장음표시 사용
221쪽
tellectui in primo modo dic per se: ab: racti
Phantasmatum depuratio an per se
de ordinet in ordineia, qualiterco.
ad intelligendum ille abstraheret spe
cies a rebus, quamuis posset abstrahere, si habens talem intellectum, vellet.Dices discursus crocedi de actuali a sit actione, non de potentia abstrahendi illam namque, iam constat, esse accidentalem , at ista iit intellectui essentialis Resis id ipsim currere de intellectione in de potetia intellectiva: utique actu aus intellectio est accides, quo caret epotest intellectus, qui tamecarere nequit potentia intellae tua loquendo tamen de utraque potentia ratum abstractiva specierum, tum intellectilia . licet utraque sit eadem cum iri teli ciuitamen intel cciiii est in pri-rro gradu,atque praedicatur de intellectu in primo modo dicendi per Se potentia vel abstractina p. aedicabitur in secundo modo per Se , probatur, et tessenti alior intellectui potentia intellectitia, quam specierum abstractilia: hoc non est absonum Scestis se Tho, milia tamen facilli rine amplectuntur , cum eam Angelo subtrahiat, apponendo solam potentiam intellectivam. Hactenus de potentia intellectiva, repecie: um abstractiva At loquendo de
potentia chantasmatum depuratiua , siue obiector uni de ordine sensib. liu,
ad orditiem intilligibilium translatiua, haec quidem nullatenus competit per se inici lectui, scd soluin modo per accidens unde dicendum no competet intellectui ex natura intellemus,
sed qua talis intellectus, utputa intelle-cius coniuncti sensibus Vta intellectus Viatoris, ut iam ex coto in Augustino diximus o hinc deducitur, munus hoc competiere soluitur.odo per acciaden, quo stante cum Angelus careat sensu . in equitio ratione hac competere ei sed sub alij cvtputa abstrahendis de intelligendi c. haec de depuratione phantasmatum in circa primu . Et hinc orianamus diecundo argument Um, evertimus sundamentulacundurn si qua es et ratio negandi
Angelo intella citrii agentem , ea esset,
quonia intellectim tali competit trant-mne res dei diue in or a: nem pii mo, - tu per se diat hoc et salsum, ut demon-sta acinus peraccides enim id euenit. ergo no inplicat dari angelo intcl-
Circa Secundum , ubi dieitur. quod Angelus est semper in actu, idemque caret intellectu agente educente
ipsum de potentia ad actum . Circus
hoc quaero quidnam intelligitur de
actu, aut enim intelligitur actus primus, aut actus secudus spectando haec absolute, absque modificatione, falli sunt Et quidem, concedimus semper Angelum esse in actu intelligendi, semper i suit Merit, nusquam enim interrumpetur somno, aut i dio, siue lassitudine ab intelligendo. propterea
Aristoteles Angelos appellat intelliginti as, ab intellige do cattamen, quod absolute sint in omni actualitate, id est
gratis dictum, nec ulla ratio cogit nos id amplecti Demonstratur autem, aut namque loquimur de actu primo, aut de actu secundo actus autem primus erit species una cum intellectu secundus erit actualis in ellectio si loquamur de actu primo, sensus esset, quod haberet species omnium intelligibilium, at id usque modo non patet, nec ratio ulla urget: quod quidem muli rum habeat species, id concedimus, ut dicemus infra siue quod quid ditatum habeat species , id amplectimur, at pomnium, is niuersorum singularium
species habuerit ab initio, id non possunt Thom ista valide demonstraro, quin potius rationabilius censebitur oppositum instari igiturnon ei untie
Angeli temper iden uniuersaliter de singulis in actu primo Si autem loquamur de acet secundo, sacilius id sequitur, nam si non habet de omnibus species, neque habebunt de omnibus intellectione, fateor hunc sequelam non est neces lariam potest nam qu haberi cognitio sine specie, ut est cognitio intuit tua et At dicitur id per quandam ccnsequentiam eliquidem
multa sunt, quorum notitiam uom habent,cum nec ipsorum receperint speciem, ergo ad hoc ut sint in actu secuneo, necesse erit cognitio irem tale utenis
dicare a rebus assumptum patebit infra Hinc vero iii tali inuS, temper esse . Antelas ait actu primo, non quidem uniuersali per elle in ter loquendo de singularibus, aliter enim lentimus cum ipsis sed sunt in actu primo, solun modo circa ea quorum Icccp u.. specichvisura taliqua.
222쪽
vel plura singularia,&x sunt omnes quidditates uniuersales, no tamen circa omnia singularia, non enim omniuspecies receperunt. Item semper sunt in actu secundo, circa quidem ea, quorum species receperunt, modo se comisertendo ad hoc modo ad illud, non .etamen circa omnia indiuidua, cum no
omnium species receperint, sed ad has possint esse, imo sint in potentia: ergo propositio halc emper sunt in actu intelligendi potest intelligi, vel quod semper actualiter, hoc vel illud intelli.Lanto hoc verum vel quod omnia intelligere possint per latas species insulas, hoc negatur. Et hinc formamus Tertium argumentuma si namque negandus esse e intellectus agens, ideo esset, quia semper intellectus Angeli est in actit, nusquam in potentia diat id est salsum , veconstitit, ergo dandus erit intellectus
io Addimus ad haec rationes Scotirunde arguitur Quarto, quod est persectionis in natura in seriori no est denegandum naturae superiori a persecti ni est in anima habere intelle isti in sagentem,ergo non denegabitur Angelori Minor probatur, quia anima mediante intellectu agente, abstrahendo species ab obiectis, quae ignorat, parit cognitionem eorum , unde siperficitur, dum de nesciente fit sciens est autem scientia persectio intellectus.1 Respondet Aduersarij, maiorem esse veram de persectione simpliciter, non autem de persectione supplente imperfectionemri intellectus agens est perfectio, non simpliciter, sed supplens carentiam infusionis specierita. Exemplum de generatione, quam non oportet ponere in Angelo, quoniam in homine est supplens impersectionem. Angelus casei Responsio est aperta fuga retrendo in te quidem demus, quod lycus non insu-iectu agen oecies vllas Angeli poterat. n.
