 'tauq inui in funere. Commnere in lectulo aut rogo. Horatius: Omnes composui felices. Omnia ista iusta sibi Persolvere videtve, quae mortuo praestaha tur, ut eoroiia impotieret ar . ut essetreturetim Pom Pa ete. et ut sapienter serret desiderium . quo amici alliciebatitur. Comparat Nostrum Hemstellius. ad Lucian. t m. I, p. 433 dii'. Rufi . Em ... metum. Seussis est: tantum ergo abest ut mors titulum bit, ut contra nobis auferat metum omniuui

malorum.

His dicentibias. Sensus: neque mihi profuerunt, his dicevtihus se. dum ii dicerent qui etc. Quam interpretaequetitia cotisirmant. Significat ei, imauctor Noster. Bassi verba louge maiorem auetoritatem apud se hahuisse, quod ille, qui se niortis tu trepidum profiteretur, tu i pNi nmrte Uss. t ideoque dieit se magis Proscet, uexemplo ipso edoctus, quum quum caeteros audiret qui uegabatit hiulcia.da ea a quorum metu nhurant, id estitui ima uou erant obnoxii. Duli L. tuterpret. his dicentibus ρι' sierunt.

236쪽

ni orto vicina. Dicam etiam quid sentiam; puto sortiorem euin esse qui in ipsa morte est . quam qui circa mortem. Mors enim admota etiam imperitis animum

dedit non vitandi inevitabilia. Sic gladiator, tota pugna

timidissimus , iugulum adversario praestat, et errantem gladium sibi attemperat. At illa, quae in propin- r

quo est, utique ventura , desiderat lentam animi sirmitatem ; quae est rarior, nec potest, nisi a sapiente. praestari. Libentissime itaque illum audiebam, quasi iserentem de morte sententiam, et qualis esset eius natura, velut propius inspectae, indicantem. Plus.

ut puto, sidei haberet apud te, plus ponderis. si quis

revixisset, et in morte nihil mali esse narraret expertus. Accessus mortis quam perturbationem asserat . a optime hi tibi dicent, qui secundum illam steterunt, qui venientem et viderunt, et receperunt. Inter hos Bassum licet numeres, qui nos decipi noluit: is ait tam stultum esse, qui mortem timeat, quam qui se

nectutem. Nam quemadmodum Senectus adolescentiam sequitur, ita mors senectutem. Vivere noluit,

Disam vitaran quid sentieran I Puto, Iortiorem ete. Sic ed. R. eum Dicam enim ete. ed. A. quod recepit Erasm. et dein Puto etiamfore. posuit: quam scripturam alii omnes tenuere editores. Schw. Fortiorem eiam. Id est, animo magis constare. ne illos serre et subire posse. Alius, videatur negatio requiri, pro sententia sequente. Lipsius. Sic gladiator... allemperat. CL de

Recem ni ita mss. et ita maneat: aliorum coniecturae I se rec erunt, rePulerunt, reiecerunt. Gron. - M-

-Pertini. Gelius loquendi est intelligendum. non quatenus sensus verbipatet. sed quatenus veritas rei patitur. Plinius de Caesare Augusto: destinatio moriendi et quatridui inedia magna Pars mortis in eorpus recepta. Quid Tacitus de Paullina Seue et ore ac membris tu eum pallorem albentibus. ut ostentui esset, multum vitalis spiritus egestum. Et haec. Plinii verbo , magnam Partem mortis in corpus receperat. Sed non hi tantum. ouiues qui non restigerunt vel instantem vel minauteio. ab ipsis olei eane is liberati, viderunt et reo

ceperunt mortem. Et sussicit, animo et fide receptam atque ad eam Patalo suisse. GmnoM. Adolescentiam. Late, pro virili etiam aetate. ut saepe. Li sius.

