장음표시 사용
361쪽
naturalis sui est bonus ex genere ergo Angelus amando se ipsum, non pec
; Respondetur ad Primum Ioannem loqin de hominibus, in quibus
communiter ita accidit, ut ipsorum peccata contineantur in illo ternario; c haec est prima responsio Scoti Re
spondet Secundo, verum peccatum
v ngeli non fuisse concupiscentiam carnalem, ut diximus, sed si peccatum Angelorum rc duci debet ad hunc ternarium, utique deberet reduci ad concupiscentiam oculorum, ad quam spectant immoderati appetitus alicuius
pulchri visibilis ita, in Angelis ad
concupiscentiam oculoru debet spectare immoderatus appetitus rei delectabilis Per oculos autem Angelicos intelligi debet oculi intellectuales An
gelor una, calent enim oculo corporeo,
de praediti sunt oculo intellectuali. Peccata Ad Secundum ait, diuisionem mortalia an illam esse insutiicientem , unde est, uti utricienter primo loco apponi debeat inordina enumexa d tu amor sui, ex quo originem trahunt inde caetera peccata Item, per reductionem sis celat ad concupiscentiam , ut sita numerus erit sufficiens. Ad Tertium dicitur, quod licet, ex genere suo, amare se ipsum, non sit
contra rationem rectam , nec contra
legem, nihilominus ex concurrentia circumstantiarum euenire laterit, vitalis amor contra legem euadat, atque fiat peccaminosus dum namque inordinate amat quis semetipsu talis amor est inordinatus tapeccaminosus, ut patet ex August pluries recensito.38 Motu in decursu argumento-
rum perpendendo sententiam ieeensitam Psalm. 63. dicentis, Superbia eorum, qui te olerunt ascendit semper , quaerit, utrum vere Deus possit obiectum esse An Deutodij ita ut vere dicatur posse creatu est eos iram odisse Delim, siue nolle esse Deuc *cium quidem , negative videtur respondendum batio est, quia sicut nihil potest esse obiectu volitionis in amoris, nisi habeat ration boni, ita nihil potest esse obiectum nolitionis , id ij, nisi habeat in semetipso aliquam rationem mali sed Deus est undequaq; bonus ergo potest Angelus, siue peccator Deum ipse odisse. Quod si dicas, peccatorem odisse Deum ratione iustitiae, is indite, quam contra ipsum exercet. Respondet Scot iustitiam illam siue vindictam non habere rationem mali, sed boni, licet namque in e flectu iustitia appareat aliqua ratio
mali, nempe mali Poenae, non tam emo
ratio aliqua mali reperitur in Deo, hinc fit, ut concludat ipse Scotus, neq;Deum, neque iustitiam esse posse obiectum odii secundita nihilominus oderunt superbi ipsam iustitiam quantum ad effectum, qui est vindicare, junire peccata iniquorum, unde est, ut non dicatur odisse Deum, si ustitiam eius, quantum est ex parte Dei, hiustitiae , quia tum Deus, Nam iustitia eius continent summam bonitatem di rectitudinem, sed dicantur odisse quantu est ex parte enectus, qui est punitio, vindicta, quae est malu poen , quam nolle nee, parte sui, esse in rerum natura, vesic currit dictum Psalmi , Superbia e rum qui te oderunt, ascendit semper Dequo alia alibi.
Vtrum Lucifer potuerit appetere aequalitatem Dei.
ompertum fuit in praecedentibus, primum peccatu Angeli fuisse inordinatum amorem amicitiae erga seipsum seu luxuriam quandam spiritualem; verum
quia post amorem amicitia subsequi
latet amor concupiscentiae, hinc sit,ut postquam Angeli primo amore peccauerunt, dicendum sit consequenter peccasse amore concupiscentiae,appetendo sibimetipsis ea,quae sibi consentanea videbantur, utilia; Caeterum. quaenam
362쪽
virum Lucifer potuerit appetere aequalit Dei i
nuaenam mei in haec ipsa, tria potuerit appetere aequalitatem Dei ve ap- metierit beatitudinem, siue naturalem, sine supernaturaturale siue appetierit praecellere aliis vel quid simile, ti-c re haec omnia sunt discutienda, oldio nate tamen procedendos discurremus
per singula iuxta propriam speciem.
Primo autem quod quaerimus, erit in uestigare, utru potuerit Angelus malus diuina appetere aequalitate, siue esse Deum , ex cuius quaestionis decisione poterimus inde facilius peccata inuestieare Angelorum. Fuit opinio D. Thomae, xTho 'mistarum , non potuisse Angelum appetere aequalitatem Dei, siue similitudinem oci in natura, sed solummodo appete e potvisse similitudinem Dei in perfoditi nibus aliis , non autem in a: lualitate naturae ita explicat illudis a r . Ex similis Altissimo, unde concludit non potuisse appetere similitudinem in natu taceadem quoque fuit sententia lensi a par. y8. memb. q.
