장음표시 사용
241쪽
eorum qua hoc etiam Idolis exhibent, nullo modo tale aliquid Mer mun t erendum praecipim-,vel cuiquam Mart i, vel cuiquam Micta anima, vel cuiquam Angelo,st qui uis in hunc errorem delabitur,cor ripitur per sanam doctrinam, siue ut corrigasuiroiae ut c ueatur. Tu. linguam Latinam valde inopem facis, eum Gallice Latriae lignitic tionem reddidisse te existimas,quam D. Augustinus Latinὰ uno ver- Minimi ex bo explicati negauit. Et si, ut tu fingis, λακλειν tantum significat sim dictis Hir e pulsis, uui vobis rem gratam facit, πω λατμαν vobis tribuit, uerte praeterea quid alio in loca conim tuam opinionem idem dicata servieris Diis eorum, erunt tabi uaculam, hic Graecus wὰλ m
T V ne haberetur qui plus esse diceret, Dominuit elle, qu in Deum 't. I. - Mexlxumum banc unam. Augustino sententiam: adiungo, ex qua, nominum λατρείας sic δωλatae a, Theologis surripta est distilla, si'.H. Aio I DNnuati vel si exposius dicendum est j de tali. lebium cui, -- ω, propter quem uno verbo significandum, quoniam satis idoneum noa occurru Lari mGraeco,ubi necesses, m uq qκiu velim dicere. μ triam quine nostri Ubicuuque Garuciarum Scruturarum positum est, κ=s.s ι . interpret i sunt seruit tem, sed. ea seruimus qua debetur hmini Arixa Ha set- se dram quam precipit Apostolin, Eeruos domitras fuis sibilai Genitutem si- debere, alio amine Graece nuncupari solet. Latria vers secun um cs Qq 4 9 furea 7 qua locutι sunt, qui obis eloquia diuina ctaiderm auuem .per,aut tam frequenter, Pt pene se reo dicitur seruitur,quapertin ti ad olenta Deώ. Neg a nunc cuiCaluino λατρε αν significare fetuitutun de Augustinum esse vehemented hallucin tu si audes,conuincς. Existimo equidem lxx. Interpretes perfectiorem la ab uillo lingu 'i Graecὰ eognitionem, quam omnes Calaini sectatores. Disce ergo, i qui Theologi personam tibiarrogasti,ex Sacris literis, quid val tm. i. Graeca vox λκπώειν πιαν ἔργον λατρευτον ή πο-ol , omne opus seresse aion facietis; Et Hebraicum vocabulum, ut taceam orationis Gr*.ct perspicuitatem , quam . Caluino .didicisti inscitiam redarguit 2M melecet gnavoda lo tangasinu. MConsule thesaurum tuum, quid i proprie significet verbum i Sed in re perspicua diutius quam par xst,immoror Recte igitur Ax di sietis literis Theologi λαν κνω- - δουλ ίας distinxerunt,ut qui nimxsoli Deo tribuendum, non re solum, sed α nomine. b honore
quo Diuos prosoquimur, differre ostendurent. l. . ..
