장음표시 사용
121쪽
nia, dum omnia eoexistunt aeternitati, licet nou pro totali instanti aeternita. titi; non enina fuerunt Angcli ab aeterno, nec pro ita talita: ernitate. Aliqui, ut Faventin aiunt, non pro tota aetet Linnatate. At quomodo hoc dum aeterni.ta Silon idit, ut parteS, ergo quandocunque accipitur utique tota accipitur; ideoque dicimus, non pet o totali aeternitate, quia aeternitas eadem adititit, consi istit Angelo tota,non totali S licet posit esse sola discrepatia in modo i quendi sit quidem est in aeternitate, sed non in tota praescirii aeternitati Sin o in ad tempus nostru aliam namque relationem praesentialitatis habuit aeternitas ad initium muri di, aliam ad hodie , aliamque habebit ad tempus futurum Cum dicis, non esse notam duis rationem Angcli intellectui humano, ta homini, concedo per se,in primo, quia nou sc-anesteria' eundum se, licet nota sit secundario,
per accidens, ratione teporis nostria emunierando namque tem Pu creat ionis Urbis, et in tu Angeli duratione, atque dicimus, tota inor uin millibus
durarunt Angeli in tali suo . Cum ais non esse notam Angelo inferiori concedimus aptiori csse vero nota apo sterio ei, utpote dum scit se simul crea. tum cum An elo iaperiori, cognos bd suam propriam duratione, cognoscit tanto durasse imperiorem ,.quanto ipse durauit inferiori eo magis, quo neutritis duratio sui aliquado per an- nihil ationem interrupta cum dentq, id negas de Angeio superiori, uti quo salsum quia stipurior opimae conno scit propriam darationem, sicut propriai su existentiam' pari etiam modo Angelus inlatior cognoscit propria suam. Cum infers, ignorat superior quanto duratura sit anima, vel Angelus . Resp. id solii eo notum est; perpetuita enim, .conse uatio a Deo pendet nihilominus probabiliter cr dit Deum non fore destructariim, sed
conseruatur a naturam, eo ni agis, quo
Angelum beati sunt, vel damnati atbeus in utriusq; ollendet perpetuo divitias gloriae, cu potentiam iustitiae suerum
Cloria autem in geheni Rei ac perpetua Caeterum per propriam duratione
a se cognitam potust cognoscere dura,
tionem caetetorum cum mistentiae ipsius namq, exilientia et implicior,ta. persectior, atque perior, Adeo ex cognitione eius , tanquani P ros tamen sura cognoscet duraraonem intei toti in vo .cti si ipso coucreator et Angelorum , atque coe cuientium ad initio vique num cruritia enim L eo
io Adid,quod euum,di Aeuiter num concipiuntur prout subiecta ino tui iam diam est id esse per accides, solummodo ex parte nostra, qui rati ne qua imperfecit sumus non valemus concipere durationem Angeli per te i. st priori, ut ipse valet, sed a Polle tacet, per coexistentia in ad terni i. Ad illud, quod mensura non este, extra animam. Resp. Id verum delitensu. ac ualli irae et amoue penis det ab anima ac ualiter coni rarant mensuram ad mensuratu: at vero mensura aptitudinalis est extra' in caparte rei occulis, no cor . haec sub ratione destilentis, o dccuIta iitari clate ostenditur id prouem re ex 'rte nostri solummodo,qm ne scrinii reui ne viae, tolliga nostri ad phantastra in rem aliter comprehedere, nati Drout vel phaeneasMatibus sub ectam, veles n. suu et tempora, vel motui caeterum Angelus Muratione ii maui: cognoscit plene a priori per Heuuio, non depeq- deo ter,ut noS, a motu tempore. .
at Ad illud,quod mesura dis angvitur a mensurato, Muiu non distinguitur. Responsio patet ex quaest. 3. verue sede me vi ura extrinseca, non intrii seca, quae eadem est cum vita mensu
i Dices Scotus negata debere pomni in Angelo euum mensuran eumsita iuri 1 2. q. h. igitur vel erit aeter Iritas. at hec est l. ei,vel erit lepus. Ne p. non negare Scotum Aetium esse durationem ungeli talia sibimet contradiaceret, dum in eadem d me ex pwsesso docet, unum euum posse esse mensu. tam alterius Angelies sed in priori loco demonstrare intendit, euu, quod apis pellauimus intrinsecum, non distingui realiter ab euiterno unde ait, non . debete poni euum nenipe intrinsecunt, lasv litam laeuiterni mensuram ,
nendum Aeuum in subicctum motui. Mensura in extra Mani Mensura
a me surato Scoticoldii io recti
122쪽
virum operationes Angeli mensurenturae uo I
dem seipsanendum essetan iussu opriam intrinsecam dinationem identificatam ea iter, prout demonstrauimus iup. q. 3. ta- ii que est cornmunis sensus Interpretu Sectistarum . . id Dicis, esse mensuram intrante. eam eli in limul identificari realiter, v I detur non verum etenim nil mensurae
seipsu sormaliret. Confirmatur, quo niam mensura pertinet ad diuersu genus etenim spectat ad praedicament i Q iantitatis, euiternum autem Angeli ad praedicamentum Substantiae, alias idem reponeretur in diuersis pridica- Idem an in mentis. Rem licet sint idem realiter,urrijs prae diastinguntur tamen brinaliter, vel ra-
tionet, iuxta mentem varie opinanti urratis autem distinctio sufficit, ut no dicatur, idem quatenus prorsus ide, mensurare seipsum, mensurat namque duratio, seu estiternum intrinsecu, quatenus sic distinctum. Ad Confirmationem vero, non implicat, id et reponi in diuersis generibus: patet, nas nurmi
tum ut sic pertinet ad omnia genera . ut patet discurreti etenim substantia,(loquendo de creatis Quantitas G ira, litas, Relatio, ni Vrsaq; praedicamenta sunt entia creata, tarrien substantia, caeteraque praedicamenta sunt e s. Entialiter inuicem distinctare quo fit, ut relatio creati ad Creatorem sit tria omnibus praedicamentis . Verum est tamen, quod in uno erit et sentialiter, cuper se, in alt*ro tamen denominatione:
ita Relatio creati de se spectata formaliter erit in predicamento Relationis per seu denominati ii in aliis . Ui- de Scotum contra Simplicium in . d.
