장음표시 사용
131쪽
rari aeternitate, bisonis bellificae
angelicae Ae uos est enim euum quo.eue perpetuum. Item perpetuitas, siue maior, minorq; duratio non variat naturam rei durantis quod si variet, erit variatio accidentalis ex et artic.
Arguitur insuperta perpetuitas
aeque competit Angelo, ac eius beatifice visioni ergo si haec mensuratur aeternita trietiamin Angelus. Respondet, visionem esse ordinis supernaturalis,&diuini Contra, ut est argutum, operationes meritoriae in via erant etiam ordinis diuini, at illae mensur hantur non aeternitate, sed euo. Respondent illas viae operationes disterrea visione Patriae, quia illae erant temporales hae suntperpetuae . Sed vid Quaeso nate sit esturium Caetani, sequaciu mogo enim recurrit ad perpetuitatem, modo fugit ad ordinem diuinum' deuictus namque, quo no
competat aeternitas ratione perpetvitatis, recurrit ad ordinem diuinum Ddefati catus ex eo, quod non competae ratione ordinis diuini eregit ad pedipetuitatem cunde inconstas est, hye-
se circuit, siue circulum estormat in
sua responsione, de hoc in illud, d illo redeundo in hoc .L Item Angeli existeti est verius
perpetua, quam beatifica visio, ergo magis illa mensurabitur aeternitate , quodio conceditum affumptum prohatur, operatio numer a beatifica corrumpitur, itaui una succedat alteri: Angeli existeti semper eadem num ro permanet Angelus ex Caetano est necesse esse itaui fit indefectibilis: operatio beatifica desinit . succedente altera qualem necessitatem non conchdit visioni numericae Angelus est a solo Deo anni hilabjlis; operatio nu merice sumpta iam corrumpitur cessante intellectu Beati ab ea siproducente altera non loquor nisi de visi ne numerica, iam enim constat, visionem succedere visioni ex his autenma concluderetur potius aeternitatem deberi Angelo, quam visioni, at Angelo non conceditur, ergo nec visioni in guunt alij, potest Beatus cessare totalia ter a visione Dei Angelus autem non potest per creatam potentiam cessari
ab esse suo ergo iste est durabilior ac
sumptum probant ex Scoto loeaeit.v rum ratio non urget, etenim ideo cese
late posset beatus a visione totali, quia
ex gr. desineret Deus manutenere, det conseruare Beatum in sua visione,Deo namque denegante concursum, tollente ostensione obiecti beatifici, iam cessaret visio beatificac ita loquitur Scotus at sicut posset hoc de potentia absoluta agere circa Beatum Deus, ita possiet in nihilare Angelus unde non hinc cocluditur maior unius perpetuitas, quam alterius: urget vero mitio citata de visione numerice supta. Rursus, hoc esse perpetuum, taimmutabile, unde nam habet beati trisca operatio, utrum ex natura sua, an a Deo non primum, quia de secto haec numero operatio deficit, aduenit altera at Angelus nunquam in entitata deficit. Dices, id habere a Deo; lea quaero utrum id verum de operatione heatifica, an de statu beatifico et non primum, quoniam nec Deus co seruae visionem eandem numero beatificam in Angelo, sed sinit eam deficere, ocaduenire alteram ita secundum, statuet ille beatificus a quo nam pendet in sua perpetuitate e a Leo instituentes cconseruante, idque voluntarie, libereri igitur ex hinc habetur, visionem beatificam non esse en simpliciter nemcesse esse, sed quatenus ex pacto h&spositione diuina ita euenit, ut duret perpetuo hoc aute etiam modo Angeli conseruantur in suo esse perpetuo, volente Deo, si namque renuerit, ceo
labunt Angeli ab esse suo in hinc est.
ut eorum esse perpetuum, quo fiuetur in perpetuum, non mensuretur aeterni, late participata, sed Aeuor ergo dum similis currit ratio in vino ne vilia tu heatico, iam non mensurabuturaeteris nitate, sed itidem Aeuo. Caetanus ait,operationem de
tifica esse immutabiliore Angeli exis stentia secundum genus, ea ration qua est ordinis diuini, seu de genere diuini, O supernaturalis, licet non secundum se. Sed arguitur contra id , quod secundum aliquod genus est altero immutabilius , id erit absolute persectius illo ergo absolute operatio erit persectior Angelo affumptum phtet, si namque homo secundum genus
132쪽
Visum operatione Afigeli mensurentur euo iri
est in i mutabilior acciden sio est ergo non hinc redditur immus obstititiae
te utiq; secundum tale genus erit per-
schior accidentes. Item genera se habent ordinate, ut unum sit perfectius ultero eis operatio erit de gener persectiori quam ipse Angelu reum stamen illa sit accidens, hic substantia. In luper operatio meritoria via Ange lorum secundum genus suum est ordinis supernaturalis, diuini, attamen non concedit mensurari aeternitat , sed euo cu tamen aequa deberet esse ratio utrobique nam si secundum genus diuini euenit, ut mensuretur aete ori tate, sit nobilior operatio, quam Angelus. eade ratio generis diuini militat in actu meritorio in via. Rursus hic sequitur etiam minimam oper Honeni ore nobiliorem quocunquo
Angelo supremo prob. teste Dionys.irnimum supremi ueneris est nobilius
supremo infimi generis,ut infimus Angelus ei nobilior supremo hominet, agitur absolute persectissimus Angelus erit persectione, rimmutabilitate imferior infima operatione eiusdem Angeli. At Anaelus est genere, numero,
di pecte immutabilis operatio beatifica non est numerice imi Dutabilis, cum de facto multiplicentu numero heatificae visionesinante immutabilitate sola ex parte generis, speciei, reex parte status beatifici persectius vero est id, quod est immutabilius genero, specie, numero, quam quod sol, mere, specie, non numero, ut visio.