242쪽
λουθὴςs' u vocatas ero γγ D .isio κλQεις , qui in Domi voea 'vocatus E eruus.Et de seipso idem scri psit, ' -α- ι os, ta ias, I Oriuibus isti uni seruum feci. Et si unum hominem alterius i,. esse negaueris, caue ne coiitra Apostoli praee tum seruis 'arisarii 5 .mi. 3 obtemperandi dominis suis 'dare conuincam. δέλψ: inquit iracidi .. r. . . Hymet ις το τά γε sineruos propriu dominissabiaicis Ac ne mihi obiicias illud Apostoli, Nolite riserui hominum, Accipe praeclaram huius loci,quam tradidit B. A thanasius, explictisonem : Necs m se, incum--μ ut AZiusmodi disseris, m ad liberos homines habet haec et e ba,
vel ruersos instutiat, vel Christianum hominem, ut nihil ad humanarratia actitet,neque iturum iussa, qu raua iniunxerint his statur, ἡ hoc enim est hominibus se itum iri, e per eos praesertim qui redetis: debeamus. quisque in qua vocis tione vocatus est maneat hoc est,uessi fuerit in seruitute vocatus,in ea hic perstet. Apud Deum aute aduecit, ne forte im- .spondit: Non sui esse ingeni' morbum, sed ui Gaij. Et Lucterus pri- dieii, mus Se&h vestrae pares, sic de Genio suo Moriaruri quaru moriatur a tibis de stiritu stiritur Me,spiritu 1 EIuc, ego quoque fui in sti a , M p fh inque etiam . o vidi Spiritu fori amn isti i adhaesere . lanium Gribunt. Et alio loco ait: Diabolum 'I int, ese mutnuis famia d 'mori. A tiariter nosse, Ur dilus uno aliae modSosimul'comederint, illuxvue miliaritas. dulci alisquis se sequenter conuestisse, nocte excitasse,atque stimu ι um D
Exsurgens autem Abraham, 'adorauitpotulum terra quaeritumquo G UT
243쪽
betur unde danantur idololatrae, id es,et modiseruitute exhibetes Idolis,quae debetur Deo,nec moueat quod abo loco in quadascriptura, prohibet Angelus homine adorarese, admonet in Dominus Potius adoretur. Iis enim apparuerat Avelm, ut pro Deo posset adorari, ct id fumor e i. '. rat corrigendus adorator. Quod si D. Ioannem ab errore omni init Iet. n. Hese- immune quispia dixerit no contenda.Scio quidem Hegelia vim precit clara eruditione, & in Ausustini scriptis optime versa tu, probabili -- - pr admodu contudere D.Ioanne eorti indgisse persona,qui Angelis, Monb minis. diuinos honores tribueb t, ut ab Angelo monitus,no tantsi verbis, sed& reipsa impieta em hanc omni o spernendm do xet. .co
Deus ergo est δηλας, id est, seruus. Repete ex Aristotelicis c tegoriis,qqid sit dici de re aliqua, ac Dei Dominum cum seruus. sine Domino esse non possio si commonstrare nequeas, item ubi. reperiri possit , indica. a Cic MINIsTER- pM H hi et At vestra istius comentitia H M.Aς iugum, ut fugiamus luculenter. monet Apostolus Galat. s. s. ne contrario implicamini, H -ίας, id est seruitutis iugo. i
Patum est tibi augere Scripturam,nisi Sc eius sententiam corrumpas: verba Apostoli sunt, μου πάλιν ζυγώ δουλεί--. Nolite is rum tuo seruitutis continera. ubi est tua vox Contrario, quam Pauli
m' aa Ga- verbis explicabo. Cum m ma signat cum vera iterum omentia talos accusat, quandoquidem ct -υ tolerabile illud Legis onus exper3i, volentes rursum au e se cinθ- . , runt. Nosne. Auctos es suraus iugi illius, quod ij ferre cogebantur,qui Legem veterem obseruabanti Noli quaeso impudςntet seripturas aci tua somnia confirm*nda detorquere.
