L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

481쪽

Principiis illarum obste inust Melius non incipient, quam desinent. Vale.

EPISTOLA LXXIII.

Errorem eorum , qui Philosophos esse contumaces existimens, refutat. Etenim ocri Philosoρhi amant politis magiatratus as rreges, iisque Parent, quia iis securitatem Publicam debent. E contrario ambitiones ducti in hanc reprehensionem cadunt: hi enim sem orianetunt, inoident, perpetuo inquieti et fame irati: ρharaso iiautem amant auctores huius boni, quoniam tranquillo otio frui licet: λρutant quoque iis hoc beneficium, etsi piaribus conlingat, philosophῖa Usa hunc gratum animum docente, iurimis erga reos, qui hoc otium 'ra stant. Quod ut maximi faciat, hortatiar

Lucilium, et ad virtutem i. e. mum assurgat. Saepissime obsereare licet, si rerum memoriam nobiscum re-Pulamus, eo Mnatae r Prehensos esse Philosophos et philosophiam, quod mala inde et calam Diales manarent aia rempublicam concutiendam , quin adeo eoertendam: adeoque saρientes Dei publice accusatos et male habitos, Mel haud semel e cloitate in exitium eiectos esse. Cuius quidem rei Plures fuerunt causae, quae tamen omnes commode Dei ab i cudentia Philosophorum, oel ab ignorantia magistratuum, Dei a malcoolentia eorum qui sulentiores seque impedientes quominus rerum Potirentur, summos ere CVerent,

deduci possunt. Et antiqui et no1tri tem oris historia satis multa et ea tristia exempla Praestat, inde ab Anaxagora usque ad Hestium. In Gallia praesertim, tum in Proxime eLPsa, tum in praesenti aetate, multa occurru ut exempla quae asserre facile esset, nisi omnibus litterarum studiosis satis nota essent . Ex hac autem epistola magnam rerum mulationem Romae abhine quinquaginta ferme annis factam Midemus. Nam quum Augustias et litterarum studiis animos a re tablica ca essenda remorere studeret, ideoque iis tractandis Ia eret: Neronis contra tempore estam male olorum et imρeruorum e robrationem in philosophos concitatam intelligimus, quam Seneca dignam itidicaret, ut refelleret. Enim em mox tantῬere recruduit ista calumnia , ut adeo I espasianus, quod merito mireris, Philosophos

482쪽

yraeter unum Musonium omnes Roma e olleret. Cf. egregiam IIemnii disputationem, Litterarum bonarum studia perperam proscripta, inuoc. acad. Vol. IV, ρ. 416 sqq.

F rrare mihi videntur, qui existimant, Philosophia

fidelitei' doditos contii triacos esse ac remi Cinvios, et contemptores magi Stratuum ac regum, eorum Ue, Pecquos publica administrantur. E contrario enim, nulli adversus illos gratiores sunt; nec immerito: nullis enim plus praestant, quam quibus si ui tranquillo otio licet. Itaque hi, quibus altum ad propositum bene vivendi confert securitas publica . necesse est auctorem huius honi ut parentem colant; multo quidem magis, quam

illi inquieti et in medio positi, qui multa principibus a

d chent, sed multa et imputant; quibus nunquam tam plene occurrere ultu liberalitas potest, ut cupidi lates illorum, quae crescunt dum implentur, exsatiet. Quis- cs iis autem de accipiendo cogitat, oblitus acccpti est;

Errare mihi... administrantur. Sne

ste haec eriminatio prolata est in plii. losophos , iuileque rixaxima Persect - ionum pars orta est, quibus Phil sophia et philosophi premehalitur. Si e eristem eo uomitio accusabant couincitasse iuvenes ad contemnendam rempublicam. Xenoph. Memor. I, 2, s. Stoicos in eamdem reprehensionem incurrisse videmus tum ex hoc loco .