ta ips bruta , inde proceuemus ad corpus questionis. a renes autem Scot dist Fq. c. v birem hanc agitat, ista sunt Thom istaruargumenta ordinate . Primo intelle tu in intelligendo utramui Verum, non errat, ergo voluntas in amandosiimmum bonum, non peccabit; sed aequalitas Lei est lutiam bonum, ergo
si Angelus appetere potuisset aequalitatem Dei, non peccat et hoc autem
est silium ergo non potuit appeter
aequalitatem Dei. Secundo, Angelu malu non peccauit ex passione, neque ex igno, rancia, quia ignoratia est poena ita poena non antecedat culpant,e go pecca uit ex electione, sed Velii non ei impose bili uin, ex S. Et hic cap. s. aequalitatem vero ei poste consequi est impossibile bigo non potuit appeter eam. Tertio appete e aequalitatein Dei, includit contradicti otiem, ergo noen appetibilis aequalitas Dei Anteced. Probatur, appetere esse atqualem Deo idem est, ac appetere non esse simpliciter probatur, quia creatura non potest esse Deus, nisi pruis destruatur in esse creatura, Inde fiat Deus, ergo a
Primo ad ultimum appetere esse aequalem Deo est appetere esse, non esse, ita est appetere contradictionem Quarto, nihil potest voluntas velle, nitisuerit praeostensum ab intellecita, quo niam teste Arist. Voluntas non ferturnis in praecognitum,ergo debet et aequa
litas Dei prae ostendi voluntati Angelia intellectu eiusdem Angeli, tunc autem quaero, aut prae ostenderetur ab intellectu errante, aUt non errante, non
Primum quia sequeretur, quod Poena antecederet culpam, etenim ignoran. tia, error est poena culpae neque Secundum quia intellectus non errans,
no potest prae ostendere id, quod includit contradictione, seu id qnod est impossibile ergo nullo modo potuit prae-
ostendi ab intellectuse nullo etiam modo potuit appeti a voluntate Vltimo fundatur super aut horitatem An selmi confirmantis tertium argumentum ex dicitis, ait autem An selmus in
lib. de casu Diaboli cap. q. Angeiam esse aequalem Deo, includit Angelum non esse, quia Angelus non potes hesse Angelus nisi sit infe Hor Deo, scd nullus potest appetere seipsum non esse ex August. lib. de libero arbitri, igitur nullus inserio Deo potest appetere esse aequae,
lem Deo , haec sunt picecipua Thominarum fundamenta, largumentia, .
Confit matur ex eodem Anselm lib. de simili tu cap o. ubi ait, Sileato Petro par esse Volueris, eius in gloria Dei, quia ut Petrus sis in pei sona tua , non poteris,
nam hoc si relles, te ipsum nihil esse erales, quod elle nequi his.
Opposita,&c omni unior est, atq;etiam verior videtur esse affirmativa sententia, potuisse malu Angelum appetere aequalitate Dei Huius Auctore i Scotus loco citato, quem etiam sequuntur p urimi ex Recentioribus Ut vero sententia praesens.& facilius sustineatur, atque occurri possit efficacius argumentis oppositis notandum iundamentu in unu . id vero est, quod, luntas duplicem experiri solet actum
volendi, alia namque est volitio fim- Plex, siue complacentiae , alia vero est volitio efflaax, exemplum volitionis utriusque de infirmo, siue de infirmis duobus, quorum alter de sanitatem
363쪽
Circa obiectu imposti bile an pol sit esse me ritu, delac,
speret, alter vero spem habet de fanita. te adipiscenda Et quidem loquendo de infirmo sanitatem sperante dicitur
sanitatem velle voluntate efficaci, ratio est, tum quia sanitas est omni inosibi possibilis tum etiam quoniam media exercet, instrumeta adhibet, silueviam sternit, praeparat ad sanitatem ipsam in fallibiliter capellenda, loque ii do autem de infirmo, altero de sanitate
desperante, vult quidem eam , at volitione solummodo complacentiae, siue volitione simplici non autem e incaei, etenim complacet tibi omnino in sanitate ipsa quam S appetit S a flectat
volitione simplici, non autem efficaci,
quia vero impossibile est ipsa assequi,
ideo de ipsa desperat; ac inde fit, ut media, exquirat nec viam aperiat, nec instrumenta adaptet ad ipsa assequendam, unde ultimo deficit in ipso voluntas omnino efficax absoluta ad sanitatem ipsam consequendam. De voluntate tali complacentiae subdit Scot ipsam sufficere ad meritu,
demeritum , licet namque re con
cupita sit aliquando impossibilis nihilominus quia voluntas sibi in ea comis placet inordinate, Miniuste, contra rationem rectam, ideo ex tali volitione simplici inefficaci, complacentiae potest demereri, peccare; sicut ex opposito posset mereri,atque virtuose agere, complacendo circa tale obiectum complacentia, hamore ordina- nato, iacto, licet obiectu tale sit impossibile.
