De pictvra : praestantissima et numqvam satis laudata arte : libri tres

31쪽

in illo, puta Hercule, quem Gellius

supra alios homines procerum v magnum fuisse coniectatur . Nes eiam etiam fuit alia in membris Herculis Proportio,quam fuerit in Anthei gigantis corpore. Vt enim utriss maenus ad cubitu, cu cubiti ad proprium

caput,c caeterorum membrorum sy- metria pari inter se dimensione congruebant,ita hoc ipsum in nostris triangulis eueniet, ut sit aliqua inter triangulos commensuratio, per qUam mmor cum maiori,caeteris in rebus, Praeterquam in magnitudine, conUeniat Mec autem si satis intelliguntur statuamus Mathematicorum sentenaeria, quantum ad rem nostram conducit: omnem intercisionem alicuius trianguli aeque distantem a basi, triangulum constituere. Illi suo maiori triangulo,ut illi loquuntur, similem, uti uero nos proportionale Etenim quae inter se proportionalia sunt, in his omnes parte respondent. In qui hus uero diuersed non congruentes partes

32쪽

LI AER I. 3n partes adsunt, hae minime proportionales sunt. Partes trianguli uiuui sunt Tria Apraeter lineas,etiam ipsi radi j,qui qui partes. dem erunt in proportionalibus pieturs quantitatibus spectandis numero: Ueris, pares in no proportionalibus uero it Iis, erunt non pares. Nam aliera istarum non proportionaliu quantitas, aut plures occupabit radios,aut

pauciores Nosti ergo quemadmoduminor triangulus aliquis,maiori proportionalis dicatur. Et meministi ex triangulis pyramidem uisivam constitui . Ergo omnis noster sermo de triangulis habitus, ad pyramide,traducatur. Ac persuasum quidem apud nos sit, nullas quantitates visae superinficiei, quae aeque ab intercisione distent, in pietura alteratione aliquam facere. Nam sunt illae quidem atque distantes quantitates, in omni aeque distanti intercisione suis correspondentibus proportionales, quae res uita sit,sequitur illud,quod non altera iis quantitatibus,ex quibus area completur

33쪽

3 DE PIc CVR Apletur, quibusue fimbria cdmetituri nulla fimbriae alteratio in pictura succedit, ais illud manifestu est omnem

Pyramidis uisituc intercisionem, a uisa

superlicie aeque custantem, illi perspe cis supersitae esse coproportionate. Diximus de superficiebus intercisioni proportionalibus, hoc est, superficiei pleis que distantibus veru cum plurimae pingendae superficies non aeque distantes assint, de his nobis in uestigatio diligens habenda est, quo omnis ratio intercisionis explicetur. Et enim longum esset, per difficiles atq; obscurissim v,in his trianguloru, pyramidis c intercisionibus omnia

ex Mathematicorur gula prosequi. Idcirco nostro more, ut pictores,di cendoscedamus. Referamus breuiissime aliqua de quatitatibus no que distantibus,qbus sceptis facilis erit, omnis no aeque distantis supficiei,cognitio. QIantitatu ergo no aeque distantium aliae radijs uisiuis collineares, aliae radijs aliquibus uisiuis aeque distantea

34쪽

neares,qUOnia triangUlumo efficiant radiorus numerum occupent loca

idcirco nullu intercisione adipiscunt. At in quatitatibus radns uisiuis e que distantibus,quanto,c maior est angulus ad basim trianguli, erit obtusior,

tanto ea quantitas minus radioru ex

cipiet,atc idcirco intercisione minus obtinebit spaci j. Superficiem qualitatibus cotem diximus,at cum in super sciebus non raro eueniat, ut in ea sit quantitas aliqua aeque ab intercisione distans carierae uero eiusde superficiei quantitates no aeque distent eam ob rem fit, ut quae in superficie adsunt aeque distantes quantitates , hae solae, in pictura, nulla alteratione faciant. Que Uero quatitates no aeque distant, lis quanto angulum,qui in triangulosit ad basim maior,obtusiorem hab hunt, tanto plus alterationis accipient. Deniq; his omnibus addenda illa

philosophorum opinio est, qua assi mant si coetu, sidera maria, monteS,

animan

35쪽

ay PICTURA animatias ipsa, alc deinceps corpo ra omnia dimidio quam sint minora,

superis ita uolentibus,redderetur:fore ut nobis quaes Uideantur nulla ex parte, ac nuc sint diminuta apparent. Nam magnum, paruum,longu breue, altum infimum arrietum, latu,obscurum tenebrosem c huiusmodi omnia, quae cum possint rebus adesse,

cu non esse, ea philosophi accidentia

nuncuparunt: huiusmodi sunt, ut omnis earum plena cognitio fiat comparatione Aeneam, inquit, virgilius, totis humeris supra homines existare. Atis,si Polyphemo comparetur Pigminis uidebitur Eurialum pulcherrimum fuisse tradunt, qui, si Ga

nimedi a deo rapto comparetur, fortassis deformis uideatur. Apud Hispanos pleraec uirgines candidae putantur, quae apud Germanos fuste vatri coloris haberentur Ebur argen rums colore alba sunt,quae siligno, aut niueis linteis copiarentur, subpallentia uideantur. Hac ratione simplectura

