장음표시 사용
311쪽
intellectu at principia, propositi
scontinet ordinem, O causalitatem cognitionis ex se , ergo talem ordine, causalitatem continebul in ordine ad quemcunq; intellectum creatu. Denique sequeretur, penes intellectu Angeli, Omnes propositiones esse immediatas, nulla immediatam et noua sunt
haec, nec fundata Suare ait, hac nempe, aqua est calida, cognoscit sine discursita quod si dicas, Ignis est causa caliditatis, ergo cognoscendo effectu via causa procedente,discurrit Respondet, no cognoscere, ut a causa emanantem, sed cognitio terminabitur ad effectum in se. Sed cotra arguitur,aut cognoscit aquae calore derivare ab igne, sub hac ratione, aut no cognoscit ut sic de Secundo non contendimus, non erit vere non cognoscere, ut deri-uantem ab igne alias ignoraret, utrum
calor aquae istius prodiret ab igne;
nullum est impedimentu, ut ita cognoscat, si namque id cognoscimus, magis
Angelus et itaque cognoscit in sensu reduplicativo prodire, cli produci ab igne: ergo cognoscit eam ut promam nante abiene, sub hac reduplicatione, consequenter cognoscit, ut mediatam xit discurret.i Rursus ad intentum, non potest per unicam specie cognoscere plura ergo discurrit Assumptum probatum suit sui . in Disp.preced hoc fundamentum destruit fundamentu ipsorum, in
eo enim etia fundantur ut cognoscendo mediante unica specie plura, no discurrat: quod etiam confutauimus hic quaestionibpraeced. Dices,Beati eadesimplici visione videre obiectum beatificum, creaturas in eo, ac proindeno discurrere: est euasio Suarii,in quo refellit Scotum asserentem discurrere, quia in obiecto videt Beatus causa primarimo effectu secundario per ipsam causam, iuxta quem sensu, etiam Deus discurreret, quia videt se primario, per se ipsum, tanqua per causam,videt effectus, quos lacere potest haec ille et Alouarea supponit pro certo id, quod sub Iudice est, etenim an Beatus unico, vel pluribus actibus videat Verbui
creaturas in Verbo no est una omnium sententia,aliis affirmantibus, ne
rantibus alijs: quidquid tamen sit, de
Scolo habemus duo. Primum est, posse duplici ac tu videri Deum, aereaturas a Beatis, ita in s d. q. q. r. lit. M. Secundum est, posse videri mediante unica numero visione ita eode loco, cui s
ut tradidimus in propria quaest. in materia de Beatifica Visione Vat hinc exsecuda positione no sequitur discursus.1 Dices Aug. Is de Trin. cap. I s. S i. sic scribit, Fortas non erunt ibi Beati an evolubiles notirae cogitationes , ab alijs in Rurrant. alia euntes, atq; redeuntes, sed scientiam noram unico intuitu idebimus Ad lite autem ait Scot. 3.quaest Prol.lit. B. Aug. loquutione non esse .certam, sed conditio natam, dubiam rideoq; Aug. ait fortasse ex qua oquendi phrasito col. linitur ita esse absolute, sed fortasse ita esse; qui aut ita loquitur, nil de certo
cocludit Insuper ait,quod, dato,talem fuisse absolute Augustini sententia loquitur, inquit Scot de obiecto beatifico, praecise, in se spectato Dices,Scotus id docet, Beatos discurrere, ex visione Dei primo, causaliter creat raru ut bis Suaninculcat, unde intendit inferre contra eum, non discurrere,
quia unico simplicissimo actu utrumq;intuentur Responsio iam est allata , unde,tenendo per unicu ac stum intelligere ea, non utiq; discurrent, at tenendo, pluribus actibus cognosci, utiq; discurrere Alteram intelligentia Augustini tradidimus to m. i. de Trimi di
16 3uperest obiecta soluere. Ad Pri Anteius mum, negamus illam esse ratione disse eur non rarentiae, penes discurrere, non discura tionalis . rere, sed ideo Angeli appellantur intellectuales in non rationales, quia non sunt animalia, etenim differentia specifica animalis est rationalitas; cu autEAngelo non competat genuSanimal, nec etiam competet rationale atquia homini competit genus animal merito eidem competet .differetia rationalis Differentias caeteras alibi. i Ad secundum negatu paritas; corpora namque coelestia non habent organa,quibus persectiones suas adipiscantur,ideo supplet Deus, conferendo illas absq; motu loquimur de natibus. Angelus vero habet intellectu,pei qum
mediante motu discursivo intelligati
312쪽
it Ad Tertium negata rema sit mi- oti lassicit autem inde inferre nos n-
sumere m discurre do, tantam moram, quantam Angelus in Ad Quartum loquitur Dion. desupernaturalibuS, quorum cognitione Deo adeptus filii, non ex creaturi S.