Fundamentum aliud ex eodem Scoto elicitur; qui loquendo de ei
ctione, ait, electionem qui uoce accipi, vel enim electio importaticium voluntati consequentem sol uni modo
simplicem , atque plenam apprehensionem intellectus vel secundo sumitur electio pro actu voluntatis, consequent conclusionem syllogismi practici loquendo de prima volitione , siue de prima electione, non implicat, talem electionem esse impossibiliuet , potest namque voluntas ita velle, atq;eligere, volitione tamen inesta caci vo-
Iitione simplici, atque volitione solius coplacentiae, d,quod ab intellectu erit pra ostensu, licet id sit omnino impose
sibile; de hac volitione, sine electio-
ne intelligendus est Arist loco citato, Volitionem posse esse impossibilium Io
quendo aut de secunda , omnino implicat esse impoli bilium ,ratio est clitia dum obiectum est impossib si noni terunt per consequens adaptari media, quae sint efficacia ad eius consecutionem S hinc est, ut voluntas non pos Electi arisit obiectum tale velle, neque eligere . DPQqili. volst: one, e electione efficaci, poliqua namque intellectus ostenderit voluntati, mediante syllogismo practico, non posse Chim ram reperiri a parte rei, non poterit quidem volunta habere a circa tale impossibile obietat , electionem , atque volitionem efficacem ,
ita intelligitur idem Arist. dum ibidem ait Electio non est impossibilium quia tamen intellectus peaeostendit voluntati primario obiectum tale impossibile, licet non sub ratione impol bilis, neque etiam sub ratione possibilis, sed abstrahe do a ratione possibilis, rimpossibilis , voluntas quidem sequens istam simplicem primam apprehensionem intellectus, pore circa tale obiectum apprehensum habere actum coplacenti , ita potest illud eliget e.
Denique ad noto, diuersimode Flectio, cdiscurrendum esse de volitione S de , volitio die lectione, nam electio nusquam potest pinguunt tesse impossibilium, ratio, quia sequitur syllogismum practicum ita est; quia electio est actus voluntati efiicacis;
ita loquitur Arist at volitio potest esse impossibiliu loquendo de conditionata, In efficaci, locio negat Arist.1 His habitis, statuitur conclusio, potuisse Angelii in malum appetere diuinam aequalitatem, non tantum per
imitationem, ut Aduersari dicunt, verum etiam per essentiam Probatur autem Primo.11 Ens, utens est obiectum voluntatis, ergo volutas potest circa ens ha
bere omnema iam, tum amoris ami
citiae, tum concupiscentis sed Angelus potest amare seipsum amore concupiscentiis, concupiscendo, happetendo
sibi omne ens bonum concupiscibile, sed aequalitas Dei est ens bonum concupiscibile in se ergo Angelus potuit
sibimet tale bonum concupiscere, ergo a primo ad ultimum potuit aequalitatem Dei concupiscere. rara
364쪽
Vtrum Lucaser potuerit appetere aequalit. Dei. va
ret Respondent Aduersarii, & praecipue Caiet negando, en ut en esse voluntatis obiectum. Respondente cui ido, en ut ens non esse ob Iccium amoris amicitiae, quia Arist. S. et hic. cap. 2 ait, Non esse amicitiam ac inauidinata. Respondet Vertio quod ad hoc, ut aliquid es possit obiectum amoris amicitiae requiritur, ut illud silens possit,ile existere consequi, sed aequalitas Dei possibilis non est, ut eam consequatur Angelu . . siue alia creaturat a Responsiones istae non soluunt argumentum: loquendo de Prima , oppositum eius demonstiatur a Scoto in I. dist. 3 loquendo etiam de secunda non negat Arist Res mammitas amari posse amore concupilcetiae, etenim amamus ipsas, ut solet, amore tali,qua, Amsocia an tenus nobis commoda sunt, utilia ,
t domum ad nabitandum, vestem ad
ti, ad operiendum, limitia, negat autem Arist. hec non amari ex aliis capitibu , Primo non amari secun tim se, Etenim non amamus domum secundum seipsam, sed quatenus commoda est , atque utilis ad inhabitandum, Secundo eatenos non amantur, quatenu S resipis inanimatae non rependunt amo rem unde est, ut non amentii amore
vicissitudinis, no enim donatis amata, siue res aliae in animatae vicissitudinem rependunt amoris erga amante, carent enim intellectu, voluntate, sensu caeterum haec omnia, sicut halia amari possunt amore concupiscentiae, siti amore commodi, ut constat ergo concluditur, omne en amari pisse suo modo Tertia etiam responsio nihil valet, constat aute ex praenotatis, quod voluntas, teste Aristi potest etiam esse
impossibilita, igitur, licet ex se, impossibilis sit diuina aequalita creaturae, nihiloni inus potcst etiam voluntas appeter volunta et illa complacentiae conditio nata, inefficaci, ut est dictum i Secunda ratio; non est impossibile, Angeham appetere aequalitate mi Dei ergo potuit ipsam appetere, patet antecede exad ethic supra allegato. Ad hoc secundum argumenti respondet Caiet distinguendo de duplici impossibili aliud namque appellatur impossibile per se, Maliud impossibili Pur accidens, loquendo, de Primo ait