tum e u de Clem. 5. u. Vhi vid. not. Idem refellit Dietetus, quem sub Domitiano eum Geleris philosophis Roma expulsum esse constat , Dias. I. 29, s. Vos ergo philosophi docetis contemnere regear add. Dias. IV, 7. 33. Ruhk. Qtiabus altum ad prvostrum bene νι,mam eonueri ete. Sic recte m s. Arg. b. Par d. et Pal. I, et έ neci militim abeunt Pal. 2, et 3. Sic item cod. Ers. apud Geon. nisi quod ad

altum es iam vocab. Mium adiieit. Ab ista seeiptura varie deinde aberratum est. Qui a stitim ad yr. b. v. aditum eo ere ed. R. Quibus au re. h. υ. adi. iam eon eri ed. Er. et seqq. eum ed. R. et vis. Arg. c. et Par. a. Quibus 'tum ad ρr. b. v. aditum conjert M. Ruhh. cum ma. Col. S. - Schw. post allum supplet otium, quod minime necesse est, si resema voeem adium ad ympositum , quasi esset ad nobile pro auum. etc. 1 In meiIιo posita: i. e. non seducti et a turba remoti, ut philosos,hι. L. Sed -tia et im Mant: po tutant

multa principibus pro ministeriis et ossiciis , quae iis exhibent. RAM.

483쪽

nec ullum habet malum cupiditas maius, quam quoda ingrata est. Adiice nunc , quod nemo eorum , qui in re publica Versantur, clitos vincat. sed a quibus vincatur, aspicii; et illis non tam iucundia ui est, multos Post Se videre, quam grave, aliquem ante se. Habet hoc vitium omnis ambitio: non respicit. Nec ambitio tuli tum instabilis est, verum cupiditas omnis; quia 4 incipit semper a sine. At ille Vir sincerus ac puruS . qui reliquit et curiam, et sorum, et omnem administrationem reipublicae , ut ad ampliora secederet, diligit eos, per quos hoc ei sacere tuto licet, solumque illis gratuitum testimonium reddit, et magnam rem nescientibus debet. Quemadmodum praeceptorcs SuOS Veneratur ac suspicit, quorum beneficio illis inviis exiit: sic et hos, sub quocum tutela Positus exer-s Cet artes bonas. MVerum alios quoque rex viribus suis

protegit. D Quis negat 3 Sed quemadmodum Neptuno plus debere se iudicat, ex his qui eadem tranquillitate usi sunt, qui plura et pretiosio Pa illo mari vexit;

et animosius a mercatore, quam a vectore, solvitur

Milae nune, quod. His aut seinina vide H de Bene f. x . et II ldo Ita e. 3o et 3 t. Lys. Incιtue se re a sine. Finis uni is, est ulterius. Hoc cupitum liabeot aliud talpio. et sit series in-

si uita Soliιmque vett. libri omneia vulgo aestisque a Mur. Schw. Gratωuvnι testimo nitim. Mei cedo ulla, aut privato heueficio nou emptum. Llιι inolis exiit. Sic Erasm. et editici vetus: conventu ut mss. Seu misexpeditus est: Stulti, ait Lipsius. temper extra viam et errabundi. Iarucio et uno Sapicus. Qui iuvia loca , s. stultitiam relinquunt, sapientiae oppropinquaut. Hureius e cotii. . derati illis se vitiis exuit. Gruteria Iotuin Dactum hahet, quem non redintegrat: inelinat tamen in hanet, quam Lipsio et Gronovio probantibus , recepimus Iec ionem. R ih. Sic et hos recte ed. Matth. Inepte vulgo sic et his, scit. qii vi responderet praecede uti illis. Sie et in his ed. R. quae paulo ante, divisis vocibus. utia in tuis hahebat. Mhk. Artes nas i. Philosophiam. Ostimae, ingenuae, liuerules a Cie. et aliis vocantur. Sapientia nrs est, Dituoster EP. xx lx, 2. Persius V, Io 4 : Tui recto υωere talo Arr dei M.