Quid est,quod Theologos nostros .huius vςrbi Auctores arguas quod quidem tintlini abest, ut i α ζηαιαν ullam in Deum contianeat, ut peculiarem, proprii que honorem illi soli debitum cQn- seruans,
244쪽
seruans,alium Virgini Dei parae singulare denotet. Nam ii έων is honos est iam toties diximus ) qui Diuis coelitibus debetur,no e aequum est,ut singularem Virginem honore singulari prosequamur,& eam,quae reliquis Diuis excellit, cultu etiam excellente quem ἱ 'δουλείαν vocamus,veneremurὶ Praeterea si hypostatica coniunctio efiicit,ut caro humana Christo unita,adorationem singulare mereatur, cur illa sommunicatio,qua Mariae caro,est quodammodo Christi caro,non essiciet, ut Maria Virgo Dei inter honore quendam,qui carni CE isti diuinitate separari debetur,non assequatur sed ne diuum de hoc nomine disputem egς quet D. Canulus lib. s. de Maria Virgine c p. n. disserit. is rori im: S T E R. ira Omatasntfuauissima illa carmina adsumma Diva Virginu lo Minister imdem a vota excatarinolit Roga Patre,iube natir ure Matris impera. propxi r-
. . n. ii ii C T H Q ' . . . . tui dieitimis ineptii nos excatare studes, Minister, qui impudentus me hoc nobis imponis Nullus xnim nostrum est, qui hoc carmen. v quayi cecinerit. Illud autem tuym excant ri si a Grammaticis ex- RidIlum tiatur,exsibilabitur,cum Venefici xes carminibus ut vulgδ se ' tur excantent: An verδ carmina a Veneficis excantentur, tibi m-quite rixelinquo. Tu tu drindςmpre nobiscum agis,insciterati iparis . si tame imia citatem tum, tiocinationem ap-ppilare licet) cum ais, Diva Virga se Domitu famulam, non carti Reginam vocari iid i H An Propi ea concludes eam. DO Cillaς iri Reginamὶ In Scripturi nuiquam legimus ipsam se appellasse Dei viii, Est Matrem,num ideo non ea Dei Materi Nam cum Regem Regum, O Regina Dominum dominantium pepererit,quid incommodi ueam coeli Reginam appellemus t Nihil λὶ honorificentius de ea dici aut affirmari iure potest, quam m. hei Matrym aptellare,tu tamen Regi- .ndam infici berisi i v icriptum est, Servi Dei de Dei 'a er, Regina ergo in m Dei genitrici tribuxu Me audi: κώ-t ..
245쪽
Aratam tamen vobis esse excorti nem isdimin.
ut is ponunt in iis, nepu; abiis expet Iant futurno iussicium: sed ad mὸmbriam ct recordationem hi mitiuorum, ve ei Hur eas ct, adorant , sed non δε iunt ;iscκltu diuino, necti' alicκι creasura. 'Et . . . ore: briin illa nominatis i , coael lolcibiosZAntii Uybe ct id fis . u.', praestat pictura cernentibusu quia in ina ignora stes viarait quid quia ribeant, in ipsa legunt qui literas nesciunt. V:nde oepraciphegentibis pr. lectione Pictura est, .
246쪽
ex D. Gregorio lib. .epist. s. ibidem cap .Perlato ei mphisti. Quae omnia conciliui laridentinum approbauit,tale de Imaginibus Decretum condens. Credimus imagines Christi, Deipara virgiris , ct aliorum Sanctorum, intempl. posertim habendas, ct retino as , ea debitum honorem, O venerationem impertiensem, non Pod credatur inesse in iis iuuinitas,
vel vi su, propter quam snt colenda,vel quod ab eis sit aliquid teten- ori se i ginibu/sit genia,veluti olim flebat a sent seri, qua in Idalii dem suam collocabant. μή quoniam honos qui era
Ubetur,rfrtyr ad prata p- γα ita representat. ita ut per magines quad Ucula mur cor m qu bus caput aperimus ct procumbimus
Cone.Trid .s sy.2s. Imagines quo modo habendae.
est i jum A mari. Nam sententiam Caluitius praeceptor tuus sic explicat. Ideo nihιI OZIdolum, quia a re Hur a crimari debet. Porro in hunci .m desinatur ut repraesentet falso Deos,cum unus sit Deus
uia imagines ex prototypis istimabimus Z Tu ne hoc nobis,
pterea nihil sunt ab Apollo appellata, uda fas os Deos repromtenti cert Imagines Christianor hae Christu Dominii & Sen nre semen clinon crurit Idola, nis px meris mulidi Setia, esse nihil is, ulum'non intinia Idola orati Sanctosi eruatorem, &Dii oratio ne suae esse comi Ethnici hin veteban- qui se reconditiora dicere existimabant, ut ictabit D. Athanalius in lib. de pio Dei cultu vulgus enim indoctum tua Idola. Deos veros putabat in quos ille
Imagines aliquid veri ruretie antes idola esse nu rossunt, cu idolum nihil
247쪽
sed eas aliqua in re exaequet Et quod caput est ) quis nostru m odicit D. Atha.) τηλικοῦτο της γνο ασμα ἐις -- καIφέρη ό c.m non in materiam ipsam diuinitatis cognitionem deiicere, sed ad diuinitatem per Imagines, nostros oculos attollere conetur. Alienum quippe est a natuta litterarum,ut in eis naturalis vis ac proprietas
rei per ipsas litteras significatae existat. Quod illi sapientes GentiliuIdolorum cultores,planὸ faciebant, qui bro lapidi sus Deos nόm nabant,& ut Deos colebant,quod erat existimare Deum, ut Aposto lus ait' similem auro,aut argento,aut lapidi sculpturae artis de cogitationis hominis. Hinc est illud Mosis . Seruistis mi , qui hominum manu fabricatisunt, tigno, ct lapidi,qui non vident,nec audiunt,nec comedunt nee odoratur. Quere ab Idololatris squos Christianis aequas)an Numina illa quae colebant, holminum manibus non fierent'Qusds Mosis summi Prophetae sentetitia non facit lihi satis Ierentias omnem dubitandi ansam eripiet. momodo, inquir,confisditur zr Pamdo deprehenditur, sic confisi sunt domus Israel, i 7 ct Retes eorum principes ct Sacerdotes, ct Propheta eorum Acente, ligno, Pater meus es tu,st lapidi,Tu me gen osti Expecto a te,Minister, noua quaedam pro Idololatris quorum pauocinium videris suscepisse arsumenta.
