장음표시 사용
421쪽
aduersus quem scribit August. l de hae quatenus velit, line praediiseniet gratia;
res haves . Hieron. in cap. 3. Proueri
Leo Papa I. D ad Iulian. Episc. alij l,
, Ex dictis aut e solui possunt obiecta isto mistari , quae tamen de facto recensita sunt, xsoluta stamo, quia intellictus immurabit ter apprehcdit,
ergo oluntas inflexibiliter adhaei et . Secundo, intellectus est sufficiens, ede is ficax motivum etiam per modum im peri voluntatis, ergo sicut ille mouet, ita ista mouetur at ille firmiter apprehendit obiectum, ergo ista tirmiter ad- hanc t. Tei tio potentia appetitiua proportionatur potentia apprehensivae, ac ista est immutabilis, ergo chilla Quarto, ii uellectus angelicus considerauit omnia, ergo non potuit inde mutari, ergo nec voluntas, quia firmiter adhe.ret obiecto proposito ab intellectu
Quinto, Angelus est separatus a corpore, Anima ei coniuncta corpori,ergo
hic est vertibilis, ille inuet tibilis die
to Angelus no discurrit ergo nec mu tatur. 1 una nent autem singula singi lariter confutata. soluta.
deamus quid sentia Scotus in duobus autens locis loquitur de re hac ipse Scotus, tum in reportatis, tum in sentcnt ijs in reportatis quidem in L. d. T. q. S. art. . ait, impo Ditentiam, obstinationem Daemonum prouenire eo, quod denegat Deus Daemonibus concursum ne flarium ad conuersionem et Verum est tame,quod inde sub- Deneratio it modum hunc sibi lio placere, quia gratiae dam istud esset perpetuum miraculum , dei ista' ' negando eis perpetuo talem concut sua poenitendum se interretur perpetuo violentia Angelo homini damnato,adio resurgendum Ideo respondet aliter dicens, talem operationem Daemonis non esse sufficientem dispositionem ad iustificationem,quia Deus non vult acceptare illam : Hinc vero
occasionem desumpsit Vasque disp.
et O. par. I.capri, Suar de Angel l . cap. 8. num. q. impugnandi Scotum , poste peccatorem se disponere ad tu,stificationem de congruo Verius tamen est, neutrum ipso ium capere sensum Scoti qualis autem sit sensus eius de com nrani concursu, seu ir fluentia, diximus to m. i. de Trinit. disp. I de Prouid. vlt. Item a. illud de violeneia negat idem Val l Marsi in et . .
aris. ac Palud in m. SO. q. num Ici. facere violentiam, quia denenatiore lis cocursus debetur ei ratione status damnationis, datur in poenam: quae
quidem doctrina, mihi admodum placet Nihilominus redarguit Scotus, inquiens, dum caula de se est integra, inclinata ad operandum, si perpetuo impeditur , insertur sibi violentia,
lapidem namque potentem de Se, desccndere S inclinatum ad descensum, perpetuo impedire , est interre illi vii lentiam . ergo si mi iter in seiretur violentia inelo potenti, alioqui operari cum Dei auxilio, denegando ei talem concursum et atque hinc Suare , licet hinc inde disputet, tam in fine cap. assentit fieri violentiam V arietum tasi haec Scotus habeat in Repo t. v Ideamus tamen quid dicat in sententiis. In sentetiis aute loc cit rem aliis ter explicat unde ait, causam obstinationis Carmonii prouenire ex eo, quod
Deus denegat illis gratiam resurgerdia peccato. Doctrina haec de Angelis
malis, communis est et ana peccatoribus hominibus damnatis , obduratis , obstinatisti eadem namque est ratio in utrisque . Et fundamentum habet in necessitate gratis, sine qua nemore ludigere valet in ordine ad iustificatione e Ex hac vero denegatione sequitur ut
peccator remaneat induratus et indurare autem Deum peccatorem , est den
gare ei gratiam suam, ob quod dicitur
Indinatum etico Tharaonis. Quae quiadem obduratio est negativa, non positi uari negativa propter negatione gratiae: sicut Et dicitur exc care, iuxta illud , Exceca cor populi huius Excsc tione tamen negativa, ob priuatione
luminis gratis, atque diuini illustrati nisi de quo in materia de Gratia Hoc stante, dum Deus denegat malis Angelis erat iam resurgendi, hoc causa est ipsoru obstinationis: Cum Scoto conueniunt Induraret quid .sndurati di
422쪽
renitane vi rami niter , tum etiam ipse . D. Tho tum D. Bonati cum antiqui ribus, atque recentioribus recensitis, alii ue. Confirmatur ex Gregor. l. r. morat cap. s. Deus apoctatam Angelum
nunquam ad paenitentiam scat. Item
Danaas c. lib. et des d. cap. q. a uod iti , Angesis est casus , hoc in hominabus es t mors Sensas aute est, quod sicut Deus statuit homini molienti in peccato mortali denegare gratiam conuersionis, ita: Angelis damnatis gratiam dene at iustificationis indeque eoncludens Scotus subdit lit. U. inquiens,
Vo en aliqua causa permaticlitae eorum in malo.msi derelictio umina, quia disposuit, eis non dare gratiam, cum set ni in terrirno quomodo non disposuit de Viatoribtis malis . at hoc subdit idem proc eit, stante lege diuina, de lege namque ordinaria statuit gratiam hanc negare
