장음표시 사용
281쪽
biter expugnatis, Praeneste pervenerat, intra vicesimum
ab Urbe lapidem; sed urbani magistratus simul atque de
clade auditum fuerat, novis delectibus ex Senatusconsulto iuniores armaverant; aliudque non invalidum auxilium populi romani fortuna tempore necessario providerat. Consul enim alter Tib. Coruncanius meliore fortuna cum Etruscis Congressus, universam gentem novis scederi hus obstrinxerat , et ad tutelam patriae revocante senatu, nullo alio hoste
distra ius cum exercitu victore a Currebat.
XIII. Pyrrhus quum Etruscos ad arma retrahere frustra tentavisset, praeter urbem suis praesidiis tutam, duos consulares exercitus, alterum a fronte, alterum a torgo imminere cogitans, in Campaniam regressus est. Ubi Laevinum majoribus sibi copiis, quam ante cladem habuisset, o Currere videns, eum bina termaea si3i negotium esse dixit, cujus praecisa capita pariu post, numero etiam aucto, renas rentur. Quia tamen priori victoriae confidebat, eduxit copias, et tanquam pugnaturus instruxit: quoque suorum simul alacritatem experiretur, simul perterrefaceret hostem, clamorem tollere milites, ac elephantos ad harritum ciendum in- eitari jussit. Redditus est a Romanis longe major atque terribilior clamor : unde de animis utrorumque ConjeCtans, abstinendum sibi praelio in praesentia iudicavit; et victimarum exta parum laeta causatus, exercitum in castra, et inde, magna cum praeda et captivorum agmine, Tarentum reduxit. XIV. Romani, qui durissimo tempore de Constantia sua nihil remiserant, sed de totius belli eventu semper amplas spes et orationes magnis s habuerant, praemia virtutis tum maxime celebranda rati, L. .Emilio Barbulae ob res in consulatu grestas decreverunt triumphum : isque de Tarentinis,
innitibus, et Sallentinis, qui inter auxilia Tarentinorum fuerant, a. d. VI Idus Quintileis triumphavit. Sed P. Valerio consuli negotium datum, ut seliniam in agrum alductis exemcitus Uicti reliquisis, castra muniret, hiememque sub pellibus
282쪽
agere cogeret. Per eadem tempora quum de captivis in senatu adlatum esset, redimine eos placeret 8 ista sententia tenuit: credo praecipue movisse animos equitum casum, quos fortiter sustentata Pugna donec elephanti aberant, ii rum superventu Consternati equi sine ulla sessorum culpa caedendos vinciendosque hostibus praebuerant. Missi sunt
hujus negotii causa praecipuae dignationis legati, P. Cornelius Dolabella, Senonum deleta gente nobilis, C. Fabricius Luscinus, Q. AEmilius Papus, qui biennio ante collegae in
consulatu fuerant. XV. Pyrrho a natura magnorum animorum indivisa Comes
inerat humanitas; sed hanc ambitione auxerat, errore Pervulgato ministras imperii virtutes esse putans, cui uni intemperantissime deditus, huc rationes suas Omnes reserebat. Et quanquam audacia bellique artibus nemini sua aetate ducum postponendus esset, omnia tamen prius experiri sole hat,. quam armis rem permitteret: animosque hostium, ut quisque opportunus erat, metu, Cupiditate, voluptate, misericordia, denique conditionum sequitate ac utilitate moliebatur. Iptur nuntiato Roma legatos venire, tot Cons lares ad majorem certe aliquam rem mitti suspicatus, pacis componendae mentionem illaturos esse sperabat. Quo igitur et tutior, et honoratior accessus eorum foret, ad ipsos usque fines agri rentini Lyconem natione Molossum cum praesidio misit obviam : ipse vero cum ornato equitatu venientibus extra portam occurrit; deductosque perquam honorifice ac hospitaliter, rebus omnibus laute atque liberaliter habuit. Illi quae ad moderationem animi pertinent pretusati,
quanta sontis inconstantia, quam subito bellorum Nices essens, neque praescini fusura posse ; mandata edunt; se ad recipiendos captioos suos benissa, siss certo in capita pretio redimi, si cum Tarentinis ali Me Permutari 'teretur. XVI. Pyrrhus nihil magnae rei sine consilio amicorum
283쪽
statuere con Sueverat : quo tum quoque convocato, Milo quidam suadebat, ut captiuis retentis fortuna sua uteretur, neque hel n nisi perdomitis Romanis omitteret. Longe diversa Cineae oratio suit, qui, commemorata senatus Popugique m mani constantia, quam sae' extremis temporctus suis intactam ostendisset, subjecit: . Aliorum soptassis hostium aut moresis oderimus, aut ContemPSerimus arma. Cum haC gente, o α rex, amicitiam tibi potius quam bellum habendum esse a censeo; neque reddi modo Captivos, sed etiam donari ex α usu tuo fuerit : neque disserendum arbitror, quin legatos α cum muneribus Romam mittas, qui conditionibus aequis Pacem conficiant. XVII. 4 Hoc enim illud tempus esse arbitror, quo rem tibi necessariam, Si quid judico, etiam cum dignitate facereri possis. Nunc enim rebus adhuc prosperis de pace agens, et . sacilius, quae Volueris, impetraveris, et nulla alia causa, 4 quam animi solita magnitudine, pacem obtulisses videberis 4 iis, quos integrum fuisset armis ad servitutem cogere. Et . absit quidem omen; tuaeque reS, Sicut Coeperunt ire, Pe .gant. Sed tamen homines sumus; et si fortuna verterit, α neque tam facile porro negotium erit pacis, neque paria cum decore tractabitur. In hanc sententiam locutis quoque caeteris, et ipse rex RSSensus, vocari legatos romanos