utrum operationes Angeli mensurenturae ui
proponitu senterum tia Uenrici, Livi Thoma. R Neelorum operationes Diuus Thom. i. q. io. art. . ita di stinguit aliquae enim Sutrim-
manentes , aliquae transeuntes primae subdiuiduntur xliquae namq; sunt con naturales Angelo, ut cognitio, amor naturalis, tum sui tum ei, quatenus
est Author Naturae, inis eius alique vero libere, seu elicitae, ut cognitio, o
dilectio creaturae: primas, natura es a P
pellat, quia sui necessarae: immi con-
naturales,quoniam sunt connatae eum ipsi natura seu connaturales quoniarn
connaturale est unicuique Angelo intelligere, atque amare se, Deum, ut Autliorem, inem naturae secundas appellat liberas, siquidem liberum est Angelo intelligere, ac diligere caeteras
creaturas . Hae aute in operationes Sue
omnes ordinis naturalis i sunt quoque operatione immanetes spectantes ad primum genus diuisionis transeuntes
vero sunt operationes motus localis,
tum mouedo seipsum, tu i alia distineta a seipso inde singulis pomi suas
Loquendo namq; de immanentibus naturalibus. siue connaturalibus, docet eas mensurari euo loquendo de immanetibus liberis,docet eas merisi ari tempore discreto loquedo tandem de transeuntibus, ait me urari tempore , loquendo de visione beatifica docet mensurari, ernitate participata. Et de motu, siquid est continuus, mensurabitur tempore continum si discretus, tempore discreto.
Constituit D.Thomas unam cuHenrico, tempus quoddam , quod ap pellant discretu conflans ex pluribus instantibus, quibus illaretur Angeli
operationes elicitae immanentes de quo Henricu g quod lib. m. q. 8, cum
D Thoma aiunt tempus discret cori stare ex variis instantibus quibus me sura lae veniunt singule cogitationem operationes libera immanete Angei
123쪽
xe loraim i ita ut, ni euique inrellectioni correspondeat Pro me sura unicum instans, sic e. singulis rite ut autem intellictio illa est pei manes, S in diuisibilis ita Millud instans sit permanu S, indiuisibile dist ri vero , inquiunt, initans teporis cliscreti ab inpuli te ni- potis nostra Hiloniam illud potest durare, custo exiit cre ad icmpus nostium, ira ut possit an clici intellectio diuare Prr diem, inde ab iis instans niensuras diu abit per diem instans vero temporis nostri minime durat, quia r.ec per mane , sed aptim ita sit, unde nec coe-xi sic re poterit tempori continuo Instantia in luper hec vocantur discreta,s: cui S teni pus appellatur discretum ., quoniam non sunt connexa interso: sicut nec per ationes angialica sunt continust , ita ut una eliciatur ex alia, vel contriauctu alicri hincque appellantur discretae, idest separabiles, siue separatae una ab altera : quonia in non discurrunt, pio indeq; est ut una non deducariir ex alia licet sint ordinatae, quatenus una stic ceci ita eri. Dolucit ex thinc Iden rictiS, tempus hoc esse vere quantistatem , acri genere quantitatis, at Cissi quantitatem uile retam specie distinctant areotinua quantitate , Propterea cap pcllari discretam, idest non continuam. Verum oui qualitas discreta diuiditur init merum, iratione, ait, cum his partim conuenim pastinaq; differre Conuenit quidem cum oratione, quPnia otationis parte transeunt, se non permanent , ita palle S temporis discretii difieri autem, siquidem partecolatio nis sunt inuicem connexae vis diei, noita partes temporis discreti. Cui niti
mero conueniunt, dum Partes nil meri sunt discretae, .comi militer parte Stemporis discretiri clinis rum. TO, IZIdoquid ui par te num uri permatici, si non permanent per acciden, est eis: at parte liuius teporis transeunt indodenique deducit, te dipus uiscretum este
quantita. Em discrudam constantem ex
plui ibus in stati bii in liuisibilibus sibi
tinuatione I. istinguit insupersi pus discrctura molli, quia non ah t partes continuas,in diuisibile; sicut in tus o dilutiguitqucvel id a tempor
nostro, quia tempus nostru habet continuationem,ditii libilitatem,& succes.sionem, qua caret instans temporis discreti.
