장음표시 사용
521쪽
sela omnia praedicta mala superate m-nibus poenis est intolerabilior id aute dierit, postquam plura mala descripsit,
idemque in manuali is si pactum iniretur non fore visurum Christum in gloria, nisi prius Inferni poenas toleraret, de facili eas sustineret, ut visione inde Christi rueretur. Et D. Bonavent. TXageerans poenam hanc confirmat insuper testimonio eiusdem Chrisosto- mi homi et . in Mati. Oper imper. in quientis , Caelor m amis poena maioren,quam truciatus flammarua noui quod
plurimi pertimescant tantam gehennam, ego tamen huius gloriae amissionem multo amarius, quam ipsius Iehennae dico esse supplicium Plura idem Bonau. in diec. titi te cap. I. Miaretra lib. . cap. SN. atq; Inno et g. lib. 3. de contempl.mund. cap. . scribit in hac priuatione consistere tenebras illassequenter in scri
pturis commemoratas, quod cofirmae ex verbis Ismeto . Tollatur impius, ne
iideat gloriam Dei. A mplius traci de damnatis, tomo de Beatitud.
Vtrum poena damni Daemonum sit aequaliti ipsis omnibus.
poena sensus no est controuersia; etenim aperte docent Scripturae, in damnatis omnibus, sicut hi hominibus, esse inaequalem. Sed sermo est de penadamni . Qua in re in primis sese osteri
sententia, in omnibus esse aequalem r lcnsis par. 3. q. set membri Durand. Bonau Gabr. Capreo Bassol. in Q. So. Ivledin. C.de penit. q. 8. Eor. m. lib. . cap et s. q. 3 Angressi penit. art. vlt. dio
quae sta' ait. dispesco cap. i. plurium queri item Salas I. q. 8 . disp. I i. sect. probatur autem Primo, priuatio
totalis non suscipit magis, S minus:
poena autem damni est priua . o ergo erit aequalis in omnibus, maior patet in tenebris, quae de toto sunt priuatio lucis . Confirmatur,tenebrae,quamuis ex diuersis, maioribusq; caiisis inducantur, non ob id erunt maiores , vel minores, licet enim plura adessentimpedimenta, di obsitacula lucis, nihilominus aequanimiter tenebrae omnes priuatio essent lucis et Poena vero damni esse priuationem totalem, patet, pri-Dat enim totali visione Dei, siue totali luce, vel lumine gloriae secundo,pq-na dani est aequalis, quia priuatio gratiae est aequalis unde arguitur, priuatio
gratiae est aequalis in omnibus damna:
tis ergo poena damni Prob antee.
non dicitur peccator peccando, priuari gratia, in certo, ac determinato gradu , sed dicitur priuari gratia absolute, simpliciter de toto ergo pena damni non stat in gradu certo, laeterminato taliter, ut in uno ut maior, minor in altero . infirmatur, cum quis ex hac vita discedit, sufficit ei, ut decedat in gratia, absolute, simpliciter non enim tenetur decedere cum tanta, vel tanta maiori, vel minori gratia, ergo sufficit damnato decedere in priuatione gratia simpliciter, ut inde dicatur pati pena carentiae visionis Dei. Confirmatur quoque, siquidem per accides est, ut cum tanta, vel maiori minoriq; gratia decedat iustus sufficit namque decedere simpliciter in gratia, ad hoc, ut dignus sit visione Dei Vergine Cp
posito, per accitans erit, quempia i , damnatu decedere in minori, aut maiori demerito, ad hoc, ut visione Dei priuetur, satis ergo erit decedere m. priuatione gratiae, ut priuatus remaneat facie Dei. Confirmatur lac. r. yui in in ossende it, fictus est,mmum reus hinc vero infert, quod ad minora crimina non correspondebit minor poena damni sicut nec maior ad ma lora; ergo erit aequalis in omnibus.
5 Almaynus ait, petnam hanc in effe
522쪽
essem iisdem priuationis esse aequalem modi i ergo in illo prIori natura, cum
gloria essentialis, tum poena damnii' posita erunt tales, talesque maior, ac minor in singulis,iuxta natura suarum causarum, hae autem sui merita xdemerita. Illud vero de Purgatorio,quo ad poenam damni re esse tamen poenae, inaequalem qui inaequalia sunt demerita Aiunt alij, inesse negationis esse aequalem et inesse
Poena an ri ' His tamen non obstantibus dbest equa cendum Primo , poenam damni nom. nequaquam poena
esse in omnibus aequalem, sed diuersi damni est appon eda in Purgatorio a ficari iuxta quantitatem, qualitatem solute, e simpliciter, sed secundu quid delictorum. Ita Scot. in M. siq.6.ibi etenim de rigore, O proprie competitque Fichar.Palacius in . d. a1.q. s. D damnatis, ideoque jam Ni vocatur, seu r,diri, minie Sot. q. dist. 6 art. et Medin. i. r. damnatio, ut diximus supra, quia tamen irim 'vq. 8T.art. . ume ad eundem loc plu
ditque Suar. de penit disput. I S. scct. a.