Arguitur ulterius,quod inest alicui per accidens non reddit illud persectius, Immutabilius simpliciter, quam sit secundum propriam sui naturam cat omnis respectus adueniens ad operationem angelicam aduenit ei per accidens, ergo non faciet eam immutabiliorem,quam sit ex eius natura sed operatio secundum se non est immutabilior Angelo ergo nec prout est ordinis supernaturalis, beatifica minor subsumpta iam est probata, quia nox,
remanet eadem numero,remanet vero
semper idem numero Angelus. Prob. ni inor, ad operarionem haec adueni ut, utpote relatio adcbiectum beatificu,
dependentia ab habitu luminis gloria: at haec insunt per accides operationi, ut operatio est, sivisioni ut vitabilior Angelo:
Caetanus occurrit,respectus istos non competere operationi beatificae per accidens , siue tanquam accidens subiecto, sed tanquam disterentiam generi,itaut contrahat ipsam ad tale genus hinc vero fit,ut sit alterius speciei a caeteris operationibu angelicis, proptereaq; illa mensuretur aeternitate, hae aeuo. Ait insuper visionem beatificam no esse duo, sed unum, quapropter non sequitur aduenire operatio m beatifici tales respectus tanquam accidus, sed tanquam per se constituens idem, xv num. Sed contra arguitur di frentia adueniens generi continetur pote-tialiter in illo genere crat onale namque siue irrationale continetur potentialiter in animali: at supernaturalitas ,relatio ordinis diuini relatio ad obiectum beatificum,&dependentia ab habitu luminis gloriae non continentur in operatione ergo non adueniunt ei ut estentiales disterentiae: probatur minor, alias omnis operatio posset esse beatificata ita intellectio lapidis, equi, bruti posmet esse beata rica . hinc fit, ut talis relatio se habeat verε ut accides ad operationem Ceo magis quo datur operatio sine tali operarione,ut de caeteris operationibus angelicis ordinis naturalis Et ad id quod ait
actum esse omnino unum,tum ut operatio, tum ut beatifica, contra, ex tali unitate non elicitur, ut mensurari debeat aeternitates non quidem ratione ordinis diuini,alias actus meritorii viae essent me surabiles aeternitate reo ratione perpetuitatis, S immutabilit iis,quoniam Angelus est itidem perpetuus himmutabilior operatione, eo remanente semperi identitate numerali, ac personali, visione tamen mut ta numerice: ergo talis unitas non facit, ut mensuretur aeternitate.
Io Rursus, immutabilitas est quid
extrinsecum operationi, non de rati ne intrinseca . Prob. si esset intrinsecum,ergo nulla beatifica operatio corrumperetur, at corrumputundum succedunt aliae,corrupta priori,ergo non est de ratione intrinseca, conseque- ter nec mesurabitur-ternitate Dices,
non quidem esse de ratione intrinseca huius
133쪽
huius numero operationis, sed de id ne status beati suci, qua beatificus est sed impugnatur Primo, magis et immutabilis in gelus , quia semper manet idenumero,c tamen no mensuratur aeternitate decundo talis immutabilitas flatus beati lici pendeta libera voluntate Dei libere conseruantis perpetuo Beatos in tali statues igitur non est, nisi ab extet inseca voluntate Dei pendens talis immutabilitas, alioqui, si vellet Leus posset talis latus destrui, mutari ergo non est ut mensuretur aeternitate , est namque aeternitas mensura
propria Dei omnino inde sectibilis, ta
immutabilis.1 Respondentio mensurati arteris nitate absolute, simpliciter, sed participative, seu aeternitate participata r hinc differentiam constituunt inter Deum , O visionem beata in , ut eo
aeternitas competat tanquam mentura
per se talia trinseca,at visio ui participative si et Sed impugnatur, Primo ex
hac responsione sequitur, artet nitatem non cile magis mensura visionis beati sicae, quani quarumcunque aliarum operatronum probatur, omnia, sinnula entia creata possunt dici mensurari aeternitate participata, quoniam aeternita est me sura extrinseca omnis cuiuscunque creaturae si namque ce
saret tempus, ut cessabit post diem iudicij, cuncta metienda forent aeternitate participative, Mentrinsece ratio, quoniam omnia coexistunt aeternitati: si etiam cessaret euum , utpote si an- nihil arentur omnes Angeli, cuncta sic metienda veniret de facto ipsa met. Aelii terna metiuntur extrinsece per aeternitatem, quandoquidem ipsa aeuiterata, sicut quaecunque alia coexistunt a trinitati: quapropter ratio, seu
responsio illa est valde uniuersalis, non restringib iis ad solam beatificam
operationem . Secundo inde sequitur visionem non habere propriam mensuram , sed communem caeteris, patet, quoniam tum ipsa, tum caeter cuncta coexis ut aeternitati,&extrinsece mensurantur aeternitate. Tertio sequitur, visionem beatificam carere mensura intrinseca Prob. etenim, ternitas,
petit visioni non ab intrinseco, cum