illa namque per sidem, siue a Deo immediate habentur inloquitur de cognitione persecta, multorumq; habemus ex creaturis coenitionem, at imperfectam, ex Paulo Inuisbilia Dec.
et Ad Primum aliorum, negati r V improbatum fuit antecedens. at Ad Secundum negatum, rim- probatum remansit assumptum. in Ad Terti uim negatum fuit antecedens additumq; fuit, non tantam moram insumi in cognitione intuiti-m,quantam in abstractiva. 13 Ad Quartum, licet persectissime nouerit principia reconclusiones, tamen aliunde discurrit, no ex ignoratia, sed ex actuta cognoscedi multiplicatione, ut diximus de persecto Cytharedo.
Vtrum in Angelis reperiatur cognitio matutina,
Dies erea ae es, creationis Orbia Aug.tionis qua lib. . sup Gen. ad lit. c. a.
liter expo lib. a.de Civit. Dei c. q. Audita. singulari,aliter,quam caeteri, modo ex-- poniti ait enim consistere in cognitione aneeliea: Veiu quia dies constat ex mane, sit peri, hinc ibi quoq; utrisq;ostedit reperiri Aie vero,quod videndo creaturas prima diei in Verbo: tuc factum est mane, videndo tamen easdeinde in genere proprio factum est Desipereri a quia ex maneri de despere fit dies, hinc primo factum est mane, , spere dies, nus,prout loquitur Scriptu
ra Gen. i. ex visione autem creaturaru
s habita consurgebat in laudem Dei, sicque actum es mane, diis per dies primus. Insuper, cum dixit Deus fiat lux, tunc Angelus cognouit se in Verbo quatenus habuit ab initio speciem abstractive repraesentante Elmentiam diuinam continente omnia quando vero subiunxit Moyses, ct fasia es lux tuc vidit se in genere proprio de consurgendo in laudem Dei, factus est dies primus Eundem ordinem sux texit Augustinus circa opera caeteroru dierum, itaut consimiliter agente Angelo, sa-ctus sit inde subsequenter dies secuncus, inde tertius, quartus, usq; ad ultimum cita aute scribit, Cum sancti An-xet semper ideant faciem Dei Verboq; eius unicenito cui Patri qualis est, perfruantur, in ipso Verbo Dei prius noverunt creaturam niuersam. Indeq; post, Tunc nox ad diem pertinet,non dies ad noctem,cu sublimessancti Angeli illud,quod
creaturam in ipso Creatore nouerunt, rem
ferunt in ipsius honorem, amornin quo
aeternas rationes contemplantur, eaque
concordissem contemplatione sunt nus dies,quem fecit Dominus, cui coniungetur Ecclesia, ex hac peregrinatione liberata,ve nos exultems, letemur in eo. Ex his
aute Primo colligitur, creationis dies. penes Augi si fuisse spirituales,ment les, seu metaphoricos, non autem physicos, ac materiales, eo modo, quo caeteri eos sermant, quo enumerant: aede hoc egimus in materia de operibus sex dierum Secundum est,dati duplaeo cognitionem in Angelis, unam mat linam,halteram vespertinam de quibus tamen breuiter agendum. Matutinam communiter appel Matutinalant cognitionem creaturarum, quam Ogum
Angeli habuerut in via in Verbo, me et . 'ADdiante specie intelligibili abstractive a quid .
repraesentante Verbum, siue Essentiam diuinam continente omnes creaturas: Vespertinam vocant cognitionem eam
runde in se ipsis, siue in genere proprio, Verum est tamen, quod adhuc Vtriqued
utraq; distingueda venit, in naturalem, plex est. supernaturalem Matutina naturalis
caecognitio, quam ab initio habuerut Aureli
313쪽
anteli de Deo: hoc autem per suam s vel antiam angelica , siue superaddita specie, inqui ut Thorni stat,Scotistae ver mediante specie Essentiam diuinam
abstractive repraesentantem Matutina
supernaturalis est connitio beatifica, qua Angelus clare, distincte cognoscit obiectum beati si cum . Vespertina naturalis est cognitio rerum in genere proprio habita per species infusas ab initiori Supernaturalis aute est cognitio beatifica, qua remis secundario terminata ad creatura reprae SetataSBeatis ab ipsam et gentia diuina .
Meridi a d Aliunde tamen additur membruna cognitio alterum ad duplicem istam cognitionem si taut sit triplex : Matutina, Meridiana , Nesipertina . De prima,&tertia iam constat Meridiana autem est cognitio beatifica Essentiae diuinae in seipsa Quare vero Meridiana, caete-rsq; sic appelIentur, ultra dicta Erpen, denda sunt . quae accidunt in partibus diei diuiditur namq; dies in tre Spartes, Mane, Meridiem, Vesperati est
aute di fierentia inter partes istas, namque Mane est quidem pars lucida diei: sicut ne sperum est quoque pars lue id ipsius diei, nihilominus Meridies
est pars omnibus istis lucidior,eoque magis, quo vel nihil nubilum, aut cali- sinosum inter Solem, Di iEonta interponitur vel quo idem Sol accedit inagis ad proprium en illi tunc vero appellabitur Meridies,ide steti crus dies.