eo Thom istae, tempus hoc discretum lion esse quantitatem de genere quantitati vh in quo non concordant cum s clarico caiunt autem esse numerum
prioris,cli posterioris in motu discreto: quoniam cst mensura rei spiritualis oualis est operatio Angeli,at quia, nasii ccedit alteri, ideo datur prius, somtierius, tum etiam quoniam res spiri tualis non mensuratur quantitate doce nete quantitatis, sed quantitate trat dentali,quae sit numerus prioris,&posleii Oiis. Si autem quaeras cur Aristotelles mentionem non egit de hoc tempore Alpondent, ideo quia aestimauit
Angeli operationes esse a telnaS. Prorptereaq. non includisse in aliquo tempore, sed in aeternitate
concludunt denique Thomi se, instantia temporis discreti disterre ab
anstantibus temporis committit S , quoniani innum instans cmporis di creti potest durare per diem, S per tempus, atq; ita Angeli intellectio poterit curare per totu diem instans vero temporis cominum non sic sed raptum, transit, nec poterit coexistere parti alicuius teporis, nec durare aliquo tempore. Rationcsosterentur iusta in vistimo a Niculo i
P I et dictis, Sic latis, aiunt Henri operatio meus, cim. Phomas, operati DP e nesi mina notes An lori mensurari qui in iis pore discreto Nob aut m in praucntinatu Aeu articulo probabimus menturarii Acuo: de tempore autβm discreto agemus inis sta in art. s. o. unde sit unica astertio operatio res Angeli immanentes, siue naturale S, siue liberae, S elicitae,mensurantur Aetio, ita ScotuSin .d. r. q. q. claibi Expositore L. Prima autem ratio haec sit, quaecunque ii bent viri tormem modum
124쪽
Vtrum operationes Angeli mensarentur Aeuo. sig
manendi, ea mensurantur eadem mensura sed existentia Angeli,eiusque immanentes operationes habent eunde modum manendi ergo me surabuntur eaden mensurari existentia aute menis uratur Aetio minor subsumpta iam patuit stupra Et probatur maior, men- suta kmensuratum debet proportio. rari ec G. mer .existentia autem est indivisibilis ergo dum proportionantur in nodo indivisibiliter essendio permanendi, proportionabuntur u ue in mensura evi. Henricus responderet, quamuis habeant eundem modum indivisibili-liter permanedi nihilominus in eo disserunt, ut existentia Angeli possit liutius duraret,quam operatio siquidem existentia durabit in aeternu operatio vero deficit O procedit Angelus de una intellectione ad aliam destructa
prima At contra hoc arguitur, maior, vel minor duratio non variat rationumensurae, nec rei mensuratae. essentialiter quod nainque tempus mensuret vitam Petri per annum. sortis percem, non inde fit, re tempus respectu utriusque non habeat veram rationem mensurae, quae sit eiusdem rationis in utroque cita enim tepore mensuratur vita Petri sicut sortia, di ambo d1 cuntur vivere in tempore, ter tempus, licet unus altero sit diuturnior Accetis
dit quod talis maior, minorq; diuturnitas est quid accidentale ad tempus, ita namque hore patium erit tempuS, cui spatium diei quamuis ditareneia accidat aliqualis in diuturnitate quae quid sub ratione maioris, siminoris erit solum accidentalis ad ipsum
empus. Confirmatur,quonia diuturnitas non est de essentia, sintrinseca ratione temporis alias spatium horae
non erit lepus, quia est minus diuturnum spatio diei insuper inferiora nolant de intrinseca ratione superioris, se nec singularia sunt de estentia, nitiersalis ergo tempus hoc particulare, inserias diei ci horae, non erit de essentia teporis, ut tempus est,&in comis muni et quapropter nec sequitur ut ad variationem illorum varietur istud raprimo aute ad ultimum quod existen-ria Angeli duratura sit in perpetuum ,
Moperatio per instaus, non propter
hoc variabitur ratio mensurae earum eat mensura exilietice erit euum ergo&ipsarum operationurn ratem non Albedo du-
est persectior albedo durans per annu, et ra
quam per unum diem ex Aristor. quod persectior insuper de persectione intelligitur spe durante percifica, hessentiali, persectior aut erit, die, cur.
vel minus persecta accidentaliter atmensura pendeta natura mensurabilis i mensurabilia vero haec,existentia,&operatio sunt ambae indivisibiles . de genere non successivorum, sed intrinsec permanentium , prout distinguntur contra motum, tempus, quae sunt intrinsece, essentialiter succes sua: ergo dum in permanendo habet uniformem a natura modum essendi, mensutabuntur utique per eandem mensuram. Rursus per accides est, ut magis, vel minus duret una quam alia posset enim existenta Angeli a Deo annihilari, sicut deficit operatio eiusdem Angelicta nihilominus non ob hoc ratione permanentiat, vel an- nihil attonis erit necesse multi. licare
Caecanus respondet ad praecitatum axioma Scoti dicendo, nec in senissu composito, nec in sensu diuiso concludere, quidem dum Scotusaie,que habent, ni rmem modum manendidum manent, mensurantur per eandemensuram et potest intelligi vel in sensu composito, vel diuiso: non primo modo, quia non ad eum sensum loquitur Scotus: nec secundo, probari alias Deus, Angeli haberent eandemensuram Aelii, siquide ambo habent eundem modu permanendi, mi it in desectibiles. Item nec primo modo in sensu composito, alias sequeretur omnia mensurari eade mensura probat, Omne quod est, quando est, necesse ect esse , ex I. Periher. ergo omnia tum permanentia, tum successitu mensurabuntur EMdem me sura, quia quando sunt in sensu composito, necesse est ei se non ergo ratio concludit in ullo sensu, nec diuisse, nec composito nec insuper in sensu diuiso, siquid Deus, Angeli sun enecesse esse, attamen non ambo men surantur eadem mensura.