MINISTER. pag. 3 & P Latin, postquam fassus es neque necessariis, neque probabilibus argumentis 1 telligi posse plures esse Deos, id tamen credendum esse ait propter Legumsueritatem.Idcirco: minus idololatrini eos Porphy-xium de Platonem fuisse arbitremuri
Vtrum Plato, de Porphyrius Idololatrue fuerint,tu videris. Nos in Praeclara quam Ausustinus cotra Senecam disputans scripto re-4.c..ut a sentcnxi conquiescimus. I , Seneca, quem Phisosophi quasi '' liberum 'erum tamen quia illustris populi Romana senator eras,cal bat,quo reprehendebat:agebat,quodarguebat:quod culpabat, adorabat quia videlicet magnum aliquid eum philosophia docuerat, nefa- perstitiosus esset in mundo Siapropter leges ciuiu moresque hominum non quom ageret fingentem scenicum: in Theatro , sed imitaretur in templo,eo damnabilius quod in qua mendaciter agebat, sic ageret ut eia populus veraciter agere exsimaret.Certe grauissimo se omnes scelere obstringunt,qui unum. credentes esse Deum, Idola tamen colunt..
Mi NISTER. pag SA Verbumne illud vestrum noscriptum Verbo Dei sapientius esti uete ab idolis, inquit Ioannes. ' dixit ab idololatria, a qua omnes alienos se esse profitentur sed ab idolis , qua castos alioqui ἀπ-η
i Acuta nos admodum interrogatione premere cogit 3 , Minister,
248쪽
t cum Verbum non scriptum sit Dei verbum , quomodo esse poetit Dei Verbo sapientius 3 Quod vero affers argumenti in , non uum est Minister , sed Cal lini, cuius verba immisiasti , ne alienum esse depraehenderetur, Sic enim ille: Ioannes non tantum rasimulachrorum cultu ,sed ab Usis quoque smulachris cauere nos voluit. Repete itaque paulo altius quae ibi de scripta sunt, & veram sententiae illius,quam nobis obiicis,i Atelligetiam assequeris:Sc in quoniafilius Dei venit, ct dedit nobis sensum, ut cognosiamus verum Deum, simus in vero im eius. Hic est verus Deus, ct vita atιma. Viliolicus Zodite vos a limulachris. De simulachris ergo loquutus est Apostolus Christo Domino charissimus,quae pro Diis colebantur: nam aliter ipsius oratio non cohaereret,quod affirmare impium ςst MINISTER . . pag me de causa Lex Dei non modo vetat ne quis idola colat, sed neseis incurvet: ut ex externo illo Ita,animum ab impietate plane Alle num esse aliquis caustam quod certe. feri nullo modo potest.
CATHOLICUS. Christiani nullum planὰ honorem Idolis habent, in ea maximῖ'
detestentur,ut alias diximus. Doce ex Grammaticorum praeceptis qua ratione hoc loco cohaereat quod scribis, ut ex extero illo'ID, animum ab impietate plane aliensi esse aliquis causeturratque u bi hac
orationem tuam ἀσουςw- coa entaris, nos, an Vera sit necne iudicabimus.