Probatur autem, da oppositum, esse in cunetis damnatis aequalem, e go sequitur poenam damni puerorum aequalem esse poena adultorum Item in Purgatorio Deum no vident, secundum quid dicitur esse ibi, non simpliciter , quia eum perfuncta iam poena ignis, facialiter videbunt quod si ita est ergo poena talis nequaquam aequabitur poenae damni Inferni. Probatur insuper,scena damni non est poena, nisi relate ad culpam a poenam Iudae, cli crucifigentium Chri Prob. sinamque Deus, ex gr. priuaret Beatum quempiam visione sua heatifica, nequaquam esset ei poena,quoniaid non fieret propter culpa, nulla enim culpa est in Beatis,qui nec possut peccarer esset autem sola negatio, priuatio namque est poena iudicialis, fundata supra demeritum, siculpam undo priuari dicuntur Superiores, ac Ministri, gradu, ministerio ob demerita et quod si poena damni est priuatio faciei Dei, praesupponens culpam, utique ubi maior culpa, maior correspodebitio na priuationis sequela tenet, culpia,
namque una est maior altera, ergo poena priuationis maior Salas respondet, quod sicut actio,in passio non est maior,aut perfectior ex eo, quod sit ab Agente,&passi persectiori vel impe sectiori, ita poena licet respiciat culpa,
non tamen consertur praecise ex eo ,
quod maior sit culpa Solutio haec destruit totam rationem iustitiae, O iudbcij; haec namque est essentialis ratiosi
dicit, iustitiae, ut iuxta mensuram delicti, sic plagarum modus Apoc. it. Mati is AEnantum se glorificauerit tantum date ei tormentum, luctum alias
si vel citro ultroque, Iudex puniendo se gesseritiqntra leges hccurre iustiatiam faciet: ut quid ergo ait, non con ferri poenam damni, praecise ob culpa 3 Item, qualis ergo erit causa altera talis priuationis visionis Dei e an ne ipsi Deus, abstrahendo a peccatis, nequaquam.
sum, aequalem esse cum poena caeterorum, in seriorum genere peccatorum
peccantium. Item aequalem poenam pati Arium Macedonium, Donatum, Eabellium, Lutherum Bucerum, Caluinum, caeterosque haereticos, haeresiarcas, cum poena damnatorum fidelium csicque in seriores DaemoneSco quari in peena Luci sero, Turcas Machometo, ac denique peccatores, etiainfimos,aequando fore in hac poena ipsi met Antichristo. Confirmaturitare enim poenam Purgatori aequalem poenae Inferni videntur hae absurda, ergo non est omnisi aequalis Respondent, non esse inconueniens esse aequalem in his omnibus intensiue praescindendo tamen ab eflectibus siex te fione sie ut etiam in Purgatorio aequalis erit intensiud, licet non extensiue cum illa sit perpetua, haec ad tempus. At contra, Visio beatifica, etiam ut prae- se indit abreflectibus, diuration G, non est omnibus aequalis,ergo nec erit aequalis carentia visionis, praescindens ab e flectibus, hab extensione Fatet anteced siquidem visio consertur diuersimode pro diuersitate meritorum rat visioni opponitur carentia erus quae est poena damni, cum oppositorum sit eadem disciplina, dispar erit utrobique gloria, poena damni Confirmatur,pra oriatura est quidditas rei, posterior natura, passio, duratio,& huius
523쪽
quam quin potius vellet, quantum est
des omnes saluos fieri igitur dum danatos sua visione piluat, causa praecisa est culpa, demeritum sat de me rit no sunt aequalia,ergo nec talis poena erit aequalis Exemplum vero de actione, lassione non facit ad rem , etenim illa dicunt ordinem ad agens, passum, priuatio vero,& poena neduordinem dicunt ad Dium Iudicem infligentem talem poenam,& ad damnatos eam subeuntes poenam verum ordinem ess entialem dicunt ad culpam sad demeritum, quo non existente, cessareti na,&priuatio, unde per Isaiam. I . ait Deus, Perditio tua ex te Israel de Isalcas. Noluit benedictionem , o elon-xabitur ab eo. Item illud de actione estialsum 6 Praeterea ad principale, gloria essentialis . praecisa delectatione subse- quente no est aequalis in omnibus, sed
inaequalis, iuxta diuersitatem meritoruma cur ergo peetna damni, praeciso cruciatu, dolore, tris uia erit aequalis in omnibus, stante diuersitate deliciorum Respondent, podinam damnino suscipere mi agis mininus ideo stahit aequalitas. At contra id gratiSCi-Dum habemus conem etias urgenti res pro sentctia hac, unde videtur magis affirmativa sententia esse pratiis asserta, quam negat tua: Et quidem, lum oppositorum est idem iudicium, unde
est,ut pcinnae sientialis damnatoriam ,
quae est carentia visionis Dei, non suscipiat magis S minus, acotrario vero gloria est entialis, praemium qi Beam rorum, quod consistit in visione Dei, suscipiat magis taminus sicut enim se habet pranatum essentiale, quod est visio, itae poena essentialis quae est visionis piluatio illa est inaequalis ergo Sissa. Item, peccator maximUS repo raret aliquo modo lucrum, saltem negati ueta de sua maiori S minori peruersitates tanto enim puniretur hac poena qui mille scelera comisit, quanto qui virum es vice versa, tam acriter puniretur qui unum patrauerit,qua qui milles sicut tam pueri in Limbo , cum sol originalid cedentes, quam aperuersissimus Antichristus, Si contra. Respondent ita sore, quoad poena