At quia in hisce diebus materialibus
interuenit sere semper, siue vapor. sitie fumus, siue exhalationes, silue nubilum
aliquid , hinc ad dies illos Augustini,
consistentes in cognitione angelica , redeuntes, dicimus, cognitionem beatificam diuinat Esientiae esse vero meridianam,quia undequaque clarissima: Ait autem Eccl. 1 . de Essentia beatifica, Speculum De macula, ct candor lucis aeternae: Sol insuper diuinitatis perpendiculariter, nempe radio rectori radiat, ulluminat mente BeatorUm. absque interpositione caliginis ullius, vel nubili, ratio,quia inquit Ioan . Apin
cal. H; Lucerna eius est Agnus. Imo an
tecedenter dixerat, Ciuitas illa non eget Soles, non inqua, bole hoc planetario,
materiali, adest enim ibi Diuinitas, adest i initas, adest Deus, qui habitat
Iucem in accessibilem. Et hinc fit, ut cla
risiti ne Deum intueantur, unde ait o. Ep. I. I p. Videbimus eum, sicuti est. Applicado tandem dicimus, cognitionem quidem creaturarum siue matutinam, siue vespertinam in Angelis fuisse quidem persectam, at cognitionem meridianam de diuina Essentia in ratione obiecti beatifici,esie longe persectiorem Dices, poste Angelude creatura aliqua habere cognitione. vi centum, ut puta de homine, Me Essentia beatifica, ut quinquaginta ttunc pei sectior cognitio matutina, vespertina, quisti meridiana. Resp. excellei iam cognitionis in praeseti in
tecta perpedi ex natura, tapersectio de obieest: at quia creatura, licet, persectis me videatur, nihilominus est variis admixta impersectionibus, Essentia tamen diuina est undequaque tersissimum, uimpidisssimum peculum
sim macula. candor lucis aeternae hinc
des mitti excelletia cognitionis meridianae supra matutinam vespertin m. Resp. 2 quod diuersitas graduuvisionis reddit, quantum est de Seri visionem nobilitore, at Eo intelligitur,
caeteris paribus, nempe ubi obiecta sunt paria, siue eiusdem excellentiar, ut cognosces hominem it centum, nobilius cognoscit, quam cognoscens, qui u-qvaginta at cognoscens hominem me quinquaginta, V ormica dicentum pera lactius cognoscet hominem,quam lar-micam , non ratione cognitionis, sed
obiecti ita vides Esientiam ut viginti, perfectio, vidct quam videns eandem,
ut decem, persectione se tenete ex pariste visionis non obiecti diat videns hominem ut triginta, .Estentiam videcem, ratione quidem actus videndi erit persectior visio hominis, at ratione ipsius rei visat,qualis est Essentia, est omnino persectior Re .absoluto visione Essentiae diuins esse persectiorem, iuxta proportionem arithmeticam, cum sithobilius obiectum, at secundum proportionem geometrica persectior erit cognitio de nomine, qua plus cognoscet de homines Exemplo oculi Aquilae ad Solem, Mominis ad lucernam. Dices ad principale intentunc, quatuor sunt partes diei, Mane, Meridies,vesperum, O Noxu attamen non
314쪽
Vt tum in intellectu angelico possit esse falsita os
connumeratat nox in angelica hae Ndiet an in eph mera cognitione, cur autem id, diebia, An eum no sit completa allu fio cognitio
nis ad diem . Rei podet Vulpes disp. p. ar o. num .s .aliter applicado, ita ut matutina sit in Verbo abstractive cognitori meridiana in Angelis bonis, i Verbo clare viso vespertina intuitiua in propria existentia in nocturna per species impressas Placet mihi ingeniosa supputatio Attamen addo, non oportere, dies illos anaelicos adant sim correspondisse diebus nostris materialibus, ac propterea no opus suisse admittere ibi noctem, siue cognitione nocturnam . Secundo dico, in Anaelis in via non fuisse tenebras, siue noctem ignorantiae prauidispositioni ac propterea non fieri mentionem de cognitione nocturna Cognitio