damna iis, quod patet Eccles. ii Vbi-ctin tae ceciderit lignum tibi erit m eadaeus pum liue ad squilonem per Av-
latini intelligitur status finalis gratiae, in quo moritur iustus per Aquilo rem
in te igitur status peccati, finalis im- senit tire, in quo decidit peccatore Propterea Mati. s. dicitur, i vita in supplicium sternum, iussi autem in vita ternam . . ex his concludit Aug. aer . de Ciuita cep. g. s. quod certum lest, Deum nunquam daturum eis graetiam . Oppositum tamen de lege absoluta et Quaerit vero inde Scotus, utrum obstinatio ista fit a Deo, an a Daemonibus si namque prouenit ab Angelo ergo sie ut ipse stat in peccato volu tarie, ita poterit velle resilire a tali obstinatione .couerti, quonia per eandem virtute, qua quis se mouet ad aliquod per eande potest se retrahere ab illo; at volutate sua fit obsit natus,ergo per eande voluntate potest resilire Si autem proueniat a Deo, ergo Deus erit causa peccati. Respondet, este ab Angelo, esse a Deo ab Anneso quidem dein erit orie, dum demeretur col- Iationem gratiae Dei, qua resurgat: a Deo etiam, quia denegat talem ei gratiam in poenam dum vero prouenit a Deo, cicitur esse a Deo priuative, seu negat ,denegando gratiam suam ob
id auto, quod Angelus demeretur gratiam, inde fit, ut dignus sit dereliqui ab
ipso Deo Sua stante derelictione ore Obstinatio manet in pS nitens, in perpetuunt '. β' obstinatus, ut non valeat ab oblima mera mytione resurgeres Hoc currit, spectando peccatum pro formali; at spectatu pro materiali, ratione actionis positi uel ubstratae malitiae, laeso mirati est
etiam positive . Deo, quia dum est,erum ens positiuum cocurrit ad id positive Deus, ali ueno posset a solo Angelo fieri, ut in propria materia de hoc, de Gratia e c. Pete vero, quinam prior in primo sensu Resp. priorem esse Angelum, ratio, quia teste August Deus neminem, eserit, nisi praus, eratur ab eo, ergo quia malus Angelus prius se auertit a Deo, eo Deus iusto iudicio suo, i phi in subsequenter deserit ut etia aperte satetur hic dicotus, Somnes Quoad vero secundum sensum, circa materiale quinam prior, hoc ad mater de s ratia pertinet, spectando diuinum concursum, e motionem, de qua re non agitur hic Sed, an gratia, quam Deus de ne Gratiam ingat Daemonibus, sit habitualis, an qualem de-
actualis, de aegado etiam gratiam prae o 'uenientem, excitantern auirmanduest denegare etiam omnem minimam gratiam excitantem et Probat ut ex fidoro lib.de Sunam. Bon. c. I E inquiente Diabolus ideo non petit demam, via Diaboluunon compungitur ad paenitentiam idem quare non
que colligitur ex Fulgent. Qua te aut petit vestia, hominibus reprobi viatoribus conse
rat Deu gratiana vocantem, non aute
DaemonibuS, respondet idem Uasque albid in fine, inquius Nomimbus reprobis datur, ut Deus Anificetur, cum in Acabitur, qu cratio in Daemoni biis locum non habet Verum non loquitii consequenter, nam eadem ratio iustificatio.
ni stat etiam in ordine ad Daemones, nam si Lucis ercoqueri velit, cur Deus ipsum non saluauit, responderet utique Deus, non stetisse per ipsum, quouiana contulit quoq, ei,eiusque Asseclis gratiam praeuenientem, iniustificarirem
habitualem , creando illos in gratia i quod si inde per ijt, seu damnatus sui , id contigit ex pae te si a suorumque ridum gratiae ipsius Dei non fuit cooperatu : ecce quomodo pari formiterinde Uaemonibus id etiam valet, ita ut de
423쪽
uniuersis, tum hominibus, tum malis Angelis currat illud Vatis , Et incas, cum indicaris itavi ad Angelos quoq; perditos valeant verba illa, licet speciatim dicta de Israel, Perditio tua ex
Osae. q. Deus enim ut omnes saluo fi ri, etiam Angelos, quantum est ex Seiproptereaq; omnibus auxilia gratiae suae contulit, tum hominibus,tum uniuersis Angelis in via, etiam reprobis ita ipsa via in
Vtrum mali Angeli sint adeo obstinati, peruersi,vt nota possimi facere aliquod opus bonum morale.
Ententia est D. Tho m. r. para
plurium t ex recentioribus non posse Daemones opus vllum bonum morale agere 'undamenturin autem principale est, quia ipsi omnem operatione deformant, laeturpant ex aliqua perauersa circumsta litia, reserendo eam in odium, contemptum Dei: Item carent circus antia cnis, etenim finis circunstantia est principalis: at non ordinant operat ones in vitimum debitit finem agendo propter fine l. onestum, bonum, laudabile, quiusmodi ergo hinc semper male moraliter agunt. Aureolus, Ut Tot in . q. q. referunt, in Daemonibus reperiri habitu quendati malum, inclinantem ad semper male moraliter agendum. diuare lib. S. cap. I. de Ang cutidio possint prouenire ait, ex eo, quod denegareis Deus concursum generale ad bene moraliter agendum, siue concursum influentiae generalis.