nullo modo appeti posse, vipiat Deum non es: sive Deum non esse immortalem . quod quid est impossibile per se loquendo aut de Secundo inquit, appeti posse, ut amicum non esse mo tuum, impossibile est, nihilominus est impossibile peraecidens quia per Dei potentiam poterat non mori S hoc quide potest appeti, desiderari, nempe non esse mortuum amicum cum
vero Arist inquit, voluntatem esse etiaim possibilium , loquitur de impossibili Imuossibile per accidens, non autem de impossibili in per ac- per se , constat vero aequalitatem Dei qn , tuum
esse impossibilem per se in hine fit, ut thrae'
non possit appeti, S desiderari, sicut neque potest volutas desiderare Deum non esse, siue Deum non esse immortalem, S similia: Neque responsio hame uacuat algumentum, qui de Deum non esse est impossibile per se, , nihilominus damnati appetunt Deum non esse, ut ex sequenti argumento constabit ergo falsa responsio. Unde arguitur I ertio appetunt damnatio eum non esses; sed impossile est Deum non elle, ergo damnati appetunt id, qtio simpliciter non poteste e sed aequalitas Dei est simpliciter impossibilis in Angelo esse, ergo potest appetere Angelus aequalem esse Deo;
antecedens consitat e Psalm. p. qu-perbia colum cui te ode ut, a cendit semper igitur damnati odiunt Deum, sed odio habens rem aliquam vellet rem ipsam odio habitam, no esse, ergo damnati volunt absolute Deum non esse ,
sed hoc est impossibile ergo etiam pocles Angelus appeter aequalitate Dei, quod est impiissibile. Ad rationem istam respondent, damnatos dum Deum non in se, neque gratia sui sed
ratione et fectus, nempe vindictae,in iustitiae, quam nollent i eum exercer circa ipsos, prout nometiam de mente
Scoti explicuimus in hine quaest praecedentis hoc aute dato, sequitur, quod sicut Deus secundu se non potest odio haberi, ita neque secundum seipsam poterit appeti aequalitas Dei.& deside vi
r C. Neque denique responsio istae ramist
evacuat argumentum, quidem licer equit odio de facto ita eveniat, nihilominus nihil haberi i)o- implicat, ut peruersa volutas velit om mi tauri ex
niuo destructionem, Sannihilationem PV
365쪽
Dei, licet namque ex parte Dei, quatenus continet omne bonum , impli cet dati odium Des tamen voluntas creata, qua trium est ex parte sua, nulla est implicantia, ut stante sua peruerit-tate , velit Deum destrui S non effra, In luper adeo crescit peruersitas, Pertinacia damnatorum vi cenaendusiit, qualem Starix palle eorum, appetere 2 velle destructione totiuSO mi Suna cum destructione , in nihil attone ipsi uim et Lei. Ue queri de Arili. 2. Et hic cap. 2. disterentiam admittedo inter electionent, voluntatem, ait,
Electio uim rarasse me impossibilium, quoniam si quis conseques conclusiionem syllogismi practici, eligeret aliquod falsum, rimpossit bile utique, sse iiiii tu S amen Sinon enim impollibilia digna sunt electione , loquendo autem de voluntate , docet ipsam a
posse esse impossibilium, ut etiam patet ex supradieris Quod si ita est, ut in potestate voluntatis sit velle , oppetere impossibilia, cur implicabit voluntatem angelicam velle, oppetere potuit te aequalitatem,quae tamen est omnino quid impossibile. Immoti iri Ad hoc aster exemplum Aristilitas appeti de immortalitate, quae qui em potiti Pot ex Axi appeti, de desiderari, ex nihilominu holi'x li e P detinem est immortale est apud Arist.oossibile: omnino impossibile, quia non cogno-
mine praeter uari a mortalitate per gra tiam, sicut ex opposito per peccatum incidit inmortalitatem; ergo similiter de Angelo, licet impostibile sit esset, Deum, potuit tamen appetere, quantuerat ex se esse Deum.
posse appeti, nisi sub ratione conuenientis haec vero non poterat conuenire Angelo, nempe diuinitas item
nil potest appeti, nisi sub ratione boni,cli commodi appetenti DiuinitaSautem non erat sic commoda, nec bona Angelo ne haec respondetur, utique Lucilii dei appetitum talem habuisse pro obiecto talem appe rem bonam,nempe diuinitas est bona, tibi &vesuriis optimata ac propterea EZech.28 ad sibi coiiam Luciferum loquenS, ait, Dixisti, Deusdam, ac dia Ad illud autem de commodo,
ceonuenienti, dicendum, quod licet inconuenies sit creaturae divinitas, utpote minime debita, tam Lucifer ipse
existimabat eam fore libi con Uemen. tem imo piae caeteii cieaturi Sit bide
tam , ta eo em principio,cademque pastione ductus, existimauit eam foret sibi commodam Haec quid misi an in considerentur secundum te, uti qum in conuenientia sunt ipsi Ingelo, tanta autem erat menci, suae pervcrsium, tuae non exutimaue ita o modo , quo debuisset sed celixit, ac iudicavit, iuxta praedo inritium propriae a Minonis Et hoc aperte indicauit an Ziancorat.1 . de Luci sero, inquien S, Inuignum',
atque intoleminu nubiicebat se, cum diuinus isset, non Deum titioque ibi fili mari.