damni,licet non quoad poenam sensus, in hac enim sunt dispares, pro disparitate culparum, in illa pares. At contra, ergo, secundum illam poenam non ut obiectu, iterminus ciuina vindictae, iustitiae Dei Prob. iustitia non debet est una,&a qua in omnibus, sed inaequalis, ad inaequalitatem meritorii, O demeritorum,alias, si ad meritorum, sidemeritorum inaequalitatem, aequa
litas sequeretur prim ij, supplicij tarn non esset iustitia sed iniustitiaipraecisae tamen potentia absoluta, stante lege ordinaria it ita Scriptura docet, pre miari, puniri singulos, iuxta mensuram meriti,& delicti. Respondent i qui Scripturas de poena se sus hscenim est inaequalis ad inaequalitatem demeritorum . Contra,ergo quoad poenam damni, pro illo tunc saltem priorii rura non sunt proportionaliter punitia
seu etiam nunc , dum utraque poen-- placiuntur, non puniuntur poena damini ad iustitia in , ut ita loquar, sed adpon-aus nempe ad aequalitatem, at hoc non
est seritare unde quaque leges iustitiae quae requirit, unicuique conferri quod
suum est, proportionaliter, iuxta mensuram meritotum, demeritorum. Rursus, quo maiora sunt, sIura impedimenta habendi formam , e materia magis,elongatur a tali forma, magis , dicitur priuata illa: ergo, quo
maiora, plura erunt peccata, eo madigis elongabitur damnatus a Deo, primatusq; remanebit magis visione Dei: Insuper qui a maiori gratia , meritis maioribus excidit, maius ius ad gloria perdit, magis' dicitur gloria priuatus:
tales sunt damnati, quorum unus alte
ro a maiori gratia decidit, malum ius ad gloriam perdidit,in consequenter magis remanebit visione beatifica priuatus Praeterea peccatum est aue si, Deo cui aversioni correspondet pro supplicio poena damni, quae contactit in auersione visionis Dei: ataue sto a Deo, in peccando non est aequa lis ergo nec aversio a visione Dei Rursus, illuminetur haec aula de die Ii mine Solis, lucernaea illuminetur altera solo lumine Solis; dum vero sero occidit Sol, priuans illam suo lumine, extinguatur lucerna illa remaneantq;ambae aulae obtenebratae , nonne dicertur
524쪽
tur priuata magis himine illa, quae di plici lumine illustrabatur , quam )aec, quae uno lumine: utique Vergo maiora habens peccata priuatus remanebit
magis visione diuina, quam habens
Ad haec, de similia responde Priurno probare esse maiorem secundum , raecium, In uno, quam in altero. At contra Hefiectus iste , vel est solata rentia, vel dolor, O tristitia, ignis, vermis huiusmodi Si Primum , ergo poena damni erit maior in uno , quam in alteio, de sequetur intentum et decunisum . id, utilem est extra naturam poenae damni dictum est enim nanc poenarii sensus distingui a damni, necesse des utrinseca ratione eius, ut Patur in pueri scii in solo originali decedentibus in quibus est sola poena damni, non sensus. Item poena damni est prior, illa autem ensus posterius. vlterius paetant discrimina utriusquG
a Respondent ecundo,quod licet cui habet plui a peccata, sit magis elongatus elota aufragism an capax illius, vere tamen no est magis priuatus glo dia; sicut qui tradet plura impedimenta vadendi, quamuis sit magis elonga tus a visione, magisque incapax eius. non tamen magis priuatus dicitur visone . Responsio est magis apparens
quam verari unde arguitur, impedis menta illa plura, aut aliquid operantur,aut nihili non secundum, alias non essent impedimenta, vel non impe irenta remoto omni obstaculo: Si erimum, cum finis, s este usi malis il-Iortim sit,'llere, psivare, utique priuatio augebitur,.subiectum priu tum dicetur maeis, magisq; priuatum;
oppositum autem asserere est contra philosoplMam i Rem unum v. lucis iam pedamentu, causa est una priuationis illuminationis huius aulaeti impedimentum alterum est causa alteraualterum erit causa tertia elatrerum, quaretta, sic deinceps e boumquodque sistorum impedimentorii, supponamus esse suffciens impedimentum talis il- Iuminationis, quid namque ageret tot, totque impedimenta, ultra primum, lini nil, non e verunt impedimenta, vel
Lustrabuntur fine suo ergo aliquid, id
yero erit mairor priuatio luminis Atiat, ita eue, aula de toto,priuetur lumine a primo repelle te lumen caetera vero, priuationi nil addunt, quia iam de tot priuatam hamine inueniunt
ficis,ac naturalibus, ter sumus inb- tam moralibus, unde est, quo abis quis Regem offendat, eo priuetur magis gratia sua : sic qui amicus amico oriensius aliquo modo vadit, aliquo etiam odo priuatur gratia amici qui vero magis Ofiendit, magis priuatur, ita ubterius. Item signum , quod quis Regi ostensus, magis Regis gratia priuari dignus sit, inde colligitur quod ultra eie-etionem a facie Legis aula regia,poena quoque corporali etiam maiori asticis tur: est autem, peccaror supremo om-mum Regi Deo ostensus peccatis maioribus di pluribus,ergo, eo maiori deiectione a facie eliis, maioriqi carentia suae diurnae visionis plectitur: sienuu pro huius est, quod subsequentur maiora quoque poena senius mulctatur.