Vtrum in intellectu angelico possit esse salsitas
ab Lura, occasione hac, possunt , connecti simul puta, an in-λ tellectu angelico possit esse a
in consideratio, ignorantia,error,de comptio, , salsitas At quia de primis age mus disp. Io . Io IZ is ideo hic de vitimo restat agendum . Debet vero quaestio diuidi in Angelos, spectata angelica natura secundum seri hin Angelos bonos, a malos, de iuxta singula
est respondendus a. Anteli in s Loquendo de Primo dicimus, iraturalibi', Angelum, spectacta sua pura natura, nod posse circa obiecta naturalia decipi, aut falli Pro ex Dionysquia Angeli habent lumina splendidissima. Item sunt sapientissimi in Physicis, Mathematicis, caeterisq; artibus tum liberali-hus, tum mechanicisti de quo Scot. in Z. d. q. q. 3. habuertit insuper ab initio inditas species omnium qinditatum ex D. Thom. Scoto Intelligentia est plena formis, inquit Auth lib.de caushinc vero arguitur, cognos ens rem si suo proprio, quiditatiuo coceptu, eo modo, quo est. no fallitur at sicae gnoscit Angelus naturalia, ergo non est in eius intellectu falsitas. Assertio tamen procedit, caeteri paribus, dummodo obiectum sit debite praesens, nec vinam adsit impedimentum Sc circa hoc conueniunt omnes, cum D.Tho. par quaest. 38 art. s. assertio militat, in quocunque statu Angeli conside
Dicendum Secundo, circa contingentia. atque libera,praecipueq; cir An petua circa internas animi conceptiones, circa cacontingelatura atque circa ea, quae ab alterius tinio tali .. pendeat volutate, potest falli Prob. secreta cordis soli Deo nota sunt cognitione a priori S in fallibili et caeteriim Angelus a posteriori ea deducit, reae coniecturis, at lite sunt, siue esse sole ne aequivocae, hambiguae ergo talibus ambiguis med ijs innixuS, poterit errare. Idem militat pro decretis voluntatis alterius nescit enim certo,quid .ra
Sortes sit crastinata Surus es simile, esse iudicium de caeteris contingentihus&c unde si de his certo iudit et, poterit falli sicut poterit quoque non salti,attamen quia media, ut coiecturae, sunt fallibiles, volutas est mobilis, variabilis de proposito in propositum, hinc certo. determinate iudica do de his, posset falli Assertio locum habet in quocunque statu angelico 'o Dicendum Tertio Angelos Bea Angei beatos, sicut quoscunq; Ieatos, no posse tu non po- decipi, Ialli, unde non poterit in e bestrum intellectu reperiri falsitas est comunis j de facili constat, quia status ille est status summa veritatis, unde intellectus beatifici ornamentum fingulare erit veritas, ergo procul falsitas. Item status ille est status summae bonitas, attonitas excludit malitiam: ergo procul inde malitia penes voluntate a igitur erit procul falsitas ob statum a. summae veritatis in ordine ad intellectum. Dices, potest quoq; Beatus d
315쪽
Jod Disputat. VII. Quaest. XX.
circa contingentia, circa futura,eirca seccreta cordis, huiusmodi, ergo poterit ipse falli.
Beatus quo Res p. circa haec Beatum nun- modo iudi quam pro erre iudicium determinate,
ter, xc oditio nate, siue topice,ac pro
habiliter atque sequi non fallicitem
tale erit iudicium, quales erunt coniecturae: at quia scit coniecturas esse sal libiles, hinc, iudicat certo, determinate Non quidem sancti Angeli,&Beati caeteri, omnia sciunt, ut patet do Dan. io hinc de talibus non ferunt iudiciu certo, sed probabiliter secus de
Angelis malis, ut mox dicam. Item Resp. quod tunc non serent iudicium,
sed iudiciu suspendent quousq; veritas
aliunde innotescat Et hec melior responsio de quo Nos in mat.de Beat.