484쪽

EPISTOLA LXXm

volum; et ex ipsis mercatoribus effusius gratus est. qui odores ac Purpuras, et auro pensvnda portabat.

quam qui vilissima quaeque, et saburrae loco sutura, congesserat: sic huius pacis bene sciom , ad omnes pertinentis, altius ad eos pervenit. qui illa bene u luntur. Multi enim sunt ex his togatis, quibus pax operosior hello est. An idem existimas pro pace debere seos, qui illam ebrietati aut libidini impsendunt, aut aliis vitiis, quae vel bello rumpenda sunt7 Nisi sorte tam iniquum putas esse Sapientem . ut nihil viritim se debere pro communibus honis iudicet. Soli lunaeque plurimum debeo, et non uni mihi oriuntur; anno,

teniperantique annum Deo, privatim obligatus sum; quamvis nihil in meum honorem descripta sint. Stulta ravaritia mortalium possessionem proprietatemque di

scernit, nec quidquam suum Credit esse, quod publicum est; at ille Sapiens nihil iudicat suum magis,

quam cuius illi cum humano genere consortium est. Nec enim essent ista communia. nisi pars illorum

pertineret ad singulos: suum essicit, etiam quod ex

minima portione comm Une eSt.

Qui odores ae ''vras et auro Omnia sapientis. CL Lipsit Manud. pensanda. Thus, myrrha. e lum, ut, ri. Virtutes ideoque et pax atqrae nardum aliosque odores pretiosos, libertas quum sola bona viderentur Plin. MI . ra moras. inprimis Stoleis, caerem omnia autem indisse- Tyrias, et gemmas, uniones ete. quae rentia, sequitur, sapientem solum idem eum auto pretium habent. Haeo divitem esse: quippe qui, si qii idem omnia ex portubus Asiae Africaeque velit, animo et contemplatione talis Bomam advehi solita esse constat. R eaeteris quae pro bonis habentur. Quibus rex o erosior bello eat. Quia solos recte uti possit, Eoriam pie in ea pace abutuntur, ut pessimis sto veram telieitatem non indigeat. Ergo dent operis et se turribus voluptati- omnia sapientia sunt, nou occupa-bus ingurgitent. tione, sed animo, nec ex dissicili Quae vel bello rem enda sunt. Int. tuenda. Vide Cie. Parad. VI. r do

Bellum ipsum tali pace melius soret, Fin. IlI. χα; Senee. de Benet. VI l, 3 quia has saltem libidinea rumperet. et 4. αλ . o lautia σιωDi in mortalium. Spe- Stium Vulgo omnes, nullo viant ad paradoxoti illud stoicum et sensu, a iam inicit ι quomodo

485쪽

s Adlice nunc , quod magna et vera bona non sic dividuntur, ut exiguum in singulos Cadat: ad unumquemque tota perveniunt. Ex congiario tantum serunt homines , quantum in capita promissum est ;epulum et visceratio, et si quid aliud capitur manu, discedit in partes: at haec individua bona , ii ax et libertas , tam omnium tota quam Singulorum sunt.' Cogitat itaque Sapiens , per quem sibi horum usus fructusque contingat; per quem non ad arma illum, nec ad servandas vigilias, nec ad tuenda moenia et

multiplex belli tributum , publica necessitas vocet . agitque gubernatori suo gratias. IIoc docet Philosophia praecipue, bene debere beneficia, bene solvere: ο interdum autem solutio est ipsa consessio. Confitebitur ergo, multum se debere ei, cuius administrationeae providentia contingit illi pingue otium, et asebi trium sui temporis , et imperturbata publicis occupationibus quies.

O Meliboee, Deus nobis haec otia Deus Namque erit ille mihi semper Deus. '

Si illa quoque otia multum auctori suo dcbent, guΟ-

rum munus hoc maximum est:

primum suerat in ins. Arg. b. sed ab

antiqua manu eorrectum suum, quod unice verum iudicavi. Ex congiario... Partes: Dona , e. z.