jubet. Qui ubi venerunt, hunc in modum egisse fertur: a Resa equidem indigna est, quam facitis, Romanii Quum enimis amicitiae mecum ineundae rationem nullam habeatis , bello a captos repetitis; ubi reddidero, iisdem illis adversus mea usuri. Quod si igitur revocatis ad meliora et utrisque pro-α sutura mentibus , foedus atque societatem mecum institui. α tis, vestros et Cives uni VerSOs, et socios, quos cepi, sinea pretio recipite : sin Vero Vobis hostiles animi manent, α neque ego Pro Sano me facturum arbitror, si odia vestra a tot sortium virorum manibus instruam. Neque vero tanta. mihi rei nummariae difficultas est, ut pecuniis Romanorumi, indigeam; quos decebat potius, si amici essemus, libera-
284쪽
is litate mea locupletari. - Simul non spernendi pretii munera legatis dari jussit, plura se et meliora alias daturum pro
XVIII. Haec in commune legatis omnibus praesentibus dicta actaque. Ceteteruin Cum solo deinde C. Fabricio longior ot accuratior sermo fuit: neque referre piget, quod apuit idoneos auctores reperi. Quum itaque remotis arbitris colloquerentur, inter caetera regem ita dixi Sse postea vulgatum est: - Ego vero, quum met ros Romanos omnes amicosa habere expeto , tum praesertim te, C. Fabrici, quem inter α caeteros civili Inilitarique virtute praestantissimum esse ju-α dico: unum deesse tibi indignor, quod re familiari angu-α stiore utens, debitum magnis viris splondorem tueri mi-α nime potes. Sed hanc foriunae injuriam ego diutius tibia molostam esse non patiar, dabo lite auri argentique saetia et infecti eam copiam, qua ditissimorum quorum quo Cen-α sus facile vincas. Hoc enim inprimis loco fortunpeque meaea convcuire persuasum habeo, eximiorum hominum, qui . potius gloriae quam pecuniae accumulandae studuerunt, gra-α vem inopiam consolari: id quidem ego valde pulchrum. Opus esse roor; neque magnificentiae regiae vel Dionumen-α tum illustrius usquam poni, vol augustius diisque gratius ii donarium suspendi posse. Quare non tam de lisse benefi-- Cium putabo, quam accepisse, si meis te Copiis adjuvari
XIX. . Neque tamen id a te petiturus stram, si mihi glo-- riosa largitio tantum, tibi vero parum decora suisset: nunc u autem, quia non ad proditionem, aut indignum moribus α tuis facinus ullum emeris, quid ost, cur hospitale munu-α sculum, amicissimo animo ol,latum, infesto et pertinacin velis aspernari y Ego enim aliud a te d sidero nihil, nisi - quod a viro optimo patriaeque amantissimo fieri Possit, α immo debeat; ut senatum a prinfracta illa pervicaCia uda aequitatem et consilia mitiora transducas, quod res est do-α Cendo, neque bellum sitie maximo vestro et damno et pse
285쪽
4 riculo geri; neque a uae, qui Tarentinis auxilium pollicitus, is primo etiam Praelio Victor discessi, integra fide atques digni-α late deseri Posse. Neque vero me delectat vobiscum dimi-- care, quos amicitia mea quam Dilio digniores arbitror: et . multis inter a Mogotiis obortis, quae priPsentiam meam de-α siderent, in rcgnum meum reverti mallem. In hoc fidem, - quam postulabis, dabo: quo et tu de animo meo securusa osse I Ussis, et Caricrorum dubitationes tollere, si qui sorteis Dogabunt regibus tuto cretii posse propter unius aut altorius is vesaniam, qui nullo intellectu tumesti, pactis atque foed 4 ribus, donec utilia viderentur, stantes, simul atque levitatis α pretium apparuit, fidem quam occaSionem negligere ma-- luerunt. Paco vero Consecta, nillil aut inibi iucundius, aut 4 utilius utrisque seri possit, quam si mecum in Epirum na-- viges, primo inter meos loco, et in bello legatus futurus, α cimnisque mi tumu meae Particeps. Nam et ego possessionem - nullam pretiosiorum esse puto, quam sortis et fidelis amici:
is ot animo tuo rogia: fortuna' apparatus, i Pgiorumque nego-- ti omni majestas Congruit. Haec ergo si in commune contu-α ierimus, quae maxima per homines censentur bona, vicis-- sim alter alterum adjuvantes, nullo negotio adipisceuriir.