versectior id licere, quia ni illi eas debet tu An- omine gelus esset prorsus imperfectus , imo imperfectior homine, probatur, quia nihil posset intelligere: non enim posset, quia non haberet species insulas;
nec posset eas aequirere, quoniam nohaberet intellectu agentem, culti Sinumnus est, et i acquirere, ergo nusquas Perfectio in
ferioris nodeneganda. uPeriori.
intelligeret Esset quoque imperfectior homine, homo namque habet de facto intellectum agentem, quo species qP 'rat, cum tamen Angelus eum non haberet, ac proinde esset homine impedisectior. Item destrueretur,ad mentem Aristotelis , natura Angeli, appellae namque Aristoteles Angelum intelligentiam, ab intelligedo ut sic autem, iam cessando ab intelligere, cessaree esse intolligentia. Demum esset tunc, veluti truncus haberet namque elisen- . tiam, absque tamen potetia intellectus agentisse vehiti truncus, minime inteligeret. Illud vero de generatione non currit, quia non potest lociam habere in Angelo, cum tamen possit habere locum intellectus agens Arguo autem hinc retorquendo contra ipsos, Angelo competeret generatio, ita haberet instrum et apta ad generati nem,esset prorsus imperfectus, imo immpet sectior hominer ergo a pari, si Anneius non habuisset ab initio species, nec insuper haberet instrument ea adipiscendi esset prorsius imperfeci uta&im persectior homine, ergo omnino ad persectionem eius, absolute, I sim.plicite, dandus erit intellectus agens, ne semotis, per Dei potentia v. g. sp ciebus infusis remaneret impote ad intelligendum i Et hinc Quarto arguitur, impedisecta est illa natura , quae caret instruis mentis necessario requisitis ad exercedas functiones talis naturq, sicut ex opposito, perlaeta est illa,quae habet orga.na necessaria ad eas homo autem habet intellectum agentem, possibile, veluti instrumenta intellectionis, quae tantopere dignificat naturam, Ang lus vero caret his, ergo homo quidem, erit perfectus, Angelus tamen impe
1 Respondent, imperfectum fore, Angelum, si non haberet ab Author Natura in d tas species, tunc namque careret principio elicitiuo cognitionis, at habet eas, ,hoc sufficit ad sui pei sectionem, ab ire recursu ad intellectum agentem,
is Sedarguitur contra dato, quod Deus species tales no infuderit impedisectus foret Angelus unde quaque, atq;careret omni via ad intelligendum .ca-
carens debitis sibi ininstrumentis .
223쪽
ri et Diisputat. VII. Quaesta.
reret enim intellectu age te abstrahente species careret quoque speciebus, quas Deus dato casu, non indidisset, ergo remaneret imperfectus ut supra. Adigumentum est urgentissimum & vel hoc solum sufficet et ad retrahendosa sententia opposita.it Arguatur Quinto, creetur nuncnnuum obiectum, cuius speciem Angelus ab initio non receperit quaero tunc, aut poterit Angelus abstraher speciem et tali obiecto aut non poterit: si des primum habemus intentiamsi si secundum,ergo carebit cognitione taIis obiecti, eritq; eius ignaru S, cum tamen possit homo de eo abstrahendo speciem, habere cognitionem.