18 Vltimo arguitur authoritate Volsitas V Aug. in lib83. quae itionum q. et O. v bi ri: ait, Voluntas potes ut fruenati, e Irm viendi . et tendis Cergo voluntas creata pote itfrui semeti pla ergo Angelus poterit fui se ipso; cum aut non debeat rutcreatura, nisi summo bono poteriti sequenter sibimet concupiscere tanta bonum . quantu reperitur in ipso summo bono, sed hoc summum bonum est diuinitas, ergo potur appeter diuinitatem. Confirm magis est frui, quam appeterea potest tui ex August. ergo appetere.1 Accedunt ald hin primis Cellens li de Pan cap. primo ait, Forte
Ommpotentiam Patris, fitae honitatim
Spiritus sancti illa bestia doluit deuor. re; licet autem loquatur dubitatiue per forte , nihilominus absque haesitatione loquitur Chrysostom homo de verb. Isaiae Dei, inquies, Spera ut aequalitam temet Ambros in Psalm. 18. Sic se exaratauit ii vellet aquari Altissim . Ac demum a Ziana oratri . de Lucifer ait Indiguum, atque lolii bile dicebat, non Deum elissimari Sententiam istam s quatur Gabriel Bassio ad locum citatu Scoti, de ex recentioribuS, Vas . . par. dii p. 23 . Molinai. 53.mem. 3.Beccan. trata. de Angelis cap. N S ac denique Suare initi a num id ad y Ne vero videatur appetere potuisse solum . modo aequalitatem quoad imitatione, o non quoad Naturam,adeli Ugo Vbctor inquienS, Sintilis syeetioluit Altismo non per imitationem , sed per aquali
366쪽
Virum Luci et potuerit appetere aequalit. Dei. raris
menta dicimus ad Primum, quod e dem modo te habet voluntas , siue eodem modo potest se habere in appetendo, sicut te habet intellectus in intellinendo Vertim quia potest quandoq;
intellectu intelligere versi, quod nullo modo competat obiecto alicui, de quo in telligat illud vel iam , ita quoque Po- intelligi, interit volunta appetere bonum alicui, a Pe i PD cui nullatenus competat illi id bonum; tei e n. u in quo cati, vitaque potentia errabit, runt, quod non intellige do, nec appetendo vero compe rum. bonum in ordine ad obiectum, tit obrecto cui deberet competere, no alij quod quod si e citra , intelligeret intellectus verum competere solumodo obiecto, cui debet competere o volunta appeteret bonum, cui deberet competere, tunc nulla potentia errabit his tamen non obstantibus, sicut intellectus aliquando intelligit verum de obiecto, cui non competat tale verum ita voluntas appetere ex Seri Potest bonum a cilicui obiecto , cui ex siti natura non
possit copetere tale bonum; sic est de Angelinqui potest intelliger in appe- tere boni aequalitatis Dei sibimet ipsi,
licet nullatenus ibi conueniat, nec deceat psum, et Ad ecundum respondemus ex supradictis, electionem quivoce fit
mi, quate mi namque subsequitur simplicem,ac plenam operationem intellectus, posse quidem esse impossibiliti, quatentis vero subsequitur conclusionem syllogismi practici, non posse esse
voluntas impossibilium Vel etiam respondetur,
obirum rum impossibile posse appeti vo
luntate conditio nata, non ab oluta , siue voluntate complacentiae, non au tem voluntate determinata, fixa,atque
immobili siue denique volutate inessi caci, non efficaci siue sub aliis terminis, impossibile potest appeti non voluntate , sed velle itates Ratio omnium est, quia modus talis appetendi
non coniungit obiectumna applehensum, O volitum una cu ipso appetente, unde fit, ut quanti est ex parte po- tentiae, possit ioc modo agere, ut placet, ut experientia docet, pissium cyntingere in nobis, etenim sape saeptiis appetere solemus, ta velle impossibilia, prout unus itusque in seipso ex
titur,llulominus appetentia talis est
omnino inanis sutilis, inestica x,un
de fit, ut modus talis impossibilia appetendi sit omnino possibilis ex parte
potenti appetentiS.ret Resipondetur an Tertium , quod
licet ad est in qualem Deo, sequatur noesse sui, nihiloininus voluntas potens est, ut possit velle unum fine altero, potest nariaque velle antecede sine consequenti, principue quando consequens non est de intrinseca ratione antecedentis in ita inquit Scotu, posset Woluntas appetere Episcopatum sine sacerdotio, complacendo sibi in appeti-. tu dignitatis Episcopatus, lacnuendo onus Sacerdoti j ex quo sequitur, ut
possit appetere malus Angelus est Deum per naturam, absq; eo, quod appetat hvelit destructionem sui eis , ratio est, quia non solum intellectu est Volutas est
abstractivus, intelligens, numine at potetia abiero, velum etiam ipsa me volutas est irae tua. potentia abstractiva volens unum sine altero . Responsio haec sufficiens est , veru quia obstat Anselmus in ultimo argumento recensitus, ideo Icotus iterum respondendo subdit, quod volun ta ordinata no potest appetere destru--tionem sui, namque contra ordinem
Iegis, reationis, qliod si loquamur de voluntate obliqua, S in ordinata, non implicat, viiii simili casu possit appetere destructionem sui, quia ex appetitione alicuius antecedentis , sequitur necessario destructio sui, de ita Angelus ex appetitione aequalitati Dei, appeteret destructionem sui, voluntate nihilominus in ordinata; verum prior reiponsio est magis adaequata. et idem etia Scotus aliter respon Destructio det, quod voluntas posset conseque ter ipsi ii ianvelle se non esse ratio est, quia omni 'pi''
qui peccat, vult se eximere subiecti ne Dei, qui autem sic agit, vult, conle-quenter se no esse, quoniam quicquid est in mundo, vel est Deus, vel creatura subiecta ipsi Deo Pergo creatura, cum non subi jcitur eo , non erit amplius creatura, mita non habebit amplius suum esse virum vero positi aliquando destructio sui sic apoeti. Respon deri potest ex eo leni Scoto, non possie
bee hoc appeti, quia insitu est si natura cuicunque rei appetere conserua