XX. Hic ubi finem dicendi rex fecisset, post modicum intervallum Fabricius insit: α De virtute quidem, si quid α ejus in me belli domi ve ani imadverti potuit, milii super-- vacaneum est quidquam attingere; quando jam aliis de ea . credidisti: neque itidem de paupertate necessum est ex-- ponere, quod exigui agelli lii riolique dominus, nonn scenore, neque mancipiorum operis, sed laboribus hujus - orporis alor: nam et ista reserentibus aliis, existinaci teis accurate didicisse. Si vero me licteriore ob paupertatem - conditione, quam Romanorum quemlibet, osse stispi aris, Certe, sive ultro, Sive alienam secutus opinionem ita is conjecisti, mirifice salsus es. Milii enim contemptis opibus . virtutem et Onicium sectanti nullus unquam miseriar seri-α sus fuit; nequo sortiitiae meae, vel in privatis negotiis, vel
286쪽
4 in publicis ingemui : qua enim tandem causa convicium 4 ei facerem p nisi sorte crimini dabo, quod in ista pauper-α tate mea, his omnibus, quae cuilibet animo magno excelua soque sola desideranda Videntur, non modo cum dicitibus, . sed etiam prae illis, in patria perfruor. XXI. α Honoribus enim, qui apud nos amplissimi sunt, . sungor : bellia gravissima rego : splendidissimis adhibeor. legationibus: religionum fianctissimarum Curam gero: VO-α cor in senatum : de summa republica rogor sententiam :α laudant me multi imitanturque hilariter: neque mitiorisu fio, quam quilibet in civitate nostra potentissimus : vi-α deorque specimen et exemplum ad Virtutem gloriamquere Capessendam esse caeteris; nihil in haec omnia sumptus de re meo faciens, sicuti ncque aliorum quisquam. Nam alibi α quidem , ubi Plerumque Privatim opes magnae, publiceae vix mediocres sunt, magistratus ex re familiari dignitatem is splendoremque Ioci sui sustinent : nostra civitas longo is diversis institutis utitur; neque fortunis privatorum ullan parte gravis est. Omnis iste apparatus, quo nostri cives,u quotquot ad rerum ui agnaruria administrationem deligun-α tur, magnifice instructi sunt, praebetur publice: quae resu exaequat omnes, neque pauperrimo ἔ licui quidquam patitura ad tuendum pes licum, aut suum decus deesse, neque diu tissimo superesse. Quando igitur pauperrimus omnium, - tamen locupletissimo cuique nulla in re bona cedo; quid. est, quod de fortuna queri dcbcam' an postulandum erat, α ut mct regibus parem faceret, quibus ingentes auri cumu-- los licet recondere pXXII. . Sed haec quidem ad publicam vitam: in privata
α vero tantum abest, ut mea mihi inopia sit Oneri, aut in- Commodo, ut Contra, quoties me cum divitibus istis coni-- pono, mea sors incomparabiliter videatur beatior: et ego 4 me inter illos plano paucos numerem, quibus, quanta ESSE . in vita potest, felicitas contigerit: eoque nomine et mihi η plurimum gratulor, et gratias ago paupertati meae. Quum
S XXI. Ammian. Nareel I. lib. XXIV,-- Dionys. - Zonaras.