a Respondent quod obiectum illud nouum intelligerent per species il-Ias uniuei sales ab Initio sibi concreata . Respondet Secundo,quod si non
per illas intelligeret crearet tame Deus nouiter in Angelo specie liuius obie-
et notat. Impugnatur auteri trumque:
Et Primo de speciebus,possest Deus facere, ut species illae antiqua non reprq, sentent hoc obiecium notiti quis enim alligauit potentii eiusa ergo tunc intellige et per illas species hecundo de ipso me nouo obiecto, posset insuper
Deus non insundere specie huius obiecit, quomodo aut tunc Angelus se haberet tim imperfectissinius, S gno
rans esset esus rei cuiuScognitioncm
de se cili posset acquirere homo.18 Et hinc maeis, reetur, poterit
Ueus, saltem de potetia absoluta creare Angelos sine infusione specierum 2, ergo per intellectum agentem deberet sibi conquirere cur monem Antecedens nes ta non potest: quamuis nam
Angelus e erit,eIuti truncus aridus de inanis ad exerceda haec opera vitae, siue
operationes vitales, cuiusmod sui c.- genitio, scientia, in c. is Confirmatur, non implicat haec omisis
que de octo, secundum legem ordi-nmamum uenerit,depotentia tamen absoluta, poterit, infundere species: Iterri per cande potentiam potesti sic, siue species illas reformare in reducere ad pauciores, siue facere, ut minus representent, quam sint aptae natae repraesentare sue poterit de toto ipsas tollere ab angelico intellactu, anni-hilare: haec non implicant fieri eo magis, quo Ceus ad e3tra agit liberes,
contingenter in potestatem aurem is
agentis liberi, ei est actio 3 modus uendi hoc stan e quidnam saceret
fera, nec ex parte Dei, nec ex parte An absos gela Primum est iam probatum i pro radii ter ei
batur aute Secundum omne prius ab 'c lus i. an
solutum, realiter distinctu in indepen dens a posteriori potest esse sine eo potesseis Angelus ita se habet est nam si prior, neco. saltem natura, se facto, speciebus & de possibili,esset prior tempore,quia poterat Deus creare eum sine speciebus,&inde in tempore post infundere eas est insuperens absolutum, relati uti namque est illud, quod esse nequit absque correlativo est denique independes a speciebus, quoniam substantia non deperdet ab accidente, potestque a Deo
conseruari, etiam corporea, sine omni
accidete, quanto magis substantia spiritualis in geli, eo magis, quo species sunt accidentia per accidens, separabilia a subiecto , praeter subieci corruptionem, itaque non implicat talis separatio ex parte Angeli, nec ex parte Dei. Detur autem casus, quod fiat separatio, tu Angelus remanebit ien rans' impotens ad rerum cogniti eadipiscendam , quia careret intelleriti agente, quo pollet supplere deficientia concreatae uri siue demptarum specierum, sicut homo per intellectum agentem, supplet deficientiam indita rurr specierum, lito media o te, abstrahendo eas, poterit adipisci cognitionem. et Respondent, species tales com Species perpetere Angelo per se, quapropter non accidens iapoterit illis denudari. Responsio re tunduntur manet consutata ex dictis: in super an 'ira consulatur amplius, perseitas ista, aue est perseitas essentialis aut accidentalis, si Primum ergo species erunt de essentia Angeli eruntq; de constituri intrinseca, Messetiali Angelicii 5ecundum , igitur poterunr sepatari ab Angelo per Dei potentiam poteritque
Angelus esse absq; eis,quemadmcidum subiectum esse potest sine accideti. Ite si et Perseitas accidentalis aut erit accidentale proprium,aut commune et Si Primum , ergo erunt species propria passio Angeli identificata realiter cum Angelo, vel saltem secundum eoS, in sic-
224쪽
virum in Angelis detur tellectu agens.
parabilis omnino ab Angelo, etiam, per potentiam absolutam, ut risibilitas ab homine, at potest Deus, saltem per
absolutam potentiam, tollere ab Angelis species,ergo non competent perrae,
perseitate accidctis proprii Si des Secundum, igitur de facillic terit Angelus esse sine eis, cum talis sit natura huius accidentis ut adsit, absit, praeter subiecti corruptionem. et Fursus arguo, species no debentura natura ipsi Angelo, sed a gratuita voluntate Dei Patet Primum ex dictis, si namque a nati ira debentur,ergo
per nullam potentiam fieri poterit, ut talis natura stet absque talibus speciebus, probatur,debetur quidem homini ab intrinseco suae naturae animalitas, rationalitas risibilitas,in huius generis: Quo stante nec de potentia abso- Iuta, poterit Deus auelles e haec ab homine dato namque. hominem non esse animal, ii ec rationale, nec risibilet periret natura hominis, reddendo singula singulis, iuxta naturam praedicatorum
in primo, secundo modo dicendi perte, ut essentialia se passiones c. initur si alia tura debentur species Ange- Io, non poterunt per absolutam potentiam Dei siue non concreari siue diuelli ab ipso Angelo Confirmatur, vel enim debentur ab intrinseco sibi, vel
ab extrinseco si Piimum, ergo non poterunt nec per absolutam potentia
diuelli, ut prius, si ab extrinseco ergo conseruntur es gratis,' pro libito, heneplacito Dei, ita volentis digni i-
care naturam Vari qua extrinseca sunt,
possunt adest e, abesse potestq; subiectum esse sine ipsis ergo e c. 1 Discursus isti a quinto argumeto, chuc,siint adeo efficaces, ut mihi videantur territi nate quaestionem pro sententia Scoti: fateor, argumentis ceteris Scoti me , de facili fore occursurii, his tamen nuper recensitis, igno, rem prorsus trid, opponam, Q quomodo occurram Vnec argumetis vllis detineor in hac sententia, nisi his, solutiones quorum videntur aperta suga. 3 Pergunt arguere Scotistae, anima rationalis habet intellectum agentem, ergo Angelus. Respondet non elae parem ratione, quia anima est sorim corporis alligata sensibus, propte-
reaq; ei deberi talem intellectum, ede puret phantasmata . e sponsio remanet confutata superius, dum vidimus, an principale in unus huius intellectus sit depurare phantasmata.
et Arguunt, Anima Christi Domini habuit ab initio plenitudine scientiat, habituum, specierum, visionis, Ecnihilominus habuit quoq; intellectum agente, ergo Angelus . Respondent negando paritatem , quoniam Angelo infusio specierum competit Per , Christo per accide . Responsio, qu ad primam parte, emansit nuper confutata querendo quidnam importet lype se. c. Uuoad decundam vero dico,quc magis debebatur Christo Domino perlectio talis, suo creato intellectui quam Angelo . quoniam ratione unionis, cum Diuina Natura, siue rhtione status hypostatica unionis, dignificata fuit humana Ohristi Natura
plus ruam omnis alia cie Ata natura ,
redde io singula sim culis unde nos dicimus quos species, insula Angelis , fialiquo modo is lis debebantur, utique debebatur solummodo ratione natus; hoc ab extranseco . siue ea beneplacito Dei, die nificantis angelicam Naturam ut decet ac magis decuit dignificare Naturam hum ina Christi, quia est in altio is, eve minetii limo statu, ve-pore nita eminentissim silio Dei:a: si non cogebatur Christus in intelligendo de pedere trahantasmatibus, habuit nihilominus intellectum agente, utendo eo, prout sibi placuerat, ergo nec implicabit ponere eum in An.