ix Hinc Ego in casu distinguerem, prauaraonem spectanda esse, vel phy Friuatinus si , vel ni orat terr Primo modo est iam ea
aequalis, quia omnes reprobi patium tentamntus h nc Poenam, omnesque sunt dam indu cx nati: Secundo modo inaequalis, quia demerita inaequaliau Item vel sumuntur materialiter, vel serinaliter Primo i modo nequaquam suscipit magis, minus decundo dic Exemplo reman suscipiat illustremus Mors est priuatio vitat imgas, et ani Rci id visuS C. quandocunque ad Duita vide /mortem insigendariconcurrunt eau VO
plures, quarum unaquaeque non sit Partialis sed de se sola sudies eiij in re et e
totali ad inserendam mortem, non di 'tot' cetur tunc mors esse vis mors tu, Munu inflictat per deceausas totale, 'βμN
quam per unam totalem sicut nec dicetur homo priuatus vita maeis, ac magis per decem , quam per causam avnam, quia ita per causam unam aeque totaliter moritur, ac per decem pari
ter de caecitate infigenda per tot, eas demque totales causas sicut quoque de gratia habituali penes quosdam et de actuali etiam per alias; peccatum unum priuat gratia sufficienter, ae t-tos hoc autem stante Ait idnam fas iret peccata subsequenti e non pri-Tit uabant
525쪽
eitatem poenae,quantam meretur offendens in duobus,tribus,decem.&c unde est , via omnium non se teneat Cothesiue non enim punietur pro omnibus, qui in uno tantu ostenderit, sed est loquutio Accomoda intelligitur namque puniendum fore pro eo , pro quo deliquit Habetur etia quod per omnium sumitur poena absolute. simpliciter, etenim dignus est poena siue sumitur Poena quantum ad substantiam, quia
vere damnabitur no autem quantum
ad modum penae, siquidem gradusset elatum in diuersi , varijque puniendi modi, iuxta Scripturam, Iuxta mensuram delicti erit di plagar modus non longe abest Scotus qui in . d. et t. q. t. lit., Adsecundum, inquit, III modo intelligenda est authontas Iacobi, scilicet
quantum ad damnationem quae eligenem ratis pena omnium peccatorum mortali
factus es omnium reus . Ver aliter, iuidem redit, quantum ad auersionem a fine ultimo, qua est communis omni peccato mortali. Sed non est intelligendum, quod factus eli omnium reus , quantum ad gram uitates peciales singulorum peccatorum.
Vndenam proueniat inaequalita poenae damni
Buten fis super Matth. 23. q. 63'. inaequalitatem poenae damni desumit ex eo, quod mais deciderit a maiori gratia, at rique iura ad gloriam Modum tamen hunc assignae inaequalitatem respuit
dum assignauerat prius Gabriel, quem meplo declarauit Vicarij, sanoactici, quando propter absentia ab Ecclesia priuantur distributionibus umeidianis: qua in re, aequalem quidem a negationem habent ambo, non tamen aequalem priuationem, poenam,quia maiori iure debebantur,ni, quam alteri ita quoniam cades a maiori gratia cadit etiam a maiori iure ad gloria, hinc maior poena Impugnant ver modum hunc, dicentes, inde sequi,m tori poena puniendu illum . qui habuit antea merita maiora , inde tamen in peccato moriali moriens. Item Secundo, sequi eum, qui nulla habuerit merita, gratiam, nulla poena damni, fore mulctandum, quoniam nullula-huerit ius ad gloriam et vel qui pauca habuerit,& perdiderit, multumq; peccauetit, minus fore reniendum eo, qui
Nura merita habuerit Probetentata in illo ius ad gloriam fuisset minus,qua in isto, consequenter perdendo illud
minus, minus puniretur quam hicipe dendo maius. Haec a uer . Addie idem Abulensis modum alterum , quo
Impugnati Maes vero istae parum urgent, etenim concederet puniri maiori poena, quatenus maiorem tristiti1 habent quod maiorem gloriam amiserant, ad quam ratione maioris gratiae, disponebantur. Vnum tamen interest, quod poena ista non foret damni, ea sensus ratio quia non sequitur de necessitate, maior poena damni ad eum is qui maiora merita habuit, imo minor,
quia minus peccauit, sed quia percipies cecidisse a tali statu, hamisisse tantum bonum,quod erat maius hinc tristatur,ergo poena erit sensus, non damni nisi dicas damni, occasior iter, vesupra attigimus de hac di ultate. Ad Secundum vero negatur il latio, non enim illa est causia praecisa inaequalitatis poenae est quidem v na ex causis, sed non praeciis, si enim esse e causa adaequata, sequeretur intentu metti declaranda venit, ut diximus. Caput alterum addit Abulensis idem, nempe diuersitatem hinaequantitatem
526쪽
litatem dispositionis naturalis ad viris tutem , id meritum vita aeternat; ut inde quoq; desumatur in aqualitas priuationis visionis Dei, set inaequalitas poenae damni quatenus priuatio est. At
quidnam intelligit per dispositionem
naturalem, an lacte talem , qua homo viribus naturae dispositus sit ad vitam
aeternam. seu ad meriti m. vitae aeternae:
hoc esse nequit, ut patet ex materia de Gratiari Quod si sumat dispositionem meritoriit, utique haec erat na ex causis , sed rennotari quod ipsa quoque na tura dispositionis indicat erit ergo causa dispositiva Vatoue cap. 3 in fine, ait,ex hoc capite no rei te assignari priuatione gratiae, sed ex debito hahendi eam retatis tamen sui siet dicere, rictassignari adaequa teli pracis e lamsicut dispositiones causa sunt in genere suo, ita earum negatio impedit, seu
destruit formam ci quemadmodum Beatus laetatur de meritas viae, quate-mis dispositiones meritoriar, e caula silerunt suae glonae, ita damnati tristantur, quod eas no habuerint, ut prometeri potitissentis oriam. At quia dispo- itioncs tales, aequales non sunt, inde resam poenae inaequalitas.