In Angelis Dicendum Quarto, in Angelis
malis con malis cotingere falsitatem LSap.2. Ex tingit alii' deauit eos malitia eorum . quae sentetiata i&nxtra e orti munis est hominibus, GAngeli reprobis. Assertio tamen no intelligitur circa naturalia,quae ex Dionys in Daemonibus remanserunt integra, ac propterea nec falli possunt in his caeteris quidem paribus ut in prima asse xiones sed intelligitur de contingentibus, de secretis, de futuris, huius generis, In his quidem saepe falluntur. Probationes sunt eaedem, quae in asse tione secunda. Vulpes disp. 3.art.vit nu. . alta
semper salii ratio quia semper male volunt ergo semper salso intelligunt. Pace tamen tanti Magistri, non assentior , Primo, quia id videtur deduci ex principio Thom istarum, asserentium
no posse voluntatem peccare, nisi praecesserit error in intellectu, quod Scotus improbat in a.d.q. q. I. ad prim. Nos indis Io q. Irra. Io idem autem videtur inde deduci, ait enim semper male volunt, ergo semper male intelli-xunt. Igitur, quia semper male intelli.gunt, hinc semper male volunt, taliter enim resolui tui ille syllogismus. Item perditissimi quique Daemones absque a salsitate, Merrore norunt, homine esse animal rationale esse quatuor Elemeta naturam cuiuscunq; rei esse ad hoc
inclinata, Mad illud videt Coelos moueri, tot cilectus prodire sortem vive. re, Caium interire, ipsosque damnatos moenis ignis torqueri, haec plura norunt, at quis diceret circa haec falli, &decipi igitur Doemon decipitur circa suam propriam poenam posset namq;dici, quod dum Daemon suam cogitat gehennam se detrusum esse in inseris,
ac poenam peccati luere, post et dici,
quod ipse non vere, Aera haec confiderat, sed fallitur considerando sic esse. linquo plura Quod ergo sellantur, &saepe concedimus, quod autem semper
Et hinc disterentia admittimus Boni,&m. inter Angelos beatos,& damnatos cir li Angelii uca contingentia, nam illi no falluntur, et M a
nec quidem semel, ratio fuit allata,quia non perunt de ijs iudicium certo,&determinate, seu definite, sed coiecturaliter iudicant, conditio nate, probabiliter damnati autem, iudiciu ferre solent praecipitanter, certo, kdefinite, cum tamen ex coniecturis non possit elici iudici uirinii id vero procedit ex
prae domini passionum irae , odij,
huius generis,quo exardescunt contra Deum,& homines Superbia eorum, qui te oderunt ascendit femper. Psalm. 32. . Quod autem dissicultatem alta qualem ingerit in hae quaest est rati
nem reddere, cur no possit circa naturalia errare: D.Thomas ait prouenire,
quia Angelus no intelligi componendo, aut diuidedo, sed unica, ac simplici cognitione eum intelligere.Verum, in simplici quoque apprehensione reperiri veritatem, falsitatem uidimusto m. i. Trin. De lapposito autem huius rationis visum est perplures quaest.
An vero possit voluntas Angeli, modo aliquo exc care proprium intellectum, ut intelligendo erret, un- ueniatur in eo falsitas solutio patet ex ijs, quae diximus quaerendo, utrum peccare potuerit Angelus ex inconsideratione versus finem , explicando iblud, Excecauit eos malitia eorum.1 An vero obtenebratu remanserit Angeli mali intellectus: an potuerit in eo esse error,& inco sideratio, habebitur insta disp. IV. q. Io. I T. I S.
316쪽
Vtrum in voluntate Angelica reperiantur habitus mor te naturales acquisiti.
bricens in Ethic. disput et quaest. s. atque hoc ipsunta,
docent omnes, quotquot negant posse Angelos acquirere absolute habitus . Suaderi autem potest Primo vi tus est circa ardua , Tendit in ardua Di, D. ait Ouidius lib. de pol at nihil arduum, vel difficile est Angelo. Secundo, virtus attenditur circa moderatronem . .stae nationem passionum appetitus sensitivi, at caret Angelus sensibus Tertio, o est explic tio secundi, non sentit Angelus molestias carnis , gulae, nec pericula humana, nec incursum mortis, nec uiuo modi, ut pugnare habeat aduersus passiones istas, ad instar hominum exstequentatione actuum pugnandi, acquirere sibi habitus, virtutis, tempe rantiae, continentiae, fortitudinis, abstinentiae, sobrietatis, c. Quarto , Angeli naturaliter amant Deum . absque ulla difficultate. Quinto Arist.io. Ethic cap. 8 inquit, Inconueniens
ere landare Deos ex operatione Dirtu
tum. Sexto habitus ponitur ubi vo- Iunias est in determinata, hindisteres, sed ad bonum morale est voluntas An, geli maxime inclinata. Oppositu docet Scori inrita. 33. quaest. vnic. Ad primum concedi potes. Sequitur Maiori n. 3 d. p. quaest. p. d iusti Molin quaest s8. art. I. Tanner. eadem quaest licet de Angelis malis absolute eone edat, non de bonis Salas varie loquitur I. a. rom.Z disput.2, sect sta a tract ii quaest id AZor. lib. 3. c. 23. q. q. Aretin. Ma diron ad locum Scoti, atque Suar. lib. q. cap. vlt. inclinat Medi quaest. O. art. f.