367쪽
mo unquam carnem suam odio habet et semper fovet, di nutrit illam potentas ominus id appetere ex adiuncto,
indit e, nepe ratione maior commodi,&maioris boni,quod sequeretur
sibi ex destructione absoluta sui est
in Drime experientiae recipitur, co
structionem, sed indiretari ex auiuncto ratione quid maiori commodi,
di adiungitur vellent namque ea met
destri ionem sui esse , xperientio etiam id comprobat,quoniam non so-m desiderio bastecta appetiuere
rum plurimi propriam morte, verun habita sibimet intuler aquis do siue consimili mortis genere se merimendo; hince t potuerit Ans
ius destructaene appetere ut non a sol ut directe, sed ratione adiuncti,tia sua, ita i. statim subiunxit, Et ei e L μη
destiussionem suimet ipsius appetebat id quod carius alibi ex premi dicendoti
appetimus expoliatione vite absolute, di directe, sed eatenuS,quatenus per in te viis expoliatione speramus supernaturaIi veli gloriae aeternae pervestiri sed haec quia non faciunt pro praesentioco, ideo ad materiam de Beat dimi timus. Quo etiam spectat illud Eliae, Tolle tolle hanc ammam, ad euitandam cuippe persecutionem Ierabelis , Psalm II Educ decutiodia, nemped hoc corpore, nimam meam: suble-ouitur causa, finis, nempe, Ad con i-
undum nomini tuo me ea pectant iusti, donec retribuas mihi.
Anselmus autem ultimo arginmento allatus, ita intelligendus venit
in utraque sui sententia 1 Respondemus ad Quart aequalitatem Dei prae ostendi voluntati ab
mectu non errantea Ratio est, tum qu a ante peccatum nulla praeceis e notantia etenim poena antecederet upinus probat argumentum, tum
etiam, quoniam Orca primam operarionem intellectu non contingit er
ror, nec veritaS, quandoquid falsitat, et , tiret Atas sunt conditiones intellectus tabitas
componentis, d diuidentis. ita veri et ias, O falsitas spectabit ad secundam et in riderationem intellectuS. Concluditur Trinae in
rant sed sufficit, ut appraehendat Intellectus per simplicem app hensionem tuet qualitatem Dei, tum Angelum,
ad hoc, possit appetere aequalitatem Angelo; sicut potest intellactus appraehendere terminos isto simplices,albedinem,&Comum limplici appraehen
sione intellectu et' et via si is
Iunias appetere albedine c. omo, tun pplex autem ista appraehensio term no um istorum aequalitatis,& Angeli, sucficit, ut voluntas comparare possit imter ipsos terminos istos,est namquo volunta potetia collativa comparativa, nius cum altero, sicut est quoq; intellectus potentia comparatrii aram, secunda operatione intelleetus obiectivmus cum altero, Sit concluditur, ouod stante tali simplici terminorum ostensione facta ab intellectu non e rante poterit voluntas volitione comis parativa, num obiectum componendo cum altero, complacere sibi atque appetere aequalitatem Daei. et Dices, voluntas complacent , siue voluntas conditionata non est sus Vol et ficiens ad peccatum, Angelus autVno id Deccauit sic appetendo, ergo non poet ecandu
rit habere voluntate talem . Respon si errata detur assumptum esse falsum oppositum docet experieti a quia etiamsi carea, quorum oppositum no eueniet, neque poterit euenire, contingitv luntatem posse peccare etenam sustus
iam iustificatus, in gratia Dei persistens, vellet nunquam peccasse in praeteritumum nihilominus id adeo adiit in praeteritum , ut in sensu composito non Dossit non esse Lex tali autem veli
368쪽
Vtrum Angeli potuerint peccare veniali
nitate adipiscitur nouum metatum, &con eo uitur nouum gratiae incrementum ipse iustificatus peccator; sicut etiam ex opposito vellet peccator aliquo peccati genere se ipsum coinquinare, de quo tamen cerium habet apud
semeti plum impossibile esse tali frui
poste re concupita impossibilitas autem ista non implicat, ipsu denuo peccare; sufficit autem ad peccandum, salistem in temeti plo, complacentia, vel laitari atque quantum est ex parte sua, propositum, cli volunta conditionata
ita perue: se a di, si possibilitas oret, ait namque Christus Dominus, duicunque, derit mulierem ad concupi ceu uis eam , iam scatus et in corve suo concluditur ergo conditionatam voluntate sul liceres, siue voluntatis complacentiam sufficiente vile ad peccandum , habet namque voluntas conditionata , siue volimia complacentiae plenitudinem libertatis ad agendum ,
ve placet, haec sufficit ad peccandv... et Quaestio hucusque processitae possibili At quid de facto, utrum vere appetierit Patres citati ita loquuntur iundantur inritat. i. Ascendam supra altitudinem, ubi minmitis ero Alt*s o EEecb. 8 eleuatam est cor tuum, dixicti, Deus ex tum quod ex re si sentia Lucifero acta a Michaele comprobatur, dixit enim aduersus eu pra*itando. Et risit Deus e undes nomen sortitus fuit Michaelis, quod idem un- portat, ac Suis Ut Deus est Sequuntur Gabr. eadem dist.q. I. art. p. dub. Bas in I. art. I. Vasidisp. 23 cap. r.e Suare et ubi su p. additque
Valentiaq.iq. par. . certum esse non
hoc modo peccasses, licet Vasque neget certum esse. Ipse quoque Scotus in . l. 3 q. q. vnic liti. O . dubitatiue loquitur, siue spectando, posse, siue sactu, ait enim, Licet atra uis posse simplici litione elle impossibilia , quomodo forte peccauit, e peccare potuit ramus Ange us Tolendo aequalitatem Dei. Nihilominus in propria quaest. Secudi sentent agitat quaestione de possibili, non de facio, de possibili resoluit at firmative, non de facto Quod si verbum aliquod penes eum reperiatur redoles factum, id putandum est calore potius disputationis irrepsisse, quam voluntarie dictu fuisse . Nec locus Tertii sent. obstat, etenim non est ille locus unus
L sputationis, lectibi ter dixit ad mentem aliorum, cum tamen ipse proprio marte in se cudo a stertiue at firmauerit.