Exemplum vicari j, MCanonici dirimit idem Vasque E cap. s. inquiens,
si Vicarius maius damnum patitur . Quatri Canonictis, non ideo est, quia Privetur maiori stipendio sibi constituto sed quia omittr opus, cui ideret, daretur stipendium maius Cur tamen hoc, nonne vere sentit priuatione maiorem, stipendis maioris 3 quod ta-
nen priuatio procedat ratione operis misi causa hinc indicarii r propter qusuper stipeti dij imo, caeteris paribus,
deberetur potius maioritas priuationi stipendij, quam omisoni operis, ratio, quoniam opus est unicum, illud quideunicum, ad quod obligantur canonici stipendium vero duplex, ergo priuatio hinc se tenet verum est camelia, quod id dicendum erit relate ad personam,quae velut eminetior,duplici ho-Vasquerno messigna Scipae Sem 6 vasque idem cap. q. reserens
tum sententiam Scothita sentire Moturma ait, nempe, quo strauius quis peccat,
eo actum suum maiori rectitudine priuat,ergo consequenter priuat se maiori gloria: hinc inaequalitas Impugnans vero modum hunc Irimo, inquit peccatu commissaonis non constitui priuatione rectitudinis debitat, sed id contineere peccato omissioni S. vi fatetur probasse dis M. Caeterum, quam grais S, cotra torrentem Scholasticorum, Iatrum , seu contra rationem loquatur, patet excitata disp. cap. q. ubi Auctores plureS, Patrem citat plura tamen affert Salas , cum innumera sere caterva Theologorum . inter quos ultra Bonaventura, et co- tum, asteri quoque plus, quam viginti loca D.Thomae: Dixeris autem, Sc tum contraire, prout luare in sui euaffert sententiam in quodl. i Lari. I. at optime soluit apparente contradictionem idem Salas citatq; plura eiusdem Scoti loca pro commui sentetiae, consistere prosormali, in negatione: quam Salas ipse appellat communem, ,eram I. E. to m. a. q. I. sein p. disput.2. traict. p. ad quod accedens Valentia tona. r. disp.rri. 3 part 3 disp. 6. q. r. part et inuehitur aduersus aetanum, inquiens non percipisse mentem Diui Thomae: At quiduuid sit de hoc . r deundo ad nostra, gratis assumit vas l. non consistere peccatum in priuatione rectitudinis, quae deberet inesse . de
non inest At dato, non concellota non debuerat hic immorari, verum
namque est, in omni opinione, in peccato reperiri priuationem aliqua, qualitercunque spectet ad peccatum, semperiamque distbrme est opus illud ad mentem Legislatoris, rationis quo stante . iuxta quantitatem talis distor- micatis erit: poena quatitas: ita enimuit Scriptura, quanti in in de talis fuerat,
tantum date ei tormentum, unctum.
Secundo, impugnare pergens subdit, qui intentius vellet omittere Misam , non propterea intensius Pec caret, quia maior rectitudo ei debita esset, sed quia actu debito magis voluntarie carerer actus autem debitus , noerat in certa me iura debitu3,qroniam actu quocunque, quouis modo intens, posset praeceptu impleri . sic loqiliciar. Fallitur tamen , ut solet, in pen tranda
527쪽
tranda mente Scoti afferam vero e ha Scoticipi liaque . io. q. 6. A d
rimam quamon , sub lit O sic scribit,
uanto actus elicitur cum maiori conam
tu, tanto debet habete maloiem recti tuainem. per consequens,iam magis debeth dinari ad maius praemi: taqui ergo fra
Diui peccat, priuat se maiori bono coe scpet et, quomodo poteri poena dant esse in Ctiatis. Ex modo autem loquendi det, debit, Vasque non bene ponderan Suerba, sensu ni clicit,Scotum sentire quod actui hono debeatur omnimoda, omni prorsus modo intensa rectitudo: at non ioc Scotus sentit Cun Iamque inquit, uanto a ius eluitur
rhm mciori ofaturi tanto debet habere maicien ii ctitu uim m. debitum hoc docon cerati tui ctiam bonum, ut bonus est,
eteium lumit ei omnis rectitudo, sed
concernit conatum,quoniam bonitaxem maiorem actus habet in a gratias a conatu unde maiori conatui subsequitur maior rectitudo, sicut ha- ius meritum hic ergo stat debitum . Item, dum subdit, Et per on equens,
tanto magis debet oidinari ad maius pra-