287쪽
α enim supervacua persequi mihi ineptum et otiosum esse a videatur; necessaI4a Vero agellus recte colenti dispensan-- lique suppeditet; nescio quem in usum de majoribus di-α vitiis debeam esse sollicitus : nam omnem mihi cibum is fames suavissimum efficit; Omnem potum sitis: somnum a sacilem et tranquillum labore paro : Vestis, si frigus arceat, is mihi se probavit satis: in supellectili, ut quodque ad usum, , cui destinatur, maxime commodum atque parabile est, itau placet impensius : quare sic quoque sim injurius, si accu-- seni fortunam, quod mihi non majores facultates submia nistraverit illa, quam natura mea desideret: quae mihi ne-- que cupiditatem eius, quod nimium esset, ingenuit; neque - prosecto dexteritatem parandi. XXIII. α Quare cum ista paupertate mea, et aliis opulen-- tissimis hominibus, et te quoque ipso me copiosiorem esse a judico : nam ego tantum habeo, ut plus non desiderem; α tu, nisi Epirum, et Caetera quae tenes possidens, inopem α te esse crederes, in Italiam traiecisses 8 sed pulchram sa-- cultatem, heneficia hominibus dandi, praestat opulentialκ ego per inopiam subvenire queo neminit Hoc vero non α magis me angit, quam quod aliis quoque rebus non supra . modum instructus sim ; quod neque scientiam praecellena tem mihi deus, neque vaticinandi artem tribuit, quibus - prodesse indigentibus possem; neque alia itidem permulta.
κ Eorum Vero, quae in me sunt, si et civitati et amicis co-κ piam sacio, et unde quemquam juVare ullo Pacto possum, α id commune omnibus esse patior; hoc quoque crimine
ἀ haCtenus me vacare posse existimo. Neques vero tibi qui-α dem haec parva, aut contemptibilia vocare licet, qui prae teis feras illa videri maxima, adeoque iugenti pecuniae modo
XXIV. . Quod si vero ad sublevandas Decessitates egen-κ tium omnino facultates magnae optandae Pssent, atque hoCn nomine pecuniarum Possessio partem aliquam felicitatis
usaCeret, uti Vobis quidem regibus videtur: utra mihi via
288쪽
IN LO C. LIB. XIII LIVIANI. a 7
. parandarum opum erat melior, ut a te nunc acciperema cum dedecore; an vero ut olim pararem, quum possemis honestissimis rationibus 2 Nam mihi sane ditescendi op-α Portunitates praeClaras respublica bene gesta praebuit: quum α alias saepe; tum vero maxime ante hoe quadriennium,.quando in Samnites, Lucano , Bruttiosque consul cum a exercitu missus, amplissimas regiones populabundus per-- cuimrri: praeliis multis victor urbes opulentas vi cepi di-α ruique : unde donatis largit r militibus, redditoque pri-α vatis, quod reipublicae in usus belli mutuum dederant,ae res tamen superesset quadringentorum talentorum , quae uin aerarium publicum intuli. Postquam igitur justas et de-α Coras ex manubiis opes, quae in promptu erant, aspernatus α sum; et exemplo Valerii Publicolae multorumque aliorum, α qtii rem romanam hunc in statum produxerunt, gloriam α pecuniis anteposui; nunc a te munere capiam, contempta - pulcherrima ditescendi occasione, pudoris atque periculiu plenam amplexus p et illam quidem opulentiam honestos uiustosque ad usus expendere liherrime et cum voluptate quadam potuissem : nunc vero ne hujus quidem boni ulla is futura esset Copia. XXV. . Creditae enim verius quam donatae pecuniae Cen-α sendae sunt, quae alieno beneficio obvenerunt, animoque . ingenuo et erepto graves incumbunt, donec restitui queant : ut jam per hospitii, vel amicitiae, vel benevolen-α tiae speciem datae acceptaeque fuerint. Iam vero, quid fu-α turum Censes, si vulgata fama neque enim celari poterit α magistratus, qui morum apud nos praefecturam amplisa sima Cum Potestate exercent, quos Censores appellamus , . pro jure suo, quo in civium vitas inquirere, et a patriis 4 institutis discedentes mulctarct consueverunt, me publicea citatum causam captorum munerum dicere jusserint', Addunt plerique, a Pyrrho, virum virtutis tantae quantivis bene emi certo, acrius Continentiam ejus constantiamque tentatam esse; post alia magnifica promissa, etiam parte S XXIV. DionTR
289쪽