Vtrum Angeli in via potuerint, Marmones nunc possint peccare venialiter.
bonis, cla malis Angelis agitur de illis in via, do istis intermino, an potu
rint illi tunc, post ni isti nunc peccare solummodo venialiter. Alensis r. p. viros memb. ard 3. M. Thom. I. E. N. OO. art. de bonis aiunt non potuisse peccare venialiter, sed omnino mortaliter. Probatur vinio ultimus finis Angeli peccantis est mortaliter malu
ergo non potuit, nec potest nunc malus peccare nisi morta iter. Secundo,
maior est persectio Angeli, qua liraminis in primo statu sua constitutionis: Adam in statu innocentu non potuit peccare venialiter, ergo nec Angelus in statu conditionis sue, seu in puris naturalibus in via. Tertio potuit,demus, quod peccauerat sic bonus Angelus igitur poenitentiam debuerat de peccato tali veniali agere; at quaeritur, ubi nam egerit, nullus namq;unquam sensit fuisse Angelos, in ratione poenitendi in Purgatorio . Quarto, Angelorum via conclusa, siterminata suit tribus instanti biis in primo quidem suerunt creati in secundo fuerue viatores s in tertio fuerunt Beati, ergo no potuerunt peccare Prob. con
seq. nam si peccassent in secundo instantia
369쪽
stanti, non filissent puniti, quandoquidem cito ad secundum instans sequitur tertium beat ficationis. De malis vero non posse in statu perditioni peccare solummodo vinnialites . Prob. nam Daemone qua cunq; faciunt, dirigunt in odium t ei: at hoc est peccatum mortale . item a non possunt iacere opus, quod non ut
et Ex Scoto tamen oppositum elici potest tum de bonis, tum de Angulis mali sivi illi potuerint in via peccare solum venialiter e possint isti quoq; peccare solum venialiter Sequuntur vasque Zi. 2. J art in comment.
Valent ita. disp. q. y punctes . Salas
Primi tui Probatur aut , non est necesse,
im et ut tendens malitiose ad fine tibi praem
care venia iri tutum malum , tendat ad illum sudu Vx ratione grauis mali ergo poterat A gelus habere finem aliquem malum , non quidem ut grauiter malum Ante cedens patet, tendunt homines in fine malum, seu operantur propter finem Naalum, attamen non semper tendentia talis est mortalis, cum quandoque alit leuis , poterit igitur , ta potuit sic agere Angelus. Ite in poten Sin maturi potest: in uianus cpotuerunt peccare mortaliter,ergo sive nialiter Insuper; per quid defuit, ut non potuerint sic peccare an per liberum arbitrium , an ratione statuS, in quo erant' an ratione gratiae, in qua erant creati per Daemoues nullum istorum stetit non per primu , possim; pec cum fuerint creati in plenitudine t- Care cuia heri arbitra non per secundum, cum
lite in uia potuerint peccare, etenim via est status me rencii sedemerendi nec per tertium , nam si Adam in statu Iustitiae originalis potuit peccare venialiter, potuit quoque Angelus in statu gratiae. Prob. conseq. Adam namque duplex genus auxilii habebat, thim Iustitiae originali S, tum gratiae, nihilominus peccauit tum credendo comestionem non futuram tam graue peccatum, nec inde tam glaue damnum suisse sequuturiatatum comedendo contra praecedium tacum his tamen nulla
aderat implicantia, ut peccatum etiave niale prius comittere potuisset, siue
vel bum otiosum dicendo, siue non ita seice ter Deum diligendo, peccatum a namque,e male tepefacit ardore amoris, S charitatiS: cur ergo non licio, terant Angeli in via agere, Deum minus morose amandosio huiusmodi,
iniae causant peccatum veniale Insim
per Daemones possunt ad verba otio a homines tentare hoc autem esset solummodo veniale Possent ad inanes superfluum ritum , atque ad inutiles iocos, intra tamen limites peccati venialis, homines incitaren siue incitare hominem in alterius perniciem , D-tauram, quae tamen sit de materia leui, non graui quaeso implicat fieri hec, similia . Respondent, haec est modi talia, quia Daemone Somnia deprauat, unde incitant ad iocos, risus, huiusmodi, ut inde homines deducat ad Piora peccata, omnia enam agunt in odium Dei, Sperniciem hominum iis Sed contra, Angeli saltem re via, poterant ad inutilia se inuicem incitare in matera leulo tamen non id necessario egissent in odium Dei, non enim erant obstinati in malo, ut Daemone ergo saltem illi poterant, vel hinc se care venialiter. Vrgetur amplius Milo de Ada peccare potuit vena aliter, nihilominus praeditus erat duplica auxilio tum iustitia originali S. tum gratiae habitualis ergo multo ampli sid poterat Angelus, haben auxilium gratiae habitualis Antecedes est Sc
originali Adam potuisse peccare venialiter. Confirmatur, peccatum veniale non destruit gratiam, si epito eum
cadit tu lusi ergo nec implicauit Angelum instat viae cum gratia peccare venialiter. Accedit etiam, confirmatus in gratia, potest peccare venialiter existens in via Angeli autem in via non erant confirmati in gratia ergo multo amplius poterant sic peccare Potuisse Adam in statu innocentiae cum linstitia originali peccare venialiter viistra Scotum docent Gabr. 2. d. 22. q. s. ari. g. Aa mayn. n morat tract. 3. cap. II.