sit solius Dei sic ab intrinseco: om- petet vero visioni ab extrinseco, dum non proprie adaptatur ei, sed solumodo participati ueta itaq, priuata rem an et propria, intrinseca me sura, dum
ei competit aeternitas solummodo ex trinsece non magis, quam caeteris creaturis uniuersaliterra quapropterdum Scotus ei adaptat pro mensura Aetium, tribuit illi mensuram intrinsecam cui etiam non repugnat in doctrina quoq; Scoti aeteruit asper coex1stentiam extrinsecam 'seu tanquam per mensuram extrinsecam. ia Praeterea, charitas viae, Scharinta Patria sunt eiusdem rationis Lacilla me suratur Aeuo,ergo Mista, con 'similiter visio beatifica. Insuper quae corruptibilia,side sectibilia sunt non
mensurantur aeternitate calvisio Diui Pauli in raptu,cessante raptu desiit na bere esseri consimiliter visiones Beatorum de acto fluunt,dum una succedit alteri numerice . Nec obstante uasiones iam adductae, cum plene remaneac confutatae . Rursus aeternitas, perpetuitas ex Scot sup non est de esset, abeatitudinis ergo non compellae intrinsece aeternitas. Confirmatur, uitia aeternitas est mentura rei omnino tum ab intrinseco, tum ab extrinseco Indesectibilis, potest autem beatificus 1
in Ali arguunt, stat naturalis inclinatio Angeli, hominis ad beatitudi
nem, licet non possit naturaliter attingi ergo non mensuratur aeternitate et naturale namque non habet pro mensiua aeternitatem intecedens est Sc
tiri.q. proh&in. d. om. Io. in i d. a. q. q. Ali probant, ex quo intellectus
Beati concurrit active ex eod. Sco in I. IJ.q E. Sin .d.qs. q. i. ad beata-tudinem activitas autem naturalis ea. tet pro mensura , aeternitate . a rationes hae possut eludi, etenim quoad primam, non loquuntur Thomasta de in clinatione, sed despcratiore, de hanc, aiunt, mensurari aeternitates quoad secundam, id curreret si intellectus expuris naturalibus attingeret de se solo visionem beatificam si quia requiritha per naturalem eleuationem luminis gloriae,ideo minus concluditu qua propter urgentiores videntur rationes,
134쪽
vtrem coerationes Angeli mensurentur euo. Ias
tiones augiam usque modo is ternique unus. lib. de fide ad
Petri captari . docet, a tum bradit cinno me surari euo presse alitem . ut sonat, et cipiendum es Ae uiam . quapropter non mensurabitur trinitate.
es, ' de bearitudinem nostram, aeternita ferar cipatames non est aurem dicencisi iritim cotraria docere, ut in lon tuo modi interditate doceat mensurari . sed potatis a ternitate. Resp. per ternitate ni mensurandam es se beati-rita me creatam non intrinsece , sed extrinsece per coexistentiari, ad arter a atem quatenus coexisset in perpereurn aeternitati AEquatenus beatifica operatio durabitis in aeternum Vnon est autem Aurus in mens docere ut aeternitas, vel sic par si ei para sit Hensura intrinseca beatitud nis, sed extrinse a, ut diximus, eum durabiit visio per tori parte post aeternitatem. Et em onsio haec non repugnat dotaina prius tra-- lita eiusdem Aurastini aicbae mensurari Aeu, siquidem tu ait mer irari an tu am mensi ira id trinse-
ca aeternitate Cro extrinsece per coe-
, stetitiali ad arterilitatem sic soluiros ant loca plura tum Sanctoria, tu misero Se tu raru P.
ueri sum- aeterita, ut ideant ce ergo vita beata me iuratur aeternitate Respondet Scori
appellari aeternam obiecti ue , quila est de Deo, qui dat iri tam arte fiant Item appellatiar aeterna quoniam durabit inviternum, sicut iceria damnatoria ntici inodo aps raritur aeterna Mattet .
Demit eu in pn aetern m. vel non plum
inquit Scotusto cit su p. lit. L se illarge pio enitermo, ita mensurabittit Aetio
Beati ergo coincidit cum D Thoma. Responsio est tam data sum e Scotu
aeternitatem, ut est victum Nat melisus dicendum a ternitatem partacipata n
non capere cicorum, S Tholmstati tamensura intrinseca vi ori in Ieati, sed pro trinseca coexigentia ta aeter ratem, ut duxim Arguitur visio beatifica est indefectibilis N immutabilis ergo men suratur aeternitate. Responsio est iam data, quod loquendo de visitone uinc-rice sumpta iam corruit, deficit, al- tera succedente alteri loquendo de toto statu beatitudini S vrique desecti , bilis esset,in deficeret , si Dems est et conseruare cum quapropter aeternitas est mensura rei tam a si crinseco tum ab extrinseco oennino in desectibilis, Per quamcunque potentiam, at beatitudo qRatenus pendens a Deo est ad libitum sua voluntatis, destructibilis, quamuis tamen de facto in perpetuum conseruabit eam. Ite Angelus, 'nima est in deseci: bilis, attaine nomen
Eo Arguitur, visio est ordinis diuini e si pernaturalis ergo mensuratur beatitudine resposione S, d, impugna' istones, aliunde datae sunt in decursa quaest Innis, negando consequens, quia etiani chirita viae est ordinis supernatiui agis, latuini, tamen non mensiuatur aeternitate di Obstatur, nulla potest creatura de se sola, attingere ad vision e n beati- sicam , ergo mensuratur aeternitate . .