nium . per hoc ostendit debitum retributionis in praemij verum quia comatus est maior, maior rectitudo, ratione maioris conatus debita fit maior, maior, stante quod peccat grauius priuat rectitudine maiori S maioris dum privabit quoque g olia tnaiori, maiori, hinc poenae inaequalitas in damnatis. Ex his conliati aperte devasque a bipi Vasquium , saepissime in Scoto, sed triis est, cui nunc impingit docere actui, ut sit ignPra Vix bonus, deberi ex eius mente, omnimo- meu SVψ intensamq; rectitudinem a turpo autem est falso citare Doctores, quod si Scoti mentem non capit, consulat Scotistas vel iterato textum tendi, nec enim semel aspexisse satis est, preci pupubi textus glossa mine non eget, ut intuenti,quae adduximus, patet,nisii tameimpugnandi calore cecutiat. Impugnat insuper, inquies, peccatis contra virtutes morales non esset debita re cetitue meritoria vitae aeterne neque enim debet homo semper esse in gratia Dei, vitam aeternam promereri, ergo, hoc ipso, quod opus alicuius caret tanta debita rectitudine, asn caret beatitudine in eadem mensura, sicut putauit Scotus haec illo
Ponderemus tamen loquendi modum primo loco Et quidem, dum ait, peccatis cotra virtutes morales non mira debita rectitudo vita aetet pae qualem quaeso sensum reddunt ista verba Lan
quod vita aeterna non debetur peccatis quis hoc negat cst namq; de fide,
vitam aeternam conserri iust Sinon re
probis: at ii non est in laoc igitur in subiecta matera loquedi modis est incongruus, debebat enim scribere,peccati contra vittutes morale non esset
debita priuatio rectitudinis vitae aeteris nae nota ly priuatio quandoquidem . sicut ex opposito, non debetur vita aeterna solis virtutibus moralibus , scii bene solummodo moraliter vivetibu ,
ita peccatis solummodo contra virtute morales, nec debetur priuatio rectitudinis meritoriae at quaenam ergo, siue cuiusnam rectitudinis priuatio debetur peccatis aduersus virtutes morales e debetur priuatio rectitudinis
moralis sicut ex opposito, virtuti morali debetur rectitudo moralis Dices, ataui moraliter malo inest etiam priuatio rectitudinis meritoriae. Respontinet e negationem no Prauationem inragore, ratis quia si siem .,inter virtutes morales, e vitia moralia, lumus ex travi nu gratiae, priuatio namque est in subiecto apto nato: unde bene e*cluduntur taliter viventes a merito, euvita aeterna: at reddendo singula singulIS, virtutes moraleS, in vita moralia sunt intra naturam, lcu OrdiniS natur
iis grata autem , de merita sunt supra nati:ram, ordinis iupernaturalis ad quos ordines spectant etiam propriae opposits priuationes, loquimur de vidi tutibus solummodo, quae ut morales sunt, intra genus moris,&abstrahuntasti pernaturali, heritorio vitae aeternae, absque enim gratia ad idio attingunt: at loquendo de ipsis et hominibus sic male viventibus moraliter , ex quo inde rebelles sui lumini, aratis, iuste priuati remaneat premio aete*no. Et dum deniq; concludit, hoc ipso, quod opus alicuius caret tanta debita rectitudine, non caret beatitudine in eadem mensura, sicut putauit Scotus. Nunquam putauit Scotus, ut vidimus,
actui, ut bonus sit, d*beri tantam, vel
528쪽
ma orem,S intensam beatitudinem . Dum namque opus, ictiis continet maiorem bonitatem, utique debetur ei maior beatitudo. Dum vero subdit opus carens tanta rectitudine, non caret beatitudine in eadem me surari quid per haec instelligite forte ne quod tanta polleat beatitudine opus non habens tantam rectitudinem,quanta opus habens tantam psi sensus est, ut verba sonant, videat ipse si veritate continent hueu
que, vel in ultorum, nos traxit asque Eco- torquens mentem Seoti .
io Quae vero sit mens Scoti circae inaequalitatem, in primis ipse eam refundit in peccata divorsa, inaequalia,inquiens, Dico,quod erit, secundum reaqualitatem culpa, iura qui habet Ira, uiorem habebit carentia maioris hodi, ad
quo fuit , dinatus, sub lit.O. Item ratio altera esse poterit, ordinatio unius ad maius bonum, quam alterius quod apprehendens inde damnatus, magistrillatur, ex quo maius bonum, maioremq; gloriam amisit hoc autem in . dicat idem Scotus in verbis vltirnis,
inquiens, Habebit carentiam maioris h nt, quσdfuerat ordinattis .in huc sp ctat ratio initio allata, de maioritat
Prenae, eo quod quis cediderit a maioritur ad gloriam , sicut Sa maiori gra tia, herito, supra quibus tale funda.iurius: haec opposita , quae asserunt,
obstandrum tuo luimus. Insuper,alia Scotus addit quo grauius peccator peccat,eo magis amat seipsum rat quo magis annat . eomanis odio habet poenam, debita peccato, igitur hinc, unus altero, magia tristatur qui namque parum diligit se, parum curat de opposito incommodo, Sidamnori qui vero magis diligit, magi appetit commodum,& bene esse aergo grauius pec-eans maiorem tristitiam , malum, in commodum sensit de poena in f icta a
De facili aute adduci pias i cause plussrer, singulariter specillndo coincra, quae coneriri erue ad apthrum damnatomam