x Probat Suareχ, licet Angeli, luntas sit prompta cla expedita ad operandum , nihilominus per habitum poterit magis inclinari, & fieri propensior: eo magis, quo munus habitus tale est , ut faciat prompte , reexpeditae operari. Pationem hanc non probant Scotinae,cum dico to In a. Jδ. quaest. c. b. Ad secundum prima opiti. etenim rium me eterminati S, tu persecte a natura habilitatis non esti cessarius habitus' unde corus concludit, non sub ratione magi , magisque inclinandi poni post habitum in Angelis , sed ratione intentioris
actus, ut actus prodeat persectio r, intentior, de qua re nos egimus sa-
Ergo probatur aliundes, Irimo probat Angest in morat cap. s. s. I. ub. I. inquiens, licet voluntas sit satis inclinata ad naturalem dilectionem Dei, tamen potest magis, .magis inclinari, ergo est constituendus in ea habitus ad talem maiorem dii ctionem . Nihilominus adumptum negaretur a docentibus, ad bonum in communi esse satis inclinatam voluntatem , magisque id dicerent de summo bono, quod est Deus. Verum difficultas oritur, quia numquodque est magis inclinatum ad amandum
stipsum, quam quodcunque aliud, ergo diligendo illud plus, quam seipsum, opus difficile aggreditur, harduum , igitur poterit illud esse materia acquirendae
317쪽
oti Disputat VIII. Quaest unic.
rendae virtutis. Dices, est magis ineli natus ad diligendum Deum, quam Dipsum , Angestus occurrit, quod licet ita sit, tamen voluntas libera est,&potest vel non amare, vel plus, minusq; diligere , ad haec autem facienda generabitur habitus. Probatur autem aliunde Angeli sunt ministri Dei, siue ad intra, siue ad extra, iuxta phrasim Pauli Hebr. q. Omnes funt administra orti spiritus quid
autem vetat, ut ex tali ministerio productus sit in eis habitus seruitutis subiectionis, S obedientiae 3 Item sunt pi liberales erga nos, tot beneficia tum animae, tum corpori exhibendo, inuigilando in custodiam ii stram, procurando salutem , orando, praecesque nostras Deo praesentando, pluraque praestando pro nobis ex actibus autem his omnim consimilis generis, frequentatis, proculdubio pro duci poterit habitus pietatis, liberalitatis, custodiae, dilectionisque hominum in ordine ad Deum. Virtusi si itiae exerceri potest circa ea,qvie non repugnant, potest namque iniuste os sensum vel hominem, vel Angelum , ab iniustitia vindicare Potest, tanquam .g. arbiter constitutus, pro singulis , vel contra , iudicium ferres,
sententiam dicere bouet nimium amorem sui si aenare nimiam curiositatem c.
Confirmatur ex malis Angelis; de Lucifero dicitur Apocal. Ili homicida fuit ab initio. Quod si ab initio ruinam machinari cepit hominum , ex multiplicatione utique tot actuum usque nunc deductorum , intensissimus utique habitus in eo productus fuit ad haec patranda . Mendax fuit ab initio, mendacia tot spargens in terrestri Paradiso primis nostris Parentibus Vat ex mendacijs inde toties huc. iisque repetitis mendaciusimus habitus in eo creuit Superbi uit ab initio Latinquit Psalm quod Superbia eorunt, Ovite oderun t ascendit semper Vergo ex frequentato hucusque ascensu tum superbiae, tum odi productus fuit habitus inclinans ad intensius superbiendum,&odiendum. Tannerius in malis Angelisco cedit habitus, non tamen in bonis,
quia boni sunt propensi hexpeditis
simi, atque inclinati c. At duobus conuincitur Primo, oppositorum
est idem iudicium hopposita habent fieti circa idem Cergo si Angelus est
capax habitus praui, erat quoque capax boni: cita Angelus bonus erit capax habitus boni, sicut malus mali. Secundo, quia etsi Angeli sint expeditissimi, habitus tamen non admitti.mus in eis ad inclinandum , sed ad intentius S persectius agendum,ex propria quaest. Scotus duplici via progreditur in quaestione ista Et Primo ait, Si
Angelus esset creatus tu puris naturali-hus, ct non haberet in voluntate Cirtutes morales , possent generari in eo ex multis rectis eleectionibusta non quidem
circa passiones in appetitu sensitivo sbi
inexis entes, nec etia, quae infuerunt, et
inerunt, de possunt inesse, sed Iulum circa tales passiones in niueisaliper inteli lectum ostensas: qua ostensione posita, radictato quid esset eligendum , si possibile
esset eas haberi ab eis, voluntas eius consona tali dictamini, ex multis electioniabus posset habere habitum moralem rectum haec Scotus. Infra autem subdit: Nam doluntas Angeli potest Delle
mihi bonum temperantia, in quantum
est tale bonum quod elle est proprius actus temperantiae igitur ex habitu tem perantiae potest illud velle , sicut a gutum eri Cer ita erit in eo temperantia , non in parte sensitiua , igitur in alia Haec ille. Ex his autem deducitur, quod licet materiam talem non experiarurinae Angelus duci namque caret sensu caret temperantia , si e natione tentationis sensus, in his namque non indiguit temperari, & fraenari in bello illo Lucifer, sed temperari, fraemnari indiguit in tentamentis superbiae, praelationis, ta ambitionis potest tamen Angelus, considerando illa in se, hi uniuersali, producere electimnes plures bonas , indeque generare ,