Resp. neg. conseq. nam ad actus meritorio in via nec potest creatura attingere ex se sola, ta nihilominus non mensurantur aeterii ita es. Item retorquetur, C talos non producit, nec producere potest, sicut nee Anselos, nec animam rationalem, pura creatura, e go haec mensurantur aeternitate, falsita,cqnsequeritia, ut constat.
, Obstabis, per visionem beatam Similitudo
e licimur Deo similes iuxta illud,si: Patiis quam trala Itod cum appara erit, sto ilis eieri iii 'ius Io et 3 at Deu mensuratur arte
nitate , ergo visio beata. Negatur conseques, similitudo enim stat aliun cles ex Versecta transformatione glori-lica meum serpersectiore ni amorem, atque fruitionem non autem in mensula aeternitat S.
et Dices, visio beatifica obtilae esupremum gradum inter entiae creata, ergo eius in ensui excedit omnem asia mensuram, eaque erit aeternita Participata Negatur consequens, flat enim excessusaliunde , propter unionem cusupremo Bono at non sequitur,vi ex- a. cedat
135쪽
cedat in aeternitate, cum sit propra Dei i retoiquetur, tiandoquidem supremus Angelus stipe iat Angelos c teros inferiore in persectiones, attamen non inde sequitur, ut mensuretur aeternitate, mensuratur auten eum,
sicut caeteri Angeli in selioreS. et Circa litem istam quaeremio sumus a Thom illis, utrum visio beatifica habeat pro mensura solam aeternitatem participatani, an vero taliqua aliam , etiam intrinsecam si negatur, stat, ut prius mensurari intrinsece , essentialiter per eandem mensuram is per quam me furatur intrinsece Deiarum;
at hoc est impossibile. Prob. unicuique rei correspondet sua propria, Mintrinseca mensura adeo quidem propria sui nequeat competere alteri intrinse-ceri hoc planum est de singulis loquimur autem de mensura intrinseca: quae ob id appellatur propria, ut nequeat esse alterius intrinseceri patet, etenim tempus intrinsecum ast adeo propria mensura intrinseca motus, vino possit competere intrinsece rebus intrinseces ei manentibus in duratio intrinseca
Dermanens adeo Competit rei de genere permanentium, Ut nequaquam V
leat intrinsece competere rei intrinse-ce, di essentialiter successivatim sic de singulista ergo non poterit aeternitas, quia est intrinseca in propria mensura Dei, competere alteri, quam Deo rigi, tu dabis caput alterum, ut sit mensura extrinsecat ut sic autem nil propri doceret sententia ista,cum omnes in hoc conuenimus 3 nedum ratione visionis beatificae, sed .cunctorum alsorum , quae omnia mensurari dicuntur:eternitate extrinsece, coexistenter, ut tom. . de Trinit. disp. de aeternitate Dei. Inquiunt aeternitatem fore niensuram intrinsecam, sed participatam , seu mensurari mensus aeternitatis perparticipationem . Contra, ergo mensuraretur aeternitate per accidens igitur danda prius erit enlara perso. Item non disterunt a rebus caeteris, siquid omnia caetera creata entia cnsurantur aeternitate participata, participatio autem consistit in ratione existrinseca mensurandi, dum aeternitas coexistit omni rei ergo hi peculiare
dicunt de mensura pilionis, dum talis
participatio conuenit rebus eunctis e
igitur foret mensura extrinseca,und eueniet utilensuretur solummodo extrinsece, careatq mensura intrinseca.1 Euasiones scindantur in eo, quod habebit quoq; mensuram intrinsecam, quae erit aeternitas participata I tentas erit quoque eius mensura propria: nono uidem ut aeternitas simpliciter sumpta sed ut participatac ut sic, nomeri mensura Dei, cum non mensuretur intrinsece per participatione. Nec mirum . quia ens predicatur de Deo testentiam, de creaturis vero per partimcipationem: ergo aeternitas his etiam
modis competere potest Deo, visioni beatificae his vij saluatur positio Thom verum cst tamen, quod in tot scopulos recensitos no videturam pingere sententia Scoti.
Submittitis generabiles, di corruptibiles non mensurari tempore, sed Aeuo.