et Arguitur, quamuis Deus praeueniret catis actionem ignis, utputa producente Deo calefactione hanc, quam esset nunc hic pruducituruSigni S, non tame per hoc, tolleretue, si tus calefactiva ab igne ergo si ab initio insuderit species Angesis praeueniendo intellectus angelicos in abstracition fienda per eos, nihilominusi exinde negandus laret intellectus agens in eis: Vnde arguitur praeuetio alicuius facta reuenti ab alio, non tollit ab eo virtute suam operationis
operativam: si nam a quis hee manum acta ab a- meam praeueni edo, scriberet, non exin '.' '' et de tolleret a mea manu vim scribendi ab ui . similiter dicendum de Angelo.
225쪽
, Fesipondent, hane Angeli non
esse praeuentionem, in collatione specierum , non enim Angellis posset abstrahere, sed esse debitum nature talem collationem. Responsio remanet num Per confutata,an verum sit Angelo de- heri a Deo talem collationem, non enim Deus cuiquam est debitor Confirmatur, potest Natura esse sine eis, potuitq; creari absq; illis, cum sint accidentia. et et vltimo, ut caetera Scotistarum capita reticeam, trienificanda est natu .ra,quant si potest a dignificatur natura per intellectum agentem Spossibi. te, Prob min. dignificatur tunc natura quandocunqu praestantur ei instrumenta debita Mapta ad operandu: haec autem in natura intellectuali sunt intellectus agens, possibilis.18 Respondent argumentum con cludere inii et, quae non habent ex sui
natura coetuam nam persectione haec namque habere debent instrumenta ,
quibus eam conquirant, cita ben currit de anima: Angelus aute habet a natura sibi coeuam suam hanc persectionem Et confirmatur, cum namq;Coeli habeat suas pei sectiones sibi coe-
vias ex sui crearaone, ideo non eget instrumentis ad eas conquirendas Reeundtur argumentum sic, quia Coeli non habent instrumenta, quibus suas adipisci possint perfectiones, ideo suppleuit Author Naturae conserendo eas illis, Deus enim a Natura non deficiunt in necessariis unde argumentuest potius ad oppositum coeli quidem non habent talia instruinenta, nec eis competunt Angelo autem S competunt, insunt intellectus agens, possibilis ratem , quod habuerint Angeli species illas tanquam coeuas liberaliterae eratis a Deo praestitum ipsis fuit;
poterat enim tunc non conserre, unde acquitissent eas in tempore.
dio Pidquid sit de rationibus istis, profesto rationes standata super absolutam potentiam Dei sunt insolubiles, quidquid dicere conentur Aduersari j, sim tor, ut saltem illa non adducant quosque ad sententiam Scoti. a Molina insuper Scoti sententiano omnino abiicit sicut nec omnino amplectitur ententiam Tho initarunt:
fatetur namque plura se reperire, quae in sentetia eorum sibi displicent: unde
est, ut disputet in utramque partem. 3i anne I .par.q.M.art. loquens de sententia Scoti, ita scribit Sententia eius ab omnibus, tanquam falsa re citur. In hoc autem Bannes plus iusto siminus vero loquitur quandoquide aperte salsum est, ab omnibus reiici, nec Bannes legit praecipuos Doctores, qui de re hac scribunt, legerat enim sortal-
se solos Diui Thomae Expositores Eequide magnus ille Alexander Alensis apertissime sententiam Scoti docet ait
enim par. L. q. m. m. 3. Dicendum, quod
intellectus polybilis est in Aogelis: sed, ssecundum o em modum, secundit quod est in animalibus rationalibus habet enim Angelus intellectum possibilem ad recipiendum cognitiorem a Deo, si etiar ab Angelis superioribus,ssi periores habet thabet etiam intellectum possibilem ad capiendam notitiam portim infeliorum,sed non illo modo , quo intellectus humanus tintellectus enim humanus indiget min sterio sensus praeambulo, quod non eII in Angelo, di ideo dissimiliter dicitur . Ad obiectum ergo dicendum , quod licet haheant intellectum possibilem , non tamen respectu specieru abstrahendari a phantasmatibus die. Et infra loquens de intellectu agente, sic scribit, Ad illud, quo quaelitur de intellictu agente, dicendureta,
quod intellectus agentis proprie sumpti, est educere potentiam intelligendi, di hoc per abstractionem specierum d phantasmatibus, in Angelo autem non est acceptia specierum per abstractione d phantasmatibus, unde quantum ad hanc conditi nem, non dicitur intellectus Angeli asset sumendo autem communius, intellectum agentem p out agentis est educeri potentiam intelligendi in actum per accepti nem quandam specierum, intellectio Angeli poten dici agens. Hae I xa derile
gisti ne Bannes En qualiter Alensi ad verbum docet sententiam Scoti recensitam.