habitum rectum siue ea per simplicem complacentiam consideret, siue
sit conditione puta si disciplinatio .ci voluntaria maceratio carnis posset
sibi competere quae tamen cum noxa
competant ob carentiam sensus, no ,
Generatio habitus ratis in Avis
318쪽
Vtrum in voluntate angelica reperiantur c Io
amelleat eomplacere Abi in eis, ex multiplicata cons de ratione, generamri in corum voluntate habitum,cli virtutem moralem poenitentiae alioqui, ex genere lao corporalis, licet non
edi parte Angeli, qui est spiritualis.1 Quod vero in se ipso materiam
talem experiri non valeario careneiam sensus, non impeditur generatio talis habitus patet etenim Religio,
sus nil possidet in particulari hideo, eum nulli ut rei sit Dominus, nec ianimum quidem obolum possit pauperibui impertiri absque licentia Abbatis praecipueque Religiosos ex Ordi. e Minorum nil possidens proprij, nec
tu eommuni, nec in particulari: D mus tamen Religiosum talem, impotentem undequaque reddi ad eleemo- Enam elargiendam, tum ex denegaeo consensu Abbatis, tum omni p*nitus deliciente materiata siue commoditates velit tamen inde , quantum est de se , saepeque cogitet, item rumque recogitet de eleemosina nec voluntasque sibi quam maxime in eo complaceant, tunc tot repetiti actibus complacendi, vi volendi, generabitur in eo habitus eleemo-
Qualisnet, ii Obstat Medina inquiens, Meossiderario ter intemperatus, Mater impudica arroduci ha desiderant fili s temperantiam, iuvdicitiam, attamen ex desideri j his licet epe repetitis, nec Pater temperatiliat, nec Mater pudicitiae, in seipsis habitum generant. Fallitur' men Medina circa Scotum etenim non ex omni aca generari, ait Scintus habitum, sed ex consideratione efficaci, quod si sit desiderium inefficax et non generabitus namque Pater intemperatur euicaciter studeret temperantiae, O toto conatu eam desideraret, amaret, utique generaret habitum citam impudica Mater, si toto conatu desideraret eam filiae, generaret in se habitum pudicitiae, at quia dum Pater temperantiam desiderat filio ipse intemperate vivit c&dum a Mater pudicitiam appetit filiae ipsa nedum ab impudiciiij vacat, hinc est, ut desideriuriale sit inessicax omnino, nec filiae, nee sibi quavere potenserit pudicitiam. I a Scotus idem aliter respondet ad
quaestione negado in Angelis virtutes Generatio- moraleS, tum ratione appetitus sensi mus ' tiui, quo carent, ac propterea negan 'do in eis arduum, difficile, quod interuenit in acquisitione virtutis , tum quia eorum voluntas absque difficultate tendat in bonum morale, debite circumstantionatum. Tum denique
quia est perlecta, hinclinata ad bonum de se.
Hinc Primo deducitur Scotum Seotus promesse problematicum: decundo, falli blematicus. Medi nam, existimantem, Scotum esse uni prorsus sentiae additum. id Ad argum . ad Primum Secundum,m Tertium, quamuis non stutiant dissicilitatem ex parte sensus,quo carent, possent tamen aliunde experiri, ut diximus de nimio amore sui et de nimia curiositate, quae non ita faciliter tarnantur, praecipue amor propriae existimationis Ad Quartum patet ex Angesto. Ad uintum,per Ceos intelligit Angelos . intendebat autem Arist. dicere operationem angelicam Arist. Ange esse suum esse itaut nullam poneret in os quido- eis operationem accidentale, sed es que appel- sentia Angeli sit sil intellictio,in vo I xiam' litior Vel secundum Henric ideo sic dixi: quia existimauita Angelos ei Te, naturaliter beatos . De appellarion vero Angelorum ex Philosophis eris
sub nomine Dei, habebitur insta tum
de eorum nominibus, tum de Daem nibus is Ego tandem liberius in senten Sentemi stiam affirmativam adducor, ex eo p - Propria
cipue . quod dum Angeli erant in via,
propositum fuit decretum Sanctissim et Trinitatis, quo verbum humanam , non angelicam assumeret natura, , et
quo decreto Angelis manisestat continuo Factum II pralium magnum is Coelo, unde ancise vidit, inuidit, ait Bernard in eo autem casu praebita fuit Angelis occasio merendi ardua
namque res est, in difficilis, humili ri inseriori se reo magis, quo impositum fuit eis praeceptum adorandit
manitatem coniuncta verbo, Et adorent eum omne Angeli eius Leo amem
casu arduitas, difficultas non orieo Dissicultas batur ex sensu, qui non, erat, sed aliun vi trum et as i, ex naturali inclinatione ad pro i
319쪽
priam exaltationem propria naturae, excellentiori supra humanam cum s ergo potuit velle, contra naturalem inclinationem , inseriori natui ae humiliario labii ci prosecto obiectum arduum,m dissicile sibi suit propositum cadeoque ditficile, ut Lucifer, cum satellitibus rebellando, Traxerit
cauda sua tertiam partem Stellarum.
