De pictvra : praestantissima et numqvam satis laudata arte : libri tres

41쪽

hus eandem illam emeretries punc'

e lineae iacentis diuisiouem, cui pumeto linearum ductiones ad singulas iacentis lineae diuisiones prosequor. Sed in transuersis quatitatibus, hunc modum seruo . Habeo areolam, ingua describo lineam unam rectam, Iane diuido per eas partes, in Ua iacens linea quadranguli diuisa est. Deinde pono sursum ab hac linea punctum unicum tam alte, quam est in quadrangulo centricus pune iis a iacente diuisia quadranguli linea distans ab hoc suncto. ad singulas huius ipsius lineae diuisiones , singulas lineas duco Tum quantam uelim distantiam esse inter spectantis oculum cae picturam statuo, alc illic statuto intercisionis loco perpendicula, ri, ut aiunt Mathematici linea intercisionem omnium linearum, qua eataneam inuenerit,efficio. Perpedicularis qui-pradiculae dem linea ea est, quae aliam re etam ris lineam diuidens, angulos utrinq; circa se rectos haheat Igitur haec mihi

42쪽

perpendicularis linea suis percisioru-hus terminos dabit omnis distantiae, quae inter transuersias aeque distantes pauimenti lineas esse debeant: quo pacto omnes pauimenti paralellos descriptos habeo, qui quidem quam recte descripti lint inditio erit u una eadems re a continuata linea,in piecto pauimento coadiunctorum quam

drangulorum diameter sit. Est quidem apud Mathematicos diameter Dimeter. quadranguli recta quaedam linea, ab angulo ad sibi oppolitum angulum

dueta, quae in duas partes quadran gulum diuidat, ita ut ex quadrangu lo duos triangulos esticiat. His ergo diligenter absolutis, uaenam item superduco transuersiam, aeque a caeteris inferioribus distantem lineam, quae duo stantia, magni quadrati, latera secet, perq; pun c um centricum permeet. Haec mihi quidem linea est terminus, atque liemes, quem nulla non plus alia quam sit uisentia oculus, quantitas e ce

43쪽

sso DE PIAE TUR A dat. Eas, quod punctum centricum pervadat, idcirco centrica dicatur. Ex quo fit, ut sitis pieti homines in uisteriori paralello steterint, idem longe minores sint, quam qui in anterio ibus adstant nec tamen esse caeteris minores, sed semotiores apparent, quam rem quidem a natura ipsa ita ostendi palam est. Nam in templis Perambulantium hominum capita, videmus fere in altum aequalia nutaare, pede uero eorum, qui longius absint, forte ad genu anteriorum re spondere. Haec omnis diuidendi pauimenti ratio, maxime ad eam Piecturae partem pertinet, quam nos compositionem,suo loco nominabimus. Et huiusmodi est, ut uerear ne ob materiae nouitatem, ob hanc commentandi breuitatem, parum a

legentibus intelligantur. Nam, Ut ex operibus priscis facile intelligi in mus , eadem fortassis apud maiores nostros quod esset obscura, cu difficillima, admodum incognita latuit.

44쪽

LIBER I. vix enim ullam antiquori historiam apte copositam, nec pietam, neq; me tam,neq; ulptam reperies. Qua de re haec a me dicta sunt breuiter, Ck ut existimo, non omnino obscure . Sed intelligo qualia sint: ut cum in his nutiam eloquetiae laude adipisti queam, cum eade qui primo aspee u non co- Prehenderi uix ullo unquam uel ingentilabore apprehendat Subtilissibmis autem e ad pie ura bene pronis ingenijs aec, quoquomodo dicatur facillima sane re pulcherrima sunt:quae quidem rudibus, cui natura parti ad has nobilissimas artes pronis,etiam 1 ab eloquentis mi dicantur,admodet ingrata sunt A nobis uero eadem,qd sine ulla eloquetia breuissime recitata sint,fortassus no sine fastidio leguntur. Sed uelim nobis dent ueniam, si dum in primis uolui intelligi,id prospexi, ut clara esset nostra oratio,magis quam compta cornata Quaen ro sequentur minus, ut spero, tedium legentibus afferent. Diximus ergo de triangu

45쪽

eriangulis, de pyramide, de interci sione, quae dicenda uidebantur, quas res tamen consueui apud familiares