sa Accedat D. Bonau. in re et p. t. arta E. q. r. s. Et ideo eli tertia posito, ubi sic loquitur. Eii tertia positio, quod angelus omnia cognoscit per specie cinnatas et non quia non, sic ecipere species, tracenim, si Deus crearit aliquod nouum benecesse esse Angelum et vorare, qnod
226쪽
virum in Angelis detur intellectus agens IS
s falsum en , esset recipere c. En qua II Argumenta autem potiora, quae liter sanctus Doctor quamuis ipse de militant in oppositum , haec sunt Pri-
facto teneat non recipere , tamen non mo, intellectus agens admittitur prinnegat posse recipere species siquid de pterea, ut depuret phalasmata haec au- nouo earet Deus, admittit ergo tem non sunt in Angelo Secundo Au-
ipse alam intellectum gustinus lib. t. q. super Genes ait., cedat rursus Richar qui in . Res istas prius fuisse iure gnitione angeli- eou. . Lari . . A. qui ex prosesivisen ea, quam in rcprio genete, ergo,quate- teni iam Scottiaci endit ait autem in ni S sunt in proprio genere, non recipit corpore quaest Non omnia, quae Angelus ex eis Angelus species, cognitiones arviali cogitatione Ognoscit, per concrea Tertio , corpora coelestia habent suastas species gnoscit. Et insta. I uadam perlectiones, non quidem in tempore, loquestu rei specici a rebus accipias As aliunde quaesitas dedab initio ab Ausertque ab quas rationes scori supra thore Naturae secum concreatas, ergo
adductas similiter Angeli non aliunde conqui-3 Vasque at T resin a anc eandem runt species , sed ab initio creationis sententiam . Iibertum lib. q. de Coeuis receperui a Deo. Quarto sicut se ha-
I. par .art. i. Ir. par. 2.summae et modus essendi anima rationalis adtra 2. a. q. a. m. s. art. 2. par. 2. ad . r. atque modii essendi Angeli, ita se habet mo
Capreol .d. s. iri. at fert ad hanc eande dus operandi ipsitus animae, ad modum sententia Gregorium Arimin. in 1.d.I. operandi Angeli sed anima ideo acci-
q. a t. l. conci l. pit species, e cognitione a rebus, quia 33 Attuli externos, linquo autem a quoad operari dependet a corpore , cunostrates, cui iasmodi sunt Lychetus, sit forma corporis erc, dum ringelus Bastalius Tata retus, Faventinus. Rada, non ei forma corpora , neque quoad innumeriq. coli Expositores , ut vi operati dependebit a speciebus exce-ceat Bannes quam one distet a vero, piis a rebus. Quinto, intellecetu ages, quod sententia hec reiicitur ab omni possibilis non distinguutur, nisi perbus uti salsa libretque, quanta sit au comparationem ad phantasmata haec thoritat s Alexander Alensis, quantae autem non sisti in Angelo ergo nec di-D Bona uentura, quanta Richard , incito intellectus agentis, de possibi- quantae caeteriae c. lis. Sexto, non conuenit transire de ex-
16 Addo demti Molinam, qui hinc tremo in extremum, nisi per medium Q inde disputii pro utraq; parte, soluitq; sed inter sensibiletam intelligibile me, argumenta tum D. Thom , tum Scoti, diat imaginabile, ergo non licet trai at Ertq; od i ef ndendi sententiam ire de sensibili ad intelli et bile, nisi
utraq; tum Scoti, tum D.Thomae. Vnu transeundo per imaginabile arat non vero, ex eodem Molina obseruet Ban reperitur in Angelo imaginatiua, ergones ast uo aut verba Molinae sic i. par no se habebit Cius intellectus, ad instar
id mem, de Scoto loquente, Atque intellectus hominis, qui de sensibili novi ab opimone Scor cordiator, facile ar transiit ad sintelligibile nisi per imagi-bit, o posse iliam defendi,quoad cognitio nabile. Ratione caeterae non potius nem, quam Angeli de rebus corporei ha speetant ad hoc . quam ad quaestiones
heiu: Neque aea Dideo esse tot discul sequentes, ideo ibidet Vltimo intel-tates , quot delitescuncin opinione Disti lectus angelicus semper est in actu te Thoma. Ita habet in principio me bii. go non indiget intellectu agente edu- Et infra memb. s. post initium, sic scri cente de potentia ad actum. Item Co-hit. licet argum itum Sco: in coutra ritu, mentator lib. 3. de anim. ait, quod Si dissolui posit, res tam utipsa in se, t cura, quid ditates rerum et en separatae, di abii editu curacilis, sese offert ietellectui. tractae, sicut posuit P. Oro,no digeremus, quid sentit Molinari qui quamuis intellectu agente. dicatu in sententia Scoti reperire diis a Adu rimum, iam responsio concubates, non tamen tot in ea reperit, stat ex dictis in primo S secundo sun- quot in sententia Thosaistarum. Haec amento Tho in istarum negando idulitas de Bannes nisi per accidens non enim per se, sed per
227쪽
per accidens id competit intellectui, evid intellectui coniuncto ut diximus, evrationes attulimus,ab his autem rationibus abstrahit Angelus unde est ut competate ratione abstractionis specierum, qua ii haberii ratione prinducendae intellectionis, non ratione deptuationis phantasmatum, hoc autecornpetitionuni, caetera, ut ibi. 8 Ad secundum non est mens Auxuti Di, docere vigelos recepisse ab initio specierum omitium rerum sed ait, quod ab imito remquq tunc non habebant esse in genere proprio habebant tamen esse in mente Angelica per spe cies inditas quod vero reruni species
receperit, hoc nodocet: neque docer, carere intellectu, potente eas conquirere a rebus.