'Vasque E di sinet r. prouenire, ex quo denegatur illis motio cogrua gratiae Dei qua denegatione flante, non
Ante quaestionis decisionem est discurrendum de triplici gradu bonitatis, atq; de triplici gradu malitia oppositae Et in primis vltra bonitatem
naturalem,competente volitioni,quatenus, en est, quae communiter appellatur bonitas entis, seu ti ascendentalis reperitur insuper triplex Iterior honita, et Prima appellatur bonitas ex genere, siue ex obiecto decunda, bounitas virtuosa, seu circumstantionata, quae communiter appellatur bomtas moralis S Tertia est bonitas merit ria, siue gratuita, undata supergratia, .acceptatione diuina, in ordine ad salute aeternam his autem tribus, o ponuntur ali tres oppositi gradus: v pote malitia ex generem malitia moram
lis malitia demeritoria reddendo singula singulis. Loquendo de boni thte ex genere, competit volition i, quatenus transit super obiectum conueniens tali volitioni, iuxta recte dictamen rationis et malitia autem opposita emeenere adel , dum operatio no transit super conueniens, debitum, iuxta rectum dictamen rationis Exemplum bonitatis, amate Deum seipsum, pr ximum, vitare incommoda c. exemis plum malitiae, odist e Ceum seipsum- ,
proximum , appetere aerumnaS mo tem c.
6, Bonitas moralis competit volitioni, siue cuicunque alteri operationi
imperatae a voluntate, quandocunquet ad eam concurru omnes circunstantia dictate a ratione rectae, utpote cidicvnstantia loci, temporis ac praecipue finis honest idecundi in hic, nunc, qui bus Onanibus circunstant ijs a recta ratione dictatis, simul concurrentibus, habetur inde bonitas moralis, unde ale Brinstat s Dion , de diu in No m. Bonum, ficte malitiae causa integrari malitia autem oppositae naultiplex
moralis adest quandocunque operae cyprum' tioni deest aliqua ex debitis circunstati j sui dixi, aluit, , quia ad facienda malitiam moralem sufficit desectus unius solummodo circunctantie, ideoq. duna
424쪽
An Daemones possint bene agere
Daunones no possunt agere bene
diligere. perare , sicut oportet ud
Von sius dixit , bonitatem consare ex concursu omitium circunstantiarii, quia Bonum est e. caca integra dixit etiam inde, ad malitiam susticere defectum uniuS, proptereaq; subdidit, Ma- tam dero ex defectu cuiusque . Exemplum bonitatis, elargiri eleemosinam Pauperi, secundum locum tempus , O praecipue propter finem bonum, ione lium : Exemplum mali, tiari elargiri eam, at non secundum lo- cuin, tempus indigentiae, nec secundum sinem bonum in honestum, sed prauum c. Isonitas meritoria praesupponen duplicem hanc bonitatem antecedentem , est, quia transit super opera tionem elicitam ex motione Spitatus sancti, instinctu charitatis, aratiae. Malitia autem opposita est, quae tran sit super actionem elicitam ex instinem inordinati amoris, siue proprii, siue proximi ex prae dominio alicuius pa Lonis contra legem Dei, in contemptum ipsius Dei, legis eius itaveru-
iter circunctantionata haec operatio, uppestanda veniat, mala demeritorie, sit actio peccaminosa mortalis: exemplum bonitatis, obseruare legem ex in-aiinctu gratiar, c charitatis exemplum malitiae legem transgredi in contemptum Dei, O proxims, ex motione, instinctu contrario grati , charitati. Vide Scotum lie. E. praelibatis, respondendum remanet ad quaest. Primo autem dici auS,quod loquendo de bonitate meri toria, non potiunt Latmones agere bene meritori eu ratio est allata, quia carent gratia quae est principium meriti, ergo in c. Et confirmatur ex Concit. Trident ses .f. cap .dicente, Si quis dixerin pej aeueniente Spi itus sancti inspiratione, o disimila, posse homine credere, sperare, et diligere sicut oportet, anathema sit ly autem sicut oportet intellinitur in ordine ad iustificationem,
iam te in aeternam, vi patet ex mater.