Tria dicit in hac euasione Cae-tanus, Primum,quod ratio non intellia gitur in sensu compolito, ex ment P cotia
125쪽
Scoti Secundo, quod non concludiein sensu diuiso, alias omnia habere ne
eandem mensuram reli Tertio Angelos esse entia necesse esse. Explicasto ire Primu ait Rada .p. con Raa tron. . in impugnat. Caetani, proposivbrum uionem Scoti intelligetam esse in schis composito . Verum non placet sic namque concluderet ratio Caetani, omne quod est, quandocunque est, necesse est esse,&ita permanentia, dc succestiua mensurarentur eadem mens ra consimiliter eorruptibilia, .spiritualia haberent eandem mensuram squia in ses composito aequiparantur. An quadret Rem friuola esset haec ratio coli, ut uniformitatem mensurae desumere intendat in sensu composito, quoniam id esset arguere ab accidentario hextraneo, qualis est sensus copositus, non
ab intrinseca naturaret. Rursus Scotus expedit ratione mensurae per comparationem ad ementiam rei mensurabilis quoad se absolute, simpliciter, ut qualis sit rei natura de seu absque
compositione cum alio talis sitiat ra mesur eius: At natura operationis; Angeli de se est in diuisibilis. Me nenere permanentium , absque hoc , eo concipiantur ham in sensu com Explieatio posito igitur non est dicendum, Sco- propria. tum loqui in sensu composito. qualis ergo erit sensus propositionis finiensu diuisor sensus autem erit talis, videm sumatur intelligentia propositionis ex duobus capitibui alterum est in diuisibilitas, alterum simulta ne itas,itaut ea, quae habent uniformem modum a. nendi, ea ratione qua su in diuisibilia, liabet esse secundum te totum it aut non sint cubntialiter successita sed deperiere intrinlece permanentiu ea quidem mensurentur eadem mentia iactaliter se liabet existetia , operatio Angeli, hic ergo erit sensus Scoti. Furti eati auentinus hanc eande propo. Faventini itionem explicat de necessitate con- An placcax sequentis, non consequentiae, in E.disp.i . cap. I u. sed nec placet, etenim Scoti intentum non est rationem funis
dare super necessitat sed super per m nentia ideoque non ait Scotus, eunque sunt necesse se, sed inquit, quacunque habent Uiformem modum,
nendi Sensus igitur talis est, quaecunq; sunt de genere permanetium, ea mea-
iurantur eadem mensura.8 Ad Caetanum ergo redeudo dicimus primo non concludere in sensu composito Dicimus insuper concludere in sensu diuiso ad id quod omnia mensurarenture ad mensura, quia
uacunq; quada sunt necesse est esse, co
cluderet, si ratio Scoti teneret in sensa compositos ad illud de Angelis, salsum est, esse indefectibiles sunt namq;entia creata,& omnis creatura est de se desectibilis, quia non est en necesse esse, sed dependens a conseruatione tamanutenentia Dei quamuis aut sine indefectibiles physice,utpote expertea materia physica, quae sit principium
corruptionis , tamen quia omne enscreatum subest voluntati, hanuthnentiae Creatoris, tantum durabunt inesse, quantum placuerit ipsi Creatoriade quo egimus supra disp. i. q. I hinc est, ut alia sit indes tabilitas Dei,alia Angeli Deus est in desec stibilis,quia estiis necesse effrici independes ab alio, nec enim indiget, ut conseruetur ab aliquo: Atrei vero indeflectibilitas est talum modo physica, carente Angelo principio desectibili materiali physicori cum hoc tamen potest annihil aria Deo. Confirmatur, alias esset incidere in sententiam Philosophorum putantium, intelligentias efferentia necessaria.