237쪽

s qui mori non vult. Vita ei lim cum exceptione ni Ortis data est; ad hanc itur. Quam ideo timere dementis est; quia certa exspectantur, dubia metuuntur. Mors necessitatem habet nequam et invictam. Quis queri potest, in ea conditione Se esse, in qua nemo non est3 Prima autem pars est aequitatis, aequalitas. Sed nunc

supervacuum est, naturae Cara Sam agere, qVae non

aliam voluit legem nostram esse, quam suam. Quidquid composuit, resolvit; et, quidquid resolvit, comist ponit iterum. Iam v cro si cui contigit, ut illum senectus leniter emitteret, non repente avulsum vitae, sed in inulatim subducium; nonne ille agere gratias Diis omnibus debet, quod satiatus ad requiem homini necessariam, lasso gratam, perductus est7 Vides quosdam optantes mortem, et quidem magis, quum rogari

solet vita. Nescio utros existimem maiorem nobis ani

mum dare, qui deposcunt mortem, an qui hilares eam quietique opperiuntur; quoniam illud ex rabie

interdum ne repentina indignatione sit, haec ex iudi- ιcio certo tranquillitas est. Venit aliquis ad mortem iratus morti: venientem nemo hilaris excipit, nisi ilia ise ad illam diu composta crat. Fateor ergo, ad hominem mihi carum ex pluri laus me causis frequentitis

Vita enim eum exc Ptione mortis data est. H. e. eo in conditione simul liabendae mortis. EP. VI,

Prima aulem ed. R. cum melioribus msstis. Prima enim ed. Erasm. Et seq I. crim ms. c. et ed. Seli .

rtim ed. A. et R. cum inss. b. c et

Par. a. b. d. quemadmodum saepe Praeterito tempore utitur Seneca de eo quod fieri solet. Sch v. Minutatim subduelum. Supra hoc verbi. in eadem re . Ep. xHI. Alexisi oein Comicus, quum quidam senem eum vidisset. et a gre luce letilem. quid agis y intere g. vit: ille autem ναῶ σχολην-; otiose morior : id est pati tulim. LFalve. Nonne Nise edd. Sta v. Venit abquia ad mortem ira iasmrarii e Metirentem nemo eic. Sic Glutoniues et Modii, uia usque Erasitii.

238쪽

venisse, ut scirem an illum toties eumdem invenirem: numquid cum corporis viribus minueretur animi vigor : qui sic crescebat illi, quomodo manifestior notari solet agitatorum laetitia, quum septimo spatio

palmae appropinquant. Dicebat quidem ille, Epicuri .,

praeceptis Obsequens: Primum Sperare se , nullum dolorem esse in illo extremo anhelitu: si tamen esset habere aliquantulum in ipsa brevitate solatii; nullum enim dolorem longum esse, qui magnus est. Caeterum succursurum sibi etiam in ipsa distractione animae corporisque, si cum cruciatu id sieret, post illum dolorem se dolere non posse. Non dubitare autem se , quin senilis artima in primis labris esset, nec magnavi distraheretur a corpore. Ignis, qui valentem materiam occupavit, aqua et interdum ruina exstinguendus est; ille, qui alimentis deficitur, sua sponte subsidit. D Libenter haec, mi Lucili, audio, non tanquam nova, sed tanquam in rem praesentem perductus. Quid ergo Τ non mullos spectavi abrumpentes vitam7 Ego ucro vidi; sed plus momenti apud me habent, qui ad mortem veniunt sine odio vitae, et admittunt illam, non attrahunt. ει Illud quidem, aiebat, tormen- , tum DOStra nos sentire opera, quod tunc trepidamus,

Quomodo mani estior . . . arer Pi quant. Curulium ludorum cursum septimo apud Romanos spatio finitum, idemite Palmam , victoriam reportatam, est res notissima. Laudat

Gruterus Fabri Agonistic. I , 28. Lipsius assert pulchrum locum Iuneiap. Stobaelin, Flori l. Serm. CXV

Laus Soiectutis. - Propertius :Semima quam metam tris/eril ante

Suevin ruriam tibi. Hane eogitati nem sibi succursuram, scilicet, post illum dolorem se dolere nou l osae. Nec magnia m. non Hercules; at eum Sophocle: Σελιχρα παλαια συματ'ευγάζει ροπη; pulsu seMi eradunt υMalia co ι a. Sicut matura poma sponte cadunt. cruda avelluntur ; sic in iuvene, aut tu sene. Limuo. Sua ερ te sissidit. Ad hane Bassi Orationem cons. ΕΡ. xxIu , 13 1q.

In rem praesentem. M. non solum

ad praeceptum , sed ad exemplum . ad ilisam rem Perductus.