II Insuper de angelicis Spiritibua
lGquentes aliqui id id nobi Iitatem quia quia reserunt, ciueminentiarn Naturae quo namque Spiritus nobilior fuit,eo torquetur magas, ut si in eodem carcere detrudatur Princeps, iusticus, dato aequalia esse amboru demerita, aequalemq; carcerem materialiter spectatum, maiori nihilominus assicitur poena Princeps, quam rusticiis Verum, spiritus tunc inaequale sortiri poenam,declaratione indiget; si quidem , de se solo spectatus in hac disterentia ursius ab altero ratione eminetiae, dilificultatem parit cur inaequaliter puniri censeantur nobilior, seu superior Ginferior ratio,quia Deus no es acceptator personarum in secundu demerita iudicat, non secundum naturam, Confirmatur, quonia taliter se habet in prae sentando, ut ad merita aspiciat, non ad naturam, alias Ange Ii omne esset beatiores quibuscunque animabus, etiam Christi, Virginis,&c dum natura praecellunt Angeli omnes cunctis hominibus. Infiiperde damnatis Christus ait,
Is tantum se glorificauerit, tantum date illi tot menta, Iuctum: diuersitas ergo, siue nremii siue poene,tribuitur operibus, sicut loanes, Opera illoru sequu-tur illos. Quorsu ergo pro Spiritui nobilitate maiori, minori stabit poenae inaequalitas. Recolendum est ex supiade Gratia Angelorum, gratiam initio disterenter collat Angelis suisse, nempe, primam, in qua creati fitereunt, idqui uxta diuersitatem Spirituum ut superioribus maiorem in serioribus minorem Deus gratiam contulerit, iuxta diuersitatem naturalium. Hoc stant , applicatur etia, suo tamen modo, Spiritibus malis inaequalitaSpcenae ex eapite hoc etenim quia Lucit ero, veluti Ante lignano, collata fuerit gratia maior, alteri, veluti ii ueriori minor in sic de singulis hinc excidentes a tanta,&tanta, maior, minoriq; gratia utiquo iniqualiter puniuntur idque elicitur, non ex diuersitate solius naturae, qua nobilior, vel ignobilior, sed ex diuersitate gratiae, quam perdiderunt utrumque vero amplectendo elicitur ex diuersitate utriusque, cum disterentia eammen, etenim ex diuertitate naturae,
casOValiter, ratio , qtna naturalium dimuersitas in Angelisio quidem meruit tantam gratiam. imo eiecvllam gratia ex naturalibus puris instinctu solon riirae, sed de sumpsit Deus inde occasio.nem donserendi gratiam diuersimode pro
529쪽
rro diuersitate naturarum , complaces sibi maiori gratia honestare Angelos illos, quos maioribus ae nobilioribus naturalibus decorauit se habuit: quos ante, hinc elicitur caput unum, alterum vero est demeritum, quod cum nosit aequale in omnibus, cessat aequalitas Ex vetitaue vero sim Di,ea natur quidem dii te sitate.cccationaliter,ex de meriti tamen causaliter . Ex illa, quia fuit occasio habenti tantam gratiami ex istis quia per ea demeruerunt, Echinc inaequalitas. Quod vero illa non lassiciaet patet etiam, alias inriobmabus non adesset disterentia poenae, quia omnes sunt eiusdem speciei. 1 Confirmant vero iniqualitatem
Augus i. de Ciuit cap. I S. Ne uaqua negandrum est, ignem illum pro diuersitate Ignis Iu ex malorum meritorum, assius leuiorem, alijse i liram futurum este grauiorem et siue ipsius iis, pro poena cuiusque digna arietur siue ipse aequalite taedeat, sed non aequali molestia sentiatur. I t Gregorra. morat. T.
Exemplum quoque Solis,eiusdemque ignis in haec sublunaria,quae non pari-
formiter, rationeste eramenti, complexionis,& mixtionis persentiunt eorum calorem, licet de se invariabiliter calcfaciunt Aqua namque non ita in istatim percipit calorem, nec ita inten se reti fiet, licui percipit,& tenacios resinet lignum, ita de singulis.
Quonam modo ignis Inferni tor lueat Daemones
Angelis improbis . tum animabus reprobis: Ergo .- decisio se tenebit pro utriusques sigillatim vero recensebimus opiniones se defensabimum veri
Varia reseruntur placita, ct im
v primis extitit sententia dicen Ilium non vere ab igne torquerit
spiritus illos,atici natura ignis, quantum est de se, sed torqueri ab eo,quate-ous stab ratione disconuenietis, apprehenis non cre actione reali ab illo torquentur, sed sola apprehensione, veluti disconuenientis. Apparentem autem possibilitatem huius sentetiae cliciunt ex Avicennas. Metaph. Cadip. vista.& logaret. 6 Phis . Lap. s. qui licet Innferni ignem negauerint, nihilomi siecti istitia, quam in somnio re glicuius disconuenienti experimur relicitur consimiliter , ex apprehensione rei
alicuius disconuenienti id aduentro. Probari etiam potest ex Gregor. m.