Arguitur item ad principale in
tentum . Adeo uniformitas in mane do est necessaria, ut uniformiter manet tia mensurentur eadem mensura, quod licet destruantur, vel unum maneat, de pereat alterum, nihilominus mensur buntur eadem mensura at existentia Angeli, operatio sic se habeat, e Angelus maneat,& cesset operatio, erisbo ratione permanentiae uniformis ab intrinseco mensurabuntur Aeuo . ALsumptum probatur primo de pluribua Angelis, siue de eodem Angelo: quidem iam Angeli fuerunt simul ab iniatio creati: eorum aute existentiae mensurantur Aeuocat dato quod Deus nucalterum eorum anni hilet, remanenti
bus alijs, ita mensuraturae uo iste A gelus modo anni hi labilis, sicut Angeli
permanentes. Idem etiam Angelus,
126쪽
eum sicut pilus probatur insuper de . tutionibus . Antelis, renianent
Angeli, deficiunt operationes, ergo D
ei oc quod deficiant, me surabunturalia mensura igitur maior,mino quo curatio non variabit mensuram. P manetio et Insuper manentIa,que requi- Aelii 'ralii tui ad mensuram eui,non solum cri ermanentia durationis, sed est etiam permanet a simultane itatis totius esse ei durantis quandiu durat cens namq;
se tibi: diuiditur in successivum, tam inanens tempus,o motus sunt el-xitialiter hintrinsece successiva suo- stantia, qualitas, huiusmodi sunt i trinsece , estentialiter permanentias quia eorum esse non consistit, in fluxu, qualis est existentia teporis, de motuS: unde est, ut ad ens intrinsece, essentialiter permanens,non conueniat per se diutuanitas, heuratio, sed per accident, ratio, quia Anima rationalis, Anteius sunt de genere intrinsece permanentium, di tamen possunt a Deo annihil aeri per annihil ationem vero
non tolleretur,ut eorum entitates fius sint de genere permanentiu, non enim erat entia successiva, ut motus hiem-idius sed de ratione essentiali permanerium est simultaneitas sui esse, etiam si dum per paruum tepus,vel per instas; et quia hoc non capi vii Aduersarii
hinc oritur controuersiari a tum exi stetia Angeli, tum operatio sui intrinsece de genere permanentium, prout distiguntur contra genus entiu intrinsece successivorum . ergo sicut Angelit stentia, quia permanens, mensura ratur Aeum imo eius operatio, quia est essentialiter permanens. Item non sunt idem,permaneS,c durans durans namque dicit relationem vel ad aeternitatem, vel ad tempus maius, vel minus: permanens vero dicit naturam
rei non consistente in fluxu, intrinseca successivitate, qualis est motus, tempus sed dicit simultaneitatem Psius totius rei, vel partis, siue quant cunque,de qualiscunque sit illares. Fueraeton, Item successio, sine successibili-AI, 1 5 tas operationum angelicarum no tol.
tollit men iit ab illis mensura Aeui ex quo nam-suram Aelii que una intellectio succedit adieri, non
ob hoc carebunt clara Aeui ratio, quoniam talis successivitas est solum-
modo extrinseca: sed de ratione earum intrinseca est simultanestas totius esse, itaut intellectio una quandiae manet, sit tota simul consistens, non consistes essentialiter influxu,ut motus . .
ii Rursus, successivitas haec opera Sue doctionum non est successivitas partium 2 8 His
intellectionis, itaui una par intelle udiit tu qua-ctionis suae ruat, deficiat, i& succedat iis . altera pars sed est successsio totius ad totum, idest post desitionem totalem,cla simultanea unius intellectionis succedit tota altera simultane intellectio. Ita quoque de qualitat substantia, tuantitate permanenti licet
namque adueniat pars ad partem, vim aggeneratione substatiae in alterati ne qualitatis, augmento quantitati siue decremento, tamen successivitas haec non derogat permanentiae rei liquidem ad aduentum noui gradus, an liquiores gradus remanet, non fluunt, ficut ex opposito in aduetu noua partis temporis,o motus, partes prioressivunt, nec possunt cosistere e si pri res gradus substantiae, qualitatis, vel quatitatis, aut substantiae pereat, id per accides est;non . n.id aduenit quatenus effetialiter entia successiva sint, ideo pars anterior motus,c te poris si uinica essentia eoru cosistit in cotinuo fluxu i Praeterea arguitur, mensura debet esse unigenea mensurato ex Io.met. ergo si esura est successiua,menis
iuratum debet esse successivum: si illa est permanens , Choc debet esseis
permanens . at operationes imma
nentes sunt de genere permanentium, ut est dedactum: ergo me sura erit pedimanens talis vero mensura estaeuii. Da oppositum,cli sequitur confundendas fore mensuras, itaut permaneti suciscessiva cla successivo correspondebit permanens mensura. Respoderet Cae-tan inferiora, superiora habere eundem modum permanedi, atque esse degenere permanentium G tamen non mensurantur eadem mensura, quia Deus aeternitate, Angelus mensura tur Aeu, sic operationes licet sint permanetes non mensurabutur Aelio, quia corrumpuntur. Contra, hinc sequitur propositionem Aristotelis est salsam, non enim tunc mensura esse evnteenea mensurator at Angelus, M' His opera
127쪽
operatione sunt j ermarctes, ergo te quiri id petr manenter x mensuram cui. Aliter in indu vel inde Deo Angessis, Mopera- lima Hiis tioni hiis dic cladiumon inia hasce sibi n- cui Di ci variabilia, at ditie retit: odo alia nam-
quecti siluariabilitas Dei aliae Angeli,
ut est dictu, quia Deis; et omnino in-tiariabilis immuta , nisi tum intrinsece, tum LX trinscce, innixio: talis inde secti bilis, quia necc se esse cita in sinu inde Pendi HS Propte ea , cum sit altioris
ordi ira, mensurabitu alti Oii mens Hra,
tres cui a ternitas Angelus est quidem invariabilis, seu in dilectibilis Physice, at rion repugnat, ut anni hiletur, ut de-ciuxinita coperatio tamen ultra quo fit de genere permanentium, quid nonc e genere successivorum, Libet tamendes ioni, deri icto descit in quo ab Angelo inter alia, di fert, potest namq;per Lyci anni hi lationem deficere Angelus at de tacto non deficit operatio, ecficere potest, S deficit catec is non habetur, nili maior, in q; diu tum ita tiim operationis, tum Angeli:
deduximu vero maiore minore niue durationem non variare narii ram, Pericctionem essentialem rei qua propter unici rivi tum Angelus, tum operatio sitit de genere intrinlace permaiientium, (ita ut eorum est non consi
at in stixu qualis est motus, ic pubi ad hoc ut possit uti umque mensurari
i a Rursus arguitute concessis a D. Jom. ait enim, ut in secunda assertione dicemus , operatione coeua S, sue naturales Angeli me surari euri, utpote operationes intelligendi , amandi se eum velitii Authorem natu e rati eius est, quoniam sunt permanentes, iridi uisibiles atque inde sectibile S. sicut Angelus hinc vero arguetur ad hominem, pci manentia ex U.Thom est ratio, ut operationes eius natura Iecnae iis urentur euoat opera- riones clic Caeriunt quoque permanen tes, cis, mensurabuntur Aeuo. Item indius sibilitas est ratio ibi, ergo hic: demum in defecti bilitas et ratio talis in ei a furiae in illis, ergo in istis consequentia sequutrius, si quidem operationes elicita sunt Parisormiter permanentes, indivisibile S atque indefectibi.