Iuus Thomas l. par.q. Io.art a L doce ,res permanente S, qu tam me suapte natura sint corruptibiles, mensurari tempore rationes auten aliae esse post intiprima,tempus est mensura eorum,quae nedum corrumpuntur actu, verum corruptibilia uanda potentia cergo licet permanentia non corrumpantur actu,quando permanet, corrumpi tamen poterunt. Secundo quies mensuratur tempore ex q. phys.
t. 8. ergo e permanentia quae dinquiescunt, germanent atquiescor rumpi potest adueniente motu, ergo
caetera permanentia ex quo corrumpi possunt, mensurabantur tempore.Tertio, cuius primum esse mensuraturinis stanti teporis eius habitum est mensuratur tempore at productio rerum generabilium me furatur instanti temporis, sicut etiam corruptio mensura.su instanti quia generatio, di corruptio fiunt in instanti; ergo ipsa genita,
licet permanetia mensurabunturtem pore. Quarto, quaecunque Patiuntur a tempore , proiit subiecta cla obnoxia tempori, mensurantur tempore; talia
sunt omni aegenerabilia, e corruptibilia, quandoquidem sunt obnoxia maetatio
136쪽
Vt om subst gen se corrupi mensurenturaeuo et v
indicii sibila indita sibiliter succedit a
terimilam permanem ac durare potest hoc autem dicendum est de
rebus Cenerahitibus, siquidem produ-
remphe maior est ristotens s hyscsset ulmo, quae superantur xlcm-
rabi corius tibi ea superantur a
tempore fi uiri iamque tacesinunt ..mque durant in tenipore quibu ce santibus perseuerat nihilominus tempus, aior est Aristor ut supta Sexto mens a debet esse eiusdem rationis,
c; go mensurabuntur temporc da Oppositum quod ista mensurentur 'euO, erit alterius rationis probatur. 1 tium generatio iis S ultimum rete nitar, meri tirantur instanti existetibus instantibus ex parte utriusq; extremi, dum primum, ultimum esse rei mensurantur instanti temporis ergo intermediu debet est non evum, sed tempus , est namque Aelium alterius rationis. Sexto duratio rerum corrupti-hilium plus omnibus rebus creatis recedit ab aeternitate at nulla mensura, uutatio recedit magis quam tempus ab re et nitate Uehique Aristoc physit. iro r; et, ait generabilia, corrus, tibilia mensurari tempore. Duran d. in . e. r. q.f. de quibusdam resert dixisse, mensura permanentiam corruptibilium esse lepus di cretum Rationes sint, Prima deducitur schi tendo per mensuram arguendo a lassicienti partium enumeration et quid corruptibiliae non mensurantur aeternitate, cum haec sit mensura rei omnino incorruptibilis, in dese-etibili, non Aeuo,cuna de actio restales generabiles, corruptibiles in die deficiunt non rempore communi, siquidem hoc est successuium contrita, naturam permanentati,cum illud fluat, haec maneant non instanti temporis eiusdem commurii, cum nona sequencur illi desinit vanique subito initans, rermanent talia generabilia, siue durant sue sunt de genere permanentiu, dum possunt durare ultra instans igitur remanet, ut mensurentur tempore
discreto Secunda instans temporis diascreti aeque proportionatur tali est generabilium, corruptibili lim ergo eri adaequata mensura probatur a L
iumptum instans temporis discreti est
cuntur in instati, dum generatio sit in instanti succedit altera pars alteri in ris stanti ci permarier, ergo Sesti clanique sentinia est, talia Subit diviti nota mensurari temnore sed euo ita generata in a.d. et C sequuntre di aliqui, ut dr-
Ito fundamento, haec quatuor Quatuor praemittenda sunt de rebus creatis.Primo datur aliquod ens permanens, intaquo, nec in suo consequente naturalite est sectans formae hoet modo lare bee Annesus, in cuiust natura non est pii xus forma , cum sit totus simul se permanens, incorruptibilis ita quoque in cius operatione intelligendi,
volendi, quae quamuis corrumpantur, tamen quandio nianent habent eunde
odum manendi cum Angelo, ut Inset artae. est ostensum , unde non men surantur tempore sed Aelio, ut ibi Secundo datur aliquod permanens, in quo non elissa ussormae, tamenTepem ritur fluxus in torma illud naturaliter
conlaque ceti huiusmodi est sortii substantialis generabilis, recorruptibilis, in qua quidem non et fluxus , cum sit
de genere permanentium . est tamen
iluxus in accidentibus conlaquetibus qualitati S, quantitatis, quae paulatim di successive acquiruntur, lac fluunt. Tertio est aliquid, secundum quUd p test esse fluxus partis post partem, huiusmodi est forma, quae paulatim acquiritur, cuiusmodi, ut est dictum,est quatitaS,&qualitas. Et Quarto est fluxus servix, hic autem est successi ac
acquisitio ipsius formae secundu prius,
ct posteri u S. 3 De duobus agendum , de forma: substantiali,side forma accidentali:ac de utraq; discurrendu quonam pacto
me seretur,& quana mustuma:prius aute
de sorma substantiali inde accidentali.