regetii oblata : neque motum esse Romanum, nisi hactenus, ut se consilii regii ratisnem expedire negaret. α Si enim ma-α tum me virum judicas, inquit, cur ambis sin vero bo-
unum, cur CorriImpis p . Adjecisse deinde dicitur, ipsi Prrrho negotium hoc neque jucundum futurum, nequc conductibile, si processisset: suam enim libertatem et amicis regiis, et ipsi regi paseem Amram : justitiam autem et abstinentiam si Epirotin experti forem, relicto rege ad ipsum
XXVI. Quae omnia, et quod deinceps adiecturus Sum, variis ab auctoribus tradita, conquiri exponique non inconveniens nec inutile judicavi; quo virorum, quibus sulta res mana per durissimos casus ad imperii gloriaeque incomparabilem magnitudinem pervenit, animi sensusque noscerentur : claroque sub exemplo facilius deprehenderetur, quibus moribus studere oporteat admirationi futuros homines, majoremque et meliorem trans lituros Posteris rempublicam, quam a maioribus ipsi accepissent. Igitur his ita dictis auditisque regem in praesentia quidem quie isse accepimus : postridie vero vocari ad se Fabricium jussisso rparato ante ad porterr udum eum elephanto, qui a tergo colloquentium post aulaeum adstans, magistri imperio repente diducto aulaeo, super Fabricii caput demisit marium, horrendumque stridorem et barritum edidit. Sed vir ingens animi, quum sensim se ConVertisset, arridens, - Neque heri a me aurum tuum pellexit, inquit, neque hodie perterre-- fecit hellua . . XXVII. Deinde quum admotus coenae de Wincis sapienti bus disserentem audiret Cinea m, quibus Epicuini secta placeret, eos volvtatem in arce honorum; reipublicm curam
inter praecipua felicitatis impedimenta ponere e similemque
miliam a re deos arbitraris nulta rerum humanarum Cura,
nullo, neque in improbos Pan, neque in bonos faMoris a ectu, soli otio Voluptatique deditos; exclamavisso Fabricium se-
S XXV. Eutr. l. II. - Flor. I. r 8, 25. - Auet. de Vir. III. e. 3s. - ZOnar. - Appian. apud Fulv. Ira. - 9 XXVI. Plui. in Pyrrh. c. 43 sq.
290쪽
IN LO C. LIB. XIII LIVIANI. 2 9
runt: a Dii faxint, isthaec sapientia Pyrrho Samnitibusque is cordi sit, donec hellum cum populo romano gerenti.
Hi temporum istorum mores fuerunt: lia C magnorum virorum certamina, non opibus et luxuria, Sed virtute, consilio , patientia, Patriae caritate excellere. Nec enim subiti impetus, Rut ad praesentem usum meditatae simulationis istae voces suerunt; sed perpetuo tenore vitae verborum suorum
fidem admirabiles potius nostris temporibus, quam iniit biles viri affirmarunt. XXVIII. Idem ille Fabricius, quum ejus tota supellex
argentea Salino uno Constaret, et patella, quae tamen ipsa corneo pediculo sustineretur; Samnitium legatis pecuniam et supellectilem splendidam dono asserentibus, Planas manus ad aures, hinc ad oculos, nares, os, gulam, deinde ad imum usque ventrem deducens, α donec his, inquit, ini-α peritare potem, nihil deerit: Vos autem pecuniam ad eos, . qui hac indigent, reportate. . Denique vitam universam sic exegit, ut in hereditate ejus non esset, unde siliaruni dos expediretur: gloriosa paupertate, quum ex aerario publico erogata pecunia Senatum puderet indotatas pati virgines, quas Patrem non puduerat ita relinquere. Sed et caeteri Senatus principes eadem sermo vii tute tolerantiaquct tum
agebant. Ex quibus Q. Fabium Maximum, qui toties in
summis imperiis fuerat, qui censura gesta noluerat iterum Censor fieri, negans , ex usu reipublicin Dideri, ut Edem sinpius censores crearentur; simili et paupertatis et amoris publici testimonio populus romanus assecit : mortuo enim tantum congessit aeris, ut itide filius Q. Gurges et viscerationem et epulum publice daret.
XXIX. Curius ab eadem altitudine animi Sabinorum munera, quemadmodum Fabricius Samnitica, sprevit. A milius Papus in plerisque nragistratibus collega Fabricii, Titi. item Coruncanius, aliique praeclari viri, ex similitudine moraim
S XXVII. Cic. in Catil. c. I a. - Plutarch. - Valer. Naxiin. IV, 3, 6. I xx. Hl. Val. Μaxim. IV, 3 et I O. - Hygin. aPud Agest. I, I 4. - Auc . de Vir. illustr.