ius, sic it Mnaturales Nec enim aliquaninio ratio reperitur in illis quam in
istis. probatui, naturales namque operationes non ideo sunt indefectibiles, quasi non possint destrui etenim de . et destruuntur, via succedit alteri: ita quoq; euenit in operationibus elicita, ut altera succedat alteri quapro Pter non est maior ratio ex hoc capite in illis, quam in istis ut mensurentur Reuo. Dices, illas esse alternales, siue perpetuas, no istas iam hoc citi ieiuni
consulatum est, quia duratio, ut sic, noest ratio me surat Aetii praecisa sed i effmanentia insune in desectibilitas noest maior ibi , quam hic, cum de facto illae, una post alteram deficiant succedente una alteri ita eiicni tm istis: nee illae siit adeo indefectibiles ut una iam e icita permaneat semper, etenim dos acto deficit post elicitione ita Sila: ittan in entia contingetia, Soccidentia ipsi Angelo,quia possunt a deis
se, Mabesse pineter subiecis corrii prionem , unde iam una succedit ad alteram' quod vero perpetuo Angelus si is dura tutus sub elicitione successive p. sarum,id non prebet, ut hinc d timenda sit ratio primaria, praecisa mensurae cui, non enim es perfectior Hbedo durans una die, quam antiis decere Demum indivisibilitas est ibi ratio eui, at quoq; elicita sunt in diuisibiles: quapropter dum ratione eedem militant utrobique . non est, telicitae priuani aestit mensura evi. Is Praeterea intellectiones Angeli mensurantur tempore discreto, te quo in seq. ergo pari formiter, Mintellactiones homini me surabuntur non Aeno, sed tempore discreto hoc aute est falsum, quoniam ambae sunt permanetes, indi, sibile Sc vel si hominis intellectiones mensurabuntur Aeuo pariter illae, he conuerso. Respondentio adesse paritatem, quia Angeli intellectiones fiunt sine discursu homo aut intelligit clam disci irsu sed contra ob flatur, i rimo cognitio principiorumst in homine sine discursu, ut patet, quia de conclusione, non de principiis
habetur discursus, ergo absolute salsa responsio Secundo circa disparata , Minconnexa non oportet discurrete ,
ut possum intelligere lapide vi sic de se solo, nullam sormando comparatio,
128쪽
vtrem operatione Angeli mensurentura euo. II
'uo casu non bebit ut dilaursus,
in e lictione lapidis ad cognItione uti mi Tertio intelligo ensi impliciterium lex, ut en S, a circa simpliciter sint pie r On nidi urius quis apprehenditur unico ac simplici actu intellectu secundunt se locum , quom am simpliciter simplevis aut totaliterii, turi aut rotaliter ignoratur e sanarictali uni aes mamus Angelos no discur-
io Secundo nicimus, operationes comi aturales A, eli, sicut intellectio, amor, tum sui, turn Dei, ut Authona a turae, mensulatitur Aeno . Probat D. Thoni operationes hae sinat permanentes, O indeiectibiles ergo mensurantur. aeuo Probat Scotus ratione superius adducta . quaecunque habent bent, ni sorme modum manendi, dum
manent, ea mensarandii readem me sura cat operationes hae habet nitormem Quam ergo mensuratur Acu .
In hac assectione II homas,de Scottas conueniunt. Eationes tamen probant di, aliquanto dii erant quod namque ideo mensurentur suo, quia limi in defectibiles quia etiam . in diuisibiles: lueto,de qua nam indiuisione, inde. sectibilitate loci uuntur, utrum de PhVsica, an morali tota de secunda; nam i unt entia naturalia . pro manalia cluoque a potent a naturali .ut intellectio.. Diectare acta haec militat detinrelae ione, non de amore, qui manat a voluntate, itiae est libera. aereo erimus in moralibus t Contra . licet volunt a liberet Producet famoris actum, nihil minus Operata illa est qualita, phitica, ia-xuraliS,atque contingens,non necessalia quomodo ergo eritiinde sectibilis accedit, quod pene producto actu nu' amoris vel intellectionis, succedit alter, quandiu perseuerat quis in intelligendo, lamando igitur quomodo erunt in detecti hi e et tapropterea Scotus probando dixit, uaecumque habeat
uniformem auiau maneudi,dum mancnt, DO a. thran et canent, quoniam prae uidit
ei incultatem, di tacito soluit, dum ait, inquietas,di m manent. Responderitamen poterit pro hornistis, eatenusi clarii biles appellare, quateruis non sunt corruptibiles ad instar motus ci . ei:
tempoIi MCaeterar urin rerum materialium sitiet corporuni matera alium ,
physicorii consimiliter appellant eas indivisibiles in partes quidem quanti
taliuaS, materiales, ac physicas haecq; dicunt, ut cotra distinguant operatio, ne tales a caeteris , ta consimili biis praedictis.