oleum et pecunia, qua congius olei emi poterat inter populum urbanum di,tribui solita, et emia υiaeerati tia publica, quum princeps aut magistratus daret. In epulis autem et saetissetis publieis etiam eam et talia partibus distributa: quod Plularebus, Lipsio citnute . argumentum Priscae frugalitatis habet. Quaest eou vivat. II. OP. ult. Tom. XI, p. 97 Hulti In Senec. Episti ix . to . de visceratione privata Rermo eat, quum ex sacrifieio aut tali eausa eam uberior esset nee soli consumenda. Cf. Ernesti Clav. Cie. Congiarium et Viaeeratio. B. Solutio est ipsa dionfessis. Beneseium oleit interdum qui illod consessus est: privatus enim nullum principi reserre potest henineium e sed satis ille pro aeeepto beneficio se gratumostetideri . si principem Pro merito laudaverit. Deus. Virgilii versus stant notissimi Eclog. I, 6. 7. 9, to. M . Si illa, ete. Itit. si multa debere aeptiueipi arbitratur ille, qui se ui oe

486쪽

EPISTOLA LXXlli

Ille meas errare bokos tit cernis et ipsum Ludere, quae Mellem , calamo Permisit agresti:

quanti aestimamus hoc otium, quod inter Deos agi-Mtur , quod Deos facii 2

Ita dico, Lucili; et te in caelum compendiario VO-co. Solebat Sextius dicere , ex Iovem plus non posse, quam bonum virum. D Plura Iupiter habot, quae praestet hominibus; sed inter duos honos non est melior, qui locupletior: non magis, quam inter duos, quibus par scientia regendi gubernaculum est, meliorem dixeris, cui maius speciosiusque navigium est. Iupiter quo antecedit virum bonum 2 Diutius ho- anus est. Sapiens nihilo se minoris aestimat, quod virtutes eius spatio breviore cluduntur. Quemadmodum ex duobus Sapientibus, qui senior decessit, non

est beatior eo , cuius intra pauciores annos terminata virtus est; sic Deus non vincit sapientem selicitate, etiamsi vincit aetate. Non est virtus maior,

quae longior. Iupiter omnia habet; sed nempe aliis iatradidit habenda. Ad ipsum hic unus usus pertinet,

illo otio euilis multos hoc In. e. et C.

Quod inter Deos agitur. I. quo Dei Duiantur, quod Deos Deit: quia illud otii m maxima pars est divinae se-lieitatis. Sextius. Agitur hie de Q. Sextio. illustii apud Romanos viro, qui Pythagoream Philosophiam amplexus

est, fiectamque austeritate sua iusi

gnem condidit, alioquin stoleis disciplinis valde cotisentientem ; sed quae, ut ossetis publicis careret su-Piens, Praecipi ehat: imo illi seetae

mai r erat austeritas, quam ut diu

sorere posset; itaque brevi exsilucta est. Ε Lasrangit uota versum. Vide de eo ad Ep. LIX , 6.DMem Plus non porae . ete. Olio philosophico sapientem , quinetiam proficientes ilibentissime frui, et Deo similes, atque adeo deos fieri dogma Stoicum erat. Cf. Sen. de Provid. I.

De Constant. Sap. e. 8. ΕPist. XXXI, 7I L1 3. I; LIX , I 8. Dei socii sumus et membra. Paradoxoti hoe e dogmote illorum de origine animorum mn au se ibidem monuimus, et unice ad sapientem pertinere, quo tamen Potentiorem et diutius honum esse Iovem concedebant. Melius modesti usque

antiquiores Stoici de hae re iudieabant. v. e. Λrchytas, Stohaei Serm. l. p. 29 ed. Seho . Mhk. - De hoel o vana. ridenda, exclamat Lips.

487쪽

quod utendi omnibus causa est: Sapiens tam aequo animo omnia apud alios videt conte innitque, quam Iupiter ; et hoc se magis suspicit, quod Iupiter uti illis non potest , Sapiens non vult. Credamus itaque Sextio , monstranti pulcherrimum iter , et clamanti: M Hac itur ad astra i hac , secundum frugalitatem ;hae, secundum temperantiam ; hac, secundum sorti- 1 tudinem I is Non sunt Dii fastidiosi, non invidi: ad mittunt, et ascondentibus manum Porrigunt. Miraris, hominem ad Deos ire 7 Deus ad homines venit; imo, quod propius est, in homines venit. Nulla sitie D comens bona cst. Semina in corporibus humanis divina dispersa sunt ; quae si bonus Cultor excipit, similia origini prodeunt; et paria his , ex quibus orta Sunt, surgunt: si malus, Don aliter quam humus sterilis ac palustris , necat, ac deinde creat purgamenta

pro frugibus. Vale.