Mi NI STER . pag. Ra matrona lupanar in redietur' metenim genere Acendiaero pheta, Eoris longe apientiores,volorum foeditatem repraesentant. C A T. H. O L I C V. S. Solus, si me non sallit memoria, Effechiel,ex omnibus Prophetis, Lupanaris voce usus est , idque ter uno in capite, Aedificasti tibi' lupanari Gya '' fabricasti lupanar tuum in capite omnis via: Dabo te. in manus eorum, ct destruent lupanar tuum: Ac lupanaris , sueda Gau nomine,non Idolum,sed locus in quo Idola coluntur significatur: Euolue itaque dicendi genus,quo Propheta id Orsi freditatem repraesentarunt: & nomina hos Prophetas,nihil enim. tale apud illos me legere memini.Si Fornicationis vocabulo Idololatris crime in Scripturis notari dixisses, nulla fuisset nobis hac de re tecum decertandi occaso. Imitati enim sunt Propherae Mosem, qui hac Fornicandi voce Idololatriae foeditatem expressit ineas pactum cum hominibus illarum regionum re cum fornicati fuerint cum D ii suis, ct adoraxerint mulachra eorum s c. Ad id vero quod quaeris, an casta matrona Dianar ingredietur ρ Perpende quid Naaman Syrus ab Elisco petierit,& quid ei Propheta responderit. Dixiis Naaman ut vis sed obsecro concede mihi seruo tuo, ut tollo onus duoru Ard am de terra: Non enim faciet ultra seruus tum holocaustum,
nar Idololatriae foedita tem intalli.
249쪽
pissis, i. set vi mo D M alienti tisi Domino , hoc autem solum est , d. qu.
mittit Naa. depreceris Domissi pro seruo tuo, uando ingredietur Dominus meus man si ro templum Remmon ut adoret, ct illo innuente super manum meam, templuido' adorauero in tιmpis Remmon adorante eo in eodem tot o , ut ignosco
in 'x g ς m hi Dominus seruo tuo pro hac re. Qui dixit ei, vade in dice. Quaeret f. - Lb. ab Elieteo,cur Naaman qui soli Deo te facturum dein eps sacrificia de ruadus promiserat,lupanar ingredi permi citr Caluinus, ut fuit homo at-t Uni rogans, dubitationem tuam tollere conatur sicque concludit: Quicunque ergo exemplo Na man tueri se volet primum se purget omni fastuisne idololatria. palam ostendat a superstitionibus se esse acie--m,postquam id testatum fecerit, ego nustam lita controuersiam, aut i tem mouebo. ConcluJe de tu , si vis, ex hac Magistri tui oratione. ad propositam a te O llionem, optime posse responderi: Lia matronam postquam ca limoniam suam testata fecerit, lupanar ingredi libere posse Calamur enim nulla illi controuersia, aut lite mouebit . Quod porro ais: Prophetas fuisse Gregorio longe sapiemtiores Ne a proposita disputatione ad discrimen inter vetere Legem & Euangelium explicandum digrediar:cupio tantaen,ut mihi illam Apostoli orationem explices: Secundum reuelationem notam mihisactum est Sacramentum, ct sicut suprafri si in breui proAt potectu legetes intelligere prudentiam meam in m eris Christi, quod aliis generatiouibus non est agnitum si iis hominum sicuti nunc reuel tum est sancitis Apostoli eius, ct Prophetis in Spiritu. Cuius orationis exi Ianationem ex. Athanalij commentariis accipe, Primum id Paulussentit ron cunctu 3 fuisse hominibus reuelatum mysterium: deinde neque alienigenis lilia innistisse filiis hominum demum haud aeque Prophetiisui se hac cogη Comment, tum Sacramentum,ut in prasent o tu apertum est, ct qui in nouoria haec. xli- fune testamento Prophetis per Spiritum Ganrctum notiora sunt facta qui Theo- Nam si Pes in Spiritus minime instruxi se nec Cornelium ipse, nee rhylactv m eum C--lio erant una excepisset. Attende etiam quema modum 'R nihil δε ore etsi ea de Gentibu spiritus cundia revelet: Erat με permagnum ut Gentiles genus hominum abominandum, ct idolis dediarum adsidem fisci erantur. Accedit οὐ quod Petrus qui tantι erat, a spiritu esset insutiendus,neque veteribus iris credi passit m acria ter Dei m AZeria innotuis, Haec ubi lcgcris , de sapientia Gregorii detrahe & Christianam fidem,quam unicὸ sanctissimus ille Ecclesiae Episeopus,semper coluit ad vetetis Legis umbras reuoca, ut ex Chrimano Iudaeus fias.