indicat Valent.cit. punct. et ad I hinc Vasque ait, Non dideo, qua ratione An otius necessario debeat omneta velle, aue
propter Dcum Ultim sinem in satu gra,
370쪽
it, aut propter finem mortalem, amittes omnino flatam illum . Et Valentia ib-
dies, Non idetur impossibile, primo peccasse transgheuiendo priscep, alii 'od adeo leue, ut transgre iota esset nisi peccatum veniale . At denique Daemones possunt operari bonum aliquod, quod sit opus aioraliter bonae, ut ex propria quaestione supponimus poterat autem
ibi non in te: uenire odium Dei, pernicies proximi habebitq. caeter spectaria ad bona ratem ni oralem ratem possunt agerem nullaquod,quod sit optus bonum ex genere, ut ibidem ex Scoto, pluribusque praeicindendo tamen in utroque ab eme meritoriori quare concluditur, potuisse bonos in via venialiter peccat re malos nunc non esse taliter alligatos, ut omnia, neces lariose intrinseces deducant ad mortale. Utrum vero peccatum veniale, quod in via committere poterant,euemnare potuisset ex motu subreptilio iam
diximus suo loco non dari motum istuin ipsis, quia motus tales accidunt m
nobis ex eo unctione animae cum sensibus, ut propria quaestione vidi inuS. iii de Quamuis autem res ita potuerit facto. se habere tu Angelis bonis , aiunt thimen ex diurnari rouidentia, in tali statu id acciderei potuisse, quod etiam
extendunt ad dani in statum nocentiae: hi sunt Alens. .par. q. IO J. m. 6. Bona u. sup d. i. art. I q. 3. Richar ibid. Dur. q. . Bellarae peccat. l. 3. c. plum resque lice tricctus cum Angles in . do , a Q. LV. q. i. cum recensitiS, neget de Ada. De malis autem Scot.2.d. .q. vni L. ait,quod licet possint ag re bene moralΓ em tamen potetia haec non reducitur ad actum, ob vehementem malitiam lit. R.S. Diuum Thomam, Valentia, Suare et teipretantur, ut loquatur do' necis in statu gloriae. Et Alensem Vasiqueri dubium vocat, an loqua
tur de Angelis spectata natura eorum, an vera spectata speciali prouidenti Dei illos in tali statu, etia ina veniali
Ex his respondetur ad obiectata;
Ad Primiana autem negamu, finem aman Angra esse necessario is semper mortaliter malum, iam enim diximus, pos te agere bonum opus morale. Iru
se sistere intra fines peccati venialis. Ad Secundia negata sui minoria Ad Iertium respondet Salas infin inquiens, Si non ne poeniterent, O satisfacerent i/i via, post iam in loco aliquo ui indos fuisse . At replicaret,
dina inquies, eminem dixisse hucusque Angelum bonum poenitentiam aegisse in Purgatorio. Sed responderit r. quaestionem no esse de facto nec enim balas id diciti, sed loquitur ex suppositiones dato , I aliquis peccauerit c. idque dicitur, ut Latisfiat argumento Medinae.11 Ad Quartum , adest modus alter assignandi inflati Angelorum , ut pomnantur etiam quatuor instantia, vi in propria materia vidimus quo fit, ut in primo instanti fuerint creati in gratia et mmccunco bonus, .n peccauerit venialiter, in Tertio poenituerit, e in Quarto fuerit in termino. Vel si steteris tu tribus instantibus,prout etiam ibi attulimus , dicendum sit, in primo creatus in gratia in Secundo peccasse venialiterio poenitentiam egistes in Tertio tanae fuisse in termino. Dice in Secundono potuisse poenitere, cum fuerit instans solummodo peccati, non enim stant simul poenitentia, e peccatum At respondetur, instantia illo
non suisse indivisibilia prorsus, ut instantie nostri temporis sed habu in suam aliqualem latitudinem , ut ibi reis tulimus ex Scoto; quapropter no fuit sent tunc peccatu, poenitentia sim sed unum post aliud.