de Gratia ridem esto iudicium de Angelis, Ut patuit quaest. pr ced. Secundo dicendo, quod loquendo de bonitate eae enere possunt Darmone producere actum bolitani ex V nere, probatur post uni enim amare
ipsos, nolle poenas, tristitiam, incom-
moda, huiusmodi . Confirmatur Natura ipsemet ad haec inclinat, unde
Aristo t. m, Vnum quod lue aptetit con
seruarim suo esie ci Paulus, Nemo et quam carnem suam Od/ l .rbet, si semper fouet, . nutrit illam per Carnem vero intelligit naturam , siue corporalis siti siue spiritualis : Et Confirmatur ex D.Tho Toq. art. 2. ad s. dicetnte, rus autem actus Daemonis est uatura is, qui bonus esse potest re attestatur bonitati, turae diligere autem seipsum , iugere misera alii est actus naturalis, b nu bonitate naturae uia consorini&
io Tertio dicendum , loquendo de Demon po- bonitate morali pol sut aemones vel teli phy celete ne moraliter ita Scotus. Vt vero des Vrghabeatur plenus sensu Seoti distin m*-ii Vr guendum de potentia, aut physica, aut morali loquendo physice potest clo-
qtiendo moraliter, non potest: Haec est germana mens Scotari sequitur Duri valentia Sc. Probat Scotus aperte primam parte, primo, ex Dionyi. Nam turalia in Angelis reman sunt integra. loquitur aute etia de malis Angelis: sed naturalia Angeli fuerunt recta ab initio, ergo remanet in ipsis inclinationaturalis ad bonum: ergo secundum a illam n clinationem possunt aliqua dconformiter velle, quia potentia, uti a naturae sua mere consideratur, potest aliquem actum elicere consonum in clinationi naturali, ergo pollunt habe
re actum non malum, quia noest contrarium natiirae eorum. haec, col. item
habent vermem, qui est remorsu S de peccatis eoruni remorsus ste elidi aliqua displicentia haec autem displicentia non est actus malus moraliter,quia licet possit deformari per circunsiantiam inordinatam, tamen sistendo in hoc,quod est, nolle se peccasse, non videtur esse orna aliter malitia moralis Insuper D mone S nolunt miseriam, Se poenam , in quantum est ostensilia naturae cactus aute iste non videtur ma- his moraliter, unde sicut potest sine malitia morali amare se ipsium,ad quod inclinat natura, ita poterit Daemon sine malitia morali odisse contrarium sibi, siue oppositum suae met Datur E.
Praeterea ex August. I. retracti cap. m.
Aihil est tam in potestate doluntati qui a
425쪽
ipsa dolantas,nempe quoad ecthm secum dum . at potest voluntas suspedete poetentiam aliquam ab actu suo malo, edigo poterit quoque semetipsam suspendere ne agat male moralitei ergo a primo ad ultimum non necessario ruit male. Haec quidem ostendunt dari in Daemoniis potentia physicam, seu naturalem,qua mediante, quantum est ex Se, poterit, saltem remote, agere ben moraliter. Ostendunt quoque, vel non necessario agere male moraliter vel denique, poste actum suspendere a b no .malo moraliter aperte haec habet Scotus si loquitur, ut dixi, spectata sola natura , eiulati potentia physicari Haec quoad primam par
I Quoad vero secundam, utpote spectata potentia morali, loquendo de acto , aperte hoc idem docet ibi de
Scotus, non posse agere bene moraliter quod aute talis sit mens eius, excipe eius verba Et in primis sub lit. R. ita scribites Probabile est tamen, quod fecundum hanc potentiam nempe naturalem, S physicam non exeant in actum, propter vehementem malitiam,secundum Quam , magis probabile est, quod agunt, quam secundum potetiatem naturalem,
secundum quam possent in actus oppositos, nota,dum ait, non exis ei actum propter tehementcin malitiam, docet,quod
de facto non agunt bene moraliter, haec est impotentia moralis dum vero concludit, secundum potestatem naturalem posse in actus oppositos malitiae morali,qui sui actus boni morales, loquitur ex natura potenti eo de poten- Non potest a physica Rursus it. S. explicando moraliter , illud Iacobi, Daemones credunt, ct co
de facio, ta remiscunt sic habet voles ergo dici, P onj v quod hoc argumentum probat verum,sci licet quod habent aliquem bovum actum
diminutum bonitate morali, quia non malum malitia contraria oputa non habente aliquam circunctantiam contrariambire cunctantia debita luet careat aliqua circunsantia debita, non enim credunt pro
ster illum finem , propter quem creden-dtim em Hoc autem in locorumcet, actum credendi Daemonum non esse unde quaq; malum moraliter, quia credere inde est bonum: attamen subdit, non esse bonum bonitate integra, sed diminuta, quoniam deficit eis eiracunstantia finis . ergo admittit, nec in hoc agere bene moraliter, saltem bonitate adaequata. Denique in argumento, ad oppositum, ita scribit, Ad oppositum in Psalm .i8. Supra bi eoum qua te oderunt, ascendit semper ; sed tista potes intelligi intensiit , quia ita nouese set aliquod malunt intensiud, quo mi esset maius malum ergo debet talit ex tensueri S ita semper peccant Nota verba haec ultima, ct ita semper peccant, quibus cocludit intentum, quod de facto non agunt bene moraliteri Ea his ergo habetur aperta mens Scotis posse quidem physice, ex natura pra