239쪽

L. ANN EI SENECAEquum prope a nobis essc credimus mortem. A quo enim prope non est, parata omnibus locis omnibusque momentis 3 Sed consideremus, inquit, tunc, quum aliqua causa moriendi videtur accedere, quanto aliae propiores sint, quae non limentur. is Hostis alicui mortem minabatur: hanc cruditas occupavit. Si distinguere voluerimus causas metus nostri, inveniemus 4s alias esse, alias videri. Non mortem timemus, sed cogitationem mortis: ab ipsa enim semper tantumdem absumus. Ita, si timenda mors est, semper timenda est: quod enim morti tempus exemptum est 3 Sed vereri debeo. ne tam longas epistolas peius, quam mortem, oderis: itaque si Dem iaciam. Tu tamen mortem, ut nunquam timeas, semper cogita. Vale.

A quo enim prom non est. Sio Erasmus , vetua editio et Nuretus cum Grutero. LIpsius omisit, nulla ratione adieeta. MM. Alias esse, alias inderi. Dum quaedam nobis timendae videntur mortis causae, reperiemus, si attenda nus , alias e e longe magis revera limentias et magis in praesentia imminentes.

DE CONTEMNENDA VULGI EXISTIMLTIONE.

G det, quod Lucilius in dies ad bonam mentem comρα n-dam propius accedat, admonetque, ut Mota ei iudicia Mulgi contemnat et laborem. Suis amem maius uiribus ad felicitatem peremine suadet, quam sine Mero bono i. e. rerum scientia assequi non possis: quae exemplis illustrat.

Agnosco Lucilium meum: incipit, quem promiserat, exhibere. Sequere illum impetum animi, quo adop-

Quem momiserat. Subaudi se Iuturum esse.

240쪽

tima quaeque, calcatis populatibiis honis, ibas. Non

desidoro maiorem meliorcinque to fieri, quam moliebaris. Fundamenta tua multum loci occupaverunt: tantum effice, quantiam conatus es; et illa, quae tecum in animo tulisti, tracta. Ad summam, sapienseris, si cluseris aures; quibus ceram pariam est obdere. firmiore spissamento opus est, qtiam in sociis usum lyssem serunt. Illa vox, quae limebatur. orat blanda, a non tamen publica: at haec, quae timenda est. Non ex uno scopulo, Sed ex omni terrarum parte Cir Um-Sonat. Praetervehere itaque non unum locum insidiosa Voluptate suspectum. sed omnes urbes; surdum te amantissi in is tui praesta. Bono animo male precantur:

et, si esse vis solix, Deos ora. ne quid tibi ex his, quae

plantur, eveniat. Non sunt ista bona, quae in te isti , volunt congeri: unum bonum est . quod beatae vitae causa et firmamentum est, sibi sidere. Hoc nutem contingere non potest, nisi contem plus est labor, et in

Calcatis ... bonis. Caleare ni graecum πατειυ. καταπατειυ CL laeolis Animadv. ad Anal Vol. II. m. p. 'a 77 nostro perquam familiare est ite contemptu. Vide de Benes. V. 4 sn. Nat. Qu. I. praes. EP. XIl. t . Il , 9. XLV, 8. Rc V, ete. In primis Stoiei hoe vertio ad contemptum rerum externa. rum, sortuitarum, usi sunt, quemnd- modum Eptenrei verho προσπτυtivmul. I. Plenastertius. ad Lucian.

Tantum fide. quontum conatus es. Ne latius extende posita fundamenta, tibi sustietat, supra aediseare quae molitus ex. V Mam. Res notis ima ex Hom.

nssidebant suavem cantum edente , Hom. l. e. 4S ηρ usu εν λειμων . R. Nec ut . No ter scopulum ex ilici prato estinxit, forsitan exeu audia' ob hoc, quod insula, quam lue lebant Hom. I. C. uo pillosa et fico'rili praetenta animo obversabalur. Ruhh. Amantissimis tui vel maximo nitiorute prosequi simulantibus. R. Sιbi fidere , a ae pendore. et EA REna centibus bonis: externa mnineontemptui hahere. Lys. - No irrexplieat haee Ep. xcl . u. Is itaquam heatus, quem nulla res minorem saei e tenet summa, et ne ulli quidem, visi sibi innixus. Cf. Ep. xxx, 7. Horat.

Alist OntemPltis est labor. Lahor enim, sanitus, mors, morbu1. ele. ad indisserentes, medias a. praepositas res Pertine ut, quae ueque boilao neque mntae sunt Stoicis, uec virtuti

aequirendae quidquam eonserunt et

SEARCH

MENU NAVIGATION