36쪽

t ira tersis i me e fulgentiae ime qui lem superficies apparent, cum illic aibi ad nigrum eadem, quae est in rebus ipsis,luminati ad umbrosum proportio sit. Itas comparationibus haec o/mnia discuntur. In est enim in comparandis rebus uis,ut quid plus,quid minus, quidue aequale adsit, intelliga, mus. Ex quo magnum esse dicimus, quod sit hoc paruo maius maximu, quod sit hoc magno maius dilucidum, quod sit obscuro clarius: lucidissimu,

quod sit hoc claro lucidius Fit quide

comparatio ad res in primis notissimas Sed cum sit homo ,rerum omni um,homini notissimus,sertassis Protagoras hominem,inquiens, modum c mensuram rerum omniu esse: hoc ipsum intelligebat,rerum omniu accidentia hominis accidentibus reete dparari,ais cognosci. Haec eo spectat ut intelligamus in pictaira quantula- cuncti pinxeris corpora, ea pro illic picti hominis comensuratione grandia, aut pusiIIa uideri , hanc sane uim compa

37쪽

ad DEPI e TvRA comparationis pulaherrimae, omnia iam antiquorum prospexissi Thimantes mihi uideri latet, qui pictor, ut aiunt, Ciclopem dormientem, parua in tabella pingens, fecit iuxta satyros pollicem dormientis amplactentes,

ut ea satyrorum commensuratione dormiens, multo maximus uidereis cur Hactenus a nobis ferme omnia

dicta sunt, quae ad uisendi uim,queue ad intercisionem cognoscendam meisciant. Sed quia non modo quid sit, ais ex quibus constet intercisso uerumetiam quemadmodu eadem fiat, ad rem pertinet, dicendum est,de haefintercisione quanam arte pingendo ea exprimatur. De hac igitur, caeteris omissis,referam quid ipse dum pingo essiciam . Principio in superncie Pingenda, quam amplum libeat quadrangulum reetorum angulorurin- scribo, quod quidem mihi pro ape t fenestra est,ex qua historia contueatur, lulas, quam magnos uelim esse in pietur homines, determinostrua v

38쪽

LIBER I. Diuse ipsus hominis longitudinem,

in tres partes dividorquae quide hi partes sunt proportionales, cum ea mensura quam uulgus brachiu nuncupati Nam ea trium brachiorum, ut ex symetria membrorum hominis pater, admodum communis human

corporis longitudo est. Ista ergo mensura iacentem infimam descr pti quaadranguli lineam,in quot illa istiusmodi recipiat partes,divido:ac mihi quidem haec ipsa iacens quadranguli imnea, est proxsmiori transuersae cumque distanti in pauimento,uisae quantitati proportionalis Post haec imbeum punctum, Quo sit uisum, Ioeo intra quadrangulum constituo, qui mihi punctus eum locum occupet, ipsum ad quem radius centricus a 'Plicet, idcirco centricus punetus di distrisucatur. Condecens huius centricisum puto esti positio est, non altius aiaeentia

rim,quam sit illius pingendi hominia longitudo. Nam hoc pacto aequali in

mto,ec spectantes, pictae res ades:

39쪽

uidentur. Posito punc' o centrico protrario lineas rectas a puncto ipso centrico ad singulas ineariacentis diuisiones, quae quidem mihi linea demonstrant,quemadmodum pene usq; ad infinitam distantiam quantitates transuersae successurus interuallo subaspeetu coarctantur. Hic essent nonis

nulli, qui unam ab diuisa aeque distantem lineam intra quadrangulum ducerent, spacium; quod inter utrassi ineas adsit, in tres partes diuiderent. Tum huic secundae aeque distanti lineae, aliam item aeque distantem , hac lege adderent, ut pactum, quod inter primam diuisam, cu secundam aeque distantem lineam est, in tres partes di Uisium: una parte sui excedat pactum id quod sit inter secundam v tertiam lineam, ac deinceps reliquas lineas adderent, ut semper sequens inter lineas es Iet spacium id antecedens subinsesquialterum, ut uerbo Mathematicorum loquar. Itaque sic illi quidem iacerent, quos oci optimam quandam

40쪽

LIBER I. 3 eam pingendi uiam sequi affirment,

eosdem tamen non parum errare censeo quod cum casu primam aeque distantem lineam posuerint, tam Sc si caeterae aeque distantes lineae rationere modo subsequantur, non tame habent quo sit certus cuspidis ad bene spectandum locus. Ex quo non movidici in pie iura errores facile succedunt. Adde his quod istoru ratio admodumitiosa esset,ubi centricus pune eius aut supra aut infra picti hominis longitudine adstaret cum etiam res pietas nullas ueris rebus conformeS, nisi certa ratione distent,uideri posse, nemo docstus negabit. Cuius rei rationem explicabimus, siquando de his demonstrationibus piAurae conscri-hemus, quas a nobis faetas, amici da admirarentur,miracula picturae nuncuparunt. Nam ad eam ipsam parte, haec quae dixi omnia maxime perti nent ergo ad rem redeamus. Haec culta sint, ipse idcirco optimum hunc adinveni modum. In caeteris omni