tentiae agere bene mola liter, non tamen de facto, spectata potentia moram lita quidquid dicant alii, plures uerac tistae Admittit insuper Scotu poterim tiam remotam, non proxima,praescividentem ab aciutat Haec eadem prorsus est sentemtia Diui Thome etenim art. I. ad vis sic ait, Actus Daemonis cuplex es, quida ex oluntate deliberata procedens , o
lis femper is malus, quia os aliquando bonum fata atri non tamen bene facit . Et infra , ius autem eli naturalis, qui bonus esse potis . citat rei latur bonitati
naturae, o tarne tali hono actu ab tittinis tur . clare autem indicat utramq; D stram conclusionem D. ThomaS: idefit, ut concludamus D.T Omam Non
dissentire a Scoto S ita concordarea quoque inuicem debere Scotillas, Thom istasse dum autem cociliari possunt Magistri, hoc enixe praestandumis est ab eorum discipulis 1 Asterri solent aduersus Scotum loca aliqua quibus probetur non posse agere bene moraliter vipula Ignata Epist. 8. ad Philip dicentis, Daemon M-piens est ad malum faciendum, bon vero quid sit, ignorat Gregor. O. mora C. S. In damnatis ni ordinale fieri posse Iibeent. deid. ad Petr Damones sic amisse se bonam moluntast, Pt eam . mplius h here non possint. cap. L. Ex quo detrusi sunt in infernum no i possum habere
honam doluntatem . Item loan.y Venit nox, in qua nemo potest operari. d. c. II. Ambulate, dum lucem habet in ut tenebr mos non comprehendat atq, ad Galat Dia
426쪽
Vtrum in Daemonibus sit gaudium, laetitia. is
Ex his autem ostenditur non posita
agere bene Sc.ia e spondet Scotistae aliqui, pro
cedere de bonitate meritorix; quam etiam negat cotuS: non autem detis
morali, possunt enim bene moraliter. Verum, ut vidimus, etiam ex parte negat agei bene ni oraliter quapropter dicendum, primo negari bene agere nieritoriae: S secundo, pectata potenuamqvi te, negat etiam posse agetre bene moraliter siue loquendo de facio, non agunt bene moraliter chita loca allata non militant aduersus Sc tum siue etiam spectata potentia physica proxime et it sic confitetur etia
Scotus non posse quidquid sit de potentia phvsica, remota.
Is Dixit insuper Scotussi posses
spendere actum ipsos Daemones, ut nosit necessario malus Uasque autem disput.2 et cap. vlt. atque Suarius hinc inserunt, post Daemones carere omni
tristitia, pro h. nainq; possunt suspendere actum odii contra Deum, cellabit quoque tristitia, joena , quae veluti Passio subsequitur ad eam cat hoc est t
incidere in errorem Origenis, ut vidimus quaest antec putantis, damnaeos.
sere aliquando cellaturos a miseria dc poena . At vertus est eos non perce pii se mentem Seoti percepit quidem ex partes uarius, at finxit lonatus irra: Dicimus ergo loqui cotum in sensa
allato, speciando rem e natura potentiat siue loquedo remote, de potentia physica, ut sic enim postulat; nam si ut sic, possunt bene moraliter agere, vires tendit ScotuS, posscin quoquc actum suspendere, ne male agant aespectata potentia proxima, loquendo moraliter, siue de facto, non possunt suspendere, Superbia namque ipso iumas erumdu semper, de de sacto omnia deformant, Neprauant, non diligendo operationes proprias ad debitu in fine. Confirmatur, quia ex Reportat d.cq T. Scotus ait, quod Daemones necessario tristantur item in sent.d. o. so do docet Daemones necessario detineri iacogitatione ignis, seu alteriurum instrinmenti diuina vindictae, ita ut non fit in eorum potestate , vel : tali apprehensione remoueri, vel a poena non vexa ri. En qualici est sentetia Scoti qualiter plures errant in eo.
OlΚot de habitu inclinante, non sphctat ad praesensu improbat autem dua bus rationibus Scotus ibi lit.P.
Vtrum in Daemonibus possit esse gaudium, talaetitia
Vbium istud breuiiter resonuimuS, non enim opus est multiplicare lites ubi non sunt, licet autem circa praesentem dis ficultatem non sit concors Theolog rum sententia, nihilominus quia non
est tam magni momenti quaestio ista . sicut taliae plures, ideo ipsam breui
ait in responsione ad primum poseis Daemones aliquaendo sentire gaudiuini delectationem, loquimur autet de geudio accidentali, hipsum sequitur uar. lib. 8 cap. s. probat ver D. Thom hoc authoritate via contra Manichaeos cap. t . dicentis Limmones de hac infelici potestate laetantur , qui solebant, antequam caderent, desumhlim veritate gaudere docet ergo august. Daemones posse de facto aethari. Confirmatur hoc aliquibus scripturae locis, utpote Psalm. rv. sui tribulant
me, exul abiit, si motus fuero Psalm. SANV quando supergauceant mihi inimici meis Psalm. o. In hoc cognovi,quora tam et oluisti me quoniam non gaudebit in micus meus super me, Psalm i et Illumina oculos meos, ne quando dicat inimicus meus, praeualui aduersus eum S de ni-que Eccl. 18. Si praenas animae tua concupiscentiam, facies te in gaudium in mi-.cra
427쪽
is inis. Confirmatur vltimo opinio haec ex varijs Daemonum apparitionibus, qui exultabundi, nati habudi a parere consueuerunt gaudetes, aloriantes de reportata victora hominu, peccatorum, ut saepissime legitur de re ista; itaque non videtur implicare, ut licet in aeterno sint miseria, Sperna acostituti possint nihilominus aliquando laethati &gaudere.