Q ιod utendi omnibus causa et edd. e t. Alii dant oti t. Sed sensu luPiter iis omnibus tititur, praeseras i. producit. Vt enim e ullorquod ipse eaeteris dat uteudi Pole- eurare dimitur , tamen non cadit ira statem. humum. Cons. modo Indicem ad In homines venit. Nam recta ratio Seriptores de Re Rusti ea. R A. in nobis. ut volunt, ipsa Dei est. Cretit purgamenta: Id est pro honis Haec Christiano dogmati mire simi- stupibus creat , gignit malas herbas, Ita sutit. quihus Postea solum expurgare cultrue Creat plurimorum libroram scripti. lahorat.

488쪽

EPISTOLA LXXIV.

Amicum de eummo bono parum Moice cogitantem refutaturus r.etit ea, quae Dist. QUI aL iam tractarerat, uniam bonum esse, quod honestum sit. Qui enim alia ideoque fortuita , quae non sunt in potestate nostra, pro bonis habet , e. c. honores , vitam . is in fortunae Meniat necesse est Potestatem, et in con tinuo Misat timore atque perturbatione. Itaque hanc imaonem pro onat animo marit, ludos facere fortunam , neque sinere , ut gaudio in errurbato fruam tar. - Iterandum est, ait Lipatus, O pulchra , o honesta I qui mentem talem hiales, fruere.

EpistoIa tua delectavit me, et marcentem excitavit: memoriam quoque meam . quae tum mihi segnis ac lenta est, evocavit. Quidni tu , mi Lucili , maximi im putes instrumentum beatae vitae hanc persuasionem, e unum bonum eSSe, quod honestum est 3 is

Nam , qui alia bona iudicat , in sortunae venit potestatem , alieni arbitrii sit : qui omne bonum honesto circumscripsit, intra se felix cst. Hic amissis libo. aris moestus, hic sollicitus aegris, hic turpibus et ali- , quam passis infamiam tristis; illum videbis alienae uxoris amore cruciari, illum suae : Iaon deerit, quem

Memoriam.... O in . Simile quid conquestus erat Εl . LxxII. I. R. qui alia etc. Anieliare vulgos ivde ubed. Εr.etim ed. A. elmS. s. ponebantur ista , Qui omne bonum.... intra' felix est, qliae rectius POStPOuuntur iit e l. R. et iu mss. Arg. b. Paris. Ops. et Grut. S.Cιretiviserii sit , definivit. Cic. pro έο. sed genus uni ersia.n

υι circumseribi et desiniri maest. R. Intra se felix est. Caput primum D,ieta ii io Pugillari: Quae alιιιι, alia in nobis, alia non in nobis. Et addit illa in potestate nostra esse libera, et liberum es licere, id est beatum. Beati a igitur intra, nec extra quaerenda ebl. Lmsius. Siaac, quod suam n X arem , qnam vis iudiauaui , uitula diligit. Maece-

489쪽

repulsa distorqueat ; erunt, quos ipse honor vexet. Illa vero maxima ex omni mortalium populo turba miserorum, quam exspectati pinortis exagitat undiquo 3 impendens: nihil enim est, unde non subeat. Itaque, ut in hostili regione versantibus, huc et illuc circumspiciendum est, et ad omnem strepitum circum-ngenda cervix. Nisi hic timor e pectore eiectus est, palpitantibus praecordiis vivitur. Occurrent acti in exsilium , et evoluti bonis; occurrent , quod genus 4 egestatis gravissimum est, in divitiis inopes; occurrent naufragi, similiave ni usi agis passi, quos aut popularis ira, aut invidia, perniciosum optimis telum , inopinantes securosque disiecit, procellae more , quae in ipsa sereni si ducto solet emergere , aut sulminis subiti, ad cuius ictum etiam vicina tremuerunt. Nam

ut illic , quisquis ab igne propior stetit, percusso similis obstupuit; sic in his per aliquam vim accidentibus, unum Calamitas opprimit, Caeteros metus,

paremque passis tristitiam facit, pati posse. Omnium.