dial. et v. dicente, Eo patitur,quo videt a quia cremari se respicit, cruciaturis hinc vero deducitur intentum onam si in tantum patitur, in quantum aspicit cruciari,ergo non re vera patitur absq;
apprehensiones: quo modo de anima hus separatis loquebatur uicennas. la apprehensione poenarum quas in hac vita perpessae sunt, separata inde tristari, Ad hos accedit Albere. in . dist. q. ari .eto nec improbabile putat
Modus hic impugnatur uniuersim a Scholasticisse Primo ration communi, quae tamen originarie fuit Scoti est autem haec Apprehensio ista aut est vera, aut salsari vera, det mclarare oportet modum talis disconuenientiae ignis ad Spiritus non enim videtur sua naturae disconuenies, quia ignis de se non est cotrartu S, nec osten filius spiritus csicut enim nec Spiritus frigidus est, aut humiduS, nec corporeus, itae nec contrarius sibi esse poterit ex sui natura ignis, no enim est caloris, vel alicuius alterius qualitatis corporeae susceptiuus, ut inde, veluti a contrario spiritus destruatur, combu
530쪽
Quomodo ignis torqueat Daemones. Sat
iatur,in sineretur igitur no me a parte rei, attenta natura ignis, apiritus
a ierit contrarieta laue disconuenientia inter eos. Ite, nec in ratione obie-ecti est namque in ratione obiecti, potius conuenienS,quam disconueniens. obiectum namque, ut obiectu ,est con . ueniens potentiae, ut potentiae Staintem apprehesione salsa igitur,opinione solummodo, non autem vere, crinciatur ab ignes igitur fictiliae,cino vere cruciati uri ed sicut nemo, salsa
opinione est beatus, ita iussus,falsia opinione est miser insuper falsa haec existimatio a quonam et ita ab Ange-io an a Deo a neutro quidem: non ab ngelo, siquidem deciperetur: at ex Dionys . Gela in n. Nom. Naturalia in
ipsi fumipletidi disma: ergo decipi nosio erunt praecipue quidem urget hoc in naturalibus, in quibus Angeli sunt
scietissimi,dum per optime notu una turalia rerum sique est,ilosophiae innidius, vicennas negabat, separatas anima torqueri ab igne, sed sola existim tione, melius quidem id norit Daemon, minime ignem de se coreum pere posse, vel sic agere, alterando materialiter spiritum i non igitur error hic ab Angelo: Nec insuper a Deo, alias falsa illa
existimatio erit immediate caulata a
Deo, at Deus neminem fallit, nec decipit. Accedit,quod ammae in Purgatorio torquenturatu dem , at non salsa existimatione, sed vera: v Itra talem apprehensionem, torquentur vere per ignem, licet de modo inquiritur: n. de Gregor. y.morat cap. 38 loquensde Inserni claustris, sic ait, Suos uvie dos accipiunt, nequaquam poena transitoria, et phantastica imaginatione , sed ditione solida cruciant.
a preheso Hinc vero respondetur ad locumq*isita ad inoppositum adductum eiusdem Gre
gorii, non suisse sui mentem negare,vere, de in re cruciari quod autem ita sit, ipsemet seipsum explicat, dum dixit. Non pham aliae imaginatione, sed hi ne solida cruciant. Solidum autem imdicat existentiam,&consistentiam vomram a parte rei atque odialotcap. 3 o. ait, Si Diaboltis, erusque Angei sunt i
mrporei,corporeo sunt igne cremadi quid Imrum s ammae, iantequam recipiassico
pera possent corpare sentire tormexti ciconfirmat August. xi de Civit. Dei
cap. I Cur non dicamus, quamuis miris veris tamen modi suspiritus incorporeos
posse poena corporatis ignis Uigi iteradum aiebat, Eo patitur,quo idet aliud est videre, e intuitiue videre, aliud vero phantasiari vere vident, Nitian avidendo dolent, imo Scotus in ora cedentibus dixit , poenam sensus eatenus affligere,quatenus apprehenia, sin otiata: ex hoc tamen non inserebat, in sola apprehensione consistere dat quia Daemones poenas illas, Se tormentavi. dent,& bene percipiunt, hinc quoque ,
tristantur,adem concurrit apprehensio, ut membrum animalis obstupefactum sensu , perceptione carens, m ivini me doleat si seriatur, vel incidatur ;at quia talis Daemonum visio, seu apprehensio non est phantastica, sed vera, hinc ad hunc sensum loquitur ibi
Gregorius, de quo amplitis infra. Qui
insuper, utrumque amplectens, rem, ipsam, siue ignis actionem, atque amprehensionem, ita loquitur, Coifigere ex dictis euangelicis postumus, quia incendium anima non solum Didendo,sed etiam experiendo patiatur. Accedit quoquo Bonau.quibo .d. q. Part.2. art. S. q. tos uis et iss comentando dictum in storij, inquit, Non tamen tendit dicere , quod et is sit tota causa ardoris , sed perceptio igni praesentis cum horroreae inerat dolorem. Item rationem redde
do, ingeniosissime subdit, uia non est
cognitio speculationis tantum, sed experientis ita quidem est,talis enim ubsio, seu perceptio, non est speculativa, sed practica praxis autem terminatur ad rem e trata ergo dum apprehensio
non est pliant astica. ex eodem Gregoridumque non est speculativa, sed experimentalis, e practi ea ex Bonau. be nos aliquod ex utroque causatur tristitia, de mente Gregorii. io vero va'. citandus in eam sententiam trahat Bo.
navent aperte constat, Doctorem S
raphicum, illam impugnare, inquiens, sed nec inad fideli ammae suscit C an vero inde, vel ex parte in eam inclinet, videmus insta. Et denique ad ii Dormieres Iud de somniantibus, non est par ratio Sirandoque in casu nostro, etenim solum ibi phan x ara itur itasianco tristantur, siue enim fugatria, .capiant,sive verberibus sermq; trans eum uerbe-