In oppositum se habet Gabriel dis . . quaesta art. Ocham qua: st i mdub et ex antiquioribus, quo inde ex Recentioribus sequutur Molinam. 6 . disp. r. Vasque ubi supra,qui quidenegant omnino in Daemonibus talo
gaudium,laetitiam, Sexultationem. Et consentit Scotu S,qui ind.d. quq 2 s. Et mulcas loquendo de tristitia aemonum, inquit, tua ex udit omne gau dium, non mi, contrarium, sed impera
. Nos autem duo dicimuS, primue in Daemonibus non reperiri gaudiutale, licet accidentarii . Probatur Pinmo, repugna uatui damnatorum laetitia, exultatio, gaudium,ergo non est concedendum in eis tale gaudium, an, tecedens patet, quandoquidem natus damnationis est status stetus, homnimoda miseriae, Erat rem ibi fletus, OLMilo dentium, inquit Christus Dominus, Psalm. 8. I eccator di debit, ira-ficetur, uentibus suis fremet, di tabescet. Secundo probatur ex opposito Beati non sunt capaces, nec quidem alicu:us minimae tristitiae Sed contrariorum est eadem discipIinata ergo ex opposito da nati,siinfelicissimi Daemones erunt omnino incapaces etiam minimi, taparuissimi gaudii . Tertio contingit in hominibus, utpote dolore maximo, maximaq; tristitia astectis, nullam eo tristitiae, doloris tempore, siue oblectationem sumere, siue gaudium, prae- dominante tunc intensissima tristitia, intensissimo dolores ergo consimiliter prae dominante in Demonibus iis mi miseria atque maxima tristitia merore, non poterit contingere oblerinlisi rean ctatio, tagaudium Probatur vltimodium in D ex Arist. . Ethic. cap. 1 q. docente, monibu3. luptas contraria vehemens expelli dolorem, igitur ex opposito vehementissima reseria, nimius macror, atque maxima tristitia in Daemonibuq expellet omnem oblectatione, atque absorbe'bit omne gaudium, oblectamentu. Secundo dicimus, si quandoque in Daemonibus aliquod reperitur hau Gaudiui
dium, aliqua exuit io oblectatio, ii met
laetitia, totum hoc erit phantasti cum phantavid. kapparens, non enim gaudium illud erit verum gaudium, ne vera artitia, sed gaudius apparens, apparen laetitia, ita in primis, loquitur Alex. Alent.
et par.q. Ioo. inquien S, Non esiderum, saudiu,quia est omni amaritudine, per-
M, sita etiam loquitur D Thom .in
dis .is q. r. dum ait, G disiis sa- monum non esse gaudiu erum, sed bis ratii cum, quod si ita est, restatast miti me vere gaudeat, sed solummodo gaudeant appareter, extrinsece id namque maxime conuenit rationi, ut proin
6 Fundamentum huius ultra ea sciuae dicta sunt, est diuina voluntas, is Ioendens passionem vera letitiae, veri gaudii Etenim, licet Daemone SA dilacentia habeat de obiecto iam concupito, assequuto,utpote de damnatione Via torti nihilominus Deus ipse aula af
impedit resultantiam gaudii, metitur gnatur. ex tali complacetia deberet quide ad complacentia subsequi passio laetitiae, nihilominus in poena ipsoru Uemonia Deus impedit, ne passio talis retultet, Separatiu
ita coplacere possunt circa exequu deleidi tionem concupiti obiecti, udnopse ohe
sunt laethari Tota igitur ratio Proue cit, ni ex denegatione diuini concursus, quia denegat Deus concursum suum ad resultantiam huius passionis laetitie. Hoc autem de denegatione diuini concursus displicet vasquio, aienamque exinde sequi perpetuam vi lentiam in Daemonibus, ratio videtur ei le,quia perpetuo Deus denegaret ipsis concursum ad resultantiam huius Passionis letitiari hoc vero est inconueniens, quia teste Arist nullum,iolanti e N perprivum, non ergo danda erit ista perpetua violentia, in caemonibus:sed discursus ipsius vanus est,&sime funis damento, probatur, inclinatur crea Vam tura rationalIS, , intellectualis, ut An 'gelus ad Beatitudinem , ut docet Aug. proxime citatu nihilominus ipsi Daemones carebunt perpetuo Beat tudine,
428쪽
Vtrum in Daemonibus sit gaudium, e laetitia. I
tudine, ergo stabire in eis perpetua violentia cum inclinatione natura , cum perpetuo privabsitur obiecto tali naturalis inclinationis. Item uidixit,
Fecitii nos Domine ad te, o inquietum, est cor notirum, donec reqvrescat in te. e go Darnione vivent in perpetua codidis inquietudine, dum perpetuo care-hunt beatifica visione Dei linquo capita alia, quibus hoc dictum Vas iiij
conlutari amplius posset ergo nec implicabit perpetuo denegare Deu concurSu adri hin dantia huius passionis it titiae Ad risi ocu habet in corporibus, quia ex magna violentia corrumpentur , lit spiritus ex nulla violentia