Motiit Angeli successuus, O cominuus
mensurat vi tempsere nostro commune, non auteris Ucrito.
Otum Angeli continuumen Motus An-s i surarii tempore nostro com geli mensi muni, non dis elo tenet tridem Scor ini et II d T. q. c. probatur autem,patii Capat
Angelus de aliqua conditione corporali extrinseca , de qua participat corpus ergo non impli at, ut participeteriam de tepore communi in suo motu probatur assumptum, AngeluSin quantu movetur ad locum participat de ubi ergo etiam poterit participaret de mensura motus adsibi: sit mensurae ibi in corporibus mobilibus est te. rus, ergo erit quoque mensura in tempore Angeli: metanus negat Angelueste subiectum motus, ubi cum sit in loco per operationem at de hoc agetur infra disput. seq. q. g. stom frustra . et multiplicantur tepora discreta,cla continua probatur, quidquid habptur per ivnum potest sal uari per alterumuiue tali multiplicatione tandes insimul conueniunt licet aliunde diiserant,ex, quo aiunt silenricus, D. hom itempus discretum constitui ex pluribus instantibus indivisibilibus insuper riri' stoteles non meminit talis temporis discreti, cur ergo recurremus ad noctu tempus gratis fingendo illud. Rurius ratio ad sueta pr tepore discreto nullam habet efficaciam , ergo frustra admittitur, ratio autem eorum hae celi, motus Angeli non dependet tempore nostro communi, ergo non mensuratur tempore communi probaturas
sumptum, posset Angelus moueri cessante motu primi mobilis Vtunc vero
non adest et tempus commune, at Q tui Angeli deberetur sua mensura, cum igitur nullum adestet tempu comm
129쪽
Cessat motu primi mobilis, adhuc posset siemotus in inceriori S. D Iosue dimicante state primo
ne continuum , de successivum recuris rendum laret pro mensura ad tempus discretum. Verum ratio non concludit, is quidem morus ille non mensuraretur tempore reati, actuali, mensuraretur tamen tempore potentiali, hoc autem potentiale esset eiusdem rationis cum actuali. Item tepore Iosue aderat mo
tu militum, coinni otio exercitu Si atq;praeliatio in nihilominus nullum aderat tempus commune, cessante tune
motu primi mobilis. Insuper post tempus iudici posset v.g. D. Petrus in terram descendere,atq; deambulare cui tamen motui, sicut d tempore IosuC. corresponderet mensura temporis potentialis Praeterea motus Angeli, motus corporum est eiusdem rationis essentialis, nisi quod di flerunt subiecti-ue .cum illius subiectum sit spiritus, huius,corpus ergo: mensura debet esse eiusdem rationis , hinc urget etiam ratio Scoti superius adducta,quaecunq; habent eundem modum essendi ea habent quoque mensiiram eiusde rationis et at motus corporum,c Angeli Sutam ho essentialiter successivi ergo&eorum mensura erit tempus contamisi.d successivum . nisi quod in ratione hac adducta mutatur Morus permanen di in ocum c sentit,quoniam motus nopei manet cum eum sit successivus; sed est,quandiu fit xita,licet parum mutata, urget praedicta ratio Scoti. Item quies mensuratur eo tepore,quo mensuraretur oppositus motus si esset igitur cessante motu Coeli ambulatio,.et. Petri mensuraretur tempore saltimo tentiali,quo opposita quies: sic ita de motu praeliationum tempore lusue stante Sole. Dice S, motus dependet essentia liter a tempore communi,ergo cessante tempore communi non poterit angelicus motus mensurari ab eo sed requiret aliud tempus alterius rationis. Rem negando ai sumptum, ratio, quia potest separari motus a tempore comis muni, ut accidit tempore Iosue . Dicendum Secundo dependentiam esseta solummodo accidentalem,c extrinsecam quandoquidem te minis commune est mensura soli immodo extrinseca,
motus particulari inserioris Dicen-
dum Tettio me surari necessario a tem- pote potetiali.,intrinseco vel Quarto, mensurabitur tunc cessante motu primi mobilis, aeternitate, tanquam suaensura extrinseca, licet namq; aeternitas sit Dei mensura intrinseca,tamen est creaturarum mensura extrinseca , quatenus aeternitati coexitiunt omnia licet non pro tota aeternitat cvaeternitas coexistit omnibus,licet non secundum se totam Dices,motus Angeli est spiritualis,tempus Coeli no est spiritu te, ergo non potest esse eius mensura. Res p. motum subiective tentum quatenus est Angeli,el' spiritualem: tarmaliter spectatum, ratione corporis ab Angelo moti esse corporale rideo Sc: Dices, impossibile est darimen Mos iratisti
iuratum reale, actuale absque mensura dari fine reali actuali non enim mensura pote m*iura. itialis est quid reale actuale cereo tem si 'pus potentiale non erit mcnsura talis angelici motus cessante motu primi mobilis. Resp. loquendo de mensura intrinseca, utique verum quod impose sibile est,dari mensuratum reale, actuale absque me sura reali actuali deo magis, quo mensura intrinseca rei est eadem realiter cum ipsa reuin ita motui angelico actuali correspondebit tempus intrinsecum actuat reale per quod intrinsece durat, d mensuratur in trinis laceriat loquendo de mensura extrinis secata poterit mensuratum stare sine mensura reali actuali, lassiciente potentiali. Respondent denique, cessante motu Coeli, tepore communi actu li mensurari motus illos tempore quis dem potentiali, at quod esset alterius rationis a tempore communi potentiali . Verum haec superflua videntur, ut multiplicetur etiam tempus P cen tiale de videtur,fiugium, etenim. aeque bene saluari omnia poterunt per tempus commune, siue sit actualm liue potentiale, quod sit eiusdem rationis in omnibus.