137쪽
t prima assertio loquendo de formis substantialibus generabilibu , corrii ptibilibus permanentibus, e enoti mentiarantur terr poe, sed euo. Probatur, qu cunque habent, nilbr-mem modulia manendi dum manet,ea
mensurantur Aelio sed substantia generabilis, corruptibilis habet uniformem modum manendi dum manet, eundemque manendi modum, queri habet existentia Angeli ergo mensuratur evo, sic iit Angelus Vminor patet, siquidem esse substantie, licet generabilis, sic orruptibilis est esse permanens, ac totum simul Euasiones, uas Caetanus, caeterique asterunt ad malo. rem, iam consutatae remanent arescriquare, de militant in praesentiati im, Mnde non est opia terat repete te, amplius patebit in solutione opposi
Secunda assertio: Esse sub statia- tepore com eum te iactabilium, Corruptibilium eideri, mensuratur tempore communi per c-cidens. Probatur, ubi anta ubest accidentibus qualitatiS, quantitatis: at haec luccessive introducuntur per sv cc siluam alte lationem, S augmentationem ergo substantia , quae sic alteratur, augescit, dicitur mensurari repore per acciden S: Pr ibatur conseq. forma denominat subiecto, in quo est: at forma accide talis inducitur successiue , cuius successio mensuratur tempore,era, subiectum quod per accidens denominatur a tali forma, per accidens quoq; mensurabiria tempore . haec de fornia substantiali secundullia
8 De accidentali vero quid dicendum, Scotus problematicus est, utrum mensuretur tempore, an euo dii plex ergo penes eum est modus dic edi Primus quod mensi iretur tempore, quia id quod est variabile ii in potetia, tima Aia mensuratur temnore et huiusmodi se habent sol mae accidet itales variabile tum potentia, tium actu . . ecundus est quod mensi iretur Aetio, quia duet permanent i et variantur actu, licet sint variabile iri potentias hoc autem ait
esse minus probabile Priori, siquidem quies non variatur acturi quia tamen variabilis o mutabilis est ad motum, hinc mensuratu tempore, sicut ipse
motus. Si quis autem sustinere vom
rit formam non aci variatam mensu.
rari Aetio quando inescit, licet sit variabilis, inquit calorem v. g. mensurari Aelio in sua quiere S permanenticet quod si obstaueris, quies natis urarer
tepore,ereo calor quiescens actu mensuratur o Aetio, sed tempore cre ponder calore nam iidem mensurari euo, - at male em tempore cratio, quia quies est priuatio motus ex ,. Pnys. tria motus aeutrum mola tur tempore , ergo
opposita ille, quoia Iam opposito.rum est idem iudicrum iaciem mensura mensuratur habitus in priuatior iter pria: alio motus, nempi quies hos opponam misi, sed ten pori, sequitur, vi calor mensuretur Acuo ta
et Dima onuoles accidentale mensuraesi Aen, ita habitu et crus , qualitatem, quantitate, lac expli sit qua thor , huius sententia ex e quo non haber reste partim post pa tem .sed tora i simul et ita etia de formis stibilant nil siquod non habeant esse pati in post parrena, sed totum simul at ex Plicatici hic, liprobatio patitur di istic uta tetmiliqui cetiobstantia recipit de nouo nouam substantia partem per nutritionem, S Gg-
generationem et imis, si cui Ctaam patet
bstantia eiusdem ignis cui additur pars substantialis notis enis ex appositione noui ligni in qualitate, t)oque,qualitate, habitu iam patet fieri additionem gradus, partis, sicut dri
diminutione, a , attenuation E depe
ditur gradus, pars quomodo ergo stabit praedicta probatio quod eatenus
mensurantur tuo, quatenus non ha-
hepte se per sacceusione partis ad D tem, vere enam succedunt gradus,
io Ideo aliter explicandum , quod Essentiali ideo mensurantur Aeuo quoniam haec ter se rinaromnia sunt degenere permanentium, O. &non de genere successu Orum inice haec est explicatio e priori, ab est entiaret, illa autem ut plurimum a poste Dori. Probatur, uniuersum ens diuisit Aristot in permanens, S successivum: permanentia absoluta sunt substant a. qualitas, O quantitas, quae appellatur permanendi Successita sunt qua otitas success
138쪽
virum subst geri.& corrupi, mensurentur euo. Iap
is Ad illud de quiete, quidquid respondeant alis dicendum, unicuiqire . ninis quies lactestiua, ut lepus motu . His suppositatis habemus quod ideo substantia, alioqui corruptabilis, qualitas, habitus, e quantitin mensuraturae uolo non tempore, quia sunt essentialiter denenere permanentium : sicut ex oppo-gito, ideo fluxus formae, seu motu me suratur tempore, quia sunt essentialiter
de genere successivo ergo quanditi sutilia, laudi mensurantur evo, o tepore, quia sunt essentialiter, quandui durant, permanentia cat haec est ratio Edaequata, a priori igitur acquisitio Paetiis post parte no ita explicat mesu ricui eui sufficit enim, ut quandium Deteste, sit degenere non successivi,ut
in tus, tempus, sed permanentis. Duratio. si Dixi permanentis , ut distinguaremianetia mus a durate, sed ut distinguamus per viilerunt manentiam a durationes, non enim sunt idem duratio namq; habet rationem mensurae, siue intrinsecae, siue extrinsecae at permanentia, licet dicat relationem ad durationem,tamen eam dicit secundario, non primo, nam mi mo dicit rem, cuius esse non consistit essentialiter in fluxu , uti est motum tempus: Si cum permanentia comi-eatur fluxus, successio, id per accides est ad rem de genere permanentis, ob quod sequitur, ut per accidens dicatur
permanes metam rari tempore ratione
quidem extranea accidentis sibi inha, rentis quod requirit fluxum, motu, siue successionem cum fluxu. Dixi inruper permanentis, non autem durantis,
qua de ratione Aeui no est, ut res ubeo duret, sufficit autem, ut sit de genererermanentium intrinsece non succel- suorum: ut dictum fuit pNed .art.χ ita tramque mensuratur euores durans per mediam horam quam per annum,
in perpetuum a parte post, siue per instansmon enim albedo durans per horam est absolute imperfectior durant per diem, ut supra deductum.