Hinc vero tria inserimus , Primum, quod ipsis Daemonibus debetur tanquam cena eorum peccatis condigna ipse perpetuus maeror, atq; aeter natis tristitia, siue perpetua denegati diuini concursus ad resultantiam passionis laetitiae, S gaudij. Fecundum est, quod licet dene-.gatio talis sit violenta naturae intellectuali,prorit libera est,Sex se inclinata ad Be titudinem nihilomi uus spectando rationcm status damnationis , nullo modo talis denegatio est violenta Pario est, quoniam statui damnatorum couenit, ut diuina iustitia perpetuo ipsis deneget gaudium in laetitianii, Naret absque omni vivant consolatione , cum perpetua ipsorum tristitia, di cruciatione . Confirmatur, quia sicut in pontica humana, cum rem bellibus adhibenda est violentia , ita dum Daemones sunt rebelles lumini Nudum in praelio inito cum Michaele, Iebellauerunt a Deo, utique cum ijs quoque ad lubenda est omnis potestas,
cli violentia iuxta illud, ligatis manibus, e pedibus proucite in tenesi ras exteriores. Et quia nolunt subesse Deo, odio Thahendo illum, iuxta Psalm caperbiae uirum, qua te oderunt, ascendit semper. hinc, dum non acquiescunt diuinae o di nationi violenter agendum est cum illis, ligando, detrudendo torque u do, prout Angelus Michael secit, Apocal. 2 o. Apprehendit Draconem, qui essDiabolus, ligauit ius. Misit in abs sum, clausit violentia igitur non est contra statum Daemonum, imo maxime consona,& valde debita, quoniam agitur cum rebellibus. io Tertium est, quod licet victoria parta de hominibus tetatis possit causare gaudium, laetitiam, quantum est
ex se, tamen ratione status damnatio nis non causat,ita exigente diuina Iustitia, ut status ille nullius iit prorsus capax oblectamenti, non concurrente Deo ad resultantiam passionis laetitiae. Confirmatur, quia dum Ceu S, atque Beati dictatur compati miserijs nostris, nulla inde insurgit in eis tris titia, nulluS dolor, aut meror, qui, si compa sto,quantum est de se,atierre soleat pa sonem illam doloris, tristitiae,ianae ipsis eam non causat ratione status beatitudinis, qui excludit omne prorsus tristitiam Deo non concurrente ad talem retultantiam, ergo similiter in
damnatis.1 Dices, gaudium, stristitia po&sunt esse simul, ut praecipue docet Sc tus in p. dist. Is quaest. viaic in responsione ad primum,quod si non implicat ista haec posse esse simul igitur neque implicabit polle cum tristitia Daem num aliqua reperiri laetitiam, Moble
in Respodetur, quicquid sit de maiori propositione, quam propositionc examinat Scotus ibi nihilominus pro quanto necesse est ad nostrum intentis. explicandum, dicimus, quod licet tristitia, gaudium non implicet, post esse simul ex natura rei, prout docet Scotus ibidem, nillilominus implicae hoc ratione status, etenim status damnatorum talis est, ut ex decreto diuinae Iustitiae ibi in aeternum adsit fletus, cd stridor dentium, omni remota cons latione, loc sufficit, ut consimilia euacuari possint, e dissolui argumenta pugnantia. is Et hinc etiam patere potest,quet, nam fuerit mens tum Augustini, tum etiam Scripturarum in oppositum recensitarum , elaquidem respondendo, dicimus primo gaudiu illud, siue exultationem demonstratam ex scripturia esse solumi nodo gaudio apparens no verum, sed fictum, e phantasticum. I Respondemus Secundo, habere quide Uaemones complacentiam a rit, ite paraximam de victoria reportata contra dione istitis
429쪽
homines peccatoreS,nihilominus non liabere passionem laetitiae, quae deberet ex tali complacentia redundare,quia Deus impedit eam .hoc modo e M poni debent tum scripturae recensitae,
tum etiam variae Daemonii apparitio De Sexultantium, S laetantium ceream, natione Viatorum. Et respondenius Tertio,laetitiam, S gavd mm Daemon uno se tenere formaliter, sed solummodo causalite , quae nihilominus causa caret suo tactu uetitii explicatur, i in Daemombus non reperitur lae
: Qtishm , t est dictum, reperi
tuo utem in eisdem causta gaudri, de letitiae, haec vero caulae sit ipsa viciori reportata de hominibus . Quae quidem victoria quan tum est de se posset caulare gaudiu in subiecto apto, D stam conuenientia vi in stat viae, beatitudinis non tamen in statu damnationis; ideoque carettali effectu, qui ita postulat ille status, no a concurrente Deo ad causandam passiongm laetisti item exultatio Daemonia post partam victoriam est exultatio improperationis, uincrepationiS, increpando, vel patenter, vel tacito, Pecca tore de Obstabis, Daemones habent, . siderium . spem vincendi in tentandis hominibus ergo si cum statu damnationis stat spes, desiderium, poterit quoque stare laetitia, o gaudium de
I Respondetur, negando conleq. spes quidem, o desiderium non impliccant, cum tamen implicet tali statu gaudium, aetitia.' et Suario occurrunt argumenta . quaedam, quibus assirmativam sententiam sequitur In Primis autem adsunt apparitiones Daemonum, qui deuicias animas, in Insernum ducebat, cachinnis crepitantibus. multum , exultates. Ex Beda lib. .histor Antii c. c. I R. Se cundo,considerare possunt obiecta delectabilia ex innaturario obiectatalia nat aliter immittunt delectatione; ergo poteriit inde dele Sari. Tertio ase
sentitur Greg. Arim. in I. d. q. E. art. 3.