o Ad Tertium,iam hoc argumentum sui contra ipsos retortum unde dicendum, quod ideo Coeli habuerunt
ab initiato a Deo persectiones sua S, quo niam eas adipisci non poterant ex se
ipsis atquia Angelus. specieS qua nore ceperit ab initio, potest ex seipso acquirere,ideo collocamus in eo intelle
Angeli de di 1 Hiartiim, no valet ista conpendenta a se di on dependet Angelus a corpore,
i ruo siue non est Angelas forma corporis ,
inopeiido Cro non dependebit a corpore in intellige indo dic ut dependet anima coniuncta, an intelligendo licet namque ille non dependeat in ellendo, non ta- meo negandum dependere in operando, Mi abstrahendo species, Vcogni
et Ad Quint timi salsu est inde praecise .per et distingui solummodo
enim id erit extrinsece, per accides, distinguuntur autem ex si intrinsecis rationibus sormalibus per se, et nec depurare phantasmata competit per se intollectui, ut est dictum. Medii ne r de Ad Sextum, Resp. l. Non et D eessarii vir opus tali transitu per medium , patet,
e diffati su transcud per imaginabile igitur nec perio. i. Angelo tali transi tus competit Respond. 1. Imaginabile non habere proprie rationem medit, sed vel Se tenere ex patie sensibili S et ex parte intelliis
stibilis. Resp. q. li Ud id, alio est medium vis tuti inferiori, non est nece stario medium virtuti superiori virtutenim calefactito debilis no poterit statim inducere calorem , ut viginti, sed transibit paulatim per tempus, per medita modo inducendo quatuor gradus caloris , modo sex, modo decem usque quo deueniat ad viginti virtus
autem calefactiva persecta statim calea
ficiet ut viginti ita lio mo quidem Anaelo inferior non statim intelliget, sed transibit per sensus , phantasmata, Angelus vero, ut perfectior no aegee tali transitu, ideo non depurat phantas
e uertendo secundum undamentum
oppositum, ibi enim deduximus an, sco uomodo sit verum esse se per in actu . Ad Commentator dicitur,quod noro indieetem iis intellectu agente ad abstrahendum species, sed ad intelligendum ., hoc sitfficit. , Sunt qui quasi c6ciliare uerae, Scotum cum D Thoma Ratio, quia
non omnino D. Thom. negat intellectu agentem in Angelo, ait namque, Inte lectum agentem ttici aequivoce Puto autem aequi uocationem esse illam, quam adstipulatur Alensis, idemque Scotus, siquidem homini competit, mediante intellecin agente sacere duo, depurare phantasmata , .intelligeres Angelo vero solummodo intelligere en aequis uocatio Demamus aut e phantasmat: im depurationem ab Angelo, utiq; statuamus unanimiter omnes in eo intellectum agentem. Ad hunc quidem sensu admittit in eo D. Bona u. Alenc Ricchaid. Scot ut vidimus et stant aut tali modo loquendi Diui Thomse intellectum agentem dici aequi uoce, facile erit ipsum cocordare cum.Scoto.
Bonaventura, Alensi, Richardo, cet
risque, ut hipse quoq; admittat intellectum agentem.
6 Verum et sic loquatur, O prima facie ita videatur, tamen aliunde
constat, negare omnino intellecturr
talem ab Angelo: ideo namque dixit esse semper m actu ideo asseruit, rece pisse omnium prorsus intellio ibilium is specics c. ut prorsus ab eo tollat intellcctum agentem. At haec non ob minet recon cilia ticini,quandoquidem etiam si recepisset rerum omnium speciei
228쪽
virum Angelus cognoscat omnia per habitum et arv
eles, non tamen hoc aufert intellectum agente, posset namq uti eo,&species R. Scit an abstraherer dato, quod nusquam ab- alimet, nee propter hoc negaret aesumti etenim admittit Scotus in nobis potentiam in organicam, si ipsa non
utamur, possunt tamen Beati ea uti in Patria cubi etiam Scotus ipse multa admittit in corporibus Beatorum,licet
facultatibus talibus non forent Beati usuri siquidem spectant ad integritatem.& persectionem Naturae. Id etiam quod ait semper esse in aetii, minus obostat, siquidem Angelus non dormit, vehomines, sed seper intelligit, ob quod Aristoteles eos appellauit Intelligentias: Ceterum non negaret,esse in po tentia aliorum intelligibilium . quae actu non intelligit, imo nec possibilo est intelligere, alias fi ita esset, semper in actu intelligeret omnia simul,
quod est solius Dei, ergo a primo ad
ultimum admittaturis conciliatio: ita censendum est , nequaquam absolute negasse D. Thom intellectui agentem, sed eo pacto, quo supra spectando imperfectiones eius hinsusio.nem specierum omnium quae si concederentur,utique intellectus agensi Giungeretur olficio abstrahessi, licet possit abstraher .