Tepus qua at Ex his ad argumeta responden-xum rerum eo ad Primum dicimus,negando tem-
suram defectibilium, Vcorruptibili si, siue generabilium possunt enim men- aerari euocat est solum mensura in rum, quae sunt de genere successivorti,
quae acquiruntur partim post parte
cum fluxu, successione ac motu .
inotui siue corruptionis, siue motui locali correspondere poste suam oppositam quietem cloquendo aute de quiete opposita motui locali illa men sinatur tepore, sicut est tuus oppositus moritus localis loquendo de quiete opposita corruptioni rerum de genere permanentium, illa non mensuratur tem
pore, sed Aeuo ratio quia res tali mi, tui corruptiuo obnoxia mensuratur
Aeuo,ergo Mopposita quies, dum op positorum est eadem me sura patet, quoniam Angelus nilne est sub quiete
suae anni hilationis, non enim anni inlatur,ob quod mensuratur euo quod si anni hilaretur, sua anni hi latio mensuraretur in statiae ui ita deae steris permanentibus creatis sub quiete. in Ad Tertium Scotus respondet, Primum eo Primum esse generationis me surari in se senex tra
nanti temporis,at eue de subsequen mensuratur. me surari Aeuo dat differentiam, quoniam in primo esse forma substantialis est effectus agentis naturalis, Sic pendet ab eo in fieri, generari in subsequenti vero habito esse, pendet a Deo sub ratione conseruantis illud in suo esse cat sub ratione huius dependentiqa Deo fit, ut mensuretur Aelio, quandoquidem ut sic spectatum habet habitudinem uniformem ad primam
is Ad Quartum, quaecunq; patiun Que patiuntur per se quidem a tempore, ea perde tuca enim
mensurantur tempore: at talia de qui re, in Piranhus loquimur patiuntur non per se, sed i tu ut
per accidens a tempore ergo per accidens mensurantur tempore Verum responsio negare quodammodo videtur
haec pati a tempore, atque non omnia obnoxia est mutationi temporis, cum
ex opposito, omnia materialia sint corruptibilia hinc dicendum Secundo, rem aliquam esse temporariam contin Tempora gere muribus modis, vel quod non sit ueste pium e ternalis, O perpetua deseri vel quod brumi Qui sit contingens e non necessaria vel quod eius mensura sit vere te puS: Om nis quid res materialis primi duobus modis est temporaria, vi patet, ec nimi tempore creatus est Ocbic Cttan diu permanebunt in suo er e, id habebunt per conseruatione a Deo, ac teristio
139쪽
irantur tempore , an vera Mensii rameli enit de rationis declaratur.
tio modo non est ne eesse, ut sic mensuretur a tempore, dum talia, de quibus
agimus, in ensurantur Actio, licet dum temporanea sunt, durentio perpetuo, sed termina litur ad tempuS, .cum tempore stante eorum corruptione.
16 Ad Quintum salsa maior etenim instans temporis superatura tempore, cum hoc diutius duret, quam instanS: mutatio instantanea superatur a tem pore operatione connaturales, siue elicitae Angeli superantur a tempor , cu ille non coextendantur ad coextensionem temporis, sunt enim indivisibiles, spirituales , ac statim desinunt, durat vero diutius lepus, tamen non mensurantur tepore igitur solummodo entia de genere successivorum
mensurantur tempore,& haec superantur a maiori de communi tempore. 1 Ad Sextum, mensi iram esse eius
dem rationis,intelligi vel quod sit, insedem rationis totaliter in semetipsia: vel quod sit eiusdem rationis cum re mensuratari primo modo non est uniuersaliter verum quia tepu cistat ex partibus alae rius rationis, ut ex instanti. hus indivisibilibus diuisibilibus pati ibus temporis: verum est tamen de mensura aeternitatis, leui, quae sunt essentialiter in seipsis ejusdem rationis, unaqueq; in seipsia qua nori implicat, ut primu esse rei genite mensuretur instanti temporis, ta esse post, mensuretur alia mensura si nam quo instans temporiS,&rem pubessent eiu dem rationis, implicaret mensurari in .stanti, non tempore at quia sunt di. uerse rationis, poterit usurari instanti, non tempore, alia omne mutationes instantaneae, quae mensurantur
instanti deberent quoque mensurari temporc propositio aute maior , quae quae est Arist. est vera in secundo sensu absolute, quia successiva debent mensurari mensura succc silua temporis, permanentia mensura permanenti, ob quod dixit Arist mensuram debere esse
is Ad Septimum esse rerum generabilium,in corruptibiliti aeque recedit ab aeternitate ac ab esse operationucorruptibilium Angelicarum dicet ii ludit mateliale, sediuisibile, hoc indiuisibile, spirituale; attamen ex quo
esse operationum,quaenus sunt corruptibiles, non ob id menturantur termpore, sed et Thomistis mensurantur tempore discreto, Me Scotti is euo igitur euo etiam mensurabitur esse lud- stantiarum corruptibilium. r Ad Aristot. mcnsuran, ait, tempore, sed intelligendum,per accidens. a Dices, este substantiarum stene Esse talab rabilium, corruptibilium consistere
in continua successione, variatione.