rus motus secundum prius , di posterius tat in motu locali Angeli datur prius, de posterius , ergo mensuratur tempore communi. Rursus ex August. ad Oros.
q. 2I.omnes creaturae,etiam angelicae,
130쪽
Vtram operationes Angelisi o. M v, exponit de operationibus
An ii immanentibus, at multo amolius id dicetvi de transeuntibuS. Mesura Dices, posset Angelus moneri .eplicatio velaci repto Coelo: tunc autem tem- 'Π' nus commanemo posset esse, in mea ca,quia tardius e non aequaretur ei. P sp posse nihilominus esse mensuram ver eduplicationem tuarum partium: quando namque mensura v. g. palma-VS non adaquatur toti quatitati men
irabili tunc fit mensuratio per redu-rlicationem, v uequo deueniatur ad
meo iuram totius quacitatis, ita motus Angeli superior cognosceretur per Partes, uplicatas, S itera a motus primi mobilis sicut etiam per reduplica-Monem, S iteratas pulsationes horaria horologi metitur motum maiorem totius diei.
Tisonem beatificam mensurari mo,non
fici ira me A, ut attigimus aiunt menstrari curari, cr non aevo, sed aeternitate participara.
sicut operationes immanentes alterius generis mensurantur et euo. Probatur
vero, Aeuum est mensura entis creati immutabilis, at beatifica operatio est immutabilis ergo mensuratur Aeuo. Arguitur insuper a maiori ad minus. Q ratio bearitica non est immutabilior Angeli, Eistentia: at haec mens
ratur Aelio, ergo in illa item oper
tio est minus nobilis, quam Angelus, etenim illa est,ccides ii substantia: Angelus est adeo nobilis, imo valeati Mensuratur nisi a solo Deo creari, at visio beatifi-Aeuo ea producitur effective tum a Deo, tum ab intellectu Beati in sententia multorum: atque denique adius secundus dependet a primo, unde G potentia est nobilior operatione et ex his autem sermatur ratio, Angelus est nobilior sua operatione ex tot capitibus recensitis sed Angelus me iuratur Aeuo, non aeternitate participata ex homistis, ergo nec tali aeternitate mensurabitur beatifica operatio da oppositum, ergo operatio erit nobilior An
gelo ergo accidens erit praestantius hab stantia haestus secundus erit eminentior potentia, hactu pramo.
aetanus respondet, quod licet visio beatifica non sit immutabilior existetia Angeli, tamen est altioris ordinis, quia est ordinis diuini, e hinc
mensuratur aeternitate participata Sed contra, actus supernaturalis ordiis Fidei, Spei,&Charitatis, quos Angelus eliciebat in via ante terminum, mensurabantur Aeuo, non aeternitate ex ipsi et Thomististi igitur supernaturam litas non est ratio, ut mensuretur aeternitate beatifica visio ambo quidem tum Patriae,tum viae sunt ordinis durini, ut Caetanus loquitur Vergo vel ambo mensurabuturaeuo vel ambo et te nitate participata.
tui inter utrosque licet namque sint ambo ordinis supernaturalis, diu, ni nihilominus actus Patris sunt perpetui actus viae erant temporales et hoc sufficit, ut possint variare mensuram. Contra arguitur Aeuue lamensura Perpetuas ergo poterit peraeustaeque bene mensurari visio veatifica . Prob. conseq. perte perpetuitas est ratio ut non mensuretur tempore, quo
niam per id mensurantur res variabiles sat euum est etiam men ra per petua , metitur namque Angelos, qui crunt perpetui, operatione naturales intelligendi, hamandi se, Deum ut Authorem Naturae quae operati omnes erunt quoque perpetuae . nusquam enim cessabit ab amore sui,& Dei turn ut glorificatoritatum ut Authoris NMturae, ergo aeque bene poterit Aeuomensurari beatifica visio Immo multo magis id expediens videtur, probam tur Deus namq, est perpetuus, ct opem ratio beatifica erit perpetua diat nos
sunt aeque perpetui Deus,de visio creata beatifica, cu Deus sit ens absolute, simpliciter necesse esse,ac propterea hinc intrinsece .extrinsece perpe tuus, visio vero erit perpetua ex ordinatione Dei statuetis conseiuare Bea tos in visione beatifica in perpetuum; imo una visio deficit, succedet altera ut ergo differentiam aliqualem admittamus inter utriusque perpetuitatem adicendum perpetuitatem Dei mensurati