x pone lati ristotelem de corporibus, nou. de spiritibus, unde non mitu est, si excellens tristitia tollat gaudium , quoniam impeditib ntasiam intellectum ne cogitent de re deuectabili,
vice versa, excellens gaudium impedirparis ornarier tristitiam ob rationem eandem. Quarto,excellens tristitia, nopotest impedire resultantiam obieciationis ab obiecto, em magis, quo potetiam habet Caenio receptiuam talis passionis Quinto, obtinuerunt a Christo Domino, licentiam intradi in porcos, siue ne tunc detrudelentur in inferno quod maxim*time hane et adimpleti veto desideri talis attulit eis laetitiam. Denique, gaudium non repugnat eis, ncc ratione status, in quo titi,
te ratione tristitiae, ut probatu putat.i Ad singula ex dictis patet lutio: id Primit, Chachinnos illos Eub
improperationis, increpationi in animas deuictas: non autem obtera tionis, nisi apparetis, e fictae ac eliantasticae Ad Secundum,utique obiecta, ex se immittut passiones suas, at impe dit Deus oblectationem talem peruemni re in Daemonem Ad Tertium,quid-ouid de expositione Arist concesso no impediri a cons eratione talium d
lectabilium, de quo tamen missi P.
de poena Daemonum nihilominus linpediet Deus peruentum, blectaetionis in eos Ad Quartum, licet non impediat redundantiam ex parte obiecit; Deus tamen impedit aduentum oblectationis in eos: siue impedit receptionem talis oblectamenti. Ad Quintum, utio res desiderata, Massequina,quantum est de re asteri oblem-ntus Deus tamen impedit receptione eiul: demti dum vero intentum consequut suerunt eundi in porcos, non tame oblectamentum inde habuerui, impediente Deo. Dices,non habuerunt pr tunc malum illud,quod timebant,ergooaui fidunt concesso antecedenti, nTEatur consequens, impediente Deo. Ad ultimum repugnat ratione diuS, cui dum est status summae miserae, excudit omne gaudium Dices, hoc non est notum . Resp. sufficit notum esseta statum , in quo sunt, inde enim elici xur, qualiter se habeant.
430쪽
An Angeli loquantur Deo, Hominibus, ac ipsis et
Irca Deum, an Angeli loquatur Deo ,
occurrit dubitatio: quia omnia Sut nota , .mani sesta Deo. ergo vel non
loquuntur Deo, vel frustra loquuntur. Secundo nihil imprimunt Deo, seu intellectui Dei non speciem, non actum, nec quid aliud alia mutaretur, ergo non loquutur sequela tenet ex dicet dissimam sine noua alicuius rei perceptione non potest fieri loquutio. Plistamen non obstantibus, dicendum est , Angelos loqvxhsi Deo. Irobatur a minori ad maius , Homidines loqunntur Deo, ergo Angeli an
minaui misertus en mei. Se ita patii man scripturis Probatur conlequben Siloqui ad L eum dicit persectionem: at persectio data in seriori, non est dene- neganda superiori, huiusmodi autem dies Aneelus. In specie auetem proba eur direct de ipsi sui et Angelis: nautas Zachar I habetur, Respi dicimo est, ct i. itae c. Iobi I. Tm intere etiam Sathan; cui dixi: Dominiis, nis Devisu qui respondens ait, Cti eutrum turram . qnfra heborum dens Sathan ait, Nonne tu altasti eam e c. ruta tape in in scripturis. Qualiter autem o luantur, i ci-rnus, non loqui per efficientiam aliqua, nihil emin causant seu imprimunt ipsi
Deo, non specie, non actu, Iie Vtrumque simul, ut probat argumentum latu iactum. Nec loquuntur per excitationem, quasi vel ut dormiente se habeat Deus, ad instar hominis , vel alio abstracius ad instar Angeli hominisque, ut egeat excitatione ad ex altiliendum: Nec loquuntur per manifestationem quasi aliquid silerit ipsi occultum, de quo inde doceri habeat ab Angelosi ab homine, set illuminari S insormati omnia enim respicit in Ocelo, in terra . Sed loquutio ad Deum fit per
Noluntariam ordinationi propri conceptus ad ipsi Deum odirigendo me temo cogitationeSadDeum .
Id vero eontingere potest, vel inrare Ioa
dis colloquiis se exercitando in ordiis ne ad eum , ut in orationibus iacula-xori S euenituri et caiisa petendita, impetiandi assiquid a Deo, vel sub conis similibus alijs rationibus concernentibus statum hominu cla Angelorum, demptis tamen omnibus impersecti
tus sic modum istum loquendi, Ad
argum secundae quaest inquiens , Augei concesimvrlostri tam di tamen non
possunt aliqui sit facere inani Ditis ,
renta. hoc est loqui Deo hue Scotus Ergo ex parte Dei nil in illum imprimunt sed ex parte sui ostendunt, iiqpossunt, conceptum suum.. i. Clica Angelos autem dissicultas contingit. Non absolute circa omneri etenim hucusque visum suilloqui inuicem inter seipsos, sed difficultas oritur circa iusseriores, in ordine ad supe- ch et rioreS.