e reo mensuratur tempore. Res p. a cotinua torno est uniuersaliter vera; nam mul cessime itae iunt substantiae corruptibiles, quae Liar vir quidem diu manent, sine tamen deperet ditione, vel acquisitione alicuius par tis substati rivi in adamante, aere,auros
alijsque lapidibus solidis, ac duris,qum
difficile,patiuntur a suis contrarijs: het quidem omnia tandem corrumpentur, attamen substatia .eorum adeo firma, solida est, ut falsum esse constet eorueste substantiale consistere semper in continuo fluxu,& successione. De caeteris autem formis substantialibus tenuioribus,aiunt aliqui eas semper esse
easdem in toto vita decursu , utputa aeti malis at id falsum , cum per nutrItione fiat agreneratio carnis, seu partis substantialis ad nutritum: S conti nuo deperdatur de substantia abra' ut patet clarius in i nes, qui augetur in stib statia, decrescit iuxta appositionem, S ablatione pabuli igitur alias respondendii, quod quamuis adueniae nouae, corrumpantur alique antiquq
parteS,tamenes quadiu sunt, seu qua diti fuerunt, utique permanenter durae,& durarunt, cum sint de genere permanentium i itaque licet per successivam productionem habeantur, tamen post tam habita sunt,permanenter durat quanditi durane . . Substanti et Dices, acquisitio,&deperditio aequi filio substantia est successiua,ergo consiliit
in motu ergo mensurarur tempor .
Resp. esse successivam solum dispositi ue, per accides, quoniam dispositio
ne introducuntur paulatim, succe sim in materiam illoquendo formaliter, seu terminatiue, acquisitio,&deperditio, siue corruptio sormisubstantialis no est successsiua, sed instantanea, quoniam generatio, corruptio fit in
instanti de se ergo substantia mensu
140쪽
Vtrum detur tempus di scretum. I a P
lit, io tibi a succes nem cunde habebit duo instanti adi-
Dii rare in non idem Temptis di
aitate ex parte dispositionum, mensurat in crapor pei acciden S, cuatenus
Obstabis, substantia durat eum
temporci , Urrumpitur in Cmpore , erco menseratur tempore. Res p. non
i idem durare cum tempore, miris
rare in tempore etenim durare cum stempore indicat rc m Oexistere tempori lio conuenit etiam a ternitat de euo quoniam coexist mi omni et Pomo ita illoque substantia materialis coexisti tau tempore at durare in tempore , est mensurari tempore , diuod non conuenit substantia, nisi per
et Lationes aliae relate a Durando supponunt tempus discretia, quo men- iurentur, seu instans temporis discreti, at quia non datur tale iustans, tempus id uera negantur, de quo in sequenti articulo
Ualis sit Henrici, O D. Thomus positio circa tempus discretulam costitit in artic I nunc vero prohandum non dari tempus discretum raduersus autem illud sunt argumenta Scoti ubi supra. Primo vero arguitur, ponentes tale tempus discretiim videtur concedere magnam tempori multitudinem sine necessitate ci probatur, potest unus Angelus intellectionem suam
Continuare .g. cum tota die temporis nostri poterit alter continuare luam
cum medietate diei: poteritq; tertius cominuare per horam rata pariter poterit quartus intellectionem abere perinstans tunc primus Angelus habebit quatuor instantia temporis discreti, qui dem tempus diei complectitur c telas duratione recensitas
a tem sequitur, quemlibet Angelum posse habere duo te inpora discreta prob poterit quidem intellectione
eontinuare, non con tinuando volimo. sciera i terum iri felle Zio nisi a rerum volitionis Insuper dui: existent eari gulorum sunt alici ius rationis, praeci pue in sententia Thom istarum dicentium omne Angelos dimite speciet: sequitur discreta tepora esle alterius rationis vade arguitur, existentia unius est alterius rationis distincta specifice ab existentia alterius ergo tempus unius erit specifice distinctum aciem .pore diseret alterium: at quanam ratione lao diceretur, dum tempus nostrum commune est eiusdem rationis Miuem specie, ergo pari ratione absq; fundamento admittere tui haec diuersitas specifica tempori discreti. Atque citroq. sequitur,easdemmet intellecti ne angelicas habere diuersa tempor specifica. Dices, tempora communia par ticularia distinguuntur specie, ut seculum, his lata, annu die S, hora quadrans: ergo no implicabit eandem distin isto. neni specificam admittere in temporibus particularibus discretis. Resp. salsum esse antecedens, cum illa distinguantur talum accidentaliter non specifice: eo magi Aquo maioria ut minor duratio non variat si eciem Contra ,
dies, nox distinguuntur specie, imo sunt se totis diuerio, ut tenebrae, dux et Item Mane, Meridies Vesperae, sero consimiliter se habent . at haec ingrediuntur dies,di tempora . Resp. nocte, ratione tenebrarum utique se tota di stinguia luce diei; caterum alia remis pora ratione durationis, distingui soluaccidentaliter. Rursus nulla eadem quantitas componitur ex partibus diuersarum rationu componeretur vero tempus discretum ex partibus alterius rationi ex dictis antecedes patetiomnes enim partes quantitatis sunt eiusdem rationisu tum etiam quia homo neum est eiusdem rationis in suis partibus , ut quaelibet pars aquae est aqua, ita quaelibet pars quatitatis est quantitas Cou- firmati omnia namque indivisibilia permanentia in cotinuo sunt eiusdem rationis,ut puncta omnia indivisibilia in quantitate successiva sunt eiusdem quoque rationis in motu,&tempore