Vtrum Angelus cognoscat omnia per habitum
Concreatum, e X Henrico. Erat Henric. quodlib. N. I .
species,tum ab intellectu humanorit m angelicori Diautrisque autem discurrens, ait, homini quidem necessiarias non esse species intelligibiles, sed suffcere phantasmata et haec autem O praecedunt species in te, Iigibiles. sunt humano intellectui rationes sufficientes ad intelligendum et Solumodo vero species sensii biles con-eedit ipsi homini propter sensus, caeterum negat species omnes intelligibilas, ait sufficere phantasmata. De Angelo autem loquedo subditi nec in ipso esse admittendas species intelligibiles, sed habitum quendam scientialem, alioqui sibi concreatum quo fiant sibi praesentia omnia intelligibilia Nec vero species admittit, sed habitum, quoniam si haberet species, sequeretur, quod semper, iecessario intelligeret: habitu autem non necessario intelligit,quia habit utitur,qua-do vult, sicut ex opposito, species, ait, non subsunt imperio voluntatis. Ohoc, insuper habitu, inquit,quod est ratio intelligendi omnem quidditatem,
etiam infinitast, si essent, non autem soportet,quod de talibus quid ditativus habeat species, quia ubi unum fassicit.
nempe ab tus, frustra pontitur plura Tanto autem plura representat isto habitus, qWanto et uim licior, actu
lior, vel e Prientior continens in se
plureSalios traditus partiales . Habitus item iste est unicus, Mindis metus realiter inhaerens intellectui angelico, sibi cocreatus,m ordine ad oniecta:& quia est habitus scientialis, hinc habet ordinem,& respectum essentialem ad quodlibet obiectum, hic respectus est iderealiter cum habitu tali, sic, quod sin illo, nec esse, nec intelligi potest rati ne etiam plurium respectuum, quos habet ad talia obiecta distincta , potest plura simul, ictu, atque distincte te- pr lentare. Rursiis ait, per habitum istum intelligere primo uniuersale, dein inde singulare, quia singulare non addit supra uniuersale, nisi duplicem ne
Opinio haec communiter reijcitur, ac praecipue a Scoto ini. Gq.q. Io. q. s. atque dist. o. q. r. Improbationes vero sunt fere e edem , quas contra
Thom istas adducendi erunt de specie representante plura obiecta,est namq;Par ratio de ambobus, de quibus infra Ee E P
229쪽
q. .ar. Itenim habitus is foret infinitus.q ia repraesentaret infinita. Item non posset repr sentare exstentiano, o circumstantias loci, e t poris, quoniam quidnitates, ni uersales, quarum esset habitus iste reprasen rativus abstrahunt ab exisse ia, ab hic, Mnunc. Insis per nihil potest plura repraeSetare, nisi contineat ea virtuali er, heminent , quemadmodum I iii in assis Sentia reprae en at omnia diuino intelle .ctui, quoniam omnia sic continet emi.nenter,in virtualiter: a tralia creatura habet virtutem hanc infinita continendi, esset namqite iri finita, sicut in finita est Essentia Dei, sic continendo. Furius per Henricum , ponuntur in Leo tot ideat rerum, quot sunt ipse re , qua quidem idia sunt distinctae S diuersae rationes repvaesentandi igitur si
non admittit omnia repraesentari per unicam ideam, neque ad mlatere poterit, leprae septa rimos Ibie Lunae m habitum. Via terea quod 'inmit repraesentarinum plurium habentium ordinem, sub ordinatione et , S connexione ad inuicem, hene cui tit atquod res vi ri a repraesentare valeat plura , inter
quae nolla sub dinatio reperitur, nulla connexi, sed sint omnia omnino disparata id implicat. Item, falsum est. quod assumit, singula e non addere ad uniuersale nisi duplicem negationem, etenim addit veram entitatem realem, quin sit reale principium positiuum indiuiduationis. Rursus, circa id, quod ait Lols liabitu ringelum utiquando vult non aut specie , id gratis dicitur, qua ovidemus eadem ratio amborum, an ibo nam si sunt qualitates, naturaliter mouentes intellectum qii odii uti vel non uti voluerit habitu idem quoque praestare poterit de speciebus. Lationes alias vide in se loc. cit. Additque o S,tunc tam Angelum, siue substan iam Angeli, sore, seu remanere, veluti truncum, pari , quon a ablato habitu v. inquit Henricus, vel posillo habitu nil prorsus,per Henricunia
oportet soluere, hae sunt. Prima ex L. Et hic cap. s. In anima non funt nisi tria, potentia, habitus, passior at sola anime potentia reo est sufficiens ad cognitionem, quia aliquod naturale esset susficiens principium repraesentandi omnia: nec est passio, ut pater,ergo erit ha-hitus Secundo , in intellectu orta habente habitum , potest generari habitus ex frequentatis actibus, ergo posset quoque in Angelo generari talis habitus, id vero est in conuenien Si plobatur, quoniam tunc Angelus esset in potentia esset tali nedum ad actum secundum, sed etiamtirnium Tertio Dionysi
xio uniuersi consistit in hoc, quod supremum in semioris eo niunctur cum
infimo sit perioris at supremum in homine est scite per habitum , ergo hoc debet poni Aneelo. Quarto species sine habitu non staficit ad perfectam cognitionem, sufficit aute habitus sine specie Quinto, in voluntate non ponuntiar plura, tanquam principia,
tendi, et eo nec in intellectu ponentur pli ira, sed vn m solummodo namque
habitus, veluti principium intelligendi Ilaec ex Henrico colligit argumenta Scotus hi ora uic dicitur Albqua item alia ex eode refert quaest. ra. s. Alu dicunt . non oportet autem ea referre, quia sunt sere eadem.