Aprimo igitur ad ultimum disti ultas
virtutis non ex solo sensu dependet, sed iliunde , ut diximus, ergo pote rit kaliunde habitus generari. 16 Ad ea autem , quae Scotus habet pro parte altera, iam respontum remanet ad id de difficultate, quae poterit euenire aliunde, quam ex pastione appetitus sensitivi. Ad illud perfecta est quidem angelica voluntas perfecta in naturalibus, loquendo de bonis, di malis cest etiam aliunde beatifice persecta loquendo de bonis: attamen nulla est summe .vnde, quaque persecta, talis enim est sola voluntas Dei, quae est per esie uti arci, summe bona. 12 Dices, Angeli boni, nullam expertu tur difficultatem erga bonum, cum sint confirmati in summo bono ecarent etiam sensian ergo nequeunt omnino generare habitum virtutis moralis Concere antecedenti, negatur conla nam ipsamet frequentatio actuum de se ipsa generat habitum ergo haec suffceret, si caeteria
320쪽
virum omnes Angeli tum boni, tum mali, creati fuerint in gratia habituali iustifidante.
in utrum Angeli ini In tota creationis
gratia Alter est, utru Angeli omnes si ue boni, siue mali, gratiam lanctificante aliquado habuerint,ita ut ipsemet Lucifer cum satellitibus, antequam peccauerint, gratiam iustificantem habuerint. De Secudo quaestionis sensu vrgetetur magis proposita quaestio, atq;maius negotium facesiit in uestigar
secundum punctum , quam primum t. siquidem parum refert, utrum gratiam habuerint Angeli omnes, an aιiquanto post, cum tamen magi reserat, maioremq; habeat rationem dubitadi perquet rere, utrum Angeli mali nusquam , gratiam Dei habuerint, an vero aliquando habuerint,t eam perdiderint. 3uaderi potestio omnes Angelos gratia Dei suisse consecutos, sed solumodo bonos, malos aute nequaqua: Probatur autem Primo magis necesse
erat gratia primo nostro Pareti Adar, quam Angelo sed Adam ab initio nosuit in gratia creatus , ergo nec omnes Angeli, tum boni, tum mali. antecedes probatur, primus noster Parens maioribus stimulis vrgebatur, grauioribus tentationibus subi j ciebatur, atque ipsius spiritus maiori corporis mole cohPrimebatur, quandoquide Corpus,quod
corrum titur assera uir anim , ergo ma
iori diuinae gratia auxilio eum muniri decenserat, immo necesse sed nequaquam his auxilijs muniitus sui ab initio, ergo nec hoc dicendum de Angelo, qui nec tantis tentamctis angebatur, nec ulla corporis mole grauabatur. Secundo si habuisset Lucifer cusequacibus suis gratiam Dei aliquando sanctificatam , utique num tiam ii superbiam cordis sui fuisset elatus, cum tamen constet, sicut&infra constabit, amplius in elationem superbiae ipsum incidisseri probatur sequela cognoui se qui de Lucifer gratiam Dei gratuito ab ipso Deo recepisses nulla coactum fuisse reum necessitate ad gratiam ibi insticantem impertiendam, nouisset ena linei et gratia nihilio se prorsus naturales vires liberi arbitrii creati, siue hun: ani, siue angelici in o dine ad ea, que ad aeternam spectant salutem benetrasset insuper acumine mentis sua absq; Dei gratia, fore crea- ruram damnandam, S destinandam ad inseros nec posse fine ea meritumvllum haberes siue ius ad gloriam aeternam quod si haec.&similia nouit Angelus, nequaquam utique ausus suisset dicere, In Coelum ascendam super astra Coeli exaltabo blium meum, diero similis Altissimo. Confirmatur, quia haec, similia, licet naturae viribus indagaret, nequiuisset, ni illo minus ea noscere potuisset optime, uiuino gratie Dei lumine illudi ratus unde cocluditur quod si gratiam aliquando habuit non ita facillime concedendi erit. diuinae gratiae obstitisse, ita ut in supelvisam elatus , ausus dicere suisset Ero linitis Al
s Tertio Angeli, siue intellecstus Angelicus, siue etiam angelica voluntas in operationibus suis praecipue immanentibus, ut intelligendi, bolendi sunt prorsus immutabiles, hinuariabiles, siue in uertibiles, ergo si Lucifer, O sequaces siverunt aliquando ingratia