250쪽
Dam in Velaunus quam in Rhutenis maiorem allicit amatorum multitudine Z
Non te pudet Minister B. Virginem Bona Deam qλασ2κμω: appel-xet do vana illa, stultaque Deorum, Dearumque,id est D moniorum omnes quiree Di' Gentium Demonia nomina ad nostram transferre pietatemὶ Plane tibi placet impietas vestrorum,de qua vos magnus nostrae aetatis Theologus postulauit, cum nomen Dei n ' Iehoua Scem Lai nephoras, &α,- - in Iouis nomen foedissimum, & teterrimum conuertistis. Quid hac tua Potest elle Amta πινές, ον 3 Dices non tuum, sed nostrum esse vocabulum Te planὰ ipse redarguis, in quasi tibi cu imperitis mulierculis res esset ) Latina se Gallide reddidisti, quam vocatis Labonne
D e. Vbi te eam appellat se Deam apertὰ ac monstras, nos verbDominam: nisi ita desipias, ut Deam idem esse quod Gallis Danee profitearis. Qu'd si ita est, quot hooestas matronas Gallia habet, quibus nome Dum vulgo attribuitur, tot etia Deas eam habere necessario confiteberis. Quod verb quaeris, cur in r Diuum 2 Diuum differentiam stata. im. Si Diuorum nomine eos intelligis , qui nunc in caelis aeterno fruuntur aevo, miror tuam rerum diuinarum inscitiam. Lege quae hac de re Apostolus ad Corinthios scripsit, de in nium tuarum Q stiorim fac aliquem modum , ne Christianae doctrinae contemptor ab omnibus ei iam sodalibus tuis iudiceris. Sid erentiam tuam inter Diuum, ct Diuum,Sanctorum I maginibus te accomadasse dixeris, cum Imago propter prototypum colatur: Quid mirum est si maiore cultu unius Sancti, quam alterius imaginem colamus At Caluinum imitari voluisti qui Simulachra, & Idola nos colere fingit: Cur autem unam Dei genitricis Imaginem maiore cultu prosequamur, quam alteram: Si Christiani homini spectes animum,cudem cultum omnibus ipsius Ima inibus tribuimus: si externi gestus,ardorisque humanae mentis rationem habeas, scito mortales, diuinis benesciis excitari, ut unam eiusdem divae Virginis Imaginem magis honorent, quam aliam. Noli curios P nimis,cur Deus certis in locis,vim numenque suum multis prodigiis declaret perscrutari, ne rei magnitudo animum tuum, Caluinianis tenebris obcaecatum, plan) opprimat. Tempera igitur tibi hac in re, 6 s errare non vis, D. Augustinum imitare, qui sententiam suam hac praeclara oratione posteritati reliqua. Vbique quidem Deus est, nutu continetur, vel includitur loco qui condidit omnia, est eum a veris adoratoribus in spiritues veritate oportet adorari,ut in occulto exaudies,in oci ulto etiam iusificet, ct coronet. Verumtamen ad ista qua hominibus visibiliter nota sint, quis potest eius consilium perscrutari, quare in aliis locis hac m racula sani,in aliis non iant' Multis enim notissima es an titi loci ubi beati Felicis Notensii corpus conditum est,quo Polui τε pergerent. E e i
ne Deam vertit. I. r. is. Caluinib. 1. Ius . c. i. saar 37M s Ci. a tep tam Hippon Cur uno in loco sat miracula, non item in alio