Ad Primum vero respondetur. per habitum intelligi peciem, eo maxime, quo se habet permaneter qualis
est passibilis qualitas, de dissicili mobili S
6 Ad Secundum , Resp. I. Angelu
non generare in se habitum. Nota, quod habitus non gene stabitus ge
ratur in naturaliter inclinatis, siue summe determinatis ad unum sicut quibusnam' quantumcunque, quotcunque mul.
tipi catis vicibus graue descedat deora sit Angelus intelligetes ergo dempto sum, siue leuea endat sursum nusqualiabitu remaneret, veluti truncia Sarmhqris nil operanS. Item tun natura ,
, ne si non videretur esse magis intel- ctualis, quam nat tira, seu ubi tanti c. lapidis, a et, lapi nam lue nil telis Isait, suialtantia autem Angeli,dum tonenerabitur in his habitu S, quoniam sunt a natura inclinati, deterii ii nata adi, a centra Neque generatur habitus in vio enter motis, ut in graui r jectu sursum, sed generatur in potenti lacri in determinat. ad actum, per
230쪽
Vtrum Ange'ui cognoscat omnia per habitum c. et is
actus se ne ter elicitos. X de ne ni autem redeundo, dicerid rara quod Angelus est summessui na u a habilitatus ad intelligendu, est namque celerrmus, 'expeditissi-rmus si operationibus externis, siue in minister ijs exequendi , multo autem scelera ora atque eupeditior erit in ope rationibus internet intelligendi qu propter cum habitus ponatur ad habilitandam potentiam ipsamque promptam expeditamq; reddendam, cumq;Angelus sit de se promptissimus atque expeditissimus, minime egebit tali habitu es et quod si contendas posse
generam damus, xconcedimus, absq; tamen praeiudicio virtutis angelicae. um autem infertur, Angelum fore in potentiae mentiali, si non haberet habitum , dicendum fore in potentia accidentali ad actum secundum, at ad actum primum minime, quoniam set careret habitu, haberet tamen i Se specie,quae una cum intellectu constituunt Angelum in actu primo, siue m potentia proxima ad intelligendum. io Ad Tertium,dicendum, tunc si premum infimi rungr cum infimos premi quando non repugnat superioritate supremum insini at habitus elicitus ex actibus incogruie Angelo qui est det summe habilitatus ergo no eget habilitatione habitus Dices, in nobis
dicit persectione talis habitus ex acti-hus genitus, ergo, in Angelo. Resp. negatur conseq. quia in nobis non reperitur congenita a Natura prompti-eudo, habilitas,ac sacilitas ad intelligendum, Angelus vero est summet Diuitatus, dum non dependet a se sibus,
Corpus emin, quo corrumpitur, aggia Mat animam, re terrena habitatio deprimis sensum multa cogitantem Sap. 8 vnde in nobis dicit habitus , non persectionem simpliciter, sed supplens imperfectionem, tale autem supplementum non est necessarium in Angelo ii Ad Quartum, negatur assumptu. Species utique sufficit absque habitu, habitus autem non sufficit sine specie; adde, nisi in cognitione intuitiua. ix Ad Quintum , dicendum, quod per easdem rationes obiectum est praesens voluntati,per quas est praesens m-
tellectu intellectus enim intelligitet
riam,gratiam, merita virtutes, haec autem eadem proponti tu voluntati: Intellectus insuper cognoscit gloria consequi nemine polle, sine meritis, vi tutibus in haec utique sub his rationibus ide intellectus proponit voluntati: At quid inde subdit Scotus, Dico,qisod
consequentia non valet, quia appetit iura non est nata habere obiectum in s/, s o. do quo B praeseus potenti cognitivae.
Dices, eode prorsus modo hebet utra que cognitiva namque apprehendit,
obiectum ut bonum aut malum: appetitiua, ut bonum,appetit ut malum, respuit. Item Scotus idem ait, ens esse obiectum intellectus, S voluntati S pariterque assereret de aestimatiua, oppetitiua brutis ergo erit prorsus idem .ia Respond. idem quide esse utrius Intellectus,
que obiectum, materialiter, notorma
sit et Ratio primi quoniam voluntas uae, Nappe fertur in praeco enitum igitur fertur sv litiuae,obie- per eodem obiecto praecognito ab in tum an idetellecturi Ratio securidi, quia non figuntur in obiecto, ut ens absolute est, sed sub ratione veri intellectus subre tione boni, voluntaStarta de de appetitiua, cistimatiua bruti, hoc tamen differentia admissari quod appetitiua bruti no est libera ut voluntas Angelii nec consequenter, poterit se abstrali re ab asseqtiendo obicctum nec etiam contra nitendo respuendo id, sicut libera est voluntaS.i Arguit idem, singulare nullam a Alia arguentitatem addit supra uniuersiale. ergo menta elusita nullam etiam cognoscibilitatem et Meuraci,
Prob. sequela, sicut enim res se habet ad esse, sic ad cognosci Secundo, si per speciem posset intelligere singulare,tuc angelicus intellectus esset magis determinatus, qua noster effetq; determinatus eo etiam modo, quo est delebiminatus se sus ad suum singulare, unde fieret Angeli intellectus valde limit tus Tertio, non cognoscit intellectus noster singulare ergo minus id nou rit intellectus Angeli per eius speciem . Quarto, si cognosceretur ab eo, aut
quidem per A ngeli essentiam aut per habitum: aut per se ipsum non Primit, quia Angeli essentia est ratio cognoscendi tantum seipsum e non Secundia, quoniam habitus ille est ratio cognoscendi tantum uniuersale nec Teritu,