Prolixius, quadam geometrica ratione,cur ea ita essent,demostrare, quod his comentariis,breuitatis aUS,Prae termittendum censui . Hic enim sola Prima , picturae artis, rudimenta re

censui. Eaq; idcirco rudimenta mi cupari uolumus, quod ineruditis pie 'toribus, prima artis fundamenta Mincerint. Sed huiusmodi sunt,ut qui ea dem probe tenuerit, is cum ad inge Diam,tum adcognoscendam picturae distinitione, tum etiam ad ea, de quihus dicturi sumus,non minimu proe

siisse intelligat Nee sit qui dubitet

futurum pictorem,nunquam bonum

eum,qui,quae pingendo conetur,non

ad unguem intelligat. Frustra enim arcu colenditur, nisi quo sagittam diis rigas destinatu habeas Ae uelim qui dem apud nos persuasum esse, eum talum fore pictorem optimu qinoptis me cum umbrias, tum supertacierum

qualitates

46쪽

qU states omnes notasse didicerit. Contraq; eum futurum nunquam bonum artis dem amrmo, qui non diligentissimi, quae discimus, omnia tenuerit. Idcirco nobis haec de superficiebus,cae intercessione dicta perne cessaria fuere. Sequitur ut pictorem instituamus, quemadmodum

quae mente conceperit, ea manu imitari queat.

47쪽

LEONIS BAPTISTAE

Qui pictura inscribitum EB quoniam hoc perdiscendi studiu forte nimis laboriosum iuuenibus uideri potest, idcirco hoc

loco ostendendu censeo, quam sit pietura non indigna, in qua omnem operam aestudium consumamus. Nam habet ea quidem in se uim admodum diuinam non modo quod ut de amicitia dicunt, absentes pictura praesentes esse faciat uerum etiam deiunetas longa post secula uiuenti hus exhibeat, ut summa cum artificis admiratione ac uisentium uoluptate cognoscatur. Refert Plutarchus Cassandrum unu ex Alexandri ducibus,

quod simulachruriam defuncti Al

xandri intueretur,in quo regis mathstatem cognouisset, toto eum corpoere trepidasse, Agesilasimc Lacenam, quod se esse admodum deformem,in telligeret

48쪽

telIigeret,suam recusasse a posteris eo figiem cognosci, eaq; de re nes pingia quoquam nes fingi uoluisse Ita*uultus defunctoru,per picturam quodammodo uitam praelonga degunta Qtiod uero pietura deos expresserit,

quos gente Uenerantur, maximum

id quidem mortalibus donum fuisse censeridum est . Nam ad pietatem, qua superis potissimum coniuncti suisiimS,ais ad animos, integra quadam cum religione detinendos, nimium

pictura prosuit Phydias in Elide Iouem fecisse dicitur,cuius pulchritudo non parum, receptae religioni adiecerit . Iam uero ad delicias animi honestissimas ais ad rerum decus quantu Pictura es conferat pictura,cu aliunde tum hinc conferat. maxime licet uidere,quod nullam ferme dabis rem usque adeo preciosam, quam picturae secietas,non longe Priorem,multos grauissimam eniciat. Ebur,gemmae,c istiusmodi cara omnia, pictoris manu fiunt preciosiora.

Aurum quoq; ipsium picturae arte elahoratum

49쪽

horatum,longe plurimo auro penditur. Quin uel plumbum metallorum uillisma,siphidiae aut Praxitelis manu insimulachri aliquod deduc umsit, argento rudi ait inelaborato esse preciosius fortasse putabitur Teusis pictor suas res donare coeperat quoniana,ut idem aiebat, precio emi non possent. Nullum enim precium existimabat inueniri,quod satisfaceret huiequi pingendis aut fingedis animantia hus,quasi alterum sese inter mortalas deum praestaret Has ergo laudes h het pie ra,ut ea instructi cum opera sua admirari uideant,rum deo se pene

simillimos esse intelligat. Quid quod

omniu artium, uel magistra, uel sane praecipuum pictura ornamenta est e Nam architectus quidem epistilia,e pitula bases, columnas, fastigiat ochuiusmodi caeteras omnes aedinciora laudes,ni fallor,ab ipso tantu pictore sumpsit.Pictoris enim regula varie, lapicida,sculptor,omnescis fabroru otticin omneas fibriles artes dirigun

50쪽

ORER it. F ur dens s nulla pene ars non penitus abieetissima reperietur, quae pictura non spe fiet: ut in rebus quicquid agit decoris, id a pietiira sumptu audeam dicere. Sed hoc in primis honore a maioribus honestata pietura est, ut eum caeteri ferme omes artifices ,fabri nuncuparent, solus in fabroru numeros etor no esset habitus . Quae cu ita sint, eosueui inter familiares dicere, pselu rae inuentore fuisse,poetaru sententia

Narcissum illum,qui sit in florem uersus. Nam cum sit onmili artium flos Iuctura,tum de Narcire omnis ab assulat, re ad rem ipsam perapta eriti Quid est in aliud pingere,quam arte plura superncie illam fontis amplecticcensa stisebat Quintilian.priscos pietores QI

eos umbras ad talem circuscribere, aedemu additamentis artem excreuisse.

Sunt qui referat Philoclem quendam Aegyptiinc Cleante, nescio que in ger primos huius artis reptores fuisse. Aegypti affirmat sex milib. annoruapud se pietura in usu fuisse priusqi in oecia ellegarastam, Crecia uero in