nas hane sortem expertus est. LiPs. Illa υem maxima ex omni. Buhh. l. v. maxima est ex O. Est, inquit, ii eutor Erasmus, editio vetus et lilii retus.

hil enim est, unde . etc. Vbique niors est. Ab hosti ine , sera , domo ,

es ita, artiore, aqua, ventia, aurar

et quid excipiam 8 nou ii, sum le. quia eam times. Potes et munus tibi niserre. Lissius. Eseoliati bonis. i. e. spoliati. Sie Tacitiis Annal. XIII, IS. de Britan-uieo: Constanter exoratis est ca men . quo motiatum euna aetti patriarebiasqtie suis significabantur. Buli L. In dioitiis iuves. Propter nuaffi-titim. Est IIoiatii Caran. III. I 6. I8, μι suas inter mes in )s: es. ibi Beni I. qui nostri Ioel memor fuit. R. Popularis ira. Die verum, Seum es pro tuo aevo et Principia ira , aut odium. Limiu . timis sensu proprio. Apud Ciceronem saepe honi et optimi sunt ii, qui a partibus nobilium sistit, χρηστοι, MILAlminis stibili. Similia occurrunt a R. Nostrum I de Clem. 8, 4 .

fulmina paveorum Pericula cadunt, omnium metu. Rul L. Teme ιλι πιρίπτως positum, ut saepe aprid Nostrum. Pro tremere solent. Ruhh. Ilio: int. in fulmine subito.

Paremque. . . posse , i. e. et metus,

ne pati possint illa. in eundem eosuistitiam eouiecit . qua a siliguntur

490쪽

ΕPISTOLA LXX lv

animos mala aliena ac repentina sollicitant. Quemad- smodum aves etiam inanis fundae sonus territat ; itanos non ad ictum tantum exagitamur , sed ad crepitum.

Non potest ergo quisquam beatus esse, qui huic so opinioni credidit ; non enim beatum est , nisi quod intrepidum: inter suspecta male vivitur. Quisquis se multum sortuitis dedit, ingentem sibi materiam perturbationis et inexplicabilem fecit: una haec

via est ad tuta vadenti, et externa despicere, et honesto contentum esse. Nain qui aliquid virtute melius putat, aut ullum praeter illam bonum , ad haec quae a fortuna sparguntur sitium expandit, et sollicitus missilia eius exspectat. Hanc imaginem animo tuo propone , ludos facere fortunam , et in hunc mortalium coetum honores , divitias , gratiam eXcutere : quorum alia inter diripientium manus scissa sunt ; alia infida societate divisa ; alia magno detri- et mento e rum , in quos devenerant, prensa: ex quibus quaedam aliud agentibus inciderunt: quaedam , quia nimia captabantur, amissa, et, dum avide Pu-

ii, qui revera passi sunt. Diluc. - Ο occulia et vera. exclamat Lipsiust Nihil in tyrannide inagis su sit, quam quod ab exemplo timemus: et in uno laeso, laedi posse videmur,

et auspicamur. Eula se opinioni. Milicet, alia esse hona, quam quae honesta. Et Meterna dem. Abest. et Par. a. δ. commode. Sehw.stissilia , a ludis sumptum, in quibus lasseratae spargi donorum indices, aut ipsa etiam dona solent. Quia ex alto mittebantile in sorte capientes, missin a dieta. Mh

spexit sortasse ad Horat. Carm. III. 29, 5o: Fortuna. . . . Itidiam insolentem ludere Pertinax. oecurrit quoque ibid. n. r. 13 . LudiasIortunae. Egregie adumbratum hahea talein fortunae ludum ap. Lucian. Nigriri. C. uo, P. έ3 sq. Tom. I. opp. Bi potit. Quaedam attulit Sei, eigliae er ad

Ex tere, quasi ex toga. Magno de rιmento: quod trali ui,t ecum, curas, sollicitudines, aliorum invidiam ; et saepe nos obiiciu ut honores sicariorum icti hus. Nimis eviabantur ex conieci. C-- pexi. vulgo nimia camab. S.

SEARCH

MENU NAVIGATION